Tài liệu Phân tích nội dung, thiết kế bài giảng theo hướng phát huy tính tích cực học tập của học sinh nhằm nâng cao chất lượng dạy học chương i phần a sgk sinh học 11 bản cơ bản

Lêi C¶m ¬n Em xin bµy tá lêi c¶m ¬n ch©n thµnh nhÊt tíi thÇy- Th.s NguyÔn §×nh TuÊn- ®· tËn t×nh híng dÉn, gióp ®ì em hoµn thµnh kho¸ luËn nµy. Em xin bµy tá lêi c¶m ¬n tíi c¸c thÇy c« trong trêng, ®Æc bÞªt lµ c¸c thÇy c« khoa Sinh - KTNN, tæ Ph¬ng Ph¸p Gi¸o Dôc vµ c¸c b¹n sinh viªn ®· t¹o ®iÒu kiÖn vµ gióp ®ì em hoµn thµnh kho¸ luËn nµy. Víi ®iÒu kiÖn h¹n chÕ vÒ thêi gian còng nh kiÕn thøc cña b¶n th©n nªn kho¸ luËn nµy kh«ng tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt, kÝnh mong sù gãp ý cña c¸c thÇy c« còng nh c¸c b¹n sinh viªn ®Ó ®Ò tµi ®îc hoµn thiÖn h¬n. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n! Hµ Néi, th¸ng 5 n¨m 2008 Sinh viªn thùc hiÖn D¬ng ThÞ Ngäc Linh Lêi cam ®oan Kho¸ luËn tèt nghiÖp nµy ®îc hoµn thµnh díi sù híng dÉn cña Th.s NguyÔn §×nh TuÊn. T«i xin cam ®oan r»ng : §©y lµ kÕt qu¶ nghiªn cøu cña riªng t«i. NÕu sai t«i xin hoµn toµn chÞu tr¸ch nhiÖm. Sinh viªn thùc hiÖn D¬ng ThÞ Ngäc Linh Danh môc viÕt t¾t AOA: Axit Oxaloaxetic 2. APG: Axit Photphoglixeric 3. AS: ¸nh s¸ng 4. C3: Hîp chÊt ba Cacbon 5. C4: Hîp chÊt bèn Cacbon 6. CT: Ch¬ng tr×nh 7. §K: ®iÒu kiÖn 8. GD: gi¸o dôc 9. Gv: gi¸o viªn 10. Hs: häc sinh 11. HSTT: häc sinh lµm trung t©m 12. PEP: Axit Photph«enolpiruvic 13. Pr: Protein 14. RiDP: Ribulozodiphotphat 15. Rib - 1,5- ®iP: Ribulozo 1,5 diphotphat 16. SGK: S¸ch gi¸o khoa 17. T: trang 18. VK’: Vi khuÈn 19. [CO2]: Nång ®é CO2 20. . [O2]: Nång ®é O2 1. phÇn I. më ®Çu I. LÝ do chän ®Ò tµi ThÕ kû 21 lµ kû nguyªn cña sù ph¸t triÓn khoa häc – c«ng nghÖ vµ kinh tÕ tri thøc. Søc m¹nh vµ sù phån vinh cña mçi quèc gia phô thuéc vµo trÝ tuÖ vµ n¨ng lùc s¸ng t¹o cña nguån nh©n lùc x· héi. Trong bèi c¶nh ®ã con ngêi muèn ®¸p øng ®îc nhu cÇu cña x· héi, cã kh¶ n¨ng ph¸t hiÖn vµ gi¶i quyÕt mét c¸ch s¸ng t¹o vµ cã hiÖu qu¶ c¸c vÊn ®Ò do sù ph¸t triÓn cña x· héi ®Æt ra, ph¶i ®îc ®µo t¹o bëi mét nÒn gi¸o dôc tiªn tiÕn, khoa häc hiÖn ®¹i vµ biÕt tù gi¸o dôc, tù häc suèt ®êi. ChÝnh v× lÏ ®ã viÖc chuyÓn tõ d¹y häc thô ®éng sang d¹y häc tÝch cùc lÊy häc sinh lµm trung t©m, nh»m ph¸t huy cao ®é tÝnh chñ ®éng, s¸ng t¹o cña ngêi häc lµ xu thÕ ph¸t triÓn tÊt yÕu cña lý luËn d¹y häc hiÖn ®¹i, lµ ®ßi hái cÊp b¸ch cña sù nghiÖp x©y dùng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ- x· héi cña tÊt c¶ c¸c quèc gia trªn thÕ giíi. NhËn thøc ®óng xu thÕ ph¸t triÓn cña thêi ®¹i, §¶ng ta ®· kh¼ng ®Þnh: “Gi¸o dôc ®µo t¹o lµ quèc s¸ch hµng ®Çu” [2]. §Ó thùc hiÖn quan ®iÓm nµy nhµ níc ®· x©y dùng chiÕn lîc ph¸t triÓn gi¸o dôc - ®µo t¹o 2001 – 2010, mét trong nh÷ng môc tiªu chung quan träng trong chiÕn lîc ph¸t triÓn gi¸o dôc ®Õn n¨m 2010 chÝnh lµ: “®æi míi môc tiªu, néi dung, ph¬ng ph¸p vµ ch¬ng tr×nh gi¸o dôc” [2], nh»m n©ng cao d©n trÝ, båi dìng nh©n tµi, ®µo t¹o nguån nh©n lùc chÊt lîng cao phôc vô sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc. VÒ ph¬ng ph¸p, ph¶i ®æi míi vµ hiÖn ®¹i ho¸ ph¬ng ph¸p d¹y häc, kh¾c phôc kiÓu d¹y häc thô ®éng thÇy gi¶ng, trß ghi sang híng dÉn ngêi häc chñ ®éng t duy trong qu¸ tr×nh tiÕp cËn tri thøc, d¹y häc cho ngêi häc ph¬ng ph¸p tù häc, tù thu nhËp th«ng tin mét c¸ch cã hÖ thèng vµ biÕt ph©n tÝch, tæng hîp xö lý th«ng tin, ph¸t triÓn n¨ng lùc vµ phÈm chÊt t duy cña mçi c¸ nh©n, t¨ng cêng tÝnh tÝch cùc, chñ ®éng cña häc sinh, sinh viªn trong qu¸ tr×nh häc tËp. §Þnh híng trªn ®· ®îc ph¸p chÕ hãa trong ®iÒu 5 LuËt gi¸o dôc 2005: “ph¬ng ph¸p gi¸o dôc ph¶i ph¸t huy tÝnh tÝch cùc, tù gi¸c, chñ ®éng, t duy s¸ng t¹o cña ngêi häc; bçi dìng cho ngêi häc n¨ng lùc tù häc, kh¶ n¨ng thùc hµnh, lßng say mª häc tËp vµ ý chÝ v¬n lªn.”