Đăng ký Đăng nhập
Trang chủ Giáo dục - Đào tạo Cao đẳng - Đại học Kỹ thuật - Công nghệ Phát ngôn như là đơn vị giao tiếp trong tiếng việt hiện đại...

Tài liệu Phát ngôn như là đơn vị giao tiếp trong tiếng việt hiện đại

.PDF
179
12
107

Mô tả:

LI 6 ^ D A U I . C a c Iliac , k h i noi v^ v a i t r o oua ao"! quan 'i^ ^ i u a c o n ni3ur)'i voi con n^uoi t r o o g qua t r i n h san : a i a t , d a v i e t : iV^n son loiat cua mjt con nguoi t a c h r a khoi xa h f i t h l cuag v6 n g h i a ahu sy p h a t t r i ^ n oua n^on ngu n^a khons co ahung ca nhan cuag Chung song va a o i aiing v o i ahau ^ .Ilhu vJy,iTJot each i a n t i e p Mac da khaag dinh r a n g , a g o n agu p h a i duyo xem :cet t r o n g moi quan h^ g i a o t i e p cua ahung a g u o i oung chung sffng. ITguoi con aoiilTgoa ngv: v o i t i n l i each cua mft nguod r i S n g l e l a vo nghia.Do do , c a n p h a i n s h i e n cuu agon agu o bxnh d i g n noi nang ciia con Otii^d voi con agiroi. Nhu raji nguoi d^u b i e t , n g o n nga t S n t&i duoi h a i hlnh thucrlTgoa ngu noi va ngoa agu v i e t , m a t r u o o h ^ t l a ngon nga a o i j b o l l e txong I j c h su phat t r i e a cua l o a i n g i r o i , n g o a ngu a o i l a c a i dl truo*c va ngoa az\J! v i e t l a c a i t h e o 3au.IA|.t k h a c , t r o n g qua t r i a h phat t r i e n cua moi ca a h a n , n g o n ngv n o i duyc oinh t h a n h va phat t r i e n som han agon ngu v i e t cua chxnh 0 9 . "^gon ngu not l a ilm t h a n h nzon ngu duqc phat Im tr^f'c t i e p . C h u c nang co baui cua no l a t h o a man nhu cau g i a o t i e p hang ngay cua con n g u o i . Ugay t u nhung nan) dau t i e n cua t h e kx n a y , n h a ngon hpe A.!!. n^ BOGALrjBOV,trong t a c phaxn"ve n g h i e n cuu ngon ngu " da oho r a n g , d a o n g ahu co sy khu b i ^ t r o r a n g [^aa. agon ngu nil va ngon agu v i e t . C o cau ngu phap cua ng3n n^ rat n o i phy t h u f c n h i ^ u vao hoan canh n o i nang va vao nhung nguoi dffi tho^.Chinh -2- vi v ^ , c S n phai rao t a duqc "co cau ngu phap"cua agon ngu not va t i n r a dug^c nhung dieu ki^n ma co cau ngu phap nay ph^i thufc vao. U^t khac,v? mglt thye t i 5 n , c a n phai xay dyag mft hg thong mo hxnh ou phap co kha nang phan anh duiyc nhung d$c thu cua ngon ngu giao t i e p , d e giang dgy t i e n g Vlgt cho hoc sinh Vigt aaia cung nhu cho nguoi nuoc ngoai voi t u each agon ogu thu hai.Do l a y g^hia va cung l a l i do can t h i e t phai t i e n hanh nghiSn cuu de t;ai:"Phat ngon nhu l a dan vj. giao t i e p trong tieng Vigt hifn d§,i". 2.D$c diem cua giao t i e p khau agu qiii diah d^c trung ngu phap va ngu aghia cac don vj. cua no.Dnc trung l o ^ i b i ^ t cua cac don v j giao t i e p l a t i n h khong day du,du!g'c the hign bang syr vang mjlt cac thanh phan trong no va stf vang m^t oua cac phut^ng t i ^ n l i e n ket cac don v± v i txnh trong cac phat agon da v i txnh.Lx g i a i nhung Ix do cho phep cac dan v i nay tSn tax voi tu each l a do*n v i giao t i e p l a nhigm vu thu nhat cua l u ^ an.Duti'ng n h i e n , k h i Ix g i a i khong the khong txnh den cac djc trung ngu phap va ngu aghia cua cac don vj. nay.Hign nay, v^ phTO'ng di^n i f l u ^ , n g u ^ i t a con chua g i a i qu^^-et t r i ^ t ds hign tmyng "txnh