Tài liệu Bs thien ro dong mach vanh [compatibility mode]

ROØ ÑOÄNG MAÏCH VAØNH ThS.BS. HUYØNH NGOÏC THIEÄN ÑÒNH NGHÓA • Roø ñoäng maïch vaønh laø söï thoâng thöông tröïc tieáp cuûa 1 ( hay nhieàu ) nhaùnh cuûa 1 hoaëc 2 ñoäng maïch vaønh vôùi 1 buoàng tim hoaëc vôùi thaân ñoäng maïch phoåi , xoang vaønh , tónh maïch chuû hay tónh maïch phoåi NGUYEÂN NHAÂN & TAÀN SUAÁT • NGUYEÂN NHAÂN : baåm sinh , chaán thöông ngöïc ( xuyeân thaáu hay khoâng xuyeân thaáu ) . • TAÀN SUAÁT : 0,2 % caùc tröôøng hôïp chuïp maïch maùu vaø chieám khoaûng 0,07% caùc beänh tim baåm sinh . HÌNH THAÙI HOÏC VAØ SINH LYÙ BEÄNH(1) Ñaëc ñieåm cuûa ñoäng maïch vaønh bò roø  Nguyeân uûy cuûa loã roø : • - ñoäng maïch vaønh phaûi : 50 – 55 % tröôøng hôïp . • - ñoäng maïch vaønh traùi: 35% tröôøng hôïp . - caû 2 ñoäng maïch vaønh : 5% tröôøng hôïp .  Vò trí cuûa loã roø ñoäng maïch vaønh treân ñöôøng ñi cuûa 1 ñoäng maïch vaønh chính ( daïng beân – beân ) hoaëc ôû choã taän cuøng cuûa 1 ñoäng maïch vaønh chính (hay 1 nhaùnh cuûa 1 ñoäng maïch vaønh chính ).  Hình daïng ñoäng maïch vaønh bò roø thöôøng giaõn vaø daøi ra, coù theå ngoaèn ngoeøo . HÌNH THAÙI HOÏC VAØ SINH LYÙ BEÄNH(2) Vò trí cuûa loã roø  Hôn 90 % caùc tröôøng hôïp roø ñoäng maïch vaønh laø vaøo caùc buoàngtim beân phaûi hoaëc vaøo caùc maïch maùu noái vôùi caùc buoàng tim beân phaûi theo thöù töï veà taàn suaát nhö sau : thaát phaûi( 40 %), nhó phaûi (25%), thaân ñoäng maïch phoåi ( 15%), xoang vaønh (7 %), tónh maïch chuû treân (1 %) .  Khoaûng 8 % tröôøng hôïp roø ñoäng maïch vaønh laø vaøo caùc buoàng tim beân traùi , thöôøng laø vaøo nhó traùi , roø ñoäng maïch vaønh vaøo thaát traùi ít gaëp hôn (# 3 % ) vaø hieám khi vaøo caùc tónh maïch phoåi . HÌNH THAÙI HOÏC VAØ SINH LYÙ BEÄNH(3) Caùc buoàng tim nôi ñoäng maïch vaønh roø vaøo Vò trí cuûa loã roø gaùnh Roø vaøo thaát phaûi Roø vaøo nhó phaûi Roø vaøo thaân ñoäng maïch phoåi Roø vaøo nhó traùi Roø vaøo thaát traùi Buoàng tim bò taêng 2 thaát 2 thaát , 2 nhó Nhó traùi , thaát traùi Nhó traùi , thaát traùi. Thaát traùi HÌNH THAÙI HOÏC VAØ SINH LYÙ BEÄNH(4) Vieâm noäi taâm maïc nhieãm truøng • Roø ñoäng maïch vaønh laø vò trí cuûa vieâm noäi taâm maïc trong khoaûng 5% caùc tröôøng hôïp HÌNH THAÙI HOÏC VAØ SINH LYÙ BEÄNH(5) Thieáu maùu cuïc boä cô tim do troäm maùu cuûa ñoäng maïch vaønh • Hieän töôïng troäm maùu ñoäng maïch vaønh töø 1 nhaùnh lôùn cuûa ñoäng maïch vaønh traùi döôøng nhö quan troïng hôn töø ñoäng maïch vaønh phaûi . • Roø ñoäng maïch vaønh gaàn 1 ñoaïn ñoäng maïch vaønh bò heïp do xô vöõa maéc phaûi seõ laøm cho tình traïng thieáu maùu cuïc boä naëng theâm TRIEÄU CHÖÙNG LAÂM SAØNG(1) Tuoåi phaùt hieän beänh • Ña soá caùc tröôøng hôïp ñöôïc phaùt hieän muoän, beänh hieám khi coù bieåu hieän ôû tuoåi thieáu nieân vaø nhuõ nhi . TRIEÄU CHÖÙNG LAÂM SAØNG(2) Trieäu chöùng cô naêng • 80 % beänh nhaân döôùi 20 tuoåi khoâng coù trieäu chöùng cô naêng khi phaùt hieän beänh . • Trieäu chöùng cô naêng thöôøng gaëp nhaát laø khoù thôû khi gaéng söùc vaø meät moûi do shunt traùi-phaûi. Ñau ngöïc ít gaëp hôn (7 %), nhoài maùu cô tim hieám gaëp (3 %). Caùc trieäu chöùng thieáu maùu cuïc boä cô