luan van,khoa luan, thac si , su pham1document,pdf,docx,download
Khãa luËn tèt nghiÖp
Ph¹m ThÞ Thuý V©n
Trêng ®¹i häc s ph¹m Hµ Néi 2
Khoa Ng÷ v¨n
Ph¹m ThÞ Thuý V©n
ThÕ giíi nh©n vËt trong truyÖn ng¾n
cña m¨cxim gorki
Kho¸ luËn tèt nghiÖp ®¹i häc
Chuyªn ngµnh: V¨n häc níc ngoµi
Ngêi híng dÉn khoa häc
T.s. Vò C«ng H¶o
Hµ Néi - 2007
Líp K29A - Ng÷ V¨n
1
tai lieu,dh su pham, luan van thac si,123doc1bao cao,tieu luan,de tai khoa hoc,khoa luan,tieu luan
luan van,khoa luan, thac si , su pham2document,pdf,docx,download
Khãa luËn tèt nghiÖp
Ph¹m ThÞ Thuý V©n
Trêng ®¹i häc s ph¹m Hµ Néi 2
Khoa Ng÷ v¨n
Ph¹m ThÞ Thuý V©n
ThÕ giíi nh©n vËt trong truyÖn ng¾n
cña m¨cxim gorki
Kho¸ luËn tèt nghiÖp ®¹i häc
Chuyªn ngµnh: V¨n häc níc ngoµi
Hµ Néi - 2007
Líp K29A - Ng÷ V¨n
2
tai lieu,dh su pham, luan van thac si,123doc2bao cao,tieu luan,de tai khoa hoc,khoa luan,tieu luan
luan van,khoa luan, thac si , su pham3document,pdf,docx,download
Khãa luËn tèt nghiÖp
Ph¹m ThÞ Thuý V©n
Lêi c¶m ¬n
Kho¸ luËn ®îc hoµn thµnh ngoµi sù nç lùc cña b¶n th©n, t«i ®· nhËn ®îc sù
gióp ®ì tËn t×nh c¶m thÇy gi¸o híng dÉn, Ts. Vò C«ng H¶o, cïng c¸c thÇy c« gi¸o
trong bé m«n V¨n häc Nga, tæ V¨n häc níc ngoµi, Khoa Ng÷ v¨n.
Cho phÐp t«i bµy tá lßng biÕt ¬n ch©n thµnh ®èi víi c¸c thÇy c«, ®Æc biÖt ®èi víi
Ts. Vò C«ng H¶o.
Xin bµy tá lßng biÕt ¬n ®Õn gia ®×nh, b¹n bÌ, nh÷ng ngêi ®· lu«n ®éng viªn
khÝch lÖ, hç trî, t¹o ®iÒu kiÖn tèt nhÊt cho t«i thùc hiÖn ®Ò tµi.
Hµ Néi, ngµy
th¸ng
n¨m 2007
Ngêi viÕt kho¸ luËn
Ph¹m ThÞ Thuý V©n
Líp K29A - Ng÷ V¨n
3
tai lieu,dh su pham, luan van thac si,123doc3bao cao,tieu luan,de tai khoa hoc,khoa luan,tieu luan
luan van,khoa luan, thac si , su pham4document,pdf,docx,download
Khãa luËn tèt nghiÖp
Ph¹m ThÞ Thuý V©n
Lêi cam ®oan
Xin cam ®oan ®©y lµ c«ng tr×nh nghiªn cøu cña riªng t«i. C¸c sè liÖu, kÕt qu¶
nghiªn cøu trong kho¸ luËn cha tõng ®îc c«ng bè trong c¸c c«ng tr×nh nghiªn cøu
kh¸c. NÕu sai t«i xin hoµn toµn chÞu tr¸ch nhiÖm!
Líp K29A - Ng÷ V¨n
4
tai lieu,dh su pham, luan van thac si,123doc4bao cao,tieu luan,de tai khoa hoc,khoa luan,tieu luan
luan van,khoa luan, thac si , su pham5document,pdf,docx,download
Khãa luËn tèt nghiÖp
Ph¹m ThÞ Thuý V©n
Môc lôc
më ®Çu 1
1. Lý do chän ®Ò tµi ............................................................................................ 1
1.1. Lý do khoa häc ........................................................................................ 1
1.2. Lý do thùc tiÔn ......................................................................................... 2
2. LÞch sö vÊn ®Ò ................................................................................................. 3
3. Ph¹m vi, ®èi tîng, nhiÖm vô nghiªn cøu ...................................................... 7
3.1. Ph¹m vi, ®èi tîng nghiªn cøu ................................................................ 8
3.2. NhiÖm vô nghiªn cøu ............................................................................... 8
4. Ph¬ng ph¸p nghiªn cøu................................................................................. 8
5. §ãng gãp cña ®Ò tµi ........................................................................................ 9
6. CÊu tróc cña kho¸ luËn ................................................................................... 9
Ch¬ng 1: ThÕ giíi nh©n vËt trong c¸c truyÖn ng¾n cña
M.Gorki 10
1.1. Nh©n vËt trong t¸c phÈm v¨n häc .............................................................. 10
1.2. Nh©n vËt trong c¸c truyÖn ng¾n hiÖn thùc ................................................. 13
1.2.1. Nh©n vËt “con ngêi nhá bД.............................................................. 14
1.2.2. Nh©n vËt “con ngêi thõa”.................................................................. 26
1.2.3. Nh©n vËt “ngêi c«ng nh©n v« s¶n” ................................................... 30
1.3. Nh©n vËt trong c¸c truyÖn ng¾n l·ng m¹n ................................................. 34
1.3.1. C¬ së chÊt liÖu s¸ng t¸c ...................................................................... 35
1.3.2. Nh©n vËt “con ngêi tù do” ................................................................ 37
1.3.3. Nh©n vËt tiªn phong ............................................................................ 42
1.3.4. Nh©n vËt “tÇm thêng” ....................................................................... 44
Ch¬ng 2: NghÖ thuËt kh¾c häa nh©n vËt 48
2.1. Kh¾c häa nh©n vËt qua nghÖ thuËt kÓ ....................................................... 49
2.1.1. Kh¸i niÖm........................................................................................... 49
Líp K29A - Ng÷ V¨n
5
tai lieu,dh su pham, luan van thac si,123doc5bao cao,tieu luan,de tai khoa hoc,khoa luan,tieu luan
luan van,khoa luan, thac si , su pham6document,pdf,docx,download
Khãa luËn tèt nghiÖp
Ph¹m ThÞ Thuý V©n
2.1.2. Ng«i kÓ .......................................................................................................50
2.1.3. Giäng ®iÖu kÓ chuyÖn ......................................................................... 55
2.2. Kh¾c häa nh©n vËt qua nghÖ thuËt t¶ ......................................................... 62
2.2.1. Kh¸i niÖm............................................................................................ 62
2.2.2. T¶ ngo¹i h×nh ...................................................................................... 62
2.2.3. T¶ hµnh ®éng ...................................................................................... 65
2.2.4. T¶ t©m tr¹ng ........................................................................................ 66
2.3. NghÖ thuËt kh¾c häa nh©n vËt qua ®èi tho¹i vµ ®éc tho¹i ......................... 68
2.3.1. §èi tho¹i ............................................................................................. 68
2.3.2. §éc tho¹i néi t©m................................................................................ 73
2.4. Kh¾c häa nh©n vËt qua nghÖ thuËt x©y dùng kÕt cÊu truyÖn ..................... 75
2.4.1. Kh¸i niÖm............................................................................................ 75
2.4.2. Tæ chøc cèt truyÖn .............................................................................. 76
2.4.3. X©y dùng nh©n vËt trong mèi quan hÖ t¬ng ph¶n, ®èi lËp ................ 77
2.4.4. X©y dùng c¸c t×nh huèng truyÖn ®éc ®¸o ........................................... 78
kÕt luËn
81
Th môc tµi liÖu tham kh¶o
84
Líp K29A - Ng÷ V¨n
6
tai lieu,dh su pham, luan van thac si,123doc6bao cao,tieu luan,de tai khoa hoc,khoa luan,tieu luan
