Lêi nãi ®Çu
Tõ hµng chôc n¨m nay, chÝnh s¸ch B¶o hiÓm x· héi ®· gãp phÇn quan
träng trong viÖc trî cÊp vËt chÊt, hç trî ®êi sèng cho nh÷ng ®èi tîng hëng b¶o
hiÓm x· héi vµ gia ®×nh hä khi gÆp ph¶i rñi ro, biÕn cè trong cuéc sèng nh èm
®au, thai s¶n, tai n¹n lao ®éng vµ bÖnh nghÒ nghiÖp hoÆc chÕt dÉn ®Õn gi¶m hoÆc
mÊt nguån thu nhËp.
Trong giai ®o¹n hiÖn nay, nÒn kinh tÕ níc ta lµ nÒn kinh tÕ thÞ trêng víi sù
tham gia cña nhiÒu thµnh phÇn kinh tÕ vµ cã sù qu¶n lý cña Nhµ níc theo ®Þnh híng XHCN. Bíc sang c¬ chÕ kinh tÕ míi víi quan hÖ lao ®éng phong phó, ®a
d¹ng, chÝnh s¸ch BHXH trong c¬ chÕ cò kh«ng cßn phï hîp n÷a. Do ®ã viÖc
nghiªn cøu, t×m hiÓu vµ x©y dùng c¬ së lý luËn nh»m ®æi míi hoµn thiÖn chÝnh
s¸ch BHXH cho phï hîp víi t×nh h×nh míi lµ mét yªu cÇu cÊp thiÕt.
Quü BHXH lµ mét néi dung rÊt quan träng trong chÝnh s¸ch BHXH. Quü
BHXH lµ mét quü tiªu dïng, ®ång thêi lµ mét quü dù phßng nã võa mang tÝnh
kinh tÕ võa mang tÝnh x· héi rÊt cao vµ lµ ®iÒu kiÖn hay c¬ së vËt chÊt quan träng
®¶m b¶o cho toµn bé hÖ thèng BHXH tån t¹i vµ ph¸t triÓn. ChÝnh v× vËy, viÖc
®¶m b¶o hÖ thèng tµi chÝnh cho quü BHXH lµ hÕt søc cÇn thiÕt vµ mang ý nghÜa
sèng cßn ®èi víi ho¹t ®éng cña BHXH. Th«ng qua viÖc xem xÐt ®¸nh gi¸ c¬ chÕ
qu¶n lý BHXH ë ViÖt nam .
Tõ nh÷ng lý do trªn em ®· chän ®Ò tµI : “Mét sè vÊn ®Ò vÒ qu¶n lý quü b¶o
hiÓm x· héi ViÖt nam ” .
KÕt cÊu ®Ò tµi gåm ba ch¬ng:
Ch¬ng 1 : Lý luËn chung vÒ B¶o hiÓm x· héi.
Ch¬ng 2 : Thùc tr¹ng qu¶n lý quü B¶o hiÓm XH ViÖt Nam.
Ch¬ng 3 : Mét sè ®Ò xuÊt nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c qu¶n lý quü
BHXH ë ViÖt Nam.
Cuèi cïng em xin ch©n thµnh c¶m ¬n sù híng dÉn nhiÖt t×nh cña c« gi¸o
Do thêi gian cã h¹n, kiÕn thøc vÒ lý luËn vµ thùc tiÔn cßn h¹n chÕ nªn ®Ò tµi
cña em kh«ng tr¸nh khái nh÷ng khiÕm khuyÕt .
1
Ch¬ng I
lý luËn chung vÒ BHXH
I. tæng quan vÒ BHXH
1. Kh¸i niÖm cña BHXH
* Kh¸i niÖm
Cho ®Õn nay, hÇu nh cha cã mét ®Þnh nghÜa chÝnh thèng vÒ BHXH.
Kh¸i niÖm BHXH ®ang ®îc sö dông ë ViÖt nam kh«ng bao gåm c¸c ho¹t
®éng vÒ b¶o trî x· héi. C¸c kh¸i niÖm nµy chØ ®Ò cËp cô thÓ tíi c¸c ®èi tîng tham
gia vµo ho¹t ®éng BHXH, c¸c bªn liªn quan ®Õn qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t
triÓn quü BHXH, c¸c trêng hîp cÇn ®îc b¶o hiÓm, c¸c ®èi tîng hëng BHXH vµ
c¸c chÕ ®é BHXH ®îc thùc hiÖn. BHXH ë ®©y còng chØ râ nghÜa vô vµ lîi Ých
cña ngêi lao ®éng khi tham gia vµo quan hÖ BHXH, trong ®ã bao gåm c¶ b¶o
®¶m an toµn x· héi.
2. B¶n chÊt cña BHXH
2.1. VÒ ph¬ng diÖn c¸ nh©n, BHXH lµ mét nhu cÇu kh¸ch quan cña con
ngêi.
BHXH lµ mét nhu cÇu kh¸ch quan, ®a d¹ng vµ phøc t¹p, nã nh»m ®¶m b¶o
an toµn vÒ kinh tÕ, gi÷ cho cuéc sèng æn ®Þnh, an toµn, tr¸nh ®îc ®ãi nghÌo sa sót
khi bÞ mÊt nguån thu nhËp trong cuéc sèng.
2.2. Díi gãc ®é kinh tÕ:
BHXH lµ mét ph¹m trï kinh tÕ tæng hîp. Trong ®ã: ®èi víi nh÷ng ngêi hëng c¸c chÕ ®é BHXH, ®ã lµ sù ®¶m b¶o thu nhËp, b¶o ®¶m cuéc sèng khi hä ë
trong ®iÒu kiÖn khã kh¨n do gi¶m hoÆc mÊt kh¶ n¨ng lao ®éng mµ gi¶m hay mÊt
thu nhËp, th«ng qua viÖc tÝch luü dÇn cña c¸ nh©n trong quü BHXH vµ sù ®ãng
gãp cña sè ®«ng nh÷ng ngêi cã cïng kh¶ n¨ng gÆp rñi ro nh nhau.
2
V× thÕ, cã thÓ nãi kinh tÕ lµ nÒn t¶ng cña BHXH hay BHXH kh«ng vît qu¸ tr¹ng
th¸i kinh tÕ cña mçi níc.
2.3. VÒ ph¬ng diÖn chÝnh trÞ:
BHXH lµ sù liªn kÕt gi÷a nh÷ng ngêi lao ®éng kh¸c nhau trong x· héi
còng v× lîi Ých chung cña céng ®ång, trong ®ã cã c¸ nh©n tham gia BHXH.
BHXH còng ph¶n ¸nh b¶n chÊt cña mét chÕ ®é x· héi nhÊt ®Þnh.
2.4. VÒ mÆt x· héi:
BHXH ®îc xem nh lµ mét lo¹t c¸c ho¹t ®éng mang tÝnh x· héi nh»m ®¶m
b¶o ®êi sèng cho ngêi d©n vµ lµm lµnh m¹nh x· héi. BHXH mang tÝnh nh©n v¨n,
nh©n ®¹o s©u s¾c v× lîi Ých cña con ngêi trong nh÷ng hoµn c¶nh gÆp khã kh¨n, v×
an toµn x· héi vµ cã ý nghÜa x· héi l©u dµi.
3. Vai trß cña BHXH trong nÒn KTQD
3.1. Vai trß cña BHXH:
Con ngêi muèn tån t¹i vµ ph¸t triÓn lu«n cÇn ph¶i tho¶ m·n c¸c nhu cÇu
tèi thiÓu vÒ vËt chÊt vµ tinh thÇn vµ ®Ó tho¶ m·n c¸c nhu cÇu ®ã con ngêi ph¶i lao
®éng, s¸ng t¹o s¶n xuÊt ra c¸c s¶n phÈm. MÆt kh¸c, con ngêi ai còng ph¶i tr¶i
qua c¸c giai ®o¹n ph¸t triÓn cña ®êi ngêi ®ã lµ: sinh ra, lín lªn, trëng thµnh vµ
chÕt. Bëi vËy, muèn ®¶m b¶o duy tr× cuéc sèng ngêi lao ®éng lµm thÕ nµo ®Ó t¹o
ra nguån thu nhËp thay thÕ hoÆc bï ®¾p.
Ngµnh c«ng nghiÖp h×nh thµnh cïng víi nÒn kinh tÕ hµng ho¸ ph¸t triÓn ®·
lµm xuÊt hiÖn quan hÖ thuª mín nh©n c«ng. Nh÷ng ngêi lµm c«ng ph¶i hoµn toµn
dùa vµo tiÒn l¬ng lµm nguån sèng chñ yÕu. Cã viÖc th× míi cã l¬ng dï ®ã lµ ®ång
l¬ng Ýt ái. Khi èm ®au, tai n¹n, sinh ®Î ... th× ph¶i nghØ viÖc vµ kh«ng cã l¬ng,
cuéc sèng bÞ ®e do¹. Ngêi lao ®éng ®· ý thøc ®îc sù cÇn thiÕt ph¶i cã thu nhËp
®Ò phßng khi hä gÆp rñi ro, tai n¹n bÊt ngê nªn hä ®Êu tranh ®ßi giíi chñ ph¶i
cam kÕt ®¶m b¶o mét sè thu nhËp nhÊt ®Þnh ®Ó hä trang tr¶i nh÷ng nhu cÇu thiÕt
yÕu khi èm ®au, thai s¶n ... Lóc ®Çu giíi chñ cam kÕt ®¶m b¶o cho ngêi lao ®éng
nh÷ng kho¶n thu nhËp nhÊt ®Þnh ®ã. Song nhiÒu khi rñi ro x¶y ra liªn tôc buéc
ngêi chñ ph¶i chi ra nh÷ng kho¶n tiÒn lín mµ hä kh«ng muèn. Do vËy, giíi chñ
®· chi Ýt h¬n nªn xuÊt hiÖn m©u thuÉn vµ tranh chÊp gi÷a chñ vµ thî, m©u thuÉn
nµy ngµy cµng gay g¾t.
