Tài liệu Phát triển đội ngũ viên chức quản lý các trường tiểu học và trung học cơ sở huyện núi thành tỉnh quảng nam theo chuẩn hiệu trưởng

ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM TRẦN DUY CẢNH PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ VIÊN CHỨC QUẢN LÝ CÁC TRƢỜNG TIỂU HỌC VÀ TRUNG HỌC CƠ SỞ HUYỆN NÖI THÀNH TỈNH QUẢNG NAM THEO CHUẨN HIỆU TRƢỞNG LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC Đà Nẵng - Năm 2022 ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM TRẦN DUY CẢNH PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ VIÊN CHỨC QUẢN LÝ CÁC TRƢỜNG TIỂU HỌC VÀ TRUNG HỌC CƠ SỞ HUYỆN NÖI THÀNH TỈNH QUẢNG NAM THEO CHUẨN HIỆU TRƢỞNG Chuyên ngành : Quản lý giáo dục Mã số : 810114 LUẬN VĂN THẠC SĨ Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: TS. BÙI VIỆT PHÖ Đà Nẵng - Năm 2022 iv MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ...........................................................................................................i TÓM TẮT .................................................................................................................... ii MỤC LỤC .....................................................................................................................iv DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT .......................................................................... viii DANH MỤC CÁC BẢNG............................................................................................ix DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ ...........................................................................................xi DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ ......................................................................................xi MỞ ĐẦU .........................................................................................................................1 1. Lý do chọn đề tài................................................................................................... 1 2. Mục đích nghiên cứu............................................................................................. 2 3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu ...................................................................... 3 4. Giả thuyết khoa học .............................................................................................. 3 5. Nhiệm vụ nghiên cứu ............................................................................................ 3 6. Phương pháp nghiên cứu ...................................................................................... 3 7. Giới hạn và phạm vi nghiên cứu của đề tài........................................................... 4 8. Cấu trúc của luận văn ............................................................................................ 4 CHƢƠNG 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ VIÊN CHỨC QUẢN LÝ TRƢỜNG TIỂU HỌC VÀ TRUNG HỌC CƠ SỞ THEO CHUẨN HIỆU TRƢỞNG CƠ SỞ GIÁO DỤC PHỔ THÔNG ................................................6 1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề .................................................................................. 6 1.1.1. Các nghiên cứu ở nước ngoài ......................................................................... 6 1.1.2. Các nghiên cứu trong nước ............................................................................. 7 1.2. Các khái niệm chính của đề tài ................................................................................. 8 1.2.1. Quản lý ............................................................................................................ 8 1.2.2. Quản lý giáo dục ........................................................................................... 10 1.2.3. Viên chức quản lý ......................................................................................... 11 1.2.4. Chuẩn hiệu trưởng cơ sở giáo dục phổ thông ............................................... 12 1.2.5. Phát triển ....................................................................................................... 18 1.2.6. Phát triển đội ngũ viên chức quản lý trường tiểu học và trung học cơ sở theo chuẩn hiệu trưởng cơ sở giáo dục phổ thông ......................................................... 