Tài liệu Chẩn đoán hình ảnh xquang tắc ruột

CHẨN ĐOÁN HÌNH ẢNH XQUANG TẮC RUỘT TẠI TUYẾN CƠ SỞ BS NGUYỄN HỒNG QUÂN ĐẠI CƯƠNG • Định nghĩa:Tắc ruột là quá trình bệnh lý,sự di chuyển các chất trong lòng ruột bị ngưng trệ • Các chất trong lòng ruột -Ruột non:thức ăn,dịch tiêu hóa -Ruột già:hơi và phân,đại tràng trái:phân đặc *Phân loại:tắc ruột cơ năng,tắc ruột cơ học Tắc cơ năng lòng ruột vẫn thông suốt,tắc cơ học có nguyên nhân thực thể. NGUYÊN NHÂN 1.TẮC RUỘT CƠ HỌC CHẨN ĐOÁN DẤU HIỆU RẮN BÒ XQUANG CHẨN ĐOÁN XQUANG CHẨN ĐOÁN • Ruột non giãn khi đường kính ngang hồi tràng (ở đoạn cuối) trên 25 mm và hỗng tràng (đoạn gần) trên 30 mm. Bình thường hay có các mức khídịch trong ruột non nhưng chân (chiều rộng mức khí-dịch) không rộng hơn 25 mm. Đường kính manh tràng không vượt quá 80 mm, đường kính phần còn lại của đại tràng không quá 55 mm. Mức khí – dịch trong đại tràng không vượt quá góc gan. • Mức nước hơi ruột non: vòm thấp,chân rộng.Mức nước hơi ruột già vòm cao chân hẹp XQUANG CHẨN ĐOÁN Dãn ống tiêu hóa trên chỗ tắc:3-8 h Mức nước hơi:12-24h sau tắc,tắc cao có thể không Mất hơi dưới chỗ tắc:sau 24 h XQUANG CHẨN ĐOÁN XQUANG CHẨN ĐOÁN XQUANG CHẨN ĐOÁN • Dấu hiệu chuỗi tràng hạt 1. Trong trường hợp tắc ruột muộn, do sự tăng sinh dịch và tăng sinh hơi kéo dài –> tăng áp lực trong lòng ruột kéo dài gây ứ trệ tĩnh mạch, giảm tưới máu mao mạch ở thành ruột -> niêm mạc ruột bị tổn thương, phù nề, xung huyết… –> Các nếp niêm mạc thành ruột và quai ruột giãn rộng. 2.Trường hợp tắc ruột mà lượng dịch nhiều hơn nhiều so với lượng hơi sinh ra + thành ruột bị phù nề, xung huyết, các nếp niêm mạc thành ruột và quai ruột giãn rộng –> Làm cho trong lòng ruột chứa chủ yếu dịch, lượng hơi ít phân tán vào giữa các khe nếp niêm mạc thành ruột –> tạo thành hình ảnh chuỗi tràng hạt. CHỤP BỤNG ĐỨNG HOẶC NẰM NGHIÊNG TRÁI ĐỂ PHÁT HIỆN MỨC NƯỚC HƠI VÀ CHUỖI TRÀNG HẠT XQUANG CHẨN ĐOÁN XQUANG CHẨN ĐOÁN • Tắc ruột non. (a) Nhiều quai ruột non giãn, chứa đầy khí. Lưu ý nhiều nếp vòng theo chu vi ruột. (b) Rất ít khí do ruột non bị tắc chứa đầy dịch. (c) Phim X quang bụng chụp đứng cho thấy nhiều mức khí dịch-hình “bậc thang”. XQUANG CHẨN ĐOÁN • Những dấu hiệu X quang quan trọng cho phép phân biệt giữa tắc ruột mức độ nhiều và mức độ ít là quai ruột non giãn với các quai ruột giãn nhất có đường kính trung bình 36mm và vuợt quá 50% đường kính của các quai đại tràng lớn nhất, số lượng các quai giãn nhiều hơn các quai không giãn 2,5 lần. Các dấu hiệu khác có ý nghĩa nhất và giá trị dự báo tắc ruột mức độ nhiều theo các nhà X quang tiêu hóa có kinh nghiệm là có nhiều hơn hai mức khí-dịch, các mức khí-dịch có chân rộng hơn 2,5 cm và các mức khí – dịch trong cùng một quai có chân cách nhau hơn 2 cm theo chiều cao TẮC RUỘT MỨC ĐỘ NHIỀU NHIỀU MỨC KHÍ DỊCH,CHÂN RỘNG TRÊN 2,5 CM CÓ QUAI RUỘT CHIỀU CAO 2 MỨC KHÍ DỊCH CHÊNH TRÊN 2CM CÓ QUAI RUỘT TỶ LỆ ĐƯỜNG KÍNH RUỘT NON/ĐẠI TRÀNG LÊN TRÊN 0,5 CHẨN ĐOÁN XQUANG XQUANG:ĐẠI TRÀNG GIÃN TO Ct:K ĐẠI TRÀNG SIGMA CHẨN ĐOÁN XQUANG DẤU HIỆU HẠT CÀ PHÊ TRONG 1 TRƯỜNG HỢP XOẮN RUỘT NON CHẨN ĐOÁN XQUANG XOẮN ĐẠI TRÀNG SIGMA Trên phim X quang bụng, quai đại tràng sigma giãn to (không còn ngấn ngang)nhô lên khỏi tiểu khung và kéo cao đến phần trên của ổ bụng, thường lệch sang phải (HẠT CÀ PHÊ) DẤU HIỆU ỐNG HƠI LỘN NGƯỢC XOẮN ĐẠI TRÀNG SIGMA CHẨN ĐOÁN XQUANG • Xoắn manh tràng Xoắn manh tràng ít xảy ra so với xoắn đại tràng sigma, chỉ chiếm dưới 5% các trường hợp tắc đại tràng. Xoắn thường ở những người trung niên, điển hình là những người không có tiền sử phẫu thuật ổ bụng. Xoắn ở đại tràng lên, vị trí điển hình là ngay trên van hồi-manh tràng. Phim X quang bụng thường cho phép chẩn đoán và cho thấy quai ruột giãn to kéo từ hố chậu phải đến góc phần tư trên trái ổ bụng. Ruột non thường giãn và đại tràng ở đầu xa bị xẹp CHẨN ĐOÁN XQUANG CHẨN ĐOÁN XQUANG A A.Dấu hiệu hình bia,khối mô mềm ¼ trên phải bụng,nhiều vòng tròn sáng B.Dấu hiệu mặt khum,thấu kính:khối mô mềm tròn lồi vào trong đại tràng ngang LỒNG RUỘT B CHẨN ĐOÁN XQUANG Tắc ruột trong bệnh cảnh nhồi máu mạc treo Thấy khí trong tĩnh mạch cửa Khí trong thành ruột