Tài liệu Sự đổi mới hướng tiếp cận đời sống và thể hiện con người trong tập truyện ngắn bến quê của nguyễn minh châu

luan van,khoa luan, thac siKho¸ , su pham1document,pdf,docx,download luËn tèt nghiÖp NguyÔn ThÞ M¬ Lêi c¶m ¬n Kho¸ luËn ®­îc hoµn thµnh d­íi sù chØ b¶o, gióp ®ì tËn t×nh cña c« gi¸o Th.s NguyÔn ThÞ TuyÕt Minh, em xin göi tíi c« lêi c¶m ¬n ch©n thµnh, s©u s¾c. Xin tr©n träng c¶m ¬n c¸c thÇy, c« gi¸o Tæ V¨n häc ViÖt Nam vµ c¸c thÇy, c« gi¸o trong khoa Ng÷ v¨n - Tr­êng §HSP Hµ Néi 2 ®· t¹o ®iÒu kiÖn gióp ®ì em trong qu¸ tr×nh lµm kho¸ luËn. Hµ Néi, ngµy 8 th¸ng 5 n¨m 2007 Sinh viªn NguyÔn ThÞ M¬ 3 tai lieu,dh su pham, luan van thac si,123doc1bao cao,tieu luan,de tai khoa hoc,khoa luan,tieu luan luan van,khoa luan, thac siKho¸ , su pham2document,pdf,docx,download luËn tèt nghiÖp NguyÔn ThÞ M¬ Lêi cam ®oan T«i xin cam ®oan ®©y lµ c«ng tr×nh nghiªn cøu cña riªng t«i. C¸c sè liÖu trong kho¸ luËn lµ trung thùc. Kho¸ luËn nµy ch­a tõng ®­îc c«ng bè trong bÊt k× c«ng tr×nh nµo. NÕu nh÷ng lêi cam ®oan trªn lµ sai t«i xin hoµn toµn chÞu tr¸ch nhiÖm. Hµ Néi, ngµy 8 th¸ng 5 n¨m 2007 Sinh viªn NguyÔn ThÞ M¬ 4 tai lieu,dh su pham, luan van thac si,123doc2bao cao,tieu luan,de tai khoa hoc,khoa luan,tieu luan luan van,khoa luan, thac siKho¸ , su pham3document,pdf,docx,download luËn tèt nghiÖp NguyÔn ThÞ M¬ Môc lôc Trang Lêi c¶m ¬n 3 Lêi cam ®oan 4 Më ®Çu 6 1. Lý do chän ®Ò tµi 6 2. LÞch sö vÊn ®Ò 7 3. ý nghÜa khoa häc, ý nghÜa thùc tiÔn 9 4. §èi t­îng nghiªn cøu, ph¹m vi nghiªn cøu 10 5. Ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu 10 Néi dung 12 Ch­¬ng 1. §æi míi h­íng tiÕp cËn ®êi sèng 12 1.1. TiÕp cËn ®êi sèng tõ c¸i nh×n ®a chiÒu 12 1.2. TiÕp cËn ®êi sèng tõ c¸i nh×n thÕ sù vµ triÕt luËn 18 1.2.1. TiÕp cËn ®êi sèng tõ c¸i nh×n thÕ sù 18 1.2.2. TiÕp cËn ®êi sèng tõ c¸i nh×n triÕt luËn 21 Ch­¬ng 2. §æi míi c¸ch thÓ hiÖn con ng­êi 29 2.1. KiÓu con ng­êi phøc t¹p l­ìng diÖn 29 2.2. KiÓu con ng­êi bÐ nhá 33 2.3. KiÓu con ng­êi cña nh÷ng bi kÞch 39 Ch­¬ng 3. §æi míi vÒ ph­¬ng diÖn nghÖ thuËt 43 3.1. §iÓm nh×n trÇn thuËt 43 3.1.1. Kh¸i niÖm ®iÓm nh×n trÇn thuËt 43 3.1.2. Sù ®a d¹ng cña ®iÓm nh×n 43 3.1.3. §iÓm nh×n cã sù lu©n chuyÓn tõ ngoµi vµo trong 45 3.2. Ng«n ng÷ vµ giäng ®iÖu 47 3.2.1. Ng«n ng÷ giµu ý nghÜa biÓu t­îng 47 3.2.2. Giäng ®iÖu th©m trÇm, th­¬ng c¶m, da diÕt 49 51 KÕt luËn 5 tai lieu,dh su pham, luan van thac si,123doc3bao cao,tieu luan,de tai khoa hoc,khoa luan,tieu luan luan van,khoa luan, thac siKho¸ , su pham4document,pdf,docx,download luËn tèt nghiÖp NguyÔn ThÞ M¬ Më ®Çu 1. Lý do chän ®Ò tµi NguyÔn Minh Ch©u lµ mét trong sè c¸c nhµ v¨n lín cña V¨n häc ViÖt Nam hiÖn ®¹i nöa sau thÕ kØ XX. Sinh ra t¹i mét vïng quª giµu truyÒn thèng c¸ch m¹ng, g¾n bã víi sù nghiÖp cÇm bót cña mét ng­êi lÝnh, NguyÔn Minh Ch©u cã dÞp ®i vµ tiÕp xóc thùc tÕ sinh ®éng cña cuéc sèng. ¤ng cïng ®ång ®éi tr¶i qua nh÷ng n¨m th¸ng ¸c liÖt cña cuéc kh¸ng chiÕn chèng Mü cøu n­íc vµ giai ®o¹n cam go nhÊt cña nh÷ng n¨m hoµ b×nh x©y dùng Tæ quèc. ë con ng­êi «ng næi bËt niÒm ®am mª s¸ng t¹o, sù dòng c¶m ®¸ng quý cña mét nh©n c¸ch nhµ v¨n cã t×nh yªu s©u nÆng víi cuéc sèng, con ng­êi, quª h­¬ng, ®Êt n­íc. T¸c phÈm cña NguyÔn Minh Ch©u kh«ng ®å sé nh­ng ®a d¹ng vÒ thÓ lo¹i: bao gåm truyÖn ng¾n, truyÖn võa, tiÓu thuyÕt, bót kÝ, phª b×nh... miªu t¶ kh«ng khÝ hµo hïng vµ phÈm chÊt cao ®Ñp cña con ng­êi ViÖt Nam trong chiÕn ®Êu, béc lé niÒm lo ©u kh¾c kho¶i vµ kh¸t väng thøc tØnh l­¬ng t©m trong c¶m høng nh©n v¨n m·nh liÖt. Sù nghiÖp v¨n ch­¬ng cña NguyÔn Minh Ch©u lµ tÊm g­¬ng ph¶n chiÕu qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña v¨n xu«i ViÖt Nam ®­¬ng ®¹i. Tr­íc 1975, nh÷ng s¸ng t¸c mang ®Ëm chÊt sö thi cña «ng ®· gãp phÇn t¹o nªn nh÷ng bøc phï ®iªu hoµnh tr¸ng vÒ hiÖn thùc anh hïng cña d©n téc ta trong chiÕn tranh vÖ quèc. Ngän löa kh¸ng chiÕn ®· t«i luyÖn nªn ngßi bót NguyÔn Minh Ch©u . Víi Cöa s«ng, DÊu ch©n ng­êi lÝnh, Nh÷ng vïng trêi kh¸c nhau, NguyÔn Minh Ch©u thuéc sè nh÷ng nhµ v¨n - chiÕn sÜ hµng ®Çu cña v¨n häc c¸ch m¹ng ViÖt Nam. 6 tai lieu,dh su pham, luan van thac si,123doc4bao cao,tieu luan,de tai khoa hoc,khoa luan,tieu luan luan van,khoa luan, thac siKho¸ , su pham5document,pdf,docx,download luËn tèt nghiÖp NguyÔn ThÞ M¬ Sau 1975, tõ cuéc “chiÕn ®Êu cho quyÒn sèng cña c¶ d©n téc”, nhµ v¨n cïng ®Êt n­íc chuyÓn sang cuéc “chiÕn ®Êu cho quyÒn sèng cña tõng con ng­êi”, (NguyÔn Minh Ch©u) vÒ t¸c gi¶ vµ t¸c phÈm, Nxb Gi¸o dôc, tr 390). NÒn v¨n häc mang ©m h­ëng sö