ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH
DOÃN ĐỨC CHÍNH
QUẢN LÝ DỰ ÁN ĐẦU TƯ XÂY DỰNG
TẠI BAN QUẢN LÝ DỰ ÁN CÁC CÔNG TRÌNH
HUYỆN MƯỜNG ẢNG, TỈNH ĐIỆN BIÊN
LUẬN VĂN THẠC SĨ THEO ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG
NGÀNH: QUẢN LÝ KINH TẾ
THÁI NGUYÊN - 2020
ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH
DOÃN ĐỨC CHÍNH
QUẢN LÝ DỰ ÁN ĐẦU TƯ XÂY DỰNG
TẠI BAN QUẢN LÝ DỰÁN CÁC CÔNG TRÌNH
HUYỆN MƯỜNG ẢNG, TỈNH ĐIỆN BIÊN
NGÀNH: QUẢN LÝ KINH TẾ
Mã số: 8.34.04.10
LUẬN VĂN THẠC SĨ THEO ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG
Người hướng dẫn khoa học: TS. ĐÀM THANH THỦY
THÁI NGUYÊN - 2020
i
LỜI CAM ĐOAN
Tôi cam đoan, đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu sử
dụng trong luận văn là trung thực. Những kết quả nêu trong luận văn chưa từng
được ai công bố trong bất kỳ công trình nào khác.
Tác giả
Doãn Đức Chính
ii
LỜI CẢM ƠN
Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn chân thành đến giảng viên hướng dẫn khoa
học TS. Đàm Thanh Thủy đã nhiệt tình hướng dẫn tôi trong suốt quá trình
nghiên cứu đề tài.
Chân thành cảm ơn đến các thầy, cô giáo Trường Đại học Kinh tế và
Quản trị kinh doanh; Phòng Đào tạo đã giúp đỡ tôi thực hiện đề tài này.
Trong quá trình học tập tại Trường Đại học Kinh tế và Quản trị Kinh
doanh, tôi cũng đã nhận được sự giúp đỡ từ gia đình, người thân, đồng nghiệp
và bạn bè. Tôi xin chân thành cảm ơn và ghi nhận những tình cảm quý báu đó.
Trân trọng!
Tác giả
Doãn Đức Chính
iii
MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN ............................................................................................. i
LỜI CẢM ƠN .................................................................................................. ii
MỤC LỤC ....................................................................................................... iii
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT......................................................................... vi
DANH MỤC BẢNG BIỂU ........................................................................... vii
DANH MỤC HÌNH VẼ ............................................................................... viii
MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1
1. Tính cấp thiết của đề tài ................................................................................ 1
2. Mục tiêu nghiên cứu...................................................................................... 2
3. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu .................................................................... 2
4. Ý nghĩa của luận văn ..................................................................................... 3
5. Cấu trúc của luận văn .................................................................................... 4
CHƯƠNG 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄNVỀ QUẢN LÝ DỰ ÁN
ĐẦU TƯ XÂY DỰNG..................................................................................... 5
1.1. Cơ sở lý luận về quản lý dự án đầu tư xây dựng ....................................... 5
1.1.1. Khái niệm dự án đầu tư xây dựng ........................................................... 5
1.1.2. Quản lý dự án đầu tư xây dựng ............................................................... 9
1.1.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý dự án đầu tư xây dựng ................... 17
1.2. Cơ sở thực tiễn về quản lý dự án đầu tư xây dựng .................................. 22
1.2.1. Kinh nghiệm quản lý dự án của tỉnh Phú Thọ ...................................... 22
1.2.2. Kinh nghiệm của tỉnh Yên Bái .............................................................. 23
1.2.3. Bài học rút ra cho Ban Quản lý dự án các công trình huyện Mường Ảng,
tỉnh Điện Biên ................................................................................................. 24
CHƯƠNG 2 PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ......................................... 26
