Tài liệu ứng dụng moodle trong đào tạo từ xa.

ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KHOA TIN ---------- PHAN THỊ CÚC ỨNG DỤNG MOODLE TRONG ĐÀO TẠO TỪ XA KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP 1 MỞ ĐẦU. I. Lý do chọn đề tài. Trong thời kỳ kỹ nguyên số này, đối với giáo dục và đào tạo, công nghệ thông tin (CNTT) có tác động mạnh mẽ, làm thay đổi nội dung, phương pháp, phương thức dạy và học. Bộ Giáo Dục và Đào Tạo (GD & ĐT) cũng đã yêu cầu: “Đẩy mạnh ứng dụng CNTT trong giáo dục và đào tạo ở tất cả các cấp học, bậc học, ngành học theo hướng sử dụng CNTT như là một công cụ hỗ trợ đắc lực nhất cho đổi mới phương pháp giảng dạy, học tập ở tất cả các môn học”. Đổi mới phương pháp dạy học là một trong những mục tiêu lớn mà ngành GD & ĐT đã đặt ra, “Đổi mới mạnh mẽ phương pháp giáo dục – đào tạo, khắc phục lối truyền thụ một chiều, rèn luyện thành nếp tư duy sáng tạo của người học. Từng bước áp dụng các phương pháp tiên tiến và phương tiện vào quá trình dạy và học, bảo đãm điều kiện và thời gian tự học, tự nghiên cứu của học sinh, nhất là sinh viên đại học. Phát triển mạnh phong trào tự học, tự đào tạo thường xuyên và rộng khắp trong toàn dân, nhất là thanh niên”. Đổi mới phương pháp dạy học bao gồm đổi mới phương pháp kiểm tra, đánh giá. Ngày nay, với sự phát triển của Internet, con người có thể làm việc, học tập, giải trí và trao đổi với nhau qua mạng với tốc độ nhanh, dễ thao tác trong khi chi phí ngày càng rẻ. Để góp phần vào việc đổi mới phương pháp dạy và học thì việc ứng dụng Internet vào giáo dục là một phương pháp rất hiệu quả. Do đó, việc phát triển một hệ thống đào tạo qua mạng (E_Learning) trong môi trường toàn cầu hóa, sinh viên có cơ hội tiếp xúc với thế giới rộng lớn qua công nghệ là vô cùng cần thiết. Với phương pháp học tập thông qua các thành tựu phát triển của khoa học công nghệ nhất là CNTT và truyền thông, sẽ tạo được một môi trường học tập rất phong phú, linh hoạt giúp người học có cơ hội học ở mọi nơi mọi lúc và học tập suốt đời theo xu hướng tự học, tự nghiên cứu là chính. Với mục tiêu nhằm đổi mới phương pháp dạy và học, tạo ra môi trường học tập mới linh hoạt hơn, đề tài "Ứng dụng Moodle trong đào tạo từ xa” sẽ tạo ra một phương thức học tập đáp ứng được nhu cầu trong việc đổi mới giáo dục đào tạo hiện nay. 2 Nội dung đề tài gồm. II. Chương I. Tổng quan về E_Learning.  Định nghĩa về E_Learning.  Các thành phần cơ bản của E_Learning. - Hệ thống xây dựng nội dung bài giảng – CAS. - Hệ thống quản lý học trực tuyến – LMS.  Cấu trúc của một chương trình đào tạo E_Learning.  Ưu – Khuyết điểm của E_Learning. Chương II. Công cụ xây dựng bài giảng trực tuyến.  Khái quát về công cụ xây dựng bài giảng trực tuyến.  Tìm hiểu về phần mềm EXE. - Giới thiệu về EXE. - Cách cài đặt. - Các tính năng của EXE trong soạn thảo nội dung khóa học.  Mô tả cấu trúc giáo trình. - Các khái niệm liên quan đến giáo trình trực tuyến. - Cấu trúc giáo trình trực tuyến. - Các yêu cầu khi thực hiện giáo trình. Chương III. Đóng gói bài giảng theo chuẩn SCORM.  Giới thiệu về chuẩn SCORM.  Các thành phần của chuẩn SCORM.  Cách đóng gói bài giảng với công cụ Reload Edittor. Chương IV. Hệ thống quản lý học tập Moodle.  Giới thiệu chung về Moodle: Tổng quan về Moodle, cách cài đặt.  Làm việc với hệ thống Moodle. Chương V. Trắc nghiệm trực tuyến với Hot Potatoes.  Giới thiệu về Hot Potatoes.  Hướng dẫn sử dụng Hot Potatoes.  Chức năng của các mô đun. 3 NỘI DUNG NGHIÊN CỨU. CHƯƠNG I. TỔNG QUAN VỀ E_LEARNING. I. Định nghĩa về E_Learning.  