Tài liệu Nghiên cứu quan điểm hồ chí minh về công tác tư tưởng trong quân đội nhân dân việt nam

TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM HÀ NỘI 2 TRUNG TÂM GIÁO DỤC QUỐC PHÒNG VÀ AN NINH ĐOÀN THỊ NGỌT NGHIÊN CỨU QUAN ĐIỂM HỒ CHÍ MINH VỀ CÔNG TÁC TƢ TƢỞNG TRONG QUÂN ĐỘI NHÂN DÂN VIỆT NAM KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC Chuyên ngành: Giáo dục quốc phòng và an ninh HÀ NỘI – 2018 TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM HÀ NỘI 2 TRUNG TÂM GIÁO DỤC QUỐC PHÒNG VÀ AN NINH ĐOÀN THỊ NGỌT NGHIÊN CỨU QUAN ĐIỂM HỒ CHÍ MINH VỀ CÔNG TÁC TƢ TƢỞNG TRONG QUÂN ĐỘI NHÂN DÂN VIỆT NAM KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC Chuyên ngành : Giáo dục quốc phòng và an ninh Ngƣời hƣớng dẫn khoa học ĐẠI TÁ: ĐÀO VĂN CHUNG HÀ NỘI – 2018 LỜI CẢM ƠN Em xin bày tỏ lòng biết ơn đến các thầy trong Trung tâm Giáo dục Quốc phòng và An ninh Trƣờng ĐHSP Hà Nội 2 đã tận tình truyền đạt những tri thức quý báu, giúp đỡ em hoàn thành tốt khóa học và khóa luận tốt nghiệp. Đặc biệt, em xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến thầy giáo – Đại tá Đào Văn Chung, ngƣời đã bỏ ra nhiều tâm huyết, tận tình giúp đỡ em trong suốt quá trình học tập, nghiên cứu, góp những ý kiến quý báu để em hoàn thành khóa luận tốt nghiệp này. Khóa luận chắc chắn không tránh khỏi những sai sót, kính mong nhận đƣợc sự giúp đỡ, chỉ dẫn, đóng góp ý kiến của các thầy cô và các bạn để bài khóa luận của em đƣợc hoàn thiện hơn. Em xin chân thành cảm ơn! Hà Nội, ngày … tháng 5 năm 2018 Tác giả khóa luận ĐOÀN THỊ NGỌT LỜI CAM ĐOAN Khóa luận tốt nghiệp này đƣợc hoàn thành dƣới sự hƣớng dẫn của thầy giáo – Đại tá Đào Văn Chung, em xin cam đoan rằng: Đây là kết quả nghiên cứu của riêng em, không trùng với bất kì chƣơng trình nghiên cứu nào của các tác giả khác. Hà Nội, ngày … tháng 5 năm 2018 Tác giả khóa luận ĐOÀN THỊ NGỌT DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT GDQP&AN Giáo dục quốc phòng và an ninh ĐHSP Đại học Sƣ phạm CTQG Chính trị quốc gia CTTT Công tác tƣ tƣởng CNXH Chủ nghĩa xã hội LLVT Lực lƣợng vũ trang CNVC Công nhân viên chức LLQP Lực lƣợng quốc phòng MỤC LỤC MỞ ĐẦU ........................................................................................................... 1 1. Lí do chọn đề tài ............................................................................................ 1 2.Mục đích nghiên cứu ...................................................................................... 1 3.Nhiệm vụ nghiên cứu ..................................................................................... 2 4.Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu .................................................................. 2 4.1.Đối tƣợng nghiên cứu.................................................................................. 2 4.2. Phạm vi nghiên cứu .................................................................................... 2 5.Phƣơng pháp nghiên cứu................................................................................ 2 6. Ý nghĩa khoa học .......................................................................................... 2 7.Bố cục của khóa luận ..................................................................................... 2 Chƣơng 1: CƠ SỞ HÌNH THÀNH QUAN ĐIỂM HỒ CHÍ MINH VỀ NGUYÊN TẮC TIẾN HÀNH CÔNG TÁC TƢ TƢỞNG TRONG QUÂN ĐỘI NHÂN DÂN VIỆT NAM ......................................................................... 