Tài liệu Luận văn thạc sĩ nghiên cứu quy hoạch, thiết kế và quản lý khai thác hệ thống biển báo đường bộ thành phố quảng ngãi

ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG TRƯỜNG ĐẠI HỌC BÁCH KHOA DƯƠNG SONG QUÂN NGHIÊN CỨU QUY HOẠCH, THIẾT KẾ VÀ QUẢN LÝ KHAI THÁC HỆ THỐNG BIỂN BÁO ĐƯỜNG BỘ THÀNH PHỐ QUẢNG NGÃI LUẬN VĂN THẠC SĨ KỸ THUẬT Đà Nẵng - Năm 2018 ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG TRƯỜNG ĐẠI HỌC BÁCH KHOA DƯƠNG SONG QUÂN NGHIÊN CỨU QUY HOẠCH, THIẾT KẾ VÀ QUẢN LÝ KHAI THÁC HỆ THỐNG BIỂN BÁO ĐƯỜNG BỘ THÀNH PHỐ QUẢNG NGÃI Chuyên ngành: Kỹ thuật xây dựng công trình giao thông Mã số: 60.58.02.05 LUẬN VĂN THẠC SĨ NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS PHAN CAO THỌ Đà Nẵng - Năm 2018 i LỜI CAM ĐOAN Tôi cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu, kết quả nêu trong luận văn là trung thực và chưa từng được ai công bố trong bất kỳ công trình nào khác. Tác giả luận văn Dương Song Quân ii NGHIÊN CỨU QUY HOẠCH, THIẾT KẾ VÀ QUẢN LÝ KHAI THÁC HỆ THỐNG BIỂN BÁO ĐƯỜNG BỘ THÀNH PHỐ QUẢNG NGÃI Học viên: Dương Song Quân Chuyên ngành: Kỹ thuật xây dựng công trình giao thông Mã số: 60.58.02.05 Khóa: K32 Trường Đại học Bách khoa - ĐHĐN Tóm tắt: Chức năng của hệ thống biển báo giao thông đường bộ giữ một vai trò quan trọng trong việc điều khiển giao thông trên thế giới nói chung và Việt Nam nói riêng, thực trạng mất trật tư giao thông do hệ thống biển báo giao thông sử dụng không đúng vị trí, chưa đạt yêu cầu về kích thước, chiều cao, màu sắc và hiệu quả tầm nhìn vì đã không còn phù hợp với quy chuẩn mới của quốc gia. Trên cơ sở nghiên cứu và khảo sát thực trạng hệ thống biển báo một số tuyến đường và nút giao thông trong thành phố Quảng Ngãi, luận văn đã đưa ra các bất cập, khiếm khuyết của hệ thống biển báo giao thông trong đô thị, từ đó đề xuất một số giải pháp sử dụng cho từng loại biển báo giao thông, các giải pháp quy hoạch hệ thống biển báo giao thông phù hợp với kiến trúc, không gian đô thị và các giải pháp quản lý, khai thác. Luận văn cũng kiến nghị điều chỉnh quy hoạch biển báo giao thông một số tuyến đường và một số nút giao thông, nhằm nâng cao hiệu quả khai thác hệ thống biển báo giao thông và trật tự an toàn giao thông thành phố Quảng Ngãi. Từ khóa - Biển báo giao thông; quy hoạch đô thị; tổ chức giao thông; quản lý khai thác. EXPANDING THE CAPABILITY OF THE 3-AXIS CNC MILLING MACHINE FOR RAPID PROTOTYPING Abstract: The function of road traffic signage system plays an important role in traffic control in the world in general and in Vietnam in particular, traffic disorder caused by the traffic signal system is not used in the right place, not meeting requirements on size, height, color and effective vision as it no longer conforms to the new national standards. Based on the study and survey of the system of signboards for some roads and intersections in Quang Ngai city, the thesis has given the inadequacies, defective of traffic signs in urban areas, it suggests some solutions for each type of traffic sign, planning solutions for traffic sign systems in accordance with architecture, urban space and management and exploitation solutions. The thesis also proposed adjusting traffic sign planning for some roads and some intersections, in order to improve the efficiency of the traffic sign system and traffic safety order in Quang Ngai city. Key words - Traffic signs; urban planning; traffic organization; management of exploitation iii MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN .............................................................................................................i MỤC LỤC ..................................................................................................................... iii DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT ..............................................................................v DANH MỤC BẢNG ......................................................................................................vi DANH MỤC HÌNH ..................................................................................................... vii MỞ ĐẦU .........................................................................................................................1 1. Tính cấp thiết của đề tài ...........................................................................................1 2. Đối tượng nghiên cứu .............................................................................................. 2 3. Phạm vi nghiên cứu .................................................................................................2 4. Mục tiêu nghiên cứu ................................................................................................ 2 5. Phương pháp nghiên cứu .........................................................................................3 6. Ý nghĩa khoa học của đề tài .....................................................................................3 7. Bố cục luận văn ........................................................................................................3 CHƯƠNG 1. GIỚI THIỆU TỔNG QUAN VỀ BIỂN BÁO GIAO THÔNG ..........4 1.1. Tổng quan về biển báo giao thông ...........................................................................4 1.1.1. Một số khái niệm chung.....................................................................................4 1.1.2. Lịch sử phát triển của biển báo giao thông ........................................................5 1.1.3. Chức năng của biển báo giao thông ...................................................................7 1.2. Một số quan điểm trong thiết kế biển báo giao thông ..............................................7 1.2.1. Quan điểm về biển báo giao thông trên thế giới ................................................7 1.2.2. Các quan điểm về hệ thống biển báo ở đô thị Việt Nam: ................................ 10 1.2.2.1. Phân loại biển báo hiệu ...............................................................................11 1.2.2.2. Kích thước của biển báo ..............................................................................11 1.2.2.3. Chữ viết và màu sắc của biển .......................................................................12 1.2.2.4. Vị trí đặt biển báo theo chiều dọc và ngang đường......................................13 1.2.2.5. Độ cao đặt biển và ghép biển .......................................................................14 1.3. Kết luận...................................................................................................................15 CHƯƠNG 2. ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG HỆ THỐNG BIỂN BÁO GIAO THÔNG ĐƯỜNG BỘ TRONG ĐÔ THỊ ..................................................................16 2.1. Hiện trạng biển báo giao thông trong đô thị ở Việt Nam .......................................16 2.2. Hiện trạng biển báo giao thông trong đô thị thành phố Quảng Ngãi. ....................18 2.2.1 Thực tế sử dụng biển báo hiệu đường bộ trong thành phố Quảng Ngãi ........... 