3
§Ó gi¶i quyÕt m©u thuÉn nµy dÇn xuÊt hiÖn mét bªn thø ba, ®ãng vai trß
trung gian nh»m gi¶i quyÕt m©u thuÉn vµ ®iÒu hoµ lîi Ých gi÷a chñ vµ thî. §iÒu
®ã thay cho viÖc giíi chñ vµ giíi thî ph¶i tr¶ trùc tiÕp mét kho¶n tiÒn khi ngêi
lao ®éng bÞ èm ®au, tai n¹n ... Tuy nhiªn, trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn th× c¬ chÕ nµy
béc lé nhiÒu bÊt cËp, tÝnh ph¸p lý kh«ng cao. Do vËy, nhiÒu chñ sö dông lao ®éng
®· kh«ng tù gi¸c tham gia, tÝnh chÊt rñi ro cßn qu¸ lín kh«ng cã sù ®¶m b¶o vÒ
tµi chÝnh mét c¸ch v÷ng ch¾c.
Tríc t×nh h×nh ®ã, Nhµ níc ph¶i can thiÖp ®iÒu chØnh, sù can thiÖp nµy mét
mÆt lµm t¨ng vai trß cña Nhµ níc, mét mÆt Nhµ níc ph¶i t¨ng chi tiªu ng©n s¸ch,
®ång thêi buéc giíi chñ vµ thî ph¶i gãp thªm mét phÇn ®Ó ®¶m b¶o cho chÝnh
m×nh. Tõ ®ã, c¶ giíi chñ vµ thî ®Òu ®îc ®¶m b¶o vµ hä thÊy cã lîi. C¸c nguån
®ãng gãp cña giíi chñ, thî vµ sù hç trî cña Nhµ níc h×nh thµnh nªn mét quü tiÒn
tÖ tËp trung- quü BHXH.
BHXH còng ngµy cµng ph¶i hoµn thiÖn h¬n ®Ó thÝch øng víi t×nh h×nh cô
thÓ.
Tuyªn ng«n nh©n quyÒn cña §¹i héi ®ång Liªn hîp quèc th«ng qua ngµy
10/12/1948: “TÊt c¶ mäi ngêi, víi t c¸ch lµ thµnh viªn cña x· héi ®Òu cã quyÒn
®îc hëng BHXH ...”
3.2. T¸c dông cña BHXH.
a. BHXH nh»m gióp ngêi lao ®éng æn ®Þnh cuéc sèng khi hä gÆp rñi
ro.
Môc ®Ých lín nhÊt cña BHXH lµ b¶o ®¶m cuéc sèng æn ®Þnh cho ngêi lao
®éng vµ gia ®×nh hä khi hä gÆp rñi ro, gi¶m hoÆc mÊt søc lao ®éng ¶nh h ëng ®Õn
thu nhËp. Do ®ã, BHXH cã t¸c dông rÊt lín ®èi víi ngêi lao ®éng lµm cho hä yªn
t©m víi c«ng viÖc.
b.G¾n bã lîi Ých gi÷a ngêi lao ®éng, ngêi sö dông lao ®éng vµ Nhµ níc.
BHXH kh«ng chØ b¶o ®¶m æn ®Þnh cuéc sèng cho ngêi lao ®éng vµ gia
®×nh hä khi ngêi lao ®éng gÆp rñi ro mµ nã cßn b¶o vÖ cho ngêi sö dông lao
®éng, t¹o ®iÒu kiÖn cho hä æn ®Þnh tµi chÝnh ®Ó tiÕn hµnh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh
doanh ®¹t hiÖu qu¶.
4
c. Ph©n phèi l¹i thu nhËp gi÷a nh÷ng ngêi tham gia.
Còng gièng nh tÊt c¶ c¸c lo¹i h×nh b¶o hiÓm kh¸c, BHXH còng dùa trªn
nguyªn t¾c “lÊy sè ®«ng bï sè Ýt” vµ v× vËy ngêi lao ®éng b×nh ®¼ng trong nghÜa
vô ®ãng gãp còng nh trong quyÒn lîi nhËn ®îc tõ quü BHXH. Thùc hiÖn chøc
n¨ng ph©n phèi l¹i, BHXH còng ®ång thêi gãp phÇn thùc hiÖn c«ng b»ng x· héi.
d. BHXH tËp trung ®îc nguån vèn lín cho ph¸t triÓn s¶n xuÊt.
Nguån quü h×nh thµnh tõ sù ®ãng gãp cña c¸c bªn tham gia còng lµ nguån
vèn nhµn rçi cã thÓ dïng ®Ó ®Çu t vµo nÒn kinh tÕ quèc d©n. Quü BHXH cã thÓ
cã sè d vµ phÇn quü nhµn rçi ®îc ®Çu t cho c¸c ch¬ng tr×nh kinh tÕ, x· héi, võa
®ãng gãp vµo x©y dùng ®Êt níc võa lµm t¨ng trëng quü. Trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay
ho¹t ®éng nµy cã ý nghÜa rÊt quan träng.
4. Mét sè néi dung c¬ b¶n cña BHXH.
a. §èi tîng cña BHXH
§èi tîng tham gia BHXH lµ ngêi lao ®éng vµ ngêi sö dông lao ®éng. Tuy
vËy, tuú theo ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn kinh tÕ-x· héi cña mçi níc mµ ®èi tîng nµy cã
thÓ lµ tÊt c¶ hoÆc mét bé phËn nh÷ng ngêi lao ®éng nµo ®ã.
HÇu hÕt c¸c níc khi míi cã chÝnh s¸ch BHXH, ®Òu thùc hiÖn BHXH ®èi
víi c¸c viªn chøc Nhµ níc, nh÷ng ngêi lµm c«ng hëng l¬ng. ViÖt nam còng
kh«ng vît ra khái thùc tÕ nµy, mÆc dï biÕt r»ng nh vËy lµ kh«ng b×nh ®¼ng gi÷a
tÊt c¶ nh÷ng ngêi lao ®éng.
b. C¸c lo¹i chÕ ®é BHXH.
Theo c«ng íc sè 102 “C«ng íc vÒ quy ph¹m tèi thiÓu vÒ an toµn x· héi”
quy ®Þnh gåm cã 9 chÕ ®é BHXH nh sau:
1) Ch¨m sãc y tÕ.
2) Trî cÊp èm ®au.
3) Trî cÊp thÊt nghiÖp.
4) Trî cÊp tuæi giµ.
5) Trî cÊp tai n¹n lao ®éng vµ bÖnh nghÒ nghiÖp.
5
6) Trî cÊp gia ®×nh.
7) Trî cÊp thai s¶n.
8) Trî cÊp tµn tËt.
9) Trî cÊp mÊt ngêi nu«i dìng.
c. Qu¶n lý nhµ níc vµ qu¶n lý sù nghiÖp cña BHXH ë ViÖt nam .
ViÖc tæ chøc thùc hiÖn sù nghiÖp BHXH do c¬ quan BHXH ViÖt nam ®¶m
nhiÖm. BHXH ViÖt nam trùc thuéc ChÝnh phñ vµ cã 3 cÊp: cÊp Trung ¬ng; cÊp
tØnh vµ thµnh phè trùc thuéc Trung ¬ng vµ cÊp quËn (huyÖn). BHXH ViÖt nam
ho¹t ®éng díi sù ®iÒu hµnh cña Héi ®ång qu¶n lý BHXH ViÖt nam , chÞu sù qu¶n
lý Nhµ níc cña Bé L§- TBXH. C¬ quan BHXH ViÖt nam cã nhiÖm vô tæ chøc
thu BHXH, qu¶n lý BHXH vµ chi c¸c chÕ ®é trî cÊp BHXH theo quy ®Þnh cña
Nhµ níc.
II. quü b¶o hiÓm x· héi
1. Kh¸i niÖm vµ vai trß cña quü BHXH ®èi víi hÖ thèng BHXH.
* kh¸i niÖm
Trong ®êi sèng kinh tÕ- x· héi ngêi ta thêng nãi ®Õn rÊt nhiÒu lo¹i quü
kh¸c nhau. TÊt c¶ c¸c lo¹i quü nµy ®Òu cã ®iÓm chung ®ã lµ tËp hîp c¸c ph¬ng
tiÖn tµi chÝnh hay vËt chÊt kh¸c cho nh÷ng ho¹t ®éng nµo ®ã theo nh÷ng môc tiªu
vµ ®Þnh híng tríc. Quü lín hay nhá biÓu thÞ kh¶ n¨ng vµ ®iÒu kiÖn vËt chÊt ®Ó
thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng BHXH.
Theo nh÷ng quan ®iÓm nãi trªn vÒ quü nãi chung th× quü BHXH lµ tËp hîp
nh÷ng ®ãng gãp b»ng tiÒn cña nh÷ng ngêi tham gia BHXH h×nh thµnh mét quü
tiÒn tÖ tËp trung ®Ó chi tr¶ cho nh÷ng ngêi ®îc BHXH khi hä bÞ gi¶m hoÆc mÊt
thu nhËp do bÞ gi¶m, mÊt kh¶ n¨ng lao ®éng hoÆc bÞ mÊt viÖc lµm.
Nh vËy, quü BHXH võa lµ mét quü tiªu dïng võa lµ mét quü dù phßng.
* vai trß cña quü BHXH ®èi víi hÖ thèng BHXH.
Trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh, ngêi lao ®éng lu«n ph¶i g¸nh chÞu, ®¬ng ®Çu víi v« vµn c¸c rñi ro. Nh÷ng rñi ro ®ã cã thÓ lµm cho ngêi lao ®éng mÊt
kh¶ n¨ng lao ®éng t¹m thêi hay vÜnh viÔn, mÊt nguån sèng hay chÕt ngêi, con c¸i
6
mÊt n¬i n¬ng tùa, hoÆc lóc vÒ giµ kh«ng cßn kh¶ n¨ng lao ®éng ®Ó cã thu nhËp
®¶m b¶o cuéc sèng. V× vËy, ®Ó cã nguån thu nhËp duy tr×, æn ®Þnh cuéc sèng cña
b¶n th©n vµ gia ®×nh hä trong lóc gÆp rñi ro hoÆc tuæi giµ th× tÊt yÕu ph¶i lËp quü
dù tr÷ b¶o hiÓm thÝch hîp, ®ñ lín ®Ó cã thu nhËp æn ®Þnh ®¶m b¶o cuéc sèng cho
b¶n th©n vµ gia ®×nh trong t¬ng lai.
MÆt kh¸c do quy luËt b¶o toµn nßi gièng, duy tr× løc lîng lao ®éng cho t¬ng lai cña x· héi, nh÷ng ngêi lao ®éng n÷ hä cßn ph¶i lµm nghÜa vô sinh con,
nu«i con vµ ch¨m sãc khi con èm ®au ... còng ®ßi hái ph¶i cã quü b¶o hiÎm gióp
®ì... ViÖc t¹o lËp quü BHXH cho ngêi lao ®éng nh÷ng lóc gÆp rñi ro bÊt ngê
hoÆc lóc tuæi giµ cã thÓ ®îc tiÕn hµnh b»ng nhiÒu h×nh thøc kh¸c nhau. Do vËy,
quü BHXH cã vai trß hÕt søc quan träng trong ®êi sèng cña ngêi lao ®éng.
Trong thùc tÕ kh«ng ai muèn mÊt viÖc lµm hoÆc mÊt, gi¶m kh¶ n¨ng lao
®éng ®Ó ®îc hëng trî cÊp tõ quü BHXH, do ®ã nã phï hîp víi nguyªn t¾c “lÊy sè
®«ng bï sè Ýt”. Nguyªn t¾c nµy thÓ hiÖn viÖc ph©n phèi l¹i thu nhËp gi÷a nh÷ng
ngêi lao ®éng cã thu nhËp kh¸c nhau, gi÷a nh÷ng ngêi khoÎ m¹nh ®ang lµm viÖc
vµ nh÷ng ngêi ®ang èm ®au ph¶i nghØ viÖc hay gi÷a nh÷ng ngêi ®ang hëng trî
cÊp BHXH kh¸c nhau. Tõ ®ã còng thÊy r»ng kh¶ n¨ng, vai trß cña quü BHXH
trong viÖc ph©n phèi l¹i thu nhËp vµ c«ng b»ng x· héi, ®éng viªn ngêi lao ®éng
h¨ng h¸i lµm viÖc: Khi ngêi lao ®éng ®ang lµm viÖc sÏ cã thu nhËp, cßn khi mÊt
kh¶ n¨ng lao ®éng th× hä l¹i ®îc hëng trî cÊp tõ quü BHXH. Nh vËy, hä ®· cã
“van an toµn” ®Ó ®¶m b¶o cuéc sèng cho hä, ®ã lµ chç dùa v÷ng ch¾c khi hä
kh«ng cã kh¶ n¨ng lao ®éng t¹m thêi hoÆc vÜnh viÔn vµ lµm cho ngêi lao ®éng
yªn t©m g¾n bã víi c«ng viÖc.
Bªn c¹nh ®ã quü BHXH ®Çu t mét phÇn vµo c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ - x· héi,
kho¶n nµy kh«ng nh÷ng t¹o thªm kh¶ n¨ng më réng quü BHXH mµ cßn gãp
phÇn ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi.
Qòy BHXH h×nh thµnh vµ ho¹t ®éng ®· t¹o ra kh¶ n¨ng gi¶i quyÕt hËu qu¶
cña rñi ro cho ngêi tham gia, ®¶m b¶o an toµn kinh tÕ cho ngêi lao ®éng vµ gia
®×nh hä, gi¶m thiÓu tèi ®a thiÖt h¹i kinh tÕ cho ngêi sö dông lao ®éng, tiÕt kiÖm
cho ng©n s¸ch Nhµ níc. Quü sö dông ®Ó trî cÊp cho ngêi lao ®éng vµ gia ®×nh hä
khi hä gÆp ph¶i rñi ro vµ mét phÇn chi phÝ cho sù nghiÖp qu¶n lý BHXH.
2. Nguån h×nh thµnh vµ c¸c môc ®Ých sö dông cña quü BHXH.
7
Quü BHXH lµ mét yÕu tè mang tÝnh chÊt sèng cßn ®èi víi sù nghiÖp
BHXH.
* nguån h×nh thµnh
2. 1. Sù ®ãng gãp cña ngêi lao ®éng
Ngêi tham gia BHXH ph¶i ®ãng gãp cho quü BHXH míi ®îc hëng trî cÊp
BHXH. Thùc chÊt ë ®©y ngêi lao ®éng ®· dµn tr¶i rñi ro theo thêi gian.
2. 2. Sù ®ãng gãp cña ngêi sö dông lao ®éng .
Ngêi sö dông lao ®éng ®ãng gãp cho quü BHXH ®Ó b¶o hiÓm cho ngêi lao
®éng mµ m×nh thuª mín. Sù ®ãng gãp nµy thÓ hiÖn tr¸ch nhiÖm cña hä ®èi víi
ngêi lao ®éng.Vµ v× qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña hä kh«ng bÞ ¶nh hëng khi
ngêi lao ®éng cã nhu cÇu BHXH.
2. 3. Nhµ níc ®ãng gãp vµ hç trî.
Sù tham gia cña Nhµ níc thÓ hiÖn tr¸ch nhiÖm cña Nhµ níc ®èi víi c¸c
thµnh viªn trong x· héi.
2.4. C¸c nguån thu kh¸c.
Bao gåm c¸c nguån thu chñ yÕu sau:
- TiÒn l·i, tiÒn lêi tõ c¸c ho¹t ®éng ®Çu t nh»m b¶o toµn vµ ph¸t triÓn quü
BHXH.
- C¸c nguån tµi trî vµ viÖn trî kh¸c ë trong níc, ngoµi níc vµ céng ®ång
quèc tÕ, kÓ c¶ c¸c tæ chøc phi ChÝnh phñ vµ c¸c c¸ nh©n h¶o t©m ...
- Gi¸ trÞ c¸c tµi s¶n cè ®Þnh cña BHXH ®îc ®¸nh gi¸ l¹i theo c¸c quy
®Þnh cña Nhµ níc.
- C¸c nguån thu kh¸c: TiÒn ph¹t do nép chËm BHXH so víi thêi gian quy
®Þnh, tiÒn truy thu khi c¸c ®¬n vÞ sö dông lao ®éng vµ ngêi lao ®éng ®ãng thiÕu
tiÒn BHXH hoÆc nhËn thõa so víi chÕ ®é ®îc hëng thô.
Th«ng thêng sù ®ãng gãp cña ba bªn: Ngêi lao ®éng, ngêi sö dông lao
®éng vµ Nhµ níc t¹o ra nguån quü c¬ b¶n nhÊt vµ chiÕm tû träng lín nhÊt. Tïy
theo ®iÒu kiÖn kinh tÕ, chÝnh trÞ, x· héi cña mçi níc mµ tû lÖ ®ãng gãp cña mçi
bªn ®îc quy ®Þnh kh¸c nhau.
Nguyªn t¾c ho¹t ®éng cña quü BHXH lµ c©n ®èi thu- chi.
8
* môc ®Ých sö dông
quü BHXH ®îc sö dông chñ yÕu cho hai môc ®Ých sau .
- chi tr¶ vµ trî cÊp c¸c chÕ ®é BHXH.
- Chi phÝ cho sù ngiÖp qu¶ lý.
3. Ph©n lo¹i quü BHXH.
§Ó qu¶n lý vµ sö dông quü BHXH mét c¸ch cã hiÖu qu¶ cÇn ph¶i ph©n lo¹i
quü BHXH. Cã nhiÒu c¸ch ph©n lo¹i quü BHXH theo c¸c tiªu thøc kh¸c nhau, cã
thÓ ph©n lo¹i nh sau:
* Ph©n lo¹i theo tÝnh chÊt sö dông.
- Quü ng¾n h¹n: Chi tr¶ cho c¸c chÕ ®é èm ®au, thai s¶n, tai n¹n lao ®éng
vµ bÖnh nghÒ nghiÖp nhÑ.
- Quü dµi h¹n: Chi tr¶ trî cÊp hu trÝ, tö tuÊt, tai n¹n lao ®éng vµ bÖnh nghÒ
nghiÖp nÆng. Quü nµy chÞu ¶nh hëng cña tµi chÝnh tiÒn tÖ.
* Ph©n lo¹i theo c¸c chÕ ®é.
- Quü hu trÝ, tö tuÊt.
- Quü TNL§ vµ BNN.
- Quü thÊt nghiÖp.
- Quü èm ®au, thai s¶n.
* Ph©n lo¹i theo ®èi tîng.
- Quü cho c«ng chøc.
- Quü cho lùc lîng vò trang.
- Quü cho ngêi lao ®éng trong c¸c doanh nghiÖp.
- Quü cho c¸c lo¹i lao ®éng kh¸c.
4. Qu¶n lý quü BHXH.
ChÝnh s¸ch BHXH kh«ng ph¶i lµ ho¹t ®éng tinh thÇn mµ nã ph¶i gi¶i
quyÕt quan hÖ x· héi cô thÓ. Qu¶n lý BHXH bao gåm hai phÇn kh¨ng khÝt:
* Qu¶n lý Nhµ níc vÒ BHXH (mÆt vÜ m«)
9
* Qu¶n lý BHXH vÒ mÆt nghiÖp vô (vÒ mÆt thu chi tµi chÝnh, qu¶n lý vµ sö dông
quü).
