§å ¸n tèt nghiÖp
Bé m«n Khai th¸c hÇm lß
Lêi nãi ®Çu
Trong c«ng cuéc c«ng nghiÖp hãa hiÖn ®¹i hãa cña ®Êt níc ngµnh than vÉn
tiÕp tôc gi÷ vai trß hÕt søc quan träng trong nÒn kinh tÕ quèc d©n do ®ã viÖc c¶i
t¹o vµ më réng c¸c má lµ hÕt søc cÇn thiÕt.
Còng nh nh÷ng tµi nguyªn kho¸ng s¶n kh¸c, than lµ mét trong nh÷ng tµi
nguyªn kh«ng thÓ t¸i t¹o ®îc. V× vËy cÇn ph¶i cã ph¬ng ph¸p khai th¸c hîp lý,
tËn thu triÖt ®Ó tiÕt kiÖm nguån tµi nguyªn cña Quèc gia. Song song víi nã lµ
viÖc øng dông nh÷ng thµnh tùu khoa häc kü thuËt ®Ó n©ng cao n¨ng suÊt, gi¶m
gi¸ thµnh s¶n phÈm vµ t¨ng hiÖu qu¶ kinh tÕ.
- PhÇn thiÕt kÕ tæng hîp "ThiÕt kÕ më vØa vµ khai th¸c møc -100 -300 ®¶m
b¶o s¶n lîng 2,5 triÖu tÊn than/n¨m cho C«ng ty cæ phÇn than Hµ LÇm".
- PhÇn chuyªn ®Ò "Lùa chän C«ng nghÖ khai th¸c hîp lý".
Sau thêi gian häc tËp t¹i trêng §¹i häc Má §Þa chÊt vµ thùc tËp tèt nghiÖp t¹i
C«ng ty cæ phÇn than Hµ LÇm, ®îc sù quan t©m gióp ®ì cña c¸c thÇy trong bé
m«n Khai th¸c hÇm lß, c¸c b¹n bÌ ®ång nghiÖp vµ ®Æc biÖt ®îc sù quan t©m híng dÉn nhiÖt t×nh gi¸o viªn GS. TSKH Lê Như Hùng b¶n ®å ¸n tèt nghiÖp cña
em ®· hoµn thµnh.
Do thêi gian vµ kinh nghiÖm thùc tÕ cßn h¹n chÕ nªn b¶n ®å ¸n kh«ng thÓ
tr¸nh khái nh÷ng sai sãt vÒ mÆt néi dung còng nh h×nh thøc.
Em rÊt mong nhËn ®îc sù chØ b¶o cña c¸c gi¸o viªn cïng víi nh÷ng ý kiÕn
®ãng gãp cña c¸c b¹n ®ång nghiÖp ®Ó b¶n ®å ¸n ®îc hoµn chØnh h¬n.
Cuèi cïng em xin ch©n thµnh c¶m ¬n tËp thÓ c¸c thÇy gi¸o bé m«n Khai th¸c
hÇm lß vµ ®Æc biÖt lµ GS. TSKH Lê Như Hùng ngêi ®· tËn t×nh gióp ®ì em
trong suèt qu¸ tr×nh lµm ®å ¸n.
Xin ch©n thµnh c¶m ¬n!
Hµ néi, ngµy
th¸ng 6 n¨m 2015
Sinh viªn thùc hiÖn ®å ¸n
Nguyễn Trung Hiếu
Ch¬ng I
§Æc ®iÓm Kinh tÕ x· héi vµ
®Þa chÊt khu má
Sinh viªn: Nguyễn Trung Hiếu
1
Líp Khai th¸c B- K55
§å ¸n tèt nghiÖp
Bé m«n Khai th¸c hÇm lß
I.1. VÞ trÝ má vµ ®Æc ®iÓm ®Þa lý tù nhiªn
I.1.1. VÞ trÝ ®Þa lý
Má than Hµ LÇm n»m trong kho¸ng sµng Hµ Tu- Hµ LÇm, c¸ch thµnh phè
H¹ Long 5 km vÒ phÝa §«ng - §«ng B¾c.
- PhÝa §«ng : Gi¸p má Hµ Tu
- PhÝa T©y: Gi¸p phêng Cao Th¾ng- thµnh phè H¹ Long.
- PhÝa Nam: Gi¸p ®êng 18A.
- PhÝa B¾c: Gi¸p má B×nh Minh
Má ®îc giao cho C«ng ty than Hµ LÇm qu¶n lý, b¶o vÖ, th¨m dß vµ tæ
chøc khai th¸c than trong ranh giíi to¹ ®é ®Þa lý:
X = 18.200 21.500
Y = 407.500 410.250
I.1.2. §Þa h×nh, s«ng suèi.
Khu má Hµ LÇm thuéc vïng ®åi nói, thÊp dÇn tõ phÝa B¾c xuèng phÝa
Nam, ®é dèc cña c¸c sên ®åi tõ 150 ®Õn 400, vµ tån t¹i 2 d¹ng ®Þa h×nh:
- §Þa h×nh nguyªn thuû: N»m ë phÝa Nam vµ T©y Nam khu má, ®«i chç bÞ
®µo bíi bëi khai th¸c than ë ®Çu lé vØa.
- §Þa h×nh nh©n t¹o: Bao gåm khai trêng lé thiªn vµ b·i th¶i ë trung t©m
khu má, ®ang ph¸t triÓn dÇn vÒ phÝa §«ng vµ phÝa B¾c.
Trong khu má cã mét suèi chÝnh lµ suèi Hµ LÇm vµ mét hÖ thèng suèi
nhá, tÊt c¶ c¸c suèi nhá ®Òu ch¶y vµo suèi chÝnh Hµ LÇm råi ch¶y vÒ phÝa T©y vµ
®æ ra biÓn, c¸c con suèi nµy chØ cã níc trong c¸c trËn ma, cßn b×nh thêng chóng
lµ suèi c¹n.
Suèi Hµ LÇm cã lßng t¬ng ®èi ph¼ng, réng tõ 2 ®Õn 3 mÐt, suèi nµy cã níc
quanh n¨m. Lu lîng nhá nhÊt vµo mïa kh« (Qmin = 0,1 l/s), lu lîng lín nhÊt vµo
mïa ma (Qmax = 114,5 l/s). Nh÷ng ngµy ma lín níc ch¶y rÊt m¹nh.
Nguån cung cÊp níc cho suèi lµ níc ma vµ níc díi ®Êt.
I.1.3. §iÒu kiÖn khÝ hËu
Khu má n»m trong vïng khÝ hËu nhiÖt ®íi giã mïa, hµng n¨m cã 2 mïa râ
rÖt lµ mïa ma vµ mïa kh«.
1. Mïa ma
B¾t ®Çu tõ th¸ng 5 ®Õn hÕt th¸ng 10, khÝ hËu nãng Èm, nhiÖt ®é trung b×nh
tõ 22 ®Õn 36oC, thêng cã giã mïa §«ng Nam. Mïa nµy thêng hay cã b·o vµ ma
to, cã ngµy ma tíi 200mm, lîng ma trung b×nh hµng n¨m kho¶ng tõ 1600mm
®Õn 2500mm. Trong mïa lîng ma chiÕm tõ 74% ®Õn 95% lîng ma r¬i trong c¶
n¨m.
2. Mïa kh«
B¾t ®Çu tõ th¸ng 11 ®Õn hÕt th¸ng 4 n¨m sau, mïa nµy thêng kh« hanh,
l¹nh gi¸. NhiÖt ®é trung b×nh tõ 120C ®Õn 250C, ®«i khi cã nh÷ng ngµy nhiÖt ®é
gi¶m xuèng díi 100C, mïa nµy thêng cã x¬ng mï trªn c¸c d·y nói vµ trªn c¸c
má, thêng cã giã mïa §«ng B¾c. Lîng ma r¬i trong mïa kh« rÊt nhá, thêng lµ
Sinh viªn: Nguyễn Trung Hiếu
2
Líp Khai th¸c B- K55
§å ¸n tèt nghiÖp
Bé m«n Khai th¸c hÇm lß
ma phïn. Lîng ma r¬i trong mïa kh« chiÕm tõ 5% ®Õn 26% lîng ma trong c¶
n¨m.
I.1.4. §Æc ®iÓm d©n c, kinh tÕ x· héi.
Má Hµ LÇm n»m trong khu vùc tËp trung nhiÒu má vµ c«ng trêng khai th¸c
than ®ang ho¹t ®éng. HÖ thèng h¹ tÇng cña má, ®êng giao th«ng, hÖ thèng cung
cÊp ®iÖn, níc, söa ch÷a c¬ khÝ, sµng tuyÓn than, bÕn c¶ng vµ c¸c dÞch vô phôc vô
®êi sèng... kh¸ ph¸t triÓn lµ c¸c ®iÒu kiÖn rÊt thuËn lîi trong qu¸ tr×nh x©y dùng
vµ khai th¸c má.