luan van,khoa luan, thac si , su pham7document,pdf,docx,download
Khãa luËn tèt nghiÖp
Ph¹m ThÞ Thuý V©n
më ®Çu
1. Lý do chän ®Ò tµi.
1.1. Lý do khoa häc.
Nh¾c ®Õn v¨n häc Nga lµ nh¾c ®Õn mét nÒn v¨n häc lín cña nh©n lo¹i vµ
nh¾c ®Õn nh÷ng tªn tuæi vÜ ®¹i nhÊt cña nÒn v¨n häc nµy, bªn c¹nh nh÷ng ®¹i
diÖn tiªu biÓu nh: A.X.Puskin; M.I.Lecmontop; N.V.G«g«n; V.G.Bªlinxki;
Ph.M.§oxtoiepki; A.P.Sªkh«p… ngêi ta kh«ng thÓ kh«ng nh¾c tíi Alecx©y
Macxim«vich Gorki. XuÊt hiÖn trong giai ®o¹n ®Æc biÖt cña lÞch sö mµ R.R«l¨ng
®· diÔn ®¹t b»ng h×nh ¶nh rÊt sèng ®éng: “Anh ra ®êi vµo giai ®o¹n cuèi cïng
cña mïa ®«ng, trªn ranh giíi cña mïa xu©n võa xuÊt hiÖn, vµo lóc tíi ngµy ph©n
®iÓm. Sù trïng hîp ®ã tîng trng cho cuéc ®êi anh, cuéc ®êi g¾n liÒn víi ngµy
tËn thÕ cña thÕ giíi cò vµ n¶y sinh thÕ giíi míi trong b·o t¸p”. M.Gorki lµ g¹ch
nèi ®¸ng tù hµo gi÷a hai thêi kú hoµng kim cña v¨n häc Nga, ngêi ®· khai sinh
ra chñ nghÜa hiÖn thùc X· héi chñ nghÜa trong v¨n häc thÕ kû XX. Lªnin gäi «ng
lµ “bËc tµi hoa nghÖ thuËt v« cïng lçi l¹c”, “ngêi ®¹i biÓu vÜ ®¹i nhÊt cña v¨n
nghÖ v« s¶n”.
§Õn Gorki, lÇn ®Çu tiªn trong lÞch sö, v¨n häc ®· g¾n liÒn víi cuéc c¸ch
m¹ng d©n téc, t¸c phÈm cña «ng ®îc ch¾t läc tõ nh÷ng “®¾ng cay” cña cuéc
®êi. Tõ ®ã cÊt tiÕng ngîi ca, t«n vinh vai trß, kh¶ n¨ng k× diÖu cña con ngêi,
híng con ngêi tíi cuéc c¸ch m¹ng tù gi¶i phãng m×nh. Víi h¬n bèn m¬i n¨m
lao ®éng nghÖ thuËt cÇn mÉn vµ g¾n bã víi cuéc ®Êu tranh s«i næi cña quÇn
chóng nh©n d©n trong buæi giao thêi ®Çy biÕn ®éng, M.Gorki ®· ®Ó l¹i mét di s¶n
v¨n häc phong phó vµ ®éc ®¸o. Nã kh«ng chØ ph¶n ¸nh ®îc ®êi sèng cña nh©n
d©n Nga, t©m hån ngêi Nga trong thêi kh¾c “ba ®µo” cña lÞch sö mµ cßn thÓ
Líp K29A - Ng÷ V¨n
7
tai lieu,dh su pham, luan van thac si,123doc7bao cao,tieu luan,de tai khoa hoc,khoa luan,tieu luan
luan van,khoa luan, thac si , su pham8document,pdf,docx,download
Khãa luËn tèt nghiÖp
Ph¹m ThÞ Thuý V©n
hiÖn ®îc tµi n¨ng cña mét nghÖ sÜ lín, mét nh©n c¸ch vÜ ®¹i cña mét ngêi con
tiªn tiÕn cña “®¹i d¬ng” nh©n d©n lao ®éng Nga.
Trong giai ®o¹n lÞch sö ®ang chuyÓn m×nh sang giai ®o¹n c¸ch m¹ng v«
s¶n, M.Gorki bíc lªn v¨n ®µn vµ trë thµnh mét thiªn tµi nghÖ thuËt cña thÕ kû
XX, lµ “con chim b¸o b·o cña c¸ch m¹ng Nga”, “®em ngßi bót c«ng khai vµ
trùc tiÕp phôc vô sù nghiÖp ®Êu tranh cña giai cÊp v« s¶n” [5,237].
Tµi n¨ng cña «ng ®îc thÓ hiÖn trªn nhiÒu lÜnh vùc: th¬, tiÓu thuyÕt, kÞch,
trêng ca… ®Æc biÖt lµ truyÖn ng¾n. “§©y lµ thÓ lo¹i chiÕm u thÕ vÒ sè lîng
còng nh chÊt lîng trong s¸ng t¸c cña Gorki nh÷ng n¨m 90” [1,514]. Trong
khu«n khæ cña kho¸ luËn, ngêi viÕt chØ t×m hiÓu mét khÝa c¹nh trong truyÖn
ng¾n cña «ng ®ã lµ sù thÓ hiÖn phong phó, ®éc ®¸o cña thÕ giíi nh©n vËt. Bëi t×m
hiÓu nh©n vËt còng lµ híng tíi kh¸m ph¸ chiÒu s©u cña t¸c phÈm. Tõ chiÒu s©u
®ã chóng ta sÏ thÊy ®îc c¸i nh×n cña nhµ v¨n nh÷ng n¨m vÒ cuéc ®êi vµ con
ngêi. Nh vËy víi tÝnh chÊt lµ mét c«ng cô, nh©n vËt bao giê còng lµ chÝa kho¸
më cöa thÕ giíi hiÖn thùc kh¸m ph¸ nh÷ng bÝ Èn cña ®êi sèng. Th«ng qua nh÷ng
t¸c phÈm cña M.Gorki ngêi ®äc kh«ng chØ thÊy ®îc nh÷ng sè phËn, nh÷ng con
ngêi ®¹i diÖn cho tÇng líp giai cÊp m×nh trong x· héi mµ réng lín h¬n lµ bøc
tranh vÒ x· héi Nga cuèi thÕ kû XIX ®Çu thÕ kû XX. ë ®ã cßn thÓ hiÖn c¸ch
nh×n, nh÷ng quan ®iÓm vÒ nghÖ thuËt còng nh vÒ x· héi, thêi ®¹i cña nhµ v¨n.