E_Learning là hình thức học tập dưới sự trợ giúp của công nghệ thông tin và truyền thông. E_Learning được biểu hiện ra qua các hình thức hỗ trợ học tập như: Sự kết hợp giữa dạy học truyền thống với E_Learning cho đến các hoạt động học tập hoàn toàn trực tuyến.  Hình thức học tập thông qua internet, mạng máy tính, CD_ROM, truyền hình tương tác hay đài truyền dẫn vệ tinh.  Hình thức học tập dựa trên bất cứ định dạng nào có tiện ích.  Hình thức học tập được hỗ trợ bởi nội dung và các công cụ số. Nó đảm bảo nhiều định dạng tương tác trực tuyến giữa người học và người dạy, giữa người học với nhau.  Bao trùm số lượng lớn các quá trình và ứng dụng như: Học tập dựa trên công nghệ web, học tập dựa trên máy tính, lớp học ảo, sự cộng tác số. Việc phân phối nội dung được thực hiện thông qua internet, intranet, băng hình, tiếng, vệ tinh và CD_ROM.  Việc triển khai các chương trình học tập, đào tạo hay giáo dục thông qua các phương tiện cá tính điện, E_learning liên quan đến việc sử dụng máy tính hay thiết bị điện tử để cung cấp học liệu cho học tập, đào tạo hay giáo dục.  E_Learning phần lớn được hiểu là một cách tiếp cận nhằm tạo điều kiện thuận lợi để nâng cao chất lượng học tập, thông qua việc sử dụng các thiết bị dựa trên công nghệ máy tính và truyền thông. Các thiết bị có thể bao gồm máy tính cá nhân, CD_ROMs, máy thu hình số, P.D.A và máy điện thoại di động. Công nghệ truyền thông cho phép sử dụng internet, thư điện tử, diễn đàn thảo luận và các phần mềm tương tác. II. Các thành phần cơ bản của E_Learning. E_Learning gồm 2 thành phần chính, đó là “Hệ thống xây dựng nội dung bài giảng – Content Authoring System (CAS)” và “Hệ thống quản lý học trực tuyến – Learning Management System (LMS)”. Bộ phận trung gian để kết nối hai thánh phần này chính là các khóa học trực tuyến (Courses). 4 1. Hệ thống xây dựng nội dung bài giảng – CAS.  Cung cấp các phần mềm hổ trợ cho giáo viên tạo lập nội dung bài giảng trực tuyến cho các khóa học.  Giáo viên có thể xây dựng bài giảng điện tử từ các dòng sản phẩm như: - Các phần mềm tạo web như: Frontpage, Dreamweaver - Các phần mềm mô phỏng như: Flash, Simulation tools - Các phần mề soạn thảo như: Word, Excel, PowerPoint, Pdf - Các phần mềm tạo câu hỏi trắc nghiệm: Hot Potatose, CourseBuilder…  Đặc biệt là những phần mềm chuyên dụng để xây dựng nội dung bài giảng trực tuyến gọi là Content Management System. 2. Hệ thống quản lý học trực tuyến – LMS.  Phần mềm LMS cho phép tạo một cổng dịch vụ đào tạo trực tuyến (Elearning Portal) phục vụ người học ở mọi nơi, mọi lúc miễn là người học có Internet.  LMS cho phép thực hiện các nhiệm vụ sau:  Quản lý các khóa học trực tuyến (Courses online) và quản lý người học đó là nhiệm vụ chính của LMS.  Quản lý quá trình học tập của người học và quản lý nội dung dạy học của các khóa học.  Quản lý người học, đảm bảo việc đăng ký người học, kết nạp người học, theo dõi quá trình tích lũy kiến thức của người học. - Báo cáo kết quả học tập của người học và tích hợp với hệ thống quản lý đào tạo của Nhà trường. - Ngoài ra, hệ thống còn tích hợp các dịch vụ cộng tác hỗ trợ trong quá trình trao đổi giữa giáo viên với học viên; giữa học viên với học viên. Các dịch vụ bao gồm: + Giao nhiệm vụ tới người học + Thảo luận của khóa học + Trao đổi thông điệp điện tử + Mail điện tử + Thông báo 5 + Lịch học  Có những hệ thống bao gồm cả CMS và LMS tích hợp với nhau cung cấp cho người sử dụng một hệ thống vừa có thể tạo lập và quản lý nội dung bài giảng vừa có thể quản lý người học và phân phát nội dung học, hệ thống đó gọi là “Hệ thống quản lý nội dung học trực tuyến – Learning Content Management System (LCMS)”. III. Cấu trúc của một chương trình đào tạo E_Learning.  