2.1. Câu hỏi nghiên cứu .................................................................................. 26
2.2. Phương pháp nghiên cứu.......................................................................... 26
2.2.1. Phương pháp thu thập thông tin ............................................................ 26
2.2.2. Phương pháp tổng hợp và phân tích thông tin ...................................... 28
2.3. Hệ thống chỉ tiêu nghiên cứu ................................................................... 29
iv
2.3.1. Nhóm chỉ tiêu đánh giá công tác chủ trương và chuẩn bị đầu tư ......... 29
2.3.2.Nhóm chỉ tiêu đánh giá công tác lựa chọn nhà thầu .............................. 30
2.3.3. Nhóm chỉ tiêu đánh giá công tác quản lý chất lượng thi công xây dựng
công trình......................................................................................................... 31
2.3.4. Nhóm chỉ tiêu đánh giá công tác quản lý chi phí đầu tư xây dựng công
trình ................................................................................................................. 32
2.3.5. Nhóm chỉ tiêu đánh giá công tác quản lý an toàn lao động thi công .... 32
CHƯƠNG 3 THỰC TRẠNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ DỰ ÁN ĐẦU TƯ
XÂY DỰNG TẠI BAN QUẢN LÝ DỰ ÁN CÁC CÔNG TRÌNH HUYỆN
MƯỜNG ẢNG, TỈNH ĐIỆN BIÊN ............................................................. 34
3.1. Khái quát chung về huyện Mường Ảngvà Ban Quản lý dự án các công trình
huyện Mường Ảng, tỉnh Điện Biên................................................................. 34
3.1.1. Giới thiệu chung về huyện Mường Ảng tỉnh Điện Biên....................... 34
3.1.2. Giới thiệu về Ban Quản lý dự án các công trình huyện Mường Ảng ... 39
3.2. Thực trạng công tác quản lý dự án đầu tư xây dựng tại Ban quản lý dự án
các công trình huyện Mường Ảng, tỉnh Điện Biên ......................................... 46
3.2.1. Tình hình quản lý lập dự án, thẩm định, phê duyệt dự án, thiết kế bản vẽ
thi công và tổng dự toán .................................................................................. 46
3.2.2. Lựa chọn nhà thầu và đấu thầu dự án ................................................... 49
3.2.3. Thực trạng công tác quản lý chất lượng công trình .............................. 53
3.2.4. Thực trạng quản lý chi phí đầu tư xây dựng dự án ............................... 56
3.2.5. Thực trạng quản lý tiến độ thi công công trình .................................... 63
3.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến công tác quản lý dự án đầu tư xây dựng tại Ban
quản lý dự án đầu tư xây dựng tại huyện Mường Ảng ................................... 65
3.3.1. Yếu tố khách quan ................................................................................. 65
3.3.2. Yếu tố chủ quan .................................................................................... 67
3.4. Đánh giá kết quả đạt được, mặt hạn chế trong công tác quản lý dự án tại
Ban quản lý dự án các công trình huyện Mường Ảng .................................... 68
3.4.1. Kết quả đạt được ................................................................................... 68
3.4.2. Những hạn chế ...................................................................................... 70
3.4.3. Nguyên nhân của hạn chế ..................................................................... 72
v
CHƯƠNG 4 GIẢI PHÁP TĂNG CƯỜNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ DỰ ÁN
ĐẦU TƯ TẠI BAN QUẢN LÝ DỰ ÁN CÁC CÔNG TRÌNH HUYỆN
MƯỜNG ẢNG, TỈNH ĐIỆN BIÊN ............................................................. 75
4.1. Quan điểm, phương hướng và mục tiêu quản lý nhà nước đối với công tác
quản lý dự án đầu tư xây dựng trong thời gian tới .......................................... 75
4.1.1. Quan điểm, phương hướng ................................................................... 75
4.1.2. Mục tiêu................................................................................................. 75