{9} Thùc hiÖn nghÞ quyÕt cña §¶ng vµ LuËt gi¸o dôc trong nh÷ng n¨m qua, Bé gi¸o dôc vµ ®µo t¹o ®· tÝch cùc triÓn khai nghiªn cøu, ®Èy m¹nh c¸c ho¹t ®éng, t¹o ra sù chuyÓn biÕn tÝch cùc trong hÖ thèng gi¸o dôc vµ ®µo t¹o. §· tiÕn hµnh thay SGK tõ tiÓu häc cho ®Õn THPT, ®æi míi thiÕt bÞ d¹y häc, tõng bíc vËn dông ph¬ng ph¸p d¹y häc tÝch cùc. N¨m häc 2007 – 2008, SGK líp 11 ®· ®îc sö dông ®¹i trµ trong c¸c trêng THPT. Trong ®ã SGK sinh häc 11 ®îc biªn so¹n l¹i víi néi dung hoµn toµn ®æi míi so víi SGK cò. Môc tiªu cña ch¬ng tr×nh sinh häc 11 lµ trang bÞ cho häc sinh nh÷ng kiÕn thøc c¬ b¶n hiÖn ®¹i vÒ sinh häc c¬ thÓ thùc vËt vµ ®éng vËt, ®ßi hái ngêi d¹y ph¶i biÕt c¸ch ph©n tÝch th«ng tin vµ h×nh vÏ trong SGK, khai th¸c thªm h×nh ¶nh vµ bæ sung kiÕn thøc tõ nhiÒu nguån t liÖu kh¸c nhau. §©y lµ mét trong nh÷ng khã kh¨n cña viÖc gi¶ng d¹y ch¬ng tr×nh sinh häc 11 ë c¸c trêng THPT hiÖn nay. XuÊt ph¸t tõ c¬ së lý luËn vµ yªu cÇu cña thùc tiÔn nªu trªn, víi mong muèn ®îc tËp dît nghiªn cøu khoa häc gi¸o dôc, chóng t«i lùa chän ®Ò tµi: ph©n tÝch néi dung, thiÕt kÕ bµi gi¶ng theo híng ph¸t huy tÝnh tÝch cùc häc tËp, nh»m n©ng cao chÊt lîng d¹y vµ häc ch¬ng I, phÇn A, SGK 11, ban c¬ b¶n. II - Môc tiªu, nhiÖm vô cña ®Ò tµi. 1. Môc tiªu: - Lµm s¸ng tá c¬ së lý luËn cña ph¬ng ph¸p d¹y häc tÝch cùc - Gãp phÇn thùc hiÖn cã hiÖu qu¶ néi dung SGK míi bæ sung t liÖu tham kh¶o cho gi¸o viªn vµ sinh viªn s ph¹m, n©ng cao chÊt lîng d¹y vµ häc ë THPT. 2. NhiÖm vô: - T×m hiÓu c¬ së lý luËn cña tÝnh tÝch cùc cña häc sinh - T×m hiÓu c¬ së lý luËn cña ph¬ng ph¸p d¹y häc tÝch cùc - Ph©n tÝch néi dung, thiÕt kÕ bµi gi¶ng nh»m ph¸t huy tÝnh tÝch cùc cña häc sinh trong d¹y häc ch¬ng I, phÇn A, SGK sinh häc 11, ban c¬ b¶n. - LÊy ý kiÕn cña c¸c chuyªn gia. III- §èi tîng vµ c¸c ph¬ng ph¸p nghiªn cøu 1. §èi tîng: - ý thøc, ph¬ng ph¸p häc tËp vµ n¨ng lùc t duy cña häc sinh THPT. - Néi dung ch¬ng tr×nh sinh häc 11 – THPT 2. C¸c ph¬ng ph¸p nghiªn cøu: 2.1. Nghiªn cøu lý thuyÕt - T×m hiÓu c¬ së lý luËn cña viÖc ph¸t huy tÝnh tÝch cùc häc tËp cña häc sinh. - Nghiªn cøu môc tiªu, quan ®iÓm x©y dùng SGK míi vµ néi dung ch¬ng tr×nh sinh häc 11 - Ph©n tÝch nhiÖm vô, néi dung ch¬ng I, phÇn A, SGK sinh häc 11, ban c¬ b¶n 2.2. Ph¬ng ph¸p chuyªn gia Xin ý kiÕn nhËn xÐt cña c¸c gi¸o viªn cã kinh nghiÖm gi¶ng d¹y, nh÷ng gi¸o viªn d¹y giái, ®Æc biÖt lµ ý kiÕn cña nh÷ng gi¸o viªn tham gia gi¶ng d¹y sinh häc 11. 2.3. Ph¬ng ph¸p ®iÒu tra s ph¹m - T×m hiÓu t×nh h×nh triÓn khai SGK míi ë mét sè trêng THPT, nh÷ng thuËn lîi vµ khã kh¨n cña viÖc thùc hiÖn ch¬ng tr×nh SGK míi. - T×m hiÓu chÊt lîng häc tËp cña häc sinh ë mét sè trêng THPT. - Dù giê trao ®æi, häc tËp kinh nghiÖm cña gi¸o viªn THPT. PhÇn II. Tæng quan tµi liÖu I. LÞch sö ph¸t triÓn ph¬ng ph¸p d¹y häc tÝch cùc Ph¬ng ph¸p tÝch cùc cã mÇm mèng tõ thÕ kû XIX. §îc tiÕp tôc ph¸t triÓn tõ nh÷ng n¨m 20 vµ ph¸t triÓn m¹nh tõ nh÷ng n¨m 70 cña thÕ kû XX ë nhiÒu níc trªn thÕ giíi. ë Anh, tõ 1920, ®· h×nh thµnh nh÷ng nhµ trêng kiÓu míi trong ®ã chó ý ph¸t huy tÝnh tÝch cùc vµ rÌn luyÖn t duy cña häc