Lêi më ®Çu
Trªn thÕ giíi, b¶o hiÓm lµ mét ngµnh ®· cã tõ rÊt l©u ®êi. T¹i c¸c níc ph¸t
triÓn b¶o hiÓm ®· cho thÊy ®îc vµi trß qua träng trong nÒn kinh tÕ vµ c¶ trong ®êi
sèng cña mäi ngêi d©n. B¶o hiÓm kh«ng chØ thùc hiÖn viÖc huy ®éng vèn cho
nÒn kinh tÕ mµ nã cßn gãp phÇn ®¶m b¶o æn ®Þnh tµi chÝnh cho c¸c c¸ nh©n, gia
®×nh, cho mäi tæ chøc vµ doanh nghiÖp ®Ó kh«i phôc ®êi sèng vµ ho¹t ®éng s¶n
xuÊt kinh doanh mçi khi gÆp rñi ro. ë ViÖt Nam ngµnh b¶o hiÓm còng ®· cã h¬n
40 n¨m ho¹t ®éng nhng vÉn cßn lµ mét ngµnh rÊt míi. Nhng theo xu thÕ ph¸t
triÓn chung vµ nhu cÇu cña nÒn kinh tÕ, ngµnh b¶o hiÓm ®· ®îc quan t©m ph¸t
triÓn mét c¸ch ®óng ®¾n. ChØ trong kho¶ng 5 n¨m trë l¹i ®©y b¶o hiÓm míi dÇn
trë nªn quen thuéc ®èi víi ®a sè ngêi d©n ViÖt Nam. Vµ ngµnh b¶o hiÓm còng
ngµy mét chøng tá ®îc tÇm quan träng cña m×nh ®èi víi ngµnh kinh tÕ vµ ®ang
dÇn ®i vµo cuéc sèng cña mçi ngêi d©n.
HiÖn nay, trong c«ng cuéc x©y dùng vµ ph¸t triÓn ®Êt níc, vÊn ®Ò quan
träng hµng ®Çu ®îc ®Æt ra ®ã lµ viÖc ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng giao th«ng vµ vËn
t¶i. HÖ thèng c¬ së h¹ tÇng giao th«ng vµ vËn t¶i ë níc ta hiÖn nay vÉn cßn thÊp
kÐm cha ®¸p øng ®îc sù gia t¨ng cña c¸c ph¬ng tiÖn giao th«ng. VÊn ®Ò tai n¹n
giao th«ng ®ang trë thµnh vÊn ®Ò quan t©m cña tÊt c¶ mäi ngêi mäi nhµ vµ toµn
x· héi. Nhµ níc ta ®· cã rÊt nhiÒu nh÷ng biÖn ph¸p nh»m gi¶m thiÓu tæn thÊt do
tai n¹n giao th«ng vµ hç trî nh÷ng trêng hîp bÞ tai n¹n sím håi phôc søc khoÎ,
phôc håi tµi chÝnh hoµ nhËp cuéc sèng céng ®ång. Mét trong sè nh÷ng biÖn ph¸p
®ã lµ viÖc triÓn khai c¸c nghiÖp vô b¶o hiÓm xe c¬ giíi t¹i c¸c doanh nghiÖp b¶o
hiÓm, trong ®ã cã nghiÖp vô b¶o hiÓm vËt chÊt xe c¬ giíi. Vµ kh©u quan träng
nhÊt trong nghiÖp vô nµy lµ gi¶i quyÕt khiÕu n¹i. Trong thêi gian thùc tËp t¹i
PJICO em thÊy c«ng t¸c nµy trong nghiÖp vô b¶o hiÓm vËt chÊt xe c¬ giíi ®îc
c«ng ty thùc hiÖn kh¸ hiÖu qu¶. Gi¶i quyÕt khiÕu n¹i trong nghiÖp vô nµy cã vai
trß rÊt lín, kh«ng chØ víi c«ng ty mµ quan träng h¬n lµ víi nh÷ng ngêi bÞ tai n¹n.
C«ng t¸c nµy ®îc thùc hiÖn cµng hiÖu qu¶ th× t¸c dông cña nã cµng to lín. V×
vËy em ®· quyÕt ®Þnh chän ®Ò tµi “NghiÖp vô b¶o hiÓm vËt chÊt xe c¬ giíi ë
PJICO vµ gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ c«ng t¸c khiÕu n¹i ë PJICO”
víi môc ®Ých nghiªn cøu kü h¬n c«ng t¸c gi¶i quyÕt khiÕu n¹i ë ®©y. Sau ®ã, víi
nh÷ng kiÕn thøc ®· häc nªu ra mét sè gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao c«ng t¸c nµy t¹i
c«ng ty, qua ®ã ®¸p øng tèt h¬n nhu cÇu cña x· héi vµ gãp phÇn vµo sù ph¸t triÓn
chung cña c«ng ty.
PhÇn néi dung chÝnh cña ®Ò tµi gåm 3 phÇn:
1
Ch¬ng I: Lý luËn chung vÒ nghiÖp vô b¶o hiÓm xe c¬ giíi.
Ch¬ng II: Thùc tr¹ng triÓn khai nghiÖp vô b¶o hiÓm vËt chÊt xe
c¬ giíi vµ c«ng t¸c gi¶i quyÕt khiÕu n¹i nghiÖp vô nµy t¹i
PJICO.