§øng tríc thùc tr¹ng vÒ qu¶n lý quü BHXH nh vËy nªn ngµy 16/2/1995
Thñ tíng ChÝnh phñ ®· ban hµnh NghÞ ®Þnh 19/CP vÒ viÖc thµnh lËp BHXH ViÖt
nam.
Ch¬ng II
thùc tr¹ng quü b¶o hiÓm x· héi ë viÖt nam
10
I. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn
Tr¶i qua mét giai ®o¹n dµi h×nh thµnh vµ ph¸t triÎn quÜ BHXH ë viÖt nam ®· tõng
bíc ngµy cµng phï hîp h¬n víi xu thÕ cña x·héi.Ngay §iÒu lÖ t¹m thêi vÒ c¸c
chÕ ®é b¶o hiÓm x· héi ®èi c«ng nh©n viªn chøc Nhµ níc ban hµnh kÌm theo
NghÞ ®Þnh 218/CP ngµy 27/11/1961 cña ChÝnh phñ, qu¶n lý b¶o hiÓm x· héi ®îc
giao cho Tæng C«ng ®oµn ViÖt Nam c¶ vÒ qu¶n lý quü vµ toµn bé sù nghiÖp b¶o
hiÓm x· héi. §©y lµ thêi kú hÕt søc khã kh¨n cña ®Êt níc, do ®ã trong thêi k× nµy
BHXH chØ lµ h×nh thøc trî cÊp ®èi víi c«ng nh©n viªn chøc nhµ níc vµ lcl lîng
vò trang qu©n ®éi.Cßn lùc lîng kh¸c cha ®îc hëng c¸c chÝnh s¸ch cña BHXH .Vµ
tiÒn chi tr¶ chñ yÕu do ng©n s¸ch nhµ níc , sù ®ãng gãp cña c¸c ®èi tîng ®îc hëng hÇu nh lµ kh«ng cã.Nhng chÝnh nã l¹i lµm tiÒn ®Ò cho c¸c giai ®o¹n sau ,theo
quyÕt ®Þnh sè 62/CP ngµy 10/04/1964 cña chÝnh phñ lÝ BHXH ddîc ph©n cho hai
ccÊp phô tr¸ch :(§èi víi c«ng nh©n viªn chøc nhµ níc)
+Tæng liªn ®oµn lao ®éng ViÖt Nam qu¶n lÝ vµ thùc hiÖn ba chÕ ®é ng¾n
h¹n (ChÕ ®é thai s¶n , èm ®au , TNL§ vµ bÖnh nghÒ nghiÖp)
+Bé lao ®éng th¬ng binh vµ x· héi qu¶n lÝ ba chÕ ®é dµi h¹n (ChÕ ®é mÊt
søc lao ®éng , hu trÝ , tö tuÊt )
Sù ph©n chia nµy kÐo dµi tõ n¨m 1964 ®Õn tËn n¨m 1995.
Tõ n¨m 1962 ®Õn quý II n¨m 1964
Theo quy ®Þnh Tæng Liªn ®oµn Lao ®éng ViÖt Nam thu 4,7% tæng quü tiÒn l¬ng
cña c¸n bé c«ng nh©n viªn chøc lµm viÖc trong khu vùc Nhµ níc (Riªng ®èi víi
c«ng nh©n viªn chøc vµ qu©n nh©n phôc vô trong lùc lîng vò trang th× kh«ng thu
b¶o hiÓm x· héi nhng vÉn thuéc ®èi tîng hëng chÝnh s¸ch b¶o hiÓm x· héi v× c¸c
®èi tîng nµy ®îc ng©n s¸ch ®µi thä hoµn toµn).
Giai ®o¹n tõ quý II n¨m 1964 ®Õn n¨m 1986.
§Ó phï hîp víi yªu cÇu qu¶n lý míi, theo QuyÕt ®Þnh sè 62/CP ngµy
10/04/1964 cña Héi §ång Bé Trëng giao bít nhiÖm vô qu¶n lý mét phÇn quü b¶o
hiÓm x· héi cho Bé Lao ®éng Th¬ng binh vµ X· héi. Trong ®ã tû lÖ thu phÝ b¶o
hiÓm x· héi lµ 4,7% quü tiÒn l¬ng chØ ®Ó l¹i cho Tæng Liªn ®oµn Lao ®éng ViÖt
Nam sè thu 3,7% tæng quü tiÒn l¬ng ®Ó chi tr¶ cho 3 chÕ ®é ng¾n h¹n vµ chi sù
nghiÖp kh¸c, cßn 1% do Bé Lao ®éng Th¬ng binh vµ X· héi thu.
Giai ®o¹n tõ n¨m 1987 ®Õn th¸ng 9 n¨m 1995
Trong giai ®o¹n tõ n¨m 1987 ®Õn th¸ng 9/1995, thùc hiÖn theo QuyÕt ®Þnh sè
181/H§BT ngµy 30/10/1986 cña Héi §ång Bé Trëng n©ng møc ®ãng gãp cña
Tæng Liªn ®oµn Lao ®éng ViÖt Nam qu¶n lý tõ 3,7% tæng quü l¬ng lªn 5% tæng
quü l¬ng.
Tõ khi cã §iÒu lÖ b¶o hiÓm x· héi ban hµnh kÌm theo NghÞ ®Þnh sè12/CP
ngµy 26/01/1995 vµ NghÞ ®Þnh sè 19/CP ngµy 16/02/1995 cña ChÝnh phñ, hÖ
11
thèng B¶o hiÓm x· héi ViÖt Nam ®îc thµnh lËp ®Ó qu¶n lý thèng nhÊt quü vµ sù
nghiÖp b¶o hiÓm x· héi trªn c¬ së thèng nhÊt c¸c tæ chøc b¶o hiÓm x· héi hiÖn
nay ë Trung ¬ng vµ ®Þa ph¬ng thuéc hÖ thèng Lao ®éng Th¬ng binh vµ X· héi vµ
Tæng Liªn ®oµn Lao ®éng ViÖt Nam ®Ó gióp Thñ Tíng ChÝnh phñ chØ ®¹o c«ng
t¸c qu¶n lý quü b¶o hiÓm x· héi vµ thùc hiÖn c¸c chÕ ®é, chÝnh s¸ch b¶o hiÓm x·
héi theo ph¸p luËt cña Nhµ níc.
Theo qui ®Þnh hiÖn hµnh th× quÜ ®îc h×nh thµnh trªn c¬ së 15% tæng quÜ l¬ng cña
ngêi sö dông lao ®éng, 5%tiÒn l¬ng cña ngêi lao ®éng, bªn c¹nh ®ã cßn cã sù
®ãng gãp cña nhµ níc, nguån kh¸c(l·i do ®Çu t tõ quÜ nhµn rçi, tæ chøc tõ
thiÖn...). Tõ khi cã c¬ chÕ míi nµy, nguån thu cña quü b¶o hiÓm x· héi ®· kh«ng
ngõng t¨ng lªn vµ cã thÓ ®¸p øng ®îc nhu cÇu chi phÝ b¶o hiÓm x· héi. Tuy nhiªn
nguån thu quü nµy t¨ng lµ do hiÖn nay nh÷ng ngêi ph¶i ®ãng gãp b¶o hiÓm x·
héi lín trong khi nh÷ng ®èi tîng hëng míi cha nhiÒu, sè ®ang hëng th× vÉn do
ng©n s¸ch Nhµ níc ®¶m nhËn. quü b¶o hiÓm x· héi mÆc dï ®· trë thµnh" x¬ng
sèng" cña hÖ thèng b¶o hiÓm x· héi, nhng cha thËt sù v÷ng ch¾c nÕu kh«ng cã sù
®iÒu chØnh hîp lý cña chÝnh s¸ch ngay tõ b©y giê.
II. §¸nh gi¸ thùc tr¹ng thu chi b¶o hiÓm x· héi ViÖt Nam
Tõ ngµy BHXH ViÖt Nam ra ®êi ®Õn nay, quü BHXH ®· ®¹t ®îc nh÷ng kÕt
qu¶ rÊt ®¸ng mõng, sè thu BHXH n¨m sau lu«n cao h¬n n¨m tríc, c«ng t¸c thu
chi BHXH ®¸p øng ®îc yªu cÇu, nguyÖn väng cña ngêi tham gia BHXH lµ chi
®óng, chi ®ñ vµ kÞp thêi kh«ng cßn t×nh tr¹ng nî ®äng kÐo dµi nh mét sè n¨m tríc. C«ng t¸c ®Çu t ®Ó duy tr× vµ ph¸t triÓn quü ®îc thùc hiÖn mét c¸ch cã hiÖu
qu¶ ®¶m b¶o ®îc c¸c nguyªn t¾c ®Çu t. Song bªn c¹nh quü BHXH vÉn cßn mét
sè ®iÓm cÇn ®îc kh¾c phôc vµ gi¶i quyÕt kÞp thêi ®Ó ngµy mét hoµn thiÖn, ®¸p
øng nhu cÇu ph¸t triÓn cña ®Êt níc trong thêi ®¹i míi. Sau ®©y ta ®i xÐt cô thÓ
tõng kh©u trong qóa tr×nh qu¶n lý duy tr× vµ t¨ng trëng quü BHXH ®Ó thÊy ®îc
thùc tr¹ng quü BHXH ViÖt Nam.
1. §¸nh gi¸ thùc tr¹ng thu b¶o hiÓm x· héi.
B¶o hiÓm x· héi ViÖt Nam lµ c¬ quan chØ ®¹o c«ng t¸c qu¶n lý b¶o hiÓm x·
héi vµ thùc hiÖn chÝnh s¸ch, chÕ ®é trî cÊp b¶o hiÓm x· héi theo §iÒu lÖ b¶o
hiÓm x· héi hiÖn hµnh.