lu?yc";"3ero cu phap";"vi. t r £ khong b l e u dgtt" trong cac dan vj. giao tiep.Day l a nhung van de Ix lu§ii,nguoi v i e t phai de c^p den khl g i a i quyet hg th^f^^ cac do*n v i giao tifp ti?ng 7 i g t . Dae trung " t i e t kig.Ti" l a d^c trirng co ban cua g i a ^ t i ? p khau agu.DSc trung "du thua" cac don v i cung l a net khu bigt quan t r g n g giua ngon ngu noi va ngon nz^ v i f t . T r o n g khau ngu -3ti5n t a x r a t nhi^u nhung dan v i " l x s i n h " k i e u :"Chj. l a H o a > ^ a n ^Qa ?";"Con nha t o i / t o i d§.y chuga: no ha t i g n t u be";"Dung ban / 35n^ o i ! . . . W . . . Cac phan du- nay co mang 1 ^ h i g u qua nao do t r o n g g i a o t l S p hay kh8ng ? . . . I^hl xem x e t c a c dan vi co h a i hay n h i e u dan v l v i * txnh, • k i e u : " C h ? t / t a o cung khong theo";"Anh r a ngoax / em t h a y d5 u o t " , d e t h a y r a n g , c h u n g co kha nang tuoag ung v o i cau phuc co l i e n t u : " D u c h e t / t a o cung khong theo";"Sm r a ngoai ^ era t h a y ^ ^ ^ d8 u a t " . G i a x quyet cac dan v i khong co t u noi l a mft hay h a i don vj.?TT?u t h u a n h ^ chung l a mft dan v i thx phuong t h u c nao l a phuRyng thuc l i e n k ? t chung v o l ahau ?Day l a logii vSh de con nhieu y k i j n Ix g i a i khac nhau.Dya t r e n co s o ngu l i g u t i ? n g V i g t , n g u o i v i e t t h u Ix g i a i h i g n tuyag aay nhu mft dan vi cua hg thong g i a o t i f p t i e n g Vlgt.DBag t h o i , v o i v i g c t h u a nhgn cac to bfgp nay nhu raft dan v j va chung rainh su t 5 n tax h i e n n h i e n oua chung l a v i g c xac djnh cac dac t r u n g ngu phap va ngu nghxa cua l o ^ don v i nay.D^t r a nhung nhxgm vu nhu t r e n , n g u o i v i e t huong den h a i mye dxch co bauiduoi day : -4Ixeu t a c a c dan vj. d | c thu cua. g i a o t i e p khau agu. -Lx g i a i cac dx?u k i g n tSn t a i cua chung. 3.Vxgc n g h i e n cuu khau ng,u g|Lp r a t nhieu kho khan.Khau ngu ho§it dang aho vao cac don v j cua l o i n o i . T i e n hanh phan ctaia h§ thffng nay khong p h a i l a v i g c lam de dang.Da khoag x t cac nha ngon agu hpc cho rangjkhong t h a mieu t a cac don v i cua khau agu(KOZEV!IIKOVA,1971.15.;IKREaTEV.l975.115.).Song,oung co nguoi t i e n hanh t r a c nghigm b i n g e a c h g h i cac cufc doi t h o f i va cho t h ^ : C h i co 6 doen t r o n g aS 15 dojin t u o a g ung v o i each d i n h n g h i a c u a chung -4t a V? c i u (S.N.3IRASV.198 2 . ) . Chung t o i cung da t i e n hanh t r a c nghifm va nh^n t h a y : Trong 26 cu^c d o i thoaj. vol120 dogn co : 0 0 "^ +So doan tuxj*ng ung vol cau hoi :34 = 28,4 fj -^oo dogii t u o n g ung v o l cau cau k h i e n va niaung ca-x nxy dau khong phai la c l u hoi. :26 = 21,6 ^ +S^ doan l a cau t r a l e d . . . . . . . . >44 = 3^ f^ % +3o d o ^ l a cau h o i l&x» : I6 = 13,3 fS Bx^u nay chung t o : S o do^m voi t u each l a cau phat* vSn ^jong pnax oao gxo^ cung l a c-j.u nox.oo ao^in l a cau pnan ung nhung khong p h a i l a cau t r a l o i chiem mjt tx I g khong nho. TrOTc t i n h Iixnh nay,chung t a g i a i l u y e t nhu bhe nao? "?u khong roieu t a , l x g i a i cac dan v j nay l a bo t r o n g mft thi!PC t h e cua hg th^ng.Cac phat ngon tuo*ng ung vai cau dan va cau ghep,khong p h g i l a