Ch¬ng III: Mét sè gi¶i ph¸p vµ kiÕn nghÞ nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ c«ng t¸c
gi¶i quyÕt khiÕu n¹i ®èi víi nghiÖp vô b¶o hiÓm vËt chÊt xe c¬
giíi ë PJICO.
2
Néi dung
Ch¬ng I: Lý luËn chung vÒ nghiÖp vô b¶o hiÓm xe
c¬ giíi.
I - Kh¸i qu¸t chung vÒ nghiÖp vô b¶o hiÓm xe c¬ giíi.
1. Sù cÇn thiÕt kh¸ch quan cña b¶o hiÓm xe c¬ giíi.
Trong mét vµi n¨m trë l¹i ®©y, cïng víi sù më cöa, kinh tÕ níc ta ®· cã ®îc t¨ng trëng kh¸. Sù t¨ng trëng ®ã ®· t¹o ®iÒu kiÖn cho ngµnh giao th«ng vËn
t¶i ph¸t triÓn, ®Æc biÖt lµ giao th«ng ®êng bé. Nh÷ng c©y cÇu, nh÷ng con ®êng
cao tèc, ®êng nhùa, ®êng ®¸,… ®îc x©y dùng víi sè lîng vµ chÊt lîng ngµy cµng
cao trªn kh¾p mäi miÒn cña ®Êt níc. TÝnh tíi n¨m 2002 m¹ng ®êng bé ViÖt
Nam dµi 221.115 km. Trong ®ã quèc lé chiÕm 15.824 km ( 7,16%); ®êng liªn
tØnh vµ tØnh lé lµ 19.916 km ( 9,00%); ®êng huyÖn lé 37.947 km (17,16%); ®êng
®Þa ph¬ng chung 134.463 km (60,8%); ®êng ®« thÞ 5.944 km (2,69%); ®êng
chuyªn dïng 7021 km (3.18%). Cïng víi ®ã, c¸c ph¬ng tiÖn giao th«ng vËn t¶i
®êng bé ngµy cµng nhiÒu ®a d¹ng, phong phó ®Ó ®¸p øng nhu cÇu ®i l¹i vµ vËn
chuyÓn cña con ngêi. C¸c doanh nghiÖp thµnh lËp míi ngµy cµng nhiÒu vµ sè lîng « t« ®Ó vËn chuyÓn hµng ho¸ còng t¨ng theo. Mét sè gia ®×nh giµu cã th× cã
thÓ mua xe « t« gia ®×nh. Mét sè gia ®×nh kh¸ gi¶ víi sè tiÒn kho¶ng 50 triÖu
®ång tÝch luü céng thªm tiÒn vay ng©n hµng lµ cã thÓ kinh doanh vËn t¶i hµng
ho¸ hay hµnh kh¸ch. Cßn nh÷ng gia ®×nh víi thu nhËp trung b×nh còng chØ cÇn 5
– 7 triÖu ®ång lµ cã thÓ mua ®îc xe m¸y ®Ó ®¸p øng nhu cÇu ®i l¹i. Do ®ã, sè lêng xe c¬ giíi ë níc ta t¨ng lªn kh«ng ngõng vµ rÊt nhanh chãng. nhng bªn c¹nh
®ã sè vô tai n¹n giao th«ng ®êng bé vµ sè ngêi chÕt v× tai n¹n còng t¨ng nhanh.
Nh vËy, tai n¹n giao th«ng x¶y ra ngµy cµng nhiÒu vµ sè vô tai n¹n t¨ng theo sè
lîng xe c¬ tham gia giao th«ng cïng víi sè kil«met ®êng míi ®îc ®a vµo sö
dông lµ ®iÒu ch¨c ch¾n. §iÒu nµy ®îc thÓ hiÖn râ qua sè liÖu thèng kª trong hai
b¶ng sau:
B¶ng 1: Số lượng xe tham gia giao thông.
Năm
1992
1993
1994
1995
1996
Tổng số
1.974.261
2.720.062
3.330.000
3.918.935
4.595.250
ô tô
270.036
292.899
330.000
340.779
386.976
3
Mô tô
1.704.225
2.427.163
3.000.000
3.578.156
4.208.274
1997
1998
1999
2000
2001
2002
2003
5.244.978
5.643.000
6.051.000
6.965.562
8.916.134
10.880.401
12.054.000
417.768
443.000
465.000
486.608
557.092
607.401
675.000
4.827.210
5.200.000
5.586.000
6.478.954
8.359.042
10.273.000
11.379.000
(Nguån:”Côc §êng bé”)
Qua b¶ng trªn ta thÊy tõ n¨m 1992 ®Õn n¨m 2003 tèc ®é t¨ng lîng xe c¬
giíi ë níc ta lµ rÊt lín. Sè lîng xe ®· t¨ng h¬n 6 lÇn, trung b×nh mçi n¨m t¨ng
h¬n 900.000 xe c¸c lo¹i. §Æc biÖt lµ trong ba n¨m 2000, 2001 vµ 2002, mçi n¨m
t¨ng kho¶ng 2 triÖu xe. Trong ®ã, «t« mçi n¨m t¨ng khoang 37.000 xe, gÊp
kho¶ng 2.5 lÇn. Cßn xe m¸y t¨ng gÇn 7 lÇn, mçi n¨m t¨ng kho¶ng 880.000 xe.