20 1.3. Lý luận về phát triển đội ngũ viên chức quản lý trường tiểu học và trung học cơ sở theo chuẩn hiệu trưởng cơ sở giáo dục phổ thông .................................................... 20 1.3.1. Một số vấn đề cơ bản về phát triển nguồn nhân lực trong giáo dục ............. 20 1.3.2. Vai trò, tầm quan trọng của đội ngũ viên chức quản lý trường TH và THCS trong bối cảnh đổi mới giáo dục hiên nay .......................................................... 22 1.3.3. Yêu cầu đối với đội ngũ viên chức quản lý trường TH và THCS theo chuẩn hiệu trưởng cơ sở giáo dục phổ thông................................................................. 23 v 1.4. Nội dung phát triển đội ngũ viên chức quản lý trường tiểu học và trung học cơ sở theo chuẩn hiệu trưởng cơ sở giáo dục phổ thông .................................................... 24 1.4.1. Quy hoạch đội ngũ viên chức quản lý trường TH và THCS ........................ 24 1.4.2. Tuyển chọn, bổ nhiệm đội ngũ viên chức quản lý trường TH và THCS ...... 25 1.4.3. Đánh giá đội ngũ viên chức quản lý trường TH và THCS ........................... 25 1.4.4. Đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ viên chức quản lý trường tiểu học và trung học cơ sở ........................................................................................................................ 26 1.4.5. Tạo môi trường phát triển đội ngũ viên chức quản lý trường TH và THCS ............................................................................................................................. 27 1.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến phát triển đội ngũ viên chức quản lý trường TH và THCS theo chuẩn hiệu trưởng cơ sở giáo dục phổ thông ............................................. 28 1.5.1. Yếu tố khách quan ........................................................................................ 28 1.5.2. Yếu tố chủ quan ............................................................................................ 28 Tiểu kết Chương 1 .........................................................................................................29 CHƢƠNG 2. THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ VIÊN CHỨC QUẢN LÝ CÁC TRƢỜNG tiỂu hỌc VÀ TRUNG HỌC CƠ SỞ HUYỆN NÖI THÀNH TỈNH QUẢNG NAM THEO CHUẨN HIỆU TRƢỞNG CƠ SỞ GIÁO DỤC PHỔ THÔNG .........................................................................................30 2.1. Mô tả quá trình điều tra khảo sát thực trạng ........................................................... 30 2.1.1. Mục đích khảo sát ......................................................................................... 30 2.1.2. Đối tượng khảo sát ........................................................................................ 30 2.1.3. Nội dung khảo sát ......................................................................................... 30 2.1.4. Phương pháp khảo sát ................................................................................... 30 2.2. Khái quát về tình hình kinh tế - xã hội và giáo dục đào tạo huyện Núi Thành, tỉnh Quảng Nam............................................................................................................. 30 2.2.1. Đặc điểm về kinh tế - xã hội ......................................................................... 30 2.2.2. Khái quát về giáo dục đào tạo huyện Núi Thành, tỉnh Quảng Nam ............. 32 2.2.3. Về giáo dục TH và THCS huyện Núi Thành ................................................ 35 2.2.4. Phương hướng phát triển giáo dục huyện Núi Thành ................................... 38 2.3. Thực trạng đội ngũ viên chức quản lý các trường TH và THCS huyện Núi Thành, tỉnh Quảng Nam ................................................................................................ 40 2.3.1. Thực trạng về số lượng đội ngũ viên chức quản lý ...................................... 40 2.3.2. Thực trạng cơ cấu đội ngũ viên chức quản lý ............................................... 40 2.3.3. Thực trạng chất lượng đội ngũ viên chức quản lý ........................................ 42 2.4. Thực trạng phát triển đội ngũ viên chức quản lý các trường TH và THCS huyện Núi Thành, tỉnh Quảng Nam theo chuẩn hiệu trưởng cơ sở giáo dục phổ thông .............................................................................................................................. 