D©n c trong vïng kh¸ ®«ng ®óc, chñ yÕu lµ c«ng nh©n má vµ mét sè lµm
nghÒ trång trät, dÞch vô n»m s¸t víi thµnh phè H¹ Long, d©n c chñ yÕu lµ ngêi
Kinh vµ mét sè d©n téc Ýt ngêi kh¸c.
I.1.5. LÞch sö th¨m dß vµ khai th¸c.
1. C«ng t¸c nghiªn cøu ®Þa chÊt vµ th¨m dß.
Má than Hµ LÇm ®· tr¶i qua nhiÒu giai ®o¹n th¨m dß:
- B¸o c¸o ®Þa chÊt TDTM khu Hµ Tu-Hµ LÇm n¨m 1966.
- B¸o c¸o ®Þa chÊt TDBS ®Õn møc -150 khu Hµ Tu-Hµ LÇm n¨m 1982 .
- B¸o c¸o ®Þa chÊt TDBS ®Õn-300 n¨m má than Hµ LÇm 1999.
2. Qu¸ tr×nh thiÕt kÕ vµ khai th¸c má.
Má than Hµ LÇm ®· ®îc thiÕt kÕ vµ khai th¸c qua nhiÒu giai ®o¹n. Tríc
n¨m 1954 ngêi Ph¸p ®· tæ chøc khai th¸c nhng tµi liÖu cËp nhËt ®Ó l¹i rÊt Ýt. Tõ
sau n¨m 1954 má ®· ®îc thiÕt kÕ khai th¸c nh sau:
ThiÕt kÕ khai th¸c lß b»ng +34 khu H÷u NghÞ vµ lß b»ng +29 khu Lß
§«ng do Tæng c«ng ty má lËp n¨m 1960.
ThiÕt kÕ khai th¸c h¹ tÇng -50 khu Lß §«ng do c«ng ty than Hßn Gai lËp
®· ®îc Bé §iÖn vµ Than phª duyÖt theo quyÕt ®Þnh sè: 58-§T/KTCB1 ngµy
21/06/1975.
ThiÕt kÕ khai th¸c phÇn ngÇm +34 -16 khu H÷u NghÞ do C«ng ty than
Hßn Gai lËp n¨m 1975.
ThiÕt kÕ khai th¸c lß b»ng + 30 vØa 10 do ph©n viÖn thiÕt kÕ than Hßn Gai
lËp ®· ®îc c«ng ty than Hßn Gai phª duyÖt theo quyÕt ®Þnh sè: 496/THG -XDCB
ngµy 24 th¸ng 02 n¨m 1979.
LuËn chøng kinh tÕ kü thuËt bæ sung khai th¸c -50 vØa 10 do ph©n viÖn
thiÕt kÕ than Hßn Gai lËp ®· ®îc Bé N¨ng lîng phª duyÖt theo quyÕt ®Þnh sè:
246NL-XDCB ngµy 25/04/1989.
ThiÕt kÕ khai th¸c phÇn ngÇm +60 +0 vØa 11(c«ng trêng 89) do xÝ nghiÖp
thiÕt kÕ than Hßn Gai lËp ®· ®îc Tæng gi¸m ®èc Than ViÖt Nam phª duyÖt theo
quyÕt ®Þnh sè:2035Q§/§TXD ngµy 09/01/1998.
Sinh viªn: Nguyễn Trung Hiếu
3
Líp Khai th¸c B- K55
§å ¸n tèt nghiÖp
Bé m«n Khai th¸c hÇm lß
ThiÕt kÕ KTTC khai th¸c lé thiªn khu T©y phay K ®Õn -30 vµ khu B¾c H÷u
Nghi ®Õn -40 do c«ng ty T vÊn ®Çu t má vµ c«ng nghiÖp lËp ®· ®îc Tæng gi¸m
®èc Than ViÖt Nam phª duyÖt theo quyÕt ®Þnh sè: 1200Q§-§T ngµy
19/09/2000.
B¸o c¸o nghiªn cøu kh¶ thi duy tr× vµ më réng khai th¸c phÇn ngÇm –50
LV má than Hµ LÇm do C«ng ty T vÊn ®Çu t má vµ c«ng nghiÖp lËp n¨m 2002
®· ®îc héi ®ång qu¶n trÞ Tæng c«ng ty than ViÖt Nam phª duyÖt theo quyÕt ®Þnh
sè:95/Q§-H§QT ngµy 15/01/2003.
I.2. §iÒu kiÖn ®Þa chÊt
Khu má Hµ LÇm n»m trong kho¸ng sµng Hµ Tu – Hµ LÇm. §©y lµ mét
khu vùc ®· ®îc nghiªn cøu ®Þa chÊt trong nhiÒu n¨m vµ ®· lËp nhiÒu b¸o c¸o
th¨m dß cho tõng giai ®o¹n.
I.2.1. CÊu t¹o ®Þa chÊt vïng má
§Þa tÇng chøa than cña má Hµ LÇm n»m trong ®iÖp Hßn Gai (Phô ®iÖp
gi÷a). ChiÒu dµy trÇm tÝch thay ®æi tõ 500 700m, trung b×nh 540m. Thµnh
phÇn chñ yÕu gåm: Bét kÕt, c¸t kÕt, s¹n kÕt Ýt sÐt kÕt cuéi kÕt vµ c¸c vØa than .
Trong ®Þa tÇng chøa than tån t¹i 9 vØa than cã chiÒu dµy tõ máng, trung b×nh
®Õn dµy vµ rÊt dµy. C¸c vØa 9(6); 7(4); 6(3); 5(2) lµ nh÷ng vØa kh«ng duy tr× liªn
tôc trªn toµn diÖn tÝch th¨m dß. C¸c vØa 10(7); 11(8); 13(9); 14(10) lµ c¸c vØa
than duy tr× liªn tôc, cã tr÷ lîng lín.
1. NÕp uèn
Gåm cã 3 nÕp uèn lín:
a) NÕp låi Hµ LÇm:
Ph©n bè ë phÝa T©y khu má, cã ph¬ng trôc kÐo dµi theo híng B¾c Nam,
phÝa B¾c bÞ c¾t bëi ®øt g·y H – H , lµm cho ph¬ng trôc biÕn ®æi dÇn theo ph¬ng
§«ng T©y. MÆt trôc nghiªng vÒ phÝa §«ng víi gãc dèc 65 0 700, phÇn phÝa
Nam khu má cã hiÖn tîng th¼ng ®øng, h¬i nghiªng vÒ phÝa T©y. Hai c¸nh nÕp låi
kh«ng ®èi xøng, c¸nh T©y dèc tõ 50 0 600, c¸nh §«ng tho¶i 200 300. Trôc
nÕp låi lµ ranh giíi tÝnh tr÷ lîng phÝa T©y khu má.
b) NÕp lâm Hµ LÇm:
Ph¸t triÓn kh¸ phøc t¹p, trªn c¸c c¸nh cña nÕp lâm tån t¹i mét nÕp låi vµ
mét nÕp lâm bËc 3 vµ nhiÒu nÕp låi, nÕp lâm bËc cao h¬n. Trôc nÕp lâm Hµ LÇm
cã ph¬ng ch¹y B¾c – Nam kh¸ duy tr× ë phÇn B¾c vµ trung t©m khu má, t¾t dÇn
ë phÇn phÝa Nam, mÆt trôc h¬i nghiªng vÒ §«ng, dèc 65 0 700. Hai c¸nh nÕp
lâm kh«ng ®èi xøng, c¸nh T©y tho¶i tån t¹i nhiÒu nÕp uèn bËc cao, ®é dèc cña
c¸nh thay ®æi 150 200, phÇn gÇn nh©n vÒ c¸nh T©y vµ c¸nh §«ng cña nÕp lâm
cã ®é dèc 500 600.
c) NÕp låi 158:
NÕp låi cã ph¬ng trôc gÇn B¾c Nam, gÇn trïng däc theo ph¬ng cña mÆt c¾t
®Þa chÊt tuyÕn XIII. Khu vùc tuyÕn IX ®Õn X A, trôc nÕp uèn bÞ gi¸n ®o¹n do do
Sinh viªn: Nguyễn Trung Hiếu
4
Líp Khai th¸c B- K55
§å ¸n tèt nghiÖp
Bé m«n Khai th¸c hÇm lß
®øt g·y M c¾t qua, 2 c¸nh cã sù dÞch chuyÓn ngang. MÆt trôc h¬i nghiªng vÒ
§«ng, dèc 700 750. Hai c¸nh nÕp låi kh«ng ®èi xøng, c¸nh T©y cã ®é dèc thay
®æi tõ 300 400, c¸nh §«ng phÇn tõ tuyÕn I ®Õn tuyÕn V ®é dèc thay ®æi tõ 20 0
300, tõ tuyÕn VI trë vÒ phÝa Nam khu má cã ®é dèc gi¶m dÇn, thay ®æi tõ 20 0
xuèng 100.