4 1.1. Chủ tịch Hồ Chí Minh vận dụng sáng tạo quan điểm của chủ nghĩa Mác – Lênin về xây dựng Quân đội kiểu mới của giai cấp công nhân ........................ 4 1.1.1. Quan điểm của chủ nghĩa Mác – Lênin về xây dựng Quân đội kiểu mới của giai cấp vô sản ............................................................................................ 4 1.1.2. Tƣ tƣởng Hồ Chí Minh về xây dựng Quân đội nhân dân Việt Nam ...... 6 1.2. Quan điểm của Chủ tịch Hồ Chí Minh về vị trí, vai trò và nguyên tắc tiến hành công tác tƣ tƣởng trong Quân đội nhân dân Việt Nam .......................... 11 1.2.1. Quan điểm của Chủ tịch Hồ Chí Minh về vị trí, vai trò của công tác tƣ tƣởng trong Quân đội nhân dân Việt Nam ...................................................... 11 1.2.2. Quan điểm của Chủ tịch Hồ Chí Minh về nguyên tắc tiến hành công tác tƣ tƣởng trong Quân đội nhân dân Việt Nam ................................................. 12 Tiểu kết chƣơng 1…………………………………………………………... 20 Chƣơng 2: MỘT SỐ BIỆN PHÁP TĂNG CƢỜNG CÔNG TÁC TƢ TƢỞNG TRONG QUÂN ĐỘI NHÂN DÂN VIỆT NAM HIỆN NAY DƢỚI ÁNH SÁNG TƢ TƢỞNG HỒ CHÍ MINH .............................................................. 22 2.1. Quán triệt sâu sắc đƣờng lối, quan điểm của Đảng cộng sản Việt Nam trong xây dựng Quân đội nhân dân Việt Nam vững mạnh về chính trị, tƣ tƣởng................................................................................................................ 22 2.1.1. Tình hình thế giới, khu vực tác động đến việc tăng cƣờng trận địa tƣ tƣởng trong Quân đội nhân dân Việt Nam hiện nay ....................................... 22 2.1.2. Vai trò lãnh đạo của Đảng đối với công tác tƣ tƣởng trong Quân đội nhân dân Việt Nam hiện nay ........................................................................... 24 2.2. Nắm vững nhiệm vụ yêu cầu xây dựng Quân đội vững mạnh về tƣ tƣởng theo Quan điểm Hồ Chí Minh ......................................................................... 30 2.2.1. Tăng cƣờng bản chất giai cấp công nhân, nâng cao giác ngộ mục tiêu, lí tƣởng chiến đấu vì độc lập tự do, vì Chủ nghĩa xã hội cho Quân đội. ........... 30 2.2.2. Quan tâm chăm lo xây dựng tổ chức Đảng các cấp trong Quân đội trong sạch, vững mạnh đáp ứng yêu cầu lãnh đạo toàn diện công tác tƣ tƣởng. ..... 33 2.2.3. Phát huy vai trò tiền phong gƣơng mẫu, tích cực chủ động của đội ngũ cán bộ, đảng viên, phát huy sức mạnh tổng hợp trong tiến hành công tác tƣ tƣởng................................................................................................................ 34 2.2.4. Đổi mới nội dung, hình thức, phƣơng pháp tuyên truyền, giáo dục chính trị gắn với công tác tổ chức các phong trào thi đua rộng khắp. ............ 37 2.2.5. Kết hợp chặt chẽ công tác tƣ tƣởng với công tác tổ chức, chính sách chăm lo đời sống vật chất tinh thần cho bộ đội, tạo nền tảng vững chắc để nâng cao hiệu quả công tác tƣ tƣởng............................................................... 38 2.2.6. Quản lí chặt chẽ và nâng cao chất lƣợng hiệu quả các hoạt động báo chí, xuất bản, phát thanh, truyền hình, nhằm giữ vững định hƣớng chính trị đối với công tác tƣ tƣởng trong Quân đội. ...................................................... 39 Tiểu kết chƣơng 2……………………………………………………………40 KẾT LUẬN ..................................................................................................... 