Tài liệu Giáo án tnxh lớp 3 cả năm

tù nhiªn vµ x· héi con ngêi vµ søc khoÎ tiÕt 1: ho¹t ®éng më vµ c¬ quan h« hÊp I/ Môc tiªu: - Sau bµi häc: + HS cã kh¶ n¨ng nhËn ra sù thay ®æi cña lång ngùc khi ta hÝt vµo, thë ra + ChØ vµ nãi ®îc tªn c¸c bä phËn cña c¬ quan h« hÊp trªn s¬ ®å + ChØ trªn s¬ ®å vµ níi ®îc ®êng ®i cña kh«ng khÝ khi ta hÝt vµo thë ra + HiÓu ®îc vai trß cña ho¹t ®éng thë ®èi víi sù sèng cña con ngêi II/ §å dïng d¹y häc: + C¸c bøc tranh in trong SGK ®îc phãng to III/ Ho¹t ®éng d¹y häc: 1. æn ®Þnh tæ chøc: H¸t, kiÓm tra sÜ sè 2. KiÓm tra bµi cò: KiÓm tra ®å dïng cña HS 3. Bµi míi: a) Giíi thiÖu bµi:( Khëi ®éng) - HS theo dâi, nh¾c l¹i ®Ò - GV nªu môc ®Ých yªu cÇu bµi cña bµi - Ghi bµi lªn b¶ng b) Néi dung: - HS thùc hµnh thë s©u vµ * Thùc hµnh thë s©u: nhËn biÕt sù thay ®æi lång - GV híng dÉn HS c¸ch thë ngùc khi ta hÝt vµo thËt s©u: “ BÞt mòi nÝn thë” s©u vµ thë ra hÕt søc - GV híng dÉn HS ch¬i trß ch¬i: - HS thùc hiªn ®éng t¸c + Yªu cÇu c¶ líp thùc hµnh “bÞt mòi nÝn thë”. NhËn vµ TLCH: C¸c em cã c¶m xÐt: gi¸c nh thÕ nµo? Thë gÊp h¬n vµ s©u h¬n - Gäi 3 HS lªn b¶ng thë s©u b×nh thêng - 3 HS lªn b¶ng thë s©u nh h×nh 1 trang 4 ®Ó c¶ líp quan s¸t - C¶ líp ®øng t¹i chç ®Æt - NhËn xÐt sù thay ®æi cña tay lªn ngùc vµ thùc hiÖn lång ngùc khi hÝt thë? hÝt vµo thËt s©u vµ thë ra hÕt søc - So s¸nh lång ngùc khi hÝt - Lång ngùc phång lªn, nÑp vµo thë ra? xuèng ®Òu ®Æn ®ã lµ cö ®éng h« hÊp: hÝt, thë - Khi hÝt vµo lång ngùc phång lªn v× phæi nhËn - Gäi HS nhËn xÐt, bæ sung nhiÒu kh«ng khÝ nªn phæi - GV chèt l¹i kÕt luËn ®óng c¨ng lªn... Khi thë ra hÕ søc * Quan s¸t tranh SGK l«ng ngùc xÑp xuèng v× ®· - Bíc 1: Yªu cÇu HS ho¹t ®a hÕt kh«ng khÝ ra ngoµi ®éng nhãm 2, 1 HS hái, 1 - HS nhËn xÐt, bæ sung HS tr¶ lêi qua h×nh vÏ - HS quan s¸t tranh vµ tr¶ lêi nhãm 2 + HS 1: B¹n h·y chØ vµo c¸c h×nh vÏ nãi tªn c¸c bé phËn cña c¬ quan h« hÊp? + HS 2: ChØ vµo h×nh vÏ ®ång thêi nãi tªn c¸c bé phËn? + HS 1: B¹n h·y chØ ®êng ®i cña kh«ng khÝ? - GV treo tranh ®· phãng to + HS 2: ChØ vµo h×nh vÏ lªn b¶ng vµ tr¶ lêi - Gäi 3 cÆp HS lªn hái vµ + HS 1: §è b¹n mòi dïng ®Ó tr¶ lêi lµm g×? + HS 2: Mòi dïng ®Ó thë.... + HS 1: PhÕ qu¶n, khÝ qu¶n cã chøc n¨ng g×? + C¬ quan h« hÊp lµ g×? + HS 2: DÉn khÝ Chøc n¨ng cña tõng bé phËn? - Mét sè cÆp quan s¸t h×nh vµ hái ®¸p tríc líp vÒ nh÷ng + Nªu c¸c bé phËn cña c¬ vÊn ®Ò võa th¶o luËn ë trªn quan h« hÊp? nhng c©u hái cã thÓ s¸ng t¹o h¬n -> C¬ quan h« hÊp lµ c¬ - Gäi HS nhËn xÐt, bæ sung quan thùc hiÖn sù trao ®æi - GV kÕt luËn chung khÝ gi÷a c¬ thÓ vµ m«i tr4. Cñng cè, dÆn dß: êng bªn ngoµi - §iÒu g× x¶y ra khi cã vËt -> C¬ quan h« hÊp gåm: lµm t¾c ®êng thë? Mòi, phÕ qu¶n, khÝ qu¶n vµ - Yªu cÇu HS liªn hÖ hai l¸ phæi. Mòi, phÕ qu¶n lµ ®êng dÉn khÝ. Hai l¸ phæi cã chøc n¨ng trao ®æi - VÒ nhµ häc bµi, chuÈn bÞ khÝ. bµi sau: “ Nªn thë nh thÕ - HS nhËn xÐt, bæ sung nµo?” - Lµm cho con ngêi kh«ng h« hÊp vµ dÉn ®Õn tö vong - Gi÷ g×n c¬ quan h« hÊp, vÖ sinh hµng ngµy, kh«ng cho nh÷ng vËt cã thÓ g©y t¾c ®êng thë ------------------------o0o-----------------------tiÕt 2: nªn thë nh thÕ nµo? I/ Môc tiªu: - Sau bµi häc: + HS cã kh¶ n¨ng hiÓu t¹i sao ta nªn thë b»ng