t a t cacac don v i cua Ichau ngu,cung nhu t r o n g khSxi ngu,khong p h a i chx t o n t a x cau h o i , c a u t r a i o i va cau ragnh I g n h s t h e o each quan nigra t r u y ^ n t h o a g . C a c doa v j khong CO h i n h t h u c nhu each -uan nigra c i a chung t a v? cau nam t r o n g moi quan h^ c h a t che v o l cac don v j " d a bay vao khong k h x " , v o i "raoi truo'ng xuag quanta na con nguoi co hogit dSag t r a o d o i " , v a o ahung t r i t h u c chung oua nhung ngi?oi dffi thogix. Nhu t r e n da n o i , h x n h thuc cua g i a o t i e p bang mi^ng l a long 'ira t h a n h CT^a ngfin n^mlioag Sa t h a n h n a y , c 6 t h e l a cua h a i nguoi t r a o d o i tryre t i e p ( d o i t h o ^ ) , c o t h e l a cua raft agiJoi n o i va nhung nguoi khac cung nghe ( d j e t h o e i ) va cua nhi^u n g u o i cmig n o i v^ mft d^ t a i (dam thoijii). Theo cac t^ac g i a Xu - v i e t ,rJiung don v j g i a o t i e p t o i tlixeu na no dug'c t a c h r a k h o i dong l o i n o i , c o t h e duoc zera l a nhung don v j cu phap.Trong h o j t d^ng g i a o t i e p , c h u n g khong b j co l ^ p , log.i t r u nhau na nhu l a mgt b© phan cua. tc hop ngon agu phuc tap ho*n.Chung co moi quan h$ hen t r o n g bang nhung quan hg nhat dinh.Mot rag^t,do l a nhung quan he ngGn ngu dya vao nhung qucn hg ?u ;.'ihap pho^g phu cua cac dan v j duj'c l i e n ket;raHLt k h a c , do l a nhung quan he t h u a n tuy ve ra^t n 5 i dung t r u y e n d i cac « « thong bao.(lTgu' phap t i e n g I'Tga.1S60.83-^4) .Cac t a c g i a nay con khang d j n h r P h a t ngon l a mgt chxet d o a n . . . t r o n g ingt t i n h huon^r ngon ngu nao do th]fc hx}n chuc aSing g i a o t x e p . . . v e j^ft di"?u gx do.(SDD.83-S4), Quan diem moi nhat cua cac t a c g i a thufc vxgn loan lam khoa hgc l i e n xo l a : " P h a t ngon l a don v j g i a o t i e p cua lod n o i . . . ? a a t ngon du^c xac d i n h t r o n g moi quan hg vox khax algm cau" (Tu d i e n bach khoa ngon agu h g c . 1 9 9 0 . 5 5 8 ) . Theo quan diem cua ngu phap chue nang t h l p h a t ngon duwc xac dinJi l a dan v^ cua l o i noi.Uo CO t h e tuong duong vox c a u , t r o n g sy phy. t h u j c t r y c tiep vao ngu canli. Trong l u a n van n a y , p h a t n^on duoc h i a u l a dan v i g i a o tiep cua l o i n o i . N o co t h e t u o a g ung v o i c a u - t u ; c a u rajt thanh phan; cau don; cau dan co ohan d u ; c a u trting g x a n ; c a u phuc co l i 5 n t u va khong CO l i e n t u . P h a t ngon gan l i ^ n vox n^ "bao nhat canh va co vy^c dxch thong dinh. P h a t agon l a d o i tuan/;; cua l u ^ van t r o n g e a c h h i e u n a y . 4.De n g h i e n cuu d^c t r u n g n^ n g h i a , n g \ r phap cua cac p h a t agon, ma d»c b i g t l a nhung phat ngon khong t u o n g ung v o i cac quan diero t r u y e n thi nhung phat ngon tuong ung voi c a u - t u , c a u mjt cau dan 06 ohan t h a n h dan Va don . Phat ngon dan khong doi hoi co to chuc c h | t che theo ahung qui tac n^ du la p h ^ n , c a u p h a t n g o n phap gi^ng nhu cau don. Ranh gioi giua pxxat ngoa dan va cau don khong trung nhau. Moi mjt cau don co the tach ra hang log-t phat ngon dan r i e n g b i g t .Chang han , cau don: ''Ngay horn qua , o giang dtrong Ion t o i da t^og CO ay,m9t