Chương trình đào tạo Elearning hay nói cách khác là khóa học Elearning, được xây dựng trên những quy ước sau đây: - Một khóa học (course) là tập hợp các phần (section). - Một phần bao gồm tập hợp nhiều chủ đề (topic). - Một chủ đề bao gồm tập hợp các hoạt động học tập (educational activities). - Một hoạt động học tập bao gồm tập hợp các hành động, thao tác (primitive activities). Những khái niệm trên rất linh hoạt, cho phép người thiết kế lựa chọn các chủ đề liên quan đến một khóa học, hay thể hiện chủ đề dưới dạng các hoạt động dạy học cụ thể.  Một hoạt động học tập có thể là sự kết hợp của nhiều hành động, động tác như đọc một đoạn văn bản, nhìn và quan sát một hình ảnh, lắng nghe một âm thanh, quan sát một hoạt hình, thí nghiệm, thực hành ảo, mô phỏng hay một vài hướng dẫn để thực hiện các bài tập … nhằm giúp người học lính hội được kiến thức, kỹ năng trong hành động.  Có rất nhiều cách để thể hiện nội dung của một khóa học, dưới đây là một cách thể hiện gồm 4 nội dung chính : Thông tin chung về khóa học ; Hướng dẫn học tập ; Nội dung khóa học ; Tài liệu tham khảo chung. - Thông tin chung về khóa học : Trong phần này cần thể hiện những thông tin cơ bản về khóa học. Những nội dung này được người học tham khảo đầu tiên khi bắt đầu khóa học. Trên cơ sở đó, một bức tranh tổng thể về khóa học được hình thành, có thể bao gồm các thông tin sau đây : + Tên khóa học. + Người xây dựng. + Số tín chỉ đào tạo. 6 + Mục tiêu tổng thể của khóa học. + Mô tả tóm tắt về nội dung của khóa học. + Điều kiện tiên quyết. + Thông tin đánh giá của khóa học. + Cấu trúc chương, bài mục. + Sự phối hợp giữa hoạt động học tập này với các hình thức khác. + Thông tin về bản quyền. - Hướng dẫn học tập : Khác với một cuốn sách điện tử (e_book), nội dung khóa học được thiết kế giúp cho người học thực hiện theo những hướng dẫn, tham gia vào các hoạt động người học tự lực học tập với nó. Nội dung phần này có thể gồm những thông tin : + Giới thiệu về giao diện, cách thức di chuyển giữa các nội dung. + Ý tưởng sư phạm của khóa học. + Hướng dẫn cụ thể một số hoạt động học tập. + Thông tin về kế hoạch học tập. - Nội dung khóa học : nội dung chính của khóa học được thể hiện trong phần này. Nó thường được thể hiện dưới dạng cây thư mục (tree view) hoặc sử dụng hệ thống liên kết theo cấu trúc (up, down, next, previous, top). Nội dung khóa học được thiết kế dưới dạng các hoạt động phong phú (đặt vấn đề, tìm hiểu kiến thức mới, đọc tài liệu, quan sát hình vẻ, trả lời câu hỏi, tự kiểm tra mức độ tiếp thu…) giúp học viên tự tìm hiểu về nội dung học tập theo theo cách tự lực và tích cực nhất. - Tài liệu tham khảo chung : + Các tài liệu tham khảo dưới dạng in ấn. + Các tài liệu tham khảo trên mạng. IV. Ưu – Khuyết điểm của E_Learning. 1. Ưu điểm. E_Learning có một số ưu điểm vượt trội so với loại hình đào tạo truyền thống. Elearning kết hợp cả ưu điểm tương tác giữa học viên, giáo viên của hình thức học trên lớp lẫn sự linh hoạt trong việc tự xác định thời gian, khả năng tiếp thu kiến thức của học viên 7  Đối với nội dung học tập: - Hỗ trợ các “đối tượng học” theo yêu cầu, cá nhân hóa việc học. Nội dung học tập đã được phân chia thành các đối tượng tri thức riêng biệt theo từng lĩnh vực, ngành nghề rõ ràng. Điều này tạo ra tính mềm dẽo cao hơn, giúp cho học viên có thể lựa chọn những khóa học phù hợp tùy theo nhu cầu học tập của mình. Học viên có thể truy cập những đối tượng này qua các đường dẫn đã được xác định trước, sau đó sẽ tự tạo cho mình các kế hoạch học tập hay sử dụng các phương tiện tìm kiếm