2. §øt g·y
§øt g·y ph¸t triÓn kh¸ phøc t¹p. C¸c ®øt g·y trong khu má ph¸t triÓn theo
2 ph¬ng chñ yÕu: ¸ kinh tuyÕn vµ ¸ vÜ tuyÕn
a) §øt g·y theo ph¬ng ¸ kinh tuyÕn
+ §øt g·y E: Lµ ®øt g·y thuËn c¾m T©y, thÕ n»m mÆt trît 2500–2900
600-700, cù ly dÞch chuyÓn 2 c¸nh theo mÆt trît 50 60 mÐt.
+ §øt g·y A: Lµ ®øt g·y thuËn, c¾m §«ng - §«ng B¾c, thÕ n»m mÆt trît
0
50 –700 700-750, cù ly dÞch chuyÓn 2 c¸nh nhá, tõ 20 30 mÐt.
+ §øt g·y B: Lµ ®øt g·y thuËn, mÆt trît c¾m vÒ §«ng §«ng B¾c. ThÕ n»m
mÆt trît 450–650 600-750, dèc nhiÒu vÒ phÝa B¾c, h¬i tho¶i vÒ phÝa Nam, cù ly
dÞch chuyÓn hai c¸nh theo mÆt trît thay ®æi tõ 20 50 mÐt.
+ §øt g·y K: Lµ ®øt g·y nghÞch, mÆt trît c¾m vÒ §«ng - §«ng B¾c, thÕ
n»m mÆt trît 650–800 300-450
+ §øt g·y Hµ Tu: N»m ë §«ng B¾c khu má, lµ ®øt g·y thuËn, lín, mÆt trît
c¾m vÒ T©y – T©y Nam, thÕ n»m mÆt trît 2400–2500 450-600, cù ly dÞch
chuyÓn 2 c¸nh theo mÆt trît rÊt lín 600 700 mÐt.
b) §øt g·y theo ph¬ng ¸ vÜ tuyÕn
+ §øt g·y L: Lµ ®øt g·y thuËn, c¾m B¾c. ThÕ n»m cña mÆt trît 00-250
550-600, cù ly dÞch chuyÓn theo mÆt trît 400 700 mÐt.
+ §øt g·y M: Lµ ®øt g·y thuËn, c¾m B¾c, c¾t qua c¸c tuyÕn X, XI. ThÕ
n»m mÆt trît 350–100 550-650, cù ly dÞch chuyÓn theo mÆt trît 30 100 mÐt.
+ §øt g·y T: Lµ ®øt g·y thuËn, thÕ n»m mÆt trît: 1400–1500 650-700, cù
ly dÞch chuyÓn 2 c¸nh theo mÆt trît lµ 10 30 mÐt
+ §øt g·y G: Lµ ®øt g·y thuËn, c¾m B¾c – T©y B¾c, thÕ n»m mÆt trît tõ
0
320 –3400 600-750, cù ly dÞch chuyÓn 2 c¸nh theo mÆt trît tõ 10 35 mÐt.
I.2.2. CÊu t¹o c¸c vØa than
Trong khu vùc khai trêng cña má tån t¹i 8 vØa than : 5(2); 6(3); 7(4); 9(6);
10(7); 11(8); 13(9) vµ 14(10). §Æc ®iÓm cÊu t¹o c¸c vØa xem b¶ng I- 01
I.2.3. PhÈm chÊt than
1. §Æc tÝnh vËt lý:
Than c¸c vØa cña má than Hµ LÇm gåm 2 lo¹i lµ than c¸m vµ than côc:
+ Than c¸m: Cã mµu ®en ¸nh mê mê, díi t¸c dông cña lùc c¬ häc yÕu than
bÞ vì vôn bë rêi.
+ Than côc: Cã mµu ®en, ¸nh tõ b¸n kim ®Õn ¸nh kim, vÕt vì d¹ng bËc
thang, rÊt dßn, s¾c c¹nh.
Sinh viªn: Nguyễn Trung Hiếu
5
Líp Khai th¸c B- K55
§å ¸n tèt nghiÖp
Bé m«n Khai th¸c hÇm lß
2. §Æc tÝnh ho¸ häc:
KÕt qu¶ ph©n tÝch ho¸ häc c¸c mÉu nh sau:
+ Lu huúnh(S): Nhá nhÊt 0.29%, lín nhÊt 0.55% trung b×nh 0.43%,thuéc
lo¹i than cã Ýt lu huúnh.
+ Phèt pho(P): Nhá nhÊt 0.001% lín nhÊt 0.012% trung b×nh 0.004%.
+ Thµnh phÇn ho¸ häc cña tro than nh sau:
SiO2(9.50 34.56%) , Al2O3(5.80 53.67%) , Fe2O3(0.74 11.37%) , CaO(0.05
6.60%) , MgO(0.14 4.98%).
3. §é Èm ph©n tÝch(Wpt):
+ §Æc tÝnh kü thuËt. ®éng tõ 1.30 5.26%, trung b×nh 2.63% thuéc lo¹i than
cã ®é Èm thÊp
+ §é tro (Ak) cña than ë tr¹ng th¸i mÉu kh« tuyÖt ®èi thay ®æi trong ph¹m
vi lín tõ 2.91 37.40% trung b×nh 17.20% thuéc lo¹i than cã ®é tro trung b×nh.
+ NhiÖt lîng ch¸y (Qch) cña than má Hµ LÇm thay ®æi tõ 8100 9030
Kcal/kg trung b×nh 8599 Kcal/kg.
Qua kÕt qu¶ ph©n tÝch ë trªn ta thÊy than ë má than Hµ LÇm thuéc lo¹i
than cã nhiÖt lîng cao vµ thuéc nhãm than nh·n b¸n Antraxit.
Sinh viªn: Nguyễn Trung Hiếu
6
Líp Khai th¸c B- K55
B¶ng I – 01: B¶ng ®Æc ®iÓm cÊu t¹o vØa than
ChiÒu dµy tæng qu¸t
Tªn vØa
Nhá nhÊt-Lín nhÊt
Trung b×nh (m)
14(10
13(9)
0.89 46.70
Nhãm chiÒu dµy
RÊt dµy
14.82
0.24 6.67
Trung b×nh
2.35
11(8)
10(7)
0.69 19.69
VØa dµy
5.93
0.65 24.07
VØa dµy
5.12
9(6)
7(4)
0.27 5.73
1.68
0.26 38.66
VØa máng ®Õn
trung b×nh
VØa dµy
7.33
6(3)
5(2)
1.50 3.28
Trung b×nh
2.58
1.13 6.48
3.25
Trung b×nh
CÊu t¹o vØa
§é æn ®Þnh theo
chiÒu dµy
RÊt kh«ng æn ®Þnh
Kh«ng æn ®Þnh
RÊt kh«ng æn ®Þnh
Kh«ng æn ®Þnh
Kh«ng æn ®Þnh
RÊt kh«ng æn ®Þnh
Kh«ng æn ®Þnh
Kh«ng æn ®Þnh
Sè líp ®¸ kÑp
( tõ-®Õn/Trung
b×nh)
1 25
15
1 6
3
1 16
10
1 10
6
1 4
2
1 12
7
1
1 3
2
ChiÒu dµy ®¸
kÑp(m)
Møc ®é phøc t¹p
cÊu t¹o vØa
Kho¶ng c¸ch ®Þa
tÇng gi÷a c¸c vØa
(m)
0.0920
V« cïng phøc
t¹p
30 50
0.073.01
T¬ng ®èi phøc
t¹p
70 100
0.5735.52
RÊt phøc t¹p
50 100
0.17.29
Phøc t¹p
40 50
0.090.58
T¬ng ®èi phøc
t¹p
70 100
0.074.05
Phøc t¹p
30 50
1.06
0.5
§¬n gi¶n
Phøc t¹p
40 70
§å ¸n tèt nghiÖp
lß
Bé m«n Khai th¸c hÇm
I.2.4. §Æc ®iÓm ®Þa chÊt thuû v¨n
Gåm níc trªn mÆt vµ níc díi ®Êt:
1. Níc trªn mÆt:
Níc trªn mÆt chñ yÕu lµ níc ma, vµ níc tÝch tô trong c¸c moong ®· khai
th¸c than, nh moong Hµ LÇm, moong Ao Õch, c¸c moong nµy cã dung tÝch
nhá vµ Ýt ¶nh hëng ®Õn qu¸ tr×nh khai th¸c than.
2. Níc díi ®Êt:
Dùa trªn c¬ së vÒ nguån gèc thµnh t¹o, cÊu tróc ®Þa chÊt, thµnh phÇn
th¹ch häc, ®Æc ®iÓm chøa vµ thÊm níc cña ®¸, mµ ta ph©n chia ra khu má cã
hai ®¬n vÞ chøa níc kh¸c nhau:
a) TÇng chøa níc §Ö tø (Q)
TÇng chøa níc nµy ph©n bè réng kh¾p trong khu má, vµ trªn cïng cña
cét ®Þa tÇng, chóng n»m trªn c¸c sên ®åi. Trªn c¸c ®Ønh ®åi, chiÒu dµy tÇng
chøa níc tõ 1 2m, trªn c¸c sên ®åi chiÒu dµy tõ 2 5m, trong c¸c thung
lòng chiÒu dµy tõ 7 10m, trung b×nh tõ 3 5m. TÇng chøa níc nµy cã kh¶
n¨ng chøa níc vµ lu th«ng tèt, nhng tÇng nµy n»m ë trªn cao nªn kh«ng cã níc, v× vËy tÇng chøa níc nµy kh«ng g©y ¶nh hëng g× cho viÖc khai th¸c.
