ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
Trường Đại học Nông Lâm
THUYẾT MINH ĐỀ TÀI
NGHIÊN CỨU KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ CẤP TRƯỜNG
1. TÊN ĐỀ TÀI
2. MÃ SỐ
Nghiên cứu hoàn thiện quy trình chuyên gen cry 1 Ac
lên cây Arabidopsis thaliana bằng phương pháp chuyển
gen gián tiếp nhờ vi khuẩn Agrobacterium temefacien.
3. LĨNH VỰC NGHIÊN CỨU
Tự Xã hội Giáo
nhiên Nhân văn dục
5. THỜI GIAN THỰC HIỆN
4. LOẠI HÌNH NGHIÊN CỨU
Kỹ
Nông
Y
thuật Lâm - Ngư Dược
Môi
trường
Cơ bản Ứng dụng Triển khai
12 tháng
Từ tháng 3 năm 2011 đến tháng 3 năm 2012
6. CƠ QUAN CHỦ TRÌ
Tên cơ quan: TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM THÁI NGUYÊN
Địa chỉ: Xã Quyết Thắng, thành phố Thái Nguyên, tỉnh Thái Nguyên
Điện thoại: 0280.3 651 675
Fax: 0280 852 921
E-mail:
[email protected]
7. CHỦ NHIỆM ĐỀ TÀI
Họ và tên : Nguyễn Văn Thông
Lớp: K40_CNSH
Khoa: CNSH & CNTP
Địa chỉ NR:
Điện thoại NR :
Điện thoại di động: 0973919602
E-mail:
[email protected]
Họ tên giáo viên hướng dẫn: Bùi Tri Thức
Khoa: CNSH & CNTP
Điện thoại: 01275275678
8. NHỮNG NGƯỜI THAM GIA THỰC HIỆN ĐỀ TÀI
Họ và tên
- Nguyễn Tuấn Thành
Đơn vị công tác và
Nội dung nghiên cứu cụ thể
lĩnh vực chuyên môn
được giao
Sinh viên lớp
- Nghiên cứu ảnh hưởng của thời
K40_CNSH
gian hút chân không đến hiệu
Trường ĐH.Nông lâm quả chuyển gen.
Thái Nguyên
Chữ ký
Sinh viên lớp
- Nghiên cứu ảnh hưởng của
K41_CNSH
nồng độ dịch khuẩn đến hiệu quả
Trường ĐH.Nông lâm chuyển gen.
Thái Nguyên
1
-Nguyễn Thị Hồng Vân
Sinh viên lớp
K40_CNSH
Trường ĐH.Nông
Lâm Thái Nguyên
Sinh viên lớp
K41_CNSH
Trường ĐH.Nông
Lâm Thái Nguyên
- Đánh giá kết quả chuyển gen
bằng phương pháp PCR với mồi
đặc hiệu.
- Đánh giá khả năng di truyền
của gen Cry1Ac trong cây
Arabidopsis Thaliana qua 3 thế
hệ.
9. ĐƠN VỊ PHỐI HỢP CHÍNH
Tên đơn vị
Nội dung phối hợp nghiên cứu
Họ và tên người đại diện đơn vị
2
10. TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU TRONG VÀ NGOÀI NƯỚC LIÊN QUAN TRỰC TIẾP ĐẾN ĐỀ TÀI
10.1. Tổng quan tình hình nghiên cứu thuộc lĩnh vực của đề tài
Arabidopsis thaliana là thực vật hai lá mầm có hoa nhỏ thuộc họ cải (Brassicaceae) có nguồn gốc ở
châu Âu, châu Á và tây bắc châu Phi. Là một cây hàng năm, có chiều cao khoảng 20-25 cm, lá có màu xanh
tím, dài khoảng 1,5-5 cm, rộng khoảng 2-10 mm, mép lá có răng cưa thô,toàn bộ bề mặt lá được bao phủ
bởi một lớp lông nhỏ. Hoa có đường kính 3mm, quả dài 5-20 mm, mỗi quả chứa 20-30 hạt.