thi víi quan niÖm cã phÇn gi¶n ®¬n, phiÕn diÖn vÒ con ng­êi lóc nµy kh«ng cßn ®ñ søc chuyÓn t¶i bao vÊn ®Ò bøc xóc. Lµ nhµ v¨n t©m huyÕt, suèt ®êi tr¨n trë, b¨n kho¨n, nh­ ngän nÕn tù ®èt th©n m×nh ®Ó ch¸y s¸ng, NguyÔn Minh Ch©u ®· ©m thÇm “tù ®æi míi tr­íc khi lµn sãng ®æi míi d©ng lªn m¹nh mÏ trong ®êi sèng tinh thÇn d©n téc” (NguyÔn Minh Ch©u - Con ng­êi vµ t¸c phÈm, Nxb Héi Nhµ v¨n, Hµ Néi 1991, tr. 284). Trªn hµnh tr×nh ®¬n ®éc vµ kh«ng Ýt gian nan, nhµ v¨n ®au ®¸u t×m vÒ céi nguån ®Ých thùc cña mét nÒn v¨n häc cã nÒn t¶ng lµ “chiÒu s©u cña triÕt häc nh©n b¶n” (NguyÔn Minh Ch©u - con ng­êi vµ t¸c phÈm, Nxb Héi Nhµ v¨n, Hµ Néi 1991, tr. 286). Sù ®æi míi trong hµnh tr×nh s¸ng t¸c cña NguyÔn Minh Ch©u sau 1975 ®­îc thÓ hiÖn qua rÊt nhiÒu t¸c phÈm, trong ®ã tËp truyÖn BÕn quª xuÊt b¶n 1985 tiªu biÓu cho ngßi bót t×m tßi ®æi míi cña «ng. Lùa chän ®Ò tµi “Sù ®æi míi h­íng tiÕp cËn ®êi sèng vµ thÓ hiÖn con ng­êi trong tËp truyÖn BÕn quª cña NguyÔn Minh Ch©u” chóng t«i muèn t×m hiÓu hai vÊn ®Ò: sù ®æi míi h­íng tiÕp cËn ®êi sèng vµ sù ®æi míi trong c¸ch thÓ hiÖn con ng­êi cïng mét sè biÖn ph¸p nghÖ thuËt tiªu biÓu cña BÕn quª. Tõ ®ã, thÊy ®­îc ®ãng gãp to lín cña NguyÔn Minh Ch©u trong nÒn v¨n häc hiÖn ®¹i n­íc nhµ. Hy väng ®Ò tµi nµy sÏ gãp thªm mét tiÕng nãi trong viÖc t×m hiÓu qu¸ tr×nh chuyÓn biÕn trong s¸ng t¸c cña NguyÔn Minh Ch©u , ®Æc biÖt lµ nh÷ng t¸c phÈm cña «ng ®ang ®­îc ®­a vµo ch­¬ng tr×nh Ng÷ v¨n. 2. LÞch sö vÊn ®Ò T¸c phÈm NguyÔn Minh Ch©u ngay tõ khi xuÊt hiÖn ®· ®­îc c«ng chóng hµo høng ®ãn nhËn. §Õn nay ®· cã hµng tr¨m bµi viÕt, hµng chôc c«ng 7 tai lieu,dh su pham, luan van thac si,123doc5bao cao,tieu luan,de tai khoa hoc,khoa luan,tieu luan luan van,khoa luan, thac siKho¸ , su pham6document,pdf,docx,download luËn tèt nghiÖp NguyÔn ThÞ M¬ tr×nh nghiªn cøu lín nhá ®Ò cËp nhiÒu khÝa c¹nh vÒ cuéc ®êi vµ sù nghiÖp cña nhµ v¨n. ViÕt vÒ ®Ò tµi nµy cã rÊt nhiÒu t¸c gi¶ nghiªn cøu:  T¸c gi¶ NguyÔn V¨n H¹nh trong bµi viÕt NguyÔn Minh Ch©u - ®æi míi ch¾c ch¾n tõ mét søc viÕt dåi dµo (TËp san v¨n häc vµ tuæi trÎ sè 6 2001) ®· ®Ò cËp sù ®æi míi cña NguyÔn Minh Ch©u khi viÕt vÒ sè phËn ng­êi phô n÷, vµ n«ng d©n. Ng­êi viÕt nhÊn m¹nh ®Õn sù diÔn t¶ bi kÞch néi t©m cña nh÷ng con ng­êi cã sè phËn Ðo le, vÊt c¶ nh­ng nhÉn nhôc, giµu lßng yªu th­¬ng vµ ®øc hi sinh trong c¸c s¸ng t¸c sau 1975 cña NguyÔn Minh Ch©u .  T«n Ph­¬ng Lan trong cuèn Phong c¸ch nghÖ thuËt NguyÔn Minh Ch©u (Nxb KHXH) ®· chØ ra phong c¸ch nghÖ thuËt cña NguyÔn Minh Ch©u trong ®ã Ýt nhiÒu ®Ò cËp ®Õn sù ®æi míi cña nhµ v¨n ë c¸c khÝa c¹nh nh­: quan niÖm nghÖ thuËt vÒ con ng­êi hiÖn thùc vµ c¶m høng nh©n ®¹o, nh©n vËt tÝnh c¸ch - sè phËn, miªu t¶ t©m lý vµ sö dông ®éc tho¹i néi t©m, d¹ng t×nh huèng tù nhËn thøc, hay t­¬ng ph¶n, giäng ®iÖu, ng«n ng÷...  Ph¹m Quang Long trong bµi viÕt Th¸i ®é cña NguyÔn Minh Ch©u ®èi víi con ng­êi, niÒm tin pha lÉn víi lo ©u ®· kh¼ng ®Þnh cèng hiÕn lín nhÊt cña NguyÔn Minh Ch©u trong sù ®æi míi cña v¨n häc ViÖt Nam lµ “sù thøc tØnh mét ý thøc míi, ®óng ®¾n h¬n trong c¸ch nh×n nhËn ®¸nh gi¸ vÒ con ng­êi vÒ nh÷ng ®æi míi trong ph­¬ng thøc diÔn ®¹t”.  T¸c gi¶ L· Nguyªn trong bµi NguyÔn Minh Ch©u vµ nh÷ng tr¨n trë trong ®æi míi t­ duy nghÖ thuËt (t¹p chÝ V¨n häc sè 2 - 1989) l¹i nãi vÒ sù tr¨n trë vµ ý thøc tr¸ch nhiÖm lín lao cña NguyÔn Minh Ch©u ®Ó ®i ®Õn quyÕt ®Þnh tõ bá lèi s¸ng t¸c cò ®Ó ®Õn víi nh÷ng quan niÖm, c¸ch biÓu hiÖn míi.  NguyÔn Tri Nguyªn trong bµi Nh÷ng ®æi míi vÒ thi ph¸p cña NguyÔn Minh Ch©u sau 1975 ®· dµnh ngßi bót ®Ó lµm râ sù ®æi míi vÒ thi ph¸p cña NguyÔn Minh Ch©u. T¸c gi¶ tËp trung vµo vÊn ®Ò biÓu t­îng, ®iÓm nh×n, giäng ®iÖu ng«n ng÷ trong s¸ng t¸c cña NguyÔn Minh Ch©u. 8 tai lieu,dh su pham, luan van thac si,123doc6bao cao,tieu luan,de tai khoa hoc,khoa luan,tieu luan luan van,khoa luan, thac siKho¸ , su pham7document,pdf,docx,download luËn tèt nghiÖp  NguyÔn ThÞ M¬ Ph¹m Duy NghÜa trong cuèn Nhµ v¨n NguyÔn Minh Ch©u vµ c¶m høng nh©n v¨n (Nxb Héi Nhµ v¨n) Ýt nhiÒu ®Ò cËp ®Õn sù ®æi míi cña NguyÔn Minh Ch©u ë mét sè ph­¬ng diÖn nh­: kiÓu con ng­êi thÕ sù, c« ®¬n bÊt h¹nh, nh©n vËt sè phËn...  