4
B¶ng 2:Tình hình tai nạn giao thông ở Việt Nam: Từ năm 1992-2003:
Năm
Số vụ
1992
1993
1994
1995
1996
1997
1998
1999
2000
2001
2002
2003
8.165
11.678
13.118
15.376
19.075
19.159
19.975
20.733
22.486
25.04
27.134
19.852
Số
người
chết
2.755
4.35
4.533
5.43
5.581
5.68
6.067
6.67
7.5
10.477
12.8
11.319
Số người bị T/L số người chết
thương
trên 10.000 xe
9.04
13,9
12.59
15,9
13.056
13,6
16.92
13,8
21.556
12,1
21.905
10,8
22.723
10,7
23.911
10,9
25.4
10,7
29.188
11,7
30.733
11,8
20.4
9,4
(Nguån:” Côc §êng bé”)
Qua b¶ng trªn ta thÊy, tai nạn giao thông Đường bộ ở Việt Nam liên
tục tăng về số vụ, số người bị chết và số người bị thương. Năm 1995, số vụ tai
nạn xảy ra hơn 15.000, năm 1996 số vụ tăng khá cao, lên đến hơn 19.000, từ
năm 1997 đến năm 2000, tai nạn tiếp tục tăng tới hơn 22.000 vụ làm chết bình
quân 6.500 người, riêng năm 2001 tuy số vụ tăng không cao nhưng số người bị
chết tăng đột biến (10.866 người). Năm 2003, số người chết về tai nạn giao
thông đường bộ đã bước đầu giảm xuống (-9,4%), số người bị thương giảm
xuống (-35,2%). Số lượng xe máy tham gia giao thông tăng cao làm tai nạn giao
thông đường bộ tăng đột biến. Thể hiện: Số vụ tai nạn do xe máy gây ra chiếm
tỷ lệ cao trong tai nạn giao thông đường bộ:
+ Năm 1993: xe máy tăng 42,42% (tăng 722.938 xe, trước đó mỗi năm
chỉ tăng dưới 200.000 xe), số người chết vì TNGT tăng 29,9%.
+ Năm 2000: xe máy tăng 11,6% và số người bị chết bắt đầu tăng cao:
12,44%
+ Năm 2001: xe máy tăng 29,61% (1.880.088 xe), số người bị chết vì tai
nạn giao thông đường bộ tăng đột biến: 39.69%.
5
Tai n¹n giao th«ng x¶y ra lµ do nhiÒu nguyªn nh©n kh¸c nhau, cã c¶
nh÷ng nguyªn nh©n chñ quan vµ nh÷ng nguyªn nh©n kh¸ch quan. Nhng dï cho
nguyªn nh©n nµo th× mét ®iÒu ch¾c ch¾n lµ khi tai n¹n x¶y ra th× c¶ ngêi bÞ n¹n,
ngêi chñ xe, ngêi th©n cña hä hay doanh nghiÖp ®Òu ph¶i chÞu nh÷ng tæn thÊt
nhÊt ®Þnh. Nh÷ng tæn thÊt ®ã ®«i khi rÊt nhá nhng cã nh÷ng lóc nã ®Ó l¹i hËu qu¶
rÊt nÆng nÒ, cã thÓ lµ khiÕn cho mét gia ®×nh bÞ l©m vµo t×nh tr¹ng khã kh¨n hay
thËm chÝ khiÕn cho mét doanh nghiÖp bÞ l©m vµo t×nh tr¹ng ph¸ s¶n. V× thÕ tham
gia b¶o hiÓm xe c¬ giíi lµ hÕt søc cÇn thiÕt. §Ó khi tai n¹n x¶y ra g©y thiÖt h¹i
lín vÒ tµi chÝnh, doanh nghiÖp b¶o hiÓm sÏ båi thêng cho nh÷ng thiÖt h¹i ®ã,
®¶m b¶o cho cuéc sèng gia ®×nh hay ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña chñ xe.
2.T¸c dông cña b¶o hiÓm xe c¬ giíi.
B¶o hiÓm xe c¬ giíi ®· ®em l¹i nh÷ng t¸c dông to lín cho mçi c¸ nh©n,
mçi tæ chøc kinh tÕ-x· héi.
2.1.§èi víi c¸ nh©n vµ doanh nghiÖp.
Chñ ph¬ng tiÖn giao th«ng vËn t¶i khi tham gia b¶o hiÓm sÏ nép cho nhµ
b¶o hiÓm mét kho¶n tiÒn gäi lµ phÝ b¶o hiÓm, c¸c kho¶n phÝ nµy sÏ h×nh thµnh
quü tiÒn tÖ tËp trung. C¸c c«ng ty b¶o hiÓm sö dông quü nµy ®Ó chi tr¶ cho ho¹t
®éng qu¶n lý kinh doanh vµ phÇn lín lµ chi båi thêng cho ngêi ®îc b¶o hiÓm khi
cã c¸c tæn thÊt x¶y ra thuéc ph¹m vi b¶o hiÓm. Nh vËy, khi cã c¸c tæn thÊt x¶y ra
thuéc ph¹m vi b¶o hiÓm chñ ph¬ng tiÖn giao th«ng vËn t¶i sÏ ®îc båi thêng. Do
vËy b¶o hiÓm xe c¬ giíi ra ®êi gãp phÇn æn ®Þnh t¸i chÝnh, kh¾c phôc nh÷ng hËu
qu¶ khã kh¨n vÒ vËt chÊt còng nh tinh thÇn cho ngêi bÞ n¹n, gióp hä nhanh
chãng kh«i phôc sau rñi ro tai n¹n.