49 2.4.1. Thực trạng công tác quy hoạch, tuyển chọn đội ngũ viên chức quản lý các trường TH và THCS (Phiếu thăm dò ý kiến. Phụ lục 3) ......................................... 49 vi 2.4.2. Thực trạng công tác bổ nhiệm, luân chuyển đội ngũ viên chức quản lý các trường TH và THCS (Phiếu thăm dò ý kiến. Phụ lục 4) ......................................... 51 2.4.3. Thực trạng công tác kiểm tra, đánh giá đội ngũ viên chức quản lý các trường TH và THCS (Phiếu thăm dò ý kiến. Phụ lục 5) ............................................... 53 2.4.4. Thực trạng công tác đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ viên chức quản lý các trường TH và THCS (Phiếu thăm dò ý kiến. Phụ lục 6) ............................................... 55 2.4.5. Thực trạng môi trường phát triển đội ngũ viên chức quản lý các trường TH và THCS (Phiếu thăm dò ý kiến. Phụ lục 7) ........................................................... 57 2.5. Đánh giá chung thực trạng phát triển đội ngũ viên chức quản lý các trường TH và THCS huyện Núi Thành, tỉnh Quảng Nam theo chuẩn hiệu trưởng ........................ 59 2.5.1. Mặt mạnh ...................................................................................................... 59 2.5.2. Mặt yếu ......................................................................................................... 59 2.5.3. Thời cơ .......................................................................................................... 60 2.5.4. Nguy cơ ......................................................................................................... 60 Tiểu kết Chương 2 .........................................................................................................61 CHƢƠNG 3. BIỆN PHÁP PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ VIÊN CHỨC QUẢN LÝ CÁC TRƢỜNG TIỂU HỌC VÀ TRUNG HỌC CƠ SỞ HUYỆN NÖI THÀNH TỈNH QUẢNG NAM THEO CHUẨN HIỆU TRƢỞNG CƠ SỞ GIÁO DỤC PHỔ THÔNG ...............................................................................................................62 3.1. Các nguyên tắc chung đề xuất biện pháp ............................................................... 62 3.1.1. Nguyên tắc đảm bảo tính mục tiêu ............................................................... 62 3.1.2. Nguyên tắc đảm bảo tính khoa học ............................................................... 62 3.1.3. Đảm bảo tính kế thừa .................................................................................... 62 3.1.4. Nguyên tắc đảm bảo thực tiễn và khả thi ...................................................... 62 3.1.5. Nguyên tắc đảm bảo tính đồng bộ ................................................................ 63 3.2. Biện pháp phát triển đội ngũ VCQL các trường TH và THCS huyện Núi Thành, tỉnh Quảng Nam theo chuẩn hiệu trưởng .......................................................... 63 3.2.1. Xây dựng quy hoạch phát triển đội ngũ VCQL theo chuẩn hiệu trưởng ở các trường Tiểu học và Trung học cơ sở ....................................................................... 63 3.2.2. Đổi mới việc tuyển chọn, bổ nhiệm, miễn nhiệm, luân chuyển, bố trí và sử dụng hợp lý đội ngũ viên chức quản lý theo chuẩn .................................................. 65 3.2.3. Chú trọng đổi mới công tác đào tạo, bồi dưỡng và tự bồi dưỡng đội ngũ viên chức quản lý theo chuẩn ........................................................................................ 71 3.2.4. Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, đánh giá, xếp loại viên chức quản lý theo chuẩn ......................................................................................................... 74 3.2.5. Hoàn thiện chính sách, chế độ, đãi ngộ, khen thưởng, kỷ luật phù hợp với thực tiễn địa phương nhằm hỗ trợ, khuyến khích động viên đội ngũ viên chức quản lý ................................................................................................................................. 77 3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp ............................................................................. 79 vii 3.4. Khảo nghiệm tính cấp thiết và tính khả thi của các biện pháp ............................... 80 3.4.1. Mục đích khảo nghiệm.................................................................................. 