4.2. Đề xuất một số giải pháp tăng cường công tác quản lý dự án đầu tư tại Ban
quản lý dự án đầu tư huyện Mường Ảng, tỉnh Điện Biên............................... 76
4.2.1. Nâng cao chất lượng nhân lực Ban quản lý .......................................... 77
4.2.2. Nhóm giải pháp nâng cao chất lượng công tác quản lý dự án đầu tư xây
dựng ................................................................................................................. 78
4.2.3. Cải tiến tổ chức quản lý dự án đầu tư xây dựng ................................... 85
4.3. Kiến nghị .................................................................................................. 86
4.3.1. Đối với Nhà nước .................................................................................. 86
4.3.2. Đối với UBND tỉnh Điện Biên.............................................................. 87
KẾT LUẬN .................................................................................................... 89
TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................ 91
PHỤ LỤC ....................................................................................................... 94
vi
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT
TỪ VIẾT TẮT
GIẢI THÍCH
BQLDA
Ban quản lý dự án
GPMB
Giải phóng mặt bằng
HĐND
Hội đồng Nhân dân
NSNN
Ngân sách Nhà nước
QLDA
Quản lý dự án
UBND
Ủy ban Nhân dân
XDCB
Xây dựng cơ bản
vii
DANH MỤC BẢNG BIỂU
Bảng 3.1. Dân số và lao động huyện Mường Ảng .................................... 37
Bảng 3.2. Tình hình phát triển kinh tế huyện Mường Ảng năm 2019 ...... 39
Bảng 3.3. Tổng hợp số lượng các công trình đầu tư xây dựng do Ban QLDA
các công trình huyện Mường Ảng quản lý theo nguồn vốn, giai
đoạn 2016-2019 ........................................................................ 47
Bảng 3.4. Đánh giá về công tác lập, thẩm định dự án .............................. 48
Bảng 3.5. Tổng hợp danh mục các dự án theo các loại hình đấu thầu của
Ban quản lý dự án các công trình huyện Mường Ảng giai đoạn
2016-2019 ................................................................................. 51
Bảng 3.6. Đánh giá về công tác đấu thầu và lựa chọn nhà thầu ............... 52
Bảng 3.7. Đánh giá về công tác quản lý chất lượng công trình ................ 56
Bảng 3.8. Tổng hợp dự án đầu tư xây dựng đã được điều chỉnh tổng mức
đầu tư giai đoạn 2014-2019 ...................................................... 57
Bảng 3.10. Tổng hợp chi phí quản lý dự án giai đoạn 2014-2019 ........... 61
Bảng 3.11. Đánh giá về công tác quản lý chi phí công trình .................... 62
Bảng 3.12. Thống kê kết quả kiểm tra tiến độ thực hiện dự án tại Ban quản
lý dự án các công trình huyện Mường Ảng, giai đoạn 2014-2019
................................................................................................... 64
Bảng 3.13. Đánh giá về công tác quản lý tiến độ công trình .................... 65
Bảng 3.14. Quy mô vốn của các dự án thuộc Ban quản lý dự án các công
trình huyện Mường Ảng ........................................................... 67
viii
DANH MỤC HÌNH VẼ
Hình 1.1. Quy trình thực hiện dự án đầu tư xây dựng ................................ 8
Hình 1.2. Các giai đoạn của quá trình quản lý dự án đầu tư .................... 12
Hình 3.1. Cơ cấu tổ chức của Ban Quản lý các công trình huyện Mường
Ảng, tỉnh Điện Biên .................................................................. 43
Hình 3.2. Quy trình quản lý chất lượng dự án đầu tư xây dựng ............... 54
Bảng 3.9. Kết quả duyệt quyết toán dự án đầu tư xây dựng hoàn thành .. 58
1
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Đầu tư đóng vai trò quan trọng trong quá trình thực hiện mục tiêu phát
triển kinh tế - xã hội, giúp tăng trưởng cao, ổn định bền vững cho đất nước và
các địa phương. Thông qua hoạt động đầu tư, các dự án đầu tư xây dựng cơ bản
góp phần đảm bảo cơ sở vật chất cho nền kinh tế, đồng thời giải quyết những
vấn đề xây dựng trọng yếu trong xã hội.