24 2.2.2. Phân loại nhóm đường hiện trạng theo cấp kỹ thuật đường đô thị:.................28 2.3. Đánh giá về hệ thống quản lý. ................................................................................28 2.3.1. Hệ thống quản lý thông tin, dữ liệu của biển báo giao thông: .........................28 2.3.2. Sự phối hợp giữa các đơn vị quản lý chức năng. .............................................29 iv 2.4. Kết luận về hệ thống biển báo giao thông đường bộ ở Việt Nam và thành phố Quảng Ngãi. ...................................................................................................................30 CHƯƠNG 3. GIẢI PHÁP QUY HOẠCH, THIẾT KẾ VÀ QUẢN LÝ KHAI THÁC HỆ THỐNG BIỂN BÁO GIAO THÔNG THÀNH PHỐ QUẢNG NGÃI 32 3.1. Cơ sở lý thuyết của việc quy hoạch, thiết kế hệ thống biển báo: .......................... 32 3.2. Các giải pháp áp dụng tại đô thị Quảng Ngãi........................................................33 3.2.1. Giải pháp kỹ thuật ........................................................................................... 33 3.2.2. Giải pháp quy hoạch, kiến trúc. ......................................................................39 3.2.3. Giải pháp quản lý khai thác. ...........................................................................47 3.2.3.1. Tăng cường công tác tuyên truyền: .............................................................. 47 3.2.3.2. Đổi mới hệ thống quản lý: ...........................................................................49 3.3. Khả năng về nguồn vốn đầu tư. .............................................................................50 CHƯƠNG 4. ỨNG DỤNG THIẾT KẾ BIỂN BÁO CHO TUYẾN ĐƯỜNG NGUYỄN TỰ TÂN, ĐOẠN TỪ ĐƯỜNG PHAN ĐÌNH PHÙNG ĐẾN ĐƯỜNG TRƯƠNG ĐỊNH ..........................................................................................................52 4.1. Giới thiệu về đoạn tuyến thiết kế............................................................................52 4.1.1. Chức năng đường bộ ........................................................................................52 4.1.2. Đặc điểm tuyến ................................................................................................ 52 4.1.3. Tiêu chuẩn đường bộ .......................................................................................53 4.1.4. Kết quả khảo sát đoạn tuyến ............................................................................53 4.2. Đề xuất thiết kế biển báo cho đoạn tuyến .............................................................. 56 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ .....................................................................................57 TÀI LIỆU THAM KHẢO PHỤ LỤC v DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT BGTVT TCN CSGT ATGT TTATGT QCVN Bộ giao thông vận tải Trước công nguyên Cảnh sát giao thông An toàn giao thông Trật tự an toàn giao thông Quy chuẩn Việt Nam vi DANH MỤC BẢNG Số hiệu Bảng 1.1. Bảng 1.2. Bảng 2.1. Bảng 2.2. Bảng 2.3. Bảng 2.4 Bảng 3.1. Bảng 3.2. Bảng 3.3. Bảng 3.4. Bảng 3.5. Bảng 4.1. Bảng 4.2. Tên bảng Kích thước cơ bản của biển báo hệ số 1 Hệ số kích thước biển báo Thống kế biển báo tại thành phố Quảng Ngãi Bảng khảo sát hiện trạng biển báo trên một số tuyến phố Lựa chọn cấp kỹ thuật theo tốc độ thiết kế, loại đô thị Thống kê nguồn kinh phí quản lý, bảo trì 04 năm từ 2013 đến 2016 Các