T×m hiÓu vÒ truyÖn ng¾n cña M.Gorki nãi chung, vÒ thÕ giíi nh©n vËt trong t¸c
phÈm cña «ng nãi riªng lµ mét c¸ch ®Ó tiÕp cËn vµ hiÓu vÒ mét tµi n¨ng, mét
nh©n c¸ch vÜ ®¹i ®îc c¶ thÕ giíi mÕn phôc vµ réng h¬n lµ vÒ cuéc sèng Nga,
tÝnh c¸ch Nga trong thêi kú lÞch sö ®ã.
1.2. Lý do thùc tiÔn.
Líp K29A - Ng÷ V¨n
8
tai lieu,dh su pham, luan van thac si,123doc8bao cao,tieu luan,de tai khoa hoc,khoa luan,tieu luan
luan van,khoa luan, thac si , su pham9document,pdf,docx,download
Khãa luËn tèt nghiÖp
Ph¹m ThÞ Thuý V©n
ë Nga vµ c¸c níc ph¬ng T©y ®· cã nh÷ng c«ng tr×nh khoa häc nghiªn
cøu vÒ t¸c phÈm cña Gorki mét c¸ch toµn diÖn vµ hÖ thèng. ë ViÖt Nam tªn tuæi
vµ c¸c t¸c phÈm cña «ng tõ l©u ®· ®îc biÕt ®Õn nhng trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y
nguån t liÖu nghiªn cøu vÒ M.Gorki cßn nhiÒu h¹n chÕ. §éc gi¶ trÎ tuæi phÇn
lín chØ biÕt ®îc vÒ «ng qua c¸c ch¬ng trong gi¸o tr×nh lÞch sö v¨n häc, ®Çu mçi
tuyÓn tËp t¸c phÈm cña «ng ®îc dÞch giíi thiÖu hay trong nh÷ng bµi viÕt vÒ tiÓu
sö cña nhµ v¨n trong s¸ch gi¸o khoa ë bËc THPT.
§· h¬n 20 n¨m, M.Gorki lµ mét t¸c gi¶ v¨n häc níc ngoµi ®îc chÝnh
thøc ®a vµo gi¶ng d¹y, häc tËp trong hÖ thèng nhµ trêng THPT; lµ mét sinh
viªn ng÷ v¨n sÏ trùc tiÕp gi¶ng d¹y vÒ c¸c t¸c phÈmcña «ng trong t¬ng lai, ngêi
viÕt rÊt muèn cã sù t×m hiÓu s©u s¾c vÒ t¸c gi¶ nµy ®Ó phôc vô tèt h¬n cho c«ng
viÖc.
Cïng víi lßng kÝnh träng tríc mét ®¹i biÓu vÜ ®¹i nhÊt cña nÒn v¨n häc
hiÖn thùc X· héi chñ nghÜa vµ nh©n d©n lao ®éng Nga - X« ViÕt, yªu thÝch c¸c
truyÖn ng¾n cña M.Gorki vµ c¸c lý do trªn, ngêi viÕt thùc hiÖn ®Ò tµi:“ThÕ giíi
nh©n vËt trong truyÖn ng¾n cña M¨cxim Gorki” víi mong muèn ®ãng gãp
thªm mét tµi liÖu khoa häc nghiªn cøu vÒ truyÖn ng¾n nãi riªng vµ s¸ng t¸c cña
M.Gorki nãi chung, gióp ngêi ®äc cã c¸i nh×n s©u s¾c vµ toµn diÖn h¬n vÒ con
ngêi còng nh truyÖn ng¾n Gorki.
2. LÞch sö vÊn ®Ò.
Ngay tõ nh÷ng ngµy ®Çu xuÊt hiÖn trªn v¨n ®µn, M.Gorki ®· t¹o ®îc mét
sù chó ý ®Æc biÖt trong c¸c nhµ v¨n vµ c¸c nhµ phª b×nh, uËn næi tiÕng cña Nga
®¬ng thêi. Hä coi «ng lµ mét hiÖn tîng ®Æc biÖt, mét nhµ v¨n xuÊt th©n tõ n«ng
d©n, h¬n n÷a l¹i tõ tÇng líp díi ®¸y cña x· héi.
Líp K29A - Ng÷ V¨n
9
tai lieu,dh su pham, luan van thac si,123doc9bao cao,tieu luan,de tai khoa hoc,khoa luan,tieu luan
luan van,khoa luan, thac si , su pham10document,pdf,docx,download
Khãa luËn tèt nghiÖp
Ph¹m ThÞ Thuý V©n
Tõ sau khi truyÖn ng¾n Makar Tsu®ra ®îc ®¨ng trªn b¸o Kapkaz n¨m
1892, bót danh M¨cxim Gorki ®· kh¼ng ®Þnh ®îc vÞ trÝ trªn v¨n ®µn. C¸c s¸ng
t¸c cña Gorki sau ®ã nhanh chãng ®îc c«ng chóng hoan nghªnh ®ãn ®äc, nhÊt
lµ nh÷ng ngêi lao ®éng. S¸ng t¸c cña «ng cã ¶nh hëng m¹nh mÏ ®Õn phong
trµo c«ng nh©n trong níc. Kh«ng ph¶i ngÉu nhiªn mµ giai cÊp c«ng nh©n lao
®éng Nga bÊy giê gäi «ng lµ “nhµ v¨n cña chóng ta”. ¶nh hëng cña Gorki
kh«ng chØ dõng l¹i ë trong níc mµ nhanh chãng vît ra ngoµi biªn giíi níc
Nga ®Õn víi c¸c nhµ v¨n tiªn tiÕn cña giai cÊp c«ng nh©n thÕ giíi. C¸c nhµ v¨n v«
s¶n Nga t«n «ng lµ “ngêi anh c¶”. Nhµ v¨n Ph¸p Anat«n Fr¨ngx¬ th× nhËn xÐt
“con ngêi nh Gorki thuéc vÒ toµn thÕ giíi”.
Nh trªn ®· nãi, M. Gorki s¸ng t¸c trªn nhiÒu thÓ lo¹i, trong ®ã truyÖn
ng¾n lµ thÓ lo¹i thµnh c«ng h¬n c¶. §©y còng lµ ®èi tîng quan t©m thêng
xuyªn cña c¸c nhµ nghiªn cøu. Trong c¸c c«ng tr×nh nghiªn cøu, truyÖn ng¾n bao
giê còng cã mét vÞ trÝ xøng ®¸ng. C¸c t¸c gi¶ hÇu hÕt ®Òu thèng nhÊt chia truyÖn
ng¾n cña M.Gorki thµnh hai m¶ng mét c¸ch t¬ng ®èi: m¶ng truyÖn ng¾n l·ng
m¹n vµ m¶ng truyÖn ng¾n hiÖn thùc. “Trong s¸ng t¸c cña Gorki nh÷ng n¨m 90
cã nh÷ng t¸c phÈm hiÖn thùc ®ång thêi cã c¶ nh÷ng t¸c phÈm l·ng m¹n” [1,514].