Trong công tác quản lý dự án đầu tư xây dựng cơ bản và các giai đoạn
thực hiện dự án đầu tư (từ giai đoạn chuẩn bị đầu tư, thực hiện đầu tư đến vận
hành kết quả đầu tư), thì vai trò của các hoạt động thẩm định dự án, quản lý
tiến độ, quản lý chi phí dự án đầu tư đóng vai trò quan trọng trong chu kỳ của
một dự án, nhất là các dự án sử dụng vốn ngân sách nhà nước. Tuy nhiên, trên
thực tế có nhiều dự án đầu tư xây dựng vẫn còn một số hạn chế về chất lượng,
hoặc trong quá trình thi công, xây dựng dự án có xảy ra các sự cố kỹ thuật, gây
chậm tiến độ so với kế hoạch; lãng phí tài chính, thời gian và nhân lực; làm
giảm hiệu quả và ảnh hưởng tiêu cực tới mục tiêu ban đầu của dự án đầu tư;
gây nhiều bức xúc trong xã hội. Chính vì vậy, vai trò của các ban quản lý dự
án đặc biệt quan trọng, ảnh hưởng trực tiếp tới hiệu quả triển khai dự án.
Ban Quản lý dự án các công trình huyện Mường Ảng là một đơn vị sự
nghiệp thuộc UBND huyện Mường Ảng, chịu trách nhiệm trước pháp luật của
Nhà nước và UBND huyện về công tác quản lý các dự án đầu tư xây dựng
bằng nguồn vốn ngân sách nhà nước, làm chủ đầu tư các dự án xây dựng cơ
sở hạ tầng khu dân cư để đấu giá quyền sử dụng đất, di chuyển các công trình
công cộng phục vụ công tác bồi thường giải phóng mặt bằng (GPMB) trên địa
bàn huyện từ ngân sách nhà nước, thực hiện đầu tư các công trình công cộng
với mục đích an sinh xã hội như: trường học, trạm y tế, trụ sở, đường giao
thông, xử lý ngập úng, xử lý nước thải, xây dựng cầu đường. Trong bối cảnh
huyện Mường Ảng – tỉnh Điện Biên là một huyện vùng cao với nhu cầu đầu
2
tư xây dựng cơ bản cao để phát triển kinh tế xã hội, tuy nhiên trên thực tế còn
có nhiều dự án đầu tư xây dựng có nhiều hạn chế về chất lượng, triển khai thi
công, lãng phí tài chính và nhân lực. Chính vì vậy, vai trò của các ban quản
lý dự án rất quan trọng, đòi hỏi phải nghiên cứu sâu về công tác quản lý dự án
đầu tư xây dựng từ ngân sách nhà nước của tỉnh và huyện, từ đó tìm ra những
nét đặc thù trong quản lý để có những giải pháp thiết thực. Với mong muốn
vận dụng kiến thức đã học để đi sâu nghiên cứu, góp phần vào hoàn thiện công
tác quản lý các dự án đầu tư tại Ban quản lý dự án các công trình huyện Mường
Ảng, tôi đã chọn đề tài: “Quản lý dự án đầu tư xây dựng tại Ban quản lý dự
án các công trình huyện Mường Ảng, tỉnh Điện Biên”để làm luận văn Thạc
sỹ, chuyên ngành Quản lý kinh tế.
2. Mục tiêu nghiên cứu
2.1. Mục tiêu chung
Đánh giá thực trạng công tác quản lý dự án đầu tư xây dựng tại Ban Quản
lý dự án các công trình huyện Mường Ảng, tỉnh Điện Biên. Từ đó, đề xuất một
số giải pháp nhằm hoàn thiện công tác quản lý các dự án đầu tư tại Ban Quản
lý dự án các công trình huyện Mường Ảng nói riêng và tại tỉnh Điện Biên nói
chung trong những năm tiếp theo.
2.2. Mục tiêu cụ thể
- Hệ thống hóa cơ sở lý luận và thực tiễn về quản lý dự án đầu tư xây
dựng.
- Phân tích, đánh giá được thực trạng, xác định các yếu tố ảnh hưởng đến
quản lý các dự án đầu tư xây dựng tại Ban Quản lý dự án các công trình huyện
Mường Ảng, tỉnh Điện Biên.
- Đề xuất một số giải pháp tăng cường công tác quản lý các dự án đầu tư
xây dựng tại Ban Quản lý dự án các công trình huyện Mường Ảng, tỉnh Điện
Biên.
3. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu
3
3.1. Đối tượng nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu của đề tài là công tác quản lý dự án đầu tư xây dựng
tại Ban Quản lý dự án các công trình huyện Mường Ảng, tỉnh Điện Biên.