văn bản của Trung ương và địa phương hướng dẫn, chỉ đạo về biển báo giao thông đường bộ và đảm bảo ATGT đường bộ Vị trí đặt biển đối với nhóm biển báo nguy hiểm Nhóm giải pháp kỹ thuật theo loại biển báo Bảng quy hoạch biển báo theo nhóm đường Nhóm giải pháp quy hoạch nút giao thông Kết quả đếm xe trên đường Nguyễn Tự Tân Kết quả khảo sát đoạn tuyến Nguyễn Tự Tân Trang 12 12 19 24 28 29 33 34 34 42 45 53 53 vii DANH MỤC HÌNH Số hiệu Hình 1.1 Hình 1.2 Hình 1.3 Hình 1.4 Hình 1.5 Hình 1.6 Hình 1.7 Hình 1.8 Hình 1.9. Hình 1.10 Hình 2.1 Hình 2.2 Hình 2.3 Hình 2.4 Hình 2.5 Hình 2.6 Hình 2.7 Hình 2.8 Hình 2.9 Hình 2.10 Hình 2.11 Hình 2.12 Hình 2.13 Hình 3.1 Hình 3.2 Hình 3.3 Hình 3.4 Hình 3.5 Hình 3.6 Hình 3.7 Hình 3.8 Hình 3.9 Hình 3.10 Tên hình Biển báo cột hình trụ tại Roma Biển báo theo công ước quốc tế và sự di chuyển của ô tô Biển báo tại công ước Viên Biển báo chỉ dẫn tại Dubai Biển báo ưu tiên khi vào vòng xuyến tại Dubai Biển báo tín hiệu giao thông e-ink tại Úc Biển báo công nghệ tại thành phố Atlanta, Hoa Kỳ Biển báo được sơn trên đường tại Châu Âu Kích thước các loại biển báo chính Sơ đồ kết hợp các biển báo trên một cột Ma trận biển báo giao thông Đường Nguyễn Văn Linh, Quận 7, Thành phố Hồ Chí Minh. Đường Tô Hiến Thành, Quận 10, Thành phố Hồ Chí Minh Đường Nguyễn Lương Bằng, Thành phố Hà Nội Đường Quán Thánh, Thành phố Hà Nội Đường Tôn Đức Thắng Đường Hai Bà Trưng Đường Tô Hiến Thành Đường Phạm Văn Đồng Đường Quang Trung Đường Nguyễn Nghiêm Đường Phạm Quang Ảnh Sơ đồ hệ thống nhà nước về giao thông vận tải đô thị Biển báo vào đường cong kết hợp vạch sơn gờ giảm tốc Đèn tín hiệu kết hợp biển báo đèn tín hiệu Đảo vòng xuyến kết hợp biển báo nguy hiểm phía trước có vòng xuyến Biển báo nguy hiểm kết hợp tường hộ lan mềm Gương cầu lồi dùng với đường cong Biển báo cấm kết hợp biển phụ Biển báo cấm ô tô vượt kết hợp vạch sơn liền Biển báo xe buýt kết hợp vạch sơn Biển báo bệnh viện và chỉ dẫn khoảng cách Biển hiệu lệnh đi vòng xuyến Trang 5 6 7 8 8 9 10 10 11 14 16 17 17 18 18 24 25 25 26 26 27 27 29 34 35 35 36 36 37 37 38 38 39 viii Hình 3.11 Hình 3.12 Hình 3.13 Hình 4.1 Hình 4.2 Hình 4.3 Hình 4.4 Biển hiệu lệnh kết hợp vạch sơn Biển báo VMS tại TP.Hồ Chí Minh Các giải pháp bố trí đỗ xe dọc đường phố Đầu tuyến đường Nguyễn Tự Tân Cuối tuyến đường Nguyễn Tự Tân Nút giao Nguyễn Tự Tân và Phan Bội Châu Trung tâm thể dục thể thao tỉnh Quảng Ngãi 39 40 41 52 53 54 54 1 MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Thành phố Quảng Ngãi là đơn vị hành chính trực thuộc tỉnh Quảng Ngãi, là trung tâm chính trị, kinh tế, văn hóa, khoa học kỹ thuật và an ninh - quốc phòng của tỉnh Quảng Ngãi; thành phố Quảng Ngãi nằm vị trí gần trung độ của tỉnh; cách thành phố Đà Nẵng 123 km; cách thành phố Quy Nhơn 170 km; cách thành phố Hồ Chí Minh 821 Km và cách Thủ đô Hà Nội 889 Km. Trong những năm vừa qua, để phấn đấu trở thành đô thị loại II, tỉnh Quảng Ngãi đã chú trọng đầu tư cơ sở hạ tầng giao thông cho thành phố như: Xây dựng mới Đường ven biển Dung Quất – Sa Huỳnh, đường Bờ Nam sông Trà Khúc, đường Trường Chinh, nâng cấp nối dài đường Tô Hiến Thành , đường Phan Đình Phùng, … đã làm thay đổi bộ mặt giao thông và tạo đà cho ngành du lịch phát triển, góp phần tăng nhanh tốc độ phát triển kinh tế xã hội của tỉnh. Tuy nhiên, sự đầu tư này vẫn chưa đủ về số lượng lẫn chất lượng đối với mạng lưới giao thông của thành phố Quảng Ngãi. Tình trạng mất trật tư giao thông do các biển báo cấm đỗ xe, biển chỉ dẫn, hiệu lệnh sử dụng không đúng vị