43 TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................... 45 MỞ ĐẦU 1. Lí do chọn đề tài Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VII của Đảng đã khẳng định: cùng với chủ nghĩa Mác – Lênin, Đảng ta lấy tƣ tƣởng Hồ Chí Minh làm nền tảng tƣ tƣởng, kim chỉ nam cho hành động. Các kì Đại hội tiếp theo của Đảng đã từng khái quát cụ thể tƣ tƣởng Hồ Chí Minh về sự nghiệp cách mạng Việt Nam. Đó là sự kế thừa, phát triển tƣ tƣởng của các nhà kinh điển chủ nghĩa Mác – Lênin, đặc biệt là học thuyết về Đảng kiểu mới về giai cấp công nhân của Lênin, học thuyết về chiến tranh và quân đội, học thuyết của Lênin về bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa, về chế độ công tác Đảng, công tác chính trị vào việc tổ chức và xây dựng quân đội ta. Bằng những lời dạy bảo, ân cần và hoạt động thực tiễn sinh động, thiết thực, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã để lại cho quân đội ta những cơ sở lí luận và thực tiễn cách mạng, khoa học về công tác Đảng, công tác chính trị. Sự lãnh đạo của Đảng cộng sản Việt Nam cùng với những chỉ dạy của chủ tịch Hồ Chí Minh đối với quân đội là nhân tố cơ bản quyết định sự trƣởng thành và chiến thắng của quân đội ta. Điều đó đã kiểm nghiệm, thử thách trong thực tiễn 74 năm xây dựng, chiến đấu và trƣởng thành của quân đội ta. Hiện nay trong quá trình xây dựng, chỉnh đốn Đảng theo Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ IX Đảng ta rất chú trọng quán triệt, vận dụng tƣ tƣởng Hồ Chí Minh vào cuộc sống. Từ cơ sở nhƣ vậy em chọn đề tài “Nghiên cứu quan điểm Hồ Chí Minh về công tác tƣ tƣởng trong Quân đội nhân dân Việt Nam” làm khóa luận nghiên cứu. 2. Mục đích nghiên cứu Nghiên cứu quan điểm Hồ Chí Minh về công tác tƣ tƣởng trong Quân đội nhân dân Việt Nam từ đó vận dụng quan điểm của Ngƣời vào việc tiến hành công tác tƣ tƣởng trong quân đội hiện nay. 1 3. Nhiệm vụ nghiên cứu - Cơ sở hình thành quan điểm Hồ Chí Minh về công tác tƣ tƣởng trong Quân đội. - Quan điểm Hồ Chí Minh về công tác tƣ tƣởng trong Quân đội nhân dân Việt Nam. - Phân tích vai trò việc vận dụng quan điểm Hồ Chí Minh về công tác tƣ tƣởng trong Quân đội nhân dân Việt Nam trong tình hình hiện nay. 4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu 4.1. Đối tượng nghiên cứu Quan điểm Hồ Chí Minh về công tác tƣ tƣởng trong Quân đội nhân dân Việt Nam trong giai đoạn hiện nay. 4.2. Phạm vi nghiên cứu Công tác tƣ tƣởng trong Quân đội nhân dân Việt Nam. 5. Phƣơng pháp nghiên cứu Phƣơng pháp logic, phƣơng pháp phân tích - tổng hợp, phƣơng pháp thống kê, phƣơng pháp so sánh, phƣơng pháp trao đổi, phƣơng pháp lịch sử. 6. Ý nghĩa khoa học Khẳng định đƣợc tầm quan trọng của quan điểm Hồ Chí Minh về công tác tƣ tƣởng trong Quân đội nhân dân Việt Nam, từ đó biết vận dụng vào tiến hành công tác tƣ tƣởng trong Quân đội nhân dân Việt Nam hiện nay. 7. Bố cục của khóa luận Gồm: - Phần mở đầu. - Hai chƣơng: + Chƣơng 1: Cơ sở hình thành quan điểm Hồ Chí Minh về nguyên tắc tiến hành công tác tƣ tƣởng trong Quân đội nhân dân Việt Nam. 2 + Chƣơng 2: Một số biện pháp tăng cƣờng công tác tƣ tƣởng trong Quân đội nhân dân Việt Nam hiện nay dƣới ánh sáng tƣ tƣởng Hồ Chí Minh. - Kết luận. - Danh mục tài liệu tham khảo. 3 Chƣơng 1 CƠ SỞ HÌNH THÀNH QUAN ĐIỂM HỒ CHÍ MINH VỀ NGUYÊN TẮC TIẾN HÀNH CÔNG TÁC TƢ TƢỞNG TRONG QUÂN ĐỘI NHÂN DÂN VIỆT NAM 1.1. Chủ tịch Hồ Chí Minh vận dụng sáng tạo quan điểm của chủ nghĩa Mác – Lênin về xây dựng Quân đội kiểu mới của giai cấp công nhân 1.1.1. Quan điểm của chủ nghĩa Mác – Lênin về xây dựng Quân đội kiểu mới của giai cấp vô sản Kế thừa, phát triển những nguyên lý của C.Mác và Ph.