3.2. Phạm vi nghiên cứu
- Phạm vi về không gian: là các dự án đầu tư xây dựng được thực hiện tại
Mường Ảng do Ban quản lý dự án các công trình huyện Mường Ảng, tỉnh Điện
Biên quản lý.
- Về thời gian:
+ Số liệu thứ cấp: sử dụng các số liệu thống kê các dự án đầu tư xây dựng
công trình từ trong giai đoạn 2016-2019 để phân tích đánh giá và đề xuất giải
pháp đến năm 2025;
+ Số liệu sơ cấp: Số liệu sơ cấp được thu thập thông qua điều tra, thực
hiện trong năm 2019.
- Về nội dung: Đề tài tập trung nghiên cứu công tác quản lý các dự án đầu
tư xây dựng tại Ban Quản lý các công trình huyện Mường Ảng với các nôi dung
chính như: Quản lý quá trình lập dự án, thẩm định, lựa chọn nhà thầu, công tác
quản lý chất lượng công trình, quản lý dự án về chi phí, công tác quản lý tiến
độ thi công xây dựng công trình. Qua đó, đề xuất một số giải pháp nhằm hoàn
thiện công tác quản lý dự án đầu tư xây dựng.
4. Ý nghĩa của luận văn
4.1. Ý nghĩa khoa học
Luận văn đã hệ thống hóa những vấn đề lý luận chung về công tác quản
lý dự án đầu tư xây dựng, các nhân tố ảnh hưởng tới công tác quản lý dự án đầu
tư xây dựng. Do vậy, kết quả nghiên cứu sẽ có những đóng góp nhất định vào
việc hoàn thiện khung lý thuyết về quản lý dự án.
4.2. Ý nghĩa thực tiễn
Đề tài “Quản lý dự án đầu tư xây dựng tại Ban quản lý dự án các công
trình huyện Mường Ảng, tỉnh Điện Biên” là một đề tài còn mới, chưa có đề tài
4
nghiên cứu về lĩnh vực quản lý dự án đầu tư xây dựng cho huyện Mường Ảng.
Các kết quả nghiên cứu giúp cho các huyện và các Sở, ban ngành của
huyện, của tỉnh có cơ sở trong việc hoạch định chính sách có liên quan đến
công tác quản lý dự án đầu tư xây dựng cho các huyện trong tỉnh.
Ngoài ra, đề tài này có thể dùng làm tài liệu tham khảo cho các chủ đầu tư
khác trên địa bàn huyện và các cá nhân có quan tâm.
5. Cấu trúc của luận văn
Ngoài phần mở đầu và kết luận, luận văn được kết cấu thành 4 chương, cụ
thể như sau:
Chương 1: Cơ sở lý luận và thực tiễn về quản lý dự án đầu tư xây dựng
Chương 2: Phương pháp nghiên cứu
Chương 3: Thực trạng quản lý dự án đầu tư xây dựng tại Ban Quản lý các
công trình huyện Mường Ảng, tỉnh Điện Biên.
Chương 4: Giải pháp tăng cường công tác quản lý dự án đầu tư tại Ban
Quản lý các công trình huyện Mường Ảng, tỉnh Điện Biên.
5
CHƯƠNG 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄNVỀ QUẢN LÝ DỰ ÁN ĐẦU TƯ
XÂY DỰNG
1.1. Cơ sở lý luận về quản lý dự án đầu tư xây dựng
1.1.1. Khái niệm dự án đầu tư xây dựng
1.1.1.1. Dự án đầu tư
Đầu tư là quá trình sử dụng phối hợp các nguồn lực trong một khoảng thời
gian xác định nhằm đạt được các kết quả hoặc một tập hợp các mục tiêu xác
định trong điều kiện kinh tế xã hội nhất định (Từ Quang Phương & Phạm Văn
Hùng, 2012). Nguồn lực đó có thể là tiền, tài nguyên thiên nhiên, là sức lao
động và trí tuệ. Những kết quả đạt được đó có thể là sự tăng thêm về giá trị tài
sản tài chính, hoặc tăng thêm về năng lực sản xuất, năng lực phục vụ tài sản vật
chất (nhà máy, đường sá, bệnh viện, trường học...), tài sản trí tuệ (trình độ văn
hóa, chuyên môn, quản lý, khoa học kỹ thuật...) và nguồn nhân lực có đủ điều
kiện để làm việc với năng suất lao động cao hơn trong nền sản xuất xã hội.