2.2.§èi víi x· héi.
B¶o hiÓm xe c¬ giíi gióp cho ngêi tham gia nhanh chãng kh¾c phôc nhng
khã kh¨n vÒ tµi chÝnh, gi¶i quyÕt nhng tranh chÊp ph¸t sinh gi÷a ngêi bÞ thiÖt h¹i
vµ ngêi cã tr¸ch nhiÖm tring thiÖt h¹i ®ã.. Qua ®ã gãp phÇn ®¶m b¶o trËt tù an
toµn x· héi. Ngoµi ra, c¸c c«ng ty b¶o hiÓm cßn tham gia vµo c¸c ho¹t ®éng x·
héi gióp n©ng cao nhËn thøc vµ ý thøc chÊp hµnh luËt giao th«ng, x©y dùng
nh÷ng c«ng tr×nh ®¶m b¶o an toµn giao th«ng, x©y dùng, mua s¾m trang thiÕt bÞ
an toµn nh r¶i nhùa, lµm lan can hai bªn ®êng, x©y dùng ®êng tr¸nh n¹n trªn c¸c
®Ìo dèc, t¨ng thªm c¸c biÓn b¸o nguy hiÓm … c¸c biÖn ph¸p nµy c¶ chñ xe vµ
nhµ b¶o hiÓm ®Òu cã lîi.
2.3.§èi víi Nhµ níc.
Th«ng qua thuÕ, c¸c c«ng ty b¶o hiÓm cßn gãp phÇn t¨ng doanh thu cho
ng©n s¸ch Nhµ níc. Ngoµi ra b¶o hiÓm lµ kªnh huy ®éng vèn quan träng ®èi víi
6
nÒn kinh tÕ vµ gãp phÇn t¹o thªm viÖc lµm cho ngêi lao ®éng, gãp phÇn gi¶m
g¸nh nÆng vÒ viÖc lµm.
II - Nh÷ng néi dung c¬ b¶n cña nghiÖp vô b¶o
hiÓm vËt chÊt xe c¬ giíi.
1. §èi tîng vµ ph¹m vi b¶o hiÓm.
1.1. §èi tîng b¶o hiÓm.
Xe c¬ giíi ®îc hiÓu lµ tÊt c¶ c¸c lo¹i xe tham gia giao th«ng trªn ®êng bé
vµ chØ cã thÓ chuyÓn ®éng b»ng ®éng c¬ cña chÝnh m×nh. C¸c lo¹i xe c¬ giíi bao
gåm «t«, m«t« vµ xe m¸y. B¶o hiÓm vËt chÊt xe c¬ giíi lµ lo¹i h×nh b¶o hiÓm tµi
s¶n vµ ®îc thùc hiÖn díi h×nh thøc b¶o hiÓm tù nguyÖn. Qua ®ã, chñ xe tham gia
b¶o hiÓm vËt chÊt xe sÏ ®îc båi thêng cho nh÷ng thiÖt h¹i vËt chÊt x¶y ra víi xe
cña m×nh do nh÷ng rñi ro ®îc b¶o hiÓm g©y nªn. Nhng xe c¬ giíi chØ ®îc b¶o
hiÓm khi cã ®ñ nh÷ng ®iÒu kiÖn c¬ b¶n nh: xe ph¶i cã gi¸ trÞ sö dông; xe ph¶i
x¸c ®Þnh ®îc vÒ mÆt gi¸ trÞ hay lîng ho¸ ®îc b»ng tiÒn; xe ph¶i ®¸p øng ®Çy ®ñ
c¸c yªu cÇu vÒ mÆt kü thuËt vµ an toµn giao th«ng theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt;
xe ph¶i lµ mét chØnh thÓ hoµn chØnh. Nh vËy, ®èi tîng b¶o hiÓm vËt chÊt xe c¬
giíi lµ b¶n th©n nh÷ng chiÕc xe cßn gi¸ trÞ vµ ®îc phÐp lu hµnh trªn l·nh thæ
quèc gia.
Trªn thùc tÕ, chñ xe cã thÓ tham gia b¶o hiÓm cho toµn bé xe, thêng lµ víi
m«t«, xe m¸y hoÆc chØ tham gia b¶o hiÓm cho mét sè bé phËn cña xe, th êng lµ
víi xe «t«. Bé phËn xe hay tæng thµnh xe, ®èi víi «t« cã c¸c tæng thµnh nh: th©n
vá, ®éng c¬, hép sè, hÖ thèng l¸i,…
1.2. Ph¹m vi b¶o hiÓm.
Ph¹m vi b¶o hiÓm lµ ph¹m vi giíi h¹n nh÷ng rñi ro mµ theo tho¶ thuËn
nÕu nh÷ng rñi ro ®ã x¶y ra th× nhµ b¶o hiÓm sÏ chÞu tr¸ch nhiÖm båi thêng cho
chñ ph¬ng tiÖn. Còng nh c¸c nghiÖp vô b¶o hiÓm kh¸c, b¶o hiÓm vËt chÊt xe c¬
giíi còng chØ nhËn b¶o hiÓm cho nh÷ng rñi ro ngÉu nhiªn, bÊt ngê g©y thiÖt h¹i
phÇn vËt chÊt th©n xe. Th«ng thêng, nh÷ng rñi ro ®îc b¶o hiÓm bao gåm:
+ Tai n¹n do ®©m va, lËt ®æ;
+ Ch¸y, næ, b·o lôt, sÐt ®¸nh, ®éng ®Êt, ma ®¸;
+ MÊt c¾p toµn bé xe;
+ Tai n¹n do rñi ro bÊt ngê kh¸c g©y nªn.
