Tài liệu Quản lý quy hoạch đội ngũ cán bộ quản lý các cơ sở giáo dục của huyện cẩm khê tỉnh phú thọ đến năm 2021

.. ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM NGUYỄN QUỐC TRÁCH QUẢN LÝ QUY HOẠCH ĐỘI NGŨ CÁN BỘ QUẢN LÝ CÁC CƠ SỞ GIÁO DỤC CỦA HUYỆN CẨM KHÊ, TỈNH PHÚ THỌ ĐẾN NĂM 2021 LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC THÁI NGUYÊN - 2018 ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM NGUYỄN QUỐC TRÁCH QUẢN LÝ QUY HOẠCH ĐỘI NGŨ CÁN BỘ QUẢN LÝ CÁC CƠ SỞ GIÁO DỤC CỦA HUYỆN CẨM KHÊ, TỈNH PHÚ THỌ ĐẾN NĂM 2021 Ngành: Quản lý giáo dục Mã số: 8 14 01 14 LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC Người hướng dẫn khoa học: GS.TS Trần Quốc Thành THÁI NGUYÊN - 2018 LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi và được sự hướng dẫn khoa học của GS. TS Trần Quốc Thành. Các nội dung nghiên cứu, kết quả trong đề tài này là trung thực và chưa công bố dưới bất kỳ hình thức nào trước đây. Thái Nguyên, tháng 7 năm 2018 Học viên thực hiện Nguyễn Quốc Trách i LỜI CẢM ƠN Với tình cảm chân thành, tác giả xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới: Các thầy, cô khoa Tâm lý - Giáo dục, trường ĐHSP, Đại học Thái Nguyên, đã tham gia quản lý, giảng dạy và giúp đỡ tác giả trong quá trình học tập. Đặc biệt, tác giả xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới GS.TS. Trần Quốc Thành, người Thầy đã tận tình hướng dẫn, giúp đỡ tác giả trong quá trình thực hiện Luận văn. Tác giả xin chân thành cảm ơn các đồng chí lãnh đạo phòng GD&ĐT; phòng Nội vụ huyện Cẩm Khê, tỉnh Phú Thọ, các đồng chí cán bộ quản lý, giáo viên các cơ sở giáo dục của huyện Cẩm Khê đã tạo điều kiện thuận lợi trong việc cung cấp tài liệu, nhiệt tình trợ giúp và tư vấn khoa học trong quá trình học tập và nghiên cứu để tác giả hoàn thành luận văn. Tác giả cũng xin cảm ơn gia đình, bạn bè và đồng nghiệp đã động viên, khuyến khích và tạo điều kiện tốt nhất cho tác giả hoàn thành công trình này. Mặc dù bản thân đã có rất nhiều cố gắng trong quá trình thực hiện, song luận văn khó tránh khỏi những thiếu sót. Tác giả kính mong nhận được sự đóng góp, chỉ dẫn của quý Thầy, Cô giáo, các bạn đồng nghiệp để luận văn thêm hoàn thiện. Tác giả Nguyễn Quốc Trách ii MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ................................................................................................... i LỜI CẢM ƠN ....................................................................................................... ii MỤC LỤC............................................................................................................iii DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT.............................................................................. iv DANH MỤC CÁC BẢNG ..................................................................................... v MỞ ĐẦU .............................................................................................................. 1 1. Lý do chọn đề tài ............................................................................................. 1 2. Mục đích nghiên cứu ....................................................................................... 3 3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu ................................................................. 3 4. Giả thuyết khoa học ......................................................................................... 3 5. Nhiệm vụ nghiên cứu ...................................................................................... 3 6. Phạm vi nghiên cứu ......................................................................................... 4 7. Phương pháp nghiên cứu ................................................................................. 4 8. Cấu trúc luận văn ............................................................................................. 