Trong gi¸o tr×nh LÞch sö v¨n häc X« ViÕt nhµ nghiªn cøu næi tiÕng cña
Nga, S.O.Mªlich Nubar«p ®· ph¸c ho¹ toµn bé qu¸ tr×nh s¸ng t¹o nghÖ thuËt,
®Æc biÖt nhÊn m¹nh vai trß cña M.Gorki ®èi víi nÒn v¨n häc míi cña Nga nãi
riªng vµ liªn bang X« ViÕt nãi chung. §¸ng chó ý lµ nhËn ®Þnh: “Sù vÜ ®¹i cña
Gorki lµ ë chç khi tiÕp thu nh÷ng truyÒn thèng u tó cña nÒn v¨n häc cæ ®iÓn qu¸
khø, nhµ v¨n ®· lý gi¶i chóng theo quan ®iÓm cña thêi ®¹i lÞch sö míi, cña mét
thÕ giíi quan míi, ch©n chÝnh c¸ch m¹ng, ®ã lµ quan ®iÓm cña chñ nghÜa
M¸c”[11,4]. Thµnh c«ng ®¸ng kÓ cña c«ng tr×nh lµ nh÷ng ph©n lo¹i, quy lo¹i vµ
Líp K29A - Ng÷ V¨n
10
tai lieu,dh su pham, luan van thac si,123doc10bao cao,tieu luan,de tai khoa hoc,khoa luan,tieu luan
luan van,khoa luan, thac si , su pham11document,pdf,docx,download
Khãa luËn tèt nghiÖp
Ph¹m ThÞ Thuý V©n
ph©n tÝch kh¸ s©u s¾c vÒ nguyªn nh©n tÝnh thµnh tùu còng nh sù x©m nhËp rÊt
mùc hµi hoµ cña hai khuynh híng l·ng m¹n vµ hiÖn thùc trong truyÖn ng¾n cña
nhµ v¨n. Nh÷ng ph©n tÝch ph¸t hiÖn cña t¸c gi¶ ®· cã t¸c dông gîi më cho ngêi
viÕt trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn ®Ò tµi.
ë ViÖt Nam, sè lîng c«ng tr×nh, bµi viÕt vÒ M.Gorki vµ sù nghiÖp s¸ng t¸c
cña «ng kh¸ phong phó, tõ s¸ch nghiªn cøu ®Õn c¸c bµi viÕt ®¨ng trªn t¹p chÝ.
Trong Gi¸o tr×nh lÞch sö V¨n häc Nga do §ç Hång Chung chñ biªn, c¸c
t¸c gi¶ tr×nh bµy mét c¸ch kh¸ toµn diÖn tiÓu sö, sù nghiÖp, nh÷ng ¶nh hëng ®Õn
s¸ng t¸c cña Gorki qua tõng giai ®o¹n. T¸c gi¶ còng ®· chØ ra nh÷ng ®Æc ®iÓm
chung trong c¸c s¸ng t¸c hiÖn thùc vµ l·ng m¹n cña Gorki vÒ c¶ néi dung vµ h×nh
thøc nghÖ thuËt. Mét sè nh©n vËt trong c¸c truyÖn ng¾n ®· ®îc ph©n tÝch lµm râ
cho c¸c luËn ®iÓm khi bµn vÒ ®Ò tµi, c¶m høng, chñ ®Ò cña truyÖn ng¾n M.Gorki.
Nãi ®Õn nh©n vËt trong c¸c s¸ng t¸c l·ng m¹n cña Gorki, c¸c t¸c gi¶ cã nhËn xÐt:
Trong c¸c s¸ng t¸c thuéc khuynh híng l·ng m¹n cña M.Gorki “næi bËt lªn h×nh
tîng con ngêi trµn ®Çy ý chÝ tù do, bÊt khuÊt chiÕn ®Êu vµ chiÕn th¾ng vµ h×nh
tîng con ngêi ®ã ngµy cµng v¬n lªn cao lín rùc rì cã søc truyÒn c¶m m¹nh
mÏ” [1,517].
T¸c gi¶ §ç Xu©n Hµ trong M¨cxim Gorki - Essenin - Aitmatov Ostrovxki khi viÕt vÒ M.Gorki ®· ph©n tÝch mét sè truyÖn ng¾n cña «ng, tõ ®ã
chØ ra ®Ò tµi, ý nghÜa cña t¸c phÈm. Mét sè kiÓu nh©n vËt còng ®· ®îc t¸c gi¶
kh¸i qu¸t tõ ®ã nh: ngêi du thö du thùc, ngêi c«ng nh©n v« s¶n míi. Theo t¸c
gi¶: “Sù quan t©m cña M.Gorki ®èi víi nh÷ng ngêi du thñ du thùc trong c¸c
truyÖn ng¾n nh÷ng n¨m 90, ®èi víi nh÷ng ngêi tù t¸ch m×nh ra khái m«i trêng
cña m×nh hoÆc m©u thuÉn s©u s¾c víi nã, trong c¸c vë kÞch, tiÓu thuyÕt sau nµy
Líp K29A - Ng÷ V¨n
11
tai lieu,dh su pham, luan van thac si,123doc11bao cao,tieu luan,de tai khoa hoc,khoa luan,tieu luan
luan van,khoa luan, thac si , su pham12document,pdf,docx,download
Khãa luËn tèt nghiÖp
Ph¹m ThÞ Thuý V©n
cña «ng còng ®Òu b¾t nguån tõ kh¸t väng cña nhµ v¨n muèn miªu t¶ hiÖn thùc
nh mét qu¸ tr×nh vËn ®éng ph¸t triÓn cã tÝnh chÊt c¸ch m¹ng”.
Trong cuèn Gorki víi v¨n nghÖ d©n gian t¸c gi¶ Hå SÜ VÞnh ®· giíi thiÖu
nh÷ng quan ®iÓm mÜ häc cña M.Gorki vÒ v¨n nghÖ d©n gian vµ ph¬ng ph¸p vËn
dông chÊt liÖu v¨n nghÖ d©n gian vµo c¸c truyÖn ng¾n cña «ng, ®Æc biÖt lµ c¸c t¸c
phÈm viÕt theo khuynh híng l·ng m¹n. Cuèn s¸ch lµ tµi liÖu gióp ngêi viÕt t×m
ra mèi liªn hÖ mËt thiÕt gi÷a t¸c phÈm cña M.Gorki víi v¨n häc d©n gian, chÊt
liÖu s¸ng t¸c chñ yÕu trong c¸c truyÖn ng¾n l·ng m¹n cña M.Gorki. Tuy nhiªn
“«ng kh«ng chØ lµ ngêi ph¸t ng«n nh÷ng quan ®iÓm mÜ häc míi vÒ t¸c phÈm
d©n gian, lµ chiÕn sÜ ®Êu tranh chèng mäi ©m mu lîi dông vµ xuyªn t¹c t¸c
phÈm cña nh©n d©n lao ®éng mµ cßn lµ nhµ v¨n ®· tiÕp thu vµ vËn dông ®Çy
s¸ng t¹o nh÷ng nh©n tè tiÕn bé trong v¨n nghÖ d©n gian c¸c d©n téc”. Bµn vÒ
nh©n vËt trong t¸c phÈm cña Gorki trong t¬ng quan so s¸nh víi nh©n vËt trong
s¸ng t¸c d©n gian, t¸c gi¶ cã nhËn xÐt: “Nh÷ng nh©n vËt míi trong t¸c phÈm ®Çu
thÕ kû chøa ®îc nh÷ng t©m hån lín lao, nh÷ng con ngêi cêng tr¸ng mµ v¨n
häc thÕ kû tríc cha biÕt ®Õn. Trong thêi kúc¸ch m¹ng Nga lÇn thø nhÊt (1902 1905), M.Gorki ®· mang vµo v¨n häc mét lý tëng thÈm mü míi. Ngêi sø gi¶
c¸ch m¹ng b©y giê kh«ng ph¶i lµ ngêi anh hïng ®¬n ®éc nh©n vËt næi lo¹n ë
giai ®o¹n tríc mµ lµ tËp thÓ giai cÊp v« s¶n, lµ nh©n d©n lao ®éng, ngêi s¸ng
t¹o ch©n chÝnh cña lÞch sö” [13,31]. T¸c gi¶ còng chØ ra ®Æc ®iÓm cña nh©n vËt
anh hïng trong s¸ng t¸c l·ng m¹n cña M.Gorki: “Nh©n vËt anh hïng trong
truyÖn cña M.Gorki kh«ng cã nh÷ng yÕu tè thÇn linh ma thuËt mµ lµ con ngêi
xuÊt th©n tõ tËp thÓ, sèng vµ hµnh ®éng v× tËp thÓ, ®ång thêi lµ con ngêi cêng
tr¸ng, phi thêng, cã hoµi b·o lín, tiªn phong trong mäi hoµn c¶nh”.
