lOMoARcPSD|17343589
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN
VIỆN ĐÀO TẠO TIÊN TIẾN, CHẤT LƯỢNG CAO VÀ POHE
_____@&?_____
BÀI TẬP LỚN
Môn: Chủ nghĩa xã hội khoa học
ĐỀ TÀI: Quan điểm của chủ nghĩa Mác-Lênin về liên minh giai cấp
và sự vận dụng của Đảng trong quá trình xây dựng khối đại đoàn
kết dân tộc ở nước ta hiện nay
Họ và tên: Nguyễn Thị Lan Anh
Mã SV: 11219655
Lớp: CNXHKH_Marketing CLC 63B_AEP(221)_22
GV hướng dẫn: TS Nguyễn Văn Thuân
Hà Nội, 2022
Downloaded by v? ngoc (
[email protected])
lOMoARcPSD|17343589
MỤC LỤC
Trang
MỞ ĐẦU ..............................................................................................1
NỘI DUNG ..........................................................................................2
Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA CHỦ NGHĨA MÁC – LÊNIN VỀ LIÊN
MINH GIAI CẤP CÔNG NHÂN VỚI GIAI CẤP NÔNG DÂN VÀ CÁC
TẦNG LỚP LAO ĐỘNG XÃ HỘI KHÁC ...................................................... 2
1.1. Những giai cấp, tầng lớp trong liên minh theo chủ nghĩa Mác - Lênin .... 2
1.2. Tính tất yếu của liên minh giai cấp, tầng lớp ............................................ 3
1.3. Nội dung và nguyên tắc của liên minh giai cấp, tầng lớp ......................... 4
Chương 2: SỰ VẬN DỤNG QUAN ĐIỂM CỦA CHỦ NGHĨA MÁC –
LÊNIN VỀ LIÊN MINH GIAI CẤP VÀO QUÁ TRÌNH XÂY DỰNG
KHỐI ĐẠI ĐOÀN KẾT DÂN TỘC Ở VIỆT NAM HIỆN NAY ................... 6
2.1. Những nội dung vận dụng của Đảng trong quá trình xây dựng khối đại
đoàn kết dân tộc ở nước ta hiện nay ................................................................ 6
2.2. Những thành tựu và hạn chế về liên minh giai cấp trong quá trình xây
dựng khối đại đoàn kết dân tộc ở nước ta hiện nay ......................................... 6
2.3. Phương hướng, giải pháp củng cố liên minh giai cấp và xây dựng khối
đại đoàn kết dân tộc ở nước ta hiện nay........................................................... 9
KẾT LUẬN ........................................................................................13
TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................................14
Downloaded by v? ngoc (
[email protected])
lOMoARcPSD|17343589
MỞ ĐẦU
Vấn đề xây dựng chủ nghĩa xã hội đang trở thành một xu thế khách quan
tất yếu đối với các quốc gia dân chủ trong thế giới hiện đại, vì nó có vai trò quan
trọng trong bối cảnh toàn cầu hóa – hội nhập quốc tế trên thế giới hiện nay. Đất
nước ta cũng không nằm ngoài xu thế chung của thế giới; bởi vậy, ta cần nghiên
cứu để hiểu rõ hơn những nội dung của liên minh giai cấp, tầng lớp trong thời kỳ
quá độ lên Chủ nghĩa xã hội ở nước ta hiện nay.
Ngay từ những ngày đầu cách mạng, Đảng Cộng sản Việt Nam đã xác
định tầm quan trọng của khối liên minh giai cấp, tầng lớp nên đã xây dựng khối
liên minh công – nông – trí thức từ rất sớm. Trong liên minh đó, giai cấp công
nhân là lực lượng tiên phong tiến lên giành độc lập. Khối liên minh này còn có
vai trò gắn kết ba lĩnh vực: công nghiệp, nông nghiệp, khoa học kỹ thuật - công
nghệ để tạo tiền đề phát triển kinh tế - xã hội cho đất nước. Vì vậy, đây là sự
sáng suốt của Đảng ta, đồng thời cũng thể hiện vai trò to lớn của khối liên minh
giai cấp, tầng lớp – cơ sở, nền tảng của khối đại đoàn kết dân tộc trong bối cảnh
Việt Nam hiện nay.
Hiểu rõ được ý nghĩa, tầm quan trọng của vấn đề, tính cấp thiết cần
nghiên cứu liên minh giai cấp và khối đại đoàn kết toàn dân tộc ở Việt Nam, tác
giả xin lựa chọn đề tài bài tập lớn giữa kỳ cho môn học Chủ nghĩa xã hội khoa
học là: “Quan điểm của chủ nghĩa Mác – Lênin về liên minh giai cấp và sự
vận dụng của Đảng trong quá trình xây dựng khối đại đoàn kết dân tộc ở
nước ta hiện nay”.