trí dẫn đến các phương tiện lưu thông trong thành phố đậu đỗ không đúng nơi quy định, đậu đỗ trong vùng hoạt động của các nút giao thông, các tuyến đường nhỏ hẹp gây ùn tắc cục bộ tại một số vị trí, đặc biệt vào giờ cao điểm. Hệ thống biển báo trên một số tuyến đường chưa đạt yêu cầu về kích thước, chiều cao, màu sắc và hiệu quả tầm nhìn vì đã quá cũ so với quy chuẩn mới của quốc gia (QCVN 41-2016) nhưng các bộ phận quản lý đô thị vẫn chưa điều chỉnh cho phù hợp. Một số hình ảnh minh họa: Đậu đỗ không đúng nơi quy định Biển báo bị rớt ra khỏi trụ 2 Biển báo bị nghiêng ngã Biển báo bị hạn chế tầm nhìn Đỗ xe trong vùng hoạt động nút giao thông Đỗ xe lấn chiếm lòng đường, vỉa hè Hệ quả của tình trạng biển báo nêu trên là hàng năm các vụ tai nạn giao thông nghiêm trọng hay va quẹt không có chiều hướng giảm mà nguy cơ gia tăng ngày càng cao. Để giải quyết các vấn đề nêu trên, cần phải nghiên cứu và đưa ra các giải pháp cần lắp đặt biển báo tại vị trí nào trên tuyến, vị trí nào tại nút giao? Quy hoạch lại hệ thống biển báo hiệu như thế nào cho phù hợp với quy hoạch kiến trúc đô thị chung của thành phố Quảng Ngãi? Cần làm những gì để quản lý và khai thác hệ thống biển báo đường bộ trong đô thị? Xuất phát từ đó, cần phải chuyên sâu nghiên cứu quy hoạch, thiết kế và quản lý khai thác hệ thống biển báo đường bộ thành phố Quảng Ngãi, sớm ứng dụng vào thực tiễn trong thành phố Quảng Ngãi và góp phần nâng cao hiệu quả khai thác sử dụng các tuyến đường. 2. Đối tượng nghiên cứu Hệ thống biển báo trong đô thị Quảng Ngãi 3. Phạm vi nghiên cứu Toàn bộ các tuyến đường trong phạm vi thành phố Quảng Ngãi. 4. Mục tiêu nghiên cứu Thông qua các kết quả khảo sát, đánh giá hiện trạng hệ thống biển báo trong thành phố Quảng Ngãi, chỉ ra những tồn tại, khiếm khuyết và sự không phù hợp của hệ thống biển báo đường bộ qua đó đề xuất các giải pháp qui hoạch, thiết kế và quản lý khai thác hệ thống biển báo đường bộ trên cơ sở tham chiếu các tiêu chuẩn, quy chuẩn trong và ngoài nước nhằm nâng cao khả năng khai thác của mạng lưới đường và đảm bảo trật tự giao thông trong thành phố. 3 5. Phương pháp nghiên cứu - Nghiên cứu lý thuyết: Phương pháp phân tích và tổng hợp lý thuyết. - Nghiên cứu thực nghiệm: Tổ chức điều tra tại thực địa hiện trạng giao thông, các nút giao thông, tuyến đường huyết mạch và đề xuất các giải pháp điều chỉnh hệ thống biển báo cho phù hợp. 6. Ý nghĩa khoa học của đề tài Trên cơ sở số liệu thống kê, điều tra, đo đạc thực tế, các số liệu tính toán tin cậy và tham chiếu các tiêu chuẩn, quy chuẩn hiện hành, các giải pháp đề xuất sẽ là cơ sở cho việc định hướng quy hoạch, thiết kế và quản lý khai thác hệ thống biển báo đường bộ phù hợp với điều kiện thực tế về hệ thống hạ tầng giao thông, về điều kiện giao thông (dòng xe) ở thành phố Quảng Ngãi góp phần hướng đến một đô thị phát triển bền vững. 7. Bố cục luận văn Chương 1. Giới thiệu tổng quan về biển báo giao thông. Chương 2. Đánh giá thực trạng hệ thống biển báo giao thông đường bộ trong đô thị. Chương 3. Giải pháp quy hoạch, thiết kế và quản lý khai thác hệ thống biển báo giao thông thành phố Quảng Ngãi Chương 4. Ứng dụng thiết kế biển báo cho tuyến đường Nguyễn Tự Tân, đoạn từ đường Phan Đình Phùng đến đường Trương Định. - Kết luận và kiến nghị. - Phụ lục 4 CHƯƠNG 1 GIỚI THIỆU TỔNG QUAN VỀ BIỂN BÁO GIAO THÔNG 1.1. Tổng quan về biển báo giao thông 1.1.1. Một số khái niệm chung Tổ chức giao thông: Tổ chức giao thông là những biện pháp tác động trực tiếp hoặc gián tiếp đến dòng giao thông