Nguån cung cÊp níc cho tÇng chøa níc nµy lµ níc ma, tho¸t thÊm xuèng díi
cung cÊp cho tÇng chøa níc vµ c¸c thung lòng, s«ng suèi.
b) TÇng chøa níc chøa than T3(n-y) hg2.
§©y lµ tÇng chøa níc chÝnh, nã cã chøa c¸c vØa than cã gi¸ trÞ c«ng
nghiÖp lín. Trong tÇng chøa níc nµy thÊy c¸c líp ®¸ h¹t th«, h¹t mÞn, xen lÉn
víi c¸c vØa than. Qua c¸c c«ng tr×nh nghiªn cøu vÒ §CTV cho thÊy níc ®îc
chøa trong c¸c lç hæng, khe nøt cña c¸c líp h¹t th« (cuéi kÕt, s¹n kÕt vµ c¸t
kÕt). C¸c líp ®¸ chøa níc nµy chiÕm 52,5% tæng c¸c lo¹i ®¸ cã trong khu má.
C¸c líp ®¸ cã h¹t mÞn nh bét kÕt, sÐt kÕt, sÐt than vµ than, cã ®é lç hæng nhá
trong khe nøt thêng bÞ lÊp ®Çy c¸c chÊt sÐt vµ mïn thùc vËt, cho nªn c¸c líp
nµy kh«ng cã kh¶ n¨ng chøa vµ thÊm níc vµ gäi lµ líp c¸ch níc.
Níc tÇng chøa níc nµy mang tÝnh ¸p lùc yÕu vµ côc bé. TÝnh ¸p lùc cña
níc ®îc thÓ hiÖn ë mét sè lç khoan gÆp níc phun.
Nguån cung cÊp níc cho tÇng nµy chÝnh lµ níc ma, miÒn tho¸t lµ c¸c
moong khai th¸c, c¸c hÇm lß, c¸c ®iÓm lé vµ suèi. ChiÒu dµy tÇng chøa níc
nµy tõ 540 700m.
I.2.5. §Æc ®iÓm ®Þa chÊt c«ng tr×nh
C¸c lo¹i ®¸ tham gia vµo cét ®Þa tÇng khu má gåm: cuéi kÕt, s¹n kÕt, c¸t
kÕt, bét kÕt, sÕt kÕt sÐt than vµ c¸c vØa than, sau ®©y chóng t«i m« t¶ kh¸i qu¸t
®Æc ®iÓm tõng lo¹i ®¸ trªn:
1. Cuéi kÕt: Cã mµu tr¾ng ®Õn phít hång. Thµnh phÇn h¹t chñ yÕu lµ
th¹ch anh Ýt silic, kÝch thíc h¹t tõ 5 - 12mm, xi m¨ng g¾n kÕt lµ c¸t th¹ch
anh. §¸ cã cÊu t¹o khèi hoÆc ph©n líp dµy, bÞ nøt nÎ m¹nh.
Sinh viªn: Nguyễn Trung Hiếu
1
Líp Khai th¸c B- K55
§å ¸n tèt nghiÖp
lß
Bé m«n Khai th¸c hÇm
2. S¹n kÕt: Mµu tõ x¸m ®Õn x¸m phít hång, thµnh phÇn h¹t chñ yÕu lµ
th¹ch anh, ®é h¹t tõ 1 - 3 mm ®é lùa chän kÐm. Xi m¨ng g¾n kÕt lµ c¸t th¹ch
anh, silic, ®¸ bÞ nøt nÎ m¹nh. §¸ thêng cã cÊu t¹o khèi, ph©n líp dµy.
3. C¸t kÕt: Lµ lo¹i ®¸ phæ biÕn trong khu má, mµu x¸m tro ®Õn x¸m
tr¾ng. Thµnh phÇn h¹t chñ yÕu lµ th¹ch anh, ®é h¹t nhá h¬n 1mm. §¸ cã cÊu
t¹o ph©n líp dµy, Ýt bÞ nøt nÎ.
4. Bét kÕt: Ph©n bè ë v¸ch trô vØa than. Bét kÕt cã mµu x¸m tro ®Õn
x¸m ®en. Thµnh phÇn h¹t chñ yÕu lµ sÐt, c¸t ®é h¹t tõ 0,01 - 0,1 mm, xi m¨ng
chiÕm tû lÖ 50 - 70% chñ yÕu lµ sÐt. §¸ cã cÊu t¹o ph©n líp, Ýt bÞ nøt nÎ.
5. SÐt kÕt: mµu x¸m ®Õn x¸m ®en, cÊu t¹o d¹ng ph©n líp, bÞ nÐn Ðp cã
d¹ng ph©n phiÕn. §¸ kÐm bÒn v÷ng, dÔ bÞ vì vôn, bë rêi.
C¸c chØ tiªu c¬ lý cña tõng lo¹i ®¸ xem b¶ng I- 02
B¶ng I- 02: B¶ng chØ tiªu c¬ lý cña tõng lo¹i ®¸
Giíi h¹n
Giíi h¹n
Lùc dÝnh
Tªn ®¸ bÒn nÐn n bÒn kÐo k kÕt C
(Kg/cm2) (Kg/cm2) (kg/cm2)
Gãc ma s¸t
(®é)
Dung träng
(g/cm3)
Tû träng
(g/cm3)
Cuéi kÕt
461-1010
844
38-80
70
240-420
340
33020'-37020'
35020'
2.36-2.67
2.57
2.62-2.78
2.69
S¹n kÕt
231-4228
1407
26-289
139
77-1640
537
32030'-38030'
320
2.55-2.74
2.64
2.59-2.78
2.68
C¸t kÕt
263-2547
962
16-280
114
111-560
313
270-38030'
310
2.28-2.75
2.58
2.59-2.91
2.69
Bét kÕt
132-1987
570
18-91
55
62.5-30.9
17.7
1605'-570
290
Sinh viªn: Nguyễn Trung Hiếu
2
Líp Khai th¸c B- K55
§å ¸n tèt nghiÖp
lß
178-888
467
SÐt kÕt
Bé m«n Khai th¸c hÇm
-
-
2.21-2.74
2.6
-
2.51-2.85
2.64
I. 2.6 Tr÷ lîng
I. 2.6.1 Ph©n lo¹i tr÷ lîng c¸c cÊp
+ Tr÷ lîng cÊp A: ph¶i ®¶m b¶o lµm s¸ng tá hoµn toµn ®iÒu kiÖn thÕ n»m.
h×nh d¸ng, cÊu tróc vØa.....®ång thêi lµm s¸ng tá chÊt lîng vµ c¸c ®iÒu kiÖn
khai th¸c má.
+ Tr÷ lîng cÊp B: lµ tr÷ lîng mµ møc ®é th¨m dß ®¶m b¶o s¸ng tá c¸c
®iÒu kiÖn thÕ n»m, h×nh d¸ng, cÊu tróc vØa....®ång thêi lµm s¸ng tá chÊt lîng
c¸c ®iÒu kiÖn khai th¸c chñ yÕu.
+ Tr÷ lîng cÊp C1: lµ tr÷ lîng cña nh÷ng khèi l©n cËn c¸c khèi cÊp A vµ
B, lµm s¸ng tá nh÷ng nÐt chung vÒ thÕ n»m, h×nh d¹ng cÊu tróc vØa...®a ra
nh÷ng nhËn ®Þnh chung vÒ ®iÒu kÖn khai th¸c má.
+ Tr÷ lîng cÊp C2: ®îc tÝnh trong ph¹m vi ranh giíi cÊu tróc ®Þa chÊt,
®iÒu kiÖn thÕ n»m, h×nh d¸ng vµ sù ph©n bè cu¶ c¸c vØa.....®iÒu kiÖn khai th¸c
x¸c ®Þnh dùa vµo sè liÖu ®Þa chÊt ë vµi ®iÓm c¾t ®¬n ®éc, hoÆc so s¸nh t¬ng tù
khu vùc kÕ cËn cã tr÷ lîng cÊp cao h¬n.
I. 2.6.2 Tr÷ lîng chung
Theo b¸o c¸o th¨m dß bæ xung khu Hµ LÇm tíi møc -300 n¨m 1999, tr÷
lîng than ®îc tÝnh theo cÊp C1 vµ C2. Tuy nhiªn tr÷ lîng cÊp C1 ë ®©y cã ®é
tin cËy vµ ®¸p øng c¸c ®iÒu kiÖn khai th¸c.
