Tài liệu Những bài tụng của trần thái tông

NHỮNG BÀI TỤNG CỦA VUA TRẦN THÁI TÔNG Dịch Giả : Dương Đình Hỷ. Trần Thái Tông (1218-1277) là vị vua đầu tiên của dòng họ Trần. Lúc lên 8 trong khi đùa nghịch, Lý Chiêu Hoàng, nữ hoàng cuối cùng của triều họ Lý, đã té nước vào người ông. Trần Thủ Độ là chú của ông lúc đó đang giữ chức Thừa tướng, vin vào cớ đó bảo rằng Lý Chiêu Hoàng muốn nhường ngôi cho Thái Tông. Năm 20 tuổi, vì Lý Chiêu Hoàng không có con trong khi bà chị dâu đang mang thai, Trần Thủ Độ bắt ông bỏ Chiêu Hoàng để lấy bà chị dâu. Thái Tông bèn bỏ trốn vào núi Yên Tử để tu, nhưng bị Trần Thủ Độ ép trở về triều. Những bài tụng này trích trong Niêm tụng kệ của ông. Tụng là một bài kệ phê bình khen chê hay đưa ra ý kiến của tác giả về một công án thiền. Bài 1. 沒 Một 午 Ngọ 高 Cao 不 Bất 形 孩 子 hình hài tử 夜 將 人 dạ tương nhân 蹈 優 游 đạo ưu du 須 船 子 tu thuyền tử 未 vị 度 độ 無 vô 與 dữ 離 鄉 ly hương 渺 茫 diểu mang 閒 隔 gián cách 浮 囊 phù nang. Chưa dời quê, vì hình chửa có Nửa đêm đã độ người qua mê Rong chơi mọi nẻo không ngăn cách Đâu có dùng chi đến thuyền bè. Bài 2. 達 多 Đạt đa 欲 化 Dục hóa 七 步 初 降 淨 王 宮 sơ giáng tịnh vương cung 群 生 自 顯 蹤 quần sanh tự hiển tung 周 行 指 天 地 Thất 幾 Cơ bộ 多 đa chu 佛 Phật hành chỉ thiên địa 子 喪 家 風 tử táng gia phong. Đạt Đa vừa xuống cung vua Tịnh Muốn độ quần sanh tự lộ tung Bước đi bẩy bước chỉ trời, đất Bao người con Phật mất gia phong. Bài 3. 世 Thế 迦 Ca 若 Nhược 北 Bắc 尊 拈 起 一 枝 華 Tôn niêm khởi nhất chi hoa 葉 今 朝 得 到 家 Diếp kim triêu đắc đáo gia 謂 此 為 傳 法 要 vị thử vi truyền pháp yếu 轅 適 越 路 應 賒 viên thích Việt lộ ưng xa. Thế Tôn giơ lên một cành hoa Ca Diếp hôm nay đã tới nhà Nếu gọi đó là truyền pháp yếu Đường nam, xe Bắc lại càng xa. Bài 4. 牢 Lao 言 Ngôn 不 Bất 何 Hà 關 quan 語 ngữ 是 thị 由 do 難 繫 有 nan hệ hữu 都 忘 沒 đô vong một 世 中 良 thế trung lương 特 地 得 đặc địa đắc Mấy ai biết cửa lao khó buộc ? Tiếng nói mất rồi vịn vào chi ? 誰 thùy 處 xứ 馬 mã 便 tiện 知 tri 依 y 子 tử 宜 nghi. Ở đời nếu chẳng là ngựa tốt Thì sao lại chiếm được tiện nghi ? Bài 5. 