Ung th− phÕ qu¶n
TS.BS. Chu ThÞ H¹nh
Khoa H« HÊp BÖnh viÖn B¹ch Mai
®Þnh nghÜa
Lµ tæn th−¬ng ¸c tÝnh xuÊt ph¸t tõ biÓu
m« niªm m¹c khÝ phÕ qu¶n, tiÓu PQ tËn,
phÕ nang vµ c¸c tuyÕn cña PQ
DÞCH TÔ UTPQ
Ph¸p (1993
1993)): 30000 cas/n
cas/n¨
¨m. Tö vong
25.
25.000 cas/n
cas/n¨
¨m
Anh : 300 /100
100..000 d©n
Hoa Kú (1997
1997)) 170
170..000 cas TV/n
TV/n¨
¨m,
chiÕm kho¶ng 1/3 sè TV do ung th− ë nam
giíi vµ 1/4 ë n÷ giíi
ViÖt nam (2002
2002)): −íc kho¶ng 68.
68.000 /n
/n¨
¨m
C¸c yÕu tè nguy c¬
Thuèc l¸:
l¸: khãi thuèc cã > 4000 ho¸ chÊt trong
®ã cã > 40 chÊt g©y UT (Benzopyrenes,
nitrosamines, arsenic, nickel, chrome, c¸c ®ång
vÞ phãng x¹ ....
....))
Amiant:: tiÕp xóc víi bôi nµy th
Amiant
th×× nguy c¬ m¾c
UTPQ t¨ng lªn 10 lÇn vµ 100 lÇn nÕu cã hót
thuèc l¸
NghÒ nghiÖp
nghiÖp:: chrom, s¾t, arsenic, silice, uranium
Tia x¹:
x¹: bom nguyªn tö, tia x¹ ®iÒu trÞ bÖnh
Hodgkine, radon
C¸c yÕu tè nguy c¬
Do « nhiÔm kh«ng khÝ
khÝ:: sèng ë vïng c«ng nghiÖp
NhiÔm virus
virus:: HPV, EBV
X¬ phæi
phæi:: sau lao, sarcoidose, x¬ cøng b×, viªm
da c¬....
c¬....
YÕu tè nh¹y c¶m di truyÒn víi c¸c chÊt g©y UT:
UT:
10%
10% sè hót thuèc, vai trß cña gene p450
YÕu tè dinh d−ìng
d−ìng:: tiÒn vit A, E cã thÓ lµm gi¶m
UTPQ
TriÖu chøng L©m sµng
TriÖu chøng PQ
+ Ho lµ dÊu hiÖu th−êng gÆp, ho kÐo dµi
+ Kh¹c ®êm kÐo dµi, ®êm trong, ®êm mñ khi cã béi
nhiÔm
+ Ho m¸u
m¸u:: gÆp trªn 50%
50%, sè l−îng Ýt, cã khi chØ lÉn
víi ®êm
+ Khã Thë
Thë:: t¨ng dÇn (Wheezing t¾c PQ lín, TDMP,
co kÐo trªn øc nÕu t¾c KQ)
H/C nhiÔm trïng PQ phæi cÊp:
cÊp: viªm phæi, ¸p xe
phæi
Cã khi kh«ng cã Tr/c mµ ph¸t hiÖn t×nh cê trªn
xquang
TriÖu chøng L©m sµng
C¸c dÊu hiÖu cña sù lan to¶ cña u:
§au ngùc
ngùc:: u x©m lÊn MP vµ/hoÆc thµnh
ngùc
DÊu hiÖu chÌn Ðp trung thÊt do x©m lÊn
trùc tiÕp hoÆc di c¨n
H/C chÌn Ðp TM chñ trªn
trªn:: nhøc ®Çu, khã
ngñ, tÝm mÆt, phï ¸o kho¸c, TM cæ TM
d−íi l−ìi næi to, tuÇn hoµn bµng hÖ
Gi¶I phÉu trung thÊt
pHï ¸O KHO¸C
chÌn Ðp tÜnh m¹ch chñ trªn
TriÖu chøng L©m sµng
Tr/c chÌn Ðp thÇn kinh:
kinh:
TK quÆt ng−îc tr¸i
tr¸i:: nãi khµn, mÊt tiÕng, giäng
®«i
TK giao c¶m cæ:
cæ: ®ång tö co nhá, khe mi m¾t
hÑp, m¾t lâm s©u, gß m¸ ®á bªn tæn th−¬ng
(H/C Claude - Bernard - Horner)
TK giao c¶m l−ng
l−ng:: t¨ng tiÕt må h«i mét bªn
TK phÕ vÞ:
vÞ: håi hép, t¨ng nhÞp tim
TK hoµnh:
hoµnh: nÊc, ®au vïng c¬ hoµnh, liÖt c¬
hoµnh