Ăng-ghen về xây dựng quân đội, V.I.Lênin đã đƣa ra những quan điểm, nguyên tắc về xây dựng quân đội kiểu mới của giai cấp vô sản trong cuộc đấu tranh chống thù trong, giặc ngoài, bảo vệ thắng lợi những thành quả cách mạng. Một trong những nguyên tắc xây dựng quân đội kiểu mới đó là phải xây dựng quân đội về chính trị đặt dƣới sự lãnh đạo của Đảng cộng sản . Sau thắng lợi của cuộc Cách mạng Tháng Mƣời năm 1917, cùng với việc lãnh đạo nhân dân khắc phục hậu quả chiến tranh, phát triển kinh tế, xã hội, V.I.Lênin đặc biệt coi trọng xây dựng và phát triển quân đội phù hợp với yêu cầu mới của cách mạng. Trong quá trình lãnh đạo xây dựng quân đội vững mạnh toàn diện, V.I.Lênin đặc biệt coi trọng yếu tố chính trị, tinh thần của mỗi cán bộ, chiến sĩ và coi đó là nhân tố quyết định thắng lợi trong các cuộc chiến tranh. Trong bài diễn văn tại Hội nghị mở rộng của công nhân và binh sĩ Hồng quân khu Rô-gô Giô-xcơ-xi-mô-nốp-xki (ngày 13-5-1920), V.I.Lênin khẳng định: “Trong mọi cuộc chiến tranh, rốt cuộc thắng lợi đều tùy thuộc vào tinh thần của quần chúng đang đổ máu trên chiến trƣờng. Lòng tin vào cuộc chiến tranh chính nghĩa, sự giác ngộ rằng cần phải hy sinh đời mình cho hạnh phúc của những ngƣời anh em, là yếu tố nâng cao tinh thần của binh sĩ và làm cho họ chịu đựng đƣợc những khó khăn chƣa từng thấy”. 4 Xuất phát từ tƣ tƣởng đó, trong mỗi bƣớc đƣờng xây dựng, chiến đấu và trƣởng thành của Hồng quân Liên Xô, V.I.Lênin luôn theo dõi công tác chính trị. Ngƣời coi việc xây dựng kỷ luật quân sự tự giác, vững chắc và xây dựng quân đội có sức chiến đấu cao là một trong những nhiệm vụ chủ yếu của công tác đảng, công tác chính trị trong quân đội. Trong bức điện V.I.Lênin gửi Ủy ban quân sự cách mạng mặt trận miền Đông, V.I.Lênin căn dặn: “Phải đề cao công tác chính trị... Đừng chỉ có lo mặt chiến đấu...”. Để xây dựng quân đội vững mạnh về chính trị, theo V.I.Lênin cần phải tiến hành tích cực, thƣờng xuyên và liên tục hoạt động tƣ tƣởng, hoạt động công tác đảng, công tác chính trị trong quân đội. Trong suốt những năm lãnh đạo cách mạng, V.I.Lênin luôn chú trọng các công tác này trong quân đội, coi đó là nguyên tắc trọng yếu để nâng cao sức chiến đấu và chiến thắng kẻ thù trong chiến tranh. Là ngƣời tổ chức tiến hành công tác đảng, công tác chính trị trong Hồng quân Liên Xô, V.I.Lênin yêu cầu: “Hãy chú ý đến công tác chính trị, đừng làm yếu công tác chính trị”. Thực tiễn lịch sử đã chứng minh, việc củng cố, tăng cƣờng công tác đảng, công tác chính trị đã trở thành một quy luật, một nguyên tắc cơ bản không thể thiếu trong xây dựng quân đội cách mạng kiểu mới của V.I.Lênin. Tuy nhiên, để yếu tố chính trị, tinh thần phát huy đƣợc trong mọi lúc, mọi hoàn cảnh, V.I.Lênin luôn nhấn mạnh đến vai trò của Đảng Cộng sản. Theo V.I.Lênin, Hồng quân Liên Xô phải đƣợc xây dựng theo hƣớng cách mạng, chính quy, hiện đại, thực sự là một quân đội kiểu mới của giai cấp công nhân và nhân dân lao động do Đảng Cộng sản lãnh đạo. Trên cơ sở đó, V.I.Lênin đã nghiên cứu một cách sâu sắc và khoa học để vạch ra những cơ sở lý luận và nguyên tắc xây dựng quân đội vô sản về chính trị, giữ vững và tăng cƣờng bản chất giai cấp công nhân của quân đội. Theo