雖 言 Tuy ngôn 掛 角 Quải giác 爭 似 Tranh tự 為 君 Vi quân 句 cú 應 ưng 一 nhất 吹 xuy 句 cú 猶 do 枝 chi 起 khởi 沒 疵 瘕 một tì hà 露 尾 巴 lộ vĩ ba 無 孔 笛 vô khổng địch 太 平 歌 thái bình ca. Tuy trong lời nói không tỳ vết Dấu sừng nhưng đuôi vẫn lộ ra Tỷ như cây sáo không đục lỗ Vì ông thổi khúc Thái bình ca. Bài 6. 利 Lợi 那 Na 報 Báo 誰 Thùy 刀 đao 事 sự 道 đạo 知 tri 斷 đoạn 應 ưng 今 kim 別 biệt 水 thủy 知 tri 朝 triêu 有 hữu 火 hỏa 也 dã 遠 viễn 好 hảo 吹 xuy 不 bất 煙 yên 思 tư 光 quang 妨 phương 浪 lãng 量 lương. Đao bén chém nước, lửa tỏa sáng Là chuyện nên biết có ngại chi Cho hay hôm nay xa khói, sóng Ai biết đó là giỏi suy tư ? Bài 7. 鵬 搏 一 奮 到 南 溟 Bằng đoán nhất phấn đáo nam minh 接 Tiếp 咋 Tạc 今 Kim Biển Theo Đêm Sáng 踵 chủng 夜 dạ 朝 triêu 徒 勞 萬 里 程 đồ lao vạn lý trình 秖 貪 筵 上 樂 chỉ tham diên thượng lạc 不 覺 醉 難 醒 bất giác túy nan tỉnh. Nam, chim bằng vỗ cánh tới gót, uổng công vạn dặm đường trước vì tham vui yến tiệc nay khó mà tỉnh giấc nồng. Bài 8. 心 Tâm 夢 Mộng 老 Lão 笑 Tiếu 既 ký 回 hồi 僧 tăng 剎 sát 無 vô 啞 á 謾 mạn 傍 bàng 心 道 tâm đạo 子 眼 tử nhãn 道 能 đạo năng 觀 不 quan bất 向 誰 hướng thùy 麻 彌 ma di 安 竟 an cánh 自 知 tự tri. Tâm đã không rồi cùng ai nói Người câm tỉnh mộng mắt trợn tròn Sư già nói dối an tâm đấy Cười kẻ bàng quan biết hay không ? Bài 9. 佛 前 Phật tiền 此 定 Thử định 同 出 有 疎 親 đồng xuất hữu sơ thân 應 為 未 正 真 ưng vi vị chính chân 若 Nhược 律 Luật 是 thị 回 hồi 化 工 無 厚 hóa công vô hậu 何 地 不 陽 hà địa bất dương 薄 bạc 春 Xuân. Trước Phật làm sao còn sơ, thân Định đó vẫn chưa là chính chân Như quả hóa công không dầy, mỏng Xuân về chỗ nào lại chả xuân ? Bài 10. 前 時 Tiền thời 會 伴 貪 盃 客 hộc bạn tham bôi khách 家 在 常 為 Gia tại thường vi 縱 爾 徒 誇 Túng nhĩ đồ khoa 途 中 定 作 Đồ trung định tác 酒 店 鄰 tửu điếm lân 伶 俐 漢 linh lợi hán 失 衣 人 thất y nhân. Lúc trước kết thân cùng bạn nhậu Thường thường quán rượu cạnh bên nhà Dù có khoe mình là hảo hớn Đóng vai mất áo giữa đường a ? Bài 11. 昔 Tích 四 Tứ 一 Nhất 道 Đạo 日 nhật 邊 biên 揮 huy 路 lộ 車 書 未 混 同 xa thư vị hỗn đồng 奮 蝟 起 群 蜂 phấn vị khởi quần phong 馬 老 太 阿 劍 mã lão Thái A Kiếm 從 茲 信 息 通 tòng tư tín tức thông. Ngày trước xe thư còn chửa hợp Giặc giã bốn phương dậy như ong Lão Mã vung thanh Thái A Kiếm Từ ấy, đường đạo tin tức thông. Bài 12. 