Gi¸m ®èc b¶o hiÓm x· héi tØnh, thµnh phè trùc thuéc Trung ¬ng (sau ®©y gäi
lµ b¶o hiÓm x· héi tØnh) cã tr¸ch nhiÖm tæ chøc thùc hiÖn vµ chØ ®¹o b¶o hiÓm x·
héi quËn huyÖn, thÞ x·, thµnh phè trùc thuéc tØnh (sau ®©y gäi chung lµ b¶o hiÓm
x· héi huyÖn) thu b¶o hiÓm x· héi cña tÊt c¶ c¸c ®¬n vÞ, tæ chøc, c¬ quan cña
12
trung ¬ng vµ ®Þa ph¬ng (kÓ c¶ c¸c ®¬n vÞ tríc ®©y thuéc c«ng ®oµn ngµnh nghÒ
toµn quèc qu¶n lý) cã trô së vµ tµi kho¶n ®ãng trªn ®Þa bµn cña tØnh.
KÕt qu¶ c«ng t¸c thu b¶o hiÓm x· héi tõ n¨m 1995 ®Õn n¨m 2000 thÓ hiÖn ë
b¶ng sau.
B¶ng 1:T×nh h×nh thùc hiÖn thu BHXH (tõ 6 th¸ng cuèi n¨m 1995 - nay)
6 th¸ng N¨m
ChØ tiªu §¬n
N¨m
N¨m
N¨m
N¨m
vÞ
cuèi
1996
1997
1998
1999
2000
tÝnh 1995
1.Sè ®¬n vÞ
18.566 30.789 34.815 49.628 59.404 61.404
tham
gia
BHXH
2.Tængsè
Ngêi 2.275.9 2.821.4 3.162.3 3.355.3 3.579.4 3.842.6
lao ®éng
98
44
52
89
27
80
3.Quü l¬ng Tr.® 3.482.0 10.256. 13.316. 15.511. 17.625. 22.022.
c¨n cø ®ãng
03
442
980
077
617
812
BHXH
4.L¬ng BQ ®ång 254.98 302.849 350.925 385.228 410.974 477.159
th¸ng ®ãng
0
BHXH
5.Sè
tiÒn Tr.® 840.22 2.569.7 3.683.8 3.992.6 4.326.7 5.564.0
ph¶i
thu
9
33
25
04
02
78
BHXH trong
n¨m
6.Sè tiÒn ®· Tr.® 788.48 2.569.7 3.445.6 3.875.9 4.186.0 5.215.2
thu
trong
6
33
11
56
54
33
n¨m
7. Tû lÖ ®· %
94
100
94
97
97
94
thu/ph¶i thu
(Nguån: B¶o hiÓm x· héi ViÖt Nam)
Tõ b¶ng trªn ta thÊy sè thu cña quü b¶o hiÓm x· héi t¨ng nhanh qua c¸c n¨m.
TÝnh ®Õn 6 th¸ng cuèi n¨m 1995 sè tiÒn thu b¶o hiÓm x· héi míi thu ®îc
788.486 triÖu ®ång, nhng tõ n¨m 1996 trë ®i th× sè thu nµy b¾t ®Çu t¨ng lªn qua
c¸c n¨m vµ cho tíi n¨m 2000 th× sè thu BHXH ®· ®¹t 5.215.233 triÖu ®ång. Sù
t¨ng lªn cña con sè ®ã lµ do c¸c nguyªn nh©n sau:
- Do ®èi tîng tham gia BHXH ®îc më réng vµ nªn sè ®¬n vÞ tham gia BHXH
t¨ng tõ 18.566 ngêi (6 th¸ng cuèi n¨m 1995) lªn 61.404 ®¬n vÞ (n¨m 2000). Vµ
nhê sè ®¬n vÞ tham gia BHXH t¨ng nªn sè lao ®éng tham gia BHXH còng t¨ng
theo. Cô thÓ: 6 th¸ng cuèi n¨m 1995 chØ cã 2.275.998 ngêi, nhng cho tíi n¨m
2000 ®· t¨ng lªn lµ 3.842.680 ngêi (t¨ng kho¶ng 1,5 lÇn).
- C«ng t¸c thu BHXH ®¹t hiÖu qu¶ cao tû lªn ®· thu/ph¶i thu lu«n lu«n ®¹t tû
lÖ cao(trªn 94%), ®Æc biÖt n¨m 1996 tû lÖ ®ã ®¹t 100%.
- Do møc tiÒn l¬ng tèi thiÓu t¨ng, do vËy mµ møc l¬ng lµm c¨n cø ®ãng
BHXH t¨ng theo lµm cho sè thu BHXH còng t¨ng.
Nh vËy, cã thÓ nãi tõ sau khi ®îc thµnh lËp BHXH ViÖt Nam ®· ho¹t ®éng rÊt
13
cã hiÖu qu¶, gãp phÇn æn ®Þnh ®êi sèng cho ngêi lao ®éng trong hÇu hÕt c¸c
thµnh phÇn kinh tÕ vµ gi¶m mét phÇn g¸nh nÆng tõ Ng©n s¸ch Nhµ níc.
2. §¸nh gi¸ thùc tr¹ng chi b¶o hiÓm x· héi
Qu¸ tr×nh chi tr¶ b¶o hiÓm x· héi cho ngêi lao ®éng lµ mét vÊn ®Ò quan
träng, v× ho¹t ®éng nµy t¸c ®éng trùc tiÕp ®Õn quyÒn lîi cña ngêi tham gia b¶o
hiÓm x· héi, sau khi ®· hoµn thµnh nghÜa vô nép b¶o hiÓm x· héi theo quy ®Þnh
®Ó hëng b¶o hiÓm x· héi. V× vËy, viÖc chi tr¶ b¶o hiÓm x· héi ph¶i tu©n thñ theo
nguyªn t¾c: Chi tr¶ ®ñ, kÞp thêi, chÝnh x¸c tíi tõng ®èi tîng tham gia b¶o hiÓm x·
héi vµ an toµn tiÒn mÆt. Néi dung chi tr¶ b¶o hiÓm x· héi nh sau:
- Trî cÊp èm ®au, chÕt.
- Trî cÊp thai s¶n,
- Trî cÊp tai n¹n lao ®éng, bÖnh nghÒ nghiÖp,
- Hu trÝ,
- Tö tuÊt,
- LÖ phÝ chi
- Nép B¶o hiÓm Y tÕ theo quy ®Þnh t¹i §iÒu lÖ b¶o hiÓm x· héi.
- Chi qu¶n lý bé m¸y.
HÖ thèng B¶o hiÓm x· héi ViÖt Nam chÝnh thøc thùc hiÖn chi tr¶ 5 chÕ ®é
b¶o hiÓm x· héi cho c¸c ®èi tîng hëng chÝnh s¸ch tõ quü b¶o hiÓm x· héi vµ
nguån ng©n s¸ch Nhµ níc b¶o trî. Ngµy 01/10/1995, B¶o hiÓm x· héi ViÖt Nam
®· x©y dùng, h×nh thµnh vµ tõng bíc hoµn thiÖn c¬ chÕ xÐt hëng c¸c chÕ ®é b¶o
hiÓm x· héi. Theo nguyªn t¾c tËp trung chØ giao cho b¶o hiÓm x· héi c¸c tØnh,
thµnh phè trùc thuéc Trung ¬ng trùc tiÕp xem xÐt c¸c chÕ ®é c¸c chÕ ®é hëng b¶o
hiÓm x· héi, theo ®óng c¸c quy ®Þnh cña ph¸p luËt. ViÖc chi tr¶ b¶o hiÓm x· héi
ë c¸c tØnh, c¸c ®Þa ph¬ng nh×n chung trong nh÷ng n¨m qua ®Æc biÖt tõ n¨m 1995
trë l¹i ®©y, lu«n ®¶m b¶o ®ñ, kÞp thêi ®Õn tay ®èi tîng. Trong chi tr¶ chÕ ®é trî
cÊp èm ®au, thai s¶n ®· øng tríc tõ quü b¶o hiÓm x· héi trªn 22 tû ®ång ®Ó lµm
quü lu©n chuyÓn thanh to¸n c¸c chÕ ®é trªn vµ thùc hiÖn nguyªn t¾c chi tr¶ theo
chøng tõ gèc hîp lÖ, nªn ®· gi¶m ®Õn møc thÊp nhÊt c¸c thÊt tho¸t do chi sai
nguyªn t¾c chÕ ®é. Ngoµi ra mét sè c¬ quan b¶o hiÓm x· héi ®Þa ph¬ng ®· triÓn
khai m« h×nh thÝ ®iÓm chi tr¶ trùc tiÕp cho c¸c ®èi tîng hu trÝ, tuÊt, mÊt søc lao
®éng. Th«ng qua m« h×nh nµy ®· qu¶n lý chÆt chÏ sè t¨ng, gi¶m ®èi tîng vµ ph¸t
hiÖn ra nhiÒu hiÖn tîng tiªu cùc nh khai man hå s¬ hoÆc hëng qu¸ thêi gian quy
®Þnh, ®· xö lý vµ thu håi gi¶m chi cho ng©n s¸ch Nhµ níc hµng tû ®ång. Riªng
c¸c kho¶n chi trî cÊp èm ®au, thai s¶n, tai n¹n lao ®éng vµ bÖnh nghÒ nghiÖp
theo §iÒu 36 §iÒu lÖ b¶o hiÓm x· héi ®îc chi 5% quü tiÒn l¬ng, nhng do thùc
hiÖn c¬ chÕ qu¶n lý b¶o hiÓm x· héi chÆt chÏ theo c¸c quy ®Þnh vÒ chøng tõ do
Bé Tµi chÝnh ban hµnh nªn trong n¨m 1996 chØ chi kho¶ng 1,3% so víi quü l¬ng
14
t¬ng øng víi 130 tû ®ång. Nh vËy ®· gi¶m chi ®îc kho¶n 3,7% quü tiÒn l¬ng, t¬ng øng víi kho¶ng 380 tû ®ång. Do kh«ng chi hÕt cho c¸c chÕ ®é trªn nªn ®· bæ
sung vµo quü hu trÝ vµ tö tuÊt. Ta cã b¶ng t×nh h×nh chi tr¶ cho c¸c ®èi tîng hëng
chÕ ®é BHXH sau:
B¶ng2: C¸c ®èi tîng hëng chÕ ®é BHXH hµng th¸ng.
§¬n vÞ: Ngêi.
N¨m
31/12/1996
+NSNN
+QuüBHXH
31/12/1997
+NSNN
+QuüBHXH
31/12/1998
+NSNN
+QuüBHXH
31/12/1999
+NSNN
+QuüBHXH
31/12/2000
+NSNN
+QuüBHXH
MSL§
TNL§-BNN Tö tuÊt
1.006.340
10789
395.026
10.357
958
172.609
6.361
162.572
5817
996.235
24212
380.132
11.332
2210
164.419
11.290
160.485
9.205
40.258
38949
367.017
11.960
4.020
162.672
16.517
158.231
13.493
966.291
64.070
352.407
12.292
5.640
160.037
21.543
157.114
18.500
959.503
92.876
347.102
12.458
4.167
158.720
27.119
Hu
Hu Q§
Hu VC
164.489
2492
(Nguån: B¶o hiÓm x· héi ViÖt Nam)
Tõ b¶ng 2 ta thÊy c¶ nh÷ng ngêi vÒ hu trong qu©n ®éi còng nh nh÷ng ngêi vÒ
hu viªn chøc thuéc diÖn chi tr¶ cña quü BHXH ®Òu t¨ng lªn qua c¸c n¨m. N¨m
1996 sè ngêi vÒ hu trong qu©n ®éi chØ cã 2492 ngêi vÒ hu th× ®Õn n¨m 1997 ®·
cã 5817 ngêi vÒ hu t¨ng gÊp h¬n 2 lÇn so víi sè ngêi vÒ hu n¨m 1996. §Õn n¨m
2000 sè nµy ®· t¨ng lªn 18500 ngêi, t¨ng h¬n 7 lÇn so víi n¨m 1996. Bªn c¹nh
®ã sè ngêi vÒ hu viªn chøc còng t¨ng lªn gÊp h¬n 8 lÇn tõ n¨m 1996 ®Õn n¨m
2000. Trong khi ®ã c¸c ®èi tîng nµy thuéc diÖn chi tr¶ tõ Ng©n s¸ch Nhµ níc th×
l¹i gi¶m ®i. H¬n n÷a, c¸c ®èi tîng hëng chÕ ®é kh¸c nh chÕ ®é mÊt søc lao ®éng,
tö tuÊt thuéc diÖn chi tr¶ cña ng©n s¸ch Nhµ níc còng gi¶m ®i vµ cã xu híng tiÕn
tíi b»ng 0 do c¸c ®èi tîng vÒ hu th× dÇn chuyÓn sang chÕ ®é tö tuÊt, cßn l¹i lµ
thuéc chÕ ®é chi tr¶ cña BHXH khi nghØ sau ngµy 01/01/1995. Do vËy, trong t¬ng lai kh«ng xa quü BHXH sÏ ph¶i chi tr¶ hoµn toµn, vµ Ng©n s¸ch Nhµ níc chØ
can thiÖp vµo khi cã sù cè x¶y ra nh»m æn ®Þnh ®êi sèng cho ngêi lao ®éng trong
c¸c thµnh phÇn kinh tÕ khi hä tham gia BHXH. Tõ sù thay ®æi nµy dÉn ®Õn sù
thay ®æi trong c¬ chÕ thu chi gi÷a Ng©n s¸ch Nhµ níc vµ quü BHXH ®îc thÓ hiÖn
qua b¶ng sè liÖu sau:
B¶ng3: Sè chi tr¶ BHXH tõ 3 th¸ng cuèi n¨m 1995-2000
15
§¬n vÞ tÝnh: TriÖu ®ång
N¨m
Hu trÝ
MSL§
1995
+NSNN
+QuüBHXH
1996
+NSNN
+QuüBHXH
1997
+NSNN
+QuüBHXH
1998
+NSNN
+QuüBHXH
1999
+NSNN
+QuüBHXH
2000
+NSNN
+ QuüBHXH
885.461
874.145
11.316
3.639.926
3.442.207
197.718
4.417.564
4.071.355
364.209
4.509.749
4.060.887
448.861
4.614.114
3.982.515
631.599
5.895.168
4.983.593
911.575
164.072
164.072
655.573
655.573
763.393
763.393
740.013
740.013
710.859
710.859
850.549
850.549
TNL§BNN
2.592
2.595
337
13.765
10.192
3.573
18.977
12.812
6.165
22.977
13.034
9.843
24.296
12.985
11.311
28.077
15.308
12.769
Tö tuÊt
MTP
èm ®au
38.804
37.292
1512
147.362
133.284
14.079
141.006
125.882
15.124
150.044
128.795
21.250
150.722
126.098
24.623
196.861
164.248
32.613
935
935
7.958
Thai
s¶n
20.647
7.958
61.811
20.647
103.844
61.811
90.682
103.844
124.980
23.256
23.251
5
25.177
20.507
4.670
27.043
21.240
5.623
27.062
21.280
5.782
43.650
34.150
9.500
90.682 124.980
110.866 146.232
110.866 146.232
95.798 158.004
95.798
98.775
158.004
240.005
98.775
240.005
Tæng
céng
1.120.469
1.079.039
41.770
4.645.810
4.264.507
381.030
5.599.779
4.993.949
605.830
4.967.371
4.224.696
742.675
5.780.854
4.853.737
927.117
7.343.680
6.047.848
1.295.832
(Nguån: B¶o hiÓm x· héi ViÖt Nam)
Qua b¶ng 3 ta thÊy sè tiÒn quü b¶o hiÓm x· héi chi tr¶ cho c¸c ®èi tîng hëng
chÕ ®é b¶o hiÓm x· héi t¨ng lªn hµng n¨m. N¨m 1996 sè tiÒn chi cho chÕ ®é hu
trÝ lµ 197.718 triÖu ®ång, lín nhÊt trong tæng chi BHXH, sau ®ã lµ chi cho chÕ ®é
trî cÊp èm ®au, sè chi lµ 103.844 triÖu ®ång. ViÖc chi tr¶ cho chÕ trî cÊp èm ®au
chñ yÕu chØ cã lao ®éng thuéc doanh nghiÖp lµ thùc hiÖn, cßn khèi hµnh chÝnh sù
nghiÖp vµ lùc lîng vò trang hÇu nh lµ kh«ng thanh to¸n mµ BHXH ph¶i chi tr¶
75%. Mµ sè chi cña khèi hµnh chÝnh sù nghiÖp vµ lùc lîng chiÕm tíi 50 % tæng
chi, do vËy nÕu tÝnh ®Çy ®ñ th× sè chi cho chÕ ®é nµy sÏ xÊp xØ 2 lÇn con sè hiÖn
t¹i. V× sè chi cho 2 chÕ ®é trªn lµ t¬ng ®èi lín nªn tæng chi cho c¸c chÕ ®é tõ quü
BHXH lµ 381.030 triÖu ®ång. Tæng chi BHXH tõ quü BHXH t¨ng lªn rÊt nhanh
ë c¸c n¨m tiÕp theo. N¨m 1997 sè chi cho chÕ ®é hu trÝ t¨ng lªn gÊp 2 lÇn n¨m
1996 vµ sè chi cho c¸c chÕ ®é kh¸c còng t¨ng mµ tæng chi n¨m 1997 lµ 605.830
triÖu ®ång t¨ng gÇn 2 lÇn so víi n¨m 1996. Vµ tæng chi BHXH tõ qòy BHXH tiÕp
tôc t¨ng lªn ®Òu ®Òu n¨m sau so víi n¨m tríc t¨ng kho¶ng 1,2 lÇn, riªng n¨m
2000 t¨ng 1,4 lÇn so víi n¨m 1999. Sù t¨ng lªn ®ét biÕn nµy lµ do møc l¬ng tèi
thiÓu lµm c¨n cø ®ãng BHXH t¨ng lªn tõ 180.000 ®ång n¨m 1999 lªn 210.000
®ång n¨m 2000. Cho tíi n¨m 2000 sè chi BHXH tõ quü BHXH ®· t¨ng lªn lµ
1.295.832 triÖu ®ång t¨ng h¬n 4 lÇn so víi n¨m 1996. Sù t¨ng lªn nhanh chãng
nµy lµ do tõ sau ngµy 01/01/1995 sè ®èi tîng hëng chÕ ®é tõ quü BHXH b¾t ®Çu
t¨ng lªn, ®Æc biÖt lµ sè ®èi tîng hëng chÕ ®é hu trÝ. Trong khi sè chi tõ quü
BHXH t¨ng lªn th× sè chi tõ Ng©n s¸ch Nhµ níc chi cho c¸c chÕ ®é l¹i cã xu híng æn ®Þnh thËm trÝ cßn gi¶m ®i. Nh×n vµo b¶ng ta thÊy sè chi tõ ng©n s¸ch Nhµ
16
níc tõ n¨m 1996 ®Õn n¨m 1999 chØ ë kho¶ng h¬n 4.000 tû ®ång. Riªng cã n¨m
1997 vµ 2000 lµ chi t¨ng lªn so víi n¨m tríc ®ã, sù t¨ng lªn nµy lµ do møc tiÒn l¬ng tèi thiÓu lµm c¨n cø ®ãng BHXH t¨ng chø kh«ng ph¶i do ®èi tîng hëng chÕ
®é t¨ng. Hai ®èi tîng lín hëng chÕ ®é trî cÊp tõ ng©n s¸ch Nhµ níc lµ ®èi tîng
hëng chÕ ®é hu trÝ vµ mÊt søc lao ®éng th× b¾t ®Çu gi¶m ®i qua c¸c n¨m do vËy
mµ sè chi tõ ng©n s¸ch Nhµ níc gi¶m ®i. Trong b¶ng sè liÖu ta thÊy sè chi cho 2
chÕ ®é nµy t¨ng lªn ë 2 n¨m 1997 vµ 2000. VÒ chÕ ®é hu trÝ n¨m 1997 sè chi tõ
NSNN lµ 4.071,355 tû ®ång t¨ng lªn kho¶ng 1,2 lÇn so víi n¨m 1996 (n¨m 1996
lµ 3.442,207 tû ®ång), n¨m 2000 lµ 4.983,593 tû ®ång t¨ng 1,25 so víi n¨m
1999. Cßn chÕ ®é tö tuÊt còng gi¶m ®i , n¨m 1998 vµ n¨m 1999 ®Òu gi¶m ®i so
víi n¨m 1997. Sè chi nµy chØ t¨ng lªn ë 2 n¨m cã møc tiÒn l¬ng tèi thiÓu t¨ng lµ
n¨m 1997 vµ n¨m 2000. Do vËy, trong t¬ng lai khi sè ngêi hëng chÕ ®é hu trÝ
gi¶m ®i do sè lîng ®èi tîng hëng kh«ng t¨ng vµ mét sè th× chÕt chuyÓn sang chÕ
®é tö tuÊt. §Õn mét lóc nµo ®ã th× Nhµ níc sÏ kh«ng ph¶i chi tr¶ cho chÕ ®é nµy
n÷a vµ ®èi tîng hëng chÕ ®é mÊt søc lao ®éng th× còng ®Õn kho¶ng n¨m 2010 lµ
hÕt. Nªn trong mét sè n¨m tíi sè chi tõ ng©n s¸ch Nhµ níc cho c¸c chÕ ®é sÏ
kh«ng cßn n÷a, chØ cßn cã sè chi cña quü BHXH. Do vËy, trong t¬ng lai cho tíi
mét thêi ®iÓm nµo ®ã th× Ng©n s¸ch Nhµ níc chi tr¶ cho c¸c ®èi tîng sÏ b»ng 0
vµ ngîc l¹i sè chi tõ qòy BHXH sÏ rÊt lín. Bëi vËy mµ BHXH cÇn sím cã ph¬ng
¸n ®Ó duy tr× vµ t¨ng trëng quü ®¸p øng nhu cÇu ngµy cµng cao cña sè lîng ngêi
lao ®éng tham gia BHXH.
