Tài liệu Cho đội tuyển học sinh giỏi ngữ văn 10

SỞ GD&ĐT VĨNH PHÚC ------------ĐỀ CHÍNH THỨC KÌ THI CHỌN HSG LỚP 10 THPT NĂM HỌC 2011-2012 ĐỀ THI MÔN: NGỮ VĂN Dành cho học sinh trường THPT chuyên Thời gian làm bài 180 phút không kể thời gian giao đề. ------------------------------------------ Câu 1 (3,0 điểm). Co y kiế cho rắng Nếu anhu bắnh súnhg lục vào qú kú tù tươnnhg lan sẽ bắnh anhu bănhg đan b́c. Nhứn Tốn niá đôc tâ ̣p đoá Coca Cola, Bryá Dió lai khắn đị́hg Banh cú để cu ̣c sốnhg trô n qua kẽ ta v̀ banh ć mản đắm cùm trôonhg qú kú ua ảo tươơnhg vê tươnnhg lan. Cui bănhg ćcu sốnhg cu ̣c đơn m̀nhu trôonhg tưnhg kuoảnhu kuắc của nhó, banh sẽ sốnhg trộnh ṿnh tưnhg nhgà của đơn m̀nhu. Áh (chị) suy ́nhĩ ́hư thê ́ao trước ́hữ́n lời khuyế ấy. Câu 2 (7,0 điểm). Trón bai viêt Ngu ễnh Trôãn, nhgươơn anhu uùnhg dânh tộc, Phá Vắ Đồ́n viêtg Sự nhgunệp và t́c puẩm của Ngu ễnh Trôãn là bàn ca êu nhước và tự uào dânh tộc. Áh (chị) hãy lá sán tỏ ́hậ́ đị́h trế. ---------HẾT--------Cá bộ coi thi khốn niải thích nì thế. Ḥ tênh ục snnhu……………………………..Số b́o danhu…………………………….. SỞ GD&ĐT VĨNH PHÚC HƯỚNG DẪN CHẤM CHỌN HSG LỚP 10 THPT NĂM HỌC 2011-2012 MÔN NGỮ VĂN Dành cho học sinh trường THPT chuyên. ------------------------------------------ Câu 1 (3,0 điểm). I. Yêu cầu về kĩ năng Biêt cach lá bai vắ ́nhị luậ́ xã hộig Bô cục va hệ thốn y sán rõ. Biêt vậ́ dụ́n phôi hợp ́hiều thao tac ́nhị luậ́. Háh vắ trôi chảy. Lập luậ́ chặt chẽ. Dẫ́ chứ́n chọ́ lọc, thuyêt phục. Khốn ́ắc cac lỗi diễ́ đat, dù́n từ, ́nữ phap, chí́h tả. II. Yêu cầu về kiến thức Bai viêt phải đả́ bảo được ́hữ́n ́ội dún cơ bả́ saug 1. Giải thích. - Qú kúg la cai đã qua, la thời niá đã qua. - Hnệnh tan: la cai đán xảy ra, la thời niá đán sốn. - Tươnnhg lan: la cai chưa tới, co thể xảy ra, la thời niá sắp tới, sẽ tới. - Bắnhg ẩ́ dụ, chỉ thai độ, cach đôi xử của có ́nười với qua khứ, tướn lai. - Cuộc sốnhg trô n qua kẽ ta g để cuộc sốn trôi qua phí hoai, vô ích, thai độ thờ ơ với cuộc sốn. - Ý knếnh tú nhuấtg Bắn cach ́oi hì́h ả́hg bắnh súnhg lục vào qú kú, tươnnhg lan sẽ bắnh anhu bănhg đan b́c, cach dù́n hì́h ả́h ́án y ́nhĩa tắn tiế: súnhg lục- đan b́c, ́nười ́oi ́uố khắn đị́hg Cach đôi xử của ́ỗi ́nười với qua khứ ́hư thê ́ao thì tướn lai họ ́hậ́ được sẽ ́hư thê, thậ́ chí cò́ tồi tệ hớ thê. Câu ́oi đê nhguị một lốn sốnhg, một tún độ sốnhg: trôânh trộnhg qú kú, bnết nnh qú kú. - Ý knếnh tú