V.I.Lênin, sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản giữ vai trò quyết định toàn bộ quá trình phát triển, chiến đấu, 5 chiến thắng của quân đội vô sản, do vậy Ngƣời hết sức quan tâm xây dựng, củng cố, phát triển, phát huy hiệu lực của bộ máy đảng trong lực lƣợng vũ trang, tăng cƣờng các đảng viên cộng sản ở các đơn vị. Trong toàn bộ hoạt động của Đảng Cộng sản, công tác tổ chức và công tác tƣ tƣởng của Đảng trong quân đội là một điều kiện bảo đảm cho quân đội tác chiến thắng lợi. Thông qua các chính ủy, các cơ quan chính trị và các chi bộ đảng, Đảng đã củng cố kỷ luật trong quân đội, giáo dục cho cán bộ, chiến sĩ giác ngộ về chính trị, động viên cán bộ, chiến sĩ Hồng quân hăng hái lập công. V.I.Lênin nói: “... ở đâu kỷ luật giữ nƣớc đƣợc giữ vững nhất, ở đâu mà công tác chính trị trong quân đội, công tác của các ủy viên chính trị làm đƣợc chu đáo nhất, thì ở đấy... không hề có tình trạng lỏng lẻo trong quân đội; quân đội đó giữ đƣợc trật tự tốt hơn và tinh thần của họ cũng cao hơn; ở đấy cũng thu đƣợc nhiều thắng lợi hơn”. Có thể nói, quan điểm xây dựng quân đội về chính trị của V.I.Lênin là một di sản tƣ tƣởng, lý luận vô cùng quý giá. Việc bảo vệ và phát triển quan điểm xây dựng quân đội về chính trị của V.I.Lênin trong hoàn cảnh mới có ý nghĩa quan trọng cả về thế giới quan, phƣơng pháp luận, lẫn hệ tƣ tƣởng; là cơ sở lý luận, phƣơng pháp luận trực tiếp cho xây dựng quân đội về chính trị; đồng thời, phê phán, vạch trần tính chất phản động của những học giả tƣ sản và một số ngƣời phủ nhận nội dung, bản chất chính trị của chiến tranh, quân đội. 1.1.2. Tư tưởng Hồ Chí Minh về xây dựng Quân đội nhân dân Việt Nam Mang theo trong hành trang của mình là lòng yêu nƣớc, thƣơng dân sâu sắc, cùng những truyền thống tốt đẹp, những bài học kinh nghiệm trong lịch sử hàng ngàn năm dựng nƣớc và giữ nƣớc của dân tộc ta, Hồ Chí Minh đã sớm đến với Chủ nghĩa Mác - Lênin, đến với con đƣờng cách mạng nhằm giải phóng nhân dân khỏi kiếp lầm than nô lệ và xây dựng chế độ xã hội mới. 6 Trong kháng chiến chống Pháp, Chủ tịch Hồ Chí Minh chỉ rõ: Mục đích của cuộc kháng chiến là đánh thực dân phản động Pháp, giành độc lập thống nhất. Tính chất cuộc kháng chiến là toàn dân, toàn diện, trƣờng kỳ. Chính sách kháng chiến là đoàn kết toàn dân, đoàn kết quốc tế, v.v.. nên trong cuộc chiến đấu không cân sức này, chúng ta sẽ tiến hành kháng chiến toàn diện, kết hợp các mặt trận và các hình thức đấu tranh, trong đó đấu tranh quân sự là chủ chốt. Và cũng từ việc thực hiện chỉ dẫn của Ngƣời, công tác đảng trong quân đội đƣợc tăng cƣờng, tinh thần đoàn kết thống nhất luôn đƣợc củng cố, kỷ luật đƣợc thực hiện nghiêm minh. Đặc biệt, để tăng cƣờng sức mạnh của đội quân cách mạng, Chủ tịch Hồ Chí Minh chú trọng bồi dƣỡng đội ngũ cán bộ “những ngƣời tƣớng giỏi của đoàn thể” và nhấn mạnh yêu cầu “bộ đội đƣợc tổ chức chặt chẽ, tập luyện hẳn hoi, chuẩn bị chu đáo” thƣờng xuyên, liên tục để đảm bảo sẵn sàng chiến đấu. Ngày một phát triển về số lƣợng và nâng cao trình độ tác chiến, tài thao lƣợc trên các chiến trƣờng, đồng thời vận dụng sáng tạo kinh nghiệm đánh giặc của tổ tiên “lấy ít địch nhiều, lấy nhỏ đánh lớn, lấy yếu chống mạnh”, Quân đội ta đã chuyển từ thế phòng ngự sang thế tiến công. Xuất phát từ thực tiễn, từ kinh nghiệm “biết địch, biết ta, trăm trận, trăm thắng”, thay đổi phƣơng án từ “đánh nhanh, thắng nhanh” sang “đánh chắc, tiến chắc”, và kiên cƣờng, mƣu trí, sáng tạo, Quân đội ta đã giành