tim naøy ñöôïc gaùn cho laø do hieän töôïng troäm maùu ñoäng maïch vaønh • TRIEÄU CHÖÙNG LAÂM SAØNG(2) Suy tim sung huyeát - Xaûy ra ôû 12 – 15 % beänh nhaân ñöôïc phaãu thuaät, thöôøng laû caùc beänh nhaân lôùn tuoåi. - Coù theå xaûy ra ôû nhuõ nhi neáu shunt coù kích thöôùc lôùn . - ÔÛ caùc beänh nhaân lôùn tuoåi , suy tim coù theå lieân quan ñeán 1 shunt traùi – phaûi coù kích thöôùc vöøa phaûi nhöng toàn taïi trong thôøi gian daøi . - Thöôøng gaëp hôn ôû caùc beänh nhaân coù roø ñoäng maïch vaønh vaøo xoang vaønh . - Rung nhó (thöôøng gaëp hôn trong caùc tröôøng hôïp roø ñoäng maïch vaønh vaøo taâm nhó phaûi) cuõng laø 1 yeáu toá thuùc ñaåy • TRIEÄU CHÖÙNG LAÂM SAØNG(3) Trieäu chöùng thöïc theå • Toång traïng : bình thöôøng. • Maïch vaø hieäu aùp : tuøy thuoäc vaøo kích thöôùc cuûa shunt. • Nhìn vaø sôø vuøng tröôùc tim : thaát traùi seõ ñaäp maïnh khi shunt lôùn (duø roø ñoäng maïch vaønh vaøo buoàng tim naøo) TRIEÄU CHÖÙNG LAÂM SAØNG(3) Trieäu chöùng thöïc theå • AÂm thoåi lieân tuïc laø trieäu chöùng thính chaån chính cuûa roø ñoäng maïch vaønh . • Caàn phaân bieät vôùi caùc aâm thoåi lieân tuïc cuûa coøn oáng ñoäng maïch hay cuûa phình xoang Valsava vôõ, söï phaân bieät naøy döïa vaøo vò trí maø aâm thoåi lôùn nhaát, daïng vaø tính chaát cuûa aâm thoåi . TRIEÄU CHÖÙNG LAÂM SAØNG(3) Trieäu chöùng thöïc theå Vò trí cuûa aâm thoåi TRIEÄU CHÖÙNG LAÂM SAØNG(3) Trieäu chöùng thöïc theå Daïng cuûa aâm thoåi lieân tuïc - Roø ñoäng maïch vaønh vaøo nhó phaûi, xoang vaønh hay nhó traùi : aâm thoåi lieân tuïc lôùn hôn ôû thì taâm thu. - Roø ñoäng maïch vaønh vaøo thaân ñoäng maïch phoåi : aâm thoåi lieân tuïc cuõng coù theå lôùn hôn ôû thì taâm thu nhöng coù theå taêng xung quanh T 2 (gioáng nhö trong coøn oáng ñoäng maïch). TRIEÄU CHÖÙNG LAÂM SAØNG(3) Trieäu chöùng thöïc theå Daïng cuûa aâm thoåi lieân tuïc - Roø ñoäng maïch vaønh vaøo thaát phaûi : aâm thoåi lieân tuïc coù theå lôùn hôn ôû thì taâm thu hay taâm tröông tuøy thuoäc möùc ñoä chít heïp cuûa loã roø ñoäng maïch vaønh. Trong tröôøng hôïp bò suy tim sung huyeát , coù theå chæ coù aâm thoåi taâm thu. - Roø ñoäng maïch vaønh vaøo thaát traùi : aâm thoåi taâm tröông ñôn ñoäc hay keøm aâm thoåi giöõa taâm thu do taêng löu löôïng maùu qua van ñoäng maïch chuû . ÑIEÄN TAÂM ÑOÀ - ECG bình thöôøng trong ña soá caùc tröôøng hôïp, nhaát laø ôû caùc beänh nhaân treû. - Ñoâi khi coù rung nhó ôû caùc beänh nhaân lôùn tuoåi maø roø ñoäng maïch vaønh ñoå vaøo xoang vaønh hay 1 taâm nhó . - Coù theå coù caùc daáu hieäu lôùn caùc buoàng tim tuøy theo vò trí vaø ñoä lôùn cuûa caùc shunt . X QUANG Caùc trieäu chöùng treân X quang tuøy thuoäc vaøo vò trí cuûa loã roø vaøaûnh höôûng treân huyeát ñoäng maø loã roø gaây ra SIEÂU AÂM TIM Muïc tieâu sieâu aâm * Khaûo saùt kích thöôùc ñoäng maïch chuû vaø 2 ñoäng maïch vaønh ôû taïi goác . * Khaûo saùt vò trí roø cuûa ñoäng maïch vaønh vaøo caùc buoàng tim hoaëc maïch maùu khaùc (baèng Doppler maøu, Doppler xung, Doppler lieân tuïc) * Khaûo saùt caùc buoàng tim, chöùc naêng tim. * Ñaùnh giaù aùp löïc ñoäng maïch phoåi. * Tìm caùc toån thöông phoái hôïp. SIEÂU AÂM TIM Caùc maët caét caàn khaûo saùt