quyen sach chuyen mon , bang each cho vao C|LP"» CO the tach thanh cac phat ngon don duoi day : - 1 - Anh t^ng co ^ bao gio? -Ngay hom qua . - 2 - Tjng o dau ? - 5 ' g i a n g duong Ion . - 3 - T^ng bang each nao ? -Bang each cho vao c^p. - 4 - T^ng quyen sach gi ? -Sach chuyen roon • - 5 - Al t^ng ? -Toi . - 6 - Tfng a l ? -Co gy . - 7 - T|ng CO ay c a i gl ? -Quyen sach . -7.7... Nhu vSy, myt cau don co the t a c h r a thanh ahi^u phat ngon don khac nhau . Song khong the coi nhScng p)&t ngon t r a l a i ( 1 ) , C 2 ) , ( 3 ) f ( 4 ) > ( 5 ) , ( 6 ) , ( 7 ) . . . l a nhung c4u»dOn chan chxnh . - 9 Chxnh v l the , cac phat ngon dan khoag co hlnh thuc dSy du cua cau don.ITo co the l a nhung l o i d6i t h o ^ co chuc nang bieu t h j t i n h t h a i kieu :Eo oi.Giod .j. . Cha mg od . . . chu khong mang noi dung th5ng bao ve ni|t ngu nghxa nhu % 0 cau dan * 0 * Tuy nhien,cau dan la phat agon dan day du ve cau true . Cau don , voi tu each phat ng5n truoe het phai co mgt ng^i 0 digu xac dinh .ITo co the phan chia thanh DS va Thuygt - cac thanh phan Can yeu cua phat ngon^xet t r e n l$p truong ngu-rnghia va ngu-' dung . De l a 'diem :aiat phat cua phat ngon de truyen di mjt thong bao .Do do, de xt co y nghia can t h i e t hon thuyet.Trong cac phat ngon, no co the hi txnh luyc . De thuong mang thong t i n cu ma ahung nguoi dSl thojii da b i ? t , l a c a i da duqc bao truoc bang ngu canh . Chxnh nho d^c diem do , de co the lam chuc nang l a cai l i e n ket phat ngon dang xet voi phat agon truoc do . Thuyet l a bj p h ^ mang n9i dung thong bao cho c a i d^ b i e t tuc de va l a c a i roang n§i dung chinh oua thoag b a o , l a trung tarn thoag t i n cua phat ngon • Chxnh v l v^y^ thuyet co m^t thuong xuyen trong phat ngon va l a dieu kign tBn t a i t i e n quy^t cua phat ngon. 2. Sq phan chia phat ngon thanh d^ va thuyft khoag co sijr tuoag ung vol each phan c h i a ngu phap.Dieu do^trmJc het^duqc bieu.hign o cho :S^ phan chia phat agon thanh d§/thuy?t thuong xuyen co txnh luong phan.TTong khi do^sy phan chia ngu phap diayc xac djnh theo thanh phSn cau • D? hojic thuy?t co the l a m§t to hg^ gBra myt v a i thanh phSn cau . : 7i d\i :-Con R6 dau ma chi co con 5ia t i e n chu no nhi ? -•;c -Dang khoc a t r e n k i a chu dau . M|Lt khac , d? va t h u y e t co t h e l a nhung thanh phSn khac nhau cua c a u : +Thuyet l a v j ngu : Vx du :-Chu n o i t h a n g Mao l a con a i ? -Con bac i^ai ca . +Thuy?t l a chu ngu : Vx dft : - Con g l nhay t h e niil ? - Con ech j . Nhu vSy^ d? va t h u y e t kh3ng thuo'ng xuyen gan bo vcd t h a n h phan cau.Son^r.chu ngu chu yeu co chuc nang cua d e , con v j ngu chu yeu giir c h & n a n g cua t h u y f t . Sy phan c h i a p h a t agon t h a n h d? va t h u y g t l i e n qiian d^n t o chuc agu nghia cua p h a t ngon. De t h u o n g dong v a i t r o chu t h e t a c nhan, chu t h e t r a n g t h a i ThuySt chu yeu dong v a i t r o v j t h e hanh dqng , t r ^ n g t h a i . . 