1
Downloaded by v? ngoc (
[email protected])
lOMoARcPSD|17343589
NỘI DUNG
Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA CHỦ NGHĨA MÁC – LÊNIN VỀ LIÊN
MINH GIAI CẤP CÔNG NHÂN VỚI GIAI CẤP NÔNG DÂN VÀ CÁC
TẦNG LỚP LAO ĐỘNG XÃ HỘI KHÁC
1.1. Những giai cấp, tầng lớp trong liên minh theo chủ nghĩa Mác - Lênin
Quan niệm của chủ nghĩa Mác – Lênin đã lý giải đầy đủ về các giai cấp,
tầng lớp trong liên minh như sau:
Giai cấp công nhân được ví như “con đẻ” của nền đại công nghiệp tư bản
chủ nghĩa, là giai cấp đại biểu lực lượng sản xuất tiên tiến, cho phương thức sản
xuất hiện đại. Đây là giai cấp trực tiếp hoặc gián tiếp vận hành công cụ sản xuất
nhưng lại không có tư liệu sản xuất, phải bán sức lao động cho nhà tư bản và bị
nhà tư bản bóc lột về giá trị thặng dư. Vì vậy họ chính là giai cấp lãnh đạo trong
cuộc đấu tranh đi lên chủ nghĩa xã hội.
Giai cấp nông dân là giai cấp của những người lao động sản xuất vật chất
trong nông nghiệp, lâm nghiệp, ngư nghiệp… trực tiếp sử dụng một tư liệu sản
xuất cơ bản và đặc thù, gắn với thiên nhiên là đất, rừng, biển để sản xuất ra nông
sản, đặc biệt.
Tầng lớp trí thức là những người lao động trí óc phức tạp và sáng tạo, là
những người có đủ trình độ, học vấn, có chuyên môn cao trong mọi lĩnh vực lao
động của mình. Trí thức còn là những người quan tâm và có chính kiến trước
những vấn đề chính trị xã hội thời cuộc.
Liên minh giai cấp, tầng lớp là sự liên kết, hợp tác, hỗ trợ lẫn nhau giữa
các giai cấp, tầng lớp. Liên minh giai cấp công nhân, nông dân và tầng lớp trí
thức là một liên minh kết hợp đúng đắn các lợi ích chính trị, kinh tế, văn hóa xã
hội tạo nên sức mạnh tổng hợp cho cuộc chiến đấu để đem lại lợi ích cho đa số
nhân dân lao động trong cách mạng cũng như trong xây dựng chủ nghĩa xã hội.
2
Downloaded by v? ngoc (
[email protected])
lOMoARcPSD|17343589
1.2. Tính tất yếu của liên minh giai cấp, tầng lớp
Quan điểm của C. Mác và Ph. Ăngghen: Tổng kết thực tiễn các phong
trào công nhân ở châu Âu cuối thế kỷ XIX, các ông đã chỉ ra nguyên nhân thất
bại của nhiều cuộc đấu tranh của công nhân chủ yếu là vì đã không tổ chức liên
minh với “người bạn đồng mình tự nhiên” của mình là nông dân. Do vậy, các
cuộc cách mạng vô sản đã trở thành những “bài đơn ca ai điếu”1 (cuộc cách
mạng Đức 1848).
Lênin đã kế thừa những quan điểm của Mác và Ăngghen, bên cạnh đó
cũng có những cống hiến riêng về tính tất yếu của liên minh: “Chuyên chính vô
sản là một hình thức đặc biệt của liên minh giai cấp giữa giai cấp vô sản, đội
tiên phong của những người lao động, với đông đảo những tầng lớp lao động
không phải vô sản (tiểu tư sản, tiểu chủ, nông dân, trí thức…” 2. Như vậy, theo
Lênin, trong thời đại hiện nay, không thể tuyệt đối hóa liên minh giữa các giai
cấp mà bỏ qua các tầng lớp lao động đông đảo và quan trọng khác. Trái lại, có
thể và cần phải liên minh giai cấp với các tầng lớp xã hội theo một mục tiêu
chung do giai cấp vô sản lãnh đạo.
Có thể nói, quan điểm về liên minh giai cấp công nhân, nông dân với các
tầng lớp lao động khác là một trong những nội dung rất cơ bản của học thuyết
Mác - Lênin, được Mác và Ăngghen đưa ra từ khoảng giữa thế kỷ XIX trên cơ
sở tổng kết và khái quát thực tiễn đấu tranh cách mạng của phong trào cộng sản
và công nhân quốc tế. Quan điểm ấy đã được Lênin phát triển trong điều kiện
lịch sử mới của cách mạng nước Nga và thực tiễn phong trào cách mạng thế
giới. Nội dung cốt yếu nhất của luận điểm nói trên khẳng định: Giai cấp công
nhân chỉ có thể hoàn thành sứ mệnh lịch sử của mình khi liên minh với các giai
cấp và tầng lớp lao động khác mà trước hết là với giai cấp nông dân và đội ngũ
trí thức, và lãnh đạo họ tiến hành cuộc đấu tranh cách mạng.