Mặc dù, Arabidopsis thaliana có ít ý nghĩa trực tiếp trong nông nghiệp nhưng nó có nhiều đặc điểm
thuận lợi cho công tác nghiên cứu, đặc biệt là trong kĩ thuật di truyền. Cây có hệ gen nhỏ, chỉ khoảng 125
Mb (125x106 nu) đã được giải mã hoàn toàn và chỉ có 5 cặp nhiễm sắc thể. Chu kỳ sinh trưởng của cây
ngắn chỉ khoảng 6-8 tuần, cho nhiều hạt và dễ dàng nuôi trồng trong một không gian hẹp.
Arabidopsis thaliana được phát hiện lần đầu tiên ở thế kỷ mười sáu bởi Johannes Thal tại vùng núi
Harz, thuộc nước Đức. Lúc đó ông đặt tên cho nó là Pilosella Siliquosa, sau đó người ta đổi tên cho nó là
Arabidopsis Thaliana theo tên của người phát hiện. Vào năm 1873, trong báo cáo khoa học về một đột biến
Alexander Braun đã lần đầu tiên tổng kết các tiềm năng của cây Arabidopsis Thaliana làm mô hình sinh
học cho di truyền . Trong thập niên 1950, 1960 John Langridge và Geogre Redei công bố các công trình
chứng tỏ vai trò quan trọng của Arabidopsis trong các thí nghiệm sinh học. Đến năm 1980, Arabidopsis bắt
đầu được sử dụng rộng rãi trong các phòng thí nghiệm nghiên cứu thực vật trên thế giới. Hiện nay,cùng với
các loài thực vật thường được nghiên cứu như ngô, thuốc lá, dạ yên thảo,…Arabidopsis Thaliana được sử
dụng nghiên cứu rất nhiều nhờ những đặc tính, ưu điểm của nó, genome có kích thước nhỏ bé, tốc độ tăng
trưởng nhanh tạo điều kiện cho các thí nghiệm quy mô lớn về hạn hán, khả năng chịu mặn, khả năng kháng
sâu bệnh ở cây trồng.
Phần lớn gene của loài Arabidopsis thaliana tương tự như gene được tìm thấy trong hàng ngàn loài
thực vật khác nhau. Điều này sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho việc nghiên cứu gene của các loài cây khác.
Thành công này mở ra triển vọng là khả năng sửa đổi gene để hoạt hoá các đặc tính đáng mong muốn của
cây trồng, ví dụ việc sửa đổi gene nhằm nâng cao sản lượng ngũ cốc và hàm lượng protein trong nông sản
thực phẩm, hoặc tạo ra các loại cây có thể sản sinh dầu và các hoá chất tốt hơn, phục vụ nhu cầu trong công
nghiệp và y học
Trên thế giới, ứng dụng rất nhiều cây Arabidopsis Thaliana như một cây mô hình, trước khi thực hiện
chuyển gen trên cây mục tiêu các nhà khoa học thường kiểm tra khả năng chuyển trên cây Arabidopsis
Thaliana.
Ở Việt Nam, cây Arabidopsis Thaliana đã được trồng và ứng dụng nghiên cứu trong một số phòng thí
nghiệm sinh học đem lại kết quả khá khả quan. Nhiệm vụ hiện nay là cần phải nhanh chóng nghiên cứu
hoàn thiện các nghiên cứu chuyển gen trên cây Arabidopsis Thaliana. Từ đó ứng dụng chuyển các gen cần
thiết vào các đối tượng cây trồng nông nghiệp nhằm đem lại chất lượng cây trồng tốt, hiệu quả kinh tế cao.