uan: Bắn cach ́oi ́hấ́ ́áh, phủ đị́h để khắn đị́hg cú để…cui bănhg ćcu… sốnhg trộnh ṿnh tưnhg nhgà , ́nười ́oi ́uố đê nhguị một lốn sốnhg: trôânh trộnhg tưnhg kuoảnhu kuắc của unệnh tan, sốn hêt ́ì́h trón hiệ́ tai. - Hai y kiế tưở́n chừ́n đôi lập ́hứn kì thực la sự bô sún y ́nhĩa cho ́hau, cù́n hướ́n có ́nười tới ́ột lôi sốn, ́ột thai độ sốn tích cực, đú́n đắ́g sốn la phải biêt trấ trọ́n qua khứ, biêt ớ ́nuồ́ cội. Són đồ́n thời phải biêt đó ́hậ́ hiệ́ tai, sốn hêt ́ì́h cho hiệ́ tai va biêt vú đắp cho tướn lai. 2. Phân tích, bàn luận. - Tai sao sốn la phải biêt trôânh trộnhg qú kú? 1 + Qua khứ la truyề́ thốn, la lịch sử, la ́nuồ́ cội, tô tiế, la vắ hoa, vắ ́íh xưa… Qua khứ la ́hữ́n nì đã xảy ra, trôi qua, khốn bao niờ lấy lai được. Do đo, có ́nười phải biêt trấ trọ́n qua khứ, ́nuồ́ cội…, trấ trọ́n chí́h ́ì́h. + Vì phải co qua khứ ́ới co hiệ́ tai va tướn lai, với qua khứ ́nười ta xây dự́n hiệ́ tai va tướn lai. + Qua khứ chí́h la tấ́ nướn soi để có ́nười tự ́hậ́ thức va rút ra ́hữ́n bai học kíh ́nhiệ́ quí bau cho ́ì́h. + Nêu có ́nười quay lứn, “bắ́ vao qua khứ”, có ́nười sẽ trở tháh ́hữ́n kẻ vô ớ, bac ́nhĩa. Họ sẽ bị tướn lai đap trả hậu quả tướn xứ́n. VDg Nêu cha ́ẹ khốn kí́h trọ́n ốn ba, quay lứn lai truyề́ thốn, ́nuồ́ cội… thì kho ́a day ́ôi có chau; sau ́ay họ cṹn dễ bị có chau khíh thườ́n. Đôi với ́ột quôc nia dấ tộc, trón qua trì́h hội ́hập vắ hoa, ́êu khốn biêt niữ nì́ bả́ sắc, sẽ dễ bị diệt vón. vv… - Tai sao phải biêt trôânh trộnhg unệnh tan, sốn hêt ́ì́h cho hiệ́ tai? + Vì hiệ́ tai la cai đán hiệ́ hữu, có ́nười xây đắp ́hữ́n thứ quá trọ́n ́hất trón hiệ́ taig ́hữ́n nia trị vật chất, ́hữ́n nia trị tíh thầ́… + Hiệ́ tai hố ́ay cṹn sẽ trở tháh qua khứ ́nay ́ai. Đời ́nười la hữu há. Vì thê, ́êu có ́nười lã́n quế hiệ́ tai, tất yêu họ sẽ luố phải ́uôi tiêc ́hữ́n nì đã trôi qua, khốn đat được. + Qua khứ dù đẹp đẽ, thiến liến, cṹn la cai đã qua. Tướn lai dù hấp dẫ́ ́hứn ́êu ta khốn thực hiệ́ hố ́ay thì cṹn chỉ la ́ơ ước. Bởi vậy, ́ỗi ́nười cầ́ biêt sốn thực sự, ́nay trón hiệ́ tai. 3. Mở rộng. - Trấ trọ́n qua khứ la ́hư thê ́ao? - Trấ trọ́n hiệ́ tai, sốn hêt ́ì́h trón hiệ́ tai la ra sao? - Nêu ́ột sô lôi sốn, thai độ sốn chưa hợp líg + Hoặc qua đề cao qua khứ ́a coi ́hẹ hiệ́ tai. + Hoặc chay theo chủ ́nhĩa hiệ́ síh, thực dụ́n ́a lã́n quế qua khứ. - Bai học ́hậ́ thức, háh độ́n của bả́ thấ. 2 III. Biểu điểm: - Điểm 3,0: Đap ứ́n được cac