Tuy nhiªn, b¶o hiÓm sÏ kh«ng chÞu tr¸ch nhiÖm båi thêng thiÖt h¹i trong
nh÷ng trêng hîp sau:
7
+ Hao mßn tù nhiªn, mÊt gi¸, gi¶m dÇn chÊt lîng, háng hãc do khuyÕt tËt
hoÆc h háng thªm do söa ch÷a;
+ H háng vÒ ®iÖn hoÆc bé phËn m¸y mãc, thiÕt bÞ, s¨m lèp mµ kh«ng do
tai n¹n g©y ra;
+ MÊt c¾p bé phËn xe;
+ Chñ xe, l¸i xe cè ý g©y thiÖt h¹i;
+ Chñ xe l¸i xe vi ph¹m c¸c quy ®Þnh vÒ trËt tù an toµn giao th«ng(xe
kh«ng cã giÊy phÐp, l¸i xe kh«ng cã b»ng l¸i,…);
+ Xe kh«ng ®ñ ®iÒu kiÖn kÜ thuËt vµ thiÕt bÞ an toµn ®Ó lu hµnh theo quy
®Þnh cña luËt an toµn giao th«ng ®êng bé;
+ Nh÷ng thiÖt h¹i gi¸n tiÕp nh: gi¶m gi¸ trÞ th¬ng m¹i, lµm ®×nh trÖ s¶n
xuÊt kinh doanh;
+ ThiÖt h¹i do chiÕn tranh.
Ngoµi ra, còng nh c¸c nghiÖp vô b¶o hiÓm kh¸c, b¶o hiÓm cßn chÞu tr¸ch
nhiÖm ®èi víi nh÷ng chi phÝ cÇn thiÕt vµ hîp lý nh»m ®Ò phßng vµ h¹n chÕ tæn
thÊt x¶y ra thªm, c¸c chi phÝ ph¸t sinh khi ®a xe vÒ n¬i söa ch÷a, chi phÝ gi¸m
®Þnh nÕu thuéc tr¸ch nhiÖm cña b¶o hiÓm ®· ®îc quy ®Þnh tríc trong hîp ®ång.
Trong thêi h¹n b¶o hiÓm, nÕu chñ xe chuyÓn quyÒn së h÷u xe cho chñ xe
míi th× quyÒn lîi b¶o hiÓm vÉn cßn hiÖu lùc víi chñ xe míi, nÕu chñ xe cò
kh«ng chuyÓn quyÒn lîi b¶o hiÓm cho chò xe míi th× c«ng ty b¶o hiÓm sÏ hoµn
l¹i phÝ cho hä.
2. Gi¸ trÞ b¶o hiÓm vµ sè tiÒn b¶o hiÓm.
Gi¸ trÞ b¶o hiÓm cña xe c¬ giíi lµ gi¸ trÞ thùc tÕ trªn thÞ trêng cña xe t¹i
thêi ®iÓm chñ xe tham gia b¶o hiÓm cho xe. ViÖc x¸c ®Þnh ®óng gi¸ trÞ cña xe
tham gia b¶o hiÓm lµ rÊt quan träng v× ®©y lµ c¬ së ®Ó båi thêng. Gi¸ trÞ xe thêng
®îc x¸c ®Þnh dùa vµo nh÷n yÕu tè nh: lo¹i xe, n¨m s¶n xuÊt, møc ®é sö dông xe,
…
Tuy nhiªn, trªn thùc tÕ, ®Ó ®¬n gi¶n trong viÖc x¸c ®Þnh gi¸ trÞ b¶o hiÓm
cña xe, c¸c c«ng ty b¶o hiÓm thêng tÝnh trªn c¬ së gi¸ mua míi (nguyªn gi¸) vµ
khÊu hao cho thêi gian xe ®· sö dông.
Gi¸ trÞ b¶o hiÓm = Gi¸ trÞ ban ®Çu(nguyªn gi¸) - KhÊu hao
Khi tÝnh khÊu hao ph¶i theo nh÷ng nguyªn t¾c sau:
+ ChØ sö dông nguyªn t¾c khÊu hao ®Òu;
+ KhÊu hao tÝnh so víi nguyªn gi¸;
8
+ KhÊu hao tÝnh theo th¸ng, nÕu tham gia b¶o hiÓm tõ ngµy 15 trë vÒ ®Çu
th¸ng, th¸ng ®ã kh«ng tÝnh khÊu hao, cßn tõ ngµy 16 ®Õn cuèi th¸ng th× th¸ng ®ã
ph¶i tÝnh khÊu hao.