để tìm ra các chủ đề theo yêu cầu. - Nội dung môn học được cập nhật, phân phối dễ dàng, nhanh chóng. Với nhịp độ phát triển nhanh chóng của trình độ kỹ thuật khoa học công nghệ, các chương trình đào tạo cần được thay đổi, cập nhật thường xuyên để phù hợp với thông tin, kiến thức trong từng giai đoạn phát triển của thời đại. Đối với phương thức đào tạo truyền thống hay các phương thức đào tạo khác, muốn thay đổi nội dung bài học thì các tài liệu cần phải được sao chép lại và phân bố lại cho tất cả các học viên. Đối với hệ thống Elearning, việc đó hoàn toàn đơn giản vì để cập nhật nội dung môn học thì chỉ cần sao chép các tập tin được cập nhật từ một máy tính bất kỳ đến máy chủ. Tất cả các học viên sẽ có được phiên bản mới nhất của tài liệu trong lần truy cập sau. Hiệu quả tiếp thu bài của học viên được nâng lên vượt bặc vì học viên có thể học với những giáo viên tốt nhất, tài liệu mới nhất cùng với giao diện web học tập đẹp, thân thiện với người sử dụng.  Đối với học viên: - Hệ thống Elearning hỗ trợ học theo khả năng của cá nhân học viên, theo dõi thời gian biểu tự lập nên học viên có thể lựa chọn phương pháp học thích hợp với khả năng của riêng mình. Học viên có thể chủ động thay đổi tốc độ học cho phù hợp với khả năng của bản thân để giảm căng thẳng và tăng hiệu quả học tập. Ngoài ra, khả năng tương tác, trao đổi với nhiều người khác cũng giúp nâng cao hiệu quả học tập.  Đối với giáo viên: - Giáo viên có thể theo dõi học viên dễ dàng, Elearning cho phép dữ liệu được tự động lưu lại trên máy chủ, thông tin này có thể được thay đổi về phía người truy cập vào 8 khóa học. Giáo viên có thể đánh giá các học viên thông qua cách trả lời các câu hỏi kiểm tra và thời gian trả lời những câu hỏi đó. Điều này cũng giúp giáo viên đánh giá một cách công bằng học lực của mỗi học viên.  Đối với việc đào tạo nói chung: - Elearning giúp giảm chi phí học tập. Bằng việc sử dụng các giải pháp học tập qua mạng, các tổ chức dạy học có thể giảm được các chi phí học tập như tiền lương trả cho giáo viên, tiền thuê phòng học, chi phí đi lại và ăn ở của học viên. Học tập qua mạng giúp người tham gia không mất nhiều thời gian, công sức, tiền bạc trong khi di chuyển, đi lại, tổ chức lớp học …, góp phần tăng hiệu quả công việc. Bên cạnh đó, giá cả các thiết bị công nghệ thông tin hiện nay cũng tương đối thấp, việc trang bị các máy tính và kết nối internet với các phần mềm trình duyệt miễn phí để thực hiện việc học tập qua mạng là rất dễ dàng. - Elearning còn giúp giảm tổng thời gian cần thiết cho việc học. - Hỗ trợ triển khai đào tạo từ xa. Giáo viên và học viên có thể truy cập vào khóa học ở bất kỳ nơi nào, bất kỳ thời điểm nào mà không nhất thiết phải trùng nhau chỉ cần máy tính có kết nối internet. 2. Khuyết điểm. Bên cạnh những ưu điểm nổi trội của Elearning đã kể trên, hình thức đào tạo này còn tiềm ẩn một số hạn chế cần khắc phục như sau:  Đối với người học: - Tham gia học tập dựa trên Elearning đòi hỏi người học phải có khả năng làm việc độc lập với ý thức tự giác cao độ. Bên cạnh đó, cũng cần thể hiện khả năng hợp tác, chia sẽ qua mạng một cách hiệu quả với giáo viên và với các thành viên khác. - Người học cần phải thiết lập kế hoạch phù hợp với bản thân, tự định hướng trong học tập, thực hiện tốt kế hoạch học tập đã đề ra.  Đối với nội dung học tập: - Trong nhiều trường hợp, không thể và không nên đưa các nội dung quá trừu tượng, quá phức tạp. Đặc biệt là nội dung liên quan đến thí nghiệm, thực hành mà công nghệ thông tin không thể hiện được hay thể hiện được nhưng hiệu quả kém. 9 - Hệ thống Elearning cũng không thay thế được các hoạt động liên quan đến việc rèn luyện và hình thành kỹ năng, đặc biệt là kỹ năng thao tác vận động.  