Tài liệu Giải pháp nhằm thực hiện thành công các dự án đầu tư xây dựng tại ngân hàng tmcp đầu tư và phát triển việt nam

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH ---o0o--- NGUYỄN TRỌNG NHÂN GIẢI PHÁP NHẰM THỰC HIỆN THÀNH CÔNG CÁC DỰ ÁN ĐẦU TƯ XÂY DỰNG TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ TP. HỒ CHÍ MINH - NĂM 2015 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH ---o0o--- NGUYỄN TRỌNG NHÂN GIẢI PHÁP NHẰM THỰC HIỆN THÀNH CÔNG CÁC DỰ ÁN ĐẦU TƯ XÂY DỰNG TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM Chuyên ngành: Quản trị kinh doanh Mã số: 60340102 LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. TRẦN ĐĂNG KHOA TP. HỒ CHÍ MINH - NĂM 2015 DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT 1.TMCP : Thương mại cổ phần 2.BIDV : Ngân hàng Thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam (Bank for Invesment and Development of Vietnam) 3. Ctg : Các tác giả DANH MỤC CÁC BẢNG Trang Bảng 3.1: Mục tiêu của BIDV trong lĩnh vực xây dựng cơ bản DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ Hình 1.1: Các giai đoạn của dự án đầu tư Hình 2.1: Cơ cấu bộ máy quản lý tại BIDV Hình 2.2: Sơ đồ tổ chức của Ban quản lý dự án Hình 2.3: Dự án bị chậm tiến độ tại BIDV giai đoạn 2010-2013 Hình 2.4: Dự án bị vượt chi phí tại BIDV giai đoạn 2010-2013 Hình 2.5: Quy trình thanh toán tại Ban quản lý dự án MỤC LỤC Lời cam đoan……………………………………………………….……….…… Mục lục……………………………………………………….…….…………… Danh mục các chữ viết tắt………………………………………………………. Danh mục các bảng……………………………………………………………… Danh mục các hình vẽ.………………………………………………………….. MỞ ĐẦU..............................................................................................................................................1 1. Lý do chọn đề tài..........................................................................................................................1 2. Mục tiêu nghiên cứu....................................................................................................................2 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu........................................................................................2 4. Quy trình nghiên cứu...................................................................................................................3 5. Phương pháp nghiên cứu......................................................................................................3 6. Kết cấu luận văn.........................................................................................................................3 CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ DỰ ÁN ĐẦU TƯ XÂY DỰNG......................4 1.1 Khái niệm về dự án đầu tư xây dựng.............................................................................4 1.2 Sự thành công của dự án.......................................................................................................7 1.3 Yếu tố ảnh hưởng đến sự thành công của dự án......................................................8 CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN SỰ THÀNH CÔNG CỦA CÁC DỰ ÁN ĐẦU TƯ XÂY DỰNG TẠI BIDV....................................14 2.1 Giới thiệu tổng quan về BIDV..........................................................................................14 2.2 Kết quả thực hiện các dự án tại BIDV giai đoạn 2010-2013............................18 2.3 Thực trạng các yếu tố ảnh hưởng đến sự thành công của dự án đầu tư xây dựng tại BIDV......................................................................................................................................19 