Dự án đầu tư là một lĩnh vực hoạt động đặc thù, một nhiệm vụ cần phải
được thực hiện với một phương pháp riêng, nguồn nhân lực riêng và theo một
kế hoạch tiến độ nhằm tạo ra một thực thể mới (Từ Quang Phương, 2006).
Dự án đầu tư là tập hợp các đề xuất có liên quan đến việc bỏ vốn để tạo
mới, mở rộng hoặc cải tạo những cơ sở vật chất nhất định nhằm đạt được sự
tăng trưởng về số lượng hoặc duy trì, cải tiến nâng cao chất lượng của sản
phẩm/dịch vụ nào đó trong một thời gian xác định (Đỗ Đình Đức và Bùi Mạnh
Hùng, 2012).
Theo Luật Đầu tư số 67/2014/QH13 ngày 26/11/2014: “Dự án đầu tư là
tập hợp đề xuất bỏ vốn trung hạn hoặc dài hạn để tiến hành các hoạt động đầu
tư kinh doanh trên địa bàn cụ thể, trong khoảng thời gian xác định”.
Như vậy, căn cứ theo Luật Đầu tư hiện hành, dự án đầu tư có thể được
hiểu theo hai cách như sau:
Xét về mặt hình thức, dự án đầu tư là một tập hồ sơ tài liệu trình bày
6
một cách chi tiết và có hệ thống các hoạt động, chi phí theo một kế hoạch để
đạt được những kết quả và thực hiện được những mục tiêu nhất định trong
tương lai.
Xét về mặt nội dung,dự án đầu tư là một tập hợp các hoạt động có liên
quan với nhau được kế hoạch hoá nhằm đạt được các mục tiêu đã định bằng
việc tạo ra các kết quả cụ thể trong một thời gian nhất định, thông qua việc sử
dụng các nguồn lực xác định.
Xét về mặt quản lý, thông qua dự án đầu tư nhà đầu tư có thể quản lý về
việc sử dụng vốn, vật tư, trang thiết bị,… nhằm đem lại kết quả tốt về tài chính
và kinh tế trong thời gian dài.
Một dự án đầu tư bao gồm các yếu tố cơ bản sau:
(1) Mục tiêu của dự án: Mục tiêu của dự án được thể hiện ở hai mức: (i)
mục tiêu phát triển và (ii) mục tiêu trước mắt. Mục tiêu phát triển là những lợi
ích kinh tế xã hội do thực hiện dự án đem lại và mục tiêu trước mắt là các mục
đích cụ thể cần đạt được của việc thực hiện dự án.
(2) Các kết quả: Đó là những kết quả cụ thể, có định lượng được tạo ra từ
các hoạt động khác nhau của dự án. Đây là điều kiện cần thiết để thực hiện
được các mục tiêu của dự án.
(3) Các hoạt động: Mỗi dự án đều có những nhiệm vụ hoặc hành động
được thực hiện để tạo ra các kết quả nhất định. Những nhiệm vụ hoặc hành
động này cùng với một kế hoạch thực hiện và phân công trách nhiệm cụ thể của
các bộ phận thực hiện sẽ tạo thành kế hoạch làm việc của dự án.
(4) Các nguồn lực: Nguồn lực để thực hiện dự án chính là các yếu tố
vật chất, tài chính và con người cần thiết để tiến hành các hoạt động của dự
án. Giá trị hoặc chi phí của các nguồn lực này chính là vốn đầu tư cần cho
dự án.
1.1.1.2. Dự án đầu tư xây dựng
7
Luật xây dựng số 50/2014/QH13 ngày 18/6/2014 quy định: “Dự án đầu
tư xây dựng là tập hợp các đề xuất có liên quan đến việc bỏ vốn để xây dựng
mới, mở rộng hoặc cải tạo những công trình xây dựng nhằm mục đích phát
triển, duy trì, nâng cao chất lượng công trình hoặc sản phẩm/dịch vụ trong một
thời gian nhất định. Dự án đầu tư xây dựng công trình bao gồm phần thuyết
minh và phần thiết kế cơ sở”.