80 3.4.2. Nội dung khảo nghiệm .................................................................................. 80 3.4.3. Khách thể và phương pháp khảo nghiệm ..................................................... 80 3.4.4. Kết quả khảo nghiệm .................................................................................... 80 Tiểu kết Chương 3 .........................................................................................................82 KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ .............................................................................83 TÀI LIỆU THAM KHẢO...........................................................................................86 PHỤ LỤC QUYẾT ĐỊNH GIAO ĐỀ TÀI LUẬN VĂN (Bản sao) viii DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT VCQL Viên chức quản lý BGH Ban giám hiệu CBQL Cán bộ quản lý ĐN Đội ngũ CLGD Chất lượng giáo dục CNH-HĐH Công nghiệp hóa, hiện đại hóa CSVC Cơ sở vật chất GD Giáo dục GD&ĐT Giáo dục và Đào tạo GDPT Giáo dục phổ thông GDTX Giáo dục thường xuyên GV Giáo viên HT Hiệu trưởng PHT Phó Hiệu trưởng KT-XH Kinh tế, xã hội VHXH Văn hóa xã hội GDMN Giáo dục mầm non PCGD Phổ cập giáo dục QLGD Quản lý giáo dục MG Mẫu giáo MN Mầm non TH Tiểu học THCS Trung học cơ sở THPT Trung học Phổ thông TTGDTX Trung tâm giáo dục thường xuyên UBND Ủy ban nhân dân XHCN Xã hội chủ nghĩa XHH Xã hội hóa ix DANH MỤC CÁC BẢNG Số hiệu bảng 2.1. 2.2. 2.3. 2.4. 2.5. 2.6. 2.7. 2.8. 2.9. 2.10. 2.11. 2.12. 2.13. 2.14. 2.15. 2.16. 2.17. 2.18. 2.19. 2.20. Tên bảng Mạng lưới các trường phổ thông, mẫu giáo của huyện Núi Thành, tỉnh Quảng Nam Quy mô phát triển trường lớp, số lượng học sinh, số lượng GV, tỉ lệ giáo viên TH Quy mô phát triển trường lớp, số lượng học sinh, số lượng GV, tỉ lệ giáo viên THCS Tổng hợp cơ sở vật chất và phương tiện dạy học các trường phổ thông, Mẫu giáo huyện Núi Thành Tổng hợp Cán bộ quản lý và giáo viên Mạng lưới các trường TH và THCS của huyện Núi Thành Tổng hợp quy mô trường lớp, số lượng học sinh Tổng hợp cơ sở vật chất và phương tiện dạy học cơ bản ở các trường TH và THCS huyện Núi Thành. Tổng hợp Cán bộ quản lý và giáo viên Tiểu học. Tổng hợp Cán bộ quản lý và giáo viên THCS. Kết quả hoàn thành chương trình lớp học trong 3 năm từ năm 2018-2019 đến năm học 2020-2021 của bậc học Tiểu học. Kết quả xếp loại học lực học sinh THCS 03 năm từ năm học 2018 -2019 đến năm học 2020-2021. Kết quả xếp loại Hạnh kiểm học sinh THCS 03 năm từ năm học 2018 -2019 đến năm học 2020-2021. Kết quả công nhận tốt nghiệp THCS lớp 9 từ năm học 20182019 đến năm 2020-2021 Cơ cấu về số lượng, giới tính, trình độ, độ tuổi VCQL trường TH từ năm học 2019-2020 đến năm học 2021-2022. Cơ cấu về số lượng, giới tính, trình độ, độ tuổi VCQL trường THCS từ năm học 2019-2020 đến năm học 2021-2022. Thâm niên quản lý đối với VCQL các trường TH Thâm niên quản lý đối với VCQL các trường THCS Thống kê trình độ chuyên môn nghiệp vụ, chính trị của VCQL các trường TH huyện Núi Thành tính đến 31 tháng 8 năm 2021. Thống kê trình độ chuyên môn nghiệp vụ, chính trị của VCQL các trường THCS huyện Núi Thành tính đến 31 tháng 8 năm 2021. Trang 32 33 33 34 34 35 35 36 37 37 37 38 38 38 40 40 41 41 42 42 x Số hiệu bảng 2.21. 2.22. 2.23. 2.24. 2.25. 2.26. 2.27. 2.28. 2.29. 2.30. 2.31. Tên bảng Đánh giá về phẩm chất nghề nghiệp của đội ngũ VCQL các trường TH và THCS huyện Núi Thành, tỉnh Quảng Nam theo chuẩn hiệu trưởng (TT 14/2018/TT-BGDĐT). Đánh giá về quản trị nhà trường của đội ngũ VCQL các trường TH và THCS huyện Núi Thành, tỉnh Quảng Nam theo chuẩn hiệu trưởng (TT 14/2018/TT-BGDĐT) Đánh giá về xây dựng môi trường giáo dục của đội ngũ VCQL các trường TH và THCS huyện Núi Thành, tỉnh Quảng Nam theo chuẩn hiệu trưởng (TT 14/2018/TTBGDĐT) Đánh giá về phát triển mối quan hệ giữa nhà trường, gia đình, xã hội của đội ngũ VCQL các trường TH và THCS huyện Núi Thành, tỉnh Quảng Nam theo chuẩn hiệu trưởng (TT 14/2018/TT-BGDĐT). Đánh giá về sử dụng ngoại ngữ và công nghệ thông tin của đội ngũ VCQL các trường TH và THCS huyện Núi Thành, tỉnh Quảng Nam theo chuẩn hiệu trưởng (TT 14/2018/TTBGDĐT) Thống kê đánh giá chất lượng VCQL các trường TH và THCS huyện Núi Thành, tỉnh Quảng Nam Mức độ thực hiện công tác quy hoạch đội ngũ VCQL các trường TH và THCS theo chuẩn hiệu trưởng tại huyện Núi Thành, tỉnh Quảng Nam. Mức độ thực hiện công tác tuyển chọn, sử dụng đội ngũ VCQL các trường TH và THCS theo chuẩn hiệu trưởng tại huyện Núi Thành, tỉnh Quảng Nam Mức độ thực hiện công tác kiểm tra, đánh giá đội ngũ VCQL các trường TH và THCS theo chuẩn hiệu trưởng tại huyện Núi Thành, tỉnh Quảng Nam. Mức độ thực hiện công tác đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ VCQL các trường TH và THCS theo chuẩn hiệu trưởng tại huyện Núi Thành, tỉnh Quảng Nam Mức độ thực hiện chế độ chính sách cho đội ngũ VCQL các trường TH và THCS theo chuẩn hiệu trưởng tại huyện Núi Thành, tỉnh Quảng Nam. Trang 45 45 46 47 47 48 49 51 53 55 57 xi DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ Số hiệu sơ đồ 1.1. 