Líp K29A - Ng÷ V¨n
12
tai lieu,dh su pham, luan van thac si,123doc12bao cao,tieu luan,de tai khoa hoc,khoa luan,tieu luan
luan van,khoa luan, thac si , su pham13document,pdf,docx,download
Khãa luËn tèt nghiÖp
Ph¹m ThÞ Thuý V©n
Bªn c¹nh c¸c c«ng tr×nh nghiªn cøu trªn cßn rÊt nhiÒu t¸c phÈm nghiªn
cøu, phª b×nh kh¸c vÒ s¸ng t¸c cña M.Gorki nh §Ó t×m hiÓu M.Gorki cña Tö
Ngäc; NguyÔn H¶i Hµ víi V¨n häc Nga - Sù thËt vµ c¸i ®Ñp; Lu §øc Trung
víi T¸c gia, t¸c phÈm v¨n häc níc ngoµi trong nhµ trêng; NguyÔn Kim
§Ýnh víi M¨cxim Gorki… HÇu hÕt c¸c t¸c gi¶ ®Òu cung cÊp nh÷ng hiÓu biÕt vÒ
cuéc ®êi sù nghiÖp cña M.Gorki, nh÷ng ®Ò tµi chñ yÕu trong s¸ng t¸c cña «ng ®Æc
biÖt lµ truyÖn ng¾n qua c¸c giai ®o¹n lÞch sö, thÓ hiÖn nh÷ng chuyÓn biÕn trong
quan ®iÓm vµ ngßi bót s¸ng t¸c cña «ng. Mét sè bµi viÕt cña c¸c t¸c gi¶ ®îc
®¨ng trªn t¹p chÝ ®Æc biÖt trong dÞp kû niÖm 110 n¨m n¨m sinh M.Gorki (1868 1978): LÞch sö - nh©n d©n - con ngêi trong s¸ng t¸c cña M.Gorki cña
NguyÔn Kim §Ýnh; Gorki sèng m·i cña NguyÔn Kh¸nh Toµn; Gorki yªu s©u
s¾c con ngêi míi, cuéc sèng míi cña NguyÔn Xu©n Sanh… ®· kh¼ng ®Þnh vÞ
trÝ vµ vai trß ®Æc biÖt to lín cña M.Gorki trong nÒn v¨n häc d©n téc Nga vµ trµo
lu v¨n häc hiÖn thùc X· héi chñ nghÜa nãi riªng, trong ®êi sèng míi v¨n häc thÕ
giíi nãi chung.
Nh vËy trªn c¬ së kh¶o s¸t nghiªn cøu chóng t«i thÊy c¸c nhµ nghiªn cøu
trªn thÕ giíi vµ ViÖt Nam ®Òu viÕt vÒ truyÖn ng¾n cña M.Gorki víi c¶m høng
chung lµ ngîi ca thiªn tµi nghÖ thuËt nµy. C¸c nh©n vËt trong truyÖn ng¾n cña
«ng ®· ®îc nh¾c ®Õn trong khi ph©n tÝch t¸c phÈm nh»m lµm s¸ng râ cho t
tëng, ®Ò tµi s¸ng t¸c cña nhµ v¨n tuy nhiªn cßn lÎ tÎ, cha mang tÝnh kh¸i qu¸t
vµ hÖ thèng. V× vËy ngêi viÕt kho¸ luËn trªn c¬ së kÕ thõa nh÷ng thµnh qu¶
nghiªn cøu cña c¸c t¸c gi¶ thuéc thÕ hÖ ®i tríc vµ nh÷ng ph¸t hiÖn riªng cña c¸
nh©n sÏ tiÕp tôc ®i s©u ®Ó t×m hiÓu sù biÓu hiÖn ®a d¹ng cña thÕ giíi nh©n vËt
trong truyÖn ng¾n cña M.Gorki.
3. Ph¹m vi, ®èi tîng, nhiÖm vô nghiªn cøu.
Líp K29A - Ng÷ V¨n
13
tai lieu,dh su pham, luan van thac si,123doc13bao cao,tieu luan,de tai khoa hoc,khoa luan,tieu luan
luan van,khoa luan, thac si , su pham14document,pdf,docx,download
Khãa luËn tèt nghiÖp
Ph¹m ThÞ Thuý V©n
3.1. Ph¹m vi, ®èi tîng nghiªn cøu.
§èi tîng nghiªn cøu chÝnh cña kho¸ luËn lµ nh÷ng truyÖn ng¾n cña
M.Gorki ®Æc biÖt lµ nh÷ng nh©n vËt trong c¸c s¸ng t¸c ®ã. Do kh«ng cã ®iÒu kiÖn
kh¶o s¸t toµn bé c¸c s¸ng t¸c cña «ng b»ng tiÕng Nga nªn ngêi viÕt chØ lµm viÖc
trªn c¬ së nh÷ng truyÖn ng¾n ®· ®îc dÞch sang tiÕng ViÖt.
Ph¹m vi nghiªn cøu chñ yÕu cña ®Ò tµi lµ qua 24 truyÖn ng¾n trong TuyÓn
tËp truyÖn ng¾n M¨cxim Gorki do Cao Xu©n H¹o vµ Ph¹m M¹nh Hïng dÞch,
Nxb V¨n häc, 2004. §©y lµ b¶n dÞch tõ nguyªn b¶n tiÕng Nga, bao gåm c¸c
truyÖn ng¾n ®îc s¸ng t¸c trong giai ®o¹n tõ n¨m 1892 ®Õnn¨m 1923.
3.2. NhiÖm vô nghiªn cøu.
Thùc hiÖn ®Ò tµi trªn, ngêi viÕt tríc hÕt ®a ra mét sè vÊn ®Ò lý luËn
chung vÒ nh©n vËt trong t¸c phÈm v¨n häc. Sau ®ã ®i s©u vµo t×m hiÓu nh÷ng kiÓu
nh©n vËt ®îc nhµ v¨n x©y dùng trong c¸c s¸ng t¸c hiÖn thùc vµ l·ng m¹n cña
m×nh. Bªn c¹nh ®ã ngêi viÕt còng ph©n tÝch t×m hiÓu nghÖ thuËt kh¾c ho¹ nh©n
vËt cña Gorki. Tõ ®ã gióp ngêi ®äc thÊy ®îc thÕ giíi nh©n vËt ®a d¹ng, phong
phó còng nh tµi n¨ng nghÖ thuËt cña t¸c gi¶, nh÷ng ®ãng gãp quan träng cña
«ng trong vÊn ®Ò nµy vµo nÒn v¨n häc chung cña d©n téc vµ thÕ giíi.