尊 卑 唱 Tôn ti xướng 此 意 憑 Thử ý bằng 肺 腑 向 Phế phủ hướng 箇 中 秖 Cá trung chỉ 和 họa 誰 thùy 前 tiền 許 hứa 兩 相 當 lưỡng tương đương 較 短 長 giảo đoản trường 披 露 盡 phi lộ tận 自 商 量 tự thương lượng. Hai bên tương đương xướng với họa Căn cứ vào đâu nói vắn, dài Phèo phổi đã đem bầy ra hết Trong đây chỉ hứa tự mình hay. Bài 13. 浪 靜 回 如 風 陣 Lãng tịnh hồi như phong trận 徒 勞 向 外 苦 區 Đồ lao hướng ngoại khổ khu 疑 團 一 笑 百 雜 Nghi đoàn nhất tiếu bách tạp 自 此 應 分 玉 石 Tự thử ưng phân ngọc thạch 收 thâu 區 khu 碎 túy 殊 thù. Khi gió im rồi thì sóng lặng Mất công hướng ngoại khổ tìm cầu Tiếng cười phá nghi thành trăm mảnh Từ đấy phân ra đá với châu. Bài 14. 向 Hướng 對 Đối 佛 Phật 夜 Dạ 前 tiền 面 diện 法 pháp 來 lai 公 công 看 khán 位 vị 依 y 案 án 看 khán 中 trung 舊 cựu 沒 偏 頗 một thiên phả 曾 也 麼 tằng dã ma 留 不 住 lưu bất trú 宿 蘆 華 túc lô hoa. Công án trước đây chẳng nghiêng lệch Đối mặt mà xem có hiểu sâu Nhà Phật giữ lại mà chẳng ở Đêm về, như cũ ngủ bụi lau. Bài 15. 萬 籟 聲 Vạn lại thanh 璇 穹 澄 Truyền khung trừng 杖 藜 徒 Trượng lê đồ 寂 寂 寥 Tịch tịch liêu 沈 斗 trầm đẩu 徹 絕 triệt tuyệt 倚 登 ỷ đăng 寥 何 liêu hà 柄 移 bính di 瑕 疵 hà tỳ 樓 望 lâu vọng 所 為 sở vi. Vạn tiếng tiêu trầm, sao đẩu chuyển Bầu trời trong trẻo không vết gì Chống gậy lên lầu mà trông ngóng Im lìm, lẳng lặng biết làm chi ? Bài 16. 入 門 便 喝 欲 何 Nhập môn tiện hát dục hà 引 得 兒 孫 醉 裏 Dẫn đắc nhi tôn túy lý 行 hành 醒 tỉnh 不 是 春 雷 聲 一 Bất thị xuân lôi thanh nhất 爭 教 含 甲 盡 開 Tranh giáo hàm giáp tận khai Làm gì vào Để cho con Chẳng phải Thì sao hạt 震 chấn 萌 manh. cửa đã nghe hét cháu tỉnh giấc say sấm Xuân vừa vang dậy giống nẩy mầm đây ? Bài 17. 白 Bạch 何 Hà 途 Đồ 付 Phó 玉 元 來 ngọc nguyên lai 須 錘 琢 tu trùy trác 程 不 涉 trình bất thiệp 與 懸 崖 dữ huyền nhai 沒 斧 痕 một phủ ngân 苦 求 新 khổ cầu tân 家 鄉 到 gia hương đáo 撒 手 人 tát thủ nhân. Ngọc trắng đâu cần rìu với búa Cứ phải đẽo gọt làm mới a Đường về chẳng đi, nhà vẫn tới Trao kẻ vách đá buông tay ra. Bài 18. 