Gi¸ trÞ b¶o hiÓm lµ c¬ së ®Ó ngêi tham gia b¶o hiÓm x¸c ®Þnh sè tiÒn b¶o
hiÓm. V× ®©y lµ lo¹i h×nh b¶o hiÓm tµi s¶n nªn vÒ nguyªn t¾c, chñ xe cã thÓ tham
gia víi sè tiÒn b¶o hiÓm lín nhÊt b»ng gi¸ trÞ b¶o hiÓm. Tuy nhiªn, chñ xe c¬
giíi cã thÓ tham gia víi sè tiÒn b¶o hiÓm lín h¬n gi¸ trÞ b¶o hiÓm theo ®iÒm
kho¶n gi¸ trÞ thay thÕ míi nÕu ®îc c«ng ty b¶o hiÓm chÊp nhËn. Nhng c¸c chñ xe
thêng tham gia b¶o hiÓm díi gi¸ trÞ díi h×nh thøc b¶o hiÓm cho mét sè tæng
thµnh cña xe mµ kh«ng b¶o hiÓm cho toµn bé xe.
3. PhÝ b¶o hiÓm.
PhÝ b¶o hiÓm lµ nh©n tè ®Çu tiªn quyÕt ®Þnh sù lùa chän cña kh¸ch hµng.
V× vËy viÖc x¸c ®Þnh chÝnh x¸c phÝ b¶o hiÓm sÏ b¶o ®¶m cho ho¹t ®éng cña
C«ng ty ®ång thêi lµm t¨ng tÝnh c¹nh tranh cho C«ng ty trªn thÞ trêng b¶o hiÓm.
Khi x¸c ®Þnh phÝ b¶o hiÓm cho tõng ®èi tîng tham gia b¶o hiÓm cô thÓ, c¸c c«ng
ty b¶o hiÓm thêng c¨n cø vµo nh÷ng nh©n tè sau:
- Lo¹i xe: Do mçi lo¹i xe cã nh÷ng ®Æc ®iÓm kü thuËt kh¸c nhau, x¸c suÊt
rñi ro còng kh¸c nhau nªn phÝ b¶o hiÓm vËt chÊt còng sÏ ®îc tÝnh riªng cho tõng
lo¹i xe. Th«ng thêng, c¸c c«ng ty b¶o hiÓm ®a ra c¸c biÓu x¸c ®Þnh phÝ b¶o hiÓm
phï hîp cho hÇu hÕt c¸c lo¹i xe th«ng dông th«ng qua viÖc ph©n c¸c lo¹i xe
thµnh nhãm. ViÖc ph©n lo¹i nµy dùa trªn c¬ së tèc ®é tèi ®a cña xe, tû lÖ gia tèc,
chi phÝ vµ møc ®é khã kh¨n khi söa ch÷a vµ sù khan hiÕm cña phô tïng khi thay
thÕ.§èi víi nh÷ng lo¹i xe ho¹t ®éng kh«ng th«ng dông nh xe kÐo r¬ moãc, xe
chë hµng nÆng, do cã møc ®é rñi ro cao nªn phÝ b¶o hiÓm thêng ®îc c«ng thªm
mét tû lÖ nhÊt ®Þnh dùa trªn møc phÝ c¬ b¶n.
PhÝ b¶o hiÓm ph¶i ®ãng cho mçi ®Çu xe, mçi lo¹i xe ®îc tÝnh theo c«ng
thøc sau:
P = f + d
Trong ®ã P: PhÝ b¶o hiÓm måi ®Çu xe
f: PhÝ thuÇn
d: Phô phÝ
C¨n cø vµo t×nh h×nh tæn thÊt n¨m tríc. C¨n cø vµo sè liÖu thèng kª c«ng
ty b¶o hiÓm sÏ thùc hiÖn tÝnh to¸n phÝ thuÇn f cho mçi ®Çu xe nh sau:
9
n
f
Si * Ti
i 1
n
Ci
i 1
Trong ®ã : Si : Sè vô tai n¹n x¶y ra n¨m thø i
Ti : ThiÖt h¹i b×nh qu©n mét vô tai n¹n n¨m i
Ci : Sè xe ho¹t ®éng n¨m i
Phô phÝ d bao gåm chi phÝ qu¶n lý, phÝ ®Ò phßng h¹n chÕ tæn thÊt. PhÇn
phÝ nµy thêng ®îc tÝnh b»ng mét tû lÖ phÇn tr¨m nhÊt ®Þnh so víi phÝ båi thêng.
Ngoµi ra, khi tÝnh phÝ b¶o hiÓm c¸c c«ng ty b¶o hiÓm cßn dùa vµo nh÷ng
nh©n tè sau :
- Khu vùc gi÷ vµ ®Ó xe: Th«ng thêng th× c¸c c«ng ty b¶o hiÓm Ýt quan t©m
®Õn nh©n tè nµy nhng còng cã mét sè c«ng ty b¶o hiÓm l¹i rÊt coi träng nh©n tè
nµy. §©y lµ nh©n tè liªn quan ®Õn nh÷ng rñi rjo nh ch¸y næ, mÊt c¾p,...
- Môc ®Ých sö dông xe: §©y lµ nh©n tè rÊt quan träng khi x¸c ®Þnh phÝ
b¶o hiÓm v× nã gióp c«ng ty b¶o hiÓm biÕt ®îc møc ®é rñi ro cã thÓ x¶y ra. Râ
rµng lµ nh÷ng xe chØ phôc vu cho môc ®Ých ®i l¹i th× cã x¸c suÊt rñi ro thÊp h¬n
so víi nh÷ng xe dïng vµo môc ®Ých kinh doanh v× xe dïng vµo môc ®Ých kinh
doanh th¬ng ph¶i ®i nhiÒu vµ trªn mét diÖn réng h¬n xe dïng cho môc ®Ých ®i l¹i
th«ng thêng.