Đối với yếu tố công nghệ: - Sự hạn chế về kỹ năng công nghệ của học viên sẽ làm giãm đáng kể hiệu quả, chất lượng dạy học dựa trên Elearning. - Bên cạnh đó, hạ tầng công nghệ thông tin như mạng internet, băng thông, chi phí … cũng ảnh hưởng đáng kế đến tiến độ và chất lượng đào tạo. 10 CHƯƠNG II. CÔNG CỤ XÂY DỰNG BÀI GIẢNG TRỰC TUYẾN. I. Khái quát về công cụ xây dựng bài giảng trực tuyến.  Một là sử dụng chính hệ thống quản lý học tập để tạo khóa học. Theo cách này, giáo viên không cần sử dụng công cụ khác mà vẫn tạo được khóa học từ việc viết mục tiêu, hướng dẫn học tập, các diễn đàn trao đổi, hợp tác… Tuy nhiên, theo cách này có một số hạn chế về cấu trúc khóa học, về học liệu, đặc biệt là tính tương tác với nội dung học tập.  Hai là sử dụng công cụ biên soạn bài giảng để tạo khóa học - Công cụ biên soạn bài giảng, giáo trình cho chương trình đào tạo từ xa là một công cụ hỗ trợ cho các giáo viên có thể soạn các bài giảng, giáo trình trực tuyến một cách dễ dàng. Theo cách này, cấu trúc khóa học sẽ được thể hiện rõ ràng, nội dung, tài nguyên, các hoạt động học tập được thiết kế tập trung, cho phép tạo ra các hoạt động với sự tương tác cao theo ý đồ người dạy. Tuy nhiên, khóa học được tạo theo cách này chưa bao gồm các hoạt động tương tác giữa người dạy và người học, giữa người học với nhau.  Thông thường người dạy kết hợp cả hai cách trên trong việc thiết kế một khóa học, ở đó sử dụng LMS để tạo khóa học, lập kế hoạch học tập, cung cấp các tài nguyên ngoài, thiết kế một số hoạt động hợp tác, chia sẽ, quản lý lớp học,… Còn sử dụng công cụ biên soạn để tạo các hoạt động dạy học tương tác, các hoạt động đánh giá và thường được nhập vào LMS dưới định dạng chuẩn SCORM. Người dạy phải kiểm soát được nội dung nào làm theo cách một, nội dung nào làm theo cách hai. II. Phần mềm EXE. 1. Giới thiệu về EXE.  Elearning XHTML Editor (EXE) là một công cụ xây dựng nội dung đào tạo (authoring) được thiết kế chạy trên môi trường web để giúp đỡ các giáo viên và các học viên trong việc thiết kế, phát triển và xuất bản các tài liệu dạy và học trên web mà không cần thành thạo về HTML, XML hay các ứng dụng xuất bản web rắc rối khác. EXE đã được phát triển dễ dàng vượt qua những giới hạn: - Các phần mềm xây dựng nội dung trên web truyền thống đòi hỏi những kiến thức không hợp lý, chúng không trực quan và các ứng dụng trước đây không được thiết kế để xuất bản nội dung kiến thức. Do vậy các giáo viên và học viên đã không chấp nhận 11 các kỹ thuật này để xuất bản nội dung kiến thức trực tuyến. EXE nhắm đến việc cung cấp một công cụ trực quan, dễ sử dụng cho phép các giáo viên xuất bản các trang web chuyên nghiệp để dạy học. - Hiện nay, các hệ thống learning management system – LMS không cung cấp các công cụ authoring phức tạp cho nội dung web (khi so sánh khả năng của các phần mềm web – authoring hoặc các kỹ năng của các nhà phát triển web có kinh nghiệm). EXE sẽ phát triển một công cụ cho phép cung cấp những khả năng chuyên nghiệp về web – publising, sao cho chúng có thể tham chiếu một cách dễ dàng hoặc được import bởi các hệ thống tương thích LMS chuẩn. - Phần lớn các hệ quản ký nội dung và LMS sử dụng mô hình web server tập trung, vì thế yêu cầu kết nối để soạn thảo. Điều này sẽ giới hạn các nhà biên soạn có kết nối băng thông thấp hoặc không kết nối mạng. EXE được phát triển như là một công cụ authoring offline mà không cần thiết phải kết nối mạng. - Rất nhiều hệ quản trị nội dung và LMS không cung cấp môi trường trực quan WYSIWYG để các tác giả có thể nhìn thấy nội dung của họ như thế nào trên trình duyệt khi đã xuất bản, dặc biệt là khi làm việc offline. EXE sẽ bắt chước các tính năng WYSIWYG cho phép người dùng nhìn thấy được nội dung của họ sẽ như thế nào khi xuất bản lên mạng. - Các ứng dụng như Frontpage và Dreamweaver có thể cung cấp cho người dùng một công cụ khá tinh vi để thiết kế web. Tuy nhiên, trong việc thiết kế bài giảng thì các công cụ này yêu cầu bạn phải có một trình độ khá cao, tiêu tốn nhiều thời gian.  