3.IIgu d i e u va t r i t t^^ t u l a phuong thuc chu y^u phan anh a\f phan c h i a phat ngon t h a n h de va t h u y e t • Thoag thuong , t r o n g ngon ng^ v i S t , trjjgig am rod vao phan cuoi cua cau . TuoT-g uag v o i d i e u do , t r ^ t t y thong thuo'ng l a DE -THUYET , Day l a trglt t u t u khach Qua^. l a trglt t y cua cac phat ngoa t r u n g hoa . De b i e u t h j sac t h a i b i e u cam khac nhau, t r ^ t t y t r e n co t h e du^rc dao t h a n h CTHDYST - D S . T r ^ t t y n a y , duye g©i l a t r ^ t t y chu quan •Trj.t t^f chu quan t a o r a sur t h a y doi t r ^ n g am cua p h a t ngoxuNhu v§y^ thuyfft t h u o a g dxsjc nhSn m^nh bang t r p n g am . 4 . T r o n g t i e n g V i g t , t r a t t y t u dong v a i t r o quan t r j n g . Thanh Dh^ ^11 quan trong ,thuong du^c dao len dau phat ngon , con nhung thanh phan xt quan trgng, nhung nji dung da duyc biet do ngu canh, du;*c day rajt each ty niiien xudng pti^ 7i cv.8i cua phat ngon . du : -U5ng di em ! -irSn^ /"khong uflng dtnjrc . ( Khong uffng du^'c vx nong.) Trong g i a o t i e p , thuong co nhung trg.t t y t u dge t h u duoi day : +Gac danh t u , danh ngu , duqo d^t t r u o c djng t u chx phffi: -Xe cua t o i / quan Han cu dung • -Tay a a i cua t 5 i / t o i bo l§d . - T r a n Due Thua / t a o b i e t . +Troag p h a t ngon co h a i d^ng t u (ho|.c doan ng^ ) , djng t u thu i a i CO t h e du^'c dao l e n t r e n de tang them sac t h a i b i e u cam: - LSy chBng / con khong muSn . - Cuoi may / no muSn . - Ga con cho t h a n g khong xu dxnh tiSi / ma Ihong t h e . +Gac pho t u t h u o n g duyc dua l e n dau phat agon t r o n g chuc nsng t h u y e t de t a o du^c y n g h i a b i e u can , khang djnh t h a i dq cua ns^i not : -NhSt d:^nh / con Ihong t i e p no dau . + ]^Igoai r a , eon co t h e t h ^ sy chuyen d o i g i u a cac danta t u va dgix t u CO dBng n g h i a b i e u v | t : - T o i ^ g u y e n Hoai Nam day . - rlguyen Hoai Nam - t o i day . Nhung h i g n t u y n g da dtojrc t r x n h b t y a t r e n , c h i l a nhung khuynb huong r i e n g cua khau ngu .No hoan t o a n khong co b a t bu§c • tinh 5. Cac phat agon tBn tgl trong ra^t ng:u canh nhSt djnh . Go nhung phat ngon ma ca ngu phap Ian ngu nghia bj chi ph^i hoan toan boi ngu canh . Ngoai n^ canh , y nghia cua phat ngon khong 0 duqc xac djnh.Chung t o i gyi nhung phat ngon nhu t h e l a n g o n n g u p h 4 t c a a h . Trong g i a o t i e p thuo'ng :cuat hign nhung don v j k i e u : a)-Gon nha t o i / t o i dgy chung no ha t i g n t u be . Phat ngon nay dBng n g h i a vox phat ngon k i e u : b ) - Toi dgy con nha t o i ha t i g n t u be . Phat ngon (fc) ngon (h) , phat tuong ung v o i cau dan chan ciixnh .So vox phat ngon ( a ) cc du myt thanh phan d:8ng chuc nang: " Gon nha t o i VChung t o i ggi cac phat ngon logii nay l a p h a t n g o n don ^ o o h ^ n -. u • IThu v | y , p h a t ngon co cac don v j ngoai t h a n h phan nong c^t chung khong tham g i a vao phat ngon vox t u each t h a n h phan cau duqc ggi la p h a t n g o n dan o 6 o h 'Z a d u. T r e n day l a nhung k h a i nxgm xuat p h a t v a nhung d^c t r u n g CO ban cua phat ngon don .Duoi day l a sq cy t h e hoa nhung d^e diem do I I . D a c tri?n,3 chung cua n:iat :icon h o i , p h a t nzon t r a loi,^ That ngon cau kliiehj-iTu^'c jh^i^ lojix tHeo muc dxch : i a o t i e p . Co t h e c h i a cac phat ngon r a cac logd sau : 1. P h a t ngon hoi . 