老 漢 能 於 十 二 辰 Lão hán năng ư thập nhị thần 獰 龍 猛 虎 使 之 紃 Ninh long mãnh hổ sử chi thuần 欲 知 點 鐵 成 金 法 Dục tri điểm thiết thành kim pháp 不 與 人 間 有 事 聞 Bất dữ nhân gian hữu sự văn. Mười hai giờ, già này khiến được Dạy được rồng hung cọp dữ nè Điểm sắt thành vàng nếu muốn biết Chẳng để cho người có chuyện nghe. Bài 19. 無 位 真 人 乾 屎 Vô vị chân nhân càn thỉ 從 教 釋 子 喪 家 Tòng giáo Thích tử táng gia 看 看 向 下 還 知 Khán khán hướng hạ hoàn tri 入 海 泥 牛 失 腳 Nhập hải nê ngưu thất cước 橛 quyết 風 phong 否 phủ 蹤 tung. Cục cứt khô : chân nhân vô vị Làm cho con Phật mất gia phong Có biết hay không nhìn xuống dưới Trâu bùn vào biển mất dấu chân. Bài 20. 彈 Đàn 不 Bất 干 Can 寶 Bảo 指 臺 山 絕 是 chỉ Đài sơn tuyệt thị 勞 進 步 得 還 lao tiến bộ đắc hoàn 戈 不 動 戎 心 qua bất động nhung tâm 匣 何 須 出 太 hạp hà tu xuất Thái 訛 ngoa 家 gia 服 phục 阿 A. Khẩy móng Đài Sơn hết nói bậy Chẳng nhọc chân đi vẫn tới nhà Chẳng động can qua người vẫn phục Cần gì phải rút kiếm Thái A. Bài 21. 輞 川 圖 上 Võng xuyên đồ thượng 昔 日 王 維 Tích nhật Vương Duy 枉 費 丹 青 Uổng phí đan thanh 空 中 月 皎 Không trung nguyệt hạo 列 liệt 浪 lãng 難 nan 與 dữ 成 形 thành hình 得 名 đắc danh 畫 處 họa xứ 風 清 thanh phong. Tranh vẽ Võng Xuyên rất là đẹp Ngày trước Vương Duy được nổi danh Uổng phí mực, son nơi khó vẽ Trong không gió mát, ánh trăng thanh. Bài 22. 一 Nhất 趙 Triệu 箇 Cá 笑 Tiếu 領 lãnh 州 Châu 中 trung 殺 sát 布 bố 篋 khiếp 擬 nghĩ 東 Đông 衫 sam 笥 tự 議 nghị 家 gia 特 đặc 不 bất 分 phân 孟 mạnh 異 dị 包 bao 銖 thù 八 bát 常 thường 藏 tàng 兩 lưỡng 郎 lang. Thật rất khác thường tấm áo vải Triệu Châu chẳng chịu dấu trong rương Trong lòng nghĩ ngợi phân nặng nhẹ Cười ngất Đông gia Mạnh bát lang. Bài 23. 問 著 當 前 對 有 Vấn trước đương tiền đối hữu 直 教 言 下 滅 群 Trực giáo ngôn hạ diệt quần 無 vô 胡 hồ 一 生 Nhất sinh 也 是 Dã thị 自 tự 猶 do 負 phụ 為 vi 英 靈 anh linh 不 丈 bất trượng 漢 hán 夫 phu. Bị hỏi ngay đó đáp hữu, vô Dạy thẳng ngay lới dẹp đám hồ Một đời tự phụ là giỏi giắn Như thế vẫn chưa là trượng phu. Bài 24. 有 Hữu 這 Giá 末 Mạt 不 Bất 無 佛 vô Phật 語 都 ngữ đô 後 揚 hậu dương 離 寸 ly thốn 處 兩 俱 捐 xứ lưỡng câu quyên 來 未 是 全 lai vị thị toàn 華 還 舉 似 hoa hoàn cử tự 步 到 西 天 bộ đáo Tây thiên. Xứ Phật có, không đều vứt hết Lời ấy còn chưa được hoàn toàn Về sau cành hoa giơ lên nữa Chẳng rời một bước, tới Tây phương. Bài 25. 