5 Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ QUY HOACH ĐỘI NGŨ CÁN BỘ QUẢN LÝ CÁC CƠ SỞ GIÁO DỤC Ở CẤP HUYỆN .................................. 6 1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề....................................................................... 6 1.2. Đội ngũ và Quy hoạch đội ngũ Cán bộ quản lý cơ sở giáo dục ........................ 8 1.2.1. Đội ngũ cán bộ quản lý các cơ sở giáo dục ............................................... 8 1.3. Quy hoạch và quản lý quy hoạch đội ngũ cán bộ quản lý các cơ sở giáo dục.. 13 1.3.1. Quy hoạch đội ngũ cán bộ quản lý .......................................................... 13 1.3.2. Nội dung quy hoạch (các bước xây dựng quy hoạch) ............................. 14 1.3.3. Quản lý quy hoạch đội ngũ cán bộ quản lý ............................................. 16 1.4. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý quy hoạch đội ngũ cán bộ quản lý các cơ sở giáo dục ở cấp huyện ..................................................................... 24 1.4.1. Các yếu tố chủ quan................................................................................. 24 1.4.2. Các yếu tố khách quan ............................................................................. 27 Kết luận chương 1.............................................................................................. 28 iii Chương 2: THỰC TRẠNG ĐỘI NGŨ CÁN BỘ QUẢN LÝ VÀ CÔNG TÁC QUẢN LÝ QUY HOẠCH ĐỘI NGŨ CÁN BỘ QUẢN LÝ CÁC CƠ SỞ GIÁO DỤC CỦA HUYỆN CẨM KHÊ, TỈNH PHÚ THỌ ........................................... 30 2.1. Khái quát chung về địa bàn nghiên cứu ..................................................... 30 2.1.1. Tình hình kinh tế- xã hội ......................................................................... 30 2.1.2. Quy mô trường lớp, học sinh các cơ sở giáo dục .................................... 30 2.2. Thực trạng đội ngũ giáo viên và cán bộ quản lý các cơ sở giáo dục.......... 32 2.2.1. Số lượng ................................................................................................... 32 2.2.2. Chất lượng ............................................................................................... 33 2.2.3. Phân bố cán bộ quản lý tại các cơ sở giáo dục ........................................ 37 2.2.4. Biến động đội ngũ quản lý giáo dục huyện Cẩm Khê................................ 42 2.2.5. Công tác quy hoạch đội ngũ cán bộ quản lý các cơ sở giáo dục ............. 42 2.3. Thực trạng quản lý quy hoạch đội ngũ cán bộ quản lý các cơ sở giáo dục ................. 44 2.3.1. Mục tiêu, nội dung và phương pháp khảo sát .............................................. 44 2.3.2. Kết quả khảo sát ...................................................................................... 44 2.3.2. Kiểm tra, đánh giá, điều chỉnh quy hoạch ............................................... 55 2.4. Thực trạng các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý quy hoạch đội ngũ cán bộ quản lý các cơ sở giáo dục của huyện Cẩm Khê đến năm 2021 ............. 56 2.4.1. Các yếu tố chủ quan................................................................................. 57 2.4.2. Các yếu tố khách quan ............................................................................. 58 2.5. Đánh giá chung về quản lý quy hoạch đội ngũ cán bộ quản lý các cơ sở giáo dục huyện Cẩm Khê ........................................................................ 59 2.5.1. Các kết quả đạt được ............................................................................... 59 2.5.2. Các tồn tại, hạn chế và nguyên nhân ....................................................... 60 Kết luận chương 2.............................................................................................. 