sinh b»ng c¸ch khuyÕn khÝch c¸c ho¹t ®éng do häc sinh tù qu¶n. ë Ph¸p, tõ 1945, b¾t ®Çu h×nh thµnh nh÷ng líp häc thÝ ®iÓm ë trêng tiÓu häc, ë c¸c líp häc nµy ho¹t ®éng häc tuú thuéc vµo høng thó vµ s¸ng kiÕn cña häc sinh. §Õn nh÷ng n¨m 1970 – 1980, ë Ph¸p ®· ¸p dông réng r·i c¸c ph¬ng ph¸p d¹y häc tÝch cùc tõ bËc tiÓu häc ®Õn trung häc. N¨m 1970, ë Mü b¾t ®Çu thÝ ®iÓm ë 200 trêng. ë ®©y, gi¸o viªn tæ chøc ho¹t ®éng ®éc lËp cña häc sinh b»ng phiÕu häc tËp. C¸c níc XHCN cò nh Liªn X«, ngay tõ nh÷ng n¨m 50 cña thÕ kû XX ®· chó ý ®Õn viÖc tÝch cùc ho¸ ho¹t ®éng cña häc sinh. Hä ®· cã nh÷ng quy ®Þnh: Gi¸o viªn kh«ng ®îc cung cÊp kiÕn thøc cã s½n cho häc sinh mµ ph¶i dÉn d¾t häc sinh kh¸m ph¸ tri thøc míi b»ng con ®êng ®éc lËp nghiªn cøu trªn c¬ së giíi thiÖu cho häc sinh ph¬ng ph¸p khoa häc, trong c¸c bµi tËp cã thÓ ®a ra bµi tËp s¸ng t¹o nh»m ph¸t triÓn tÝnh ®éc lËp s¸ng t¹o trong t duy cña c¸c em. Nh÷ng ®ãng gãp ®¸ng kÓ trong lÜnh vùc nµy ph¶i kÓ ®Õn: Alecep. M, Ontrisuc.V, Bninop.S, Khalamop I.F, Satacop.MN… C¸c níc trong khu vùc nh Th¸i Lan, Malaixia, Trung Quèc… nh÷ng n¨m 80 trë l¹i ®©y ®· cã nh÷ng chuyÓn biÕn m¹nh mÏ trong viÖc ¸p dông ph¬ng ph¸p d¹y häc míi. Xu thÕ cña thÕ giíi hiÖn nay, nhÊn m¹nh ph¬ng ph¸p tù häc, tù nghiªn cøu, ®ã lµ môc ®Ých d¹y häc, ®Æt ngêi häc vµo vÞ trÝ trung t©m, xem c¸ nh©n ngêi häc võa lµ chñ thÓ võa lµ môc ®Ých cuèi cïng cña qu¸ tr×nh d¹y häc . II- T×nh h×nh nghiªn cøu vÒ ph¬ng ph¸p d¹y häc tÝch cùc vµ viÖc vËn dông ph¬ng ph¸p d¹y häc tÝch cùc ë ViÖt Nam: VÊn ®Ò ph¸t huy tÝnh tÝch cùc, chñ ®éng cña häc sinh nh»m t¹o ra nh÷ng con ngêi lao ®éng, s¸ng t¹o ®· ®îc ®Æt ra cho ngµnh GD tõ nh÷ng n¨m 60 thÕ kû XX víi khÈu hiÖu: “BiÕn qu¸ tr×nh ®µo t¹o thµnh qu¸ tr×nh tù ®µo t¹o”. §Õn nh÷ng n¨m 70 chóng ta míi cã nh÷ng c«ng tr×nh nghiªn cøu vÒ ®æi míi ph¬ng ph¸p gi¸o dôc theo híng ph¸t huy tÝnh tÝch cùc cña häc sinh. Trong ®ã c¸c t¸c gi¶ ®Ò cËp nhiÒu ®Õn biÖn ph¸p ®Ó rÌn luyÖn trÝ th«ng minh cña häc sinh nh: TrÇn B¸ Hoµnh – t¸c phÈm “ RÌn luyÖn trÝ th«ng minh cho häc sinh qua ch¬ng tr×nh di truyÒn vµ biÕn dÞ”; NguyÔn V¨n Vinh, §Æng ThÞ D¹ Thuû – luËn ¸n th¹c sü khoa häc t©m lý n¨m 1997 – “Sö dông c«ng t¸c ®éc lËp víi s¸ch gi¸o khoa ®Ó ph¸t huy tÝnh tÝch cùc cña häc sinh”; §inh Quang B¸o – “H×nh thµnh biÖn ph¸p häc tËp trong d¹y häc sinh häc”; GS.TrÇn B¸ Hoµnh – Nghiªn cøu gi¸o dôc sè 1 – 1994: D¹y häc lÊy häc sinh lµm trung t©m; thiÕt kÕ bµi häc theo ph¬ng ph¸p tÝch cùc vµ mét sè héi th¶o vÒ ®æi míi ph¬ng ph¸p d¹y häc ®· ®îc tæ chøc nh: “Héi th¶o ®æi míi ph¬ng ph¸p d¹y häc phæ th«ng” do t©m lý häc – gi¸o dôc häc tæ chøc t¹i Hµ Néi. 2 – 1995, Bé gi¸o dôc tæ chøc héi th¶o quèc gia vÒ ®æi míi ph¬ng ph¸p gi¸o dôc theo híng ho¹t ®éng ho¸ d¹y häc. Tõ n¨m 2000, ho¹t ®éng ®æi míi ph¬ng ph¸p d¹y häc ®îc ¸p dông réng r·i ë hÇu hÕt c¸c trêng THPT PhÇn III. Néi dung vµ kÕt qu¶ nghiªn cøu Ch¬ng I C¬ së lý luËn I. TÝnh tÝch cùc 1. Kh¸i niÖm vÒ tÝnh tÝch cùc: Chñ nghÜa duy vËt coi tÝnh tÝch cùc trong ho¹t ®éng x· héi lµ b¶n chÊt vèn cã cña con ngêi. Kh¸c víi ®éng vËt, con ngêi kh«ng chØ tiªu thô nh÷ng g× cã s½n trong tù nhiªn mµ cßn chñ ®éng c¶i biÕn m«i trêng tù nhiªn ®Ó ®¸p øng nhu cÇu ngµy cµng cao cña m×nh; c¶i t¹o m«i trêng x· héi, s¸ng t¹o ra nÒn v¨n ho¸ ë mçi thêi ®¹i. Khaclanob ®a ra ®Þnh nghÜa tÝnh tÝch cùc nh sau: “TÝnh tÝch cùc lµ tr¹ng th¸i ho¹t ®éng cña chñ thÓ nghÜa lµ cña con ngêi hµnh ®éng” H×nh thµnh vµ ph¸t triÓn tÝnh tÝch cùc ho¹t ®éng lµ nhiÖm vô quan träng cña gi¸o dôc, nh»m t¹o ra nh÷ng con ngêi n¨ng ®éng s¸ng t¹o, lu«n ®¸p øng nhu cÇu x· héi. Nh vËy cã thÓ nãi tÝnh tÝch cùc võa lµ ®iÒu kiÖn, ®ång thêi lµ kÕt qu¶ cña qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn nh©n c¸ch trong qu¸ tr×nh gi¸o dôc. Qu¸ tr×nh gi¸o dôc ë løa tuæi häc sinh nh»m h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn nh©n c¸ch, ph¸t huy tÝnh tÝch cùc ho¹t ®éng cña häc sinh trong häc tËp. Cã thÓ ®Þnh nghÜa tÝnh tÝch cùc ho¹t ®éng cña häc sinh nh sau: TÝnh tÝch cùc cña häc sinh lµ mét hiÖn tîng s ph¹m thÓ hiÖn sù cè g¾ng cao vÒ nhiÒu mÆt trong ho¹t ®éng häc tËp. ( L.V.Re brova 1975) TÝnh tÝch cùc cña häc sinh cã sù t¬ng ®ång víi tÝnh tÝch cùc nhËn thøc v× häc tËp lµ mét trêng hîp ®Æc biÖt cña nhËn thøc nªn nãi tÝnh tÝch cùc häc tËp thùc chÊt lµ nãi ®Õn tÝnh tÝch cùc nhËn thøc: “TÝnh tÝch cùc nhËn thøc lµ tr¹ng th¸i ho¹t ®éng cña häc sinh, ®Æc trng ë kh¸t väng häc tËp vµ sù cè g¾ng trÝ tuÖ, nghÞ lùc cao trong qu¸ tr×nh n¾m v÷ng tri thøc”. ( GS. TrÇn B¸ Hoµnh) 2. BiÓu hiÖn cña tÝnh tÝch cùc häc tËp TÝch tÝch cùc häc tËp cña häc sinh ®îc biÓu hiÖn ë nhiÒu mÆt. - MÆt hµnh ®éng, häc sinh khao kh¸t vµ tù nguyÖn tr¶ lêi c¸c c©u hái cña gi¸o viªn hoÆc bæ sung nh÷ng c©u tr¶ lêi cña b¹n. ë trong líp, häc sinh tÝch cùc ph¸t biÓu ý kiÕn, chó ý nghe c©u tr¶ lêi cña b¹n, lêi gi¶i thÝch cña thÇy. Häc sinh hay nªu ra c¸c th¾c m¾c vµ ®ßi hái ph¶i gi¶i thÝch. BiÕt vËn dông linh ho¹t nh÷ng kiÕn thøc vµ kh¶ n¨ng ®· cã ®Ó nhËn thøc, gi¶i quyÕt vÊn ®Ò míi. Lu«n mong muèn chia sÎ víi thÇy, víi b¹n nh÷ng th«ng tin míi ngoµi néi dung bµi häc. - VÒ mÆt c¶m xóc, häc sinh hµo høng, phÊn khëi trong giê häc, biÓu hiÖn t©m tr¹ng ng¹c nhiªn tríc hiÖn tîng, th«ng tin míi, b¨n kho¨n, day døt tríc nh÷ng vÊn ®Ò phøc t¹p, nh÷ng bµi to¸n khã: - VÒ mÆt ý chÝ, häc sinh tËp trung chó ý vµo bµi häc, ch¨m chó quan s¸t ®èi tîng nghiªn cøu. Kh«ng n¶n trÝ tríc nh÷ng khã kh¨n, quyÕt t©m lµm b»ng ®îc c¸c bµi tËp, c¸c thÝ nghiÖm, gi¶i thÝch b»ng ®îc c¸c hiÖn tîng. Nh÷ng biÓu hiÖn vÒ tÝnh tÝch cùc häc tËp cña häc sinh ®· nªu trªn chÝnh lµ c¬ së ®Ó gi¸o viªn theo dâi häc sinh cã tÝch cùc hay kh«ng, tõ ®ã ®iÒu chØnh ®a ra ph¬ng ph¸p d¹y häc phï hîp nh»m kh¬i dËy høng thó, ph¸t huy tÝnh tÝch cùc, s¸ng t¹o cña häc sinh hiÖu qu¶ nhÊt. 3. C¸c cÊp ®é cña tÝnh tÝch cùc häc tËp: TÝnh tÝch cùc häc tËp cña häc sinh cã thÓ ph©n ra c¸c cÊp ®é nh sau: Mét lµ, sao chÐp, b¾t tríc: kinh nghiÖm häat ®éng cña b¶n th©n häc sinh ®îc tÝch luü dÇn qua viÖc tÝch cùc b¾t tríc ho¹t ®éng cña gi¸o viªn vµ b¹n bÌ. Muèn cã kÜ n¨ng, kÜ x¶o ®ßi hái ph¶i cã sù cè g¾ng trong ho¹t ®éng thÇn kinh, c¬ b¾p . Hai lµ, t×m tßi, thùc nghiÖm: häc sinh t×m c¸ch ®éc lËp gi¶i quyÕt vÊn ®Ò, mß mÉm, t×m tßi nh÷ng c¸ch gi¶i quyÕt kh¸c nhau vµ thùc hiÖn ®Ó t×m ra lêi gi¶i hîp lý nhÊt. Ba lµ, s¸ng t¹o, häc sinh cã thÓ tù nghÜ ra c¸ch gi¶i míi, ®éc ®¸o hoÆc cÊu t¹o ra nh÷ng bµi tËp míi, l¾p ®Æt thÝ nghiÖm theo c¸ch míi ®Ó chøng minh bµi häc. §©y lµ møc ®é cao nhÊt trong møc thang nhËn thøc cña häc sinh vµ lµ môc tiªu cuèi cïng trong nhiÖm vô ph¸t triÓn n¨ng lùc t duy cña qu¸ tr×nh d¹y häc. 4. Mèi quan hÖ gi÷a tÝnh tÝch cùc häc tËp vµ høng thó häc tËp: Tõ l©u, c¸c nhµ s ph¹m ®· quan t©m ®Õn vai trß cña høng thó nhËn thøc trong qu¸ tr×nh häc tËp. A.C«menki xem t¹o høng thó lµ mét trong c¸c con ®êng ®Ó “lµm cho häc tËp trong nhµ trêng trë thµnh nguån vui”. J.J.Rutx« dùa trªn høng thó cña trÎ ®èi víi c¸c sù vËt, hiÖn tîng xung quanh ®Ó x©y dùng c¸ch d¹y phï hîp víi trÎ. J.§iway cho r»ng, viÖc gi¶ng d¹y ph¶i kÝch thÝch ®îc høng thó, muèn vËy ph¶i cho trÎ ®éc lËp t×m tßi, thÇy gi¸o chØ lµ ngêi tæ chøc, thiÕt kÕ, cè vÊn trong khi x¸c ®Þnh nh÷ng ®iÒu kiÖn tiÕn hµnh cã hiÖu qu¶ ph¬ng ph¸p t×m tßi, kh¸m ph¸. F.Bruno nªu ®iÒu kiÖn ®Çu tiªn lµ gi¸o viªn ph¶i biÕt vËn dông ph¬ng ph¸p nµo phï hîp víi n¨ng lùc, høng thó vµ nhu cÇu cña trÎ. Lý luËn d¹y häc hiÖn ®¹i xem høng thó lµ yÕu tè cã ý nghÜa to lín kh«ng chØ trong qu¸ tr×nh d¹y häc mµ c¶ ®èi víi sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn nh©n c¸ch toµn diÖn trÎ. Høng thó lµ yÕu tè dÉn tíi sù tù gi¸c. Høng thó vµ tù gi¸c lµ nh÷ng yÕu tè t©m lý ®¶m b¶o tÝnh tÝch cùc vµ ®éc lËp s¸ng t¹o trong häc tËp. Ngîc l¹i, phong c¸ch häc tËp tÝch cùc vµ ®éc lËp s¸ng t¹o cã ¶nh hëng tíi sù ph¸t triÓn høng thó vµ tù gi¸c. F.Bruno cho r»ng høng thó nhËn thøc ®îc h×nh thµnh qua viÖc tæ chøc häc tËp nh nh÷ng hµnh ®éng kh¸m ph¸. II. Ph¬ng ph¸p d¹y häc tÝch cùc 1. Kh¸i niÖm, b¶n chÊt cña ph¬ng ph¸p d¹y häc tÝch cùc: Ph¬ng ph¸p tÝch cùc lµ mét nhãm ph¬ng ph¸p gi¸o dôc d¹y häc theo híng ph¸t huy tÝnh tÝch cùc, chñ ®éng, s¸ng t¹o cña ngêi häc. TÝch cùc trong “ ph¬ng ph¸p tÝch cùc” ®îc dïng víi nghÜa lµ chñ ®éng ho¹t ®éng, tr¸i víi thô ®éng, kh«ng ho¹t ®éng. V× vËy, ph¬ng ph¸p d¹y häc tÝch cùc thùc chÊt lµ c¸ch d¹y híng tíi viÖc häc tËp chñ ®éng, chèng l¹i thãi quen häc tËp thô ®éng. Cã thÓ thÊy râ ®Æc ®iÓm cña d¹y häc lÊy häc sinh lµm trung t©m th«ng qua b¶ng sau: Néi dung Ph¬ng ph¸p truyÒn thèng Ph¬ng ph¸p d¹y häc tÝch cùc Môc tiªu §Æt ra cho ngêi d¹y, do ngêi d¹y x¸c ®Þnh §Æt ra cho ngêi häc, xuÊt ph¸t tõ nhu cÇu lîi Ých cña ngêi häc Ph¬ng ph¸p Chñ yÕu lµ ph¬ng ph¸p ®éc tho¹i, thÇy th«ng b¸o vµ truyÒn ®¹t kiÕn thøc, trß nghe ghi chÐp mét c¸ch m¸y mãc Chñ yÕu lµ ph¬ng ph¸p ®èi tho¹i gi÷a thÇy víi trß, trß víi trß, trß ®îc trùc tiÕp t¸c ®éng vµo ®èi tîng, ho¹t ®éng ®éc lËp KÕt qu¶ - Häc sinh tiÕp thu kiÕn thøc - Häc sinh tiÕp thu kiÕn thøc chñ thô ®éng, Ýt ph¸t triÓn t ®éng, n¾m v÷ng kiÕn thøc vµ ph¸t duy, dÔ m¾c ph¶i hiÖn tîng triÓn kh¶ n¨ng t duy ghi nhí m¸y mãc - Gi¸o viªn lµ trung t©m - Häc sinh lµ trung t©m D¹y häc theo ph¬ng ph¸p tÝch cùc ®Ò cao vai trß cña ngêi häc, t«n träng lîi Ých vµ nhu cÇu cña ngêi häc. Trong qu¸ tr×nh nµy häc sinh võa lµ ®èi tîng võa lµ chñ thÓ, môc tiªu, néi dung vµ ph¬ng ph¸p ®Òu xuÊt ph¸t tõ nhu cÇu, lîi Ých cña häc sinh. D¹y häc tÝch cùc kh«ng dõng l¹i ë môc tiªu gióp ngêi häc lÜnh héi kiÕn thøc mµ cßn chó ý ph¸t triÓn n¨ng lùc t duy, ph¬ng ph¸p tù häc, tù nghiªn cøu vµ kh¶ n¨ng chñ ®éng, s¸ng t¹o trong ho¹t ®éng. 2. Nh÷ng ®Æc trng c¬ b¶n cña d¹y häc tÝch cùc 2.1. D¹y häc lÊy häc sinh lµm trung t©m (HSTT). Trong qu¸ tr×nh d¹y häc lÊy HSTT, ngêi ta híng vµo viÖc chuÈn bÞ cho häc sinh thÝch øng víi víi ®êi sèng x· héi, hoµ nhËp ph¸t triÓn céng ®ång, t«n träng nhu cÇu, lîi Ých, kh¶ n¨ng cña häc sinh. Chó träng viÖc ph¸t triÓn kÜ n¨ng thùc hµnh vËn dông kiÕn thøc lý thuyÕt, n¨ng lùc ph¸t triÓn vµ gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò thùc tiÔn. V× ph¬ng ph¸p coi träng viÖc rÌn luyÖn cho häc sinh ph¬ng ph¸p tù häc, ph¸t huy sù t×m tßi c¸ nh©n hoÆc theo nhãm, th«ng qua viÖc th¶o luËn thÝ nghiÖm, thùc hµnh, th©m nhËp thùc tÕ….Gi¸o viªn (GV) quan t©m vËn dông vèn hiÓu biÕt vµ kinh nghiÖm