竹 篦 背 Trúc bề bối 直 下 明 Trực hạ minh 雖 是 坦 Tuy thị thản 一 場 漏 Nhất trường lậu 觸 正 xúc chính 明 舉 minh cử 途 塵 đồ trần 逗 滿 đậu mãn 難 nan 似 tự 不 bất 荊 kinh 分 phân 人 nhân 動 động 榛 trăn. Trúc bề bối, xúc khó phân biệt Ngay đó rõ ràng chỉ cho người Tuy con đường phẳng chẳng dấy bụi Một quãng bầy ra đầy cỏ gai. Bài 26. 問 佛 如 何 說 報 Vấn Phật như hà thuyết báo 洞 山 壁 上 數 厤 Động Sơn bích trượng sổ ma 雖 然 無 有 風 塵 Tuy nhiên vô hữu phong trần 也 是 猶 將 境 示 Dã thị do tương cảnh thị 君 quân 斤 cân 涉 thiệp 人 nhân. Đáp lời ông hỏi gí là Phật ? Động Sơn đếm vách mấy cân gai Tuy rằng không dính một hạt bụi Cũng vẫn là đem cảnh chỉ người. Bài 27. 直 Trực 目 Mục 若 Nhược 大 Đại 截 tiệt 前 tiền 言 ngôn 似 tự 根 源 無 處 căn nguyên vô xứ 舉 似 與 君 cử tự dữ quân 祖 意 神 前 tổ ý thần tiền 呼 裙 作 袴 hô quần tác khóa Bỏ hết cội nguồn không chỗ dựa Đem chuyện trước mắt bảo ông hay Ở trước mặt thần là tổ ý Gọi quần là tã được không đây ? 依 y 知 tu 是 thị 而 nhi. Bài 28. 此 語 都 來 無 志 氣 Thử ngữ đô lai vô chí khí 等 閑 打 草 要 蛇 驚 Đẳng nhàn đả thảo yếu xà kinh 若 人 慣 涉 長 安 路 Nhược nhân quán thiệp Trường An lộ 撒 手 何 須 苦 問 程 Tát thủ hà tu khổ vấn trình. Lời này ngẫm lại không chí khí Đập cỏ làm cho lũ rắn kiềng Phố xá Trường An nếu đã rõ Buông thõng hai tay, chẳng hỏi đường. Bài 29. 憂 之 慼 慼 樂 Ưu chi thích thích lạc 鼻 直 眉 橫 不 Tị trực mi hoành bất 饑 渴 熱 寒 隨 Cơ khát nhiệt hàn tùy 何 須 特 地 卻 Hà tu đặc địa khước 熙 熙 hi hi 異 知 dị tri 處 得 xứ đắc 生 疑 sinh nghi. Buồn thì rã rượi, vui tươi tắn Mũi dọc mày ngang dễ biết rồi Đói khát, nóng lạnh tùy trường hợp Nếu có sinh nghi chỉ rầu thôi. Bài 30. 瑞 巖 常 喚 主 人 Thụy Nham thường hoán chủ nhân 英 略 沈 禨 亦 未 Anh lược trầm cơ diệc vị 公 ông 雄 hùng 若 Nhược 爭 Tranh 是 世 間 無 thị thế gian vô 教 技 擊 日 giáo kỹ kích nhật 敵 將 địch tướng 為 隆 vi long. Thụy Nham thường gọi chủ nhân ông Tài lược, cơ thâm vẫn chửa hùng Trong đời nếu là tướng vô địch Thử bắn xem trời có rụng không ? Bài 31. 