62 Chương 3: CÁC BIỆN PHÁP QUẢN LÝ QUY HOẠCH ĐỘI NGŨ CÁN BỘ QUẢN LÝ CÁC CƠ SỞ GIÁO DỤC CỦA HUYỆN CẨM KHÊ, TỈNH PHÚ THỌ ĐẾN NĂM 2021 ........................................................................................ 64 3.1. Nguyên tắc để đề xuất biện pháp ................................................................ 64 iv 3.1.1. Nguyên tắc đảm bảo tính mục tiêu .......................................................... 64 3.1.2. Nguyên tắc đảm bảo tính hệ thống, đồng bộ ........................................... 64 3.1.3. Nguyên tắc đảm bảo tính thực tiễn .......................................................... 64 3.1.4. Nguyên tắc đảm bảo tính khả thi ............................................................. 65 3.1.5. Nguyên tắc đảm bảo tính kế thừa ............................................................ 65 3.2. Các biện pháp quản lý quy hoạch đội ngũ cán bộ quản lý các cơ sở giáo dục của huyện cẩm Khê tỉnh phú Thọ đến năm 2021 ............................. 65 3.2.1. Biện pháp 1: Tổ chức quán triệt tầm quan trọng, yêu cầu của công tác quy hoạch đội ngũ cán bộ quản lý các cơ sở giáo dục đến năm 2021 cho cán bộ quản lý giáo dục và giáo viên của huyện .............................. 65 3.2.2. Biện pháp 2: Tổ chức khảo sát một cách khách quan, toàn diện, làm tốt công tác dự báo về thực trạng đội ngũ cán bộ quản lý và giáo viên của các cơ sở giáo dục của huyện đến năm 2021 .................................... 67 3.2.3. Biện pháp 3: Phối hợp chặt chẽ với các ban ngành trong huyện để xây dựng quy hoạch ....................................................................................... 73 3.2.4. Biện pháp 4. Tăng cường công tác tổ chức triển khai quy hoạch ........... 74 3.2.5. Biện pháp 5: Chỉ đạo đạo sát sao việc thực hiện quy hoạch ................... 83 3.2.6. Biện pháp 6: Thực hiện nghiêm túc việc kiểm tra đánh giá, điều chỉnh quy hoạch................................................................................................. 85 3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp ................................................................. 86 3.4. Khảo sát mức độ cần thiết và tính khả thi của các biện pháp..................... 87 Kết luận chương 3.............................................................................................. 90 KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ..................................................................... 91 TÀI LIỆU THAM KHẢO .................................................................................. 94 PHỤ LỤC ............................................................................................................... v DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT CBQL : Cán bộ quản lý GD&ĐT : Giáo dục và đào tạo GDP : Tổng sản phẩm quốc nội GV : Giáo viên HĐND : Hội đồng nhân dân HT : Hiệu trưởng KT-XH : Kinh tế - xã hội MN : Mầm non PHT : Phó hiệu trưởng TH : Tiểu học THCS : Trung học cơ sở UBND : Ủy ban nhân dân iv DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 2.1: Quy mô mạng lưới trường, lớp, học sinh trên địa bàn huyện năm học 2015-2016, 2016-2017, 2017-2018 ........................................... 31 Bảng 2.2: Đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên của các cơ sở giáo dục của huyện từ năm học 2015 -2016, đến năm học 2017-2018 ....................................................................................................... 32 Bảng 2.3. Đội ngũ quản lý giáo dục huyện giai đoạn 2015-2018 ................. 32 Bảng 2.4. Trình độ chuyên môn, nghiệp vụ của đội ngũ quản lý giáo dục giai đoạn 2015 - 2018 .................................................................... 33 Bảng 2.5. Trình độ lý luận chính trị, quản lý giáo dục, tin học, ngoại ngữ của đội ngũ quản lý giai đoạn 2015-2018 ..................................... 33 Bảng 2.6. Cơ cấu độ tuổi của đội ngũ quản lý giáo dục năm học 2017-2018 .... 