Phân loại dự án đầu tư xây dựng:
- Phân loại theo quy mô và tính chất của dự án đầu tư xây dựng:
Căn cứ vào tính chất và quy mô, dự án đầu tư xây dựng công trình được
phân thành dự án quan trọng quốc gia, dự án nhóm A, B, C.
- Phân loại theo nguồn vốn đầu tư:
+ Dự án sử dụng nguồn vốn ngân sách nhà nước
+ Dự án sử dụng nguồn vốn nhà nước ngoài ngân sách
+ Dự án sử dụng vốn khác
- Theo các bước lập dự án:
+ Dự án đầu tư xây dựng công trình chỉ cần yêu cầu lập Báo cáo kinh tế kỹ thuật đầu tư xây dựng gồm:
Công trình xây dựng sử dụng cho mục đích tôn giáo;
Công trình xây dựng mới, sửa chữa, cải tạo, nâng cấp có tổng mức đầu tư
dưới 15 tỷ đồng (không bao gồm tiền sử dụng đất).
+ Dự án đầu tư xây dựng công trình cần lập Báo cáo kinh tế - kỹ thuật và
lập dự án đầu tư xây dựng.
- Quy trình của dự án đầu tư xây dựng được thể hiện qua các giai đoạn
sau:
Giai đoạn I: Giai đoạn chuẩn bị đầu tư.
Giai đoạn II: Giai đoạn thực hiện đầu tư.
Giai đoạn III: Giai đoạn kết thúc đầu tư, đưa dự án vào khai thác sử dụng.
BÁO
CÁO
DỰ ÁN
ĐẦU TƯ
THIẾT
KẾ
ĐẤU
THẦU
THI
CÔNG
NGHIỆM
THU
8
GIAI ĐOẠN I
GIAI ĐOẠN II
GIAI ĐOẠN III
QUẢN LÝ DỰ ÁN
Hình 1.1. Quy trình thực hiện dự án đầu tư xây dựng
* Các đặc điểm của dự án đầu tư xây dựng:
- Dự án đầu tư XD có tính đa mục tiêu. Mỗi dự án không chỉ nhằm đáp
ứng mục tiêu xây dựng một công trình cụ thể mà dự án đó thực hiện nhằm đáp
ứng mục tiêu cải thiện cơ sở hạ tầng, góp phần thu hút thêm đầu tư và từ đó
thúc đẩy kinh tế xã hội của địa phương.
- Dự án đầu tư XD có tính duy nhất và gắn liền với đất: Mỗi công trình do
dự án đầu tư xây dựng thực hiện là một công trình duy nhất, được xây dựng
trên nền đất tại địa điểm xây dựng, ví dụ: Công trình Tòa nhà quốc hội Việt
Nam, công trình Nhà khách cựu chiến binh tỉnh Điện Biên...
- Dự án đầu tư XD có thời gian xây dựng dài, vốn đầu tư lớn. Mỗi dự án
đầu tư xây dựng thường có thời gian xây dựng kéo dài hàng năm, có những dự
án kéo dài cả chục năm với lượng vốn đầu tư lớn (theo phân chia dự án nhóm
A, B, C và dự án quan trọng quốc gia)
- Dự án đầu tư XD chịu sự ràng buộc về thời gian và chi phí nguồn lực.
Mỗi dự án đầu tư có thời gian thực hiện được quy định trong quyết định phê
duyệt dự án và trong báo cáo nghiên cứu khả thi. Chi phí nguồn lực gồm chi
phí tài chính, nguồn nhân lực và trí lực để thực hiện công trình.
- Dự án đầu tư XD luôn tồn tại trong một môi trường không chắc chắn
9
(tiềm ẩn nhiều rủi ro). Mỗi dự án đầu tư xây dựng luôn chứa đựng những rủi ro
không chắc chắn về biến động chính trị, rủi ro giải phóng mặt bằng... Có nhiều
dự án đã được phê duyệt nhưng do không đủ vốn đối ứng thực hiện dẫn tới trì
trệ trong triển khai, thành dự án “treo”.