1
2
C.Mác và Ph.Ăngghen (1993), Toàn tập, tập 8, Nxb.Chính trị Quốc gia, Hà Nội, tr.762.
V.I.Lênin (1977), Toàn tập, tập 38, Nxb Tiến bộ, Matxcơva, tr.452.
3
Downloaded by v? ngoc (
[email protected])
lOMoARcPSD|17343589
1.3. Nội dung và nguyên tắc của liên minh giai cấp, tầng lớp
1.3.1. Nội dung của liên minh giai cấp, tầng lớp
Về nội dung chính trị: Liên minh giai cấp công nhân, giai cấp nông dân,
các tầng lớp lao động thực hiện những nhiệm vụ chính trị, là xây dựng chế độ
chính trị dân chủ xã hội chủ nghĩa, bảo đảm quyền lực thuộc về nhân dân. Trong
khối liên minh, giai cấp công nhân thông qua đội tiên phong là Đảng Cộng sản
giữ vai trò lãnh đạo chính trị tư tưởng để thực hiện và hoàn thành sứ mệnh lịch
sử to lớn của giai cấp công nhân: Xoá bỏ hoàn toàn chế độ áp bức bóc lột tư bản
chủ nghĩa, xây dựng thành công xã hội xã hội chủ nghĩa tiến tới xã hội cộng sản
chủ nghĩa. Giai cấp công nhân, giai cấp nông dân, tầng lớp trí thức có trách
nhiệm xây dựng hệ thống chính trị xã hội chủ nghĩa; phải luôn giữ vững lập
trường chính trị - tư tưởng của giai cấp công nhân, đồng thời giữ vững vai trò
lãnh đạo của Đảng Cộng sản đối với khối liên minh và đối với toàn xã hội.
Về nội dung kinh tế: Các giai cấp, tầng lớp mở rộng liên kết hợp tác để
xây dựng nền kinh tế thị trường của xã hội chủ nghĩa. Dưới sự lãnh đạo của
Đảng Cộng sản, giai cấp công nhân cùng các giai cấp, tầng lớp khác phải “tăng
thật nhanh số lượng những lực lượng sản xuất”3 để tạo cơ sở cho sự phát triển
của quan hệ sản xuất mới tiến bộ phù hợp, đồng thời xây dựng cơ sở vật chất kỹ thuật cho việc tiến lên chủ nghĩa xã hội. Giai cấp công nhân, giai cấp nông
dân, tầng lớp trí thức cùng tham gia thực hiện các mối quan hệ tác động lẫn nhau
giữa công nghiệp - nông nghiệp - khoa học kỹ thuật, công nghệ. Chú trọng quan
hệ giữa các thành phần kinh tế, giữa nhà nước với giai cấp công nhân, giai cấp
nông dân, tầng lớp trí thức... Trong các quan hệ đó, lợi ích kinh tế của giai cấp
công nhân, giai cấp nông dân và tầng lớp trí thức từng bước được đáp ứng.
Về nội dung văn hóa - xã hội: Giai cấp công nhân, giai cấp nông dân, tầng
lớp trí thức dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản cùng tham gia vào thực hiện
3
C. Mác và Ph. Ăngghen (1993), Toàn tập, tập 4, Nxb. Chính trị Quốc gia, Hà Nội, tr.626.
4
Downloaded by v? ngoc (
[email protected])
lOMoARcPSD|17343589
cách mạng trên lĩnh vực văn hóa - tư tưởng. Trong đó, mỗi giai cấp, tầng lớp có
vị trí, vai trò khác nhau. Tầng lớp trí thức giữ vai trò quan trọng nhất trong
truyền bá tri thức, khoa học vào công nông nghiệp và các lĩnh vực của đời sống
xã hội, qua đó nâng cao tri thức và kỹ năng vận dụng khoa học của công nhân,
nông dân và các tầng lớp khác trong quá trình lao động sản xuất. Còn giai cấp
công nhân, thông qua Đảng Cộng sản, tiếp tục đưa hệ tư tưởng chính trị của
mình chi phối đời sống văn hóa tinh thần của xã hội. Nhiệm vụ nâng cao văn
hóa chính trị, lôi cuốn công nhân, nông dân và các tầng lớp tham gia vào đời
sống chính trị chủ nghĩa xã hội đòi hỏi vai trò to lớn của tầng lớp trí thức, nhất là
đội ngũ trí thức trong lĩnh vực giáo dục - đào tạo.