34 Bảng 2.7. Thâm niên công tác của đội ngũ quản lý giáo dục huyện Cẩm Khê năm học 2017 - 2018 ............................................................. 34 Bảng 2.8. Kết quả xếp loại công chức của đội ngũ quản lý giáo dục huyện Cẩm Khê (2015-2017) ................................................................... 34 Bảng 2.9. Đội ngũ cán bộ quản lý các cơ sở giáo dục mầm non huyện Cẩm Khê năm học 2017-2018 ............................................................... 37 Bảng 2.10. Thực trạng phân công công tác cán bộ quản lý các trường tiểu học huyện Cẩm Khê năm học 2017-2018 ..................................... 38 Bảng 2.11. Thực trạng cán bộ quản lý các cơ sở giáo dục THCS năm học 2017-2018...................................................................................... 40 Bảng 2.12. Biến động số lượng cán bộ quản lý các cơ sở giáo dục huyện Cẩm Khê (2015-2017) ................................................................... 42 Bảng 2.13. Số lượng quy hoạch cán bộ quản lý các đơn vị trường học năm 2017-2018 . 43 Bảng 2.14. Nhận thức của cán bộ quản lý, giáo viên về quy hoạch đội ngũ cán bộ quản lý các cơ sở giáo dục ................................................. 44 Bảng 2.15. Ý kiến của khách thể về việc xây dựng quy hoạch đội ngũ cán bộ quản lý các cơ sở giáo dục của huyện thời gian qua ................ 46 v Bảng 2.16. Ý kiến của CBQL, giáo viên đánh giá về mức độ cần thiết của các nội dung quản lý quy hoạch .................................................... 47 Bảng 2.17. Khảo sát về mức độ phù hợp của các hình thức quản lý quy hoạch .... 50 Bảng 2.18. Đánh giá của CBQL, giáo viên về mức độ thực hiện và hiệu quả của các nội dung chỉ đạo quy hoạch đội ngũ cán bộ quản lý ........... 51 Bảng 2.19. Đánh giá về mức độ phù hợp của các hình thức kiểm tra, đánh giá để điều chỉnh, bổ sung quy hoạch hàng năm ................................... 55 Bảng 3.1. Nhu cầu bổ sung quy hoạch số lượng quản lý các cơ sở giáo dục của huyện Cẩm Khê (năm 2018-2021) ......................................... 71 Bảng 3.2. Kết quả khảo sát về mức độ cần thiết và tính khả thi của sáu biện pháp được đề xuất ................................................................. 88 vi MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Trong quá trình lãnh đạo cách mạng, Đảng ta luôn chăm lo đến công tác cán bộ, trong đó đặc biệt coi trọng đến công tác quy hoạch cán bộ, nhằm chủ động tạo nguồn cán bộ cho nhu cầu trước mắt và lâu dài. Nghị quyết Hội nghị lần thứ ba Ban chấp hành Trung ương Đảng (khóa VIII) về chiến lược cán bộ thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa hiện đại hóa đất nước đã chỉ rõ: "Quy hoạch cán bộ là một nội dung trọng yếu của công tác cán bộ, đảm bảo cho công tác cán bộ đi vào nền nếp, chủ động, có tầm nhìn xa, đáp ứng cả nhiệm vụ trước mắt và lâu dài". Ngành giáo dục và đào tạo của một huyện cũng vậy. Cũng cần có Quy hoạch đội ngũ cán bộ quản lý các cơ sở giáo dục để chủ động trong phát triển đội ngũ cán bộ quản lý, đảm bảo hoàn thành nhiệm vụ phát triển Giáo dục và Đào tạo của huyện. Trong điều kiện đổi mới căn bản và toàn diện Giáo dục và Đào tạo hiện nay, quy hoạch và quản lý quy hoạch đội ngũ cán bộ quản lý cơ sở giáo dục càng cần thiết và quan trọng hơn. Đây cũng là một giải pháp quan trọng để thực hiện chủ trương đổi mới căn bản, toàn diện Giáo dục và Đào tạo mà Đảng Cộng sản Việt Nam đã chỉ rõ trong Nghị quyết 29 của Ban chấp hành Trung ương khóa XI. Hiện nay ngành giáo dục huyện Cẩm Khê, tỉnh Phú Thọ đang đứng trước những thách thức lớn mà cụ thể là nâng cao chất lượng giáo dục. Trong các yếu tố tác động, ảnh hưởng trực tiếp đến nâng cao chất lượng giáo dục thì yếu tố con người là quan trọng nhất, trong đó đội ngũ cán bộ quản lý giáo dục chính là những mắt xích chủ chốt trong một chuỗi các yếu tố quyết định chất lượng