yêu cầu ́êu trế; Vắ viêt co cả́ xúc. Dẫ́ chứ́n chọ́ lọc va thuyêt phục. Co thể cò́ ́ột vai sai sot ́hỏ. - Điểm 2,0: Cơ bả́ đap ứ́n được cac yêu cầu ́êu trế. Dẫ́ chứ́n chưa thật phón phú. Co thể cò́ ́ột vai sai sot ́hỏ. - Điểm 1,0: Chưa hiểu chắc yêu cầu của đề bai. Kiế thức sơ sai. Cò́ ́ắc ́hiều lỗi. - Điểm 0: Khốn hiểu đề, sai lac phướn phap. Câu 2 (7,0 điểm) I. Yêu cầu về kĩ năng Hiểu đề, biêt cach lá bai vắ ́nhị luậ́ vắ học. Biêt phấ tích dẫ́ chứ́n để lá sán tỏ vấ́ đề. Bô cục rõ rán, lập luậ́ chặt chẽ. Háh vắ trôi chảy. Vắ viêt co cả́ xúc. Khốn ́ắc cac lỗi diễ́ đat, dù́n từ, ́nữ phap, chí́h tả. II. Yêu cầu về kiến thức Học síh biêt huy độ́n kiế thức tốn hợp về cuộc đời va thơ vắ Nnuyễ́ Trãi ,phấ tích lá rõ tíh thầ́ yêu ́ước va tự hao dấ tộc. (Cầ́ hiểu rõ y kiế của Phá Vắ Đồ́ng Sự nhgunệp và t́c puẩm của Ngu ễnh Trôãn chí́h la ́oi đế cuộc đời va ́hữ́n sán tac vắ học của ốn). Thí síh co thể trì́h bay theo ́hiều cach khac ́hau ́hứn phải đả́ bảo ́hữ́n y cơ bả́ saug 1. Giải thích bài ca yêu nước và tự hào dân tộc. Lò́n yêu ́ước, tự hao dấ tộc đã được ́ấn lế ở ́ức độ cao hớ, đẹp hớ. Cuộc đời va sự ́nhiệp thơ vắ của Nnuyễ́ Trãi la biểu hiệ́ tuyệt vời của lò́n yêu ́ước, đẹp ́hư ́ột bai ca. 2. Phân tích, chứng minh. a. Qua cuộc đơn: - Nnuyễ́ Trãi sớ́ co ́ôi cắ thù niặc sâu sắc (thù ́ha, ́ợ ́ước, khắc sâu lời cha dặ́ ở cửa ải, quyêt tấ rửa ́hục cho ́ước, trả thù cho cha). - Sốn thiêu thố, ́nhèo khô ́hứn vẫ́ luố niữ vữ́n khí tiêt (thời kì bị bắt niá lỏ́n ở Đốn Quá). - Nún ́ấu y chí phục thù, tì́ ́nười kêt ́nhĩa chốn niặc (theo niúp Lê Lợi khởi ́nhĩa chốn quấ Míh, kiế trì chịu đự́n niá khô, ́ế ́ật ́ắ nai, hi síh chiế đấu đế cù́n cho thắ́n lợi của dấ tộc). - Tuôi nia, vẫ́ trở lai náh vac việc ́ước (niúp vua xây dự́n đất ́ước, xây dự́n kỉ cướn cho ́ột ́ề́ thị́h trị lâu dai để đé lai ấ́ ́o, háh phúc cho ́hấ dấ). 3 - Nnuyễ́ Trãi sán tac ́ột lượ́n lớ́ tac phẩ́ về ́hiều ́ặt nop phầ́ cứu ́ước va phat triể́ đất ́ước. b.Qua tun vănh: - Lò́n yêu ́ước được thể hiệ́ đầy đủ va rõ ́ét qua thơ vắ. + Cắ thù niặc sâu sắc, quyêt khốn đội trời chúng Ngẫm tuù ĺnh ú độn trôơn cuunhg Căm gnặc nhước tuê ku nhg cùnhg sốnhg. + Bắ khoắ đau xot trước cả́h ́ất ́ước, sẵ́ sán chịu đự́n niá khô hi síh vì ́ướcg Đau lònhg nhúc óc, cuốc đà mươơn mấ nhăm trôơn; Nếm mật nhăm gan, ú puản một uan śm tốn. Quênh ănh v̀ gnậnh, ścu lươợc tuao su xét đã tnnhu… …Nuữnhg trôănh trộc trôonhg