逢 渴 之 時 Phùng Khát chi thời 終 朝 說 食 Chung triêu thuyết thực 兩 條 利 刃 Lưỡng điều lợi nhẫn 異 日 兒 童 Dị nhật nhi đồng 便 tiện 不 bất 休 hưu 口 khẩu 飲 將 ẩm tương 充 膓 sung trường 粘 密 niêm mật 內 傷 nội thương. Ai uống tương khi bị khát ? Cả ngày nói ăn, chẳng no lòng Chớ có liếm mật trên dao bén Có ngày con trẻ mồm bị thương. Bài 32. 鏡 中 無 垢 自 徒 Kính trung vô cấu tự đồ 費 盡 工 夫 不 柰 Phí tận công phu bất nại 墨 墨 休 休 隨 處 Mặc mặc hưu hưu tùy xứ 當 時 飯 後 一 盃 Đương thời phạn hậu nhất bôi 磨 ma 何 hà 樂 lạc 茶 hà. Tự mình lau lấy, gương không bụi Nhọc sức công phu, uổng phí rồi Lặng lẽ an nhàn theo cảnh thú Cơm xong, uống một chén trà thôi. Bài 33. 好 箇 話 端 Hảo cá thoại đoan 暫 為 谷 口 Tạm vi cốc khẩu 縱 饒 全 得 Túng nhiêu toàn đắc 猶 在 途 中 Do tại đồ trung 將 tương 白 bạch 十 thập 萬 vạn 似 tự 雲 vân 分 phân 里 lý 汝 nhữ 橫 hoành 舉 cử 程 trình. Kể cho ông một chuyện hay nhé Tạm như mây trắng che cửa hang Dù được mưới phần câu chuyện kể Vạn dậm người về còn trên đường. Bài 34. 一 Nhất 不 Bất 無 Vô 問 Vấn 氣 自 能 回 khí tự năng hồi 勞 摘 葉 與 lao trích diệp dữ 邊 玄 義 昭 biên huyền nghĩa chiêu 著 山 僧 總 trước sơn tăng tổng 一 nhất 尋 tầm 然 nhiên 不 bất Một hơi tụng được kinh một bộ Chẳng nhọc nhặt lá với tìm cành Huyền nghĩa vô biên đà hiển hiện Đem hỏi sư núi đều chẳng rành. 臧 tạng 枝 chi 現 hiện 知 tri. Bài 35. 聖 主 當 天 鼓 Thánh chủ đương thiên cổ 本 圖 文 範 盡 Bản đồ văn phạm tận 猶 開 遠 近 分 Do khai viễn cận phân 安 得 臨 民 濟 An đắc lâm dân tế 化 風 hóa phong 相 同 tương đồng 彊 里 cương lý 世 功 thế công. Lúc đó, thánh chủ lo giáo hóa Bản đồ, văn phạm đều tương đồng Xa, gần rành rẽ phân ranh giới Yên định lòng dân, lập đại công. Bài 36. 這 言 Giá ngôn 輸 盡 Thâu tận 一 問 Nhất vấn 全 然 Toàn nhiên 眞 是 chân thị 根 禨 căn cơ 盧 陵 Lô Lăng 總 不 tổng bất 英 anh 接 tiếp 何 hà 涉 thiệp 伶 漢 linh hán 有 情 hữu tình 米 價 mễ giá 途 程 đồ trình. Lời này là lời kẻ lanh lợi Gom hết căn cơ tiếp hữu tình Giá gạo Lô lăng là bao nhỉ ? Hoàn toàn chẳng dính đến lộ trình. Bài 37. 黃 河 Hoàng Hà 沒 涉 Một thiệp 九 曲 為 cửu khúc vi 途 程 自 đồ trình tự 君 舉 quân cử 到 家 đáo gia 白 Bạch 不 Bất 晝 幾 trú cơ 知 鷂 tri diêu 多 đa 子 tử 開 眼 望 khai nhãn vọng 過 新 羅 quá Tân La. Vì ông nêu Hoàng Hà chín khúc Chẳng bước nhưng tự về tới nhà Ban ngày bao lần mở mắt ngóng Đâu biết diều hâu tới Tân La. Bài 38. 