về mặt không gian để nó vận hành theo ý muốn chủ quan của con người. Tổ chức giao thông là một bài toán tổng hợp kỹ thuật - kinh tế - xã hội. Các biện pháp tổ chức giao thông không chỉ là những biện pháp kỹ thuật giao thông đơn thuần dùng để cưỡng chế dòng giao thông mà nó còn là những biện pháp mang tính kinh tế - xã hội tác động đến những hành vi giao thông của con người. Các biện pháp tổ chức giao thông có thể được thực hiện với quy mô vĩ mô (cả mạng lưới đường) hoặc vi mô (một cung đường hoặc một nút giao thông) nhằm các mục đích sau: đảm bảo sự vận hành hiệu quả và kinh tế của hệ thống đường và các trang thiết bị; nâng cao an toàn giao thông và năng thực thông hành và giảm ùn tắc, giảm chi phí và thời gian đi lại; nâng cao chất lượng phục vụ hành khách của hệ thống giao thông, đặc biệt là giao thông công cộng; giảm ô nhiễm môi trường do giao thông gây ra như bụi, tiếng ồn và khí thải; nâng cao tính văn minh và hiện đại của đô thị. Tổ chức giao thông trên đường đô thị: Là việc sử dụng các cộng cụ điều khiển giao thông (như biển báo, ký hiệu, hình vẽ, đèn tín hiệu, chiếu sáng, ...) để sắp xếp, bố trí, phối hợp các bộ phận của đường đô thị nhằm tối ưu hóa sử dụng năng lực sẵn có của công trình hạ tầng đường bộ, nhằm đảm bảo cân bằng giữa năng lực cung ứng với nhu cầu sử dụng hạ tầng đường bộ. Đường đô thị (hay đường phố): Là đường bộ trong đô thị gồm phố, đường ô tô thông thường và các tuyến đường chuyên dụng khác. (Nguồn: TCXDVN 104:2007). Đường phố có 02 chức năng cơ bản: Chức năng giao thông và chức năng không gian. Chức năng giao thông được phản ánh đầy đủ qua chất lượng dòng, các chỉ tiêu giao thông như tốc độ, mật độ, hệ số sử dụng khả năng thông hành. Chức năng giao thông được biểu thị bằng hai chức năng phụ đối lập nhau là: cơ động và tiếp cận. Loại đường có chức năng cơ động cao thì đòi hỏi phải đạt được tốc độ xe chạy cao, đây là các đường cấp cao, có lưu lượng xe chạy lớn, chiều dài đường lớn, mật độ xe chạy thấp. Loại đường có chức năng tiếp cận cao thì không đòi hỏi tốc độ xe chạy cao nhưng phải thuận lợi về tiếp cận với các điểm đi - đến. Chức năng không gian của đường phố được biểu thị qua quy mô bề rộng chỉ giới đường đỏ của đường phố. Trong phạm vi này mỗi bộ phận của mặt cắt ngang được thể hiện rõ chức năng không gian của nó như: kiến trúc cảnh quan, môi trường, bố trí công trình hạ tầng ở trên và dưới mặt đất. Điều khiển giao thông: Là mọi tác động trực tiếp hoặc gián tiếp vào dòng giao 5 thông về mặt thời gian. Mục tiêu của điều khiển giao thông là thiết lập các phương thức kết nối thống nhất giữa lái xe và ý đồ, kết quả thiết kế của người thiết kế. Ngôn ngữ sử dụng trong điều khiển giao thông là luật giao thông, hệ thống biển báo, vạch sơn, đèn tín hiệu... Biển báo giao thông: Là những biển báo được dựng ven đường giao thông để cung cấp thông tin cụ thể đến người tham gia giao thông. 1.1.2. Lịch sử phát triển của biển báo giao thông Những tấm biển báo giao thông đầu tiên ra đời cùng với sự hình thành của những con đường. Thời cổ xưa, những lữ khách đã biết sử dụng các ký hiệu được khắc trên thân cây hay sử dụng những hòn đá để làm mốc, xác định những điểm mà họ đã đi qua trên suốt hành trình Cho đến thế kỷ thứ 3 TCN, tại Roma những tấm biển báo giao thông đầu tiên đã được xuất hiện. Trên khắp các tuyến đường giao thông chính tại Roma, xuất hiện những cột hình trụ ghi lại khoảng cách từ điểm đặt cột tới Nghị viện Roma và sau đó, rất nhiều nước trên thế giới cũng bắt đầu làm theo người Roma và những