1.1 Moi mot phat agon cc nqt ahigra vy giao tifp khac nhau.Gan cu vao nhigm vy, giao tiep ,chung duyc phan chia thanh nhung e|p dS / thuyet khac nhau .a^t phat ngon co cung mgt rao hlnb -13 cu phap va duyc lap d^ bang cung m^t sS dan v j tu vyng , co the CO d e / t h u y ? t khac nhau.Shang hgm , cung rajt phat ngon : - Anh Thua cuoi c6 Doc. CO the thoa man nhung cau hoi khac nhau : - 1 - Chuygn gx the ? - Anh Thua cuoi co Dgc . - 2 - Quax / a x cuoi co Dffc the nlil . - itnh Thua cuoi co Dfle . - 3 - L§. nhx / Axih Thua cuoi co Doc a ? - Anh Thua cuoi co D5e • - 4 - Anh Thua co vy ma l§.i cuoi co DS'c a ? - Anh Thua cuoi co BSc • Nfi dung thoag t i n , trorr^ phat ngon t r a l o i (1) , thong bao V? mft ay kign day du .Dc l a m$t thong bao hoan toan moi d5i voi nguod hoi .Con nhung _aat ngon sau do thSng bao v§ 0 . 0 • • nhung thong tin khac nhau . Nguod hoi , trong phat ngon (2) , da bi?t co D5c 1 ^ chong nhung muffn giai dap cai chua biet la : riguod cuoi co DJfc la ai ? Thong tin ma anh ta c ^ oiet chi la mjt 09 p h ^ trong phat ngon tra loi . Ilguoi hoi , trong phat ngon (3) da bietrHlnh nhu <^nh Thua cuoi CO Dffc .Anh ta rauon khang dinh t£nh chfah xac cua thoag tin • do . Nguod hoi , trong phat agon(4) , muon khang djnh l^i sy nghi ago cua ralnh : TIguod cuoi co Dffc co phai la anh Thua khong ( vl ant ta biet Tran Due Thua da co vy ) . Vx nhung lx do ncu nghxa nliu da neu tren ma trong cau true cua phat ngon tra lod , co thl co nhung bien the khao nhau : +Phat ngon tra loi thu nhat bat buje phai la cau day du thanh phan . +Phat ngon tra loi thu hai co hai bien the cau true : -Anh Thua cuoi co Dffc - Vang / Anh Thua . -i-Phat agon tra loi thu ba co the co nhieu bien the : - Anh Thu'a ovxfl co DCc • - Vang / anh Thua • - Tang .(Dung v ^ ; Chxnh the ; Qui. v|y ..•) +Phat ngon tra loi thu tu co cac dang khac nhau : - Anh Thua cuoi co DCc • - Vang / anh Thua . - Vang / ( Dung v ^ ; Chxnh the ; Qua v$y . . . ) Hhung dieu phan txch t r e n day chung to : a- Sy tac d^ng giua ngu nghxa va cau t r u e l a het sue chjlt che . b - Phat ngon hoi va phat ngon t r a l o i co quan hg m|.t t h i ? t voi nhau • Tuy nhien^vigc phan chia phat ngon thanh d? va thuyet khong phai l a vo hgin .Iiloi kieu cau do mo hxnh cu phap cua nlnh va sy lap day tu vyng cua no, co mjt sS luyng huu hg.n cac bien t h e , chung duyc to chuc de thyc hign nhifm vy giao t i e p .Do do , no co qui tac nhat djnh .Can cu vao phat ngon t r a l o i , t a eo the co cac l o ^ phat ngon hoi sau day : 1) Phat ngon hoi sy kign day du . Trong l o § l nay nguod hoi hoan toan chua b i e t gi*v? sy kign da xay r a . Ho thuong huong '2~n -15 . noi dung toan the cua phat ngon tra lod . 2) Phat ngon hoi sy kign by p h ^ . Trong loji nay , nguoi hoi neu ra cai chua biet co tfnh chat bv p h ^ cua sy kign va huong d^n rojt b§ p h ^ thong tin chua trong phat ngon tra loi . 3) Phat ngon hoi tinh thai day du • '^ong IOJLX nay , nguoi hoi biet m§t each dly du sy kign nhung chua ro rang , chxnh xac. Ivlyc dxch cua phat ngon nay la ::ac d^nh tinh dung dan cua thong tin da co . 4) Phat ngon hoi txnh thai bj p h ^ • Trong lo§i nay , n^uoi hoi nghi ngo nyt og p h ^ cua thong tin da co .luyc d:xch cua no la xac dinh l^ii txnh dung dan CUB. h§ phgn thong tin nay . 