thắng lợi to lớn trong trận Điện Biên Phủ, kết thúc 9 năm kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lƣợc. Đồng thời, phát huy truyền thống “cả nƣớc đánh giặc” của cha ông trong lịch sử, thấm nhuần lời dạy của Lênin, khi có chiến tranh phải “biến cả nƣớc thành một dinh luỹ cách mạng”, Đảng ta đứng đầu là Chủ tịch Hồ Chí Minh đã chỉ ra rằng: phải vũ trang toàn dân đi đôi với xây dựng đội quân cách mạng. Trên tinh thần đó, lực lƣợng vũ trang cách mạng bao gồm bộ đội chủ lực, bộ đội địa phƣơng và dân quân du kích đƣợc xây dựng, hình thành thế trận bao vây và tiêu diệt địch. Trong mọi hoàn cảnh, quân đội 7 cách mạng luôn là đội quân chiến đấu, là đội quân công tác và sản xuất, thực hiện tốt nhiệm vụ: bộ đội chủ lực vừa tiêu diệt địch, bảo vệ nhân dân, vừa dìu dắt bộ đội địa phƣơng; bộ đội địa phƣơng phối hợp hành động với bộ đội chủ lực, giúp đỡ bộ đội chủ lực và dìu dắt dân quân du kích; dân quân du kích vừa phối hợp chặt chẽ với bộ đội chủ lực, vừa tự mình đánh giặc, trừ gian và tham gia sản xuất, v.v. Trong những năm kháng chiến chống Mỹ, cũng xuất phát từ thực tiễn, Chủ tịch Hồ Chí Minh chỉ rõ: “Phải xây dựng quân đội ngày càng hùng mạnh và sẵn sàng chiến đấu để giữ gìn hoà bình, bảo vệ đất nƣớc, bảo vệ công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc làm hậu thuẫn cho cuộc đấu tranh thống nhất nƣớc nhà”. Để thực hiện chỉ huấn của Ngƣời, đồng thời để có đủ sức mạnh chiến thắng kẻ thù, Quân đội ta ra sức rèn luyện, học tập nâng cao trình độ tác chiến trên chiến trƣờng, phối hợp với quân dân miền Bắc vừa sản xuất vừa chiến đấu (với tinh thần miền Bắc là hậu phƣơng lớn của tiền tuyến lớn miền Nam, với tinh thần hậu phƣơng miền Bắc thi đua với tiền phƣơng miền Nam), tạo thành nguồn sức mạnh tổng hợp nhằm đƣa cách mạng tiến lên bằng những bƣớc nhảy vọt. Cuối cùng, chớp đúng thời cơ, Quân đội ta đã “thần tốc, thần tốc, thần tốc hơn nữa” trong chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử, để giành thắng lợi trong cuộc Tổng tiến công mùa xuân 1975, thu giang sơn về một mối. Chủ tịch Hồ Chí Minh nhấn mạnh rằng: “Quân đội mạnh là nhờ giáo dục khéo, nhờ chính sách đúng và kỷ luật nghiêm” và “Quân đội ta có sức mạnh vô địch vì nó là một quân đội nhân dân do Đảng ta xây dựng, Đảng ta lãnh đạo và giáo dục”. Đó cũng chính là quá trình trang bị và giáo dục cho những quân nhân cách mạng về lý tƣởng, mục tiêu, đƣờng lối của Đảng, về nhiệm vụ cách mạng từ nhận thức trở thành bản lĩnh chính trị, thành niềm tin, thành ý chí và quyết tâm hành động. Bởi vậy, ngay từ buổi đầu thành lập, Ngƣời đã cùng Trung ƣơng Đảng hết lòng xây dựng Quân đội ta thành một quân đội 8 kiểu mới, một quân đội nhân dân, luôn tuân theo những định hƣớng chính trị của Đảng, kiên định những quan điểm có tính nguyên tắc đƣợc ghi rõ trong Cƣơng lĩnh chính trị và các Nghị quyết của Đảng. Kế thừa và phát triển truyền thống anh hùng của dân tộc ta, theo Tƣ tƣởng Hồ Chí Minh, là tập hợp đông đảo những ngƣời công nhân, nông dân, trí thức dũng cảm, có bản lĩnh chính trị - tinh thần vững vàng, tuyệt đối trung thành với Đảng, với Tổ quốc và nhân dân, Quân đội ta luôn thấm nhuần lời dạy của Ngƣời: “Quyết tâm suốt đời đấu tranh cho Đảng, cho cách mạng. Đó là điều chủ chốt nhất”. Đó là đội quân của những ngƣời chiến sĩ dũng cảm chiến đấu vì độc lập tự do của Tổ quốc, vì CNXH, gƣơng mẫu về đạo đức lối sống cả trong chiến đấu cũng nhƣ trong cuộc sống đời thƣờng, “gặp