cña tõng c¸ nh©n vµ tËp thÓ häc sinh ®Ó x©y dùng bµi häc, kÕt qu¶ häc tËp häc sinh tù gi¸c chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ kÕt qu¶ häc tËp cña m×nh, ®îc tham gia tù ®¸nh gi¸ vµ ®¸nh gi¸ lÉn nhau vÒ møc ®é ®¹t ®îc c¸c môc tiªu cña tõng phÇn trong ch¬ng tr×nh Nh vËy d¹y häc lÊy HSTT coi träng lîi Ých, nhu cÇu c¬ b¶n cña häc sinh, lµ sù ph¸t triÓn nh©n c¸ch. Mäi nç lùc gi¶ng d¹y gi¸o dôc cña nhµ trêng ®Òu nh»m t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho häc sinh b»ng hµnh ®éng cña m×nh, s¸ng t¹o ra nh©n c¸ch cña m×nh, h×nh thµnh ph¸t triÓn b¶n th©n 2.2 D¹y häc b»ng tæ chøc c¸c ho¹t ®éng Theo thuyÕt ho¹t ®éng th× ho¹t ®éng lµ sù t¸c ®éng cña con ngêi vµo ®èi tîng ®Ó ®¹t môc ®Ých do chñ thÓ tù ®Æt ra khi b¶n th©n cã nhu cÇu nhÊt ®Þnh. Ho¹t ®éng cña con ngêi xuÊt ph¸t tõ chÝnh nhu cÇu cña chñ thÓ kh«ng ph¶i do sù ¸p ®Æt bªn ngoµi vµ lu«n g¾n víi ®èi tîng cô thÓ. Nhu cÇu chØ nÈy sinh trong m«i trêng cã ®èi tîng phï hîp. Môc tiªu cña d¹y häc truyÒn thèng, ®Æc biÖt tõ nh÷ng n¨m 60 cña thÕ kû 20. Chñ yÕu nh»m trang bÞ kiÕn thøc cho häc sinh nªn néi dung d¹y häc chñ yÕu lµ hÖ thèng kh¸i niÖm, c¸c häc thuyÕt, Ýt chó ý ®Õn mèi liªn hÖ gi÷a kh¸i niÖm, häc thuyÕt víi thùc tiÔn Ngµy nay nhu cÇu x· héi thay ®æi, môc tiªu gi¸o dôc còng thay ®æi tõ häc sinh ph¶i biÕt nh÷ng g× sang häc sinh ph¶i lµm ®îc vµ cã thÓ lµm ®îc nh÷ng g×? Tõ môc tiªu häc ®Ó biÕt sang häc ®Ó biÕt, häc ®Ó hµnh, häc ®Ó thµnh ngêi, cã kh¶ n¨ng thÝch øng víi x· héi. V× vËy néi dung gi¸o dôc còng thay ®æi theo híng chó ý ®Õn mèi quan hÖ gi÷a c¸c kh¸i niÖm, häc thuyÕt víi kü thuËt, c«ng nghÖ, nhu cÇu x· héi. Ph¬ng ph¸p gi¸o dôc ®îc ®æi míi, chó träng h¬n ®Õn ho¹t ®éng ®éc lËp cña häc sinh, t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó häc sinh ®îc trùc tiÕp t¸c ®éng vµo ®èi tîng nghiªn cøu b»ng nhiÒu gi¸c quan, lµm n¶y sinh nhu cÇu nhËn thøc dÉn ®Õn hµnh ®éng mét c¸ch tù gi¸c, chñ ®éng kh¸m ph¸ ®èi tîng ®Ó lÜnh héi kiÕn thøc mét c¸ch chñ ®éng. Mét trong nh÷ng híng tæ chøc ho¹t ®éng cho häc sinh mét c¸ch hiÖu qu¶ nhÊt vµ ®îc sö dông nhiÒu nhÊt hiÖn nay lµ gi¸o viªn híng dÉn häc sinh ho¹t ®éng theo con ®êng cña c¸c nhµ khoa häc ®· kh¸m ph¸ ra kiÕn thøc ®Ó häc sinh tù ph¸t hiÖn, lÜnh héi tri thøc vµ th«ng qua ho¹t ®éng ®éc lËp cña m×nh (trong qu¸ tr×nh ph¸t hiÖn l¹i tri thøc) h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn c¸c thao t¸c t duy, rÌn luyÖn phÈm chÊt t duy s¸ng t¹o. 2.3 D¹y häc chó träng ®Õn ph¬ng ph¸p tù häc, tù nghiªn cøu Trong d¹y häc tÝch cùc, gi¸o viªn híng dÉn ®Ó häc sinh tù lùc vµ chñ ®éng lÜnh héi kiÕn thøc b»ng c¸ch: - KhuyÕn khÝch häc sinh kh¸m ph¸ tri thøc: gi¸o viªn gîi ý, ®Þnh híng, t¹o ®iÒu kiÖn cho häc sinh t×m tßi con ®êng ®i ®Õn tri thøc. - ¸p dông qui tr×nh cña ph¬ng ph¸p nghiªn cøu ®Æc thï ®Ó ph¬ng ph¸p d¹y häc dÇn dÇn tiÖm cËn víi ph¬ng ph¸p nghiªn cøu ®Æc thï cña khoa häc bé m«n D¹y häc tÝch cùc t¹o ®îc sù chuyÓn biÕn tõ häc thô ®éng sang häc chñ ®éng, gióp häc sinh cã kh¶ n¨ng ph¸t hiÖn vµ gi¶i quyÕt vÊn ®Ò, cã ph¬ng ph¸p häc tËp vµ cã thÓ tù häc suèt ®êi 2.4. D¹y häc c¸ thÓ ho¸ vµ d¹y häc hîp t¸c D¹y häc tÝch cùc dùa trªn ho¹t ®éng cña chÝnh b¶n th©n häc sinh. Do ®ã mµ mang tÝnh c¸ thÓ ho¸ rÊt cao tuú thuéc vµo nhu cÇu, môc ®Ých cña häc sinh, gi¸o viªn tæ chøc, híng dÉn tõng häc sinh ®Ó h×nh thµnh nhiÖm vô häc tËp b»ng ho¹t ®éng cña chÝnh m×nh víi nh÷ng thao t¸c trÝ tuÖ vµ thêi lîng thÝch