mòi mµ kh«ng nªn thë b»ng måm + Nãi ®îc Ých lîi cña viÖc hÝt thë kh«ng khÝ trong lµnh vµ t¸c h¹i cña viÖc hÝt thë kh«ng khÝ cã nhiÒu CO 2, nhiÒu khãi bôi ®èi víi søc khoÎ con ngêi II/ §å dïng d¹y häc: + C¸c bøc tranh in trong SGK ®îc phãng to + G¬ng soi III/ Ho¹t ®éng d¹y häc: 1. æn ®Þnh tæ chøc: H¸t, kiÓm tra sÜ sè 2. KiÓm tra bµi cò: - TiÕt tríc ta häc bµi g×? - Ho¹t ®éng thë vµ c¬ quan - T¶ l¹i ho¹t ®éng cña lång h« hÊp ngùc khi hÝt vµo thë ra? - 2 HS tr¶ lêi: Khi hÝt vµo th× phæi phång lªn nhËn nhiÒu kh«ng khÝ, lång ngùc - NhËn xÐt ®¸nh gi¸ HS sÏ në ra. Khi thë ra hÕt søc, 3. Bµi míi: lång ngùc xÑp xuèng, ®Èy a) Khëi ®éng: kh«ng khÝ tõ phæi ra ngoµi - T¹i sao ta ph¶i tËp thÓ dôc vµo buæi s¸ng? Thë nh thÕ nµo lµ hîp vÖ sinh? §ã lµ néi -> V× ta hÝt ®îc kh«ng khÝ dung buæi häc h«m nay. trong lµnh b) Néi dung: - HS theo dâi * T¹i sao ta nªn thë b»ng mòi mµ kh«ng nªn thë b»ng miÖng? - GV cho HS ho¹t ®éng c¸ nh©n - Líp lµm viÖc c¸ nh©n - GV Híng dÉn HS lÊy g¬ng - HS lÊy g¬ng ra soi ®Ó ra soi quan s¸t phÝa trong mòi cña - GV ®Æt c©u hái, yªu cÇu m×nh vµ TLCH: HS tr¶ lêi -> Trong lç mòi cã nhiÒu + C¸c em nh×n thÊy g× l«ng trong mòi? + Khi bÞ sæ mòi em thÊy cã g× trong mòi ch¶y ra? + H»ng ngµy dïng kh¨n lau mòi em quan s¸t trªn kh¨n cã g× kh«ng? + T¹i sao thë b»ng mòi tèt h¬n thë b»ng miÖng? -> Níc mòi, nãng -> Trªn kh¨n ®en vµ cã nhiÒu bôi bÈn -> Thë b»ng mòi tèt h¬n v× trong mòi cã nhiÒu l«ng, líp l«ng ®ã c¶n ®îc bít bôi, lµm kh«ng khÝ vµo phæi s¹ch h¬n. ë mòi cã c¸c m¹ch m¸u nhá li ti lµm Êm kh«ng khÝ khi vµo phæi. Cã nhiÒu tuyÕn nhÇy gióp c¶n bôi diÖt vi khuÈn, t¹o ®é Èm - VËy thë nh thÕ nµo lµ tèt cho kh«ng khÝ vµo phæi nhÊt? -> Thë b»ng mòi lµ hîp vÖ sinh, cã lîi cho søc khoÎ v× vËy chóng ta nªn thë b»ng * Quan s¸t SGK: mòi - GV yªu cÇu HS quan s¸t SGK vµ nªu ®îc: Ých lîi cña viÖc hÝt thë kh«ng khÝ trong lµnh vµ t¸c h¹i cña viÖc hÝt thë kh«ng khÝ cã nhiÒu khãi, bôi ®èi víi søc khoÎ. - HS quan s¸t h×nh 3, 4, 5 - Yªu cÇu HS th¶o luËn trang 7 SGK vµ tr¶ lêi: nhãm 2 vµ TLCH GV ®a ra: -> Bøc tranh 3 vÏ kh«ng khÝ + Bøc tranh nµo thÓ hiÖn trong lµnh, tranh 4, 5 vÏ kh«ng khÝ trong lµnh vµ bøc kh«ng khÝ nhiÒu khãi bôi tranh nµo thÓ hiÖn kh«ng -> ThÊy khoan kho¸i, khoÎ khÝ nhiÒu khãi bôi? manh, dÔ chÞu + Khi ®îc thë kh«ng khÝ -> Ngét ng¹t, khã thë, khã trong lµnh b¹n c¶m thÊy nh chÞu,... thÕ nµo? + Nªu c¶m gi¸c khi ph¶i thá - HS cö ®¹i diÖn nhãm kh«ng khÝ nhiÒu khãi bôi? tr×nh bµy kÕt qu¶ th¶o luËn - GV yªu cÇu HS ®¹i dÞªn tríc líp nhãm tr×nh bµy kÕt qu¶ - HS nhËn xÐt, bæ sung - Yªu cÇu HS nhËn xÐt, bæ sung - HS tr¶ lêi c©u hái: - GVchèt ý kiÕn ®óng -> Gióp chóng ta kháe m¹nh - GV yªu cÇu HS TLCH: + Thë kh«ng khÝ trong lµnh -> Cã h¹i cho søc khoÎ, mÖt cã Ých lîi g×? mái, bÖnh tËt,... + Thë kh«ng khÝ cã nhiÒu - HS nh¾c l¹i khãi bôi cã h¹i nh thÕ nµo? - Gv nªu kÕt luËn: SGK 4. Cñng cè, dÆn dß: - VÒ nhµ thùc hµnh hÝt thë kh«ng khÝ trong lµnh - ChuÈn bÞ bµi sau: “ VÖ sinh h« hÊp”. ------------------------o0o------------------------ tiÕt 3: vÖ sinh h« hÊp I/ Môc tiªu: - Sau bµi häc, HS biÕt: + Nªu Ých lîi cña viÖc tËp thë vµ buæi s¸ng + KÓ ra nh÷ng viÖc nªn lµm ®Ó gi÷ vÖ sinh c¬ quan