1.2. *rong tieng Vigt , phat ngon hoi khong chx di txm cai khong ro ma chung con nhung chuc nang gian tiep khac.: Xet ve hlnh thuc, phat ngon hoi tBn t^d duoi hai dang : +Phat ngon hoi dung tu hoi . +Phat ngon hoi dung agu digu . I'Tgoai ra , phat ipgon hoi con dug^c cau to-o bang sy tuong tac y nghxa giua cac don vj tu v^jng trong phat ngon .: - Anh mnSn noi toi t6 cao cgng san 4;ruoc quoc t^ ? Cac don vj kieu : Go le , chac ... cung eo kha nSng cung voi ngu digu cau thanh phat ngon hoi .: - Ghac ong d ^ su vua long ? - Co le , tong thong cung hai long ? IThung cau hoi nay thuong la nhung cau hoi l§.x . Chung du^^c to chwc de khang dinh y nghi ago cua nguod d6i - Theo anh thl nguod M T bo cu§c ? thogl : 6 3 3 i k h i , c £ c lie)^ t u c^lng tham g i a vao v i g c du tjio pii^t pioat ngon h o i : - Con nhung cau h o i t o i da n o i vod anh ? - Hay t a l e n dBi ? Trong tieng Vigt , phat ngon hoi con duyc su dyng voi chuc nang gian ti?p duoi day : 1) Ghe.o khi r4n ngt . Da khong li tac gia de cgp toi chuc nang nay cua phat n.^on hoi , Sonz h day , can nhan m^inh rang : Phat n^on hoi ^trong cac truong h^'p nay phan anii thu b^c cua quan Jzg xa hji • ITguoi cap du5x, con cai , hgc tro khong the su d^^ng phat ngon kieu duoi day dCfi voi b3 mg , cap tren , thay giao.: - Sao ? khoe ca chu ? 2) Yeu cau . ^ - Go vao duyc khCng day ? Thu§c ve l o g i nay , p h a t ngon ;:oi co t h e co h l n h thuc phu djnh: - Chang Le , Le khong den nha anh duqc sao ? 3) 3ac bo . P h a t ngon h o i vox chuc nang bac bo tBn t a i duoi n h i e u hlnh thuc khac nhau : +Lap I j d phat agon d i t r u o c , t a o t h a n h phan de : -A- Thoi Mo» / t h a cho no . - 3 - Tha g l ? danh cho t i g t giffng V i g t g i a n d i . +Phat ngojj. l a l o i c h ^ i nhu d i n h g i a t r i chan l x cua phat ngon d i t r u o c : -A- Con da bao U dung lo . -B- Dlu ? ^ CO lo dau ? +Phat ngon hoi Ijd mang niyc dxch bac bo voi y nghia khang dinh gian t i e p : 0 9 -A- luua thuc an cho Vigt minh phai khong ? -B- Vigt luinh a dau ra ma mua ? +Trong m9t chuox gBm nhJ.'^u phat ngon co the co phat ngon hoi nhara myc dich bac bo n^x dung hojc thai d9 cua ngi?ox d?x thoai : - Do khon ngn / Cha may dun^^ la thang gt§c // May con phan nan noi gl ? 4) Phe phan , che trach , mang rao.: IT^i dung phe phan .mang rao thuvng huong den nguoi dSi t h o ^ trwe tiSp.IIo CO the kem theo than tu , tyc tu , ho^c nhung to hjp CO txnh bieu cam cao : - Du rag Ong Ly / ong Ian gl kl v|y ? Di khong bao 1 ^ ragt tieng . - Troi oi / lam sao em tan nhin thS ? 5) De dpa , thach thuc • • Shat ngon lo^i nay, co the duyc no dau bang danh tu ggi ten, nhara tang cuong txnh bieu cam cua phat ngon va huong nguwi nghe chu y vao no.: - Ty / t ^ sao may ^^hung bang long no ? khong bang long no thl bang long ai ? Hay la phai long phai b? thang nao rBx ? Thang 0 ^ % % I TuSn , no bo bua me thuffc gi?ng cho may phong ? Cac d§l tu chi ngoi kieu: Tao , may ,«•• cac danh tu kieu: Con , cai , thang , dua ,... thuong d^sqc au dang trong cac phat ngon kieu nky : - Con k i a / May khong dxsqc mat net / / Ivlay khong coi mg may uu -13 - May t o t i n h k i e u ay p h a i khong ? Tao s e t r a ibi kieu may t h e o oua t a o . 