Cùng với EXE, các tác giả đã cố gắng định danh rất nhiều các phần tử để tạo tài nguyên học tập và biểu diễn chúng trong các mẫu với kỹ thuật đơn giản và dễ dùng. Trong môi trường EXE, các mẫu này được biết đến dưới dạng các iDevices. Bằng cách xây dựng một trình tự học tập bao gồm cấu trúc nội dung và một số các iDevices, người dùng có thể bắt đầu để phát triển các mẫu của riêng mình để tạo ra và tái sử dụng nội dung. Nếu như các iDevice có sẵn không đủ dùng, EXE cho phép chúng ta có thể tự xây dựng các iDevice khác. Trên mỗi iDevice cũng có sẵn những dòng tip hỗ trợ, chỉ dẫn việc sử dụng các iDevice để dạy học. Các típ còn được cung cấp gần các 12 trường trên mẫu biểu của iDevice’s để giúp đỡ những người soạn trong việc sinh ra các nội dung thích hợp. 2. Cài đặt, Khởi động, Giao diện EXE. a. Cài đặt.  Bước 1: Tải phiên bản phần mềm EXE. - EXE đưa ra hai phiên bản khác nhau, file exe_install_windows.exe là file thực thi cho phép cài đặt trực tiếp EXE lên ổ cứng của máy tính. Khi bạn không có quyền ghi các ứng dụng đã download, file exe_ready_to_run có thể được download về một thiết bị nhớ ngoài và chạy trực tiếp trên thiết bị ngoài đó. - Để tải hay cập nhật phiên bản mới nhất của EXE, các bạn có thể vào địa chỉ : http://www.exelearning.org. Đây là nơi cung cấp các thông tin mới nhất về dự án phát triển phần mềm EXE, bao gồm cả liên kết đến phiên bản mới nhất của EXE, các thông báo lỗi, các bản vá lỗi dành cho EXE.  Bước 2: Chạy chương trình cài đặt EXE. ( chạy file exe-install 1.04.exe) - Kích đúp chuột vào file eXe-install-1.04.1.3590.exe. Điều này sẽ kích hoạt eXe Setup Wizard: Hình 1. EXE setup Wizard 13 - Kích chọn Next, chương trình sẽ hiển thị thông tin về các điều khoản cam kết khi sử dụng EXE: Hình 2. Cam kết sử dụng EXE. - Bấm chọn I Agree để tiếp tục quá trình cài đặt, chương trình sẽ hiển thị cửa sổ lựa chọn thư mục cài đặt: Hình 3. Lựa chọn thư mục cài đặt. 14 - Bộ cài đặt sẽ cài đặt EXE vào thư mục mặc định là C:\Program Files\exe. Nếu không muốn cài đặt vào thư mục này, ta có thể kích chọn Browse để lựa chọn thư mục khác. Bấm chọn Install để tiếp tục chương trình cài đặt – bắt đầu quá trình cài đặt: Hình 4. Quá trình cài đặt – cập nhật các iDevice. - Bấm Next để hoàn tất việc cập nhật các iDevice. - Sau khi hoàn thành việc cập nhật các iDevice, bấm chọn Finish để kết thúc quá trình cài đặt: Hình 5. Kết thúc quá trình cài đặt EXE. 15 b. Khởi động EXE. Để khởi động EXE, click đúp chuột lên biểu tượng của EXE (thường xuất hiện trên màn hình Desktop của máy tính sau khi cài đặt). Nếu không tìm thấy biểu tượng của EXE, bạn cần phải tìm ra biểu tượng của ứng dụng trên menu Start -> Program. Sau khi đã khởi động, chương trình sẽ chạy trên trình duyệt Firefox. c. Giao diện. Giao diện của phần mềm EXE khá đơn giản. Nó bao gồm 3 vùng riêng biệt với các mục đích khác nhau trong tiến trình xây dựng khóa học, cụ thể như sau: Hình 6. Giao diện EXE.  Vùng Outline Đây là vùng làm việc cho phép người sử dụng tạo ra cấu trúc của khóa học theo kịch bản đã được thiết kế. Khi xuất bản khóa học, nội dung cấu trúc khóa học sẽ xuất hiện ở phần bên trái màn hình cho phép người học dễ dàng duyệt qua các nội dung trong toàn bộ khóa học.  