2.3.1 Thực trạng nhóm yếu tố liên quan đến thủ tục của dự án.......................19 2.3.2 Thực trạng nhóm yếu tố liên quan đến đặc tính của dự án....................24 2.3.3 Thực trạng nhóm yếu tố tác động bên ngoài...................................................26 2.3.4 Thực trạng nhóm yếu tố liên quan môi trường làm việc của dự án.......28 2.3.5 Thực trạng nhóm yếu tố liên quan đến chiến lược quản lý dự án ......29 2.3.6 Thực trạng nhóm yếu tố liên quan đến các bên tham gia dự án............32 2.4 Đánh giá chung về thực trạng các yếu tố ảnh hưởng đến sự thành công của dự án đầu tư xây dựng tại BIDV...........................................................................................47 2.4.1 Nhóm yếu tố liên quan đến thủ tục của dự án...............................................47 2.4.2 Nhóm yếu tố liên quan đến đặc tính của dự án............................................47 2.4.3 Nhóm yếu tố tác động bên ngoài...........................................................................48 2.4.4 Nhóm yếu tố liên quan môi trường làm việc của dự án.............................48 2.4.5 Nhóm yếu tố liên quan đến chiế 2.4.6 Nhóm yếu tố liên quan đến cá CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP NHẰM THỰC HIỆN THÀNH CÔNG CÁC DỰ ÁN ĐẦU TƯ XÂY DỰNG TẠI BIDV ...................................................................... 3.1 Định hướng và mục tiêu phát triển của BIDV......................................... 3.2 Giải pháp nhằm thực hiện thành công các dự án đầu tư xây dựng tại BID 3.2.1 Nhóm giải pháp liên quan đến 3.2.2 Nhóm giải pháp liên quan đến 3.2.3 Nhóm giải pháp liên quan đến 3.3 Kiến nghị ................................................................................................... KẾT LUẬN.......................................................................................................... TÀI LIỆU THAM KHẢO PHỤ LỤC 1 MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Thành công của dự án luôn là sự mong đợi của tất cả các bên khi tham gia vào bất cứ một dự án nào trong ngành xây dựng. Tuy nhiên, rất khó để đạt được thành công nếu không có các chiến lược quản lý dự án thích hợp và hiệu quả trong quá trình thực hiện dự án. Trong những năm gần đây, các dự án xây dựng tại Việt Nam thường xuyên bị chậm tiến độ, vượt chi phí và thậm chí là bị thất bại bởi vì sự phức tạp và không chắc chắn vốn có của hầu hết các dự án xây dựng. Vì vậy, việc làm thế nào để quản lý quá trình thực hiện các dự án xây dựng tốt hơn và tăng cơ hội thành công cho dự án đã thu hút nhiều sự quan tâm của những người tham gia thực hiện dự án. Các dự án xây dựng thường chịu sự ảnh hưởng rất lớn của điều kiện môi trường tự nhiên, kinh tế, chính trị-xã hội, truyền thống văn hóa, và đặc biệt là yếu tố con người. Ở mỗi nước khác nhau các điều kiện này thường không giống nhau. Vì vậy, rất khó để quản lý tốt các dự án xây dựng ở Việt Nam khi chỉ đơn thuần áp dụng các chiến lược quản lý dự án từ những nước khác vào Việt Nam. Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV) là ngân hàng thương mại do nhà nước nắm giữ 95,76% vốn điều lệ với tổng tài sản lớn thứ nhì trong hệ thống ngân hàng tại Việt Nam. Năm 2013, BIDV trích hơn 1.000 tỷ đồng từ quỹ đầu tư phát triển để đầu tư 120 dự án gồm trụ sở làm việc các chi nhánh, phòng giao dịch, khu nghỉ dưỡng, trung tâm tập huấn khắp các tỉnh thành trong cả nước. Tuy nhiên, trong đó có 29 dự án đang bị chậm tiến độ hoàn thành và đa số các dự án đều bị vượt chi phí (tổng mức đầu tư). Điều đó đã làm chậm quá trình phát triển mạng lưới hoạt động kinh doanh cũng như hiệu quả sử dụng nguồn vốn của BIDV. Vì vậy, một nghiên cứu được thực 2 hiện phù hợp với các đặc điểm và điều kiện của BIDV nói riêng là rất hữu ích cho những người tham gia thực hiện dự án nhằm đưa ra các giải pháp nâng cao sự thành công của dự án, góp phần sử dụng hiệu quả nguồn vốn nhà nước tại BIDV. Đó chính là lý do tôi chọn đề tài Giải pháp nhằm thực hiện thành công các dự án đầu tư xây dựng tại Ngân hàng Thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam . 2. Mục tiêu nghiên cứu Luận văn có ba mục tiêu nghiên cứu: Xác định các yếu tố ảnh hưởng đến sự thành công của dự án đầu tư. Đánh giá thực trạng các yếu tố ảnh hưởng đến sự thành công của các dự án đầu tư xây dựng tại BIDV. Đề xuất một số giải pháp nâng cao sự thành công của dự án tại BIDV. 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu: Yếu tố ảnh hưởng đến sự thành công của các dự án đầu tư xây dựng tại BIDV Đối tượng khảo sát: Dữ liệu nghiên cứu được thu thập thông qua việc khảo sát những người tham gia thực hiện dự án tại BIDV Phạm vi nghiên cứu: Phạm vi về không gian: Nghiên cứu trong lĩnh vực xây dựng cơ bản tại BIDV Phạm vi về thời gian: Giai đoạn 2010-2013 3 4. Quy trình nghiên cứu Xác định các yếu tố ảnh hưởng đến sự thành công của dự án Thiết kế bảng câu hỏi khảo sát Phân tích số liệu khảo sát Đánh giá, phân tích thực trạng các yếu tố ảnh hưởng sự thành công Đề xuất – Kiến nghị 5. Phương pháp nghiên cứu Với mục tiêu là đánh giá thực trạng các yếu tố ảnh hưởng đến sự thành công của các dự án tại BIDV, luận văn vận dụng chủ yếu phương pháp nghiên cứu định tính kết hợp với thống kê mô tả để giải quyết vấn đề nghiên cứu. 6. Kết cấu luận văn Luận văn được chia thành 3 chương: Chương 1: Cơ sở lý luận về dự án đầu tư xây dựng Chương 2: Thực trạng các yếu tố ảnh hưởng đến sự thành công của các dự án đầu tư xây dựng tại BIDV Chương 3: Giải pháp nhằm thực hiện thành công các dự án đầu tư xây dựng tại BIDV 4 CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ DỰ ÁN ĐẦU TƯ XÂY DỰNG 1.1 Khái niệm về dự án đầu tư xây dựng Dự án là tập hợp các đề xuất để thực hiện một phần hay toàn bộ công việc nhằm đạt được mục tiêu hay yêu cầu nào đó trong một thời gian nhất định dựa trên nguồn vốn xác định (Luật xây dựng, 2014). Dự án đầu tư xây dựng công trình là tập hợp các đề xuất có liên quan đến việc bỏ vốn để xây dựng mới, mở rộng hoặc cải tạo những công trình xây dựng nhằm mục đích phát triển, duy trì, nâng cao chất lượng công trình hoặc sản phẩm, dịch vụ trong một thời hạn nhất định (Luật xây dựng, 2014). Chủ đầu tư xây dựng công trình là người sở hữu vốn hoặc là người được giao quản lý và sử dụng vốn để đầu tư xây dựng công trình (Nghị định số 12/2009/NĐ-CP ngày 10/02/2009. Các giai đoạn của dự án đầu tư: Tùy theo đặc thù của dự án và quy mô của dự án mà các giai đoạn thực hiện dài hay ngắn. Giai đoạn chuẩn bị đầu tư: Giai đoạn này tạo tiền đề và quyết định sự thành công hay thất bại ở 2 giai đoạn sau, đặc biệt là với giai đoạn vận hành kết quả đầu tư. Ở giai đoạn này, vấn đề quan trọng là chất lượng, chính xác của kết quả nghiên cứu. Tổng chi phí giai đoạn chuẩn bị đầu tư thường chiếm từ 0,5%-15% tổng vốn đầu tư vào dự án. Làm tốt công tác chuẩn bị đầu tư sẽ tạo tiền đề thuận lợi cho việc thực hiện các giai đoạn còn lại của dự án. Giai đoạn thực hiện đầu tư: Vấn đề thời gian trong giai đoạn này là quan trọng hơn cả, 85%-95,5% vốn đầu tư được chia ra và huy động trong suốt thời gian thực hiện đầu tư. Thời gian thực hiện đầu tư phụ thuộc nhiều vào công