cnnh mộnhg mị, Cui bănh kuoănh một nhỗn đồ uồn”. + Đôi với Nnuyễ́ Trãi, yêu ́ước la thướn dấ, suôt đời Nnuyễ́ Trãi ́án ́ặ́n tấ́ lò́n ưu ai đôi với vậ́ ́ệ́h của ́hấ dấg Đ̣c ścu tù tu nhg đòn nhguĩa ścu Cuănh dânh mựa nhữa mất lònhg dânh (Bảo kínhu cảnhu gńn -57) - Thơ vắ Nnuyễ́ Trãi cò́ sán ́nời ́iề́ tự hao dấ tộcg + Tự hao về lịch sử dấ tộcg Nuươ nhước Đan Vnệt ta tư trôước, Vốnh xươnhg nhênh vănh unếnh đã lâu, Nún s nhg bơ cõn đã cuna, Puonhg tục Bắc Nam cũnhg kúc. Tư Trônệu, Đnnhu, Lý, Trôầnh bao đơn gâ nhênh độc lập, Cùnhg H́nh, Đươơnhg, Tốnhg, Ngu ênh mỗn bênh xươnhg đế một puươnnhg. Tu manhu ếu tưnhg lúc kúc nhuau. Sonhg uào knệt tuơn nhào cũnhg có. (B̀nhu Ng đan ćo). +Tự hao về sức ́áh của dấ tộc, đề cao chí khí áh hù́n của dấ tộcg Trôậnh Bồ Đănhg sấm vanhg cúp gnật, Mnênh Trôà Lânh trôúc cuẻ trôo ba . 4 …Gươnm màn đ́, đ́ nhún cũnhg mònh, Von uốnhg nhước, nhước s nhg puản canh. Đ́nhu một trôậnh sacu ku nhg k̀nhu nhgac, Đ́nhu uan trôậnh tanh t́c cunm mu nhg. (B̀nhu Ng đan ćo). Noi đế sức ́áh của dấ tộc chí́h la đề cao sức ́áh của ́hấ dấg Lật tuu ênh ḿn bnết dânh nhuươ nhước (Đónhg cửa bnểnh). 3. Đánh giá. - Cuộc đời va sự ́nhiệp thơ vắ của Nnuyễ́ Trãi co điể́ ́hất quág lò́n yêu ́ước va tíh thầ́ tự hao dấ tộc. Tất cả thể hiệ́ trọ́ vẹ́, choi ́nời vẻ đẹp của ́ột ́hấ cach vĩ đai. - Cuộc đời, ́hữ́n tư tưở́n trón thơ vắ Nnuyễ́ Trãi ́ãi la ́hữ́n nia trị bất hủ. III. Biểu điểm: - Điểm 7,0: Đap ứ́n được yêu cầu ́êu trế, vắ viêt sâu sắc, diễ́ đat trón sán. Bai viêt thể hiệ́ sự sán tao, cả́ thụ riến. Co thể cò́ ́ột vai sai sot ́hỏ. - Điểm 5-6: Cơ bả́ đap ứ́n được yêu cầu trế, vắ viêt chưa thật sâu sắc ́hứn diễ́ đat trón sán. Co thể ́ắc ́ột vai sai sot ́hỏ. - Điểm 3-4: Cơ bả́ hiểu yêu cầu của đề. Bô cục bai viêt rõ rán. Chọ́ va phấ tích được dẫ́ chứ́n són y chưa sâu sắc. Co thể ́ắc ́ột vai sai sot ́hỏ. - Điểm 1-2: Chưa hiểu rõ yêu cầu của đề. Diễ́ đat lú́n tú́n, trì́h bay cẩu thả. - Điểm 0: Sai lac cả ́ội dún va phướn phap. * Lưu ý: - Gńm kuảo nhắm vữnhg êu cầu của uướnhg dẫnh cuấm để đ́nhu gń tổnhg qút bàn làm của tuí snnhu. Cầnh kuu ếnh kuícu nhuữnhg bàn vnết có cuất vănh, có nhuữnhg su nhguĩ śnhg tao. - Vnệc cun tnết uóa đnểm số của ćc câu, ćc ý puản đảm bảo ku nhg san lệcu v́n tổnhg đnểm của câu và đươợc tuốnhg nhuất trôonhg uộn đồnhg cuấm. Đnểm lẻ đươợc làm trôònh đếnh 0,5 đnểm sau kun đã cuấm xonhg và cộnhg tổnhg đnểm toành bàn. 5