1.2. 1.3. Tên sơ đồ Trang Mối quan hệ giữa các chức năng quản lý Quan hệ phát triển nguồn nhân lực với quản lý nguồn nhân lực (Mô hình của Leonard Nadle) Sơ đồ tổ chức bộ máy trường TH và THCS 10 21 23 DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ Số hiệu biểu đồ 2.1. Tên biểu đồ Tỉ lệ Nam Nữ đội ngũ VCQL năm học 2021 - 2022 Trang 42 1 MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài 1.1. Với xu thế hội nhập toàn cầu của các nước đang phát triển, sự cạnh tranh ngày càng quyết liệt làm biến đổi nhanh chóng và sâu sắc đời sống vật chất và tinh thần của xã hội; tác động đến tất cả lĩnh vực của xã hội đặc biệt nổi bật là sự phát triển của giáo dục. Toàn cầu hoá và hội nhập quốc tế vừa tạo ra quá trình hợp tác để phát triển vừa là quá trình đấu tranh gay gắt của các nước đang phát triển để bảo vệ lợi ích quốc gia, bảo tồn bản sắc văn hoá và truyền thống của các dân tộc. Hầu hết các quốc gia đều có quan điểm chung: nguồn lực con người là nhân tố quan trọng nhất và giáo dục là con đường cơ bản để phát huy nguồn lực con người, phục vụ cho sự phát triển nhanh và bền vững của mọi quốc gia. Chỉ thị số 40-CT/TW, ngày 15-6-2004 của Ban Bí thư (khóa IX) về việc xây dựng, nâng cao chất lượng đội ngũ nhà giáo và viên chức quản lý giáo dục đã nêu rõ giáo dục Việt Nam trong hoàn cảnh mới của đất nước, cũng như bối cảnh quốc tế có nhiều thay đổi đòi hỏi phải: “xây dựng đội ngũ nhà giáo và viên chức quản lý giáo dục được chuẩn hóa, đảm bảo chất lượng, đủ về số lượng, đồng bộ về cơ cấu, đặc biệt chú trọng nâng cao bản lĩnh chính trị, phẩm chất, lối sống, lương tâm, tay nghề của nhà giáo; thông qua việc quản lý, phát triển đúng định hướng và có hiệu quả sự nghiệp giáo dục để nâng cao chất lượng đào tạo nguồn nhân lực, đáp ứng những đòi hỏi ngày càng cao của sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước”. [Error! Reference source not found.; tr1] Nghị quyết Hội nghị lần thứ 8, Ban Chấp hành Trung ương khóa XI (Nghị quyết số 29-NQ TW) về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, đáp ứng yêu cầu CNH-HĐH trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng XHCN và hội nhập quốc tế kh ng định: “c n có ch độ ưu đ i đối với nhà giáo và viên chức quản lý giáo dục; việc tuyển dụng, sử dụng, đ i ngộ, tôn vinh nhà giáo và viên chức quản lý giáo dục phải trên cơ sở đánh giá năng lực, đạo đức nghề nghiệp và hiệu quả công tác”. Để có một nhà trường phát triển toàn diện, thực hiện tốt và đạt được các mục tiêu giáo dục thì cần có một người quản lý giỏi. Người quản lý nhà trường cần phải có đầy đủ về năng lực quản lý, năng lực chuyên môn, sự giúp đỡ của các tổ chức, cá nhân và đặc biệt là sự năng động, sáng tạo, nhiệt tình và đầy trách nhiệm. Trước những yêu cầu phát triển nhanh nguồn nhân lực, nhất là nguồn nhân lực chất lượng cao, tập trung vào việc đổi mới căn bản và toàn diện nền giáo dục quốc dân; gắn kết chặt chẽ phát triển nguồn nhân lực với phát triển và ứng dụng khoa học, công nghệ thì tất yếu phải tập trung vào “Phát triển đội ngũ giáo viên và viên chức quản lý giáo dục, đào tạo” Trong đó quan tâm xây dựng quy hoạch, kế hoạch đào tạo, bồi dường đội ngũ nhà giáo và viên chức quản lý (VCQL) giáo dục gắn với nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm an ninh, quốc phòng và hội nhập quốc tế là giải 2 pháp tối ưu. Đặc biệt đội ngũ VCQL còn có vai trò hết sức quan trọng trong việc đổi mới chương trình giáo dục phổ thông năm 2018. Từ những điểm khác biệt của chương trình giáo dục phổ thông năm 2018 đòi hỏi người VCQL phải đổi mới công tác quản lý nhằm đánh giá được những thuận lợi, khó khăn về năng lực quản lý, kỹ năng lãnh đạo, khả năng tiếp cận thông tin và các giải pháp phát triển. 