tác chuẩn bị đầu tư cũng như việc điều hành, quản lý việc thực hiện quá trình đầu tư. 5 Giai đoạn vận hành kết quả đầu tư: Nhằm đạt được các mục tiêu của dự án, các kết quả do giai đoạn thực hiện đầu tư tạo ra đảm bảo tính đồng bộ, chất lượng tốt, đúng tiến độ tại thời điểm thích hợp. Làm tốt công tác của giai đoạn chuẩn bị và thực hiện đầu tư sẽ tạo thuận lợi cho quá trình tổ chức, quản lý phát huy tác dụng của các kết quả đầu tư. Giai đ bị Khảo sát, tìm kiếm cơ hội đầu tư Nghiên cứu tiền khả thi và khả thi Qui hoạch Báo cáo đầu tư Đền bù, giải phóng mặt bằng Thiết kế và xác định tổng mức đầu tư Mời thầu và ký kết hợp đồng Thi công công trình và nghiệm thu, quyết toán công trình Xác định tổng mức đầu tư sơ bộ Lập và thẩm định dự án Hình 1.1: Các giai đoạn của dự án đầu tư Nguồn: Tác giả tóm tắt Quy chế đầu tư xây dựng tại BIDV, 2013 Đưa vào khai thác sử dụng 6 Các dự án đều có các đặc điểm chung như sau: Có mục tiêu rõ ràng: dự án có thể được chia thành nhiều nhiệm vụ nhỏ hơn để thực hiện và các nhiệm vụ này phải được phối hợp và kiểm soát về thời gian, trình tự thực hiện, chi phí và kết quả. Hơn nữa, một dự án cũng phải được phối hợp các dự án khác trong cùng một tổ chức. Có thời hạn nhất định: thời điểm bắt đầu và thời điểm kết thúc. Bị ràng buộc bởi các nguồn lực hạn chế: con người, tài nguyên… Tính duy nhất, không lặp lại giống nhau. Có sự tham gia của nhiều tổ chức, nhiều cá nhân. Luôn luôn tồn tại mâu thuẫn. Quản lý dự án là việc áp dụng các kiến thức, kỹ năng, công cụ và kỹ thuật vào các hoạt động của dự án đạt được các mục tiêu đã đề ra. Ban quản lý dự án là đơn vị đại diện chủ đầu tư, tham mưu giúp việc cho chủ đầu tư và tổ chức triển khai thực hiện các dự án đầu tư xây dựng công trình có tổng mức đầu tư từ 7 tỷ trở lên theo địa bàn được giao (Quy chế quản lý đầu tư xây dựng cơ bản tại BIDV, 2013). Luật Xây dựng và các văn bản hướng dẫn luật được ban hành trong thời gian qua đã xác lập hành lang pháp lý quan trọng tạo điều kiện phát triển bền vững các hoạt động xây dựng ở nước ta và đưa ra các yêu cầu của pháp luật nhằm quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình đạt hiệu quả. Tại điều 11, nghị định của Chính phủ số 12/2009/NĐ - CP, ngày 10/02/2009 về quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình đã quy định rõ nội dung thẩm định dự án đầu tư xây dựng công trình của người quyết định đầu tư trước khi phê duyệt dự án là: Xem xét các yếu tố đảm bảo tính hiệu quả của dự án, bao gồm: sự cần thiết đầu tư; các yếu tố đầu vào của dự án; quy mô, công suất, công nghệ, thời 7 gian, tiến độ thực hiện dự án; phân tích tài chính, tổng mức đầu tư, hiệu quả kinh tế - xã hội của dự án. Xem xét các yếu tố đảm bảo tính khả thi của dự án, bao gồm: sự phù hợp với quy hoạch; nhu cầu sử dụng đất, tài nguyên (nếu có); khả năng giải phóng mặt bằng, khả năng huy động vốn đáp ứng tiến độ của dự án; kinh nghiệm quản lý của chủ đầu tư; khả năng hoàn trả vốn vay; giải pháp phòng cháy, chữa cháy; các yếu tố ảnh hưởng đến dự án như quốc phòng, an ninh, môi trường và các quy định khác của pháp luật có liên quan. Tóm lại, dự án là tập hợp các đề xuất để thực hiện một phần hay toàn bộ công việc nhằm đạt được mục tiêu hay yêu cầu nào đó trong một thời gian nhất định dựa trên nguồn vốn xác định. Như vậy, có thể hiểu dự án xây dựng bao gồm hai nội dung là đầu tư và hoạt động xây dựng. Một dự án xây dựng gồm 3 tiêu chí chủ yếu sau: Chất lượng, kinh phí và thời gian thực hiện. Từ chất lượng của dự án, đơn vị tư vấn quản lý dự án sẽ cụ thể hóa thành các mục tiêu và dự án chỉ hoàn thành khi các