Tr÷ lîng than khu Hµ LÇm tõ -100 ®Õn -300 ®îc thÓ hiÖn ë b¶ng I-6
B¶ng I- 3 Tr÷ lîng than khu Hµ LÇm tõ -100 -300
STT
Tªn
vØa/
møc
I
(-100
Tæng céng
CÊp A+B
CÊp C1
CÊp C2
CÊp P1
(tÊn)
(tÊn)
(tÊn)
(tÊn)
(tÊn)
46.564.199
89.369.957
3.915.094
37.980.448
1.008.086
934.029
62.085
1.467.883
300)
1
2
3
4
5
6
7
VØa 14 (10)
VØa 13 (9)
VØa 11 (8)
VØa 10 (7)
VØa 9 (6)
VØa 7 (4)
VØa 6 (3)
538.126
11.972
536.205
1.921
16146042
1.819.208
13.778.068
519.576
20.320.815
1.161.857
12.923.402
6.235.556
2.834.282
2.274.514
559.768
619.630
45.038.787
9.620.871
34.798.286
3.036.075
1.059.817
1.976.258
Sinh viªn: Nguyễn Trung Hiếu
3
29.190
Líp Khai th¸c B- K55
§å ¸n tèt nghiÖp
lß
8
VØa 5 (2)
Bé m«n Khai th¸c hÇm
1.005.411
758.088
247.323
Ch¬ng II
Më vØa vµ chuÈn bÞ ruéng má
II.1. Giíi h¹n khu vùc thiÕt kÕ
II.1.1. Biªn giíi khu vùc thiÕt kÕ
Khu vùc thiÕt kÕ n»m trong giíi h¹n th¨m dß thuéc khu Hµ LÇm, cã täa
®é giíi h¹n:
X = 18.200 21.500
Y = 407.500 410.250
- PhÝa §«ng : Gi¸p má Hµ Tu
- PhÝa T©y: Gi¸p phêng Cao Th¾ng- thµnh phè H¹ Long.
- PhÝa Nam: Gi¸p ®êng 18A.
- PhÝa B¾c: Gi¸p má B×nh Minh
ChiÒu s©u khu vùc thiÕt kÕ: ThiÕt kÕ tõ -100 ®Õn -300 cho má than Hµ LÇm
II.1.2. KÝch thíc khu vùc thiÕt kÕ
Sinh viªn: Nguyễn Trung Hiếu
4
Líp Khai th¸c B- K55
§å ¸n tèt nghiÖp
lß
Bé m«n Khai th¸c hÇm
+ ChiÒu dµi tõ B¾c tíi Nam cña khai trêng lµ 3.3km
+ ChiÒu dµi tõ §«ng tíi T©y cña khai trêng lµ 2.75 km
+ Tæng céng diÖn tÝch cña khai trêng kho¶ng 9.075 km2
II.2. TÝnh tr÷ lîng khu má thiÕt kÕ
II.2.1. Tr÷ lîng trong b¶ng c©n ®èi
Theo B¸o c¸o ®Þa chÊt th¨m dß bæ sung tõ møc -100 -300 cña má than
Hµ LÇm – thµnh phè H¹ Long – Qu¶ng Ninh, tr÷ lîng tÝnh ®Õn 31/12/1999
®îc x¸c ®Þnh nh sau:
Tæng tr÷ lîng tÝnh ®Õn 0,3m vµ ®é tro kÓ c¶ lµm bÈn tÝnh ®Õn 50%:
89.369.957 tÊn
trong ®ã: CÊp A+B= 3.915.094 tÊn
C1 = 37.980.448 tÊn
C2 = 46.564.199 tÊn.
P1 = 1.467.883 tÊn
Tr÷ lîng tÝnh ®îc trong b¸o c¸o th¨m dß bæ sung nµy ®¶m b¶o ®é tin
cËy cho viÖc thiÕt kÕ khai th¸c tíi møc -300 cña má than Hµ LÇm. Tuy nhiªn
do ®Þa chÊt má than Hµ LÇm kh¸ phøc t¹p, nªn trong qu¸ tr×nh khai th¸c
xuèng s©u sau nµy cÇn thiÕt ph¶i bæ sung thªm mét sè c«ng tr×nh th¨m dß ®Ó
®¶m b¶o cho
thiÕt kÕ khai th¸c.
II.2.2. Tr÷ lîng c«ng nghiÖp cña khu má thiÕt kÕ
CÊp tr÷ lîng tÝnh to¸n trong khu thiÕt kÕ bao gåm tr÷ lîng cÊp C1 vµ C2.
Khi tiÕn hµnh khai th¸c, ta kh«ng thÓ lÊy hÕt toµn bé tr÷ lîng trong b¶ng c©n
®èi ®îc, do cßn ®Ó l¹i c¸c trô b¶o vÖ ®êng lß, c¸c trô b¶o vÖ c¸c c«ng tr×nh
trªn mÆt má..., ngoµi ra khi khai th¸c cßn ph¶i chÞu mét tæn thÊt ®¸ng kÓ do
gÆp ph¶i c¸c phay ph¸ vµ c¸c tæn thÊt do c«ng nghÖ khai th¸c. Do ®ã tr÷ lîng
má khi ®i vµo thiÕt kÕ khai th¸c lu«n nhá h¬n tr÷ lîng trong b¶ng c©n ®èi, ngêi ta gäi tr÷ lîng nµy lµ tr÷ lîng c«ng nghiÖp.
Tr÷ lîng c«ng nghiÖp cña má ®îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc:
ZCN = Z§C * C , tÊn
trong ®ã: Z§C: Tr÷ lîng ®Þa chÊt trong b¶n c©n ®èi.
C: HÖ sè khai th¸c ( C = 1- 0,01 * Tch)
Tch: Tæn thÊt chung
Tch = tt + tkt
trong ®ã:
tt: tæn thÊt ®Ó l¹i c¸c trô b¶o vÖ c¹nh giÕng má, díi c¸c s«ng suèi, c¸c
c«ng tr×nh trªn mÆt cÇn b¶o vÖ, xung quanh c¸c ®øt g·y ®Þa chÊt…(tt = 3%).
tkt: tæn thÊt trong qu¸ tr×nh khai th¸c (phô thuéc vµo viÖc lùa chän hÖ
thèng khai th¸c, ph¬ng ph¸p khÊu than, mÊt m¸t do ®Ó l¹i than ë trô, v¸ch vØa,
than n»m l¹i ë ch©n v× chèng, mÊt m¸t do vËn t¶i díi ngÇm vµ trªn mÆt ®Êt…).
§èi víi c¸c vØa cña má than Hµ LÇm ®îc ®¸nh gi¸ lµ c¸c vØa dµy, thuéc lo¹i
Sinh viªn: Nguyễn Trung Hiếu
5
Líp Khai th¸c B- K55
§å ¸n tèt nghiÖp
lß
Bé m«n Khai th¸c hÇm
tho¶i vµ nghiªng, do vËy tkt ®îc lÊy kho¶ng 12%. Qua thùc tÕ khai th¸c ë má
than Hµ LÇm, tkt thêng lÊy b»ng 35%.
Do vËy Tch = 3% + 35% = 38%
C = 1 – 0,01 * 38 = 0,62
VËy tr÷ lîng c«ng nghiÖp cña má lµ:
ZCN = Z§C * C = 89.369.957 * 0,62 = 55.409.373 tÊn.
II.3. X¸c ®Þnh c«ng suÊt má vµ tuæi má
II.3.1. C«ng suÊt má (ZN)
C«ng suÊt má (S¶n lîng n¨m): Lµ s¶n lîng than khai th¸c ®îc trong mét
n¨m cña má. §©y lµ mét th«ng sè quan träng, ¶nh hëng ®Õn khèi lîng x©y
dùng c¬ b¶n, vèn ®Çu t x©y dùng c¬ b¶n, thêi gian x©y dùng c¬ b¶n, còng nh
hÖ thèng khai th¸c vµ c«ng nghÖ khai th¸c ®îc ¸p dông. Víi kÕ ho¹ch ph¸t
triÓn cña TËp ®oµn Than – Kho¸ng s¶n ViÖt Nam, ta chän c«ng suÊt má lµ
2,5 triÖu tÊn/ n¨m.
II.3.2. Tuæi má (Tm)
Lµ thêi gian tån t¹i cña má ®Ó khai th¸c hÕt tr÷ lîng cña má.
Má ®îc thiÕt kÕ khai th¸c tõ møc – 300 lªn møc -100.
Trªn c¬ së tr÷ lîng c«ng nghiÖp vµ s¶n lîng khai th¸c hµng n¨m (c«ng
suÊt má), ta x¸c ®Þnh ®îc tuæi má:
Tm =
Z CN
t1 t 2
AN
, n¨m
trong ®ã: AN: S¶n lîng n¨m cña má, tÊn/n¨m;
ZCN: Tr÷ lîng c«ng nghiÖp cña má;
Tm: Tuæi má tÝnh to¸n, n¨m;
t1 : Thêi gian x©y dùng má ( t1 = 3 n¨m);
t 2 : Thêi gian khÊu vÐt (kh«ng nhá h¬n 20% thêi gian khai th¸c
møc cuèi cïng t 2 = 4 n¨m).
Thay c¸c gi¸ trÞ vµo c«ng thøc trªn ta ®îc:
Tm =
Z CN
t1 t 2
AN
=
55.409.373
24
2.500.000
= 28 n¨m
Nh vËy tuæi má lµ 28 n¨m.
