Tài liệu Bs tri theo doi huyet dong trong hoi suc tim mach [compatibility mode]

Theo doõi huyeát ñoäng trong hoài söùc tim maïch TS Hoà Huyønh Quang Trí Vieän Tim TP HCM NOÄI DUNG  Nhaéc laïi moät soá khaùi nieäm veà huyeát ñoäng hoïc  Caùc chæ soá huyeát ñoäng quan troïng – Phöông phaùp theo doõi caùc chæ soá naøy trong hoài söùc  Sô löôïc veà ca-teâ-te Swan-Ganz Nhaéc laïi moät soá khaùi nieäm veà huyeát ñoäng hoïc  Cung löôïng tim: Löôïng maùu tim bôm ñi trong 1 phuùt (l/phuùt) Chæ soá tim: Cung löôïng tim / Dieän tích cô theå (l/phuùt/m2)  Taàn soá tim vaø theå tích nhaùt boùp: Cung löôïng tim = Taàn soá tim X Theå tích nhaùt boùp  Caùc yeáu toá aûnh höôûng ñeán theå tích nhaùt boùp:  Tieàn taûi  Löïc co boùp cô tim  Haäu taûi Nhaéc laïi moät soá khaùi nieäm veà huyeát ñoäng hoïc    Tieàn taûi = Löïc caêng thaønh taâm thaát cuoái thì taâm tröông = Theå tích (aùp löïc) cuoái taâm tröông cuûa taâm thaát Lieân quan giöõa theå tích vaø aùp löïc: Compliance (ñoä ñaøn hoài taâm thaát) Trong thöïc haønh laâm saøng: öôùc löôïng tieàn taûi döïa vaøo aùp löïc cuoái taâm tröông trong taâm thaát. Taâm thu cuûa nhó Tieàn taûi Hoài löu maùu TM veà tim  Theå tích tuaàn hoaøn  Phaân boá theå tích tuaàn hoaøn (do tö theá, cheânh leäch aùp löïc trong-ngoaøi loàng ngöïc vaø tröông löïc tónh maïch) Nhaéc laïi moät soá khaùi nieäm veà huyeát ñoäng hoïc  Löïc co boùp cô tim: ñaùnh giaù baèng sieâu aâm tim (EF coøn phuï thuoäc vaøo ñieàu kieän taûi).  Haäu taûi = Löïc caêng thaønh taâm thaát trong thì taâm thu Ñònh luaät Laplace: Haäu taûi = (R X P) / 2H vôùi R = kích thöôùc buoàng thaát thì taâm thu P = aùp löïc taâm thu xuyeân thaønh = aùp löïc taâm thu trong taâm thaát – aùp löïc trong loàng ngöïc H = beà daøy thaønh taâm thaát trong thì taâm thu  Nhaéc laïi moät soá khaùi nieäm veà huyeát ñoäng hoïc  Ñònh luaät Frank-Starling: ñònh luaät veà moái lieân heä giöõa tieàn taûi vaø theå tích nhaùt boùp V P1 P2 Caùc chæ soá huyeát ñoäng – Phöông phaùp theo doõi   Taàn soá tim Huyeát aùp ñoäng maïch: 3 phöông phaùp ño  Tieáng Korotkoff  Phöông phaùp dao ñoäng keá (oscillometry)  Phöông phaùp ño tröïc tieáp trong ñoäng maïch Maùy ño duøng phöông phaùp dao ñoäng keá Theo doõi huyeát aùp tröïc tieáp trong ñoäng maïch Theo doõi huyeát aùp tröïc tieáp trong ñoäng maïch HA taâm thu HA taâm tröông Huyeát aùp trung bình: giaù trò trung bình cuûa huyeát aùp ñoäng maïch trong suoát moät chu kyø tim, phaûn aùnh aùp löïc töôùi maùu caùc cô quan trong moät chu kyø tim. HA trung bình = (HA taâm thu + 2 HA taâm tröông) / 3 Caùc chæ soá huyeát ñoäng – Phöông phaùp theo doõi AÙp löïc tónh maïch trung taâm (central venous pressure – CVP) Soùng a: Taâm thu nhó phaûi Soùng c: Taâm thu thaát phaûi Soùng v: Maùu töø caùc tónh maïch chuû treân vaø chuû döôùi ñoå veà nhó phaûi trong luùc van 3 laù vaãn coøn ñang ñoùng Hoõm x: Thôøi ñieåm cuoái taâm tröông cuûa thaát phaûi AÙp löïc