4. Ph¬ng ph¸p nghiªn cøu.
Trong khi tiÕn hµnh thùc hiÖn kho¸ luËn ngêi viÕt cã sö dông mét sè
ph¬ng ph¸p nghiªn cøu chñ yÕu sau:
- Ph¬ng ph¸p tiÕp cËn hÖ thèng.
- Ph¬ng ph¸p kh¶o s¸t ph©n tÝch v¨n b¶n
- Ph¬ng ph¸p thèng kª ph©n lo¹i.
- Ph¬ng ph¸p lÞch sö cô thÓ.
Ngoµi ra ngêi viÕt cßn sö dông mét sè ph¬ng ph¸p phô trî kh¸c.
Líp K29A - Ng÷ V¨n
14
tai lieu,dh su pham, luan van thac si,123doc14bao cao,tieu luan,de tai khoa hoc,khoa luan,tieu luan
luan van,khoa luan, thac si , su pham15document,pdf,docx,download
Khãa luËn tèt nghiÖp
Ph¹m ThÞ Thuý V©n
5. §ãng gãp cña ®Ò tµi.
Víi kÕt qu¶ nghiªn cøu cña ®Ò tµi ngêi viÕt mong muèn kho¸ luËn sÏ gãp
phÇn bæ sung, cung cÊp thªm mét tµi liÖu khoa häc cã Ých cho viÖc nghiªn cøu
c¸c s¸ng t¸c nãi chung vµ truyÖn ng¾n cña M.Gorki nãi riªng, gãp phÇn vµo viÖc
phôc vô cho c«ng t¸c nghiªn cøu gi¶ng d¹y vÒ t¸c gi¶ næi tiÕng nµy trong nhµ
trêng phæ th«ng ®îc tèt h¬n. Ngêi viÕt còng hy väng kho¸ luËn sÏ gióp ngêi
®äc cã thªm mét c¸ch nh×n míi, s©u s¾c vµ toµn diÖn h¬n vÒ thiªn tµi truyÖn ng¾n
M.Gorki.
6. CÊu tróc cña kho¸ luËn.
Ngoµi phÇn Më ®Çu vµ KÕt luËn, kho¸ luËn gåm 2 ch¬ng.
Ch¬ng 1: ThÕ giíi nh©n vËt trong c¸c truyÖn ng¾n cña M.Gorki.
Ch¬ng 2: NghÖ thuËt kh¾c ho¹ nh©n vËt trong c¸c truyÖn ng¾n cña M.G.
Cuèi cïng lµ Danh môc t liÖu tham kh¶o.
Líp K29A - Ng÷ V¨n
15
tai lieu,dh su pham, luan van thac si,123doc15bao cao,tieu luan,de tai khoa hoc,khoa luan,tieu luan
luan van,khoa luan, thac si , su pham16document,pdf,docx,download
Khãa luËn tèt nghiÖp
Ph¹m ThÞ Thuý V©n
néi dung
Ch¬ng 1: ThÕ giíi nh©n vËt trong c¸c truyÖn
ng¾n cña M.Gorki
1.1. Nh©n vËt trong t¸c phÈm v¨n häc.
Trong t¸c phÈm v¨n häc nãi chung vµ truyÖn ng¾n nãi riªng nh©n vËt cã
vai trß hÕt søc quan träng, nã lµ m¾t xÝch c¬ b¶n x©u chuçi, kÕt dÝnh c¸c biÕn cè,
sù kiÖn vµ lµ n¬i chñ yÕu ®Ó nhµ v¨n thÓ hiÖn t tëng cña m×nh. ViÖc x©y dùng
nh©n vËt v× vËy trë thµnh mét c«ng viÖc cùc kú quan träng cña nhµ v¨n trong qu¸
tr×nh s¸ng t¹o nghÖ thuËt.
HiÖn nay kh¸i niÖm vÒ nh©n vËt ®îc nhiÒu t¸c gi¶ cña nhiÒu s¸ch lý luËn
v¨n häc vµ thuËt ng÷ v¨n häc ®a ra:
Trong Tõ ®iÓn thuËt ng÷ v¨n häc nh©n vËt ®îc ®Þnh nghÜa nh sau:
“Nh©n vËt v¨n häc lµ con ngêi cô thÓ ®îc miªu t¶ trong t¸c phÈm”
Nh©n vËt v¨n häc cã thÓ cã tªn riªng (TÊm, C¸m, chÞ DËu…) còng cã thÓ
kh«ng cã tªn riªng (“th»ng b¸n t¬”, “mét mô nµo” trong “TruyÖn KiÒu”). Kh¸i
niÖm nh©n vËt v¨n häc cã khi ®îc dïng nh mét Èn dô, kh«ng chØ con ngêi cô
thÓ nµo mµ chØ lµ mét hiÖn tîng næi bËt trong t¸c phÈm, ch¼ng h¹n cã thÓ nãi
®ång tiÒn lµ nh©n vËt chÝnh trong “¥giªni Gr¨ng ®ª” cña Banz¾c.
Trong Tõ ®iÓn v¨n häc, Nxb Khoa häc x· héi, Hµ Néi, 1984, tr.186:
“Nh©n vËt lµ yÕu tè c¬ b¶n nhÊt trong t¸c phÈm v¨n häc, lµ tiªu ®iÓm ®Ó béc lé
chñ ®Ò, t tëng chñ ®Ò vµ ®Õn lît m×nh nã l¹i ®îc c¸c yÕu tè cã tÝnh h×nh thøc
cña t¸c phÈm tËp trung kh¾c ho¹. Nh©n vËt do dã lµ n¬i tËp trung gi¸ trÞ t
tëng nghÖ thuËt cña t¸c phÈm v¨n häc”.
Líp K29A - Ng÷ V¨n
16
tai lieu,dh su pham, luan van thac si,123doc16bao cao,tieu luan,de tai khoa hoc,khoa luan,tieu luan
luan van,khoa luan, thac si , su pham17document,pdf,docx,download
Khãa luËn tèt nghiÖp
Ph¹m ThÞ Thuý V©n
L¹i Nguyªn ¢n trong 150 thuËt ng÷ v¨n häc, Nxb §¹i häc quèc gia, Ha
Néi, 2004, tr.241 ®a ra ®Þnh nghÜa vÒ nh©n vËt v¨n häc: Lµ “H×nh tîng vÒ con
ngêi, mét trong nh÷ng dÊu hiÖu vÒ sù tån t¹i toµn vÑn cña con ngêi trong nghÖ
thuËt ng«n tõ. Bªn c¹nh ®ã, nh©n vËt v¨n häc cã khi lµ c¸c con vËt, c¸c loµi c©y,
c¸c sinh thÓ hoang ®êng ®îc g¸n cho nh÷ng ®Æc ®iÓm gièng víi con ngêi.
Nh vËy cã thÓ nãi kh¸i niÖm nh©n vËt ®îc c¸c s¸ch ®a ra t¬ng ®èi ®Çy
®ñ thèng nhÊt. §ã lµ ®èi tîng - con ngêi ®îc miªu t¶ trong t¸c phÈm, lµ tiªu
®iÓm ®Ó béc lé chñ ®Ò t tëng, lµ n¬i tËp trung gi¸ trÞ cña t¸c phÈm v¨n häc.