TrÇn §×nh Sö trong BÕn quª mét phong c¸ch trÇn thuËt giµu chÊt triÕt lý (B¸o V¨n nghÖ sè 8, 21.2.1987) ®· ®i s©u kh¼ng ®Þnh h­íng trÇn thuËt cã chiÒu s©u cña tËp truyÖn BÕn quª víi ba h­íng chÝnh lµ: chiªm nghiÖm nh÷ng ch©n lý ®êi sèng, kh¸i qu¸t nh÷ng tÝnh c¸ch, ph¸t hiÖn vÊn ®Ò cña tån t¹i x· héi. Nh×n chung, c¸c c«ng tr×nh trªn ®Òu nghiªn cøu toµn bé s¸ng t¸c cña NguyÔn Minh Ch©u. Do ®ã, nh÷ng nhËn xÐt, ®¸nh gi¸ chñ yÕu lµ kh¸i qu¸t. Ch­a cã c«ng tr×nh nµo nghiªn cøu sù ®æi míi Êy trong tËp truyÖn cô thÓ BÕn quª. TiÕp thu gîi ý cña nh÷ng ng­êi ®i tr­íc cã tÝnh chÊt tiÒn ®Ò lµm c¬ së lÝ luËn, chóng t«i ®i vµo t×m hiÓu mét c¸ch cô thÓ sù ®æi míi trong c¸ch tiÕp cËn ®êi sèng vµ thÓ hiÖn con ng­êi trong tËp truyÖn ng¾n BÕn quª cña NguyÔn Minh Ch©u. 3. ý nghÜa khoa häc vµ ý nghÜa thùc tiÔn 3.1.ý nghÜa khoa häc Kho¸ luËn gãp phÇn bæ sung vµ kh¼ng ®Þnh thªm viÖc ®¸nh gi¸ sù chuyÓn biÕn trong s¸ng t¸c NguyÔn Minh Ch©u sau 1975 mµ c¸c nhµ nghiªn cøu ®i tr­íc ®· t¹o dùng. Tõ ®ã, gãp thªm tiÕng nãi kh¼ng ®Þnh vÞ trÝ v¨n häc cña NguyÔn Minh Ch©u, kh¼ng ®Þnh tµi n¨ng NguyÔn Minh Ch©u - mét trong sè “nh÷ng nhµ v¨n më ®­êng tinh anh vµ tµi n¨ng nhÊt cña v¨n häc ViÖt Nam thêi kú ®æi míi” (Nguyªn Ngäc). ¤ng chÝnh lµ nhÞp cÇu cña hai thêi ®¹i v¨n häc. 9 tai lieu,dh su pham, luan van thac si,123doc7bao cao,tieu luan,de tai khoa hoc,khoa luan,tieu luan luan van,khoa luan, thac siKho¸ , su pham8document,pdf,docx,download luËn tèt nghiÖp NguyÔn ThÞ M¬ 3.2. ý nghÜa thùc tiÔn §Ò tµi gãp phÇn cung cÊp t­ liÖu ®Ó häc tËp vµ t×m hiÓu s¸ng t¸c cña NguyÔn Minh Ch©u. §Æc biÖt trong ch­¬ng tr×nh Ng÷ v¨n, mét sè t¸c phÈm trong tËp truyÖn BÕn quª ®· ®­îc ®­a vµo gi¶ng d¹y trong ch­¬ng tr×nh THCS vµ THPT. V× vËy, ®Ò tµi nµy sÏ gãp thªm mét tiÕng nãi trong viÖc t×m hiÓu, kh¸m ph¸ c¸c t¸c phÈm ®ã. 4. §èi t­îng nghiªn cøu, ph¹m vi nghiªn cøu 4.1. §èi t­îng nghiªn cøu Víi khu«n khæ cña mét kho¸ luËn tèt nghiÖp vµ kh¶ n¨ng lµm chñ t­ liÖu cã h¹n, chóng t«i kh«ng ®i s©u nghiªn cøu toµn bé sù ®æi míi trong s¸ng t¸c NguyÔn Minh Ch©u sau 1975 mµ chØ tËp trung lµm râ hai ph­¬ng diÖn: c¸ch thÓ hiÖn ®êi sèng vµ thÓ hiÖn con ng­êi trong tËp BÕn quª. 4.2. Ph¹m vi nghiªn cøu Kho¸ luËn chØ tËp trung lµm râ sù ®æi míi h­íng tiÕp cËn ®êi sèng vµ thÓ hiÖn con ng­êi trong c¸c truyÖn cña tËp BÕn quª xuÊt b¶n 1985. Cô thÓ gåm 9 truyÖn sau: C¬n gi«ng, H­¬ng vµ Phai, Mét ng­êi ®µn bµ tèt bông, DÊu vÕt nghÒ nghiÖp, BÕn quª, ChiÕc thuyÒn ngoµi xa, Mét lÇn ®èi chøng, Kh¸ch ë quª ra, Sèng m·i víi c©y xanh. 5. Ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu Ngoµi viÖc sö dông c¸c ph­¬ng ph¸p th­êng dïng trong nghiªn cøu v¨n häc, ë kho¸ luËn nµy chóng t«i sÏ tËp trung vµo c¸c ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu sau: 5.1. Ph­¬ng ph¸p thèng kª Ph­¬ng ph¸p nµy nh»m kh¶o s¸t, thèng kª nh÷ng t¸c phÈm cô thÓ cña tËp truyÖn. Tõ ®ã, thÊy ®­îc sù ®æi míi cña NguyÔn Minh Ch©u trong tiÕp cËn ®êi sèng vµ thÓ hiÖn con ng­êi. 10 tai lieu,dh su pham, luan van thac si,123doc8bao cao,tieu luan,de tai khoa hoc,khoa luan,tieu luan luan van,khoa luan, thac siKho¸ , su pham9document,pdf,docx,download luËn tèt nghiÖp NguyÔn ThÞ M¬ 5.2. Ph­¬ng ph¸p so s¸nh v¨n häc ViÖc so s¸nh tËp truyÖn BÕn quª víi nh÷ng s¸ng t¸c kh¸c ®Æc biÖt lµ s¸ng t¸c tr­íc 1975 cña NguyÔn Minh Ch©u nh»m lµm næi bËt sù chuyÓn biÕn còng nh­ sù ®æi míi trong c¸ch nh×n ®êi, nh×n ng­êi cña nhµ v¨n. 5.3. Ph­¬ng ph¸p ph©n tÝch tæng hîp Nh»m miªu t¶ nh÷ng biÓu hiÖn vÒ c¸ch tiÕp cËn ®êi sèng vµ thÓ hiÖn con ng­êi tõ nh÷ng c¨n cø cô thÓ ®Ó viÖc nghiªn cøu cã tÝnh thuyÕt phôc. 11 tai lieu,dh su pham, luan van thac si,123doc9bao cao,tieu luan,de tai khoa hoc,khoa luan,tieu luan luan van,khoa luan, thac siKho¸ , su pham10document,pdf,docx,download luËn tèt nghiÖp NguyÔn ThÞ M¬ PhÇn néi dung Ch­¬ng 1 ®æi míi h­íng tiÕp cËn ®êi sèng 1.1. TiÕp cËn ®êi sèng tõ c¸i nh×n ®a chiÒu Trong quan niÖm nghÖ thuËt cña ®a sè c¸c nghÖ sÜ lín, viÖc lÊy sè phËn c¸ nh©n lµm g­¬ng soi cña lÞch sö vµ lÊy néi t©m con ng­êi lµm cuéc sèng chung hÇu nh­ lµ c¸ch lµm viÖc th«ng th­êng, bëi suy cho cïng nh­ Gorki tõng nãi “v¨n häc lµ nh©n häc”. Nh÷ng s¸ng t¸c cña NguyÔn Minh Ch©u sau 1975 lµ sù t×m tßi, thÓ nghiÖm m¹nh mÏ theo h­íng ®ã. Con ng­êi trong c¸c truyÖn ng¾n cña «ng kh«ng ®¬n gi¶n mét chiÒu mµ lµ mét “khèi vu«ng ru bÝch”. Theo c¸ch nãi cña ChÕ Lan Viªn th×: “Anh lµ th¸p Bay - on bèn mÆt GiÊu ®i ba, cßn l¹i ®Êy lµ anh ChØ mÆt ®ã mµ ngh×n trß c­êi khãc Lµm ®au ba mÆt kia trong câi Èn h×nh” (Th¸p Bay - on bèn mÆt) §«xt«iepxki còng kh¼ng ®Þnh: “Trong chñ nghÜa hiÖn thùc ®Çy ®ñ ph¶i t×m thÊy con ng­êi trong con ng­êi. Ng­êi ta gäi t«i lµ nhµ t©m lÝ: kh«ng ®óng, t«i chØ lµ nhµ hiÖn thùc chñ nghÜa trong ý nghÜa cao nhÊt tøc lµ t«i miªu t¶ tÊt c¶ c¸c chiÒu s©u cña t©m hån con ng­êi”. Nh­ vËy, c¸c nhµ v¨n ®Òu quan niÖm: ph¶i nh×n nhËn con ng­êi tõ nhiÒu ph­¬ng diÖn