giáo dục. Để có đội ngũ cán bộ quản lý giáo dục giỏi thì công tác quản lý quy hoạch đội ngũ cán bộ quản lý giáo dục là một nhiệm vụ quan trọng mà các cơ quan quản lý nhà nước của huyện cần quan tâm thực hiện. Đây cũng chính là biện 1 pháp để tạo động lực cho những chuyển biến khác của toàn bộ nền giáo dục huyện nhà. Trong thời gian qua thực trạng công tác quy hoạch cán bộ quản lý các cơ sở giáo dục huyện Cẩm Khê được thực hiện tương đối tốt, chất lượng đội ngũ cán bộ quản lý giáo dục và giáo viên từng bước được nâng lên về số lượng và chất lượng. Tuy nhiên, so với đòi hỏi của sự phát triển giáo dục trong giai đoạn hiện nay thì đội ngũ cán bộ quản lý các trường mầm non, tiểu học và THCS của huyện vẫn còn có những bất cập. Nguyên nhân một phần là công tác quy hoạch cán bộ quản lý giáo dục của huyện còn bộc lộ một số hạn chế dẫn đến công tác quy hoạch còn hình thức, thiếu tính khả thi. Chất lượng nguồn quy hoạch chưa cao, chưa đồng đều, chưa có tầm nhìn xa, chưa bảo đảm cơ cấu, ít cán bộ trẻ, cán bộ nữ... Chiến lược "đổi mới căn bản toàn diện giáo dục" của huyện chỉ có thể trở thành hiện thực và đạt được những mục tiêu đề ra khi làm tốt công tác quản lý quy hoạch đội ngũ cán bộ quản lý các cơ sở giáo dục của huyện. Tính đến nay, huyện Cẩm Khê chưa thực hiện một đề tài chuyên biệt cụ thể nào về quản lý quy hoạch đội ngũ cán bộ quản lý các trường Mầm non, Tiểu học và Trung học cơ sở. Việc quản lư tốt công tác quy hoạch đội ngũ cán bộ quản lư các trường mầm non, tiểu học và Trung học cơ sở sẽ là cơ sở cho việc xây dựng kế hoạch để phát triển, bố trí, sắp xếp đội ngũ cán bộ quản lý, bồi dưỡng, nâng cao chất lượng về chuyên môn, nghiệp vụ và lý luận chính trị, đáp ứng với yêu cầu sự phát triển giáo dục của huyện trong thời gian tới. Từ nay đến năm 2021, quy mô phát triển giáo dục của huyện sẽ có nhiều thay đổi. Vì vậy việc quản lý quy hoạch, phát triển đội ngũ cán bộ quản lý các trường mầm non, tiểu học và trung học cơ sở của huyện Cẩm Khê, tỉnh Phú Thọ đảm bảo đủ về số lượng, mạnh về chất lượng, có cơ cấu hợp lý là hết sức cần thiết. Từ những lý do nêu, chúng tôi chọn nghiên cứu đề tài "Quản lý quy hoạch đội ngũ cán bộ quản lý các cơ sở giáo dục của huyện Cẩm Khê, tỉnh Phú Thọ đến năm 2021”. 2 2. Mục đích nghiên cứu Trên cơ sở lý luận và thực tiễn Quy hoạch đội ngũ cán bộ quản lý của ngành Giáo dục và Đào tạo huyện Cẩm Khê, tỉnh Phú Thọ, đề xuất các biện pháp quản lý Quy hoạch này để xây dựng đội ngũ cán bộ quản lý các cơ sở giáo dục của huyện đủ về số lượng, đảm bảo về chất lượng và có cơ cấu hợp lý, đáp ứng yêu cầu đổi mới Giáo dục và Đào tạo hiện nay. 3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu 3.1. Khách thể nghiên cứu Công tác quy hoạch đội ngũ cán bộ quản lý các cơ sở giáo dục ở cấp huyện. 3.2. Đối tượng nghiên cứu Các biện pháp quản lý quy hoạch đội ngũ cán bộ quản lý các cơ sở giáo dục của huyện Cẩm Khê, tỉnh Phú Thọ đến năm 2021. 4. Giả thuyết khoa học Huyện Cẩm khê, tỉnh Phú Thọ đã quan tâm xây dựng Quy hoạch đội ngũ cán bộ quản lý các cơ sở giáo dục của huyện. Tuy nhiên, các nội dung cụ thể của quy hoạch và các biện pháp quản lý cụ thể để triển khai quy hoạch lại chưa được quan tâm đầy đủ. Để có được đội ngũ cán bộ quản lý cơ sở giáo dục đủ về số lượng, cân đối về cơ cấu, đảm bảo về chất lượng của huyện đến năm 2021, cần và có thể đề xuất các biện pháp quản lý phù hợp để hoàn thiện và triển khai có hiệu quả quy hoạch đội ngũ cán bộ quản lý các cơ sở giáo dục của huyện; để đội ngũ cán bộ quản lý cơ sở giáo dục có thể để đáp ứng yêu cầu đổi mới quản lý giáo dục của huyện trong giai đoạn hiện nay. 5. Nhiệm vụ nghiên cứu 5.1. Nghiên cứu cơ sở lý luận của vấn đề quy hoạch và quản lý quy hoạch đội ngũ cán bộ quản lý các cơ sở giáo dục ở cấp huyện. 