mục tiêu cụ thể đã đạt được. Còn tiêu chí thứ hai kinh phí chính là sự bỏ vốn để xây dựng công trình, là chi phí thực hiện công việc tính bằng tiền. Thành tố thứ ba thời gian rất cần thiết để thực hiện dự án, thể hiện trình tự trước sau của các công việc thực hiện và thời gian hoàn thành dự án, nhưng thời gian còn đồng nghĩa với cơ hội và rủi ro của dự án. Vì vậy, đây cũng là một đặc điểm rất quan trọng cần phải được quan tâm. 1.2 Sự thành công của dự án Một dự án được gọi là thành công khi hoàn thành đúng tiến độ, nằm trong ngân sách được duyệt, phù hợp với các tiêu chuẩn kỹ thuật đề ra (Nguyen & ctg, 2004). 8 Thành công của dự án thường được định nghĩa là đạt được các mục tiêu về thời gian, chi phí, chất lượng và làm hài lòng các tổ chức liên quan (Baccarini, 1999). Thành công của dự án có thể được làm rõ hơn khi đạt được thành công của công trình (đạt được các tiêu chuẩn về chất lượng) và đạt được thành công của tiến trình thực hiện (đạt được các mục tiêu về thời gian và chi phí) (Ling, 2004). Xác định thành công cho một dự án được đưa ra là mức độ mà mục tiêu dự án và sự mong đợi được đáp ứng (Sanvido, 1992). Thành công của dự án chủ yếu là liên quan đến mục tiêu của dự án nói chung và đến mức độ đạt được các mục tiêu này (De Wit, 1988). Khái niệm thành công của dự án vẫn còn được định nghĩa rất mơ hồ bởi vì việc xác định một dự án thành công hay thất bại là rất khó (Nguyen & ctg, 2004). Như vậy, các định nghĩa về sự thành công của dự án đều xoay quanh việc hoàn thành đúng tiến độ, không vượt chi phí được duyệt và đảm bảo yêu cầu về chất lượng. 1.3 Yếu tố ảnh hưởng đến sự thành công của dự án Yếu tố thành công là các yếu tố vô cùng quan trọng để đạt được những kết quả tích cực từ các chiến lược hiệu quả (Sanvido & ctg, 1992). Liên quan đến các yếu tố ảnh hưởng sự thành công của dự án, Belassi và Tukel đã tổng hợp các yếu tố tác động đến sự thành công của dự án từ các nghiên cứu trước và phân loại theo nhóm yếu tố liên quan đến dự án, nhóm yếu tố liên quan đến nhà quản lý dự án và thành viên tham gia dự án, nhóm yếu tố liên quan đến tổ chức và nhóm yếu tố liên quan đến môi trường bên ngoài. 9 Các yếu tố tác động đến sự thành công của dự án gồm nhóm yếu tố liên quan đến dự án, nhóm yếu tố liên quan đến nhà quản lý dự án và thành viên tham gia dự án, nhóm yếu tố liên quan đến tổ chức và nhóm yếu tố môi trường bên ngoài (Belassi & ctg, 1992). Thành công của các dự án có thể chịu sự ảnh hưởng của nhiều yếu tố như: các thủ tục của dự án, các đặc tính của dự án, các yếu tố tác động từ bên ngoài, môi trường làm việc của dự án, các chiến lược quản lý dự án, và đặc biệt là các yếu tố liên quan đến người thực hiện (Lam & ctg, 2004). Những người thực hiện không những phải xác định và hiểu rõ các đặc tính của dự án mà còn phải quản lý và thực hiện tốt các thủ tục của dự án. Để có thể dễ dàng đạt được các mục tiêu của dự án thì các chiến lược quản lý dự án hiệu quả luôn rất cần thiết. Dự án sẽ được thực hiện tốt nếu như được thực hiện trong các môi trường thuận lợi. Không khí dễ chịu và thoải mái trong lúc làm việc sẽ khuyến khích các bên làm việc hăng say và hiệu quả hơn. Các yếu tố liên quan đến các thủ tục của dự án được xem là có ảnh hưởng rất lớn đến sự thực hiện của dự án (Chua & ctg, 1999; Molenaar & ctg, 1999). Luôn luôn cần thiết phải lựa chọn các nhà thầu có năng lực và kinh nghiệm phù hợp với các yêu cầu và tiêu chuẩn được đề ra của dự án (Chan, 2000). Sự công bằng trong đấu thầu, lựa chọn nhà thầu cần phải được đảm bảo (Molenaar & ctg, 1999). Các đề xuất của các nhà thầu nên được xem xét và đánh