kh¸c nhau. Cã vËy míi ®¸nh gi¸ tho¶ ®¸ng vÒ con ng­êi. Nh÷ng truyÖn ng¾n sau 1975 cña NguyÔn Minh Ch©u ®Òu lÊy con ng­êi lµm ®èi t­îng chÝnh ®Ó kh¸m ph¸. §Æc biÖt lµ tËp BÕn quª - tËp truyÖn cã vÞ trÝ quan träng trong hµnh tr×nh ®æi míi c¸ch viÕt cña nhµ v¨n, ra m¾t ®éc gi¶ n¨m 12 tai lieu,dh su pham, luan van thac si,123doc10bao cao,tieu luan,de tai khoa hoc,khoa luan,tieu luan luan van,khoa luan, thac siKho¸ , su pham11document,pdf,docx,download luËn tèt nghiÖp NguyÔn ThÞ M¬ 1985 gåm 9 truyÖn lµ: C¬n gi«ng, H­¬ng vµ Phai, Mét ng­êi ®µn bµ tèt bông, DÊu vÕt nghÒ nghiÖp, BÕn quª, ChiÕc thuyÒn ngoµi xa, Mét lÇn ®èi chøng, Kh¸ch ë quª ra, Sèng m·i víi c©y xanh. ë BÕn quª NguyÔn Minh Ch©u ®· nh×n nhËn con ng­êi ë rÊt nhiÒu mèi quan hÖ kh¸c nhau nh­: gi÷a c¸ nh©n víi c¸ nh©n, c¸ nh©n víi c¸ch m¹ng, c¸ nh©n víi céng ®ång, c¸ nh©n víi thiªn nhiªn... Cuéc ®êi nh©n vËt NhÜ trong truyÖn ng¾n BÕn quª ®­îc nhµ v¨n nh×n nhËn tõ nhiÒu gãc ®é: x· héi, gia ®×nh, b¶n th©n. Trong mèi quan hÖ víi x· héi, NhÜ lµ mét ng­êi hoµn h¶o vµ thµnh ®¹t, cã ®ãng gãp lín bëi lÏ anh ®· ®­îc cö ®i Mü La Tinh vµ “suèt ®êi NhÜ ®· tõng ®i kh«ng sãt mét xã xØnh nµo trªn tr¸i ®Êt”. Nh­ng trong quan hÖ víi gia ®×nh NhÜ l¹i ch­a hoµn h¶o. §Æc biÖt ®èi víi vî, NhÜ ®· ®Ó g¸nh nÆng m­u sinh dån lªn vai Liªn vµ NhÜ tù nhËn thÊy: suèt ®êi anh chØ lµm khæ vî mµ th«i... Trong nh÷ng ngµy cuèi ®êi bÖnh tËt nµy, tr­íc m¾t lò trÎ hµng xãm, NhÜ l¹i nhËn thÊy hoµn c¶nh cña m×nh thËt buån c­êi “y nh­ mét chó bÐ míi ®Î ®ang toe toÐt miÖng c­êi víi tÊt c¶, tËn h­ëng sù thÝch thó ®­îc chóng ch¨m sãc vµ ch¬i víi”... ChÝnh v× ®­îc nh×n tõ nhiÒu gãc ®é nh­ trªn mµ nh©n vËt NhÜ hiÖn lªn ch©n thùc, sinh ®éng: võa hoµn thiÖn trong mèi quan hÖ víi x· h«i, võa kh«ng hoµn thiÖn trong quan hÖ víi gia ®×nh, b¶n th©n. §©y chÝnh lµ kiÓu con ng­êi bÊt toµn, phi lÝ t­ëng, hoµn toµn kh¸c kiÓu con ng­êi lÝ t­ëng trong c¸c s¸ng t¸c tr­íc ®©y cña NguyÔn Minh Ch©u. Còng nh­ NhÜ, nh©n vËt c« Ho»ng trong Mét ng­êi ®µn bµ tèt bông ®­îc nh×n nhËn tõ hai mÆt: tÝch vµ tiªu cùc. “C« Ho»ng lµ mét ng­êi ®µn bµ miÒn Nam ®· vµo tr¹c xÊp xØ n¨m m­¬i, rÊt thÝch ¨n mÆc vµ hay khoe”. ChiÒu chiÒu bªn vßi n­íc c«ng céng c« xuÊt hiÖn víi nh÷ng bé quÇn ¸o míi “may b»ng kiÓu mÆc trong nhµ, mµ thø hµng nµo còng khiÕn cho nh÷ng ®øa con g¸i trÎ ­a thÝch”. Bän trÎ con th× l¹i quý c« bëi c« rÊt hay cho chóng ¨n nh÷ng lo¹i kÑo ngon mµ chØ cã khi tÕt ®Õn nhµ chóng míi d¸m mua; chóng cßn quý 13 tai lieu,dh su pham, luan van thac si,123doc11bao cao,tieu luan,de tai khoa hoc,khoa luan,tieu luan luan van,khoa luan, thac siKho¸ , su pham12document,pdf,docx,download luËn tèt nghiÖp NguyÔn ThÞ M¬ c« bëi c« ®· ®em ®Õn cho chóng con “cón nhÞ thÓ” tuyÖt ®Ñp mµ kh«ng ai cã thÓ coi ®ã lµ mét con chã b×nh th­êng ®­îc. §Æc biÖt víi thiÖn ý v« t­ vµ thËt lßng c« ®· gióp HuÊn - mét thanh niªn c«n ®å trë thµnh ng­êi l­¬ng thiÖn. ë phÇn tÝch cùc nµy, phÇn b¶n n¨ng hån nhiªn trong Ng­êi ®µn bµ tèt bông hiÖn h÷u nh­ “c¸i phÇn b¶n thiÖn” ®Çy nguyªn s¬ cña t©m hån con ng­êi. Nh­ng khi sù hån nhiªn Êy ®­îc ®Èy lªn møc th¸i qu¸ l¹i g©y phiÒn to¸i cho ng­êi th©n vµ céng ®ång. Ngay c¶ «ng ThiÖn - chång c« còng ph¶i xÊu hæ vµ khæ së v× c¸i tÝnh hån nhiªn con trÎ håi sinh cña ng­êi vî vµo tuæi xÕ chiÒu. Nh÷ng c¸i tin vÒ “con cón nhÞ thÓ” do c« hÊp tÊp th«ng b¸o ®· lµm cho khu tËp thÓ “chÕt ®i, sèng l¹i” trong ho¶ng lo¹n, bÊt ngê... ë ®©y, râ rµng, c¸i b¶n n¨ng hån nhiªn vèn cã cña con ng­êi ®· ®­îc NguyÔn Minh Ch©u nh×n nhËn ë c¶ hai mÆt tÝch cùc vµ tiªu cùc, song dï sao nhµ v¨n vÉn lu«n ®Ò cao tr©n träng sù hån nhiªn v« t­ cña c« Ho»ng. Bëi nã, ®èi lËp víi lèi sèng thùc dông “lu«n lu«n tÝnh to¸n ®¸nh mÊt s¹ch hÕt tÝnh nÕt hån nhiªn cña trÎ con khiÕn cho t©m hån trë thµnh chai cøng - miÕng ®Êt cho téi ¸c trong x· héi t¨ng lªn” (Mét ng­êi ®µn bµ tèt bông). NguyÔn Minh Ch©u ®· nh×n nhËn con ng­êi kh«ng chØ b»ng nh·n quan giai cÊp, ®Þa vÞ x· héi mµ tr­íc hÕt ®ã lµ nh©n c¸ch, tÝnh c¸ch. Gi¶i thÝch sù ph¶n béi cña nh©n vËt Quang trong C¬n Gi«ng, «ng cho r»ng tÝnh c¸ch y lµ “mét con ng­êi lu«n lu«n t×m c¸ch tho¶ m·n mäi thÌm kh¸t cña b¶n th©n nªn khi c¸ch m¹ng gÆp khã kh¨n, y thµnh kÎ chiªu håi” ®· ®µnh mµ ngay trong suèt ®êi y, mäi viÖc lµm hµnh ®éng cña y ®Òu nhÊt qu¸n víi tÝnh c¸ch trªn. Miªu t¶ h¾n lµ con ng­êi ®Ñp trai, tµi hoa, Ýt nhiÒu n¨ng lùc NguyÔn Minh Ch©u ®· kh«ng chñ ý nhuém ®en con ng­êi nµy mét c¸ch r¹ch rßi, ®¬n gi¶n nh­ tr­íc ®©y. Quang còng cã thÓ trë thµnh mét ng­êi tèt thËm chÝ h¨ng h¸i n÷a