1.2. Trong quá trình công tác, tham mưu về đội ngũ VCQL của ngành giáo dục huyện Núi Thành trong những năm qua, sự nghiệp giáo dục và đào tạo huyện Núi Thành, tỉnh Quảng Nam đã có bước phát triển không ngừng. Các cấp ủy đảng, chính quyền luôn quan tâm chăm lo đào tạo, bồi dưỡng, phát triển nguồn nhân lực. Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Núi Thành luôn bám sát chủ trương, đường lối công tác viên chức của Đảng, có sự vận dụng sáng tạo phù hợp với thực tiễn của địa phương. Do đó, đội ngũ VCQL giáo dục nhất là đội ngũ VCQL các trường TH và THCS có nhiều chuyển biến tích cực. Tuy nhiên, hiện nay đội ngũ VCQL các trường TH và THCS của huyện vẫn còn những hạn chế, yếu kém, chưa đáp ứng yêu cầu thực tiễn về xây dựng và phát triển của Huyện, nhất là đảm bảo theo chuẩn hiệu trưởng mà ngành giáo dục đề ra. Trong đó, có một số vấn đề cấp thiết cần sớm có biện pháp giải quyết như tuổi cao, chưa đáp ứng về trình độ đào tạo theo Luật Giáo dục năm 2019, chưa qua các lớp đào tạo, bồi dưỡng về nghiệp vụ công tác quản lý. Công tác quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng viên chức; công tác bổ nhiệm, luân chuyển, tạo nguồn viên chức kế cận chưa được quan tâm đúng mức, thực hiện chưa thật sự đồng bộ. 1.3. Để đạt mục tiêu nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác giáo dục và đào tạo của huyện nói chung và chất lượng đội ngũ VCQL các trường TH và THCS nói riêng, cần phải có các biện pháp phát triển đội ngũ VCQL các trường TH và THCS phù hợp với lý luận và thực tiễn. Như vậy, việc nghiên cứu để đề xuất các biện pháp quản lý nhằm phát triển đội ngũ VCQL các trường TH và THCS ở huyện Núi Thành, tỉnh Quảng Nam để đáp ứng yêu cầu thời kỳ đẩy mạnh CNH- HĐH đất nước trong giai đoạn hiện nay là rất quan trọng và mang tính cấp thiết. Đã có nhiều công trình khoa học nghiên cứu về phát triển nguồn nhân lực nói chung, phát triển đội ngũ VCQL cơ sở giáo dục nói riêng. Các công trình đó đã được vận dụng vào thực tiễn và đã mang lại một số kết quả nhất định. Tuy nhiên, cho đến nay vẫn chưa có công trình khoa học nào nghiên cứu về các biện pháp phát triển đội ngũ VCQL các trường TH và THCS huyện Núi Thành, tỉnh Quảng Nam theo chuẩn hiệu trưởng. Xuất phát từ những lý do nêu trên, chúng tôi chọn đề tài “Phát triển đội ngũ viên chức quản lý các trường TH và THCS huyện Núi Thành tỉnh Quảng Nam theo chuẩn hiệu trưởng” để làm luận văn tốt nghiệp thạc sĩ quản lý giáo dục. 2. Mục đích nghiên cứu Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và khảo sát thực trạng đội ngũ VCQL đề tài đề 3 xuất một số biện pháp phát triển đội ngũ VCQL các trường TH và THCS của huyện Núi Thành, tỉnh Quảng Nam theo chuẩn hiệu trưởng nhằm phát huy năng lực quản lý của đội ngũ hiệu trưởng, phó hiệu trưởng phù hợp với xu thế phát triển giáo dục trong giai đoạn hiện nay. 3. Khách thể và đối tƣợng nghiên cứu 3.1. Khách thể nghiên cứu Đội ngũ viên chức quản lý trường TH và THCS. 3.2. Đối tượng nghiên cứu Phát triển đội ngũ VCQL các trường TH và THCS huyện Núi Thành tỉnh Quảng Nam theo chuẩn hiệu trưởng cơ sở giáo dục phổ thông. 4. Giả thuyết khoa học Đội ngũ VCQL các trường TH và THCS ở huyện Núi Thành, tỉnh Quảng Nam sẽ phát triển một cách đồng bộ và bền vững, đáp ứng được yêu cầu của thời kỳ đẩy mạnh CNH- HĐH đất nước, sự phát triển của giáo dục và đào tạo nói chung và của giáo dục TH và THCS nói riêng nếu huyện Núi Thành, tỉnh Quảng Nam áp dụng có hiệu quả các biện pháp phát triển đội ngũ VCQL giáo dục như: xây dựng quy hoạch, đào tạo và bồi dưỡng; thanh tra, kiểm tra và đánh giá đội ngũ viên chức QLGD; lựa chọn, bổ nhiệm, bổ nhiệm lại, miễn nhiệm và luân chuyển viên chức QLGD gắn với thực hiện các chương trình, mục tiêu phát triển KT- XH của huyện giai đoạn 2020- 2025. 5. Nhiệm vụ nghiên cứu 5.1. Nghiên cứu cơ sở lý luận về phát triển đội ngũ VCQL trường TH và THCS theo chuẩn hiệu trưởng cơ sở giáo dục phổ thông. 