h« hÊhaa + Gi÷ vÖ sinh mòi häng II/ §å dïng d¹y häc: + C¸c bøc tranh in trong SGK ®îc phãng to III/ Ho¹t ®éng d¹y häc: 1. æn ®Þnh tæ chøc: H¸t, kiÓm tra sÜ sè 2. KiÓm tra bµi cò: - Gäi HS tr¶ lêi c©u hái: Thë - 2 HS tr¶ lêi: Lµm cho søc kh«ng khÝ trong lµnh cã Ých khoÎ s¶ng kho¸i, dÔ chÞu, lîi g×? con ngêi khoÎ m¹nh - GV nhËn xÐt, ®¸nh gi¸ 3. Bµi míi: a) Khëi ®éng: - HS tr¶ lêi - C¸c con cã biÕt bµi “ DËy sím” kh«ng? - HS h¸t: DËy ®i th«i mau - Yªu cÇu 1 HS b¾t ®iÖu dËy..... cho líp h¸t - HS theo dâi - GV: TËp thÓ dôc cã lîi nh thÕ nµo ®ã chÝnh lµ néi - HS ghi bµi, nh¾c l¹i néi dung bµi h«m nay dung bµi - Gv ghi b¶ng ®Ò bµi b) Néi dung: * Ých lîi cña tËp thÓ dôc - HS th¶o luËn nhãm 4 ®Ó buæi s¸ng ®a ra c©u tr¶ lêi cña c¸c - Yªu cÇu HS th¶o luËn c©u hái GV ®a ra qua h×nh nhãm 1, 2, 3 SGK - GV yªu cÇu quan s¸t h×nh + H1: C¸c b¹n tËp thÓ dôc 1, 2, 3 vµ TLCH: buæi s¸ng + C¸c b¹n nhá trong bµi + H2: B¹n lau mòi ®ang lµm g×? + C¸c b¹n lµm nh vËy ®Ó lµm g×? + TËp thë s©u buæi s¸ng cã Ých lîi g×? + Hµng ngµy ta nªn lµm g× ®Ó gi÷ s¹ch mòi häng? + H3: B¹n sóc miÖng -> §Ó ngêi khoÎ m¹nh, s¹ch sÏ -> Buæi s¸ng cã kh«ng khÝ trong lµnh, hÝt thë s©u lµm cho ngêi khoÎ m¹nh. Sau mét ®ªm n»m ngñ, c¬ thÓ kh«ng ho¹t ®éng, c¬ thÓ cÇn ®îc vËn ®éng ®Ó m¹ch m¸u lu th«ng, hÝt thë kh«ng khÝ trong lµnh vµ h« hÊp s©u ®Ó tèng ®îc nhiÒu khÝ CO2 ra ngoµi vµ hÝt ®îc nhiÒu khÝ O2 vµo phæi -> CÇn lau mòi s¹ch sÏ, vµ sóc miÖng b»ng nîc muèi ®Ó tr¸nh nhiÔm trïng c¸c bé phËn cña c¬ quan h« hÊp - C¸c nhãm cö ®¹i diÖn tr×nh bµy kÕt qu¶, mçi nhãm chØ tr¶ lêi 1 c©u hái - Nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung - HS nhËn thøc ®îc cÇn cã thãi quen tËp thÓ dôc buæi s¸ng, thêng xuyªn gi÷ vÖ sinh r¨ng miÖng - GV yªu cÇu c¸c nhãm tr×nh bµy kÕt qu¶ tríc líp - Gäi nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung - GV ®¸nh gÝa ý kiÕn ®óng vµ nh¾c nhë HS nªn cã thãi quen tËp thÓ dôc buæi s¸ng, vÖ sinh mòi häng * ViÖc nªn lµm vµ kh«ng nªn lµm ®Ó gi÷ g×n c¬ - HS quan s¸t h×nh SGK vµ quan h« hÊp: tr¶ lêi cÆp ®«i - HS nªu tªn nh÷ng viÖc - Yªu cÇu 2 HS ngåi c¹nh nªn vµ kh«ng nªn ®Ó b¶o nhau cïng quan s¸t h×nh 4, vÖ vµ gi÷ g×n c¬ quan h« 5, 6, 7 SGK vµ tr¶ lêi c©u hÊp hái - GV theo dâi vµ gióp ®ì HS - 1 sè cÆp lªn tr×nh bµy néi yÕu dung tõng bøc tranh vµ nªu - GV gäi c¸c cÆp tr×nh bµy viÖc ®ã nªn hay kh«ng nªn. tríc líp Nhãm kh¸c theo dâi, nhËn xÐt, bæ sung + H4: B¹n ch¬i ë chç cã bôi -> Kh«ng nªn - GV ®a ra chèt ý kiÕn + H5: Vui ch¬i, nh¶y d©y-> ®óng Nªn + H6: Hót thuèc -> Kh«ng - Gi¶i thÝch v× sao nªn vµ kh«ng nªn? - GV yªu cÇu HS c¶ líp: Liªn hÖ thùc tÕ trong cuéc sèng, kÓ ra nh÷ng viÖc nªn vµ kh«ng nªn ®Ó b¶o vÖ vµ gi÷ g×n c¬ quan h« hÊp nªn + H7: VÖ sinh líp biÕt ®eo khÈu trang -> Nªn + H8: MÆc ¸o Êm -> Nªn -> Kh«ng nªn v×: Ch¬i ë chç bôi, hót thuèc l¸ lµm cho kh«ng khÝ « nhiÔm ta thë sÏ khã chÞu, mÖt mái, g©y cho ngêi yÕu ít, bÖnh tËt,... -> Nªn v×: Vui ch¬i, mÆc ¸o Êm,... B¶o vÖ søc khoÎ, ®eo khÈu trang gióp ng¨n bôi,... - HS liªn hÖ thùc tÕ vµ nªu: + Kh«ng nªn: Kh«ng nªn hót thuèc, kh«ng nªn ch¬i nh÷ng n¬i bôi bÈn, kh«ng nghÞch ®å vËt g©y t¾c thë, kh«ng lµm bÈn « nhiÔm kh«ng khÝ,... + Nªn: Thêng xuyªn quÐt dän, lau chïi ®å ®¹c, sµn nhµ, tham gia tæng vÖ sinh ®êng lµng ngâ xãm, kh«ng vøt r¸c bõa b·i, kh¹c nhæ ®óng n¬i qui ®Þnh,.... 