3. §¸nh gi¸ hiÖu qu¶ c«ng t¸c thu - chi b¶o hiÓm x· héi
Trong h¬n 6 n¨m ho¹t ®éng BHXH ViÖt Nam ®· ®¹t ®îc nh÷ng thµnh tùu rÊt
®¸ng tù hµo. §Æc biÖt lµ c«ng t¸c thu chi BHXH, nghiÖp vô ®îc coi lµ x¬ng sèng
cña ngµnh BHXH. BHXH ViÖt Nam ®· thùc hiÖn tèt c«ng viÖc thu BHXH mét
c¸ch xuÊt s¾c. Tû lÖ thu BHXH rÊt cao lu«n lín h¬n 94% tæng sè ph¶i thu (sè
liÖu b¶ng1), nªn tû lÖ tån ®äng lµ rÊt thÊp. C«ng t¸c chi tr¶ ®îc kÞp thêi, ®Çy ®ñ,
®óng ®èi tîng vµ an toµn tiÒn mÆt, ®¸p øng ®îc yªu cÇu cña ®èi tîng tham gia
BHXH. Ngoµi ra, BHXH cßn thùc hiÖn chi tr¶ cho c¸c ®èi tîng hëng chÕ ®é tõ
ng©n s¸ch Nhµ níc cÊp. Sè ®èi tîng vµ sè tiÒn chi tr¶ nh sau:
- N¨m 1995 (4 th¸ng cuèi n¨m) chi tr¶ 1.112,030 tû ®ång cho 1.762,167 ngêi, tû lÖ gi¶m ®èi tîng so víi n¨m 1994 lµ 1,6%.
- N¨m 1996 chi tr¶ 4.387,903 tû ®ång cho 1.750.418 ngêi, tû lÖ gi¶m ®èi tîng so víi n¨m 1995 lµ1,7%.
- N¨m 1997 chi tr¶ 5.163,903 tû ®ång cho 1.716,257 ngêi, tû lÖ gi¶m ®èi tîng so víi n¨m 1996 lµ 2%.
- N¨m 1998 chi tr¶ 5.128,245 tû ®ång cho 1.683,500 ngêi, tû lÖ gi¶m ®èi tîng so víi n¨m 1997 lµ 2%.
17
- N¨m 1999 chi tr¶ 5.015,620 tû ®ång cho 1.650,709 ngêi, tû lÖ gi¶m ®èi tîng so víi n¨m 1998 lµ 2%.
Víi ®èi tîng gi¶m b×nh qu©n mçi n¨m kho¶ng 2% th× ®Õn n¨m 2040 hoÆc
2045 BHXH sÏ kh«ng ph¶i chi tr¶ cho c¸c ®èi tîng trªn n÷a,
Sau ®©y ta sÏ xem xÐt t×nh h×nh thu chi cho c¸c ®èi tîng hëng trî cÊp tõ quü
BHXH.
B¶ng4: T×nh h×nh thu chi BHXH do BHXH ViÖt Nam qu¶n lý tõ n¨m
1995 ®Õn n¨m 2000
ChØ tiªu
§¬n vÞ tÝnh N¨m
1995
1. Sè ngêi tham gia BHXH
1000 ngêi 2276
2.Sè tiÒn BHXH thu ®îc
Tû ®ång
778
3.Sè tiÒn chi BHXH
Tû ®ång
4636
4.Ng©n s¸ch Nhµ níc cÊp
Tû ®ång
4594
5.Quü BHXH
Tû ®ång
42
6.TØ lÖ chi so víi thu cña quü
%
5
7.TØ lÖ quü BHXH chi so víi %
1
NSNN cÊp
N¨m
1996
2821
2569
4788
4405
383
15
9
N¨m
1997
3162
3445
5756
5163
593
17
11
N¨m
1998
3355
3875
5880
5128
752
19
15
N¨m
1999
3579
4186
5955
5015
940
22
19
N¨m
2000
3842
5215
7576
6248
1328
25
21
(Nguån: B¶o hiÓm x· héi ViÖt Nam)
Qua b¶ng sè liÖu trªn ta thÊy: §èi víi chi b¶o hiÓm x· héi trong 6 n¨m qua
®¹t lo¹i kh¸, chñ yÕu chi tõ ng©n s¸ch Nhµ níc nh n¨m 1995 tæng sè chi lµ 4636
tû ®ång trong ®ã ng©n s¸ch Nhµ níc cÊp 4594 tû ®ång cßn quü b¶o hiÓm x· héi
chØ chi 42 tû ®ång chiÕm 5% so víi sè thu b¶o hiÓm x· héi trong n¨m. N¨m 1996
sè chi b¶o hiÓm x· héi ®¹t møc 4788 tû ®ång, quü b¶o hiÓm x· héi chi 383 tû
®ång chiÕm 15 % so víi tæng thu trong n¨m, sè cßn l¹i 44085 tû ®ång do Nhµ níc chi tr¶. N¨m 1997 tæng sè tiÒn chi b¶o hiÓm x· héi lµ 5756 tû ®ång, trong ®ã
quü b¶o hiÓm x· héi chi tr¶ 593 tû ®ång chiÕm 17% tæng sè thu b¶o hiÓm x· héi
trong n¨m, cßn 5163 tû ®ång do ng©n s¸ch Nhµ níc chi tr¶. N¨m 1998, tæng sè
tiÒn chi b¶o hiÓm x· héi lµ 5880 tû ®ång trong ®ã quü b¶o hiÓm x· héi chi 725 tû
®ång chiÕm 19% so víi thu b¶o hiÓm x· héi trong n¨m. N¨m 1999, tæng sè chi
BHXH lµ 5955 tû ®ång, trong ®ã quü BHXH chØ cã 940 tû ®¹t 22% so víi tæng
sè thu trong n¨m, Ng©n s¸ch Nhµ níc vÉn ph¶i cÊp 5015 tû. N¨m 2000 tæng sè
chi BHXH ®· lªn tíi 7576 tû ®ång, trong ®ã Ng©n s¸ch Nhµ níc cÊp 6248 tû
®ång, quü BHXH chi lµ 1328 tû ®ång chiÕm 25%. §©y lµ tû lÖ quü b¶o hiÓm x·
héi chi tr¶ cao nhÊt tõ n¨m 1995 ®Õn n¨m 2000. Nh vËy, Ng©n s¸ch Nhµ níc cÊp
cho c¸c chÕ ®é b¶o hiÓm x· héi cã t¨ng lªn tõ n¨m 1995 ®Õn 1998, nhng nguyªn
nh©n cña sù t¨ng lªn ®ã l¹i lµ do cã sù t¨ng lªn cña møc tiÒn l¬ng tèi thiÓu chø
khoong ph¶i do ®èi tîng hëng BHXH t¨ng lªn. Trong khi ®ã, tû lÖ quü b¶o hiÓm
x· héi chi so víi ng©n s¸ch Nhµ níc cÊp l¹i kh«ng ngõng t¨ng lªn. N¨m 1995 tû
18
lÖ nµy lµ 1%. N¨m1996 tû lÖ nµy t¨ng lªn 9%, ®Õn n¨m 2000 th× quü b¶o hiÓm x·
héi chi so víi ng©n s¸ch Nhµ níc cÊp ®· t¨ng lªn 21%. §iÒu nµy chøng tá r»ng tû
lÖ chi b¶o hiÓm x· héi ®ang nghiªng dÇn vÒ phÝa quü. Nguyªn do lµ nh÷ng ®èi tîng hëng chÕ ®é b¶o hiÓm x· héi tõ ng©n s¸ch Nhµ níc (nh÷ng nh÷ng ngêi hëng
chÕ ®é b¶o hiÓm x· héi tríc 01/01/1995) ®ang gi¶m dÇn, cßn nh÷ng ®èi tîng hëng chÕ ®é b¶o hiÓm x· héi tõ quü b¶o hiÓm x· héi ®ang t¨ng dÇn lªn. Theo xu
híng nµy ®Õn mét lóc nµo ®ã quü b¶o hiÓm x· héi sÏ ph¶i chi tr¶ toµn bé cho c¸c
®èi tîng hëng chÕ ®é b¶o hiÓm x· héi mµ chØ ®îc sù hç trî cña ng©n s¸ch Nhµ níc.