lµ kh¸c nÕu nh­ c¸ch m¹ng tho¶ m·n ®­îc nh÷ng nhu cÇu b¶n th©n y. Nh­ng dï sao, ngay tõ lÇn ®Çu tiªn xuÊt hiÖn d­íi con m¾t cña mét c« g¸i trÎ 14 tai lieu,dh su pham, luan van thac si,123doc12bao cao,tieu luan,de tai khoa hoc,khoa luan,tieu luan luan van,khoa luan, thac siKho¸ , su pham13document,pdf,docx,download luËn tèt nghiÖp NguyÔn ThÞ M¬ th× “c¸i vÎ bÒ ngoµi ®Çy quyÕn rò ®· kh«ng che næi c¶m nhËn cña c« vÒ mét c¸i g× ®ã thËt khã n¾m b¾t, quþ luþ nh­ng l¹i tµn ¸c”. §ã lµ c¸i “thÇn” th­êng chØ béc lé trong nh÷ng tr­êng hîp t­ëng nh­ t×nh cê, ngÉu nhiªn vËy th«i nh­ng l¹i ®­îc nhµ v¨n biÕn thµnh sîi chØ xuyªn suèt trong toµn bé thiªn truyÖn ®Ó triÓn khai t­ t­ëng cña m×nh. Cïng mét ®Ò tµi quen thuéc nh­ng thay ®æi c¸ch tiÕp cËn sÏ ®em l¹i hiÖu qu¶ nghÖ thuËt míi. ViÕt vÒ ®Ò tµi ng­êi n«ng d©n, c¸c s¸ng t¸c tr­íc 1975, th­êng ®­îc c¸c nhµ v¨n ®Ò cËp ®Õn vai trß lÞch sö, biÕn “sái ®¸ thµnh c¬m”, g¸nh trªn vai cuéc kh¸ng chiÕn cña d©n téc. Nh­ng sau 1975 NguyÔn Minh Ch©u ®· cã c¸ch nh×n míi: khi ®Êt n­íc ph¸t triÓn th× mét mÆt ng­êi n«ng d©n cã ®ãng gãp lín, mét mÆt hä l¹i cã h¹n chÕ lÞch sö nhÊt ®Þnh. §iÒu nµy ®­îc thÓ hiÖn râ trong truyÖn ng¾n Kh¸ch ë quª ra. Nhµ v¨n ®· quan s¸t ng­êi n«ng d©n tõ b¶n chÊt, truyÒn thèng, tÝnh c¸ch vµ nhËn ra c¶ mÆt tÝch vµ tiªu cùc cña hä, mµ theo c¸ch nãi cña T«n Ph­¬ng Lan lµ ë hä tån t¹i “con vËt l­ìng thÓ”. ë ng­êi n«ng d©n cã t­ t­ëng h¹n chÕ nh­: ë gia ®×nh th× ®iÒu hµnh theo lèi gia tr­ëng, ë lµng x· th× ph©n ho¸ c¸c hÖ gia téc, thÝch c¸t cø... L·o Khóng tù hµo ®«ng con h¬n l·o ch¾t HoÌ vµ quan niÖm “ë nhµ quª m×nh, nhµ nµo ®«ng con míi cã uy thÕ ®­îc”. Råi l·o biÕn vî thµnh c¸i m¸y ®Î “dï vî kh«ng muèn, l·o còng b¾t vî ph¶i ®Î”. L·o cßn thÝch c¶ sù næi tiÕng. ChÝnh v× vËy l·o ngang nhiªn “dùng nhµ ngay trªn c¸i nÒn ®Êt cao ngÊt cña ng«i ®Òn lµng Kh¬i” næi tiÕng linh thiªng mµ theo c¸ch nãi cña ng­êi chó th× thËt lµ sù “phØ b¸ng thÇn linh”... Nh÷ng t­ t­ëng h¹n chÕ trªn cña Khóng còng lµ cña ng­êi n«ng d©n nãi chung. Hä tù t¹o cho m×nh ý thøc bao giê còng cè ®Ó m×nh h¬n ng­êi, bao giê còng thÊy m×nh h¬n ng­êi vµ ng­êi nhµ m×nh ph¶i quý h¬n ng­êi nhµ kh¸c. Víi ý thøc c¸ nh©n theo kiÓu Êy, Ýt nhiÒu hä ®· g©y lùc c¶n cho nh÷ng b­íc tiÕn cña x· héi. Tuy nhiªn, xuÊt ph¸t tõ c¸i nh×n ®a chiÒu, NguyÔn Minh Ch©u kh«ng chØ thÊy mÆt h¹n chÕ cña ng­êi n«ng d©n. §iÒu ®Æc s¾c lµ ë chç, ®»ng sau c¸i 15 tai lieu,dh su pham, luan van thac si,123doc13bao cao,tieu luan,de tai khoa hoc,khoa luan,tieu luan luan van,khoa luan, thac siKho¸ , su pham14document,pdf,docx,download luËn tèt nghiÖp NguyÔn ThÞ M¬ vÎ th« méc nh­ “toµ rÔ c©y võa míi ®µo ë d­íi ®Êt lªn” cña Khóng, lµ c¶ bao nhiªu ®øc tÝnh tèt ®Ñp vµ ®ãng gãp to lín cña ng­êi n«ng d©n. Khóng vèn lµ mét ng­êi cÇn cï, nhÉn n¹i, nhËn thøc ®óng ®¾n vÒ gi¸ trÞ ®Êt ®ai, con ng­êi, søc lao ®éng vµ sù s¸ng t¹o. L·o ®· kÐo c¶ gia ®×nh ®i khai hoang lËp nghiÖp, tõ ®ã s¶n xuÊt ra cña c¶i vËt chÊt nu«i sèng x· héi vµ trë thµnh ng­êi khai s¸ng lÞch sö: “Nh­ thÕ lµ ta ®· ra ®êi trªn tÊm b¶n ®å cña ®Êt n­íc tªn mét c¸i x· míi, b¾t ®Çu tõ c¸i bµn tay khai ph¸ ®Çy gian nan cña l·o Khóng”. H¬n n÷a, Khóng cßn lµ ng­êi cha rÊt mùc th­¬ng con. §Æc biÖt lµ víi th»ng Dòng dï kh«ng ph¶i con ®Î cña l·o nh­ng tiÔn nã ®i bé ®éi “mµ l·o cø quýnh c¶ lªn” chØ lo nã bÞ khæ, bÞ rÐt. ThËm chÝ l·o thÊy m×nh “phót chèc trë nªn y nh­ mét ng­êi ®µn bµ lÈn thÈn nh­ng l·o vÉn cø quanh quÈn bªn c¸i toa tµu cã ®øa con ®ang ngåi, hÕt mua hoa qu¶ l¹i b¸nh tr¸i lËt ®Ët mang vÒ b¾t nã ¨n”... Nh÷ng ng­êi n«ng d©n nh­ Khóng tuy Ýt nhiÒu cã mÆt h¹n chÕ trong t­ t­ëng song kh«ng thÓ phñ nhËn vai trß cña hä trong sù ph¸t triÓn cña x· héi. VËy mµ khi x· héi ph¸t triÓn chÝnh hä l¹i bÞ l·ng quªn. Ngay c¶ ®øa con mµ Khóng yªu quý nhÊt còng rêi xa l·o ®Ó lªn thµnh phè t×m cha ®Î cña nã. §iÒu nµy khiÕn l·o v« cïng ®au xãt, "toµn th©n l·o run lÈy bÈy nh­ ng­êi lªn c¬n sèt vµ trong t©m hån l·o tù nhiªn d©ng lªn mét nçi niÒm c« ®éc, l·o lÈm bÈm gäi tªn th»ng Dòng, l·o lÇn l­ît gäi tªn tõng ®øa con trong nhµ. L·o cÇu xin ®µn con ®õng bá l·o mµ ®i, mµ h·y ë l¹i víi l·o, h·y ë l¹i víi ®Êt c¸t”. Nh©n vËt Khóng ®· ®­îc NguyÔn Minh Ch©u nh×n nhËn tõ nhiÒu phÝa: phÝa tÝch cùc vµ tiªu cùc. C¸ch tiÕp cËn nµy khiÕn ng­êi n«ng d©n vµ n«ng th«n hiÖn lªn míi mÎ, ®éc ®¸o so víi c¸c s¸ng t¸c tr­íc ®ã. Bëi v× ng­êi n«ng d©n trong s¸ng t¸c cña thêi k× tr­íc lµ “con ng­êi c«ng d©n, con ng­êi x· héi”, nãi nh­ c¸ch nãi cña TrÇn §×nh Sö lµ “con ng­êi chÝnh trÞ”. Con ng­êi n«ng d©n