4. Cñng cè, dÆn dß: - VÒ nhµ häc bµi, thùc hiÖn c¸c viÖc nªn lµm - ChuÈn bÞ bµi sau: “ Phßng bÖnh ®êng h« hÊp”. ------------------------o0o------------------------ tiÕt 4: phßng bÖnh ®êng h« hÊp I/ Môc tiªu: - Sau bµi häc, HS cã thÓ: + KÓ tªn mét sè bÖnh ®êng h« hÊp thêng gÆp + Nªu ®îc nguyªn nh©n vµ c¸ch ®Ò phßng bÖnh ®êng h« hÊp + Cã ý thøc phßng bÖnh ®êng h« hÊp II/ §å dïng d¹y häc: + C¸c h×nh 10, 11 in trong SGK ®îc phãng to III/ Ho¹t ®éng d¹y häc: 1. æn ®Þnh tæ chøc: H¸t, kiÓm tra sÜ sè 2. KiÓm tra bµi cò: - Gäi HS TLCH: B¹n ®· lµm - 1 HS tr¶ lêi: VÖ sinh c¸ g× ®Ó b¶o vÖ c¬ quan h« nh©n, nhµ cöa, n¬i c«ng hÊp? céng - GV nhËn xÐt, ®¸nh gÝa 3. Bµi míi: a) Giíi thiÖu bµi, ghi bµi lªn b¶ng b) Néi dung: * Mét sè bÖnh ®êng h« hÊp * Ho¹t ®éng 1: §éng n·o thêng gÆp: - HS nªu: Mòi, phÕ qu¶n, - GV yªu cÇu HS nh¾c l¹i khÝ qu¶n, hai l¸ phæi. tªn c¸c bé phËn cña c¬ - HS kÓ: Sæ mòi, ho, ®au quan h« hÊp? häng, sèt - KÓ tªn mét sè bÖnh ®êng h« hÊp mµ em biÕt - HS l¾ng nghe - GV: TÊt c¶ c¸c bÖnh cña c¬ quan h« hÊp ®Òu cã thÓ bÞ bÖnh. BÖnh thêng gÆp: Viªm mòi, viªm häng, viªm phÕ qu¶n, viªm phæi. * Ho¹t ®éng 2: Th¶o luËn nhãm * Nguyªn nh©n vµ c¸ch ®Ò phßng bÖnh ®êng h« hÊp - HS nhËn nhiÖm vô: Quan s¸t vµ trao ®æi vÒ néi dung h×nh 1, 2, 3, 4, 5, 6 - GV chia HS thµnh c¸c - HS th¶o luËn nhãm ®«i, yªu cÇu th¶o luËn tranh SGK - GV giao nhiÖm cô: Nªu néi - Mçi cÆp nãi vÒ néi dung dung tõng h×nh SGK cña 1 h×nh - Gäi HS tr×nh bµy tríc líp + H1&2: B¹n Nam ®ang nãi - Yªu cÇu mét sè cÆp ®¹i chuyÖn víi b¹n cña m×nh diÖn tr×nh bµy vÒ Nam bÞ ho vµ rÊt ®au häng + H3: C¸c b¸c sÜ ®ang nãi chuyÖn víi Nam sau khi ®· kh¸m cho Nam. B¸c sÜ khuyªn Nam.... + H4: C¶nh thÇy gi¸o khuyªn HS mÆc ®ñ Êm khi trêi l¹nh + H5: Mét ngêi ®i qua ®ang khuyªn 2 b¹n nhá kh«ng nªn ¨n qu¸ nhiÒu ®å l¹nh - Gäi nhãm kh¸c bæ sung + H6: B¸c sÜ võa kh¸m, - KL: Ngêi bÞ viªm phæi, võa nãi chuyÖn víi bÖnh viªm phÕ qu¶n thêng bÞ ho, nh©n sèt, ®Æc biÖt lµ trÎ em, - HS bæ sung cho nhãm cña kh«ng ch÷a trÞ kÞp thêi ®Ó b¹n nÆng cã thÓ chÕt do kh«ng - HS l¾ng nghe thë ®îc - GV yªu cÇu HS tæ chøc th¶o luËn tæ - 4 tæ th¶o luËn c©u hái GV + Chóng ta cÇn lµm g× ®Ó ®a ra; cö ®¹i diÖn tæ lªn ®Ò phßng bÖnh ®êng h« tr×nh bµy: hÊp? -> §Ó ®Ò phßng bÖnh viªm häng, viªm phÕ qu¶n, viªm phæi chóng ta cÇn mÆc ®ñ * Liªn hÖ: Êm, kh«ng ®Ó l¹nh cæ, - C¸c em ®· cã ý thøc gi÷ ngùc vµ kh«ng uèng ®å g×n bÖnh ®êng h« hÊp ch- l¹nh nhiÒu a? * Híng dÉn HS rót ra néi - HS nªu suy nghÜ vµ viÖc dung chÝnh cña bµi: lµm cña m×nh vµ nªu + Nªu c¸c bÖnh viªm ®êng h« hÊp? -> Viªm häng, viªm phÕ + Nªu nguyªn nh©n g©y qu¶n, viªm phæi,... bÖnh -> Do nhiÔm l¹nh, nhiÔm trïng, hoÆc biÕn chøng cña bÖnh truyÒn nhiÔm( cóm, + Nªu c¸ch ®Ò phßng? sëi,...)