hîp. Trong d¹y häc tÝch cùc, häc sinh ®îc ®èi tho¹i víi thÇy, b¹n nªn häc ®îc ë thÇy, ë b¹n sù hîp t¸c thÓ hiÖn râ nÐt trong tõng bíc th¶o luËn nhãm vµ th¶o luËn chung c¶ líp, häc sinh ®îc häc ë thÇy, ë b¹n c¶ néi dung kiÕn thøc ph¬ng ph¸p tù häc, tù nghiªn cøu vµ biÕt ®îc nhiÒu c¸ch gi¶i quyÕt mét vÊn ®Ò 2.5 D¹y häc ®Ò cao viÖc ®¸nh gi¸ vµ tù ®¸nh gi¸ ë d¹y häc tÝch cùc, ®¸nh gi¸ ®îc tiÕn hµnh thêng xuyªn, t¹o ®iÒu kiÖn khuyÕn khÝch häc sinh tù ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ häc tËp cña m×nh. D¹y häc tÝch cùc, sau mçi bµi häc thêng cã c©u hái tr¾c nghiÖm kh¸ch quan t¹o ®iÒu kiÖn cho gi¸o viªn kiÓm tra nhanh vµ häc sinh cã thÓ tù kiÓm tra kÕt qu¶ häc tËp cña m×nh III.Môc tiªu, quan ®iÓm x©y dùng SGK vµ néi dung ch¬ng tr×nh sinh häc 11 1. Môc tiªu 1.1 VÒ kiÕn thøc - M« t¶ ®îc h×nh th¸i, cÊu t¹o sinh lý cña c¬ thÓ sinh vËt th«ng qua c¸c ®¹i diÖn cña c¸c nhãm vi sinh vËt, nÊm, thùc vËt vµ ®éng vËt (trong ®ã c¬ thÓ ngêi) trong mèi quan hÖ víi m«i trêng sèng, ®Æc biÖt lµ ¶nh hëng cña m«i trêng nhiÖt ®íi ViÖt Nam ®Õn c¸c ®Æc ®iÓm cÊu t¹o vµ ho¹t ®éng sèng cña sinh vËt - Nªu ®îc nh÷ng ®Æc ®iÓm sinh häc trong ®ã cã chó ý ®Õn tËp tÝnh cña sinh vËt vµ tÇm quan träng cña nh÷ng sinh vËt cã gi¸ trÞ trong nÒn kinh tÕ. Nªu ®îc híng tiÕn ho¸ cña giíi thùc vËt vµ ®éng vËt, nhËn diÖn s¬ bé vÒ c¸c ®¬n vÞ ph©n lo¹i vµ hÖ thèng ph©n lo¹i ®éng, thùc vËt. - Cã nh÷ng hiÓu biÕt phæ th«ng c¬ b¶n, hiÖn ®¹i, thùc tiÔn vÒ c¸c cÊp tæ chøc cña sù sèng tõ cÊp ph©n tö, tÕ bµo, c¬ thÓ ®Õn c¸c cÊp trªn c¬ thÓ nh quÇn thÓ – loµi, quÇn x·, sinh quyÓn. - Cã mét sè hiÓu biÕt vÒ c¸c qu¸ tr×nh vµ qui luËt sinh häc c¬ b¶n ë cÊp tÕ bµo vµ c¬ thÓ nh trao ®æi chÊt vµ n¨ng lîng, sinh trëng vµ ph¸t triÓn, c¶m øng vµ vËn ®éng, sinh s¶n vµ di truyÒn, biÕn dÞ - H×nh dung ®îc sù ph¸t triÓn liªn tôc cña vËt chÊt trªn tr¸i ®Êt tõ v« c¬ ®Õn h÷u c¬, tõ sinh vËt ®¬n gi¶n ®Õn sinh vËt phøc t¹p, cho ®Õn con ngêi - HiÓu ®îc nh÷ng øng dông cña sinh häc vµo thùc tiÔn s¶n xuÊt vµ ®êi sèng. §Æc biÖt lµ thµnh tùu cña c«ng nghÖ sinh häc nãi chung vµ c«ng nghÖ gen nãi riªng. 1.2. kü n¨ng: - Kü n¨ng sinh häc: + RÌn luyÖn vµ ph¸t triÓn kü n¨ng quan s¸t, thÝ nghiÖm. Häc sinh ®îc lµm c¸c tiªu b¶n hiÓn vi, tiÕn hµnh quan s¸t díi kÝnh nóp, biÕt sö dông kÝnh hiÓn vi thu thËp vµ xö lý mÉu vËt, biÕt bè trÝ vµ thùc hiÖn mét sè thÝ nghiÖm ®¬n gi¶n ®Ó t×m hiÓu nguyªn nh©n cña mét sè hiÖn tîng, qu¸ tr×nh sinh häc - Kü n¨ng t duy: Ph¸t triÓn kü n¨ng t duy thùc nghiÖm – qui n¹p, chó träng ph¸t triÓn t duy lý luËn (ph©n tÝch, so s¸nh, tæng hîp, kh¸i qu¸t ho¸…®Æc biÖt lµ kü n¨ng nhËn d¹ng, ®Æt ra vµ gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò gÆp ph¶i trong häc tËp vµ trong thùc tiÔn cuéc sèng). - Kü n¨ng häc tËp: Ph¸t triÓn kü n¨ng häc tËp, ®Æc biÖt lµ tù häc, biÕt thu thËp, xö lý th«ng tin, lËp b¶ng, biÓu, s¬ ®å, ®å thÞ lµm viÖc c¸ nh©n vµ lµm viÖc theo nhãm, lµm c¸c b¸o c¸o nhá, tr×nh bÇy tríc tæ, líp… - H×nh thµnh kü n¨ng rÌn luyÖn søc khoÎ: BiÕt vÖ sinh c¸ nh©n, b¶o vÖ c¬ thÓ, phßng chèng bÖnh tËt, thÓ thao thÓ dôc…nh»m n¨ng cao n¨ng suÊt häc tËp vµ lao ®éng 1.3. th¸i ®é - Cñng cè niÒm tin vµo kh¶ n¨ng cña khoa häc hiÖn ®¹i trong viÖc nhËn thøc b¶n chÊt vµ tÝnh quy luËt cña c¸c hiÖn tîng sinh häc - Cã ý thøc vËn dông c¸c tri thøc, kü n¨ng häc ®îc vµo cuéc sèng, lao ®éng, häc tËp - X©y dùng ý thøc tù gi¸c vµ thãi quen b¶o vÖ thiªn nhiªn, b¶o vÖ m«i trêng sèng, cã th¸i ®é