chiếc cột khoảng cách này trở nên phổ biến Hình 1.1. Biển báo cột hình trụ tại Roma Năm 1895, khi chiếc ô tô đầu tiên trên thế giới ra đời đòi hỏi những nhà quản lý về giao thông phải làm những gì để đảm bảo an toàn trên những tuyến đường đông đúc. Mặc dù thời đó, ô tô di chuyển tương đối chậm, nếu đem so với tốc độ xe ngựa thì chúng chẳng hơn là bao. Năm 1903, tại thủ đô Pari của nước Pháp. Những chiếc biển báo giao thông đầu tiên đã được lắp đặt. Những tấm biển báo này có 2 màu chính là màu xanh và đen. Phía nền biển báo có sơn những biểu tượng màu trắng để biểu thị các ý nghĩa như chỗ ngoặt nguy hiểm, đường dốc nguy hiểm hay những đoạn đường gồ ghề, không bằng phẳng Khi mà công nghiệp ô tô phát triển đòi hỏi nhà lãnh đạo phải có những giải pháp để nâng cao hiệu quả tổ chức và quản lý giao thông đường bộ và đảm bảo trật tự an toàn giao thông trên các tuyến đường. Năm 1909, các quốc gia Châu Âu đã tiến 6 hành một cuộc họp tại Pari và cùng nhau soạn thảo “Công ước quốc tế về sự di chuyển của ô tô”. Theo công ước này thì sẽ có 4 biển báo giao thông được thông qua biểu thị những ý nghĩa như: Biển báo đường gồ ghề, biển báo đường giao nhau, biển báo đường bộ giao đường sắt và biển báo đường khúc khuỷu. Cũng nằm trong công ước, khoảng cách từ điểm đặt biển báo tới điểm nguy hiểm được quy định chính xác là 250 m Hình 1.2. Biển báo theo công ước quốc tế và sự di chuyển của ô tô Mãi 23 năm sau, tại Hội thảo quốc tế diễn ra tại Pari với sự tham gia của 50 quốc gia trên thế giới. 2 biển báo mới được thông qua trong hệ thống biển báo giao thông lúc bấy giờ là 2 biển báo hình tam giác với ý nghĩa biển báo “đường sắt không được canh gác” và biển báo ” STOP” Đến năm 1930, Hội nghị tại Giơ ne vơ, Thụy Sĩ thì hệ thống biển báo giao thông đã chính thức được tăng thành 26 biển báo theo quy định tại “công ước áp dụng thống nhất biển báo trên đường”. Ngoài ra, biển báo giao thông được chia thành 3 nhóm chính là biển báo nguy hiểm, biển báo hiệu lệnh và biển báo chỉ dẫn. Từ thời điểm đó, các nước trên thế giới sử dụng 2 hệ thống biển báo giao thông đó là hệ thống biển báo theo công ước Giơ-ne-vơ và hệ thống biển báo theo chuẩn Anh-Mỹ. Những tấm biển báo giao thông theo chuẩn Anh-Mỹ thì ngoài những biểu tượng được ký hiệu trong biển báo thì trong biển báo hiệu theo chuẩn này còn có thêm những chỉ dẫn bằng chữ viết. Biển báo hiệu có hình dạng chữ nhật, nền biển báo màu trắng, chữ viết bên trong có màu đen hoặc đỏ. Biển báo cấm thì được ghi bằng chữ đỏ, biển báo giao thông nguy hiểm thì có hình con thoi, nền biển báo màu vàng và chữ có màu đen Đến mãi năm 1968, tại công ước Viên về báo hiệu và tín hiệu giao thông đường bộ trong hội nghị UNESCO (7/10 – 8/11/1968) tại Áo thì khi đó, hệ thống biển báo giao thông được chia thành 8 nhóm chính 7 Hình 1.3 Biển báo tại công ước Viên 1.1.3. Chức năng của biển báo giao thông Hệ thống biển báo giao thông giữ một vị trí khá quan trọng trong việc điều khiển giao thông trên thế giới nói chung và ở Việt Nam nói riêng. Cùng với CSGT và đèn tín hiệu giao thông, hệ thống biển báo giao thông đã tạo nên tính trật tự, an toàn, giúp các phương tiện tham gia giao thông được lưu thông, đi lại tránh ùn tắc và hạn chế tai nạn Với những đoạn đường vắng vẻ hay các khu vực đông dân cư nơi có mật độ giao thông là khác nhau mà các lực lượng CSGT không thể nào mà túc trực một cách liên tục được để có thể phân luồng được thì khi đó, hệ thống các biển báo giao thông đường bộ sẽ làm thay công việc đó. Giúp giao thông giảm ùn