趙 州 Triệu Châu 不 落 Bất lạc 豈 是 Khởi thị 爭 知 Tranh tri 叉 手 示 於 xoa thủ thị ư 雙 邊 主 自 song biên chủ tự 華 藍 韓 令 hoa lan Hàn lịnh 會 造 酒 逡 hội tạo tửu Tuân 人 nhân 分 phân 術 thuật 巡 Tuần. Triệu Châu khoanh tay chỉ cho người Chẳng kẹt hai bên, chủ tự rời Đâu dùng phương cách Hàn Tương Vũ Nào ngờ rượu ngon nấu được ngay. Bài 39. 持 之 Trì chi 鐵 額 Thiết ngạch 雖 是 Tuy thị 夜 來 Dạ lai 則 軟 tắc nhuyễn 銅 頭 đồng đầu 虛 空 hư không 依 舊 y cựu 扭 nữu 進 tiến 無 vô 桂 quế 之 chi 莫 mạc 間 gián 華 hoa 柔 nhu 由 do 隙 khích 秋 thu. Nắm nhũn vò thì rất mềm mại Trán sắt đầu đồng xuyên được ư ? Tuy là hư không , không kẽ hở Đêm đêm hoa quế nở mùa thu. Bài 40. 鶉 衣 百 結 草 Thuần y bách kết thảo 選 佛 場 中 奪 Tuyển Phật trường trung đoạt 若 謂 心 空 來 Nhược vị tâm không lai 不 遭 鞭 撻 也 Bất tao tiên thát dã Mặc áo trăm Trong trường Nếu bảo tâm Chẳng bị roi 鞋 穿 oa xuyên 桂 箋 quế tiên 應 舉 ứng cử 遭 拳 tao quyền. mảnh đi dép cỏ thi Phật có tên rồi không ra ứng thí vọt cũng bị thoi. Bài 41. 彼 此 同 鳴 一 Bỉ thử đồng minh nhất 須 當 分 付 與 Tu đương phân phó dữ 無 雲 有 月 雖 Vô vân hữu nguyệt tuy 爭 柰 山 高 與 Tranh nại sơn cao dữ 終 日 走 紅 Chung nhật tẩu hồng 不 識 自 家 Bất thức tự gia 撒 手 無 依 全 調 điệu 知 tri 同 đồng 水 thủy 塵 trần 珍 trân 體 琴 cầm 音 âm 是 thị 深 thâm 現 Tát thủ vô 扁 舟 魚 Biển chu ngư y toàn thể 父 宿 蘆 phủ túc lô hiện 華 hoa. Ta với người dạo một điệu nhạc Cùng bạn tri âm trao đổi nhau. Không mây, trăng sáng là cùng đấy Nào khác núi cao với sông sâu Cả ngày chỉ chạy theo bụi đỏ Kho báu nhà mình có ngó đâu Vách đá buông tay toàn thể hiện Thuyền nhỏ ông chài đậu khóm lau. Bài 42. 夾 Giáp 直 Trực 若 Nhược 山 Sơn 下 hạ 是 thị 幽 境 無 人 到 u cảnh vô nhân đáo 應 當 作 麼 生 ứng đương tác ma sinh 勝 流 真 具 眼 thắng lưu chân cụ nhãn 任 教 日 午 鼓 Nhậm giáo nhật ngọ cổ 三 更 tam canh. Giáp Sơn vắng vẻ không người tới Ngay đó thì ta làm chuyện gì ? Nếu đã là người có tuệ nhãn Mặc tình giữa ngọ trống canh ba. Bài 43. 縱 爾 明 明 Túng nhĩ minh minh 心 頭 萬 慮 Tâm đầu vạn lự 箇 中 尚 有 Cá trung thượng hữu 悟 ngộ 沒 một 絲 ty 了 liễu 紜 vân 毫 hào 人 nhân 紛 phân 在 tại