5.2. Khảo sát, phân tích, đánh giá thực trạng phát triển đội ngũ VCQL trường TH và THCS của huyện Núi Thành tỉnh Quảng Nam. 5.3. Đề xuất các biện pháp phát triển đội ngũ VCQL trường TH và THCS huyện Núi Thành, tỉnh Quảng Nam theo chuẩn hiệu trưởng cơ sở giáo dục phổ thông cho Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Núi Thành, tỉnh Quảng Nam 6. Phƣơng pháp nghiên cứu 6.1. Phương pháp nghiên cứu lý luận 6.1.1. Nghiên cứu văn kiện, văn bản, tài liệu Để có cơ sở lý luận, làm nền tảng cho việc nghiên cứu đề tài tôi tiến hành thu thập, phân tích tổng hợp, hệ thống hóa các tài liệu. Cụ thể nghiên cứu các Chỉ thị, Nghị quyết của Đảng, Chính phủ, chính sách pháp luật của Nhà nước về phát triển GDĐT ở giai đoạn hiện nay, các văn bản quy phạm pháp luật của Bộ GDĐT, các tài liệu khoa học, sách, giáo trình về quản lý giáo dục, quản lý bồi dưỡng đội ngũ viên chức quản lý trường TH và THCS. 6.1.2. Nghiên cứu các vấn đề lý luận có liên quan đ n đề tài để xây dựng cơ sở lý luận của đề tài nghiên cứu Tổng hợp, phân tích các tài liệu, các nghiên cứu, các luận án, luận văn có liên 4 quan đến phát triển đội ngũ viên chức quản lý các trường TH và THCS. 6.2. Phương pháp nghiên cứu thực tiễn 6.2.1. Điều tra bằng phi u hỏi Xây dựng bảng hỏi, phiếu điều tra (dựa trên các chức năng của quản lý giáo dục và các nội dung quản lý cơ bản về quy hoạch, tuyển chọn, sử dụng, đào tạo bồi dưỡng, đánh giá và việc thực hiện chế độ chính sách theo chuẩn được ban hành trong “Thông tư số 14 2018 TT-BGDĐT ngày 20 tháng 7 năm 2018 của Bộ GD&ĐT về việc ban hành quy định chuẩn hiệu trưởng cơ sở giáo dục phổ thông”. Cách thức thực hiện: Tiến hành phát phiếu trưng cầu ý kiến, phiếu thăm dò cho 150 VCQL, GV trên địa bàn huyện. 6.2.2. Tham khảo ý ki n chuyên gia Xin ý kiến các chuyên gia, các cán bộ có nhiều kinh nghiệm về công tác tổ chức cán bộ và các nhà nghiên cứu về quản lý giáo dục bậc Tiểu học. 6.2.3. Phân tích và tổng k t kinh nghiệm Phân tích và tổng kết kinh nghiệm nhằm đánh giá thực trạng đội ngũ VCQL đã đạt được những tiêu chuẩn, tiêu chí nào; Những tiêu chuẩn tiêu chí nào cần phải đào tạo bồi dưỡng, nguyên nhân nào ảnh hưởng đến việc thiếu hụt các tiêu chuẩn tiêu chí; từ đó đề xuất các biện pháp liên quan đến công tác quy hoạch, tuyển chọn, sử dụng, đào tạo bồi dưỡng, đánh giá đội ngũ nhằm nâng cao chất lượng đội ngũ VCQL. 6.3. Phương pháp thống kê toán học Sử dụng một số thuật toán thống kê toán học để tổng hợp, xử lý các kết quả nghiên cứu, làm cơ sở cho việc nhận định, đánh giá một cách chính xác khách quan vấn đề nghiên cứu. 7. Giới hạn và phạm vi nghiên cứu của đề tài Đề tài chỉ tập trung nghiên cứu việc phát triển đội ngũ VCQL là Hiệu trưởng, Phó Hiệu trưởng các trường TH và THCS của Phòng GD&ĐT huyện Núi Thành, tỉnh Quảng Nam. Khảo sát thực trạng biện pháp phát triển đội ngũ VCQL trường TH và THCS ở huyện Núi Thành giai đoạn 2015 - 2020. Chủ thể quản lý: Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Núi Thành, tỉnh Quảng Nam. Khách thể khảo sát là viên chức quản lý, GV các trường TH và THCS, lãnh đạo, chuyên viên phòng GD&ĐT huyện Núi Thành, tỉnh Quảng Nam. 8. Cấu trúc của luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận, khuyến nghị, tài liệu tham khảo và phụ lục, nội dung chính luận văn gồm 3 chương: Chương 1: Cơ sở lý luận về phát triển đội ngũ viên chức quản lý trường TH và THCS theo chuẩn hiệu trưởng cơ sở giáo dục phổ thông. Chường 2: Thực trạng phát triển đội ngũ viên chức quản lý các trường TH và THCS huyện Núi Thành, tỉnh Quảng Nam theo chuẩn hiệu trưởng cơ sở giáo dục phổ 5 thông. Chương 3: Biện pháp phát triển đội ngũ viên chức quản lý các trường TH và THCS huyện Núi Thành, tỉnh Quảng Nam theo chuẩn hiệu trưởng cơ sở giáo dục phổ thông. 6 CHƢƠNG 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ VIÊN CHỨC QUẢN LÝ TRƢỜNG TIỂU HỌC VÀ TRUNG HỌC CƠ SỞ THEO CHUẨN HIỆU TRƢỞNG CƠ SỞ GIÁO DỤC PHỔ THÔNG 1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề 1.1.1. Các nghiên cứu ở nước ngoài Các nước trên thế giới như Hoa Kỳ, Nhật Bản, Pháp, Trung Quốc, Singapor,... luôn xem nhà giáo và VCQL giáo dục là điều kiện quyết định của sự nghiệp giáo dục và phát triển giáo dục. Đặc biệt là vai trò cùa người đứng đầu nhà trường. Nghiên cứu của Mulford (2006) đã chỉ ra, sự kết hợp giữa lãnh đạo và trách nhiệm giải trình này đã tạo ra một bối cảnh làm việc rất mới cho cả giáo viên và lãnh đạo nhà trường [25]. Trong nghiên cứu của mình Heißenberger (2016) đã xem xét các mối quan hệ giữa công việc của các hiệu trưởng trường học đổi mới và các trường tiểu học đổi mới được xác định bằng cách xác định tám lĩnh vực lãnh đạo nhà trường: phát triển giáo dục, quản lý lớp học, tổ chức trường học, tương tác xã hội, phát triển nhân sự, hợp tác, cơ sở hạ tầng và tiếp thị trường học [22]. Nghiên cứu của Moswela và cộng sự (2017) đã chỉ ra những rào cản đối với công tác quản lý nhà trường tiểu học và THCS tại