- Tuæi t¸c kinh nghiÖm l¸i xe cña ngêi yªu cÇu b¶o hiÓm vµ nh÷ng ngêi thêng xuyªn sö dông chiÕc xe ®îc b¶o hiÓm. Theo sè liÖu thèng kª cho thÊy c¸c l¸i
xe trÎ tuæi bÞ tai n¹n nhiÒu h¬n so víi c¸c l¸i xe lín tuæi. Do vËy, thêng c¸c c«ng
ty b¶o hiÓm thêng ¸p dông gi¶m phÝ cho c¸c l¸i xe trªn 50 hoÆc 55 tuæi. Tuy
nhiªn, Víi nh÷ng l¸i xe qu¸ lín tuæi thêng ph¶i cã giÊy chøng nhËn søc khoÎ
phï hîp ®Ó cã thÓ l¸i xe th× c«ng ty b¶o hiÓm míi nhËn b¶o hiÓm.
- Gi¶m phÝ b¶o hiÓm: §Ó khuyÕn khÝch c¸c chñ xe cã sè lîng lín tham gia
b¶o hiÓm t¹i c«ng ty m×nh, c¸c c«ng ty b¶o hiÓm thêng ¸p dông møc gi¶m phÝ so
víi møc phÝ chung theo sè lîng xe tham gia b¶o hiÓm. Ngoµi ra, hÇu hÕt c¸c
c«ng ty b¶o hiÓm cßn ¸p dông c¬ chÕ gi¶m gi¸ cho nh÷ng ngêi tham gia b¶o
hiÓm kh«ng cã khiÕu n¹i vµ gia t¨ng tØ lÖ gi¶m gi¸ nµy cho mét sè n¨m kh«ng cã
khiÕu n¹i gia t¨ng. Cã thÓ nãi ®©y lµ biÖn ph¸p phæ biÕn trong b¶o hiÓm xe c¬
giíi.
§èi víi nh÷ng xe ho¹t ®éng mang tÝnh chÊt mïa vô, tøc lµ xe chØ ho¹t
®éng mét sè ngµy trong n¨m, th× chñ xe chØ ®ãng phÝ cho nh÷ng ngµy ho¹t ®éng
theo c«ng thøc sau:
10
PhÝ b¶o hiÓm = Møc phÝ c¶ n¨m
*
Sè th¸ng xe ho¹t ®éng trong n¨m
12 th¸ng
- BiÓu phÝ ®Æc biÖt: Khi kh¸ch hµng cã sè lîng xe tham gia b¶o hiÓm
nhiÒu, c¸c c«ng ty b¶o hiÓm cã thÓ ¸p dông biÓu phÝ riªng cho kh¸ch hµng ®ã.
ViÖc tÝnh to¸n biÓu phÝ riªng còng t¬ng tù nh c¸ch tÝnh phÝ ®îc ®Ò cËp ë trªn, chØ
kh¸c lµ chØ dùa trªn c¸c sè liÖu thèng kª vÒ b¶n th©n kh¸ch hµng ®ã, cô thÓ:
+ Sè lîng xe cña c«ng ty tham gia b¶o hiÓm;
+ T×nh h×nh båi thêng tæn thÊt cña c«ng ty b¶o hiÓm cho kh¸ch
hµng
ë nh÷ng n¨m tríc ®ã;
+ Tû lÖ phÝ theo quy ®Þnh cña c«ng ty.
Trong trêng hîp møc phÝ ®Æc biÖt thÊp h¬n møc phÝ quy ®Þnh chung, c«ng
ty b¶o hiÓm sÏ ¸p dông theo møc phÝ ®Æc biÖt, cßn nÕu cao h¬n (hoÆc b»ng) th×
c«ng ty b¶o hiÓm sÏ ¸p dông mÐc phÝ chung.
- Hoµn phÝ b¶o hiÓm: Cã nh÷ng trêng hîp chñ xe ®· ®ãng phÝ b¶o hiÓm c¶
n¨m, nhng trong n¨m xe kh«ng ho¹t ®éng mét thêi gian v× mét lý do nµo ®ã th×
th«ng thêng trong trêng hîp nµy c«ng ty b¶o hiÓm sÏ hoµn l¹i phÝ b¶o hiÓm cña
nh÷ng th¸ng ngõng ho¹t ®éng ®ã cho chñ xe. Sè phÝ hoµn l¹i ®îc tÝnh theo c«ng
thøc sau:
PhÝ
hoµn
l¹i
=
PhÝ
c¶
n¨m
*
Sè th¸ng kh«ng ho¹t ®éng
12 th¸ng
Tû lÖ
* hoµn l¹i phÝ
Mçi c«ng ty b¶o hiÓm cã tû lÖ hoµn phÝ kh¸c nhau nhng th«ng thêng tû lÖ nµy lµ
80%.
Trong trêng hîp chñ xe muèn huû bá hîp ®ång v¶o hiÓm khi cha hÕt thêi
h¹n hîp ®ång th× th«ng thêng c«ng ty b¶o hiÓm còng hoµn l¹i phÝ b¶o hiÓm cho
thêi gian cßn l¹i ®ã theo c«ng thøc trªn, nhng víi ®iÒu kiÖn lµ chñ xe cha cã lÇn
nµo ®îc c«ng ty b¶o hiÓm tr¶ tiÒn b¶o hiÓm.