Nh©n vËt v¨n häc lµ mét hiÖn tîng hÕt søc ®a d¹ng, c¸c nh©n vËt thµnh
c«ng thêng lµ nh÷ng s¸ng t¹o ®éc ®¸o, kh«ng lÆp l¹i. Tuy nhiªn trong c¸c nh©n
vËt, xÐt vÒ néi dung, cÊu tróc chøc n¨ng cã thÓ thÊy nhiÒu hiÖn tîng lÆp l¹i t¹o
thµnh c¸c lo¹i nh©n vËt.
XÐt tõ gãc ®é néi dung t tëng cã thÓ chia nh©n vËt thµnh nhiÒu lo¹i.
Nh©n vËt chÝnh diÖn (nh©n vËt tÝch cùc) vµ nh©n vËt ph¶n diÖn (nh©n vËt tiªu
cùc).
XÐt tõ gãc ®é kÕt cÊu vµ cèt truyÖn l¹i cã thÓ ph©n chia nh©n vËt theo c¸ch
kh¸c: Nh©n vËt chÝnh, nh©n vËt phô, nh©n vËt trung t©m.
XÐt tõ gãc ®é thÓ lo¹i cã thÓ ph©n chia nh©n vËt theo c¸ch kh¸c: nh©n vËt
tù sù, nh©n vËt tr÷ t×nh, nh©n vËt kÞch.
XÐt tõ gãc ®é chÊt lîng nghÖ thuËt tæng hîp, kh¸m ph¸ kh¸i qu¸t, biÓu
hiÖn th× cã thÓ ph©n lo¹i nh©n vËt thµnh 3 cÊp ®é: nh©n vËt cha cã tÝnh c¸ch,
nh©n vËt tÝnh c¸ch, nh©n vËt ®iÓn h×nh. Sù ph©n chia trªn mang tÝnh t¬ng ®èi
øng víi c¸ch tiÕp cËn víi mét t¸c phÈm v¨n häc cô thÓ.
Trong c¸c truyÖn ng¾n cña M.Gorki nh©n vËt chñ yÕu lµ con ngêi. Thùc
hiÖn nhiÖm vô nghiªn cøu cña ®Ò tµi, kho¸ luËn kh«ng kh¶o s¸t, t×m hiÓu vÒ hÖ
thèng nh©n vËt trong mét t¸c phÈm cô thÓ mµ kh¸i qu¸t tõ 24 truyÖn ng¾n cña
Líp K29A - Ng÷ V¨n
17
tai lieu,dh su pham, luan van thac si,123doc17bao cao,tieu luan,de tai khoa hoc,khoa luan,tieu luan
luan van,khoa luan, thac si , su pham18document,pdf,docx,download
Khãa luËn tèt nghiÖp
Ph¹m ThÞ Thuý V©n
M.Gorki thµnh c¸c kiÓu nh©n vËt riªng mang tÝnh chÊt, ®Æc ®iÓm chung cho mét
giai cÊp, mét líp ngêi trong x· héi. Nã t¹o nªn mét thÕ giíi nh©n vËt ®a d¹ng,
phong phó vµ ®Çy phøc t¹p, ph¶n ¸nh hiÖn thùc x· héi ®Çy biÕn ®éng ®¬ng thêi.
Th«ng qua c¸c nh©n vËt ®ã nhµ v¨n ®· kh¸i qu¸t hiÖn thùc mét c¸ch h×nh tîng,
thÓ hiÖn quan ®iÓm, tõ tëng, t×nh c¶m cña m×nh víi tõng lo¹i ngêi øng víi tõng
kiÓu nh©n vËt trong t¸c phÈm. V× vËy cã thÓ nãi nh©n vËt lµ n¬i thÓ hiÖn quan
niÖm vµ lý tëng thÈm mü cña nhµ v¨n vÒ con ngêi.
TruyÖn ng¾n cña Gorki lµ sù kÕt hîp hµi hoµ, linh ho¹t gi÷a yÕu tè l·ng
m¹n vµ tÝnh chÊt hiÖn thùc cña cuéc sèng. Bëi ®èi víi Gorki viÕt v¨n kh«ng ph¶i
lµ chØ ®Ó kiÕm sèng, còng kh«ng ph¶i lµ gióp “t©m hån th¶nh th¬i” còng kh«ng
ph¶i ®Ó lµm nªn mét tÊm g¬ng ph¶n ¸nh thô ®éng cuéc sèng. Nh÷ng môc ®Ých
Êy theo «ng kh«ng xøng ®¸ng víi v¨n häc. Trong hoµn c¶nh x· héi Nga nh÷ng
n¨m cuèi thÕ kû XIX, khi mµ c¶ khèi ®«ng quÇn chóng tõng chÞu bao cay ®¾ng
díi chÕ ®é Nga hoµng ®ang tr¨n trë chuyÓn m×nh, thøc tØnh th× môc ®Ých cña
v¨n häc lµ: Ph¶i giãng lªn “tiÕng chu«ng n¸o ®éng” lay chuyÓn tÊt c¶, thóc ®Èy
x«ng lªn phÝa tríc. V¨n häc ph¶i “lµm bïng lªn c¬n b·o t¸p cña nh÷ng xóc c¶m
vµ niÒm kh¸t khao cuéc ®êi ch©n chÝnh ®Õn møc cuång nhiÖt”. Ph¶i lµm cho ý
thøc vÒ sai lÇm, vÒ nçi hæ thÑn, vÒ qu¸ khø trë nªn thËt râ rÖt. Ph¶i lµm cho sù
ghª tëm hiÖn t¹i trë thµnh nçi ®au ®Õn sôc s«i, s©u s¾c vµ kh¸t väng t¬ng lai
thµnh nçi nhøc nhèi say mª”. (Hµ ThÞ Hoµ - Ch©n dung c¸c nhµ v¨n thÕ giíi).
Víi kh¸t väng nghÖ thuËt ®ã, víi nh÷ng tr¶i nghiÖm cña b¶n th©n trong trêng
®êi gi÷a thêi kú ®en tèi cña lÞch sö, ngßi bót cña Gorki võa cµy xíi trªn nh÷ng
c¸nh ®ång hiÖn thùc, kh¸m ph¸ vµ thÓ hiÖn ch©n thùc cuéc sèng, sè phËn cña
nh÷ng ngêi d©n lao ®éng Nga trong tÊt c¶ nh÷ng ®iÒu kiÖn khñng khiÕp, nh÷ng
m©u thuÉn gay g¾t cña x· héi; võa viÕt nªn nh÷ng khóc ca ca ngîi tù do vµ ¸nh
s¸ng - nh÷ng bµi ca dÊy lªn niÒm høng khëi m·nh liÖt trong nh©n d©n ®Æc biÖt
Líp K29A - Ng÷ V¨n
18
tai lieu,dh su pham, luan van thac si,123doc18bao cao,tieu luan,de tai khoa hoc,khoa luan,tieu luan
luan van,khoa luan, thac si , su pham19document,pdf,docx,download
Khãa luËn tèt nghiÖp
Ph¹m ThÞ Thuý V©n
trong líp ngêi trÎ tuæi vÒ mét t¬ng lai t¬i s¸ng ®îc t¹o nªn tõ lao ®éng vµ
®Êu tranh.