* Các yêu cầu của dự án đầu tư xây dựng:
- Tính khoa học
- Tính thực tiễn
- Tính pháp lý
- Tính đồng nhất
* Đối với dự án đầu tư XD, ngoài việc phải đảm bảo các yêu cầu của
DAĐT nói chung còn phải bảo đảm các yêu cầu sau đây:
- Phù hợp với quy hoạch phát triển KT-XH, quy hoạch phát triển ngành
và quy hoạch xây dựng. - Có phương án thiết kế và phương án công nghệ
phù hợp.
- An toàn trong xây dựng, vận hành, khai thác, sử dụng công trình, an
toàn phòng, chống cháy, nổ và bảo vệ môi trường.
- Bảo đảm hiệu quả kinh tế xã hội của dự án.
1.1.2. Quản lý dự án đầu tư xây dựng
1.1.2.1. Khái niệm
Quản lý dự án là việc áp dụng những hiểu biết, kỹ năng, công cụ, kỹ
thuật vào hoạt động dự án nhằm đạt được những yêu cầu và mong muốn ban
đầu của dự án.
Hay nói cách khác, quản lý dự án còn là quá trình lập kế hoạch, điều phối
thời gian, nguồn lực và giám sát quá trình phát triển của dự án nhằm đảm bảo
cho dự án hoàn thành đúng thời hạn, trong phạm vi ngân sách được duyệt và
đạt được các yêu cầu đã định về kỹ thuật và chất lượng sản phẩm dịch vụ, bằng
những phương pháp và điều kiện tốt nhất cho phép (Từ Quang Phương, 2014,
tr. 12)
- Các chủ thể tham gia quản lý dự án:
10
- Nhóm chủ thể gián tiếp: Nhân viên các bộ phân không liên quan trực
tiếp đến dự án; quản lý môi trường, hành chính, chính trị...
- Nhóm chủ thể trực tiếp: Nhà tài trợ, nhà quản lý dự án, nhà quản lý chức
năng, nhà quản lý nghiệp vụ tham gia vào dự án, khách hàng, nhà cung cấp
- Các mô hình quản lý dự án.
* Căn cứ vào điều kiện năng lực của các nhân, tổ chức và yêu cầu của
dự án có các mô hình quản lý dự án sau:
- Mô hình chủ đầu tư trực tiếp quản lý dự án:
- Mô hình Chủ nhiệm điều hành dự án.
- Mô hình "Chìa khóa trao tay
* Căn cứ đặc điểm hình thành, trách nhiệm và vai trò của ban quản lý dự
án ta có các mô hình sau:
- Mô hình quản lý dự án theo chức năng
- Mô hình quản lý dự án dạng ma trận:
1.1.2.2. Đặc trưng cơ bản của quản lý dự án đầu tư xây dựng
- Chủ thể của quản lý dự án chính là người quản lý dự án
- Khách thể của quản lý dự án liên quan đến phạm vi công việc của dự
án. Những công việc này tạo thành quá trình vận động của hệ thống dự án. Quá
trình vận động này được gọi là chu kỳ tồn tại của dự án.
- Mục đích của quản lý dự án là để thực hiện mục tiêu của dự án, tức là
sản phẩm cuối cùng phải đáp ứng được yêu cầu của khách hàng. Bản thân việc
quản lý không phải là mục đích mà là cách thực hiện mục đích.
- Chức năng của quản lý dự án có thể khái quát thành nhiệm vụ lên kế
hoạch, tổ chức, chỉ đạo, điều tiết, khống chế dự án. Nếu tách rời các chức năng
này thì dự án không thể vận hành có hiệu quả, mục tiêu quản lý cũng không
được thực hiện. Quá trình thực hiện mỗi dự án đều cần có tính sáng tạo, vì thế
chúng ta thường coi việc quản lý dự án là quản lý sáng tạo.
1.1.2.3. Vai trò của quản lý dự án đầu tư xây dựng
- Xem thêm -