giá cẩn thận (Chan & ctg, 2001). Các điều khoản của hợp đồng nên rõ ràng và chặt chẽ, quy định rõ quyền và nghĩa vụ của các bên tham gia, để làm căn cứ cho các bên tuân theo trong suốt tiến trình thực hiện dự án trong cả giai đoạn thiết kế và thi công (Akintoye, 1994; Nguyen & ctg, 2004). Các đặc tính của dự án có ảnh hưởng rất lớn đến thành công của dự án (Songer và Molenaar, 1997). Trong các dự án lớn, ngoài việc phải xác định rõ 10 các mục tiêu và qui mô, việc hiểu rõ mức độ phức tạp của dự án luôn rất cần thiết để có kế hoạch thực hiện thật tốt (Songer và Molenaar, 1998). Việc xác định đúng tổng mức đầu tư để thiết lập ngân sách cho dự án cũng sẽ rất tốt cho quá trình thực hiện dự án (Songer & ctg, 1997). Những người tham gia thực hiện dự án cũng nên chú ý đến yếu tố môi trường (Akintoye, 1994). Thời tiết tốt và đầy đủ vật tư trong suốt quá tr ình thực hiện có thể làm tăng khả năng dự án được hoàn thành đúng thời hạn (Lam & ctg, 2004; Nguyen & ctg, 2004). Ngoài ra, những biến động về kinh tế cũng có tác động không nhỏ đến quá trình thực hiện dự án (Okpala, 1991). Môi trường làm việc dễ chịu và thoải mái sẽ rất có lợi cho thành công của các dự án (Lam & ctg, 2004). Đoàn kết, hợp tác, tôn trọng và tin tưởng lẫn nhau giữa các bên sẽ làm cho những người thực hiện có thái độ tích cực trong công việc và có mối quan hệ tốt với nhau. Chia sẻ mục tiêu chung có khả năng sẽ giảm thiểu được các tranh chấp không đáng có giữa các bên trong quá trình thực hiện dự án (Chan & ctg, 2001; Ling & ctg, 2000). Các chiến lược quản lý hiệu quả được xem là rất quan trọng trong các dự án, đặc biệt là quản lý các dự án lớn và phức tạp (Smith và Wilkins, 1996). Hoạt động quản lý dự án hiệu quả là một trong các yếu tố quan trọng trong các dự án (Lam & ctg, 2008). Đầy đủ các hệ thống quản lý chất lượng, an toàn, rủi ro và tranh chấp luôn rất cần thiết trong quá trình thực hiện của bất kỳ một dự án nào. Các kênh thông tin liên lạc và hệ thống phản hồi thông tin cần phải được sử dụng thích hợp và hiệu quả (Lam & ctg, 2004). Khi thiết kế có thay đổi thì cần phải được kiểm tra và phê duyệt kịp thời (Chan & ctg, 2001). Các hoạt động hiệu quả trong việc lập kế hoạch, tổ chức, hướng dẫn và kiểm soát trong suốt quá trình thực hiện dự án luôn rất cần thiết (Lam & ctg, 2004). 11 Các yếu tố liên quan đến người thực hiện luôn rất quan trọng và có ảnh hưởng quyết định đến sự thành công hay thất bại của dự án. Chủ đầu tư và nhà thầu là 2 tổ chức, cá thể chính trong các dự án. Năng lực của tư vấn thiết kế cũng rất quan trọng trong dự án (Ling & ctg, 2000). Khi các chủ đầu tư thiếu năng lực và kinh nghiệm thì chủ nhiệm dự án/giám đốc dự án và tư vấn quản lý dự án đóng vai trò vô cùng quan trọng để quản lý dự án đi đến thành công. Do đó, các yếu tố liên quan đến các bên tham gia có ảnh hưởng rất lớn đến thành công của các dự án. Tất cả các bên tham gia thực hiện dự án đều mong muốn sẽ đạt được kết quả thành công. Để đạt được thành công thì các bên cần phải có các chiến lược quản lý hiệu quả trong suốt quá trình thực hiện dự án. Việc xác định được các yếu tố có ảnh hưởng đáng kể đến thành công của các dự án trong các nghiên cứu trước đây là thông tin rất hữu ích giúp cho những người tham gia thực hiện dự án có thể xây dựng được các chiến lược quản lý hiệu quả hơn để quản lý các dự án này tốt hơn. Từ đó, cơ hội thành công của dự án cũng có thể tăng lên. Tuy nhiên, việc xác định một dự án thành công hay thất bại là rất khó và vẫn còn rất mơ hồ. Bởi vì đo lường mức độ thành công của dự án theo cảm nhận và mong muốn của các bên là rất khó