..... -> Gi÷ Êm c¬ thÓ, vÖ sinh mòi häng, gi÷ n¬i ë ®ñ Êm, - Yªu cÇu HS nh¾c l¹i kÕt ¨n uèng ®ñ chÊt, luyÖn tËp luËn thÓ dôc thêng xuyªn - HS nh¾c l¹i kÕt luËn: c¸ * Ho¹t ®éng 3: Ch¬i trß nh©n, ®ång thanh ch¬i: B¸c sÜ - HS l¾ng nghe GV híng dÉn - GV híng dÉn HS c¸ch ch¬i: Mét HS ®ãng vai bÖnh nh©n vµ mét HS ®ãng vai b¸c sÜ - Yªu cÇu: BÖnh nh©n kÓ ®îc mét sè biÓu hiÖn cña bÖnh viªm ®êng h« hÊp. B¸c sÜ ®ãng vai nªu ®îc tªn cña bÖnh - HS ch¬i trong nhãm - Tæ chøc cho HS ch¬i: - 2 cÆp lªn ®ãng vai tríc líp + GV cho HS ch¬i thö trong - C¶ líp xem vµ gãp ý bæ nhãm, sau®ã mçi cÆp lªn sung ®ãng vai 4. Cñng cè, dÆn dß: - VÒ nhµ häc thuéc bµi - Thùc hiÖn nh÷ng viÖc lµm ®Ò phßng bÖnh ®êng h« hÊp - ChuÈn bÞ bµi sau: “ bÖnh lao phæi”. ------------------------o0o------------------------ tiÕt 5 bÖnh lao phæi I/ Môc tiªu: - Sau bµi häc, HS biÕt: + Nªu nguyªn nh©n, ®êng l©y bÖnh vµ t¸c h¹i cña bÖnh lao phæi + Nªu ®îc nguyªn nhÇn tõ ®ã nªu ®îc nh÷ng viÖc nªn lµm vµ kh«ng nªn lµm ®Ó ®Ò phßng bÖnh lao phæi + BiÕt nãi víi bè mÑ khi b¶n th©n cã dÊu hiÖu bÞ m¾c bÖnh vÒ ®êng h« hÊp ®Ó ®îc ®i kh¸m vµ ch÷a bÖnh kÞp thêi + Tu©n theo chØ dÉn cña b¸c sÜ khi bÞ bÖnh II/ §å dïng d¹y häc: + C¸c bøc tranh in trong SGK ®îc phãng to III/ Ho¹t ®éng d¹y häc: 1. æn ®Þnh tæ chøc: H¸t, kiÓm tra sÜ sè 2. KiÓm tra bµi cò: - Nªu c¸c bÖnh ®êng h« - 2 HS nªu: BÖnh viªm hÊp thêng gÆp? häng, viªm phæi, viªm phÕ - NhËn xÐt, ®¸nh gi¸ qu¶n 3. Bµi míi: - Giíi thiÖu bµi: Nªu môc ®Ých, yªu cÇu cña bµi, ghi bµi lªn b¶ng - Gi¶ng néi dung: a) Nguyªn nh©n, ®êng l©y bÖnh vµ t¸c h¹i cña bÖnh + Yªu cÇu HS ho¹t ®éng c¸ lao phæi nh©n - HS quan s¸t c¸c h×nh 1, 2, 3, 4, 5 t×m hiÓu néi dung + Yªu cÇu HS ho¹t ®éng cña tõng h×nh tËp thÓ ? C¸c h×nh trªn cã mÊy -> Cã 2 nh©n vËt: B¸c sÜ nh©n vËt? Gäi HS ®äc lêi &bÖnh nh©n tho¹i gi÷a b¸c sÜ vµ bÖnh - 2 HS ®äc lêi tho¹i trªn c¸c nh©n h×nh: 1 vai b¸c sÜ; 1 vai - GV yªu cÇu HS tr¶ lêi c¸c bÖnh nh©n c©u hái + Nguyªn nh©n g©y ra ->BÖnh lao phæi do vi bÖnh lao phæi lµ g×? khuÈn g©y ra( vi khuÈn cã tªn lµ vi khuÈn Cèc_ Tªn b¸c sÜ R«-be- Cèc_ ngêi ph¸t hiÖn ra vi khuÈn nµy). Nh÷ng ngêi ¨n uèng thiÕu thèn, lµm viÖc qu¸ søc th+ BÖnh lao phæi cã biÓu êng dÔ bÞ vi khuÈn lao tÊn hiÖn nh thÕ nµo? c«ng vµ nhiÔm bÖnh -> ¡n kh«ng thÊy ngon miÖng, ngêi gÇy ®i vµ hay + BÖnh lao phæi l©y tõ ngêi sèt nhÑ vµo buæi chiÒu. bÖnh sang ngêi lµnh b»ng NÆng th× ho ra m¸u, cã con ®êng nµo? thÓ bÞ chÕt nÕu kh«ng + BÖnh lao phæi cã t¸c h¹i ch÷a trÞ kÞp thêi g×? -> Qua ®êng h« hÊp -> Lµm cho søc khoÎ con ngêi bÞ gi¶m sót, tèn kÐm tiÒn cña ®Ó ch÷a bÖnh vµ cßn dÔ lµm l©y cho nh÷ng ngêi trong gia ®×nh vµ nh÷ng ngêi xung quanh nÕu kh«ng cã ý thøc gi÷ g×n vÖ sinh chung. Dïng chung ®å dïng c¸ nh©n hoÆc cã thãi quen kh¹c nhæ bõa b·i... a) Nh÷ng viÖc ko nªn lµm vµ nªn lµm - HS chia lµm nhãm 4 - GV Y/C HS th¶o luËn nhãm -> Quan s¸t h×nh 6, 7, 8, 9, - GV ®a ra nhiÖm vô y/c HS 10, 11 vµ kÕt hîp víi liªn hÖ TL thùc tÕ ®Ó tr¶ lêi c©u hái GV ®a ra - Y/c lµm viÖc c¶ líp - Y/c cÇu HS tr×nh bµy kÕt qu¶ tr¶ lêi + KÓ ra nh÷ng viÖc lµm vµ hoµn c¶nh khiÕn ta dÔ m¾c bÖnh lao phæi? - C¸c nhãm cö ngêi tr×nh bµy kÕt qu¶, mçi nhãm tr×nh bµy mét c©u, nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung - C¸c nhãm cö ngêi tr×nh bµy kÕt qu¶, mçi nhãm tr×nh bµy mét c©u, nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung -> Ngêi hót thuèc l¸ vµ ngêi thêng xuyªn hÝt ph¶i khãi thuèc l¸ do ngêi kh¸c hót, lao ®éng qu¸ søc, ¨n uèng kh«ng ®ñ chÊt, nhµ cöa chËt chéi, Èm thÊp tèi t¨m, kh«ng gän gµng VS.... -> Tiªm phßng, lµm viÖc nghØ ng¬i ®iÒu ®é, nhµ ë s¹ch sÏ, tho¸ng m¸t lu«n ®îc chiÕu ¸nh s¸ng, kh«ng kh¹c nhæ bõa b·i + KÓ ra nh÷ng viÖc lµm vµ h/c gióp ta tr¸nh bÖnh lao phæi? - GV chèt vµ nãi thªm: Vi khuÈn lao cã kh¶ n¨ng sèng rÊt l©u ë n¬i tèi t¨m. ChØ sèng 15’ díi ¸nh s¸ng mÆt trêi. V× vËy ph¶i më cöa ®Ó ¸nh s¸ng mÆt trêi chiÕu vµo - Y/c HS liªn hÖ: Nghe GV gi¶ng + Em vµ g® cÇn lµm g× ®Ó ®Ò phßng bÖnh lao phæi - 4- 5 HS tr¶ lêi c©u hái + Tiªm phßng, ¨n uèng ®ñ chÊt, nghØ ng¬i lµm viÖc - GV HD HS rót ra KL sgk ®iÒu ®é, VS nhµ cöa gän gµng, tho¸ng m¸t, lu«n cã ¸nh s¸ng mÆt trêi chiÕu b) Tæ chøc trß ch¬i: §ãng vµo,... vai - BÖnh lao phæi do vi khuÈn - GV HD c¸ch ch¬i: NhËn lao g©y ra... t/h vµ ®ãng vai xö lý t/h - HS nh¾c l¹i CN- §T (skg) - GV treo 2 t/h lªn b¶ng, gäi HS ®äc - L¾ng nghe - Giao 2 nhãm 1 t×nh huèng - HS ®äc 2 t/h, nhËn 1 1. NÕu bÞ bÖnh em sÏ nãi trong 2 t/h trªn vµ TL, ph©n g× víi mÑ ®Ó bè mÑ ®a ®i vai, bµn xem mçi vai sÏ nãi kh¸m bÖnh? g×. TËp thö trong nhãm - VD: MÑ ¬i! D¹o nµy con 2. Khi ®a ®i kh¸m bÖnh hay h« mÖt, ¨n kh«ng ngon, em sÏ nãi g× víi b¸c sÜ? bè mÑ ®a con ®i kh¸m - Y/c lªn tr×nh diÔn bÖnh... - Y/c HS nhËn xÐt - GV nhËn xÐt chung - C¸c nhãm gt vai vµ tr×nh diÔn - NhËn xÐt nhãm b¹n. B×nh bÇu nhãm diÔn hay, khÐo, xö lý ®óng 4. Cñng cè, dÆn dß: - VÒ nhµ thùc hiÖn phßng bÖnh lao phæi - Häc bµi, CB bµi sau: “M¸u vµ c¬ quan tuÇn hoµn” -------------------0o0------------------ TiÕt 6: m¸u vµ c¬ quan tuÇn hoµn I/ Môc tiªu: Sau bµi häc, HS cã kh¶ n¨ng: - Tr×nh bµy s¬ lîc vÒ cÊu t¹o vÒ chøc n¨ng cña m¸u - Nªu ®îc chøc n¨ng cña c¬ quan tuÇn hoµn - KÓ tªn ®îc c¸c c¬ quan tuÇn hoµn II/ §å dïng d¹y häc: - C¸c h×nh trong sgk phãng to - TiÕt lîn hoÆc tiÕt gµ ®· chèng ®«ng III/ Ho¹t ®éng d¹y häc: 1. æn ®Þnh T.C: H¸t 2. KiÓm tra bµi cò: - Nªu c¸ch ®Ò phßng bÖnh - 2 HS nªu: Tiªm phßng, VS lao phæi? c¸ nh©n, mÆc Êm mïa ®«ng... - GV nhËn xÐt, ®¸nh gi¸ 3. Bµi míi: a) Khëi ®éng: - gt bµi: C¸c con ®· bÞ ®øt tay ch¶y m¸u cha? HiÖn tîng ntn? - Dùa vµo HS tr¶ lêi GV vµo bµi - Ghi bµi lªn b¶ng b) Néi dung bµi: - GV Y/C HS quan s¸t vµ tr¶ lêi - GV cho HS TL nhãm - Y/C HS nhËn nhiÖm vô: quan s¸t h×nh 1, 2, 3, 4 cho HS quan s¸t èng m¸u vµ TL theo c©u hái sau + B¹n ®· bÞ ®øt tay trÇy da bao giê cha? B¹n thÊy g× ë vÕt th¬ng? + Theo b¹n, khi m¸u míi bÞ ch¶y ra lµ chÊt láng hay ®Æc? + Quan s¸t h×nh 2, m¸u chia lµm mÊy phÇn? Lµ nh÷ng phÇn nµo? + Quan s¸t h×nh 3 b¹n thÊy huyÕt cÇu ®á h×nh d¹ng ntn? Nã cã chøa chøc n¨ng g×? + C¬ quan vËn chuyÓn m¸u ®i kh¾p c¬ thÓ cã tªn lµ g×? - GVcho HS lµm viÖc tríc líp + Gäi ®¹i diÖn tr×nh bµy kÕt qu¶? - HS nªu: Ch¶y m¸u ë tay, ch©n...cã níc vµng... - HS theo dâi, nh¾c l¹i ®Ò bµi - QS vµ tr×nh bµy s¬ lîc vÒ thµnh phÇn cña m¸u vµ chøc n¨ng cña huyÕt cÇu ®á - HS lËp nhãm 4 - C¸c nhãm quan s¸t h×nh sgk trang 14 vµ mÉu m¸u GV ®a ra vµ TL c©u hái + Khi bÞ ®øt tay, trÇy da ta thÊy ë ®Çu vÕt th¬ng cã níc mµu vµng, hay m¸u + Khi m¸u míi bÞ ch¶y ra m¸u lµ chÊt láng + M¸u chia lµm 2 phÇn: HuyÕt t¬ng vµ huyÕt cÇu + HuyÕt cÇu ®á d¹ng nh c¸i ®Üa, lâm 2 mÆt. Nã cã chøc n¨ng mang khÝ «xi ®i nu«i