§¸m rèi TK c¸nh tay (C8
(C8 - D1): ®au vai c¸nh tay
(H/C Pancoast - Tobias)
TriÖu chøng L©m sµng
ChÌn Ðp èng ngùc chñ
chñ:: trµn d−ìng chÊp mµng
phæi
Tæn th−¬ng tim:
tim: trµn dÞch mµng tim, rèi lo¹n nhÞp
tim
X©m lÊn vµo mµng phæi, thµnh ngùc
§au ngùc (râ rÖt hoÆc kh«ng, cã khi nh− ®au
thÇn kinh liªn s−ên)
Trµn dÞch mµng phæi
X©m lÊn h¹ch th−îng ®ßn
®ßn:: cøng, kÐm di ®éng
TriÖu chøng L©m sµng
DÊu hiÖu toµn th©n
GÇy sót c©n, sèt nhÑ, mÖt mái
§¸nh gi¸ toµn tr¹ng theo tiªu chuÈn OMS
OMS::
0 ®iÓm
®iÓm:: ho¹t ®éng b×nh th−¬ng
1 ®iÓm
®iÓm:: mªt, ho¹t ®éng bÞ h¹n chÕ Ýt
2 ®iÓm
®iÓm:: N»m t¹i gi−êng <50%
50% thêi gian
ban ngµy
3 ®iÓm
®iÓm:: N»m t¹i gi−êng >50%
50% thêi gian
ban ngµy
4 ®iÓm
®iÓm:: liÖt gi−êng
TriÖu chøng L©m sµng
DÊu hiÖu ngoµi phæi
Di c¨n n·o
Di c¨n x−¬ng
Di c¨n gan
Héi chøng cËn ung th− (thÇn kinh néi tiÕt)
tiÕt)::
do khèi u tiÕt c¸c chÊt cã tÝnh chÊt cña
hormon, ph¶n øng tù miÔn biÓu hiÖn b»ng
ph¶n øng gi÷
gi÷a u vµ m« thÇn kinh
TriÖu chøng L©m sµng
Héi chøng cËn ung th−
H/C Pierre Marie
Marie:: x−¬ng khíp ph×
ph× ®¹i,
ngãn tay dïi trèng, ®au khíp c¸c chi, dµy
d−íi mµng x−¬ng (10%
10% K biÓu m« d¹ng
biÓu b×, ®«i khi gÆp ë K tÕ bµo nhá)
Héi chøng t¨ng canxi m¸u
m¸u:: khèi u bµi tiÕt
peptide cã ho¹t tÝnh gièng PTH, C§ ph©n
biÖt di c¨n x−¬ng (phosphat alcalin bt,
phospho m¸u gi¶m)
H×NH ¶NH HC PIERre MARIE
Mãng tay khum,
ngãn tay h×nh dïi
trèng
TriÖu chøng L©m sµng
Héi chøng cËn ung th− liªn quan ®Õn K
tÕ bµo nhá
H/C Schwartz - Barter
Barter:: u bµi tiÕt peptide
gièng ADH lµm Na m¸u gi¶m, Na niÖu bt,
cã thÓ ló lÉn h«n mª, co giËt
H/C Cushing
Cushing:: u bµi tiÕt peptide gièng
ACTH
Vó to ë nam giíi
giíi:: u bµi tiÕt peptide gièng
gonadotropine
H×NH ¶NH Vó TO ë NAM
TriÖu chøng L©m sµng
Héi chøng cËn ung th−
H/C Lambert - Eaton
Eaton:: gi¶ nh−îc c¬, mÖt c¬
gèc chi, mÊt ph¶n x¹
H/C huyÕt häc
häc:: t¨ng b¹ch cÇu trung tÝnh,
tiÓu cÇu, BCAT, huyÕt khèi TM
H/C da liÔu
liÔu:: viªm da c¬, Acanthosis
nigrican
Sèt
Sèt:: sèt cao liªn tôc do khèi u bµi tiÕt yÕu
tè ho¹i t− u TNF
TNF-- α
TriÖu chøng cËn l©m sµng
DÊu hiÖu x-quang
X - quang chuÈn
chuÈn:: thÊy tæn th−¬ng ®¸m mê
®ång ®Òu, nèt mê, cã h×nh ¶nh xÑp phæi cã
kÐo c¸c t¹ng xung quanh (khÝ phÕ qu¶n,
c¬ hoµnh, khoang liªn s−ên), TDMP, huû
x−¬ng s−ên
CT scan ngùc
ngùc:: ph¸t hiÖn x©m nhËp ung
th− vµo h¹ch trung thÊt, x−¬ng s−ên, xÑp
phæi
- Xem thêm -