10.2. Danh mục các công trình nghiên cứu có liên quan
a) Của chủ nhiệm và những người tham gia thực hiện đề tài
-Tham gia thực hiện đề tài“ Nghiên cứu ảnh hưởng của nồng độ BA và NAA tới khả năng tái sinh,
nhân nhanh và tạo cây hoàn chỉnh từ mô vảy củ hoa loa kèn chịu nhiệt Lilium formolongo” của Đỗ
Mạnh Cường.
b) Của những người khác
3
11. TÍNH CẤP THIẾT CỦA ĐỀ TÀI
Arabidopsis Thaliana là cây cỏ hoang dại thuộc họ cải không có ứng dụng trực tiếp trong nông
nghiệp nhưng nó có nhiều ưu điểm rất thuận lợi trong quá trình nghiên cứu đặc biệt là trong kĩ thuật di
truyền.
Ở Việt Nam, hiện nay lĩnh vực nghiên cứu tạo sinh vật biến đổi gen, nghiên cứu chuyển gen vào cây
trồng đang được tiếp cận, đầu tư và triển khai nghiên cứu, ứng dụng với sự chú trọng đặc biệt. Nhiều gen
quý có giá trị ứng dụng như năng suất, chất lượng, khả năng chống chịu đã được phân lập và nghiên cứu
nhằm chuyển vào cây trồng để tạo nên những giống lý tưởng. Nhiều phương pháp chuyển gen khác nhau
như phương pháp bắn gen, phương pháp sử dụng vi khuẩn Agrobacterium tumefaciens… đã được áp dụng
thành công trên hàng loạt đối tượng cây trồng quan trọng như lúa, cà chua, cà tím, đậu xanh, cà phê, thuốc
lá, khoai lang… Nhưng vấn đề chuyển gen vào thực vật còn gặp rất nhiều khó khăn và tỷ lệ thành công còn
tương đối thấp, nhiều cây trồng chuyển gen vẫn chỉ đang dừng lại ở mức độ nghiên cứu trong phòng thí
nghiệm, và thời gian để xác định hiệu quả và tỷ lệ thành công của cây trồng chuyển gen là tương đối dài.
Do vậy việc nghiên cứu, đánh giá hiều quả chuyển gen vào cây trồng hầu hết các phòng thí nghiệm thường
tiến hành thử nghiệm trên cây Arabidopsis thaliana trước( do thời gian sinh trưởng của nó tương đối ngắn)
Xuất phát từ những lý do trên chúng tôi đã tiến hành đề tài “Nghiên cứu hoàn thiện quy trình
chuyển gen cry1Ac lên cây Arabidopsis thaliana bằng phương pháp chuyển gen gián tiếp nhờ vi
khuẩn Agrobacterium tumefacien”
4
12. MỤC TIÊU ĐỀ TÀI
Hoàn thiện quy trình chuyển gen Cry1Ac lên cây Arabidopsis Thaliana bằng phương pháp
chuyển gen gián tiếp nhờ vi khuẩn Agrobacterium tumefacien.
13. TÓM TẮT NỘI DUNG NGHIÊN CỨU VÀ TIẾN ĐỘ THỰC HIỆN
Số
TT
1
2
3
4
5
Các nội dung, công việc
thực hiện chủ yếu
-Nghiên cứu ảnh hưởng của thời
gian hút chân không đến hiệu quả
chuyển gen.
-Nghiên cứu ảnh hưởng của nồng
độ dịch khuẩn đến hiệu quả
chuyển gen.
-Đánh giá kết quả chuyển gen
bằng phương pháp PCR với mồi
đặc hiệu.
-Đánh giá khả năng di truyền của
gen Cry1Ac trong cây
Arabidopsis Thaliana qua 3 thế hệ
-Hoàn thiện số liệu, viết báo cáo.