3 i e u tlxj t h a i dS bye dgc cam phan nguoi h o i co t h e dung thu phap l § p : - Sao ? Sao ? Ai cho phep cac anh r u t ? Ai cho phep ? - Co bao ax an cap ? Ai an cap ha ? G'ling di vc'i k i e u p h a t ngon log^i nay con co t h e co cac phat ngon mgnh I g n h cau Idiien : - Oon khoc a ? Ira ngay ! Ira ! 6) Phan anh su np-.^c nhl^n OFhl P.^~^X^ . P h a t ngon t r o n g t r u o n g h9'p nay l a phat ngon thy dgng, b i e u t l i j sy nz^o n h i e n triroc van de duqc neu r a .: - A - Bac s i Hgo / x i n cam an ong da cuu aSng t o i . - B - Toi u? 0 * X ' Phat ngon bieu thj sy ngac niaien, co the l$p Ijiira^tby phan ho^c toan b© phat-ngon truoc : (a) -A- Toirauffnlam c6 dau ! -B- Go dau ? ' (b) -A- Gon trai co ay len soi n^ng ! -B- Con trai co ay len soi n^ng ? Tren day la nhung chuc nang gian tiep cua phat ngon hoi con V? djc trung ngu phap va ng]x nghia cua chung se du^c khao sat trong tung logl don vj cy the 2. Phat ngon tra lod • o nhung phan tiep theo . , -1? Phat ngon tra lod co the dufc phan logd theo cau true ho^c theo phat ngon hoi . Can cu vao 4 l o ^ phat ngon hoi da neu o tren , co the co 4 lo^i pliat n^on tra lod tuvng ung : 1) Phat ngon tre lod sy kign day du . Phat ngon lo^i nay ham chua nhung thong tin day du, thuong co txnh dgc l^p cao tuc xt phy thujc vac ngu caak .: Vx dy : - Ghuygn gl the ? - .Inh Thua cuoi co D^c . 2) Pliat n^on tra lei sy kign bg ph^ . Phat ngon nay thoa man ngx dung co txnh chSt by p h ^ ma ngu'od hoi con chua biet : vi dy :-Ai cuoi co DCc the nhji ? -Anil Thua . 3) Phat agon tra loi txnh thai day du . Day la phat ngon thoa man nhu cau cua phat ngon hoi tinh thai day du • ITo khang dinh ':inh chat dung dan hay kliong dung dan cua thong tin trong phat ngon hoi . Cac phat ngon lo^d nay,khong nang nqi dung thong tin moi ma chi mang thong tin txnh thai : Khang djnh ho^c phu djnh ngi dung cxxa phat a^£on hoi . Chxnh vl nhung lx do ngu nghia noi tren , phat agon tra loi txnh thai co the co cau true day du :(Anh Thua cuoi co BGc ) ; cau trueraiorjng :( Vang , Anh Thua ^uoi co DCc , hai nguoi co tinh 7 voi nhau tu lau rBi ); ho|c la cau true tCi thieu :(vang). 4) Phat agon tr^ lod tinh thai bg ? h ^ . Day la phat ngon thoa man nhu cau cua phat ngon hoi tinh thai b9 p&gn • No khSng ' • djnh ho^c phu dinh nqi 0 0 dung co tinh chSt by p h ^ duqc neu ra . - Anh Thua co V9' ma 1 ^ cuoi co DCc a ? - Vang / anh Thua . 2 . 2 . Trong nhieu t r u o n g Iiijp , phat ngon t r a lod co the bao ham nhung t h o n g t i n b a t buyc . ilo dug*c xac dinh bed t f n h tuo^ng ung cua p h a t ngon t r a l o i dCi v o l phat ngon hoi va b o i kha nang 0 h i e u b i e t cua nguoi t r a lod t a i t h o i diem noi • I^goai r a , no CO t h e du^c mo xing k i e u : - Vang , anh '^hup. :^uod co BCc/ Hai ngu^i CO txnh y v o i nau t u l a u rox raa « Dieu do co n:;hia l a , niiung thong t i n nam ngoai yeu cau cua nguod h o i duvc dua vao n £ i duiig cua phat ngon t r ^ led . Co the goi nhung phat ngon k i e u nay l a p h a t a.i'un mo r $ n g . T r a i 1 ^ , t r o n g cac phat ngon t r a 0 lod, CO the CO phat ngon tra led tCi thieu . So sani:: (1) va (3) voi cac phat ngon khac : - Ai dinh vo cCc d^ Trang ? 1) Trang . (con ) 2) GCc van con nguyen dSy chu . • 3) Gon khong biet . 4) Trang danh vo oCc luc rang uong nuoc • 5) Ty nhien *rang danh rox cCc - - Xem thêm -

Tài liệu liên quan