Botswana của người hiệu trưởng. Kết quả nghiên cứu cho thấy, đứng đầu trong số các rào cản là việc áp đặt các chính sách thông qua nhiều chỉ thị của Bộ Giáo dục và việc lạm dụng ma túy ở học sinh [24]. Khayi và cộng sự (2020) đã thực hiện nghiên cứu nhằm khám phá vai trò của hiệu trưởng trong việc phát triển năng lực của giáo viên. Sự thành công của một trường học và thành tích học tập của người học phụ thuộc phần lớn vào sự lãnh đạo tốt của trường. Do đó, việc lãnh đạo nhà trường kém hoặc không hiệu quả sẽ dẫn đến những hạn chế nhất định trong công tác giáo dục, dạy học. Nghiên cứu này lập luận rằng trách nhiệm của các hiệu trưởng là phải đảm bảo rằng các cơ hội thích hợp tồn tại cho sự phát triển năng lực lãnh đạo của giáo viên [23]. Nghiên cứu của Chen và các cộng sự đã chỉ ra vai trò của hiệu trưởng trong việc điều hành các chương trình giảng dạy trong nhà trường THCS. Nghiên cứu cũng đã phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến sự lãnh đạo của nhà trường đến công tác này ở Trung Quốc thông qua việc vận dụng lý thuyết động lực học [21]. Một xu thế đã và đang diễn ra trong quá trình cải cách giáo dục tại các quốc gia là thực hiện quản lý dựa trên chuẩn, do vậy có khá nhiều nghiên cứu xung quanh vấn đề chất lượng của đội ngũ VCQL so với chuẩn đã đề ra. Về chương trình đào tạo, bồi dưỡng VCQL. Đại học Nam Florida đã quy định Chuẩn chương trình đào tạo cho nhà quản lý trường học là chương trình tích hợp gồm 7 mười một vùng kiến thức, kỹ năng theo bốn lĩnh vực lớn: (1) Lãnh đạo chiến lược; (2) Lãnh đạo tổ chức; (3) Lãnh đạo giáo dục; (4) Lãnh đạo chính trị và cộng đồng. Chương trình đào tạo nhà lãnh đạo trường học theo các nhóm năng lực: năng lực sư phạm, giáo dục và thiết lập; năng lực kiểm soát; năng lực lãnh đạo; năng lực tổ chức; năng lực tư vấn. 1.1.2. Các nghiên cứu trong nước Trên thế giới đã có rất nhiều công trình nghiên cứu về quản lý giáo dục cũng như phát triển đội ngũ viên chức quản lý. Đối với Việt Nam, vấn đề này rất được quan tâm, chú trọng; đã có nhiều công trình khoa học, nhiều đề tài, dự án có giá trị được nghiên cứu, ứng dụng; tiêu biểu như: Bản chất của hoạt động quản lý, quản lý giáo dục, thành tựu và xu hướng" của tác giả Nguyễn Gia Quý [19]; "Một số vấn đề giáo dục và khoa học giáo dục" của tác giả Phạm Minh Hạc [8]; "Đổi mới quản lý và nâng cao chất lượng giáo dục" của tác giả Đặng Quốc Bảo (NXB Giáo dục, Hà Nội năm 2010) [1], "Giáo trình khoa học quản lý" của tác giả Phạm Trọng Mạnh [14];… Phát triển đội ngũ VCQL là một đề tài đã được nghiên cứu nhiều thông qua các luận văn thạc sỹ, cả luận án tiến sỹ của nhiều tác giả khác nhau. Đề tài về phát triển đội ngũ viên chức quản lý nói chung cũng được khai thác, đánh giá ở nhiều góc độ của từng địa phương, từng cấp học. Một số công trình nghiên cứu có liên quan đến đề tài phát triển đội ngũ VCQL đã được công bố như: - Luận văn thạc sỹ tại trường Đại học Quốc gia, Đại học Giáo dục Hà Nội “Quản lý đội ngũ Hiệu trưởng trường Trung học phổ thông đáp ứng nhu cầu đổi mới giáo dục” của Nguyễn Hồng Hải năm 2013. Nội dung của Luận văn đã làm phong phú thêm lí luận về đội ngũ hiệu trưởng và quản lí đội ngũ hiệu trưởng các trường phổ thông nhằm xác định các biện pháp quản lí đội ngũ hiệu trưởng phù hợp, giúp các nhà quản lí giáo dục hiểu sâu hơn về các nhân tố ảnh hưởng, góp phần trong công tác hoạch định chính sách về quản lí đội ngũ hiệu trưởng 9]. - Luận văn thạc sỹ tại trường Đại học sư phạm, Đại học Thái Nguyên “Phát triển đội ngũ cán bộ quản lý theo chuẩn hiệu trưởng các trường tiểu học thành phố Bắc Giang, tỉnh Bắc Giang” của Ngô Viêt Trung năm 2014 [20]; - Luận văn thạc sỹ: “Phát triển đội ngũ cán bộ quản lý trường học thuộc huyện Sơn Tịnh, tỉnh Quảng Ngãi” của Trần Quốc Bảo (2015) [3]; - Luận văn thạc sỹ tại Viện Hàn lâm khoa học xã hội Việt Nam “Phát triển đội ngũ hiệu trưởng các trường tiểu học huyện Đắklăk, tỉnh Đắk Nông theo tiếp cận quản lý nguồn nhân lực” của tác giả Vũ Thị Hiến năm 2019 [11]; Vấn đề xây dựng, phát triển đội ngũ VCQL giáo dục nói chung, VCQL trường TH và THCS nói riêng được Đảng, Nhà nước hết sức quan tâm, được đề cập ở nhiều nghị quyết, chỉ thị của Đảng và Nhà nước; được qui định trong Luật Giáo dục, Chiến lược phát triển giáo dục và các nghị định, thông tư, các chương trình, đề án của Chính phủ và các Bộ, ngành Trung ương tạo điều kiện thuận lợi cho việc xây dựng và phát