Ba nội dung vừa nêu của liên minh giai cấp đều có vị trí, vai trò quan
trọng trong việc xây dựng, tăng cường sức mạnh của khối liên minh. Trong đó,
nội dung kinh tế của liên minh giữ vai trò quan trọng nhất vì đó là nội dung ảnh
hưởng trực tiếp nhất đến sự phát triển của đất nước.
1.3.2. Nguyên tắc của liên minh giai cấp, tầng lớp
Để đảm bảo những nội dung của liên minh được thực hiện hiệu quả, cần
phải có một số nguyên tắc cơ bản như sau:
Thứ nhất, Luôn đảm bảo vai trò lãnh đạo của giai cấp công nhân trong
khối liên minh. Đây là vấn đề có tính nguyên tắc để có thể từng bước thực hiện
mục tiêu, lợi ích của liên minh trên lập trường của giai cấp công nhân.
Thứ hai, Đảm bảo nguyên tắc tự nguyện giữa các giai tầng tham gia để
khối liên minh bền vững, lâu dài.
Thứ ba, Chú trọng kết hợp và giải quyết đúng đắn lợi ích kinh tế của các
giai cấp, tầng lớp trong liên minh.
5
Downloaded by v? ngoc (
[email protected])
lOMoARcPSD|17343589
Chương 2: SỰ VẬN DỤNG QUAN ĐIỂM CỦA CHỦ NGHĨA MÁC –
LÊNIN VỀ LIÊN MINH GIAI CẤP VÀO QUÁ TRÌNH XÂY DỰNG
KHỐI ĐẠI ĐOÀN KẾT DÂN TỘC Ở VIỆT NAM HIỆN NAY
2.1. Những nội dung vận dụng của Đảng trong quá trình xây dựng khối đại
đoàn kết dân tộc ở nước ta hiện nay
Trên cơ sở lý luận là quan điểm cơ bản của chủ nghĩa Mác - Lênin về liên
minh giai cấp, Đảng Cộng sản Việt Nam vận dụng sáng tạo tư tưởng liên minh
giai cấp công nhân với giai cấp nông dân và đội ngũ trí thức đã được hình thành
từ rất sớm ở nước ta và được khẳng định qua các kỳ Đại hội của Đảng: “Đại
đoàn kết toàn dân tộc là đường lối chiến lược của cách mạng Việt Nam, là động
lực và nguồn lực to lớn trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Tăng cường khối đại
đoàn kết toàn dân tộc trên nền tảng liên minh giai cấp công nhân với giai cấp
nông dân và đội ngũ trí thức do Đảng lãnh đạo”4.
Từ thực tiễn, Đảng ta xác định lực lượng làm cơ sở, nền tảng cho khối đại
đoàn kết toàn dân tộc là liên minh giai cấp công nhân – giai cấp nông dân – tầng
lớp trí thức. Nòng cốt của Đại đoàn kết toàn dân tộc là khối liên minh công nông - trí thức do Đảng của giai cấp công nhân lãnh đạo. Và hạt nhân của khối
đại đoàn kết là sự đoàn kết và thống nhất trong Đảng.
2.2. Những thành tựu và hạn chế về liên minh giai cấp trong quá trình xây
dựng khối đại đoàn kết dân tộc ở nước ta hiện nay
2.2.1. Những thành tựu đạt được
Trong những năm qua, Đảng lãnh đạo không ngừng vận dụng chủ nghĩa
Mác – Lênin về liên minh giai cấp và tư tưởng Hồ Chí Minh về đại đoàn kết dân
tộc để xây dựng khối đại đoàn kết dân tộc nước ta, và củng cố Mặt trận Tổ quốc
Đảng Cộng sản Việt Nam (2016), Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII, Nxb. Chính trị Quốc gia, Hà
Nội, tr.158.
4
6
Downloaded by v? ngoc (
[email protected])
lOMoARcPSD|17343589
Việt Nam. Các cấp lãnh đạo tiếp tục đổi mới các hoạt động, phát huy vai trò,
trách nhiệm trong hệ thống chính trị và đời sống xã hội.
Nội dung và phương thức hoạt động được đổi mới, thể hiện rõ hơn tính
chất liên minh, chính trị, liên hiệp tự nguyện của tổ chức chính trị, các tổ chức
chính trị - xã hội, tổ chức xã hội. Các cá nhân tiêu biểu trong giai cấp, tầng lớp
xã hội bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của nhân dân, thực hiện
giám sát, phản biện xã hội đã được triển khai thành công, được nhân dân ghi
nhận. Những chương trình hành động do Đại hội Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đề
ra đã được thực hiện tốt, vai trò, vị trí Mặt trận Tổ quốc được nâng cao. Các
cuộc vận động, phong trào thi đua thiết thực hơn, góp phần thúc đẩy phát triển
kinh tế, giải quyết các vấn đề xã hội, bảo đảm quốc phòng - an ninh, từng bước
cải thiện và nâng cao đời sống nhân dân5.