II.4. ChÕ ®é lµm viÖc cña má
- §èi víi bé phËn s¶n xuÊt: Trong s¶n xuÊt c«ng nghiÖp nãi chung vµ
nghµnh c«ng nghiÖp má nãi riªng, c¸n bé c«ng nh©n viªn lµm viÖc ë hai chÕ
®é, ®ã lµ chÕ ®é lµm viÖc gi¸n ®o¹n vµ chÕ ®é lµm viÖc liªn tôc. Nghµnh c«ng
nghiÖp má lµ mét nghµnh cã ®Æc thï riªng, ta chän chÕ ®é lµm viÖc gi¸n ®o¹n.
Theo chÕ ®é nµy th× sè ngµy lµm viÖc trong n¨m lµ 300 ngµy, mçi ngµy lµm
viÖc 3 ca, mçi ca lµm viÖc 8 giê, vµ ®îc quy ®Þnh nh sau:
Ca I: Lµm viÖc tõ 7h 15h
Ca II: Lµm viÖc tõ 15h 23h
Sinh viªn: Nguyễn Trung Hiếu
6
Líp Khai th¸c B- K55
§å ¸n tèt nghiÖp
lß
Bé m«n Khai th¸c hÇm
Ca III: Lµm viÖc tõ 23h 7h h«m sau.
§Ó ®¶m b¶o vÒ søc kháe cho c«ng nh©n, th× sau mçi tuÇn lµm viÖc sÏ
thay ®æi ca mét lÇn theo chÕ ®é ®æi ca nghÞch (tr×nh bµy nh trong s¬ ®å sau):
C«ng nh©n trong má lµm viÖc theo chÕ ®é ®æi ca nghÞch:
Thø 7
Chñ
Thø 2
Ca
I
Ca
II
Ca
III
Ca
I
Ca II
Ca III
Tæ
nhËt
A
B
C
- §èi víi bé phËn hµnh chÝnh:
+ S¸ng lµm viÖc tõ 7h 11h 30’
+ ChiÒu lµm viÖc tõ 1h 4h 30’, vµ nghØ ngµy chñ nhËt.
- Bé phËn trùc tr¹m, b¶o vÖ, b¬m níc, th«ng giã thùc hiÖn chÕ ®é lµm
viÖc liªn tôc:
+ Sè ngµy lµm viÖc trong n¨m: 300ngµy
+ Sè ca lµm viÖc trong ngµy: 3 ca.
II.5. Më vØa vµ ph©n chia ruéng má
II.5.1. Kh¸i qu¸t chung
Më vØa lµ viÖc ®µo c¸c ®êng lß tõ ngoµi mÆt ®Þa h×nh ®Õn vÞ trÝ kho¸ng
s¶n cã Ých ®Ó tõ ®ã më c¸c ®êng lß chuÈn bÞ cho viÖc khai th¸c.
ViÖc lùa chän s¬ ®å vµ vµ ph¬ng ph¸p më vØa hîp lý, cã mét ý nghÜa vµ
tÇm quan träng v« cïng lín. V× nã quyÕt ®Þnh thêi gian, quy m«, vèn ®Çu t
x©y dùng c¬ b¶n, c«ng nghÖ khai th¸c, møc ®é c¬ giíi hãa…
Ngîc l¹i, nÕu më vØa kh«ng hîp lý th× trong suèt thêi gian tån t¹i cña
má cã thÓ lµm gi¶m n¨ng suÊt lao ®éng, khã kh¨n trong viÖc c¶i tiÕn vµ ¸p
dông kü thuËt míi…, dÉn ®Õn t¨ng gi¸ thµnh khai th¸c.
Ph©n chia ruéng má lµ viÖc chia nhá toµn bé má than thµnh c¸c tÇng,
c¸c kho¶nh… kh¸c nhau ®Ó tiÖn cho viÖc khai th¸c, tr¸nh ® îc c¸c phay ph¸ vµ
¸p dông c«ng nghÖ dÔ dµng.
ë ®©y ®èi víi má than Hµ lÇm, gãc dèc trung b×nh cña c¸c vØa lµ 200,
kÝch thíc theo ph¬ng kh«ng lín l¾m, trong ®iÒu kiÖn kh«ng cã nh÷ng phay
ph¸ lín, ta chän ph©n chia ruéng má theo ph¬ng ph¸p chia tÇng ®Ó khai th¸c.
Khu má thiÕt kÕ cã chiÒu cao ®øng lµ 328m (tÝnh tõ mÆt b»ng +28 ®Õn
tÇng cuèi khai th¸c møc -300). Do ®iÒu kiÖn ®· khai th¸c tõ møc +28 ®Õn møc
-100 ®å ¸n thiÕt kÕ khai th¸c tõ møc -100 ®Õn møc -300 nªn ruéng má ®îc
chia ra lµm 4 tÇng:
+ C¸c tÇng cßn l¹i (4 tÇng: tõ møc -100 -300): ChiÒu cao th¼ng ®øng
lµ 200, chiÒu cao cña mçi tÇng lµ 200: 4 = 50 m, gãc dèc trung b×nh vØa 21,
chiÒu dµi theo híng dèc trung b×nh vØa lµ 140m. C¸c tÇng ®îc khai th¸c lÇn lît
tõ trªn xuèng díi.
Sinh viªn: Nguyễn Trung Hiếu
7
Líp Khai th¸c B- K55
§å ¸n tèt nghiÖp
lß
Bé m«n Khai th¸c hÇm
Giíi h¹n ®øng cña c¸c tÇng:
+ TÇng 1: Tõ -100 ®Õn -150
+ TÇng 2: Tõ -150 ®Õn -200
+ TÇng 3: Tõ -200 ®Õn -250
+ TÇng 4: Tõ -250 ®Õn -300
II.5.2. Ph¬ng ¸n më vØa:
Víi ®iÒu kiÖn ®Þa h×nh vµ ®Þa chÊt cña má than Hµ LÇm nh ®· tr×nh bµy
trong phÇn §Þa chÊt (ch¬ng I). Nh×n chung vÒ ®iÒu kiÖn ®Þa h×nh cña khu má
t¬ng ®èi thuËn lîi cho viÖc bè trÝ c¸c ph¬ng tiÖn vËn t¶i b»ng c¸c lo¹i h×nh vËn
t¶i kh¸c nhau.
C¨n cø vµo ®iÒu kiÖn ®Þa h×nh cña má th× viÖc bè trÝ mÆt b»ng s©n c«ng
nghiÖp møc +28 lµ hîp lý, ®¶m b¶o khèi lîng san g¹t lµ Ýt nhÊt, thuËn lîi cho
c«ng t¸c vËn chuyÓn trªn mÆt.
Tõ nh÷ng ®Æc ®iÓm vÒ ®iÒu kiÖn ®Þa chÊt cña khu má ®å ¸n xin ®Ò xuÊt
c¸c ph¬ng ¸n më vØa ®Ó khai th¸c tõ møc -100 -300 nh sau:
+ Ph¬ng ¸n 1: Më vØa b»ng giÕng ®øng kÕt hîp víi lß xuyªn vØa c¸c
møc
+ Ph¬ng ¸n 2: Më vØa b»ng giÕng ®øng kÕt hîp víi lß xuyªn vØa tõng
tÇng.
Tr×nh bµy (thuyÕt minh) cô thÓ cho tõng ph¬ng ¸n:
1. Ph¬ng ¸n 1: Më vØa b»ng giÕng ®øng kÕt hîp víi lß xuyªn vØa c¸c møc.
Tõ ®iÒu kiÖn ®¹i h×nh khu má, ta chän mÆt b»ng s©n c«ng nghiÖp ®Ó bè
trÝ cöa lß t¹i møc +28. VÞ trÝ cöa lß ®îc x¸c ®Þnh:
+ Cöa giÕng chÝnh cã täa ®é: X = 20.030
Y = 408.039
+ Cöa giÕng phô cã to¹ ®é: X = 20.068
Y = 408.109
T¹i mÆt b»ng s©n c«ng nghiÖp, ta thi c«ng ®ång thêi 2 giÕng ®øng.
GiÕng chÝnh dïng ®Ó vËn t¶i kho¸ng s¶n cã Ých lªn mÆt ®Êt, giÕng phô dïng ®Ó
vËn t¶i nguyªn vËt liÖu, ®a ngêi xuèng má, vËn t¶i ®Êt ®¸ th¶i lªn mÆt ®Êt. Hai
giÕng ®îc ®µo ®ång thêi tíi møc vËn t¶i chÝnh cña má (møc -200), sau ®ã ta
tiÕn hµnh ®µo s©n ga vµ ®µo ®êng lß xuyªn vØa møc -200, t¹i mçi c¸nh cña
ruéng má, ta tiÕn hµnh ®µo 2 ®êng lß thîng, thîng vËn t¶i ®îc ®µo ®Õn ®êng lß
däc vØa vËn t¶i, thîng th«ng giã, ®µo lß däc vØa vËn t¶i vµ lß däc vØa th«ng giã
cho tÇng ®Çu tiªn. Khi ®µo ra tíi biªn giíi th× ta tiÕn hµnh ®µo lß c¾t ban ®Çu
nèi lß däc vØa vËn t¶i vµ lß däc vØa th«ng giã tÇng ®Çu tiªn, sau ®ã tiÕn hµnh
c«ng t¸c khai th¸c.