việc phải có gan làm, thấy khuyết điểm có gan sửa chữa, cực khổ, khó khăn có gan chịu đựng, có gan chống lại những vinh hoa, phú quý không chính đáng. Nếu cần, thì có gan hy sinh cả tính mệnh cho Đảng, cho Tổ quốc, không bao giờ rụt rè, nhút nhát”. Đó cũng là đội quân luôn học tập để nâng cao năng lực toàn diện, bởi theo Ngƣời, “muốn trở nên ngƣời quân nhân mới…mỗi chiến sĩ từ trên đến dƣới, các cấp bậc đều phải nghiên cứu học tập, luôn luôn cầu tiến bộ”. Đó cũng còn là đội quân trên dƣới luôn đoàn kết một lòng, thƣơng yêu giúp đỡ lẫn nhau, đồng cam cộng khổ cùng nhau, trên cơ sở thực sự phát huy dân chủ và thực hiện nghiêm túc phƣơng châm “dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra” trong điều kiện đặc thù của quân đội. Gắn bó với nhân dân là một nét đẹp của truyền thống Quân đội ta, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã căn dặn, vốn xuất thân từ các tầng lớp nhân dân, và là con em của nhân dân, Quân đội ta phải hết lòng yêu thƣơng và kính trọng nhân dân. Thấm nhuần quan điểm của Ngƣời: cốt lõi lòng trung thành của ngƣời quân nhân cách mạng chính là mỗi chiến sĩ phải “luôn luôn phát triển cái kỷ luật nghiêm nhƣ sắt, cái tinh thần vững nhƣ đồng, cái chí khí quật 9 cƣờng tất thắng, cái đạo đức, trí, dũng, liêm, trung của Giải phóng quân”, những chiến sĩ Quân đội nhân dân Việt Nam luôn “từ nhân dân mà ra, vì nhân dân mà chiến đấu”, dựa vào nhân dân nhƣ “cá với nƣớc”, và đó là những ngƣời chiến sĩ không chỉ đánh giặc giỏi mà còn là những ngƣời làm công tác dân vận giỏi. Là quân đội của nhân dân, chiến đấu vì nhân dân, gắn bó với nhân dân, đó là bản chất của quân đội cách mạng, đó cũng chính là nhân tố quan trọng góp phần làm nên sức mạnh tổng hợp về chính trị, về tinh thần, về ý chí quyết chiến, quyết thắng, tài thao lƣợc của Quân đội ta trƣớc mọi kẻ thù, trong mọi hoàn cảnh. Là quân đội của nhân dân, những ngƣời lính “Bộ đội cụ Hồ” sẵn sàng giúp dân, nhƣng quyết “không động đến cái kim và sợi chỉ của nhân dân”, để “làm cho dân mến, khi sắp tới dân mong, khi đi dân tiếc”. Là quân đội của nhân dân do Chủ tịch Hồ Chí Minh sáng lập và rèn luyện, Quân đội ta luôn nhận đƣợc từ Ngƣời sự quan tâm đặc biệt. Ngƣời không chỉ dõi theo mỗi bƣớc trƣởng thành của Quân đội; động viên họ và rút kinh nghiệm trƣớc mỗi trận ra quân chƣa giành đƣợc thắng lợi; viết thƣ thăm hỏi, chia sẻ nỗi đau thƣơng mất mát với những thƣơng bệnh binh và gia đình liệt sĩ, dành huy hiệu, phần quà và cả sổ tiết kiệm của mình tặng cho những chiến sĩ để mua nƣớc uống cho đỡ khát trong những ngày hè nóng nực năm 1967… mà còn để lại tình thƣơng yêu của Ngƣời cho các lực lƣợng vũ trang, thân nhân các gia đình thƣơng binh, liệt sĩ trong Di chúc lịch sử. Dƣới sự lãnh đạo của Đảng, sự quan tâm chăm sóc của Ngƣời, với sự nỗ lực đoàn kết của toàn quân, đoàn kết quân dân và đoàn kết quốc tế, Quân đội ta - công cụ bạo lực vũ trang chủ yếu của Đảng, Nhà nƣớc và nhân dân ta, đã góp phần to lớn vào thắng lợi chung của dân tộc, xứng đáng với lời khen tặng của Chủ tịch Hồ Chí Minh: “Quân đội ta trung với Đảng, hiếu với dân, sẵn sàng chiến đấu hy sinh vì độc lập tự do của Tổ quốc, vì chủ nghĩa xã hội. 10 Nhiệm vụ nào cũng hoàn thành, khó khăn nào cũng vƣợt qua, kẻ thù nào cũng đánh thắng”. Sáng lập và rèn luyện Quân đội ta, Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn nhấn mạnh yêu cầu phải xây dựng quân đội phải ngày càng chính quy, hiện đại, và trong bối cảnh của