tónh maïch trung taâm chính laø aùp löïc cuoái taâm tröông (aùp löïc ñoå ñaày) thaát phaûi  phaûn aùnh tieàn taûi thaát phaûi. • Beänh nhaân thôû maùy: laáy soá ño cuoái thì thôû ra • Neáu ño baèng coät nöôùc: 1 mm Hg = 1,36 cm H2O Caùc chæ soá huyeát ñoäng – Phöông phaùp theo doõi Coâng thöùc 1: HA trung bình – AÙp löïc tónh maïch trung taâm = Cung löôïng tim (chæ soá tim) X Söùc caûn tieåu ñoäng maïch heä thoáng HA trung bình – CVP  Söùc caûn tieåu ñoäng maïch heä thoáng = ----------------------------------Cung löôïng tim (chæ soá tim) Caùc chæ soá huyeát ñoäng – Phöông phaùp theo doõi AÙp löïc nhó traùi  Trong thöïc haønh aùp löïc nhó traùi thöôøng ñöôïc suy ra töø aùp löïc ñoäng maïch phoåi bít.  Ñöôøng bieåu dieãn: töông töï ñöôøng bieåu dieãn CVP.  AÙp löïc nhó traùi: aùp löïc cuoái taâm tröông (aùp löïc ñoå ñaày) thaát traùi (neáu khoâng coù heïp van 2 laù)  phaûn aùnh tieàn taûi thaát traùi.  ÔÛ beänh nhaân thôû maùy: laáy soá ño cuoái thì thôû ra.  Beänh nhaân hôû van 2 laù caáp: Soùng v treân ñöôøng bieåu dieãn aùp löïc nhó traùi raát cao  trò soá trung bình cuûa aùp löïc nhó traùi treân monitor khoâng phaûn aùnh ñuùng aùp löïc cuoái taâm tröông thaát traùi. Caùc chæ soá huyeát ñoäng – Phöông phaùp thep doõi AÙp löïc ñoäng maïch phoåi 2 phöông phaùp ño:  Ño tröïc tieáp baèng ca-teâ-te Swan-Ganz  Ño baèng sieâu aâm Doppler (nguyeân lyù Bernouilli: P = 4 V2)  aùp löïc ñoäng maïch phoåi taâm thu  aùp löïc ñoäng maïch phoåi taâm tröông Ño aùp löïc ñoäng maïch phoåi taâm thu baèng sieâu aâm tim Doppler Qui öôùc: - Bình thöôøng: PRA = 5 mm Hg - Suy tim phaûi: PRA = 10-15 mm Hg Ño aùp löïc ñoäng maïch phoåi taâm tröông baèng sieâu aâm tim Doppler PR + PF AÙp löïc ÑMP taâm tröông – AÙp löïc taâm tröông trong thaát phaûi = 4 VPR2 AÙp löïc ÑMP taâm tröông – AÙp löïc nhó phaûi = 4 VPR2 AÙp löïc ÑMP taâm tröông = 4 VPR2 + aùp löïc nhó phaûi Caùc chæ soá huyeát ñoäng – Phöông phaùp theo doõi Coâng thöùc 2: AÙp löïc ÑMP trung bình – AÙp löïc nhó traùi (aùp löïc ÑMP bít) = Cung löôïng tim (chæ soá tim) X Söùc caûn tieåu ñoäng maïch phoåi AÙp löïc ÑMP trung bình – ALNT  Söùc caûn tieåu ñoäng maïch phoåi = ----------------------------------------Cung löôïng tim (chæ soá tim) Caùc chæ soá huyeát ñoäng – Phöông phaùp theo doõi Cung löôïng tim 3 phöông phaùp ño:  Phöông phaùp Fick: Q = Tieâu thuï oxy / (CaO2 – CvO2) vôùi: - Tieâu thuï oxy: tính töø theå tích beänh nhaân thôû trong 1 phuùt, FiO 2 khí hít vaøo vaø FiO2 khí thôû ra - CaO2 = SaO2 x Hb x 1,36 + (0,03 x PaO2) - CvO2 = SvO2 x Hb x 1,36 + (0,03 x PaO2)  Phöông phaùp hoøa loaõng nhieät (ca-teâ-te Swan-Ganz)  Phöông phaùp duøng sieâu aâm tim Doppler Ño cung löôïng tim baèng sieâu aâm tim Doppler d Q = VTI x S x F - VTI: Velocity Time Integral doøng maùu qua buoàng toáng thaát traùi - S: dieän tích buoàng toáng thaát traùi - F: taàn soá tim Ca-teâ-te Swan-Ganz (ca-teâ-te ñoäng maïch phoåi)