Trong khi ®µo lß vËn t¶i møc -200 tiÕn hµnh ®µo c¸c ®êng lß th«ng giã
møc -100
+ VËn t¶i: Than khai th¸c ra ®îc vËn chuyÓn tõ lß chî, qua lß song song
ch©n, xuèng lß däc vØa vËn t¶i tÇng, theo lß thîng vËn t¶i ®i xuèng lß däc vØa
Sinh viªn: Nguyễn Trung Hiếu
8
Líp Khai th¸c B- K55
§å ¸n tèt nghiÖp
lß
Bé m«n Khai th¸c hÇm
vËn t¶i møc -200, sau ®ã ®îc vËn chuyÓn ra s©n giÕng chÝnh nhê ®êng lß
xuyªn vØa vËn t¶i møc -200, sau ®ã than tõ s©n giÕng chÝnh sÏ ®îc vËn chuyÓn
ra ngoµi qua giÕng chÝnh b»ng trôc t¶i skip.
+ Th«ng giã: Giã s¹ch ®i vµo qua cöa giÕng phô, ®i tíi ®êng lß xuyªn
vØa vËn chuyÓn møc -200, sau ®ã ®i theo ®êng lß däc vØa vËn t¶i møc -200, sau
®ã ®i theo ®êng lß thîng ®i tíi lß däc vØa vËn chuyÓn tÇng, qua häng s¸o th¸o
than, qua lß song song ch©n vµ ®i vµo lß chî. Giã bÈn ®i tõ lß chî qua lß däc
vØa th«ng giã, ®i ra thîng th«ng giã vµ ®i ra lß xuyªn vØa th«ng giã -100 vµ ®i
theo giÕng chÝnh ®i ra ngoµi.
+ Tho¸t níc: Níc tõ c«ng trêng khai th¸c ®îc ch¶y tù nhiªn theo r·nh
tho¸t níc ®µo ë bªn h«ng lß. Tõ lß chî ch¶y xuèng lß thîng, ch¶y qua lß däc
vØa vËn chuyÓn, ch¶y qua lß xuyªn vØa vËn chuyÓn møc ra hÇm tËp trung níc,
vµ tõ hÇm tËp trung níc ®îc b¬m lªn mÆt ®Êt.
PhÇn s©u cña má khi khai th¸c sÏ ®îc chuÈn bÞ t¬ng tù nh phÇn trªn.
S¬ ®å më vØa ph¬ng ¸n I ®îc thÓ hiÖn nh h×nh vÏ II- 1
2. Ph¬ng ¸n II: Më vØa b»ng giÕng ®øng kÕt hîp víi lß xuyªn vØa tõng tÇng
VÞ trÝ giÕng, mÆt b»ng s©n c«ng nghiÖp ®îc chän nh ph¬ng ¸n 1.
T¹i mÆt b»ng s©n c«ng nghiÖp, ta thi c«ng ®ång thêi 2 giÕng ®øng.
GiÕng chÝnh dïng ®Ó vËn t¶i kho¸ng s¶n cã Ých lªn mÆt ®Êt, giÕng phô dïng ®Ó
vËn t¶i nguyªn vËt liÖu, ®a ngêi xuèng má, vËn t¶i ®Êt ®¸ th¶i lªn mÆt ®Êt. Hai
giÕng ®îc ®µo ®ång thêi tíi møc vËn t¶i cña tÇng thø nhÊt (møc -150), ®µo ®êng lß xuyªn vØa vËn t¶i cho tÇng thø nhÊt møc -150, trong qu¸ tr×nh tho c«ng
®êng lß vËn t¶i møc -150 tiÕn hµnh ®µo c¸c ®êng lß th«ng giã møc møc -100
®Ó th«ng giã. Khi ®µo ®êng lß xuyªn vØa -150 tíi gÆp c¸c vØa, t¹i mçi vØa ta
®µo ®êng lß däc vØa vËn chuyÓn møc -150. T¹i mçi c¸nh cña ruéng má. Khi
®µo ra tíi biªn giíi th× ta tiÕn hµnh ®µo lß c¾t ban ®Çu nèi lß däc vØa vËn t¶i vµ
lß däc vØa th«ng giã tÇng ®Çu tiªn, sau ®ã tiÕn hµnh c«ng t¸c khai th¸c.
+ VËn t¶i: Than khai th¸c ®îc vËn chuyÓn tõ lß chî theo lß däc vØa vËn
t¶i cña tÇng ra lß xuyªn vØa vËn t¶i cña tÇng. T¹i s©n ga cña tÇng than ®îc vËn
t¶i qua giÕng ®øng chÝnh lªn mÆt b»ng s©n c«ng nghiÖp. Trªn mÆt b»ng s©n
c«ng nghiÖp than ®îc vËn chuyÓn b»ng c¸c thiÕt bÞ vËn t¶i ®Õn n¬i sµng tuyÓn.
+ Th«ng giã: Giã s¹ch ®i vµo qua cöa giÕng phô, ®i tíi ®êng lß xuyªn
vØa vËn chuyÓn cña tÇng, sau ®ã ®i theo ®êng lß däc vØa vËn t¶i tÇng, qua häng
s¸o th¸o than, qua lß song song ch©n vµ ®i vµo lß chî. Giã bÈn ®i tõ lß chî qua
lß däc vØa th«ng giã, vµ ®i ra lß xuyªn vØa th«ng giã vµ ®i theo giÕng chÝnh ®i
ra ngoµi.
+ Tho¸t níc: Níc tõ c«ng trêng khai th¸c ®îc ch¶y tù nhiªn qua lß däc
vØa vËn chuyÓn, ch¶y qua lß xuyªn vØa vËn chuyÓn tÇng ra hÇm tËp trung níc,
vµ tõ hÇm tËp trung níc ®îc b¬m lªn mÆt ®Êt
C¸c tÇng tiÕp theo cña má ®îc chuÈn bÞ vµ khai th¸c t¬ng tù nh tÇng
trªn.
S¬ ®å më vØa ph¬ng ¸n II ®îc thÓ hiÖn nh h×nh vÏ II- 2
Sinh viªn: Nguyễn Trung Hiếu
9
Líp Khai th¸c B- K55
§å ¸n tèt nghiÖp
lß
Bé m«n Khai th¸c hÇm
II.5.3. So s¸nh kü thuËt c¸c ph¬ng ¸n më vØa
Ph¬ng ¸n I
Ph¬ng ¸n II
Më vØa b»ng giÕng ®øng kÕt + Má nhanh ®i vµo s¶n xuÊt
u
hîp víi lß xuyªn vØa c¸c møc + Chãng thu håi vèn ®Çu t
th× tæng khèi lîng ®µo lß + ViÖc th«ng giã vµ tæ chøc vËn
®iÓm xuyªn vØa Ýt h¬n, nªn chi phÝ t¶i ®¬n gi¶n
®µo lß xuyªn vØa Ýt h¬n ph¬ng + Thêi gian tån t¹i cña ®êng lß
¸n II
ng¾n nªn chi phÝ b¶o vÖ lß Ýt
+ ViÖc th«ng giã vµ tæ chøc + ChiÒu dµi ®êng lß xuyªn vØa
Nhîc vËn t¶i phøc t¹p h¬n ph¬ng ¸n lín, nªn chi phÝ ®µo lß xuyªn
II
vØa lín
®iÓm + Thêi gian tån t¹i cña c¸c ®- + Ph¶i x©y dùng nhiÒu s©n
êng lß l©u nªn chi phÝ b¶o vÖ giÕng chÝnh h¬n
lín h¬n
II.5.4. So s¸nh kinh tÕ c¸c ph¬ng ¸n më vØa
1. ChØ tiªu kinh tÕ cña ph¬ng ¸n I:
a) Chi phÝ ®µo lß:
Chi phÝ ®µo lß ®îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc:
K = k i . l i ,®ång
Trong ®ã:
k i :§¬n gi¸ ®µo 1 mÐt lß thø I
,®ång/m.
l i :ChiÒu dµi ®êng lß thø I
,m.
KÕt qu¶ tÝnh to¸n ®îc tæng hîp trong b¶ng II- 1
B¶ng II- 1: TÝnh to¸n chi phÝ ®µo lß
TT
Tªn ®êng lß
§¬n vÞ
Khèi lîng
1
2
3
4
∑
GiÕng ®øng chÝnh
GiÕng ®øng phô
§êng lß xuyªn vØa
+ Møc -100
+ Møc -200
+ Møc -300
§êng lß thîng
m
m
328
328
m
m
m
m
300
300
320
3060
§¬n gi¸ Thµnh tiÒn
(10 6 ®ång (10 6 ®ång
)
)
40
13.120
40
13.120
12
12
12
4
3600
3600
3840
12.240
49.520
b) Chi phÝ b¶o vÖ lß:
§îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc:
R = r. l i . t i ,®ång
r - §¬n gi¸ b¶o vÖ 1 mÐt lß trong thêi gian 1 n¨m
,®/m.n¨m.
l i - ChiÒu dµi ®êng lß thø i, (m).
t i - Thêi gian dù tÝnh b¶o vÖ ®êng lß thø I ,n¨m.