§Ó ®¹t ®îc nh÷ng thµnh tùu trªn trong nh÷ng n¨m võa qua lµ do mét sè
nguyªn nh©n sau:
- Sù cè g¾ng cña c¸n bé viªn chøc trong toµn ngµnh mµ tríc hÕt lµ c¸c c¸n bé
trùc tiÕp lµm c«ng t¸c thu, chi b¶o hiÓm x· héi, sù chØ ®¹o tÝch cùc cña c¸c cÊp
uû §¶ng, vµ chÝnh quyÒn c¸c cÊp, sù kÕt hîp hç trî cña c¸c c¬ quan chøc n¨ng
nh: Côc thuÕ, Së Tµi chÝnh, c¸c c¬ quan kiÓm so¸t vµ thanh tra Nhµ níc... trong
viÖc vËn ®éng, kiÓm tra, rµ so¸t, n¾m ®Çu mèi thu nép vµ chi tr¶ b¶o hiÓm x· héi.
§«n ®èc c¸c ®¬n vÞ thuéc diÖn b¾t buéc tham gia b¶o hiÓm x· héi theo quy ®Þnh
nh»m b¶o vÖ quyÒn lîi cho ngêi lao ®éng.
- Thùc hiÖn nguyªn t¾c g¾n thu nép víi thùc hiÖn chÝnh s¸ch b¶o hiÓm x· héi
®èi víi ngêi lao ®éng. Nguyªn t¾c nµy ®¶m b¶o sù c«ng b»ng " Cã ®ãng gãp th×
míi hëng, ai kh«ng ®ãng gãp th× kh«ng hëng", ®ã chÝnh lµ biÖn ph¸p h÷u hiÖu
nhÊt ®Ó ®«n ®èc chñ sö dông lao ®éng thùc hiÖn tèt nghÜa vô thu nép b¶o hiÓm x·
héi.
- C«ng t¸c cÊp ph¸t sæ b¶o hiÓm x· héi nghiªm tóc, ®¶m b¶o chÆt chÏ, ®· t¹o
®îc niÒm tin cho ngêi lao ®éng vµ bíc ®Çu n©ng cao tr¸ch nhiÖm thùc hiÖn nghÜa
vô ®ãng gãp b¶o hiÓm x· héi cña ngêi lao ®éng, h¹n chÕ viÖc khai gi¶m lao ®éng
vµ quü tiÒn l¬ng cña ®¬n vÞ sö dông lao ®éng, t¹o ®iÒu kiÖn cho c¬ quan b¶o
hiÓm x· héi truy thu mét sè lîng lín tiÒn ®ãng b¶o hiÓm x· héi cßn nî ®äng tõ
nh÷ng n¨m tríc.
- B¶o hiÓm x· héi ViÖt Nam ®· tæ chøc, phæ biÕn híng dÉn c¸c chÝnh s¸ch
b¶o hiÓm x· héi vµ ph¬ng thøc nép b¶o hiÓm x· héi cho chñ sö dông lao ®éng vµ
ngêi lao ®éng, ®Æc biÖt lµ ®· tæ chøc c¸c buæi tËp huÊn nghiÖp vô thu, chi b¶o
hiÓm x· héi nh»m n©ng cao chÊt lîng ho¹t ®éng trong toµn hÖ thèng B¶o hiÓm x·
héi ViÖt Nam.
Tõ thùc tÕ viÖc thu chi quü BHXH trªn, ®Æt ra vÊn ®Ò lµ ph¶i c©n ®èi thu chi
quü BHXH ®Ó b¶o tån vµ t¨ng trëng quü BHXH trong t¬ng lai
19
III. §¸nh gi¸ c«ng t¸c qu¶n lý quü b¶o hiÓm x· héi
Trong thêi gian qua §¶ng vµ Nhµ níc cïng c¸c ngµnh c¸c cÊp quan t©m ®·
nghiªn cøu lÜnh vùc ho¹t ®éng b¶o hiÓm x· héi vµ kÕt qu¶ lµ cho ra ®êi NghÞ
®Þnh 19/CP cña ChÝnh phñ ngµy 16/02/1995. Néi dung cña NghÞ ®Þnh nµy lµ
thµnh lËp B¶o hiÓm x· héi ViÖt Nam trªn c¬ së thèng nhÊt c¸c tæ chøc b¶o hiÓm
x· héi hiÖn nay tõ Trung ¬ng vµ ®i¹ ph¬ng thuéc hÖ thèng Lao ®éng Th¬ng binh
X· héi vµ Tæng Liªn ®oµn Lao ®éng ViÖt Nam ®Ó gióp Thñ Tíng ChÝnh phñ chØ
®¹o c«ng t¸c qu¶n lý b¶o hiÓm x· héi vµ thùc hiÖn c¸c chÕ ®é chÝnh s¸ch b¶o
hiÓm x· héi theo ph¸p luËt cña Nhµ níc.
Theo nh quy ®Þnh B¶o hiÓm x· héi ViÖt Nam cã t c¸ch ph¸p nh©n h¹ch to¸n
®éc lËp vµ ®îc Nhµ níc b¶o hé, cã con dÊu riªng, cã tµi kho¶n, cã trô së ®Æt t¹i
thµnh phè Hµ néi. Quü b¶o hiÓm x· héi ®îc qu¶n lý thèng nhÊt theo chÕ ®é tµi
chÝnh cña Nhµ níc. Cïng víi viÖc ®æi míi chÝnh s¸ch c«ng t¸c qu¶n lý quü còng
thay ®æi cho phï hîp.
1. T×nh h×nh duy tr× vµ t¨ng trëng quü b¶o hiÓm x· héi
B¶o hiÓm x· héi ®· vµ ®ang ®îc ph¸t triÓn ë hÇu kh¾p c¸c níc trªn thÕ giíi,
kh«ng chØ bëi môc ®Ých an sinh x· héi mµ cßn cã vai trß quan träng trong viÖc
gãp phÇn ph¸t triÓn, æn ®Þnh nÒn tµi chÝnh - tiÒn tÖ quèc gia. Sau 6 n¨m ho¹t
®éng, B¶o hiÓm x· héi ViÖt Nam ®· tham gia ®Çu t vµo thÞ trêng tµi chÝnh cña
Nhµ níc trªn 8000 tû ®ång. ChuyÓn sang nÒn kinh tÕ thÞ trêng, thÞ trêng vèn ngµy
cµng ®îc më réng, ph¸t triÓn m¹nh mÏ c¶ vÒ quy m« h×nh thøc vµ chÊt lîng, ®ßi
hái B¶o hiÓm x· héi ViÖt Nam ph¶i cã nh÷ng cè g¾ng vît bËc ®Ó tham gia ho¹t
®éng ®Çu t quü mét c¸ch cã hiÖu qu¶ cao nhÊt nh»m b¶o tån vµ t¨ng trëng quü
b¶o hiÓm x· héi ë ViÖt Nam trong giai ®o¹n hiÖn nay.
Ho¹t ®éng cña b¶o hiÓm x· héi xÐt vÒ khÝa c¹nh nguån lùc tµi chÝnh th× ®îc
coi lµ mét quü tiÒn tÖ lín cña nÒn kinh tÕ, thêng xuyªn cã khèi lîng tiÒn vèn lín
t¹m thêi nhµn rçi trong kho¶ng thêi gian dµi; lîng tiÒn nµy ph¶i ®îc ®a vµo ®Ó
®Çu t ®Ó b¶o tån vµ t¨ng trëng quü b¶o hiÓm x· héi. Mét trong nh÷ng nhiÖm vô
cña B¶o hiÓm x· héi ViÖt Nam ®îc quy ®Þnh trong NghÞ ®Þnh sè 19/CP ngµy
16/02/1995 cña ChÝnh phñ vÒ viÖc thµnh lËp B¶o hiÓm x· héi ViÖt Nam lµ: " X©y
dùng vµ tæ chøc thùc hiÖn c¸c dù ¸n vµ biÖn ph¸p ®Ó b¶o tån gi¸ trÞ vµ t¨ng trëng
quü b¶o hiÓm x· héi theo quy ®Þnh cña ChÝnh phñ ". ViÖc huy ®éng mäi nguån
néi lùc trong ®ã cã tiÒn vèn cho ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña ®Êt níc ®· vµ ®ang
®Æt ra yªu cÇu bøc xóc cho ngµnh b¶o hiÓm x· héi ph¶i thùc hiÖn ®Çu t quü b¶o
hiÓm x· héi sao cho cã hiÖu qu¶ cao nhÊt, gãp phÇn thóc ®Èy ph¸t triÓn kinh tÕ x·
héi vµ ®¹t ®îc c¸c môc tiªu c¶i c¸ch kinh tÕ, ®Æc biÖt lµ ®èi víi lÜnh vùc tµi chÝnh
tiÒn tÖ ViÖt Nam.
20
- Xem thêm -
.DOC 
35 
47 
103 