5.2. Khảo sát thực trạng đội ngũ cán bộ quản lý và công tác quy hoạch đội ngũ cán bộ quản lý các cơ sở giáo dục của huyện Cẩm Khê, tỉnh Phú Thọ. 5.3. Đề xuất một số biện pháp quản lý quy hoạch đội ngũ cán bộ quản lý các cơ sở giáo dục của huyện Cẩm Khê, tỉnh Phú Thọ đến năm 2021. 3 6. Phạm vi nghiên cứu 6.1. Về nội dung Chỉ nghiên cứu việc quản lý quy hoạch đội ngũ cán bộ quản lý các cơ sở giáo dục thuộc loại hình công lập của huyện Cẩm Khê, tỉnh Phú Thọ. 6.2. Về Số liệu nghiên cứu Các số liệu phục vụ cho nghiên cứu được giới hạn từ năm 2015 đến quý IV năm 2017 6.3. Về người được nghiên cứu - 01 Lãnh đạo UBND huyện; 04 lãnh đạo, chuyên viên phòng GD&ĐT, phòng Nội vụ; - 30 cán bộ quản lý các đơn vị trường học; - 25 giáo viên thuộc diện quy hoạch; 7. Phương pháp nghiên cứu 7.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý thuyết - Phương pháp phân tích, tổng hợp, khái quát và hệ thống hóa các tài liệu khoa học và các văn bản có liên quan đến đề tài nhằm khái quát hóa cơ sở lý luận của quản lý quy hoạch đội ngũ cán bộ quản lý các cơ sở giáo dục của huyện. 7.2. Phương pháp nghiên cứu thực tiễn: - Phương pháp điều tra bằng phiếu khảo sát về thực trạng công tác quy hoạch và quản lý quy hoạch đội ngũ cán bộ quản lý các cơ sở giáo dục của huyện Cẩm Khê, tỉnh Phú Thọ - Phương pháp chuyên gia: Là phương pháp điều tra qua đánh giá của các chuyên gia về vấn đề quy hoạch và quản lý quy hoạch đội ngũ cán bộ quản lý các cơ sở giáo dục của huyện Cẩm Khê, tỉnh Phú Thọ. - Phương pháp quan sát: Là phương pháp thu thập thông tin thực nghiệm thông qua các tri giác như nghe, nhìn,... để thu nhận các thông tin từ thực tế nhằm đáp ứng mục tiêu nghiên cứu của đề tài. - Phương pháp khảo nghiệm: Kiểm nghiệm mức độ cần thiết, tính khả thi của các biện pháp đã đề xuất. 4 7. 3. Phương pháp xử lý thông tin Sử dụng phương pháp thống kê toán học và các công cụ khác đế xử lý số liệu điều tra từ phiếu khảo sát. 8. Cấu trúc luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận và khuyến nghị, danh mục tài liệu tham khảo, phụ lục; Luận văn được chia thành 3 chương như sau: Chương 1: Cơ sở lý luận về quản lý quy hoạch đội ngũ cán bộ quản lý các cơ sở giáo dục ở cấp huyện. Chương 2: Thực trạng đội ngũ cán bộ quản lý và công tác quản lý quy hoạch đội ngũ cán bộ quản lý các cơ sở giáo dục huyện Cẩm Khê, tỉnh Phú Thọ. Chương 3: Các biện pháp quản lý Quy hoạch đội ngũ cán bộ quản lý các cơ sở giáo dục huyện Cẩm Khê, tỉnh Phú Thọ đến năm 2021 5 Chương 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ QUY HOACH ĐỘI NGŨ CÁN BỘ QUẢN LÝ CÁC CƠ SỞ GIÁO DỤC Ở CẤP HUYỆN 1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề Quy hoạch là một khâu quan trọng trong công tác cán bộ, là thuật ngữ quen thuộc với các nhà làm công tác tổ chức cán bộ và hiện nay trong các văn kiện Đại hội Đảng, các Nghị quyết, Kế hoạch phát triển kinh tế xã hội của nhà nước, của địa phương thường được nhắc đến. Đã có một số Luận văn Thạc sĩ với đề tài quy hoạch như: - "Xây dựng quy hoạch phát triển đội ngũ giáo viên trung học cơ sở tỉnh Quảng Ngãi đến năm 2010 " của tác giả Lê Hoài Thanh; - "Quy hoạch đội ngũ cán bộ quản lý trường học trực thuộc Phòng Giáo dục huyện Châu Thành, tỉnh Trà Vinh giai đoạn 2006-2015" của tác giả Ngô Thanh Tùng. - “Quy hoạch phát triển đội ngũ giáo viên phổ thông trung học tỉnh Hà Tây giai đoạn 2002-2010 “của tác giả Lê Xuân Trung - “Quy hoạch xây dựng đội ngũ cán bộ quản lý trường trung học phổ thông tỉnh Phú Yên đến năm 2010” của tác giả Nguyễn Văn Tá Các luận văn này đi sâu vào việc nghiên cứu xây dựng quy hoạch đội ngũ giáo viên tiểu học, giáo viên trung học cơ sở, giáo viên trung học phổ thông, quy hoạch mạng lưới trường lớp, quy hoạch cơ sở vật chất. Các tác giả đều chưa nói đến việc quản lý quy hoạch đội ngũ cán bộ quản lý các cơ sở giáo dục để làm cơ sở tham mưu cho ủy ban nhân dân huyện trong việc quản lý, chỉ đạo, định hướng phát triển sự nghiệp giáo dục có hiệu quả. Quản lý quy hoạch cán bộ quản lý là một loại quản lý đặc