Sinh viªn: Nguyễn Trung Hiếu
10
Líp Khai th¸c B- K55
§å ¸n tèt nghiÖp
lß
Bé m«n Khai th¸c hÇm
KÕt qu¶ tÝnh to¸n ®îc tæng hîp trong b¶ng II- 2
B¶ng II- 2: Chi phÝ b¶o vÖ lß
TT Tªn ®êng lß
Thêigian ChiÒu
§¬n gi¸
(n¨m)
dµi (m) (103®ång)
1 GiÕng ®øng chÝnh
36
328
50
2 GiÕng ®øng phô
36
328
50
3 Lß xuyªn vØa
+ Møc -100
20
300
40
+ Møc - 200
25
300
40
+ Møc -300
16
320
40
4 Lß thîng
20
3060
60
∑
c) Chi phÝ vËn t¶i
§îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc:
C vt =A m . l. t.C
,®.T.m
Trong ®ã:
Am: S¶n lîng cña má
t: Thêi gian vËn t¶i qua ®êng lß
l: ChiÒu dµi ®êng lß vËn t¶i
C: Chi phÝ vËn t¶i
KÕt qu¶ tÝnh to¸n thÓ hiÖn trong b¶ng II- 3
B¶ng II- 3: Chi phÝ vËn t¶i
Tªn ®êng lß
l
t
C
Am
(km) (n¨m)
(T/n¨m) (®ång)
GiÕng ®Æt trôc t¶i 0,378
360
1000
Lß xuyªn vØa
+ Møc - 200
0,3
20
2.500.000 1200
+ Møc -300
0,32
20
1200
Lß thîng
Tæng
0,306
10
300
2. ChØ tiªu kinh tÕ ph¬ng ¸n II
Thµnh tiÒn
(103®ång)
590.400
590.400
240.000
480.000
256.000
3.672.000
5.828.800
Thµnh tiÒn
(®ång)
34.020.106
18000.106
19200.106
2295.106
73.515.106
a) Chi phÝ ®µo lß:
Chi phÝ ®µo lß ®îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc:
K = k i . l i ,®ång
Trong ®ã:
k i :§¬n gi¸ ®µo 1 mÐt lß thø i ,®ång/m.
l i :ChiÒu dµi ®êng lß thø i ,m.
KÕt qu¶ tÝnh to¸n ®îc tæng hîp trong b¶ng II- 4
B¶ng II- 4: Chi phÝ ®µo lß
Sinh viªn: Nguyễn Trung Hiếu
11
Líp Khai th¸c B- K55
§å ¸n tèt nghiÖp
lß
Bé m«n Khai th¸c hÇm
STT
Tªn ®êng lß
§¬n vÞ
Khèi lîng
1
2
3
GiÕng ®øng chÝnh
GiÕng ®øng phô
§êng lß xuyªn vØa
+ Møc -100
+ Møc -150
+ Møc -200
+ Møc -250
+ Møc -300
m
m
328
328
m
m
m
m
m
300
280
300
280
320
§¬n gi¸ Thµnh tiÒn
(10 6 ®ång (10 6 ®ång
)
)
40
13.120
40
13.120
12
12
12
12
12
3600
3360
3600
3360
3840
44.000
∑
b) Chi phÝ b¶o vÖ lß:
§îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc:
R = r. l i . t i
,®ång
r - §¬n gi¸ b¶o vÖ 1 mÐt lß trong thêi gian 1 n¨m
,®/m.n¨m.
l i - ChiÒu dµi ®êng lß thø i
,(m).
t i - Thêi gian dù tÝnh b¶o vÖ ®êng lß thø i
,n¨m.
KÕt qu¶ tÝnh to¸n ®îc tæng hîp trong b¶ng II- 5
B¶ng II- 5: Chi phÝ b¶o vÖ lß
TT Tªn ®êng lß
Thêigian ChiÒu
§¬n gi¸
Thµnh tiÒn
3
(n¨m)
dµi (m) (10 ®ång) (103VN®ång)
1
GiÕng ®øng chÝnh
36
328
50
590.400
2
GiÕng ®øng phô
36
328
50
590.400
3
§êng lß xuyªn vØa
+ Møc -100
20
300
40
240.000
+ Møc -150
20
280
40
224.000
+ Møc -200
20
300
40
240.000
+ Møc -250
20
280
40
224.000
+ Møc -300
10
320
40
128.000
2.236.800
∑
c) Chi phÝ vËn t¶i:
§îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc:
C vt =A m . l. t.C
,®.T.m
Trong ®ã:
Am: S¶n lîng cña má
t: Thêi gian vËn t¶i qua ®êng lß
l: ChiÒu dµi ®êng lß vËn t¶i
C: Chi phÝ vËn t¶i
KÕt qu¶ tÝnh to¸n ®îc tæng hîp trong b¶ng II- 6
Sinh viªn: Nguyễn Trung Hiếu
12
Líp Khai th¸c B- K55
§å ¸n tèt nghiÖp
lß
B¶ng II- 6: Chi phÝ vËn t¶i
Tªn ®êng lß
l
(km)
GiÕng ®Æt trôc t¶i 0,378
Lß xuyªn vØa
+ Møc -150
0,28
+ Møc -200
0,3
+ Møc -250
0,28
+ Møc -300
0,32
Tæng
Bé m«n Khai th¸c hÇm
t
(n¨m)
36
Am
(T/n¨m)
C
(®ång)
1000
Thµnh tiÒn
(VN ®ång)
34.020.106
10
10
10
10
2.500.000
1200
1200
1200
1200
8.400.106
9.000.106
8.400.106
3.072.106
62.892.106
3. Tæng hîp chØ tiªu kinh tÕ kü thuËt cña 2 ph¬ng ¸n (thÓ hiÖn trong
b¶ng II-7)
B¶ng II- 7: B¶ng tæng hîp chØ tiªu kinh tÕ kü thuËt
STT
Tªn chi phÝ
§¬n vÞ
Tªn ph¬ng ¸n
tÝnh
Ph¬ng ¸n I
Ph¬ng ¸n II
1
Chi phÝ ®µo lß
45.920.106
40.400.106
2
Chi phÝ b¶o vÖ ®êng lß
VN ®ång
5.828,8.106
2.236,8.106
3
Chi phÝ vËn t¶i
73.515.106
62.892.106
4
5
Tæng
Tû lÖ %
125.263,8.106
100%
105.528,8. 106
84,2%
KÕt luËn:
+ Qua viÖc so s¸nh vÒ mÆt kü thuËt, ta thÊy r»ng ph¬ng ¸n II cã nhiÒu u
®iÓm h¬n vµ cã tÝnh u viÖt h¬n ph¬ng ¸n I.
+ MÆt kh¸c khi so s¸nh vÒ mÆt kinh tÕ ta thÊy sù chªnh lÖch h¼n. Chi
phÝ cho ph¬ng ¸n II chØ b»ng 84,2% so víi ph¬ng ¸n I.
Qua viÖc so s¸nh vÒ mÆt kinh tÕ- kü thuËt, ta thÊy ph¬ng ¸n II mang
tÝnh u viÖt h¬n ph¬ng ¸n I. VËy ®å ¸n xin chän ph¬ng ¸n II ‘‘Më vØa b»ng
giÕng ®øng kÕt hîp víi lß xuyªn vØa tõng tÇng’’ ®Ó lµm ph¬ng ¸n më vØa cho
má than Hµ LÇm khi thiÕt kÕ khai th¸c tõ møc -100 -300.
II.6. ThiÕt kÕ thi c«ng ®µo lß më vØa
ë ®©y tÝnh to¸n thiÕt kÕ thi c«ng ®µo lß më vØa ta chän ®êng lß xuyªn
vØa tÇng ®Ó tÝnh to¸n thiÕt kÕ.
II.6.1. Chän h×nh d¹ng tiÕt diÖn lß vµ vËt liÖu chèng lß
§èi víi d¹ng ®êng lß nµy, ta chän cã h×nh d¹ng ®êng lß vßm 1 t©m,
chèng lß b»ng neo bª t«ng cèt thÐp (BTCT) kÕt hîp víi bª t«ng phun
II.6.2. X¸c ®Þnh kÝch thíc tiÕt diÖn lß
Khi x¸c ®Þnh kÝch thíc tiÕt diÖn ®êng lß, cÇn ph¶i tho¶ m·n 2 ®iÒu kiÖn:
§iÒu kiÖn vÒ vËn t¶i vµ ®iÒu kiÖn vÒ th«ng giã.
Sinh viªn: Nguyễn Trung Hiếu
13
Líp Khai th¸c B- K55
- Xem thêm -
.DOC 
135 
305 
61 