và mục tiêu của các bên cũng không giống nhau khi tham gia thực hiện dự án (Nguyen & ctg, 2004). Mặt khác, sự thành công của các dự án còn chịu sự ảnh hưởng của rất nhiều yếu tố. Việc có quá nhiều yếu tố quyết định sự thành công hay thất bại của dự án đã làm cho vấn đề làm thế nào để có thể quản lý các dự án này đi đến thành công càng trở nên nan giải. 12 Nguyễn Duy Long và các tác giả (2004) đã nghiên cứu chỉ ra rằng có 27 yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến sự thành công của các dự án đầu tư xây dựng tại Việt Nam. Các yếu tố này được chia làm 6 nhóm yếu tố: Nhóm yếu tố liên quan đến thủ tục của dự án (gồm 4 yếu tố): Nghiên cứu, thăm dò và khảo sát về thị trường trước khi quyết định đầu tư/thực hiện dự án; Tham khảo hồ sơ dự án và khảo sát về dự án trước khi đầu tư; Phương thức đấu thầu, lựa chọn nhà thầu hợp lý; Hợp đồng giữa các bên rõ ràng. Nhóm yếu tố liên quan đến đặc tính của dự án (gồm 2 yếu tố): Tiến độ thực hiện dự án rõ ràng; Các mục tiêu và qui mô của dự án rõ ràng. Nhóm yếu tố tác động bên ngoài (gồm 2 yếu tố): Những điều kiện thuận lợi về công tác quản lý hành chính/nhà nước; Nguồn cung cấp vật tư ổn định trong suốt quá trình thực hiện dự án. Nhóm yếu tố liên quan môi trường làm việc của dự án (gồm 2 yếu tố): Các bên có thái độ tích cực với công việc; Giải quyết nhanh chóng các sự cố (nếu có) trong quá trình thực hiện dự án. Nhóm các yếu tố liên quan đến chiến lược quản lý dự án (gồm 3 yếu tố): Kiểm tra và phê duyệt các thay đổi thiết kế nhằm đạt hiệu quả tốt; Nhà thầu chính kiểm soát hiệu quả các công việc của các thầu phụ; Các hoạt động quản lý chung (lập kế hoạch, tổ chức và giám sát) hiệu quả. Nhóm yếu tố liên quan đến các bên tham gia dự án (gồm 14 yếu tố): Chủ đầu tư chú trọng đến thời gian, chi phí và chất lượng của dự án; Chủ đầu tư hỗ trợ tích cực vào toàn bộ quá trình thực hiện dự án; Chủ đầu tư hoặc đại diện chủ đầu tư có đủ thẩm quyền quyết định những vấn đề quan trọng; Nhà thầu kết hợp tốt giữa phương án thiết kế và các biện pháp thi công thích hợp; Nhà thầu có kinh nghiệm và có uy tín cao; Nhà thầu có năng lực mạnh; Chỉ huy trưởng (công trường) đủ năng lực, kinh nghiệm và quyền lực; Chỉ huy 13 trưởng quyết tâm đối với tiến độ, chi phí và chất lượng của dự án; Đầy đủ tài chính để hoàn thành dự án (Tiến độ giải ngân/thanh toán tốt, kịp thời; Tư vấn thiết kế hiểu rõ tiến trình thi công; Tư vấn giám sát đủ năng lực và kinh nghiệm để hỗ trợ chủ đầu tư trong suốt quá trình thực hiện dự án; Các yêu cầu của nhà thầu được tư vấn giám sát/tư vấn quản lý dự án/chủ đầu tư tiếp nhận và phản hồi nhanh chóng; Ban quản lý dự án đủ năng lực; Chủ nhiệm dự án/Giám đốc dự án đủ năng lực, kinh nghiệm và phối hợp hiệu quả với chủ đầu tư nhằm đạt được mục tiêu của dự án. Tóm tắt chương 1: Việc xem xét các nghiên cứu trước đây cho thấy rằng sự thành công của các dự án chịu sự ảnh hưởng đáng kể của rất nhiều yếu tố. Có 27 yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến sự thành công của dự án có thể được nhóm thành 6 chủ đề chính gồm: các thủ tục của dự án, các đặc tính của dự án, các yếu tố tác động từ bên ngoài, môi trường làm việc của dự án, các chiến lược quản lý dự án, và các bên tham gia thực hiện. Thực hiện càng tốt các yếu tố này trong suốt quá trình thực hiện dự án thì cơ hội thành công của dự án sẽ càng tăng. Kế thừa kết quả nghiên cứu trước về các yếu tố ảnh hưởng đến sự thành công của các dự án, tác giả tiến hành khảo sát, đánh giá các yếu tố này tại BIDV. Từ đó, đề xuất một số giải pháp nâng cao sự thành công của các dự án đầu tư xây dựng tại BIDV.