tắc, an toàn cũng như tiết kiệm thời gian cho người tham gia giao thông 1.2. Một số quan điểm trong thiết kế biển báo giao thông 1.2.1. Quan điểm về biển báo giao thông trên thế giới - Hệ thống biển báo chỉ dẫn trên thế giới có kích thước lớn, kích cỡ chữ to, rõ ràng, dễ đọc, dễ nhận thấy từ xa, tạo điều kiện cho người điều khiển phương tiện giao thông xử lý kịp thời từ xa. Vấn đề này tại Việt Nam, biển báo chỉ dẫn kích thước còn nhỏ, khó có thể nhận biết từ xa, dẫn đến tình trạng người điều khiển phương tiện giao thông không kịp xử lý từ xa, hạn chế công năng của biển báo chỉ dẫn. 8 Hình 1.4 Biển báo chỉ dẫn tại Dubai - Tại những vị trí nút giao thông có vòng xuyến, được bố trí biển báo nhường đường cho dòng xe ưu tiên trong vòng xuyến, điều này tăng tính an toàn giao thông trong quá trình nhập dòng và hoạt động trong vòng xuyến. Hiện nay, ở Việt Nam tại các vị trí nút giao thông có vòng xuyến, rất ít thấy loại biển báo này, dẫn đến tình trạng xe lưu thông từ ngoài vòng xuyến nhập dòng vào trong hoạt động của vòng xuyến vẫn không giảm tốc độ, gây nguy hiểm đến an toàn giao thông. Hình 1.5 Biển báo ưu tiên khi vào vòng xuyến tại Dubai 9 - Hiên nay, Úc là đất nước triển khai hệ thống tín hiệu giao thông e-ink (là công nghệ màn hình tiêu thụ điện năng cực thấp, với nội dung hiển thị rõ ràng) đầu tiên trên thế giới. Hình 1.6 Biển báo tín hiệu giao thông e-ink tại Úc + Sydney là thành phố đầu tiên ở Úc được trang bị các biển báo sử dụng loại màn hình E-Ink nói trên, nhằm cung cấp các thông tin theo thời gian thực đến các tài xế. Mỗi tấm biển như vậy đều hỗ trợ kết nối 3G, cập nhật thông tin liên tục từ dữ liệu của máy chủ do chính phủ quốc gia này quản lý. + Bên cạnh đó, số biển báo nói trên còn được trang bị một cái đèn nhỏ nhằm cung cấp ánh sáng vào ban đêm. Năng lượng dùng cho chiếc đèn này có được nhờ hệ thống năng lượng mặt trời tích hợp sẵn, mức tiêu thụ điện của màn hình gần như bằng 0 ở trạng thái tĩnh. - Trên thế giới hiện nay công nghệ ITS là công nghệ mới phát triển, được sử dụng để giải quyết các vấn đề của giao thông đường bộ, bao gồm tai nạn và ùn tắc giao thông. ITS sử dụng các tiến bộ của công nghệ thông tin và viễn thông để liên kết giữa con người, hệ thống đường giao thông và phương tiện giao thông lưu thông trên đường thành một mạng lưới thông tin và viễn thông phục vụ cho việc lưu thông tối ưu trên đường cao tốc. Đây là hệ thống bao gồm các phương tiện truyền hình, nối mạng quản lý toàn quốc. Nhà quản lý chỉ cần ngồi một chỗ vẫn có thể bao quát được toàn bộ hệ thống đường toàn quốc. Đơn cử, một sự kiện đang xảy ra trên một điểm của đường cao tốc có thể lập tức được thông báo trong toàn hệ thống quản lý và sử dụng đường cao tốc, đồng thời kết nối với tổ chức thanh tra giao thông trên toàn quốc để kịp thời xử lý. 10 Hình 1.7 Biển báo công nghệ tại thành phố Atlanta, Hoa Kỳ - Một số quốc gia Châu Âu để tăng khả năng quan sát của các tài xế và phát huy tốt hơn hiệu quả các biển báo hiệu đường bộ (đặc biệt các biển báo cấm) đã sử dụng cách thức sơn trực tiếp biển báo lên hệ thống đường. Hình 1.8 Biển báo được sơn trên đường tại Châu Âu 1.2.2. Các quan điểm về hệ thống biển báo ở đô thị Việt Nam: Hiện nay Bộ Giao thông vận tải đã có Thông tư số 06/2016/TT-BGTVT ngày 08/4/2016 ban hành Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về báo hiệu đường bộ số 41/2016/BGTVT do Tổng cục Đường bộ Việt Nam biên soạn, Bộ Khoa học và Công nghệ thẩm định. Tại Thông tư này, Bộ Giao thông vận tải đã quy định kích thước biển