biệt: Quản lý quản lý. Đối tượng của nó là quản lý việc quy hoạch, bổ nhiệm, luân chuyển, điều động, sử dụng con người, vừa là đối tượng vừa là chủ thể của quản lý. 6 Cán bộ quản lý các cơ sở giáo dục của huyện là một lực lượng rất quan trọng, là nhân tố quyết định sự thành công hay thất bại ở từng đơn vị giáo dục và của cả ngành giáo dục. Trong Nghị quyết Hội nghị lần thứ ba Ban chấp hành Trung ương Đảng (khoá VIII) về chiến lược cán bộ thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước đã khẳng định: “Quy hoạch cán bộ là một nội dung trọng yếu của công tác cán bộ, bảo đảm cho công tác cán bộ đi vào nền nếp, chủ động, có tầm nhìn xa, đáp ứng cả nhiệm vụ trước mắt và lâu dài”. Thực tế trước và sau khi có Nghị quyết xác định tầm quan trọng của việc quy hoạch cán bộ, các cấp, các ngành từ trung ương đến địa phương đều thực hiện việc quy hoạch cán bộ. Nhưng tại Hội nghị lần thứ sáu Ban chấp hành Trung ương Đảng (khoá IX) Bộ Chính trị đã đánh giá “Nhiều cấp uỷ địa phương, ngành, đơn vị chưa thật sự coi trọng, không chủ động làm quy hoạch cán bộ, nhất là cán bộ lãnh đạo, cán bộ quản lý hoặc nếu có làm thì làm một cách qua loa, hình thức, chất lượng thấp” Kết luận Hội nghị lần thứ sáu Ban chấp hành Trung ương Đảng (khoá IX) Bộ Chính trị đã nêu cụ thể: “Tăng cường công tác quy hoạch cán bộ lãnh đạo và quản lý. Đặc biệt quan tâm tạo nguồn cán bộ lãnh đạo quản lý trẻ có thành tích xuất sắc, những cán bộ xuất thân từ công nhân, con em nông dân, gia đình có công với cách mạng, cán bộ dân tộc thiểu số, cán bộ nữ. Trên cơ sở đẩy mạnh việc đào tạo, đào tạo lại cán bộ theo chức danh và cán bộ dự nguồn”. Từ những nhận xét trên cho thấy việc quy hoạch cán bộ rất được Đảng và Nhà nước quan tâm coi trọng nhưng thực tế việc thực hiện còn nhiều bất cập, từ chủ trương đến thực tiễn còn là một khoảng cách, trong đó khâu lựa chọn, bồi dưỡng, đào tạo chưa được chú trọng quan tâm đúng mức, có tác động chủ quan từ nhiều phía, nên việc quy hoạch thực hiện còn gặp những khó khăn nhất định, có nơi chưa thực sự lựa chọn được những người có đủ phẩm chất và năng lực để đáp ứng được nhiệm vụ trước mắt và lâu dài. 7 Với yêu cầu về sự phát triển giáo dục của huyện Cẩm Khê, thực trạng quy mô dân số, yêu cầu sắp xếp lại quy mô mạng lưới trường lớp, cũng như yêu cầu của vị trí việc làm tại các đơn vị giáo dục của huyện Cẩm Khê hiện tại và trong thời gian tới (cụ thể đến năm 2021), yêu cầu bức thiết phải làm tốt công tác quản lý quy hoạch đội ngũ cán bộ quản lý các cơ sở giáo dục, đề tài nghiên cứu này sẽ góp phần vào việc cung cấp hệ thống lý luận cơ sở và thực tiễn, xây dựng quy trình và đề ra những giải pháp chủ yếu cho việc quản lý quy hoạch đội ngũ cán bộ quản lý các cơ sở giáo dục của huyện Cẩm Khê đến năm 2021. 1.2. Đội ngũ và Quy hoạch đội ngũ Cán bộ quản lý cơ sở giáo dục 1.2.1. Đội ngũ cán bộ quản lý các cơ sở giáo dục 1.2.1.1. Cán bộ quản lý Theo nghĩa rộng cán bộ quản lý là những người làm việc trong bộ máy, là người thực hiện các chức năng quản lý nhằm đạt được những mục tiêu của tổ chức với kết quả và hiệu quả cao. Theo nghĩa hẹp cán bộ quản lý là những người có thẩm quyền ra quyết định dù được phân quyền hay uỷ quyền. Vậy có thể hiểu cán bộ quản lý là những người phụ trách và ra quyết định. - Một cán bộ quản lý được xác định bởi ba yếu tố: + Có vị thế trong tổ chức với những quyền hạn nhất định trong quá trình ra quyết định. + Có chức năng thể hiện những công việc cần thực hiện trong toàn bộ hoạt động của tổ chức. + Có nghiệp vụ thể hiện phải đáp ứng những đòi hỏi nhất định của công việc. 1.2.1.2. Đội ngũ cán bộ quản lý Cán bộ quản lý là những người tham gia trong bộ máy quản lý trong những lĩnh vực hoạt động cụ thể, có nhiệm vụ chỉ huy, điều chỉnh các quá trình xã hội và hành vi của con người để cho hệ thống xã hội vận động và phát triển theo đúng quy luật đạt được các mục tiêu đã xác định. Cán