cña NguyÔn Minh Ch©u lµ con ng­êi lao ®éng víi nh÷ng thuéc tÝnh giai cÊp, x· héi vµ b¶n chÊt lao ®éng cña m×nh. C¸ch nh×n ®ã cña «ng ®· tr¶ 16 tai lieu,dh su pham, luan van thac si,123doc14bao cao,tieu luan,de tai khoa hoc,khoa luan,tieu luan luan van,khoa luan, thac siKho¸ , su pham15document,pdf,docx,download luËn tèt nghiÖp NguyÔn ThÞ M¬ l¹i gi¸ trÞ ®Ých thùc cho ng­êi n«ng d©n. Ch©n dung cña hä sÏ ®­îc c¸c s¸ng t¸c cña NguyÔn Huy ThiÖp, Lª Lùu... tiÕp tôc hoµn thiÖn thªm víi diÖn m¹o ®­îc nh×n trong c¸c “mèi tæng hoµ nh÷ng quan hÖ x· héi” (C.M¸c). TiÕp cËn ®êi sèng tõ c¸i nh×n ®a chiÒu, NguyÔn Minh Ch©u kh«ng chØ thÓ hiÖn ë mèi quan hÖ gi÷a con ng­êi víi con ng­êi, con ng­êi víi x· héi mµ nhiÒu khi «ng nh×n con ng­êi trong mèi quan hÖ víi loµi vËt ®Ó tõ ®ã kh¸i qu¸t lªn nh÷ng triÕt lý nh©n sinh. Trong con ng­êi bao giê còng cã mÆt ch­a hoµn thiÖn, nÕu kh«ng biÕt gi÷ m×nh, kh«ng c¶nh gi¸c th× rÊt cã thÓ sÏ bÞ c¸i phÇn ch­a hoµn thiÖn kia lÊn l­ít, næi lo¹n. T­ t­ëng nµy ®­îc NguyÔn Minh Ch©u nãi kh¸ trùc diÖn trong Mét lÇn ®èi chøng. ¤ng muèn “mäi ng­êi thö lµm mét cuéc ®èi chøng víi loµi vËt - mét cuéc ®èi chøng gi÷a thiÖn vµ ¸c, gi÷a lÝ trÝ - trÝ tuÖ vµ b¶n n¨ng mï qu¸ng (còng lµ mét cuéc ®èi chøng vÒ nh©n c¸ch vµ phi nh©n c¸ch, gi÷a hoµn thiÖn vµ ch­a hoµn thiÖn, gi÷a ¸nh s¸ng vµ nh÷ng kho¶ng bãng tèi vÉn cßn r¬i rít bªn trong t©m hån mçi con ng­êi miÕng ®Êt n­¬ng n¸u vµ gieo mÇm cña lçi lÇm vµ téi ¸c). Qua mèi quan hÖ gi÷a con ng­êi vµ con mÌo , nhµ v¨n cho ng­êi ®äc nhËn ra r»ng: “do cuéc ®Êu tranh ®Ó tån t¹i mµ ng­êi ta chØ nhí ®­îc vÎn vÑn c¸i ®¹o lµm ng­êi nh­ mét c¸i g× ®Ó ®êi mµ t­ëng chõng cã thÓ quªn ®i nh÷ng quy luËt tån t¹i cña sinh vËt hçn mang ®· sa vµo quy luËt sèng gi÷a ng­êi vµ ng­êi”. Mét lÇn ®èi chøng lµ sù kh¶o s¸t c¸i thÕ giíi bÝ Èn khuÊt lÊp ®Çy bÊt tr¾c vµ bÊt th­êng n»m bªn trong con ng­êi. Qua cuéc ®èi chøng nµy, NguyÔn Minh Ch©u muèn con ng­êi hiÓu con ng­êi vµ sau ®ã lµ ®Ó con ng­êi hiÓu ®­îc tù nhiªn, lÞch sö. TiÕp cËn ®êi sèng tõ c¸i nh×n ®a chiÒu lµ sù ®æi míi ®éc ®¸o cña NguyÔn Minh Ch©u sau 1975 vµ ®­îc thÓ hiÖn s©u s¾c trong tËp truyÖn BÕn quª. Nhê c¸ch tiÕp cËn míi nµy, nhµ v¨n cho ng­êi ®äc c¸i nh×n ch©n thùc, s©u s¾c h¬n, tr­íc c¸c vÊn ®Ò cña ®êi sèng. ChÝnh còng tõ nguån c¶m høng nµy ®· quy ®Þnh hµng lo¹t sù ®æi míi ë ph­¬ng diÖn nghÖ thuËt cña tËp truyÖn 17 tai lieu,dh su pham, luan van thac si,123doc15bao cao,tieu luan,de tai khoa hoc,khoa luan,tieu luan luan van,khoa luan, thac siKho¸ , su pham16document,pdf,docx,download luËn tèt nghiÖp NguyÔn ThÞ M¬ nh­: kiÓu nh©n vËt, ®iÓm nh×n nghÖ thuËt, giäng ®iÖu, ng«n ng÷... TÊt c¶ ®iÒu ®ã trong søc m¹nh tæng hîp cña nã ®· lµm nªn mét NguyÔn Minh Ch©u víi t­ c¸ch mét trong nh÷ng nhµ v¨n tiªu biÓu cña thêi kú v¨n häc ®æi míi. 1.2. TiÕp cËn ®êi sèng tõ c¸i nh×n thÕ sù vµ triÕt luËn 1.2.1. TiÕp cËn ®êi sèng tõ c¸i nh×n thÕ sù Theo Tõ ®iÓn TiÕng ViÖt (Nxb §µ N½ng 2006) th× “thÕ sù” tøc lµ viÖc ®êi (nãi kh¸i qu¸t). C¸i nh×n thÕ sù ë ®©y chÝnh lµ c¸i nh×n cuéc sèng ®êi th­êng. NguyÔn Minh Ch©u lµ ng­êi cã kh¶ n¨ng “nh×n ®©u còng ra truyÖn ng¾n” (Lª Lùu). Kh¶ n¨ng Êy chÝnh lµ tiÕp cËn con ng­êi trong ®êi th­êng. Cô thÓ lµ tõ nh÷ng c©u chuyÖn b×nh th­êng kh«ng mang tÝnh ®iÓn h×nh, «ng vÉn t×m ra ®­îc c¸c khÝa c¹nh cña thÕ th¸i nh©n t×nh - mét thø triÕt häc nh©n sinh. ë m¶ng truyÖn nµy con ng­êi lu«n “vËn ®éng” trong tr¹ng th¸i hån nhiªn vµ ®iÒu ®ã l¾m khi t¹o nªn sù bÊt ngê. Cuéc sèng ®óng nh­ nã cã, cã thÓ bÊt chît rÏ ngang hoÆc ®øng l¹i trong c¸i x« bå, ån µo cña th­êng nhËt. TËp truyÖn BÕn quª cña NguyÔn Minh Ch©u thuÇn lµ bót ph¸p t¶ thùc nh÷ng g× rÊt ®çi ®êi th­êng. DiÖn m¹o con ng­êi trong BÕn quª lµ nh÷ng con ng­êi b×nh dÞ víi t×nh c¶m vî chång, víi nh÷ng lo toan phai b¹c cña lßng ng­êi, con ng­êi víi nh÷ng toan tÝnh, víi nh÷ng ¨n n¨n hèi hËn. §ã lµ nh÷ng ®øa trÎ tinh qu¸i, lµ ng­êi ®µn bµ ®ång bãng nh­ng tèt bông, lµ «ng l·o thñ thµnh khi vÒ giµ, lµ ng­êi tõng ®i “kh«ng sãt mét xã xØnh nµo trªn tr¸i ®Êt” nh­ng l¹i ch­a tõng vµ kh«ng thÓ ®Õn ®­îc vïng ®Êt bÕn quª, lµ gia ®×nh lµng chµi sèng trong ®ãi khæ, t¨m tèi... Thêi gian trong BÕn quª lµ thêi gian cña cuéc sèng ®êi ng­êi. Kh«ng gian lµ thø kh«ng gian gÇn gòi, x¸c ®Þnh, th©n thuéc. TÊt c¶ ®Òu rÊt ®çi ®êi th­êng. Nh­ng th«ng qua ®ã, chóng ta thÊy ®­îc mét NguyÔn Minh Ch©u nh©n hËu, ®»m th¾m, ®Çy th­¬ng yªu. §©y lµ chç NguyÔn Minh Ch©u ®· nèi tiÕp ®­îc víi truyÒn thèng cña Nam Cao, Th¹ch Lam tr­íc ®©y mµ mét thêi gian dµi bÞ ®øt qu·ng. ë ®©y, c¶m høng nh©n v¨n 18 tai lieu,dh su pham, luan van thac si,123doc16bao cao,tieu luan,de tai khoa hoc,khoa luan,tieu luan luan van,khoa luan, thac siKho¸ , su pham17document,pdf,docx,download luËn tèt nghiÖp NguyÔn ThÞ M¬ theo phong c¸ch cña nhµ v¨n vÉn tiÕp tôc. Con ng­êi dï trong nhÕch nh¸c, lÇm lôi cña ®êi th­êng nh­ng vÉn võa cÆm côi, võa lÆng lÏ lµm nªn c¸c gi¸ trÞ mµ vÉn nh©n hËu, ®»m th¾m. Tiªu biÓu cho c¶m høng thÕ sù nµy lµ hai truyÖn: Mét ng­êi ®µn bµ tèt bông, H­¬ng vµ Phai. Mét ng­êi ®µn bµ tèt bông xoay quanh kh«ng gian cña mét khu tËp thÓ, ®ã lµ d·y K víi ®ñ c¸c thø chuyÖn ®êi th­êng. Nµo lµ chuyÖn nhµ cöa, c©y cèi chuyÖn “r·nh n­íc x©y tr­íc hiªn b©y giê thôt vµo ngay gi÷a nhµ, ®­îc tr¸m l¹i b»ng nh÷ng tÊm phi bê l« xi m¨ng vµ ®Ó hë mét lç, mïa hÌ nãng nùc mçi lóc lau röa nhµ lò trÎ con th­êng th¸o n­íc bÈn xuèng ®Êy”. Nµo lµ chuyÖn sinh con ®Î c¸i, “hái th¨m nhau còng chØ mét c©u: Bao giê ®Î thÕ hö?” hoÆc b»ng giäng ¸i ng¹i “Sao m·i ch­a ®Î ®¸i g×?”... §Æc biÖt lµ c©u chuyÖn vÒ mét c« Ho»ng hån nhiªn, tèt bông vµ “con cón nhÞ thÓ” cña c« ®· tõng thu hót sù quan t©m kh«ng chØ cña bän trÎ mµ c¶ ng­êi lín trong khu tËp thÓ K. X©y dùng nh©n vËt c« Ho»ng, NguyÔn Minh Ch©u ®· thÓ hiÖn râ ngßi bót tiÕp cËn ®êi sèng tõ c¶m høng thÕ sù cña m×nh bëi c« Ho»ng ®óng lµ mét con ng­êi ®êi th­êng. Lßng tèt cña c« ®­îc ban ph¸t hån nhiªn ®Õn tÊt c¶ mäi ng­êi trong d·y tËp thÓ. C« ®óng lµ mét ng­êi ®µn bµ tèt bông thùc sù, c« tèt víi tÊt c¶ hµng xãm, tèt víi loµi vËt, víi trÎ con vµ víi c¶ ng­êi kh«ng tèt. TrÎ con thÝch c« v× c« hay cho chóng kÑo vµ hay ch¬i víi chóng. Cßn ng­êi lín dï cã nh÷ng khi khã chÞu, hä còng kh«ng thÓ ghÐt bá c« v× c« ch¼ng ghÐt ai, ch¼ng ®Ó bông g×, thËm chÝ cßn lµm vui m¾t hä trong nh÷ng bé quÇn ¸o ®Ñp, trong nh÷ng c©u trªu ®ïa th­ gi·n. Víi lßng tèt hån nhiªn cña m×nh, c« Ho»ng ®· b¶o l·nh cho th»ng HuÊn ra tï. H×nh ¶nh nô h«n cña ®øa con th¬ ng©y lªn tr¸n HuÊn xo¸ ®i nh÷ng nÐt nh¨n kh¾c khæ ®· trë thµnh biÓu t­îng cña lßng tèt, sù bao dung ®èi víi viÖc gióp ®ì con ng­êi, xo¸ ®i nh÷ng lçi lÇm, mÆc c¶m vµ ®au khæ, ®Ó trë vÒ víi cuéc sèng cña céng ®ång. Mét ng­êi ®µn bµ tèt bông t¸i hiÖn cuéc sèng ®óng nh­ nã vèn cã, cô thÓ, sinh ®éng, rÊt ®çi ®êi th­êng. 19 tai lieu,dh su pham, luan van thac si,123doc17bao cao,tieu luan,de tai khoa hoc,khoa luan,tieu luan luan van,khoa luan, thac siKho¸ , su pham18document,pdf,docx,download luËn tèt nghiÖp NguyÔn ThÞ M¬ NÕu c©u chuyÖn cña Mét ng­êi ®µn bµ tèt bông lµ c©u chuyÖn vÒ mét ng­êi lín mµ vÉn cßn nÐt tÝnh c¸ch trÎ con th× H­¬ng vµ Phai l¹i kÓ vÒ hai con nhãc nh­ng l¹i cã nÐt tÝnh c¸ch cña ng­êi lín. H­¬ng vµ Phai lµ chuyÖn vÒ cuéc h«n nh©n nghiªm chØnh b¾t ®Çu tõ tÝnh “tinh qu¸i” cña hai ®øa bÐ ngoan th©n nhau vµ giµu trÝ t­ëng t­îng. Ban ®Çu chóng chØ ®Þnh g¸n ghÐp cho vui. DÇn dÇn thÊy chuyÖn ®ïa ®­îc chuyÓn thµnh chuyÖn thËt th× hai con nhãc l¹i vun vµo mét c¸ch thËt lßng theo lèi trÎ con. Vßng ®êi cø nhÈn nha quay, c¶ ®Õn ngµy ng­êi chÞ lªn xe hoa, chóng cßn mua bón riªu vÒ cho chÞ ®Ó råi lì tay chÞ ®¸nh ®æ c¶ vµo bé v¸y c­íi cña m×nh. ChÞ lÊy chång, bè l¹i “c¾m cói ngåi ®¹p chiÕc m¸y kh©u cæ lç”, ®øa em l¹i hµng ngµy ngåi tr­íc bÕp dÇu ®¶o møt khÕ råi mang giao cho hµng n­íc. Cèt truyÖn H­¬ng vµ Phai còng lµ sù t¸i hiÖn nh÷ng m¶nh ®êi vôn vÆt, b×nh dÞ. Nh÷ng c©u chuyÖn tÇm phµo ë hiÖu s¸ch, n¬i vßi n­íc c«ng céng, bªn ch¶o « mai....Nh÷ng chuyÖn nghiªm tóc, bi hµi trong ®¸m c­íi, nh÷ng lo toan sinh kÕ h»ng ngµy... TÊt c¶ ®­îc dùng l¹i tõ gãc nh×n cña “hai con nhãc” nh­ nh÷ng l¸t c¾t ngang dë cña cuéc sèng. H­¬ng vµ Phai cã thÓ t¹o ra ®iÒu hÖ träng nhÊt trong sè phËn ng­êi lín, nh÷ng ®iÒu mµ chóng vµ anh chÞ chóng ®Òu bÊt lùc. Dï c¸i Phai cã th­¬ng chÞ ®Õn ®©u, dï chÞ PhÊn cã ao ­íc ®ì ®Çn cho gia ®×nh ®Õn møc nµo, hoµn c¶nh cña hä còng kh«ng thÓ thay ®æi. C¸c nh©n vËt trong truyÖn hµnh ®éng theo ý muèn tèt ®Ñp cña hä, nh­ng nhµ v¨n võa kh¼ng ®Þnh nh©n vËt, l¹i võa nh×n vµo mét mÆt s©u h¬n ®Ó nhËn ra bao ®iÒu nghÞch lÝ cña ®êi th­êng: sù t¸c thµnh viÖc lín ®êi ng­êi l¾m khi khëi ®Çu tõ trß nghÞch cña trÎ con. Nhu cÇu trang ®iÓm ®· lµm c« d©u nhÞn ®ãi c¶ ngµy, lßng th­¬ng chÞ cña em ®· dÉn ®Õn lµm háng bé ®å ¸o c­íi ®¾t tiÒn... cuéc sèng dÉu lµ trong nh÷ng viÖc th«ng th­êng nhÊt vÉn hiÖn ra bao vÎ bÊt ngê. §óng nh­ Lª Lùu tõng nãi “NguyÔn Minh Ch©u nh×n ®©u còng ra ®­îc truyÖn ng¾n”. Bëi v×, truyÖn ng¾n cña NguyÔn Minh Ch©u chó ý ®Õn c¸c ®Ò tµi 20 tai lieu,dh su pham, luan van thac si,123doc18bao cao,tieu