c¬ thÓ - C¬ quan tuÇn hoµn - HS cö ®¹i diÖn nhãm tr×nh bµy kÕt qu¶. Nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung - HS theo dâi GVchèt ý kiÕn ®óng vµ bæ sung: Ngoµi huyÕt cÇu ®á cßn cã lo¹i huyÕt cÇu kh¸c nh huyÕt cÇu tr¾ng. HuyÕt - HS tr¶ lêi theo bµn, quan cÇu tr¾ng tiªu diÖt vi trïng s¸t h×nh 4, lÇn lît mét b¹n x©m nhËp vµo c¬ thÓ gióp hái, mét b¹n tr¶ lêi. B¹n ®îc c¬ thÓ phßng chèng bÖnh tËt - GV Y/C HS quan s¸t sgk, kÓ tªn c¸c bé phËn cña c¬ quan tuÇn hoµn - Y/C HS tr¶ lêi nhãm ®«i - GV ®a 1 sè c©u hái ®Ó HS hái b¹n: + ChØ tªn h×nh vÏ ®©u lµ tim ®©u lµ m¹ch m¸u +ChØ vÞ trÝ cña tim trªn lång ngùc m×nh? - Gäi HS lªn tr×nh bµy trªn b¶ng - KL: C¬ quan tuÇn hoµn gåm nh÷ng bé phËn nµo? * GV híng dÉn HS ch¬i trß ch¬i: - GV nãi tªn trß ch¬i, híng dÉn HS ch¬i - Yªu cÇu HS thùc hiÖn trß ch¬i hái theo gîi ý cña GV: - HS chØ vµo h×nh 4 vµ tr¶ lêi c©u hái cña b¹n - 3 cÆp lªn tr×nh bµy kÕt qu¶ th¶o luËn -> C¬ quan tuÇn hoµn gåm tim vµ m¹ch m¸u - Nghe híng dÉn - Thùc hiÖn trß ch¬i: Chia 2 ®éi, sè ngêi b»ng nhau, ®øng c¸ch ®Òu b¶ng, mçi HS cÇm phÊn viÕt mét bé phËn cña c¬ thÓ cã m¹ch m¸u ®i tíi. B¹n nµy viÕt xong chuyÓn cho b¹n tiÕp theo. Trong cïng thêi gian, ®éi nµo viÕt ®îc nhiÒu bé phËn ®éi ®ã th¾ng. - HS cßn l¹i cæ ®éng cho 2 ®éi - HS nhËn xÐt - HS rót ra kÕt luËn: Nhê cã m¹ch m¸u ®em m¸u ®Õn mäi bé phËn cña c¬ thÓ ®Ó tÊt c¶ c¸c cq cã ®ñ - Yªu cÇu HS nhËn xÐt ®éi chÊt dinh dìng vµ oxi ®Ó th¾ng cuéc ho¹t ®éng. §ång thêi, m¸u - GV nhËn xÐt, tuyªn d¬ng cã chøc n¨ng chuyªn chë - GV híng dÉn HS nªu kÕt khÝ CO2 vµ chÊt th¶i cña c¸c luËn cña bµi c¬ quan trong c¬ thÓ ®ªn + Chøc n¨ng cña m¹ch m¸u phæi vµ thËn ®Ó th¶i chóng ra sao? ra ngoµi + M¸u cã chøc n¨ng g×? 4. Cñng cè, dÆn dß: - VÒ nhµ häc thuéc bµi, chuÈn bÞ bµi sau -------------------0o0------------------ TiÕt 7: ho¹t ®éng tuÇn hoµn I/ Môc tiªu: Sau bµi häc, HS cã kh¶ n¨ng: - Thùc hµnh nghe nhÞp tim vµ ®Õm nhÞp m¹ch ®Ëp - ChØ ®îc ®êng ®i cña m¸u trong s¬ ®å vßng tuÇn hoµn lín vµ vßng tuÇn hoµn nhá II/ §å dïng d¹y häc: - C¸c h×nh trong sgk phãng to - S¬ ®å 2 vßng tuÇn hoµn III/ Ho¹t ®éng d¹y häc: 1. æn ®Þnh T.C: H¸t 2. KiÓm tra bµi cò: - GV nªu c©u hái: C¬ quan - 2 HS tr¶ lêi: C¬ quan tuÇn tuÇn hoµn gåm nh÷ng bé hoµn gåm tim vµ m¹ch m¸u phËn nµo? - GVnx, ®¸nh gi¸ 3. Bµi míi: a) Khëi ®éng: - GV giíi thiÖu bµi, nªu yªu cÇu cña bµi - Ghi bµi lªn b¶ng b) Néi dung bµi: * Thùc hµnh nghe nhÞp ®Ëp cña tim, ®Õm m¹ch ®Ëp: - Cho HS ho¹t ®éng c¶ líp - GV híng dÉn HS lµm theo yªu cÇu - HS theo dâi - Nh¾c l¹i tªn bµi häc - HS lµm theo yªu cÇu cña GV: ¸p tai vµo ngùc b¹n ®Ó nghe tim ®Ëp vµ ®Õm nhÞp ®Ëp c¶u tim trong 1 phót - §Æt ngãn tay trá vµ ngãn tay gi÷a cña bµn tay ph¶i lªn cæ tay tr¸i cña m×nh ®Õm sè nhÞp m¹ch ®Ëp trong mét phót - Gäi 1 sè HS lªn lµm mÉu - 1 HS lªn lµm mÉu, líp quan - Yªu cÇu HS thùc hµnh theo s¸t bµn - HS thùc hµnh nhãm 2 theo - Yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u hái bµn sau: - HS tr¶ lêi c©u hái sau khi + Khi ¸p tai vµo ngùc b¹n em thùc hµnh nghe thÊy g×? -> Nghe thÊy tiÕng tim ®Ëp + Khi ®Æt ngãn tay lªn cæ tay em c¶m thÊy g×? -> ThÊy nhÞp m¹ch - KL: Tim lu«n ®Ëp ®Ó b¬m m¸u di kh¾p c¬ thÓ. NÕu - Nghe GV kÕt luËn tim ngõng ®Ëp, m¸u kh«ng lu th«ng ®îc trong c¸c m¹ch m¸u, c¬ thÓ sÏ bÞ chÕt * §êng ®i cña m¸u trªn s¬ ®å vßng tuÇn hoµn: - HS chia thµnh nhãm 4 - Yªu cÇu HS th¶o luËn nhãm - C¸c nhãm quan s¸t h×nh 3 - Yªu cÇu HS quan s¸t h×nh vµ chØ ra ®îc ®éng m¹ch vµ 3, nªu yªu cÇu tÜnh m¹ch, mao m¹ch trªn s¬ ®å - chØ vµ nªu ®îc ®êng ®i cña m¸u ë vßng tuÇn hoµn lín vµ nhá, nªu ®îc chøc n¨ng cña mçi vßng tuÇn - Yªu cÇu mét sè HS ®¹i hoµn Êy diÖn nhãm lªn b¶ng chØ - §¹i diÖn c¸c nhãm lªn chØ s¬ ®å b¶ng líp - GV ®a ra bµi häc - Nhãm kh¸c bæ sung * Trß ch¬i: GhÐp ch÷ vµo - HS nªu bµi häc c¸ nh©n, h×nh - GV híng dÉn trß ch¬i, c¸ch ch¬i - GV ph¸t ra 2 bé ®å ch¬i bao gåm 2 vßng tuÇn hoµn( s¬ ®å c©m) vµ c¸c thÎ ch÷ ghi tªn c¸c lo¹i m¸u - Yªu cÇu c¸c nhãm thi ®ua ghÐp ch÷ vµo h×nh ®ång thanh - HS theo dâi, l¾ng nghe - HS nhËn ®å dïng, cö ®¹i diÖn 2 nhãm ®Ó ch¬i - HS thùc hiÖn trß ch¬i - Nhãm nµo xong tríc, d¸n s¶n phÈm lªn b¶ng - HS cßn l¹i lµm cæ ®éng viªn - NhËn xÐt, bæ sung - GV khen ngîi, ®éng viªn 4. Cñng cè, dÆn dß: - VÒ nhµ häc bµi, chuÈn bÞ bµi sau - NhËn xÐt tiÕt häc -------------------0o0------------------ TiÕt 8: vÖ sinh c¬ quan tuÇn hoµn I/ Môc tiªu: Sau bµi häc, HS biÕt: - So s¸nh møc ®é lµm viÖc cña tim khi ch¬i ®ïa qu¸ søc hoÆc lóc lµm viÖc nÆng nhäc víi lóc c¬ thÓ ®îc nghØ ng¬i th gi·n - Nªu c¸c viÖc nªn lµm vµ kh«ng nªn lµm ®Ó b¶o vÖ vµ gi÷ g×n c¬ quan tuÇn hoµn - TËp thÓ dôc ®Òu ®Æn, vui ch¬i lao ®éng võa søc ®Ó b¶o vÖ c¬ quan tuÇn hoµn II/ §å dïng d¹y häc: - C¸c h×nh trong sgk phãng to III/ Ho¹t ®éng d¹y häc: 1. æn ®Þnh T.C: H¸t 2. KiÓm tra bµi cò: - Nªu chøc n¨ng cña 2 vßng - HS nªu: §a m¸u ®i nu«i c¬ tuÇn hoµn lín, nhá? thÓ vµ trë vÒ tim - GVnx, ®¸nh gi¸ 3. Bµi míi: a) Khëi ®éng: - Giíi thiÖu bµi: C¸c con ®· n¾m ®îc nhiÖm vô vµ chøc n¨ng cña 2 vßng tuÇn hoµn lín, nhá. §Ó biÕt c¸ch vÖ sinh c¸c c¬ quan ®ã ra sao, ®ã lµ néi dung bµi häc h«m nay - GV ghi bµi lªn b¶ng b) Néi dung: * Ho¹t ®éng 1: Trß ch¬i vËn ®éng - GV phæ biÕn trß ch¬i vµ c¸ch ch¬i: “ Thá ¨n cá, uèng níc, vµo hang.” - Lµm mÉu - HS theo dâi, nh¾c l¹i ®Ò bµi - So s¸nh nhÞp tim khi lµm viÖc vµ vui ch¬i víi khi nghØ ng¬i, th gi·n - HS quan s¸t ®Ó ch¬i, thùc hiÖn trß ch¬i: + Con thá: Hai tay ®Ó lªn 2 ®Çu vÉy vÉy + ¡n cá: Ngêi ch¬i chôm c¸c ngãn tay bªn ph¶i cho vµo lßng tay bªn tr¸i + Uèng níc: C¸c ngãn tay ph¶i chôm ®i vµo miÖng + Vµo hang: §a c¸c ngãn tay ph¶i vµo tai - HS lµm theo lêi cña c« chø - GV võa h«, võa lµm sai kh«ng lµm theo hµnh ®éng kh«ng theo lêi nãi cña c«, ®ång thêi quan s¸t b¹n lµm sai th× ®a ra - T×m hiÓu sau khi ch¬i trß ch¬i - HS nhËn xÐt: Nhanh h¬n - GV ®a ra c©u hái: NhÞp mét chót ®Ëp cña tim vµ m¹ch cña chóng ta cã nhanh h¬n lóc ngåi yªn kh«ng? * Ho¹t ®éng 2: Trß ch¬i vËn - HS lµm vµi ®éng t¸c thÓ ®éng nhiÒu h¬n dôc cã ®éng t¸c nh¶y - GV cho HS ch¬i trß ch¬i ®ßi hái vËn ®éng nhiÒu h¬n - HS th¶o luËn nhãm 4 c©u - Sau khi vËn ®éng m¹nh, hái do GV ®a ra vµ ®¹i diÖn GV ®Æt c©u hái cho HS tr¶ c¸c nhãm TLCH: lêi: -> Khi ta vËn ®éng m¹nh hoÆc lao ®éng ch©n tay + So s¸nh nhÞp ®Ëp cña tim th× nhÞp ®Ëp cña tim vµ vµ m¹ch khi ta ho¹t ®éng m¹ch nhanh h¬n b×nh thêng m¹nh? - HS nghe