bộ quản lý được chia thành 3 loại: 8 + Cán bộ lãnh đạo: Là thủ trưởng các cơ quan quản lý nhà nước, người đứng đầu các đơn vị, các tổ chức có thẩm quyền ra quyết định quản lý và chịu trách nhiệm chính về trạng thái của tổ chức, đơn vị mình. + Các chuyên gia: Là người công tác ở các cơ quan quản lý nhà nước, các bộ máy quản lý có nhiệm vụ giúp cán bộ lãnh đạo trong việc đề ra những quyết định quản lý, những chương trình, chính sách… Nhìn chung, họ là những người thực hiện chức năng tham vấn trong bộ máy quản lý. + Cán bộ kỹ thuật: Là những người phục vụ trong trong bộ máy quản lý thực hiện chức năng kỹ thuật, nghiệp vụ mang tính tác nghiệp trong bộ máy quản lý. Theo từ điển Tiếng Việt, cán bộ quản lý là: “Người làm công tác có chức vụ trong một cơ quan, một tổ chức phân biệt với người không có chức vụ”. Cán bộ quản lý là chủ thể quản lý gồm những người giữ vai trò tác động ra lệnh, kiểm tra đối tượng quản lý, cán bộ quản lý là người chỉ huy, lãnh đạo, tổ chức thực hiện các mục tiêu nhiệm vụ của tổ chức. Người quản lý lãnh đạo cơ quan đó vừa chịu sự lãnh đạo quản lý của cấp trên. Cán bộ quản lý được phân chia ra nhiều cấp bậc khác nhau: Cán bộ quản lý cấp trung ương, cán bộ quản lý cấp tỉnh, cán bộ quản lý cấp huyện, cán bộ quản lý cấp cơ sở. Cán bộ quản lý là lực lượng rất quan trọng trong cơ quan đơn vị dù cao hay thấp. Theo Chủ tịch Hồ Chí Minh người cán bộ quản lý phải có những phẩm chất: “Phải độ lượng thì mới có thể đối sử với cán bộ một cách chí công vô tư, không thành kiến khiến cán bộ khỏi bị bỏ rơi. Phải có tinh thần rộng rãi mới có thể gần gũi những người mình không ưa. Phải có tính chịu khó dạy bảo, mới có thể nâng đỡ những đồng chí còn kém, giúp cho tiến bộ. Phải sáng suốt mới khỏi bị bọn vu vơ bao vây mà xa cách cán bộ tốt. Phải có thái độ vui vẻ thân mật, các đồng chí mới vui lòng gần mình [15]. 9 1.2.1.3. Đội ngũ cán bộ quản lý các cơ sở giáo dục Cán bộ quản lý trường học là những cá nhân thực hiện chức năng lãnh đạo nhà trường, có thẩm quyền ra các quyết định quản lý trong phạm vi quyền hạn của mình và chịu trách nhiệm về các quyết định đó. Cán bộ quản lý các cơ sở giáo dục gồm Hiệu trưởng là nhà lãnh đạo, Phó Hiệu trưởng là các chuyên gia trong bộ máy quản lý trường học. Đội ngũ cán bộ quản lý trường học: Đội ngũ là tập hợp gồm số đông người cùng chức năng hoặc nghề nghiệp tạo thành một lực lượng. Trong lĩnh vực giáo dục, thuật ngữ đội ngũ cũng được sử dụng để chỉ những tập hợp người được phân biệt với nhau về chức năng trong hệ thống giáo dục. Ví dụ đội ngũ giáo viên, đội ngũ cán bội quản lý trường học... Điều 16 - Luật Giáo dục quy định vai trò và trách nhiệm của cán bộ quản lý giáo dục là: “Cán bộ quản lý giáo dục giữ vai trò quan trọng trong việc tổ chức, quản lý, điều hành các hoạt động giáo dục"[18]. Cán bộ quản lý giáo dục phải không ngừng học tập, rèn luyện, nâng cao phẩm chất đạo đức, trình độ chuyên môn, năng lực quản lý và trách nhiệm cá nhân. Nhà nước có kế hoạch xây dựng và nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ quản lý giáo dục nhằm phát huy vai trò và trách nhiệm của cán bộ quản lý giáo dục, bảo đảm phát triển sự nghiệp giáo dục. Cán bộ quản lý trường học là Hiệu trưởng hoặc Phó Hiệu trưởng của một cơ sở giáo dục được cơ quan quản lý cấp trên bổ nhiệm bằng quyết định hành chính nhà nước. Cấp phó giúp việc cho cấp trưởng, chịu trách nhiệm trước cấp trưởng và chịu trách nhiệm trước pháp luật về công việc được phân công. - Đội ngũ cán bộ quản lý các cơ sở giáo dục huyện: Đội ngũ cán bộ quản lý các cơ sở giáo dục của huyện bao gồm Hiệu trưởng, Phó Hiệu trưởng các trường mầm non, tiểu học và trung học cơ sở được quy định theo Điều lệ trường mầm non, tiểu học, trung học của Bộ Giáo dục& Đào tạo như sau: - Hiệu trưởng: Là người chịu trách nhiệm quản lý các hoạt động của nhà trường, do cơ quan nhà nước có thẩm quyền bổ nhiệm, công nhận [6]. 10