Sù ph©n chia c¸c truyÖn ng¾n cña «ng thµnh hai khuynh híng chÝnh:
khuynh híng l·ng m¹n vµ khuynh híng hiÖn thùc chØ mang tÝnh chÊt t¬ng®èi,
tuy nhiªn nã ®· ®îc giíi nghiªn cøu thõa nhËn tõ nh÷ng ngµy ®Çu.
Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn ®Ò tµi ngêi viÕt còng t×m hiÓu sù thÓ hiÖn thÕ
giíi nh©n vËt trong c¸c truyÖn ng¾n cña M. Gorki theo hai khuynh híng s¸ng
t¸c nµy nh»m thÓ hiÖn vµ lµm s¸ng tá gi¸ trÞ nghÖ thuËt cña viÖc x©y dùngc¸c
kiÓu nh©n vËt trong t¸c phÈm cña «ng.
1.2. Nh©n vËt trong c¸c truyÖn ng¾n hiÖn thùc.
M. Gorki thuéc mét trong sè nh÷ng nhµ v¨n X« ViÕt tµi n¨ng n¶y sinh tõ
nh©n d©n. Tõ mét cËu bÐ må c«i nghÌo khæ nhng víi ý chÝ nghÞ lùc phi thêng,
lßng kh¸t khao hiÓu biÕt, niÒm say mª häc hái, «ng ®· vît lªn sè phËn, v¬n tíi
¸nh s¸ng v¨n häc vµ trë thµnh mét trong nh÷ng nhµ v¨n lín nhÊt thÕ kû XX. Con
ngêi khæng lå Êy hiÓu biÕt vÒ cuéc sèng mét c¸ch cÆn kÏ “nh chÝnh m×nh ®·
t¹o ra nã”. ¤ng quan niÖm “Nhµ v¨n lµ con ngêi hiÖn thùc ë møc ®é cao h¬n
bÊt cø ngêi nµo kh¸c, miÔn lµ trong khi vËn dông hiÖn thùc lµm tµi liÖu anh ta
cè nghiªn cøu hiÖn thùc mét c¸ch toµn diÖn”. [4,272]. Vµ trong c¸c s¸ng t¸c
mang ®Ëm mµu s¾c hiÖn thùc cña m×nh, lu«n lu«n «ng tá ra lµ mét c©y bót tr©n
träng hiÖn thùc. Nh÷ng thùc tr¹ng ®en tèi cña x· héi Nga trong buæi giao thêi víi
nh÷ng nh©n vËt, nh÷ng con ngêi, nh÷ng sè phËn khèn khæ ®îc «ng thÓ hiÖn
mét c¸ch hÕt søc ch©n x¸c vµ s©u s¾c. Gorki tù nhËn m×nh lµ nhµ v¨n cña sù “cay
®¾ng”, ®ã lµ sù cay ®¾ng cña sè ®«ng ngêi lao ®éng mµ Gorki c¶m th«ng, thÊu
hiÓu vµ ®· viÕt lªn trªn nh÷ng trang s¸ch cña m×nh. §ã còng lµ sù cay ®¾ng mµ
chÝnh b¶n th©n «ng tõng nÕm tr¶i, lín lªn vµ trëng thµnh tõ ®ã.
Líp K29A - Ng÷ V¨n
19
tai lieu,dh su pham, luan van thac si,123doc19bao cao,tieu luan,de tai khoa hoc,khoa luan,tieu luan
luan van,khoa luan, thac si , su pham20document,pdf,docx,download
Khãa luËn tèt nghiÖp
Ph¹m ThÞ Thuý V©n
Mét tuæi th¬ c«i cót vµ ®Çy níc m¾t, mêi tuæi Gorki ®· bÞ ®Èy ra ngoµi
®êi, tù lùc kiÕm sèng vÊt v¶, gian khæ b»ng nhiÒu nghÒ: bíi r¸c, ®i ë, bÉy chim,
phô bÕp, khu«n v¸c… Lín lªn vµ trëng thµnh tõ trêng ®¹i häc cuéc ®êi, nh÷ng
cuéc hµnh tr×nh trªn kh¾p ®Êt níc ®Ó thùc hiÖn kh¸t väng t×m hiÓu “T«i ®ang
sèng ë ®©u, nh©n d©n quanh t«i lµ nh÷ng ngêi nh thÕ nµo” ®· t¹o cho M. Gorki
cã ®iÒu kiÖn chung tay kÒ vai víi quÇn chóng Nga lao khæ nhÊt, cã dÞp tiÕp xóc
víi nhiÒu ngêi thuéc bËc thang x· héi, nhiÒu ngêi kh¸c nhau víi nh÷ng tÝnh
c¸ch, sè phËn rÊt ®a d¹ng.
Vèn sèng, vèn hiÓu biÕt thùc tÕ mét c¸ch trùc tiÕp ®ã lµ nguån t liÖu,
nh÷ng ®iÒu ®· gÆp trong cuéc sèng lµ nguån c¶m høng cho nh÷ng s¸ng t¸c hiÖn
thùc cña «ng. Víi kh¸t väng “T«i muèn kÓ ra cho tÊt c¶ nh÷ng g× lµm t«i ®au
lßng, lµm t«i vui mõng, t«i muèn kÓ ra ®Ó c¾t bá g¸nh nÆng” (Hµ ThÞ Hoµ - Ch©n
dung c¸c nhµ v¨n thÕ giíi), M. Gorki ®· x©y dùng nªn trong t¸c phÈm cña m×nh
nh÷ng nh©n vËt - nh÷ng con ngêi g¾n víi hiÖn thùc cuéc sèng th«ng qua nh÷ng
sè phËn, nh÷ng c¶nh ®êi ®Ó ph¶n ¸nh bøc tranh x· héi ®¬ng thêi ngét ng¹t, tï
tóng, ®Çy rÉy nh÷ng m©u thuÉn, gay g¾t.
1.2.1. Nh©n vËt “con ngêi nhá bД.
“Con ngêi nhá bД ®ã lµ tÇng líp ngêi díi ®¸y x· héi, lµ s¶n phÈm
®ång thêi còng lµ n¹n nh©n cña mét x· héi mµ chñ nghÜa t b¶n ®ang ph¸t triÓn
lÊn ¸t chÕ ®é phong kiÕn víi søc v¬n dËy m·nh liÖt cña uy lùc ®ång tiÒn. Nã
dån ®Èy con ngêi tíi t×nh tr¹ng cïng cùc, thËm chÝ bÞ tha ho¸ c¶ vÒ thÓ x¸c lÉn
tinh thÇn.
Cã thÓ nãi kh«ng ph¶i ®Õn M. Gorki nh÷ng nhËt vËt “con ngêi nhá bД
míi xuÊt hiÖn trong t¸c phÈm v¨n häc mµ tõ giai ®o¹n tríc ®ã, trong s¸ng t¸c
cña c¸c nhµ v¨n hiÖn thùc phª ph¸n kiÓu nh©n vËt nµy ®· xuÊt hiÖn kh¸ phæ biÕn.
Tuy nhiªn trong c¸c s¸ng t¸c cña m×nh Gorki kh«ng chØ x©y dùng nh©n vËt nµy
Líp K29A - Ng÷ V¨n
20
tai lieu,dh su pham, luan van thac si,123doc20bao cao,tieu luan,de tai khoa hoc,khoa luan,tieu luan
- Xem thêm -