vµ hµnh vi ®óng ®¾n ®èi víi c¸c vÊn ®Ò vÒ d©n sè, søc khoÎ sinh s¶n, phßng chèng ma tuý, HIV/AIDS. 2. Quan ®iÓm ph¸t triÓn ch¬ng tr×nh 1. B¶o ®¶m tÝnh phæ th«ng, c¬ b¶n, hiÖn ®¹i, kü thuËt tæng hîp vµ thiÕt thùc: - Ch¬ng tr×nh (CT) ph¶i thÓ hiÖn ®îc nh÷ng tri thøc c¬ b¶n, hiÖn ®¹i trong c¸c lÜnh vùc sinh häc, ë c¸c cÊp ®é tæ chøc sèng, ®ång thêi ph¶i lùa chän nh÷ng vÊn ®Ò thiÕt yÕu trong sinh häc cã gi¸ trÞ thiÕt thùc cho b¶n th©n häc sinh vµ céng ®ång, øng dông vµo ®êi sèng, s¶n xuÊt, b¶o vÖ søc khoÎ, b¶o vÖ m«i trêng… CT ph¶n ¸nh nh÷ng thµnh tùu míi cña sinh häc, ®Æc biÖt lµ lÜnh vùc c«ng nghÖ sinh häc ®ang cã tÇm quan träng trong thÕ kû XXI vµ vÊn ®Ò m«i trêng cã tÝnh toµn cÇu CT ph¶i qu¸n triÖt quan ®iÓm gi¸o dôc kü thuËt tæng hîp vµ híng nghiÖp ®Ó gióp häc sinh thÝch øng víi nh÷ng nghµnh nghÒ liªn quan ®Õn sinh häc vµ t×m hiÓu nh÷ng øng dông kiÕn thøc sinh häc trong s¶n xuÊt vµ ®êi sèng. 2. Qu¸n triÖt quan ®iÓm sinh th¸i vµ tiÕn ho¸ CT cÇn qu¸n triÖt quan ®iÓm sinh th¸i vµ tiÕn ho¸. C¸c ®èi tîng t×m hiÓu ®îc ®Æt trong mèi quan hÖ mËt thiÕt gi÷a cÊu t¹o vµ chøc n¨ng, gi÷a c¬ thÓ vµ m«i trêng C¸c nhãm sinh vËt vÒ c¬ b¶n ®îc tr×nh bÇy theo hÖ thèng tiÕn ho¸ tõ nhãm cã tæ chøc ®¬n gi¶n ®Õn nhãm cã tæ chøc phøc t¹p. C¸c cÊp ®é tæ chøc sèng ®îc tr×nh bÇy tõ c¸c hÖ nhá ®Õn c¸c hÖ lín 3. CÊu tróc ch¬ng tr×nh THCS vµ THPT C¸c kiÕn thøc sinh häc trong CT THCS ®Ò cËp ®Õn c¸c ®èi tîng cô thÓ (vi sinh vËt, nÊm, thùc vËt, ®éng vËt vµ ngêi), trong ®ã chñ yÕu tr×nh bÇy c¸c kiÕn thøc vÒ cÊu t¹o vµ chøc n¨ng cña c¸c c¬ quan vµ hÖ c¬ quan trong c¬ thÓ. Riªng líp 9 ®Ò cËp tíi c¸c mèi quan hÖ di truyÒn vµ biÕn dÞ, sinh vËt vµ m«i trêng §Æc ®iÓm CT sinh häc phæ th«ng, c¸c kiÕn thøc sinh häc trong CT THPT ®îc tr×nh bÇy theo c¸c cÊp ®é tæ chøc sèng, tõ c¸c hÖ nhá ®Õn c¸c hÖ lín: tÕ bµo -> c¬ thÓ -> quÇn thÓ - loµi -> quÇn x· -> hÖ sinh th¸i-sinh quyÓn, cuèi cïng tæng kÕt nh÷ng ®Æc ®iÓm chung cña c¸c tæ chøc sèng theo quan ®iÓm tiÕn ho¸- sinh th¸i. C¸c kiÕn thøc ®îc tr×nh bÇy trong CT THPT lµ nh÷ng kiÕn thøc sinh häc ®¹i c¬ng, chØ ra nh÷ng nguyªn t¾c tæ chøc, nh÷ng qui luËt vËn ®éng chung cho giíi sinh vËt. Quan ®iÓm nµy ®îc thÓ hiÖn theo c¸c nghµnh nhá trong sinh häc: TÕ bµo häc, Di truyÒn häc, TiÕn ho¸, Sinh th¸i häc, ®Ò cËp nh÷ng quy luËt chung kh«ng ph©n biÖt tõng nhãm ®èi tîng. CT ®îc thiÕt kÕ theo m¹ch kiÕn thøc vµ theo kiÓu ®ång t©m, më réng qua c¸c cÊp häc nh CT THPT dùa trªn CT THCS vµ ®îc ph¸t triÓn theo híng ®ång t©m, më réng. CT THCS ®Ò cËp tíi c¸c lÜnh vùc sinh häc: TÕ bµo, Sinh lý häc, Sinh th¸i häc ë møc ®é ®¬n gi¶n. Do ®ã, ë CT THPT néi dung cña c¸c lÜnh vùc ®ã ®îc n©ng cao lªn vÒ chiÒu s©u vµ bÒ réng. 4. Ph¶n ¸nh ph¬ng ph¸p ®Æc thï cña m«n häc CT ph¶n ¸nh s¾c th¸i cña sinh häc lµ khoa häc thùc nghiÖm, cÇn t¨ng cêng ph¬ng ph¸p quan s¸t, thÝ nghiÖm, thùc hµnh mang tÝnh nghiªn cøu nh»m tÝch cùc ho¸ ho¹t ®éng nhËn thøc cña häc sinh díi sù híng dÉn cña gi¸o viªn. MÆt kh¸c, CT cÇn dµnh thêi lîng thÝch ®¸ng cho ho¹t ®éng ngo¹i kho¸ nh tham quan c¬ së s¶n xuÊt, t×m hiÓu thiªn nhiªn, ®Æc biÖt lµ c¸c lÜnh vùc vi sinh häc, di truyÒn häc, sinh th¸i häc… 5. ThÓ hiÖn sù tÝch hîp c¸c mÆt gi¸o dôc vµ quan hÖ liªn m«n: CT thÓ hiÖn ®îc mèi liªn quan vÒ kiÕn thøc gi÷a c¸c ph©n m«n, c¸c vÊn ®Ò cã quan hÖ mËt thiÕt nh gi÷a tÕ bµo häc, sinh lý häc, sinh th¸i häc, di truyÒn häc vµ tiÕn ho¸ luËn, t©m lý häc vµ gi¸o dôc häc. MÆt kh¸c CT cè g¾ng tÝch hîp