Đại hội XIII của Đảng (năm 2021) đã bổ sung nhiều nội dung mới về lãnh
đạo đối với liên minh giai cấp, tầng lớp và công tác vận động quần chúng nhân
dân để phát triển đất nước. Nghị quyết Đại hội đã đề cao vai trò chủ thể, vị trí
trung tâm của nhân dân trong chiến lược phát triển đất nước, trong quá trình xây
dựng và bảo vệ Tổ quốc; phát huy dân chủ xã hội chủ nghĩa, bảo đảm quyền làm
chủ của nhân dân; thực hiện phương châm “Dân biết, dân bàn, dân làm, dân
kiểm tra,...”; xác định cơ chế “Đảng lãnh đạo, Nhà nước quản lý, Mặt trận Tổ
quốc làm nòng cốt” để nhân dân làm chủ, để góp phần củng cố khối liên minh
giai cấp, tầng lớp ở Việt Nam bền vững hơn, đồng thời tiếp tục xây dựng khối
đại đoàn kết dân tộc ở nước ta hiện nay ngày càng ổn định, bền chặt, vững
mạnh.
Thời gian qua, Đảng vận dụng những nội dung liên minh các giai cấp để
củng cố khối đại đoàn kết dân tộc nói chung, công tác vận động nhân dân nói
Bùi Thị Thanh (2018), Thực trạng và giải pháp hoàn thiện cơ chế, nâng cao năng lực, hiệu quả hoạt động của
Mặt trận trong giai đoạn mới, theo web: http://tapchimattran.vn/nghien-cuu/thuc-trang-va-giai-phap-hoan-thienco-che-nang-cao-nang-luc-hieu-qua-hoat-dong-cua-mat-tran-trong-giai-doan-moi-13312.html [truy cập ngày
07/05/2022].
5
7
Downloaded by v? ngoc (
[email protected])
lOMoARcPSD|17343589
riêng của các đoàn thể, tổ chức trong Mặt trận Tổ quốc đã tích cực vận động các
tầng lớp nhân dân chấp hành, đồng hành cùng cấp ủy, chính quyền trong công
tác phòng, chống đại dịch COVID-19; đẩy mạnh tuyên truyền, vận động nhân
dân nâng cao ý thức, trách nhiệm chăm sóc sức khỏe, bảo vệ bản thân, gia đình
và cộng đồng trong giai đoạn dịch bệnh khó khăn hiện nay.
2.2.2. Những hạn chế còn tồn tại
Thứ nhất, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam với tính chất là liên minh chính trị,
các tổ chức chính trị - xã hội, các tổ chức xã hội với chức năng đại diện cho các
tầng lớp nhân dân còn chưa thực sự theo kịp tình hình mới, chưa phản ánh đầy
đủ ý kiến, nguyện vọng của nhân dân.
Thứ hai, Một bộ phận đảng viên, cán bộ, công chức,... trong Đảng vẫn
chưa thật sự chú trọng đến liên minh giai cấp để xây dựng khối đại đoàn kết dân
tộc; chưa thật sự tôn trọng, lắng nghe, giải quyết kịp thời những yêu cầu, nguyện
vọng chính đáng của nhân dân, thậm chí còn xa rời nhân dân, quan liêu, nhũng
nhiễu, làm ảnh hưởng đến lòng tin của nhân dân đối với Đảng, Nhà nước.
Thứ ba, Trong tổ chức phong trào thi đua, các cuộc vận động các tầng lớp
nhân dân vẫn còn chồng chéo, hoặc mang tính hình thức. Ở một số nơi, các cuộc
vận động, phong trào thi đua chưa tích cực, chưa cải thiện được những khó
khăn, vướng mắc.
Thứ tư, Cơ chế pháp lý trong hoạt động giám sát, phản biện xã hội của
liên minh nước ta là Mặt trận Tổ quốc vẫn chưa được toàn diện, chế tài hoạt
động chưa được bổ sung đầy đủ, rõ ràng. Việc thể chế hóa chủ trương, đường lối
của Đảng về công tác Mặt trận trở thành pháp luật của Nhà nước để thực hiện
vẫn còn chậm.
Bên cạnh đó, các thế lực thù địch ngày càng quyết liệt chống phá Đảng,
Nhà nước, chia rẽ nhân dân với đất nước; làm ảnh hưởng không nhỏ tới thành
8
Downloaded by v? ngoc (
[email protected])
lOMoARcPSD|17343589
tựu xây dựng và củng cố liên minh giai cấp, khối đại đoàn kết dân tộc và Mặt
trận Tổ quốc Việt Nam của đất nước ta.
