Tài liệu Truyền thông với người khuyết tật

Truyền thông với người khuyết tật Nguyễn Thị Hiền Dịu Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn Luận văn ThS Chuyên ngành: Công tác xã hội; Mã số 60 90 01 01 Người hướng dẫn: PGS. TS Mai Quỳnh Nam Năm bảo vệ: 2013 Abstract. Khái quát các vấn đề lý luận liên quan tới truyền thông; vai trò của nhân viên công tác xã hội trong truyền thông với người khuyết tật. Nghiên cứu chỉ ra thực trạng truyền thông với người khuyết tật tại xã Quất Động, huyện Thường Tín, Hà Nội, từ đó đề xuất một số mô hình truyền thông với người khuyết tật tại xã Quất Động, huyện Thường Tín, Hà Nội. Keywords. Công tác xã hội; Truyền thông; Người khuyết tật. Content MỤC LỤC MỤC LỤC ..................................................................................................................1 DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU .............................................................................4 MỞ ĐẦU ....................................................................................................................5 1. Lý do chọn đề tài ...................................................................................................5 2. Tổng quan tình hình nghiên cứu của đề tài ........................................................6 3. Ý nghĩa nghiên cứu .............................................................................................12 4. Đối tƣợng và khách thể nghiên cứu ...................................................................13 5. Phạm vi nghiên cứu .............................................................................................13 6. Câu hỏi nghiên cứu .............................................................................................14 7. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu .....................................................................14 8. Phƣơng pháp nghiên cứu ....................................................................................14 NỘI DUNG ..............................................................................................................16 Chƣơng 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA ĐỀ TÀI .........................16 1.1 Các lý thuyết ..................................................................................................16 1.1.1 Lý thuyết truyền thông điệp cho đối tƣợng .................................................16 1.1.2 Lý thuyết thuyết phục ....................................................................................17 1.1.3 Lý thuyết sinh thái học..................................................................................19 1.2 Các khái niệm ....................................................................................................21 1.2.1 Truyền thông ...................................................................................................21 1.2.1.1 Khái niệm truyền thông ...............................................................................21 1.2.1.2 Các yếu tố của truyền thông ........................................................................22 1.2.1.3 Phân loại truyền thông ................................................................................25 1.2.2 Người khuyết tật ..............................................................................................28 1.2.3 Truyền thông với người khuyết tật .................................................................31 1.2.4 Công tác xã hội ................................................................................................32 1 1.3 Một số văn bản pháp lý và chính sách liên quan đến truyền thông với ngƣời khuyết tật .................................................................................................................33 1.3.1 Các văn bản quốc tế ........................................................................................33 1.3.2 Một số văn bản trong nước .............................................................................35 1.4 Đặc điểm địa bàn nghiên cứu ...........................................................................36 Chƣơng 2: THỰC TRẠNG TRUYỀN THÔNG VỚI NGƢỜI KHUYẾT TẬT TẠI XÃ QUẤT ĐỘNG, HUYỆN THƢỜNG TÍN, HÀ NỘI ...............................40 2.1 Nhu cầu truyền thông của ngƣời khuyết tật ...................................................40 2.1.1 Nhu cầu của người khuyết tật ........................................................................40 2.1.2 Nhu cầu của người khuyết tật vận động về truyền thông với người khuyết tật ..41 2.2 Các yếu tố trong truyền thông với ngƣời khuyết tật .....................................43 2.2.1.1 Người nhận...................................................................................................43 2.2.1.2 Nguồn truyền ................................................................................................46 2.2.1.3 Kênh truyền thông ........................................................................................48 2.2.1.4 Thông điệp ....................................................................................................49 2.2.1.5 Nhiễu.............................................................................................................52 2.2.1.6 Sự phản hồi ..................................................................................................54 2.3 Nguyên nhân của thực trạng ............................................................................56 2.3.1 Nguyên nhân chủ quan...................................................................................56 2.3.2 Nguyên nhân khách quan...............................................................................59 2.4 Vai trò của nhân viên xã hội trong truyền thông với ngƣời khuyết tật .......60 2.4.1 