Tài liệu Chẩn đoán sớm hội chứng vành cấp bằng các chỉ điểm sinh học mới (1)

Vai troø caùc daáu aán sinh hoïc (biomarkers) trong bệnh ly Tim maïch • GS. TS. ÑAËNG VAÏN PHÖÔÙC • ÑAÏI HOÏC Y DÖÔÏC TP HCM XÔ VÖÕA ÑOÄNG MAÏCH: BEÄNH TOAØNTHAÂN 2 Atherosclerosis Timeline Foam Cells Fatty Streak Intermediate Atheroma Lesion Fibrous Complicated Plaque Lesion/Rupture Endothelial Dysfunction From first decade From third decade Growth mainly by lipid accumulation From fourth decade Smooth muscle and collagen Thrombosis, hematoma Adapted from Stary HC et al. Circulation 1995;92:1355-1374. Atherosclerosis Timeline Foam Cells Fatty Streak Intermediate Atheroma Lesion Fibrous Complicated Plaque Lesion/Rupture Endothelial Dysfunction From first decade From third decade From fourth decade Vascular imflammation: (biochemical profile in ACS patients) Proinflammatory Cytokines IL-6 TNFa Plaque Destabilization MMP-9* MPO* ICAM VCAM Ischemia IMA* FFAu* Choline* Plaque Rupture sCD40L* PIGF* PAPP-A* Necrosis cTnT cTnI Acute Phase Reactants CRP Myocardial Dysfunction BNP NT-proBNP TÖÔNG TAÙC PHÖÙC TAÏP GIÖÕA CAÙC TEÁ BAØO TRONG SÖÏ HÌNH THAØNH XÔ VÖÕA Các dấu ấn trong bệnh lý tim mạch Hoại tử Thiếu máu Mảng xơ vữa Huyết khối Loạn nhịp Kích hoạt nội mạc Kích hoạt Hormon thần kinh Viêm J deLemos, Univ of Texas SW Vai trò các dấu ấn sinh học NT-proBNP, hsTroponin T, Lipoprotein(a), high sensitive CRP & Homocysteine Các yếu tố nguy cơ đối với bệnh tim mạch Các yếu tố nguy cơ (YTNC) truyền thống chưa đủ để nhận diện tất cả bệnh nhân nguy cơ • Các YTNC truyền thống như cholesterol cao và huyết áp cao, được dùng trong mô hình dự báo nguy cơ như Framingham, PROCAM hoặc SCORE chưa đủ để nhận diện tất cả các BN nguy cơ, do vậy lâm sàng cần tìm kiếm thêm một số công cụ chẩn đoán khác để dự báo nguy cơ3,4 • Khoảng 20-50% BN bệnh mạch vành nhưng không tăng bất kỳ YTNCtruyền thống nào1,2 1. Cook NR et al, Ann Intern Med 2006 Jul 4;145(1):21-9 2. Gupta S et al, Indian J Endocrinol Metab. 2013 Sep;17(5):806-14 3. Koenig W et al, Int J Cardiol, 2013 Oct 15;168(6):5126-34 4. Sachdeva A et al, 2009 Am Heart J 157, 111–117 5. David A et al, Circulation. 2010;121:2681-2691 • Trong nhiều trường hợp NMCT (MI) là biểu hiện đầu tiên của biến chứng XVMM3 Tổng quan các kiểu dự báo nguy cơ hiện tại Framingham1 PROCAM2 Score3 Total Cholesterol HDL Cholesterol Smoking Blood pressure Age Gender Smoking Blood pressure Age Gender Weight Height Smoking Blood pressure Age Gender Cholesterol Các kiểu dự báo nguy cơ hiện tại sử dụng hạn chế một vài biến số. 1. http://cvdrisk.nhlbi.nih.gov/ 2. http://www.chd-taskforce.com/procam_interactive.html 3. http://www.escardio.org/communities/EACPR/toolbox/health-professionals/Pages/SCORE-Risk-Charts.aspx Thêm các biến số có thể cải thiện dự báo nguy cơ Lp(a), hsCRP và HCY Ba yếu tố nguy cơ (YTNC) mới đối với bệnh tim mạch được xác định là những YTNC độc lập trong dự báo tiến triển bệnh tim mạch. • Homocysteine (HCY) • Lipoprotein (a) (Lpa) • High sensitive C- Reactive Protein (hsCRP) … thành lập một profile nguy cơ mới và một bảng XN mới đem lại giá trị chẩn đoán tốt hơn cho bệnh tim mạch.1 Kết hợp với HDL và LDL, ba YTNC mới tạo thành lập mô hình mới dẫn đến cải thiện dự báo nguy cơ đ/v bệnh tim2004;109:III-15-III-19 mạch1 1. Jean-Charles Fruchart, Circulation. Các YTNC truyền thống không mô tả tất cả tử vong do bệnh tim mạch Cải thiện dự báo nguy cơ qua việc mở rộng profile nguy cơ Sử dụng các YTNC thông thường như cholesterol, huyết áp, béo phì và hút thuốc, chưa đủ để xác định một tỷ lệ mong muốn (30%) người có nguy cơ bệnh tim mạch.1 Kết hợp với các YTNC khác như Lp(a), HCY, và hsCRP trong bảng xét nghiệm chẩn đoán giúp cải thiện dự báo nguy cơ cho từng cá thể.2 1. Jean-Charles Fruchart, Circulation. 2004;109:III-15-III-19 2. Fruchart, J.C, Circulation 109 (23 Suppl 1), III15–III19 ACUTE PHASE REACTANTS C-REACTIVE PROTEIN (CRP) CẤU TRUÚC CỦA CRP Nguồn: Ridker PM et al. N Engl J Med 2000;342:836-843 P. Ridker hs-CRP & Atherosclerosis CRP SIÊU NHẠY VÀ NGUY CƠ NHỖI MÁU CƠ TIM CẤP TRONG TƢƠNG LAI P < 0.001 P<0.001 Nguy cơ tương đối RR 3 P<0.001 2 P=0.03 1 0 1 2 3 Tứ phân vị CRP siêu nhạy Nguồn: Ridker et al, N Engl J Med. 1997;336:973–979. 4 CRP VÀ TỈ LỆ TỬ VONG TRONG HỘI CHỨNG MẠCH VÀNH CẤP Nguồn: Nghiên cứu FRISC (2000), NEJM,343:1139 Nghieân cöùu PROVE IT: Beänh nhaân coù möùc LDL-C vaø CRP thaáp nhaát seõ coù ít nguy cô taùi phaùt caùc bieán coá hôn 0.10 LDL-C >70 mg/dL, CRP >2 mg/L 0.08 LDL-C 70 mg/dL, CRP <2 mg/L LDL-C <70 mg/dL, CRP >2 mg/L 0.06 LDL-C <70 mg/dL, CRP <2 mg/L 0.04 LDL-C <70 mg/dL, CRP <1 mg/L 0.02 0.00 0.0 0.5 1.0 1.5 2.0 Follow-up (years) 2.5 Adapted from Ridker PM et al. N Engl J Med. 2005;352:20-28; Ridker PM et al. Presented at AHA Scientific Sessions; 2004.