2.3. Phương hướng, giải pháp củng cố liên minh giai cấp và xây dựng khối
đại đoàn kết dân tộc ở nước ta hiện nay
Một là, Đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa; giải quyết tốt mối quan
hệ giữa tăng trưởng kinh tế với đảm bảo tiến bộ, công bằng xã hội tạo môi
trường và điều kiện thúc đẩy biến đổi cơ cấu xã hội - giai cấp theo hướng tích
cực. Cơ cấu xã hội muốn biến đổi theo hướng tích cực phải dựa trên cơ sở tăng
trưởng và phát triển kinh tế nhanh, bền vững. Bởi vì chỉ có một nền kinh tế phát
triển năng động, hiệu quả, dựa trên sự phát triển của khoa học công nghệ hiện
đại mới có khả năng huy động các nguồn lực cho phát triển xã hội một cách
thường xuyên và bền vững. Vì vậy, cần tiếp tục đẩy mạnh chuyển dịch cơ cấu
kinh tế từ nông nghiệp sang phát triển công nghiệp và dịch vụ; đẩy mạnh công
nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước gắn với kinh tế tri thức để tạo môi trường,
điều kiện và động lực thúc đẩy sự biến đổi cơ cấu xã hội theo hướng ngày càng
phù hợp và tiến bộ hơn.
Tăng trưởng kinh tế gắn với phát triển văn hóa, đảm bảo tiến bộ, công
bằng xã hội và bảo vệ tài nguyên môi trường là cơ sở và điều kiện thuận lợi cho
những biến đổi tích cực của cơ cấu xã hội, đồng thời hạn chế những ảnh hưởng
tiêu cực của nó đến biến đổi cơ cấu xã hội, nhất là cơ cấu xã hội - giai cấp. Quan
tâm thích đáng và phù hợp với mỗi giai cấp, tầng lớp trong xã hội, đặc biệt là
với tầng lớp yếu thế của xã hội. Tạo ra cơ hội công bằng cho mọi thành phần xã
hội để tiếp cận đến sự phát triển về sở hữu tư liệu sản xuất, về giáo dục, y tế, các
chính sách an sinh xã hội v.v…
Hai là, Xây dựng và thực hiện hệ thống chính sách xã hội tổng thể nhằm
tác động tạo sự biến đổi tích cực cơ cấu xã hội, nhất là các chính sách liên quan
9
Downloaded by v? ngoc (
[email protected])
lOMoARcPSD|17343589
đến cơ cấu xã hội - giai cấp. Trong hệ thống chính sách xã hội, các chính sách
liên quan đến cơ cấu xã hội - giai cấp cần được đặt lên vị trí hàng đầu. Cần có sự
quan tâm thích đáng và phù hợp đối với mỗi giai cấp, tầng lớp. Cụ thể:
Đối với giai cấp công nhân, Quan tâm giáo dục, đào tạo, bồi dưỡng phát
triển cả về số lượng và chất lượng; nâng cao bản lĩnh chính trị, trình độ học vấn,
chuyên môn, kỹ năng nghề nghiệp, tác phong, kỷ luật lao động; bảo đảm việc
làm, nâng cao thu nhập, cải thiện điều kiện làm việc, nhà ở, các công trình phúc
lợi phục vụ công nhân; sửa đổi bổ sung các chính sách, pháp luật về tiền lương,
bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp,… để bảo vệ quyền lợi,
nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của công nhân.
Đối với giai cấp nông dân, Xây dựng và phát huy vai trò chủ thể của họ
trong quá trình phát triển nông nghiệp, xây dựng nông thôn mới. Hỗ trợ, khuyến
khích nông dân học nghề, chuyển dịch cơ cấu lao động, tiếp nhận và ứng dụng
tiến bộ khoa học - công nghệ, tạo điều kiện thuận lợi để nông dân chuyển sang
làm công nghiệp và dịch vụ. Nâng cao năng suất lao động trong nông nghiệp,
mở rộng và nâng cao chất lượng cung ứng các dịch vụ cơ bản, cải thiện chất
lượng cuộc sống của dân cư nông thôn; thực hiện có hiệu quả công cuộc xóa đói
giảm nghèo, khuyến khích làm giàu hợp pháp.
Đối với đội ngũ trí thức, Xây dựng đội ngũ ngày càng lớn mạnh, chất
lượng cao. Tôn trọng và phát huy tự do tư tưởng trong hoạt động nghiên cứu,
sáng tạo. Trọng dụng trí thức trên cơ sở đánh giá đúng phẩm chất, năng lực và
kết quả cống hiến. Bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ, đãi ngộ và tôn vinh xứng đáng
những cống hiến của họ. Có cơ chế, chính sách đặc biệt để thu hút nhân tài xây
dựng đất nước.