Vùng iDevice Vùng này bao gồm một tập các phần tử có cấu trúc được thiết kế sẵn theo ý đò sư phạm để mô tả nội dung học tập như mục tiêu khóa học (objectives), kiểm tra kiến thức nền (pre - knowledge), để tạo các hoạt động học tập (như hoạt động đọc – reading activities, nghiên cứu trường hợp – case study, hoạt động phản ánh và suy 16 ngẫm – reflection, các hoạt động khác - activities), các hoạt động kiểm tra (điền khuyết – cloze activities, câu hỏi đa lựa chọn – multi choice, câu hỏi nhiều đáp án đúng – multi select), để cung cấp thông tin cho khóa học (nội dung chữ - free text, thư viện ảnh – image galery, ảnh phóng qua kính – image magnifier, trang web tham khảo – external web site, RSS …). Một trang nội dung có thể gồm một hoặc nhiều iDevice tùy thuộc vào kịch bản đã được thiết kế.  Vùng Authoring Đây là vùng soạn thảo nội dung chính của EXE cho mỗi trang trong khóa học. Để chuyển đến trang cần soạn thảo, nhấp chuột vào trang trong vùng Outline. Tiếp đó, để đưa nội dung vào trang, nhấp chuột vào iDevice cần chọn, màn hình vùng Authoring sẽ chuyển sang định dạng thiết kế sẵn cho iDevice đó để nhập các thông tin cụ thể cho khóa học. 3. Xây dựng nội dung cho khóa học. a. Xây dựng cấu trúc nội dung của khóa học.  Mô hình cấu trúc nội dung của khóa học.  Trong môi trường Elearning, một khóa học được phân thành nhiều mô đun khác nhau. Trong mỗi mô đun, có thể tách thành các mô đun nhỏ hơn … (chúng ta có thể hình dung một cấu trúc cây các mô đun). Như vậy, chúng ta có thể coi một khóa học như là một mô đun chính, chứa các mô đun nhỏ hơn.  Việc phân chia thành các mô đun như vậy sẽ đem lại nhiều lợi điểm: - Người kiến tạo nội dung có thể đưa ra một cấu trúc cây nội dung hoàn chỉnh, sau đó có thể phân chia cho những người tham gia viết nội dung, mối người phụ trách một hay một số mô đun nào đó. - Bản thân mỗi mô đun sẽ được đóng gói lại theo các chuẩn định trước. Mỗi gói này khi đóng gói sẽ có kích thước khác nhau. Việc tách nhỏ nội dung sẽ cho phép chúng ta dễ dàng tải từng phần lên mạng rồi ghép lại với nhau. Đối với những gói quá lớn, khả năng bị ngắt mạng hoặc lỗi truyền tải sẽ rất cao.  Xây dựng cấu trúc tài liệu trong EXE. Để xây dựng đề cương cho tài liệu, chúng ta sử dụng ô Outline và các nút xung quanh ô này: 17  Thêm một nhánh trên cây đề cương: - Bấm chọn vị trí cần đưa vào cây đề cương. - Bấm chọn nút Add page - Sau khi bấm nút Add page, cây đề cương sẽ xuất hiện một trang mới.  Đổi tên một nhánh trên cây đề cương: - Kích đúp chuột vào nhánh cần đổi tên. - Nhập tên mới cho nhánh (trang) vào ô Enter the new name. - Bấm OK để hoàn thành.  Xóa một nhánh trên cây đề cương: - Kích chọn nhánh cần xóa. - Kích chọn nút Delete - Bấm OK để xác nhận xóa trang.  Thay đổi vị trí các trang: - Sử dụng các nút điều khiển ở ngay phía dưới ô Outline. - Để thay đổi vị trí của các nhánh trong cùng một cấp, ta có thể sử dụng các nút ▲(lên trên một nấc) hay ▼ (xuống dưới một nấc). b. Xây dựng nội dung cho các nút thông qua các iDevice.  Cấu trúc của một trang tài liệu trong EXE.  