Thời gian
(bắt đầu-kết thúc)
3 tháng
(Từ tháng 3-6/2011)
2 tháng
(Từ tháng 6-8/2011)
2 tháng
(Từ tháng 8-10/2011)
4 tháng
(Từ tháng 10/20112/2012)
1 tháng
(Từ tháng 2-3/2012)
Dự kiến kết quả
-Xác định được thời gian hút
chân không thích hợp cho hiệu
quả chuyển gen tối ưu
-Xác định được nồng độ dịch
khuẩn thích hợp cho hiệu quả
chuyển gen tối ưu
-Đạt kết quả chuyển gen thành
công
-Gen Cry1Ac có khả năng di
truyền ổn định qua 3 thế hệ
trong cây Arabidopsis thaliana
-Đạt tốt
5
14. SẢN PHẨM VÀ ĐỊA CHỈ ỨNG DỤNG
Tên sản phẩm (ghi cụ thể)
- Sản phẩm đào tạo:01 đề tài sinh viên nghiên cứu khoa học
- Sản phẩm khoa học:01 bài báo khoa học cấp quốc gia
- Sản phẩm ứng dụng:
+Kết quả nghiên cứu sẽ được tổng hợp thành các bài báo gửi đăng ở các tạp chí khoa học của
quốc gia: Tạp chí nông nghiệp, tạp chí Đại Học Thái Nguyên.
+Báo cáo tổng kết của đề tài đạt được dùng phục vụ công tác nghiên cứu khoa học của sinh
viên tại trường đại học nông lâm và làm tài liệu tham khảo cho sinh viên.
+Kết thúc đề tài, có thể ứng dụng kết quả của đề tài để tạo ra cây trồng chuyển gen có khả
năng kháng sâu cao.
Địa chỉ có thể ứng dụng
Phòng công nghệ tế bào, Viện Khoa Học Sự Sống Đại Học Thái Nguyên
Phòng nuôi cấy mô tế bào thực vật, Trường Đại Học Nông Lâm Thái Nguyên
6
15. KINH PHÍ THỰC HIỆN ĐỀ TÀI VÀ NGUỒN KINH PHÍ
Tổng kinh phí:3000.000 VND
Trong đó:
Kinh phí sự nghiệp khoa học công nghệ Trường:
Các nguồn kinh phí khác (cơ sở hỗ trợ, tài trợ của cá nhân, tổ chức ...):
Dự trù kinh phí theo các mục chi:
St
t
I
1
2
II
1
2
...
III
1
2
...
IV
1
2
...
V
1
2
...
VI
1
2
Khoản chi, nội dung chi
Trả công và thuê khoán hợp đồng
Xây dựng đề cương chi tiết đề tài
Chuyên đề 1: nghiên cứu ảnh hưởng
của thời gian hút chân không tới hiệu
quả chuyển gen
Chuyên đề 2: nghiên cứu ảnh hưởng
của nồng độ dịch khuẩn tới hiệu quả
chuyển gen
Chuyên đề :đánh giá kết quả chuyển
gen bằng phương pháp PCR với cặp
mồi đặc hiệu
Chuyên đề 4: đánh giá khả năng di
truyền của gen Cry1Ac trên cây
Arabidopsis thaliana tqua 3 thế hệ
Nguyên, nhiên vật liệu và thiết bị
Nguyên, nhiên vật liệu
Thiết bị, máy móc
....
Công tác phí
Điều tra, khảo sát
Tham dự hội nghị, hội thảo
...
Mua tài liệu, số liệu, dịch tài liệu, in ấn
Mua tài liệu
Hợp đồng cung cấp số liệu
...
Hội nghị, hội thảo khoa học
Hội thảo nội bộ của đề tài
Hội thảo khoa học
...
Quản lý
Nghiệm thu cơ sở
Quản lý hành chính
Tổng cộng
Thời
gian thực
hiện
Tổng
kinh phí
Phân nguồn kinh
phí
Kinh
Nguồn
phí nhà
khác
nước
Ghi chú
2.610.000
50.000
500.000
500.000
800.000
760.000
300.000
200.000
100.000
90.000
50.000
40.000
3.000.000
7
Ngày tháng 3 năm 2011
Chủ nhiệm đề tài
(Họ và tên, ký)
Giáo viên hướng dẫn
(Họ và tên, ký)
Ngày
Ngày tháng 3 năm 2011
Cơ quan quản lý
(Ký và ghi rõ họ tên)
tháng 4 năm 2011
Cơ quan chủ trì
ThS. Nguyễn Hữu Thọ
Thuyết minh phô tô thành 05 bản trên giấy A3
8