Ba là, Tạo sự đồng thuận và phát huy tinh thần đoàn kết thống nhất giữa
các lực lượng trong khối liên minh và toàn xã hội. Nâng cao nhận thức về tầm
quan trọng của khối liên minh, của việc phát huy vai trò của mọi thành phần
10
Downloaded by v? ngoc (
[email protected])
lOMoARcPSD|17343589
trong cơ cấu xã hội - giai cấp, từ đó xây dựng chủ trương, chính sách đúng đắn,
phù hợp với từng đối tượng để tạo động lực và tạo sự đồng thuận xã hội. Tiếp
tục giải quyết tốt các mâu thuẫn, các khác biệt và phát huy sự thống nhất trong
các giai cấp, tầng lớp xã hội nhằm tạo sự đồng thuận, tạo sức mạnh tổng hợp
thực hiện sự nghiệp đổi mới, công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, phấn đấu
vì một nước Việt Nam dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh.
Bốn là, Hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ
nghĩa, đẩy mạnh phát triển khoa học và công nghệ, tạo môi trường và điều kiện
thuận lợi để phát huy vai trò của các chủ thể trong khối liên minh và khối đại
đoàn kết. Xây dựng và hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội
chủ nghĩa nhằm bảo đảm hài hòa lợi ích giữa các giai cấp, tầng lớp xã hội. Tiếp
tục đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước; xây dựng nông thôn mới;
phát triển kinh tế tri thức, nâng cao trình độ khoa học, công nghệ của các ngành,
lĩnh vực là phương thức căn bản và quan trọng để thực hiện và tăng cường liên
minh giai cấp công nhân với giai cấp nông dân và đội ngũ trí thức ở Việt Nam
hiện nay. Đẩy mạnh nghiên cứu sáng tạo và ứng dụng các thành tựu của khoa
học - công nghệ hiện đại, những thành tựu mới của cách mạng công nghiệp lần
thứ tư trong tất cả các ngành, nhất là trong lĩnh vực sản xuất nông nghiệp, công
nghiệp, dịch vụ… làm cơ sở vững chắc cho sự phát triển của nền kinh tế.
Năm là, Đổi mới hoạt động của Đảng, Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc Việt
Nam nhằm tăng cường khối liên minh giai cấp, tầng lớp và xây dựng khối đại
đoàn kết toàn dân. Nâng cao vai trò lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam đối
với tăng cường liên minh giai cấp, tầng lớp và mở rộng khối đại đoàn kết toàn
dân, phát triển bền vững đất nước. Và nâng cao chất lượng hoạt động của Nhà
nước theo hướng tinh giản, hiệu quả, Xây dựng Nhà nước phục vụ, kiến tạo phát
triển nhằm tạo môi trường và điều kiện thuận lợi cho tất cả các thành viên trong
xã hội được phát triển một cách công bằng trước pháp luật. Mọi chính sách,
11
Downloaded by v? ngoc (
[email protected])
lOMoARcPSD|17343589
pháp luật của Nhà nước phải nhằm phục vụ, bảo vệ và vì lợi ích căn bản chính
đáng của các giai cấp, tầng lớp trong xã hội.
Tiếp tục đổi mới và nâng cao chất lượng hoạt động của Mặt trận Tổ quốc
với việc tăng cường khối liên minh giai cấp, tầng lớp và xây dựng khối đại đoàn
kết toàn dân. Mặt Trận Tổ quốc thường xuyên giữ mối liên hệ và phối hợp chặt
chẽ với các tổ chức Công đoàn, Hội nông dân, Liên hiệp các Hội Khoa học và
kỹ thuật Việt Nam, các hoạt động của đội ngũ doanh nhân… Trong liên minh
cần đặc biệt chú trọng hình thức liên minh của thế hệ trẻ. Đoàn Thanh niên Cộng
sản Hồ Chí Minh, Hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam cần chủ động hướng dẫn
các hình thức hoạt động, các phong trào thi đua yêu nước, phát huy tài năng
sáng tạo của tuổi trẻ vì sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa6.
Liên hệ, giải pháp với thế hệ trẻ hiện nay: Thực hiện đổi mới nội dung,
phương thức giáo dục chính trị, tư tưởng, lý tưởng, truyền thống, bồi dưỡng lý
tưởng cách mạng, lòng yêu nước, xây dựng đạo đức, lối sống lành mạnh, ý thức
tôn trọng và nghiêm chỉnh chấp hành Hiến pháp và pháp luật. Tạo môi trường và
điều kiện thuận lợi cho thế hệ trẻ học tập, nghiên cứu, lao động, giải trí, phát
triển trí tuệ, kỹ năng, thể lực. Khuyến khích lực lượng thanh niên, sinh viên nuôi
dưỡng ước mơ, hoài bão, xung kích, sáng tạo, làm chủ khoa học – công nghệ
hiện đại. Để xây dựng khối liên minh và khối đại đoàn kết dân tộc ngày càng tốt
đẹp hơn, phải phát huy vai trò của thế hệ trẻ trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ
Tổ quốc7.