luan,de tai khoa hoc,khoa luan,tieu luan luan van,khoa luan, thac siKho¸ , su pham19document,pdf,docx,download luËn tèt nghiÖp NguyÔn ThÞ M¬ cña cuéc sèng th­êng nhËt. PhÇn lín c¸c truyÖn trong BÕn quª ®Òu ®Ò cËp ®Õn nh÷ng vÊn ®Ò b×nh th­êng cña nh÷ng con ng­êi ®êi th­êng. Tõ ®ã, cho ng­êi ®äc mét c¸ch nh×n míi ®èi víi hiÖn thùc. DÜ nhiªn víi ý thøc tiÕp cËn riªng, c¸ch lµm cña NguyÔn Minh Ch©u hoµn toµn kh¸c Sªkh«v trong v¨n häc Nga vµ Th¹ch Lam cña ViÖt Nam thêi k× 1930 - 1945. Con ng­êi bÐ nhá cña Sªkh«v ®Æt trong c¸i x· héi Nga Hoµng ngét ng¹t, lóc nµo còng thÊy m×nh hÌn kÐm, téi nghiÖp. Con ng­êi cã thÓ nãi lµ bÐ nhá cña Th¹ch Lam ®­îc ®Æt trong m«i tr­êng tÜnh mÞch, buån tÎ ®Õn hiu h¾t vµ c¸i m¬ ­íc, niÒm vui th­êng nhËt còng ®Õn téi nghiÖp lµm sao. Cßn con ng­êi ®êi th­êng cña NguyÔn Minh Ch©u th× vui buån trong c¸i guång t×nh c¶m gi÷a cuéc sèng ®¹m b¹c. NguyÔn Minh Ch©u ®· tiÕp cËn ®êi sèng tõ tÇng s©u bÝ Èn cña hiÖn thùc ®ang tiÕp diÔn víi tÊt c¶ c¸i bÒ bén, ngæn ngang cña nã, bao hµm c¶ c¸i bi vµ c¸i hµi, c¸i cao c¶, c¸i lín lao lÉn c¸i nhá nhÆt tÇm th­êng. §©y chÝnh lµ mét ®iÓm m¹nh gãp phÇn t¹o nªn phong c¸ch nghÖ thuËt sau 1975 cña NguyÔn Minh Ch©u. Song song víi c¸ch tiÕp cËn ®êi sèng tõ c¶m høng thÕ sù nhµ v¨n ®ång thêi tiÕp cËn ®êi sèng tõ c¶m høng triÕt luËn - c¸i ®­îc sinh ra vµ kh¸i qu¸t nªn tõ chÝnh cuéc sèng ®êi th­êng, b×nh dÞ Êy. 1.2.2. TiÕp cËn ®êi sèng tõ c¸i nh×n triÕt luËn Theo Tõ ®iÓn TiÕng ViÖt (Nxb §µ N½ng 2006) ®Þnh nghÜa: “TriÕt luËn” lµ quan niÖm chung cña con ng­êi vÒ nh÷ng vÊn ®Ò nh©n sinh vµ x· héi. Hay hiÓu mét c¸ch chung nhÊt ®ã lµ nh÷ng kÕt luËn cã tÝnh triÕt häc vÒ con ng­êi, vÒ nh÷ng vÊn ®Ò nh©n sinh vµ x· héi. C¶m høng triÕt luËn kh«ng ph¶i lµ míi trong v¨n häc nh­ng ph¶i ®Õn NguyÔn Minh Ch©u nã míi thùc sù trë thµnh mét nÐt phong c¸ch cña «ng. Trong tËp BÕn quª mçi truyÖn lµ mét triÕt lÝ s©u s¾c vÒ cuéc sèng, con ng­êi, vÒ nh÷ng quy luËt tån t¹i vÜnh h»ng vµ còng cã khi lµ c¸i ngÉu nhiªn bÊt ngê trong dßng ch¶y cuéc sèng. Nh÷ng triÕt lý Êy cã thÓ ®­îc rót ra tõ sù chiªm nghiÖm cã tÝnh chÊt tæng kÕt mét ®êi ng­êi, còng cã khi ®ã lµ sù “bõng ngé” trong mét t×nh huèng cô thÓ cña c¸c nh©n vËt. 21 tai lieu,dh su pham, luan van thac si,123doc19bao cao,tieu luan,de tai khoa hoc,khoa luan,tieu luan luan van,khoa luan, thac siKho¸ , su pham20document,pdf,docx,download luËn tèt nghiÖp NguyÔn ThÞ M¬ Cã thÓ nãi thiªn h­íng muèn n¾m b¾t hiÖn thùc ë bÒ s©u lµ mét ®Æc ®iÓm næi bËt cña ngßi bót NguyÔn Minh Ch©u. Tõ c¸ch t­ duy ®ã, nhµ v¨n cè g¾ng n©ng tÇm kh¸i qu¸t triÕt häc trong c¸c truyÖn ng¾n cña m×nh. Trong mét lÇn nãi chuyÖn, NguyÔn Minh Ch©u kh¼ng ®Þnh: nhµ v¨n kh«ng cã quyÒn nh×n sù vËt mét c¸ch gi¶n ®¬n vµ nhµ v¨n cÇn ph¶i phÊn ®Êu ®Ó ®µo xíi b¶n chÊt con ng­êi vµo c¸c tÇng s©u lÞch sö. BÕn quª vµ DÊu vÕt nghÒ nghiÖp lµ nh÷ng chiªm nghiÖm cã tÝnh chÊt tæng kÕt ®êi ng­êi. Ph¶i ®Õn khi èm liÖt gi­êng NhÜ míi nhËn ra “con ng­êi ta trªn ®­êng ®êi thËt khã tr¸nh nh÷ng ®iÒu vßng vÌo hoÆc chïng ch×nh.” ...¤ng l·o vèn lµ thñ m«n næi tiÕng ph¶i ®Õn tuæi 80 míi nhËn thÊy “con ng­êi ta th­êng xuyªn kh«ng hoµn h¶o” v× ngay trong thêi kú tµi n¨ng në ré vÉn cã nh÷ng phót “vông d¹i, yÕu ít vµ ngu ngèc”. Tõ ®ã cµng thªm biÕt ¬n sù ®é l­îng cña cuéc ®êi. ChiÕc thuyÒn ngoµi xa vµ Mét lÇn ®èi chøng l¹i lµ nh÷ng suy nghÜ s©u s¾c vÒ ch©n lý nghÖ thuËt vµ ®êi sèng. ChÝnh kh¸t väng muèn t×m ®Õn c¸i ®Ñp hµi hoµ dÔ ®­a ng­êi ta ®Õn chç nh×n hiÖn thùc mét c¸ch gi¶n ®¬n. Nãi nh­ ¡ng ghen th× ®ã lµ mét thø chñ nghÜa l·ng m¹n, v× lý t­ëng mµ quªn mÊt hiÖn thùc. §ã lµ bµi häc cña ng­êi nghÖ sÜ nhiÕp ¶nh trong ChiÕc thuyÒn ngoµi xa. Anh ®· nhËn thÊy “®é chªnh” gi÷a c¸i ®Ñp tuyÖt ®Ønh cña ngo¹i c¶nh mµ anh võa h©n hoan thu vµo èng kÝnh víi cuéc ®êi nhäc nh»n ch¼ng thi vÞ chót nµo cña c¸i gia ®×nh d©n chµi trªn con thuyÒn mµ anh lÊy lµm t©m ®iÓm cho bøc tranh nghÖ thuËt. Tõ ®ã, anh rót ra mét triÕt lÝ gi¶n dÞ mµ s©u s¾c: v¨n häc vµ ®êi sèng cã mèi quan hÖ kh¨ng khÝt, ng­êi nghÖ sÜ ph¶i cã hiÓu biÕt, cã b¶n lÜnh vµ trung thùc. Chñ nghÜa nh©n ®¹o ph¶i g¾n víi con ng­êi vµ nghÖ thuËt kh«ng thÓ xa l¹ víi con ng­êi. Nhan ®Ò ChiÕc thuyÒn ngoµi xa gièng nh­ mét sù gîi ý vÒ kho¶ng c¸ch, vÒ cù li nh×n ng¾m ®êi sèng mµ ng­êi nghÖ sÜ cÇn coi träng. NÕu chØ nh×n cuéc sèng tõ xa th× chØ toµn thÊy tèt ®Ñp, nh­ng muèn hiÓu râ b¶n chÊt ®êi sèng th× ta ph¶i nh×n nã ë cù ly ng¾n. Cã nh­ vËy míi 22 tai lieu,dh su pham, luan van thac si,123doc20bao cao,tieu luan,de tai khoa hoc,khoa luan,tieu luan