Hòa nhập xã hội của ngƣời khuyết tật ............................................60 2.4.2 Ngƣời truyền thông ........................................................................................62 2.4.3 Phối hợp các nguồn lực trong cộng đồng .....................................................65 Chƣơng 3: MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ TRUYỀN THÔNG VỚI NGƢỜI KHUYẾT TẬT TẠI XÃ QUẤT ĐỘNG HUYỆN THƢỜNG TÍN ..67 3.1 Kết hợp truyền thông về ngƣời khuyết tật và truyền thông với ngƣời khuyết tật .................................................................................................67 3.2 Một số mô hình ..................................................................................................69 2 3.2.1 Thành lập hội người khuyết tật xã .................................................................69 3.2.2 Nhân viên xã hội làm việc với người khuyết tật ............................................71 3.2.3 Thành lập nhóm bạn người khuyết tật ..........................................................74 ́ KẾT LUẬN – KIÊN NGHI ....................................................................................79 ̣ ́ KÊT LUẬN ..............................................................................................................79 ́ KIÊN NGHI .............................................................................................................81 ̣ TÀI LIỆU THAM KHẢO ......................................................................................82 Phụ lục 1 ...................................................................................................................85 Phụ lục 2 ...................................................................................................................86 Phụ lục 3 ...................................................................................................................90 3 TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Ban điều phối các hoạt động hỗ trợ người tàn tật Việt Nam (2010), Báo cáo năm 2010 về các hoạt động hỗ trợ người khuyết tật tại Việt Nam, NXB Lao động xã hội, Hà Nội 2. Nguyễn Văn Dững (2006), Truyền thông: Lý thuyết và kỹ năng cơ bản, NXB Lý luận chính trị, Hà Nội. 3. Vũ Dũng (2000), Tâm lý học xã hội, NXB Khoa học xã hội, Hà Nội 4. Hội Chữ thập đỏ huyện Thường Tín (2012), Báo cáo điều tra cơ bản và phân tích thị trường lao động tại huyện Thường Tín thuộc Dự án “Hỗ trợ hòa nhập kinh tế xã hội và việc làm cho người khuyết tật tại các khu vực can thiệp dưới sự tài trợ của Hội Chữ thập đỏ Tây Ban Nha”, Hội Chữ thập đỏ thành phố Hà Nội, Hà Nội 5. Hội Chữ thập đỏ Việt Nam (2008), Hướng dẫn phát hiện sớm người khuyết tật tại cộng đồng, Công ty cổ phần in Chữ thập đỏ, Hà Nội 6. Trịnh Bích Liên (2011), Truyền thông có nhạy cảm giới, CSAGA, Hà Nội. 7. Mai Quỳnh Nam (1994), Dư luận xã hội về số con, Tạp chí Xã hội học số 3, tr.46 – 51 8. Mai Quỳnh Nam (1995), Dư luận xã hội – mấy vấn đề lý luận và phương pháp nghiên cứu, tạp chí xã hội học số 1, tr. 3- 8 9. Mai Quỳnh Nam (1996), Truyền thông đại chúng và dư luận xã hội, Tạp chí xã hội học số 1, tr. 3- 7 10. Mai Quỳnh Nam (2000), Về đặc điểm và tính chất của giao tiếp đại chúng, Tạp chí xã hội học số 2, tr. 8-10 11. Mai Quỳnh Nam (2001), Về vấn đề nghiên cứu hiệu quả truyền thông đại chúng, Tạp chí xã hội học số 4, tr.21-25 12. Mai Quỳnh Nam (2002), Báo Thiếu nhi dân tộc và công chúng thiếu nhi dân tộc, Tạp chí Xã hội học số 4, tr. 46-58 13. Mai Quỳnh Nam (2003), Truyền thông và phát triển nông thôn, Tạp chí Xã hội học số 3, tr. 9-14 83 14. Vũ Thị Thu Ngà (2008), Vấn đề người khuyết tật qua sự phản ánh của báo chí hiện nay, NXB Đại học quốc gia, Hà Nội 15. Nguyễn Thị Oanh (2005), Tâm lý truyền thông và giao tiếp, Khoa phụ nữ học, Đại học Mở bán công TP. Hồ Chí Minh. 16. Susan B Rifkin (2003), Các đối tác cộng sự trong lập kế hoạch – Thông tin, sự tham gia của người dân và tạo quyền nâng cao vị thế, NXB Thế giới, Hà Nội 17. Tổ chức lao động quốc tế (2010), Hướng dẫn truyền thông về người khuyết tật, Hà Nội. 18. Tổ chức Handicap International (2008), Bộ công cụ trợ giúp cộng đồng khuyến khích trẻ khuyết tật hòa nhập, Dự án “Tạo tác động thuận lợi thông qua phương tiện truyền thông”, Hà Nội 19. Mai Thị Kim Thanh (2007), Tài liệu Nhập môn công tác xã hội, Bộ môn Công tác xã hội khoa Xã hội học, Trường ĐH Khoa học xã hội và nhân văn Hà Nội 20. Trường Đại học khoa học xã hội và nhân văn (2007), Kỷ yếu hội thảo khoa học “Người khuyết tật ở Việt Nam: sinh kế, việc làm và bảo trợ xã hội”, Hà Nội. 21. UBND xã Quất Động, Báo cáo tình hình kinh tế - xã hội 9 tháng đầu năm và phương hướng nhiệm vụ 3 tháng cuối năm 2013. 22. Viện nghiên cứu phát triển xã hội (2009), Người khuyết tật ở Việt Nam – Kết quả điều tra xã hội tại Thái Bình, Quảng Nam Đà Nẵng và Đồng Nai, NXB Chính trị Quốc gia, Hà Nội Một số website: 23. Đội Công tác xã hội giới trẻ hành động, Vai trò của Nhân viên công tác xã hội, http://forum.gioitrehanhdong.com/yaf_postst6_Vai-tro-cua-Cong-tac-xa-hoi.aspx, ngày 27/7/2013 24. Bộ lao động thương binh xã hội, Công ước Quốc tề về quyền của người khuyết tật, http://www.molisa.gov.vn/Default.aspx?tabid=356&temidclicked=690, ngày 12/10/2012 25. Independent living institute,http://www.independentliving.org/docs4/ahuja.html, ngày 1/5/2013 84 26. Cổng thông tin chính phủ Việt Nam, Luật người khuyết tật, http://www.chinhphu.vn/portal/page/portal/chinhphu/hethongvanban?class_id=1& mode=detail&document_id=96045, ngày 12/10/2012 27. Hội người khuyết tật thành phố Hà Nội, Đề án trợ giúp người khuyết tật giai đoạn 2012 – 2020 của Thủ tướng Chính phủ, http://www.dphanoi.org.vn/index.php?option=com_content&task=view&id=3159, ngày 12/10/2012 28. Luật gia Việt, Luật công nghệ thông tin, http://www.vietlaw.gov.vn/LAWNET/docView.do?docid=19794&type=html, ngày 12/10/2012 85