Bộ Giáo dục và Đào tạo (2019), Giáo trình Chủ nghĩa xã hội khoa học, NXB Chính trị Quốc gia, Hà Nội,
tr.103.
7
Đảng Cộng sản Việt Nam (2016), Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII, NXB Chính trị Quốc gia,
Hà Nội, tr.162-163.
6
12
Downloaded by v? ngoc (
[email protected])
lOMoARcPSD|17343589
KẾT LUẬN
Trong giai đoạn đổi mới, hội nhập hiện nay, con đường tiến lên chủ nghĩa
xã hội ở nước ta đang chịu tác động mạnh mẽ của rất nhiều yếu tố khách quan
và chủ quan. Thách thức và khó khăn là rất lớn nhưng nếu vượt qua được thì sẽ
có thể đem lại rất nhiều thời cơ, thuận lợi để phát triển đất nước. Trong điều
kiện, hoàn cảnh ấy, càng phải phát huy tối đa vai trò của liên minh giai cấp, tầng
lớp và khối đại đoàn kết toàn dân tộc ở Việt Nam hiện nay. Phải nhận thức rõ
rằng, sự hình thành và phát triển của liên minh giai cấp, tầng lớp trong thời kỳ
quá độ lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam có tính tất yếu. Xã hội ngày càng phát
triển thì càng cần một liên minh đại diện cho giai cấp công nhân, giai cấp nông
dân và các tầng lớp trong xã hội. Từ đó, tạo tiền đề củng cố, xây dựng và phát
triển sức mạnh tổng hợp của đất nước – khối đại đoàn kết dân tộc.
Ngay khi mới ra đời và trong suốt quá trình đấu tranh cách mạng, Đảng
Cộng sản Việt Nam luôn luôn khẳng định: Chủ nghĩa xã hội là mục tiêu, lý
tưởng của Đảng Cộng sản và nhân dân Việt Nam. Để đạt được mục tiêu, lý
tưởng đó rất cần một khối đoàn kết dân tộc, một khối liên minh của các giai cấp,
tầng lớp và sự ý thức trách nhiệm đến từ toàn thể nhân dân Việt Nam, mà điều
đó thì rất cần sự tuyên truyền, khuyến khích, hỗ trợ của Đảng lãnh đạo và Nhà
nước quản lý. Vì vậy, chúng ta tin tưởng dưới sự lãnh đạo của Đảng và nhà
nước, khối liên minh giai cấp, tầng lớp và khối đại đoàn kết dân tộc sẽ ngày
càng hoàn thiện, đáp ứng nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ chủ nghĩa xã hội ở nước
ta hiện nay.
13
Downloaded by v? ngoc (
[email protected])
lOMoARcPSD|17343589
TÀI LIỆU THAM KHẢO
Tài liệu tham khảo sách, giáo trình
1. Bộ Giáo dục và Đào tạo (2019), Giáo trình Chủ nghĩa xã hội khoa học,
NXB Chính trị Quốc gia, Hà Nội.
2. Đảng Cộng sản Việt Nam (2016), Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần
thứ XII, NXB Chính trị Quốc gia, Hà Nội.
3. Đảng Cộng sản Việt Nam (2021), Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần
thứ XIII, NXB Chính trị Quốc gia, Hà Nội.
4. C.Mác và Ph.Ăngghen (1993), Toàn tập, tập 4, NXB Chính trị Quốc gia,
Hà Nội.
5. C.Mác và Ph.Ăngghen (1993), Toàn tập, tập 8, NXB Chính trị Quốc gia,
Hà Nội.
6. V.I.Lênin (1977), Toàn tập, tập 38, NXB Tiến bộ, Matxcơva.
Tài liệu tham khảo trên Internet
7. Bùi Thị Thanh (2018), Thực trạng và giải pháp hoàn thiện cơ chế, nâng
cao năng lực, hiệu quả hoạt động của Mặt trận trong giai đoạn mới, theo
web điện tử: http://tapchimattran.vn/nghien-cuu/thuc-trang-va-giai-phaphoan-thien-co-che-nang-cao-nang-luc-hieu-qua-hoat-dong-cua-mat-trantrong-giai-doan-moi-13312.html [truy cập ngày 07/05/2022].
8. Tham khảo tại: http://hoivuivui.blogspot.com/2017/07/cau-hoi-7-noi-dungva-nguyen-tac-co-ban.html [truy cập ngày 07/05/2022].
14
Downloaded by v? ngoc (
[email protected])