Một trang tài liệu trong EXE được cấu thành bởi một hoặc nhiều thành phần riêng biệt gọi là các iDevice nằm xen kẽ lẫn nhau. Mỗi iDevice sẽ xác định một nội dung cụ thể, chẳng hạn có iDevice để hiển thị một hình ảnh, có iDevice để xây dựng một thư viện ảnh, có iDevice cho phép nhập nội dung xác định mục tiêu của bài học…  Bảng danh sách một số iDevice trong eXe: Activity Các hoạt động xảy ra trong quá trình học Attachment Đính kèm một file vào nội dung học tập Case Study Một câu chuyện có liên quan đến nội dung học tập, qua đó có thể đưa vào các câu hỏi thảo luận và rút ra các kết luận. Cloze Activity Các câu hỏi điền khuyết hỗ trợ học viên nắm được nội dung bài học External Website Đưa một trang web vào nội dung học tập, qua đó học viên có 18 thể duyệt nội dung của website ngay trong bài học mà không cần mở cửa sổ khác. Free Text Nhập văn bản đơn thuần vào nội dung tài liệu Image Gallery Nhập một thư viện ảnh vào nội dung tài liệu Image Magnifier Cho phép xem phóng đại một ảnh được chèn vào. Image with text Chèn một ảnh và văn bản (nếu cần) vào tài liệu Multi choice Câu hỏi đa lựa chọn question Objective Nhập nội dung là mục tiêu, mục đích của quá trình học Preknowlege Các kiến thức cần có để có thể tham gia khoá học Reading Activity Một thu gọn của Case study với một hoạt động Reflection Cho phép đưa vào các câu hỏi phản chiếu Scorm Quiz Câu hỏi đa lựa chọn theo chuẩn SCORM True - False Các câu hỏi đúng sai Question Wikipedia Article Đưa vào các nội dung của bộ từ điển bách khoa trực tuyến Wikipedia  Thông thường, một bài học trong eXe có cấu trúc như sau: - Phần đầu: Xác định những mục tiêu cần đạt được, các yêu cầu đối với người học, các kiến thức cần biết để có thể hoàn thành khoá học - Tiếp đó là phần nội dung của bài học. Nội dung của bài học có thể chứa các hoạt động học tập như: các hoạt động đọc – trả lời câu hỏi, xem các đoạn video mô phỏng, giải quyết các bài tập, các thao tác thực hiện… Mỗi hoạt động này sẽ được thể hiện bởi một iDevice có chức năng tương đương. - Sau mỗi bài học là các bài tập dưới dạng các câu hỏi trắc nghiệm.  Chú ý rằng trong quá trình đào tạo trực tuyến, người giáo viên không trực tiếp gặp mặt học sinh, vì vậy không thể thực hiện trực tiếp các thao tác giảng dạy thông thường như trên lớp. Vì vậy, việc xây dựng nội dung đào tạo trực tuyến yêu cầu người giáo viên phải xây dựng ra các kịch bản, các thao tác ngắn gọn, dễ hiểu, cuốn hút người học vào nội dung học tập một cách tự giác. 19  Cách thức điều khiển các iDevice.  Để đưa một iDevice vào trang tài liệu, ta kích chuột vào iDevice tương ứng. Khi đó, khung làm việc bên phải sẽ hiển thị mẫu biểu nhập thông tin cho iDevice.  Trong quá trình nhập thông tin cho iDevice, phía dưới mỗi iDevice sẽ có một thanh điều khiển với các nút như sau: Lưu nội dung Xoá iDevice Chuyển lên Chuyển xuống - Nút có dấu check màu xanh được sử dụng để lưu lại nội dung của iDevice đó. - Nút Thùng rác được dùng để xoá iDevice - Nút tam giác hướng lên: Chuyển vị trí của iDevice trong trang nội dung lên phía trên - Nút tam giác hướng xuống: Chuyển vị trí của iDevice trong trang nội dung xuống phía dưới - Ô xổ xuống Move To sẽ cho phép chuyển iDevice từ trang nội dung hiện thời sang trang nội dung khác.  Để thay đổi nội dung chứa trong một ô iDevice, chúng ta kích đúp chuột vào iDevice đó. Khi đó, màn hình soạn thảo iDevice tương ứng sẽ hiển thị cho phép chúng ta soạn thảo hoặc xoá iDevice.  Các iDevice xác định mục tiêu, yêu cầu đào tạo.  iDevice xác định mục tiêu của bài học (Objective)  Để đưa phần nội dung xác định mục tiêu vào bài học, ta sử dụng iDevice Objective. Thao tác cụ thể như sau: - Bước 1: Kích chọn iDevice Objective trong danh sách iDevice. - Bước 2: Ta có thể thay đổi tiêu đề Objectives bởi một tiêu đề khác bằng tiếng Việt, ví dụ như: “Mục tiêu” hay “Mục đích”… - Bước 3: Trong ô soạn thảo ở dưới, ta có thể nhập nội dung của mục tiêu. Ta cũng có thể sử dụng các thanh công cụ để soạn thảo, trình bày nội dung cho đẹp (giống như trên Word). 20