thời kỳ đổi mới và hội nhập hiện nay, yêu cầu đó càng trở nên bức thiết. Tuy nhiên, theo Chủ tịch Hồ Chí Minh, Quân đội ta tiến lên hiện đại, song phải tiến lên dần dần từng bƣớc (không thể thoát ly điều kiện của đất nƣớc), đồng thời kết hợp với sự giúp đỡ của bạn bè quốc tế và vận dụng sáng tạo thành tựu khoa học - kỹ thuật. Đặc biệt, hiện đại hoá quân đội còn phải thông qua giáo dục, huấn luyện để giải quyết mối quan hệ con ngƣời và vũ khí, trong đó con ngƣời có vai trò quyết định, là “ngƣời trƣớc, súng sau”. Lịch sử cách mạng Việt Nam đã ghi nhận vai trò to lớn của Quân đội ta trong cuộc chiến tranh giải phóng và trong công cuộc xây dựng chế độ xã hội mới. Ngày nay, xu thế hội nhập và toàn cầu hóa mở ra cho đất nƣớc ta nhiều vận hội lớn đi liền cùng những thách thức khôn lƣờng. Càng nhiều cam go, thử thách, càng đòi hỏi chúng ta phải thấm nhuần sâu sắc hơn nữa những chỉ dẫn của Chủ tịch Hồ Chí Minh về xây dựng quân đội cách mạng, xứng đáng là “lực lƣợng trụ cột” của cách mạng Việt Nam trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa. 1.2. Quan điểm của Chủ tịch Hồ Chí Minh về vị trí, vai trò và nguyên tắc tiến hành công tác tƣ tƣởng trong Quân đội nhân dân Việt Nam 1.2.1. Quan điểm của Chủ tịch Hồ Chí Minh về vị trí, vai trò của công tác tư tưởng trong Quân đội nhân dân Việt Nam Ngay trang đầu cuốn sách “Đƣờng kách mệnh” viết năm 1927, chủ tịch Hồ Chí Minh đã trích câu nói nổi tiếng của Lênin: “Không có lí luận cách mệnh thì không có cách mệnh vận động… chỉ có lí luận cách mệnh tiền 11 phong, đảng cách mệnh mới làm nổi trách nhiệm cách mệnh tiền phong…Cách mệnh trƣớc hết phải làm cho dân giác ngộ”. Nhƣ vậy, ngay từ những năm XX của thế kỉ trƣớc, quá trình tiếp thu chủ nghĩa Mác – Lênin, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã khẳng định vai trò to lớn của tƣ tƣởng và CTTT trong sự nghiệp cách mạng của Đảng. Ngƣời cho rằng sự phát triển của Đảng bao giờ cũng là sự thống nhất biện chứng giữa những điều kiện khách quan và nhân tố chủ quan, chính CTTT góp phần quyết định tạo nên những nhân tố chủ quan đó, xây dựng Đảng thành đội quân có ý chí thống nhất và tổ chức chặt chẽ xứng đáng là ngƣời chiến sĩ tiên phong, đồng thời giáo dục, giác ngộ quần chúng làm cho phong trào cách mạng của họ trở thành tự giác. Do đó, công việc đầu tiên mà Ngƣời tiến hành với cách mạng Việt Nam là tuyên truyền giác ngộ quần chúng, từ đó mà lựa chọn cán bộ, xây dựng tổ chức. Những thắng lợi to lớn mà quân và dân ta dành đƣợc trong hơn 70 năm qua gắn liền với việc Đảng và Hồ Chí Minh vận dụng đúng đắn và sáng tạo chủ nghĩa Mác – Lênin vào điều kiện cụ thể của Việt Nam, gắn liền với CTTT và sự giáo dục của Chủ tịch Hồ Chí Minh đối với cán bộ, đảng viên và quần chúng nhân dân. Những hoạt động CTTT của Chủ tịch Hồ Chí Minh trong quá trình lãnh đạo cách mạng Việt Nam, giáo dục và rèn luyện đảng ta và quân đội ta là một tấm gƣơng mẫu mực mà chúng ta đang noi theo để trở thành những chiến sĩ tiên phong trên mặt trận tƣ tƣởng lí luận. Chúng ta có thể tìm thấy ở Chủ tịch Hồ Chí Minh những bài học quý giá về CTTT với những nội dung rất thiết thực và những hình thức, phƣơng pháp sinh động. Xuyên qua tất cả những sự phong phú, cụ thể về nội dung và hình thức, đó là những bài học về tính nguyên tắc hết sức chặt chẽ, nhất quán trong CTTT. 1.2.2. Quan điểm của Chủ tịch Hồ Chí Minh về nguyên tắc tiến hành công tác tư tưởng trong Quân đội nhân dân Việt Nam 12