4.Gi¸m ®Þnh vµ båi thêng.
4.1.Tai n¹n vµ gi¸m ®Þnh.
Theo tho¶ thuËn trong hîp ®ång b¶o hiÓm, khi cã c¸c sù kiÖn b¶o hiÓm
x¶y ra, c«ng ty b¶o hiÓm ph¶i cã tr¸ch nhiÖm vµ nghÜa vô båi thêng hoÆc chi tr¶
tiÒn b¶o hiÓm cho ngêi thô hëng quyÒn lîi bao hiÓm. Nhng tríc khi yÒu cÇu
c«ng ty b¶o hiÓm båi thêng hay chi tr¶ tiÒn b¶o hiÓm th× khi tai n¹n x¶y ra, chñ
xe hoÆc l¸I xe ph¶i cã tr¸ch nhiÖm t×m mäi c¸ch cøu ch÷a, h¹n chÕ tæn thÊt, mÆt
kh¸c ph¶i nhanh chãng b¸o cho c«ng ty b¶o hiÓm biÕt. Chñ xe kh«ng ®îc di
11
chuyÓn, th¸o dì hay söa ch÷a xekhi cha chã ý kiÕn cña c«ng ty b¶o hiÓm, trõ trêng hîp ph¶i thi hµnh chØ thÞ cña c¬ quan cã thÈm quyÒn. §iÒu nµy còng ®îc
tho¶ thuËn gi÷a c«ng ty b¶o hiÓm vµ ngêi tham gia b¶o hiÓm trong hîp ®ång b¶o
hiÓm.
Ngay khi cã th«ng b¸o tai n¹n, c«ng ty b¶o hiÓm sÏ tiÕn hµnh gi¸m ®Þnh
tæn thÊt víi sù cã mÆt cña chñ xe, l¸i xe hay ngêi ®¹i diÖn hîp ph¸p nh»m x¸c
®Þnh nguyªn nh©n vµ møc ®é thiÖt h¹i. Trong trêng hîp hai bªn kh«ng ®¹t ®îc sù
thèng nhÊt th× gi¸m ®Þnh viªn chuyªn m«n sÏ ®îc chØ ®Þnh lµm trung gian.
4.2.Hå s¬ båi thêng.
Khi yªu cÇu c«ng ty b¶o hiÓm båi thêng thiÖt h¹i vËt chÊt xe, chñ xe ph¶i
cung cÊp nh÷ng tµi liÖu, chøng tõ theo yªu cÇu cña c«ng ty b¶o hiÓm, th«ng thêng gåm cã c¸c giÊy tê sau:
- Tê khai tai n¹n cña chñ xe;
- B¶n sao cña giÊy chøng nhËn b¶o hiÓm, giÊy chøng nhËn ®¨ng ký xe,
giÊy chøng nhËn kiÓm ®Þnh an toµn kü thuËt vµ b¶o vÖ m«I trêng ph¬ng tiÖn xe
c¬ giíi ®êng bé, giÊy phÐp l¸i xe;
- KÕt luËn kiÓm tra cña c«ng an hoÆc b¶n sao bé hå s¬ tai n¹n gåm: biªn
b¶n kh¸m nghiÖm hiÖn trêng, biªn b¶n kh¸m nghiÖm liªn quan ®Õn tai n¹n, biªn
b¶n gi¶i quyÕt tai n¹n;
- C¸c biªn b¶n x¸c ®Þnh tr¸ch nhiÖm cña ngêi thø ba;
- C¸c chøng tõ x¸c ®Þnh thiÖt h¹i do tai n¹n nh chi phÝ sña ch÷a xe, chi phÝ
thuª cÈu kÐo, …
4.3.Nguyªn t¾c båi thêng tæn thÊt.
Båi th¬ng tæn thÊt còng ph¶i tu©n theo mét sè quy t¾c sau:
Thø nhÊt: Trong trêng hîp xe tham gia b¶o hiÓm b»ng hoÆc díi gi¸ trÞ thùc tÕ,
sè tiÒn båi thêng ®îc tÝnh nh sau:
Sè tiÒn
båi thêng
=
ThiÖt h¹i
thùc tÕ
*
Sè tiÒn b¶o hiÓm
Gi¸ trÞ thùc tÕ cña xe
Thø hai: Xe tham gia b¶o hiÓm trªn gi¸ trÞ thùc tÕ.
Theo nguyªn t¾c chung cña b¶o hiÓm, c«ng ty b¶o hiÓm chØ chÊp nhËn sè
tiÒn b¶o hiÓm nhá h¬n hoÆc b»ng gi¸ trÞ b¶o hiÓm. Nhng nÕu ngêi tham gia b¶o
12
hiÓm cè t×nh hoÆc v« t×nh tham gia víi sè tiÒn b¶o hiÓm lín h¬n gi¸ trÞ b¶o hiÓm
th× khi cã tæn thÊt x¶y ra, c«ng ty b¶o hiÓm chØ båi thêng sè tiÒn b»ng gia trÞ thùc
tÕ vµ lu«n nhá h¬n gi¸ trÞ thùc tÕ cña xe. VÝ dô, mét chiÕc xe «t« cã gi¸ trÞ thùc
tÕ t¹i thêi ®iÓm ký hîp ®ång lµ 300 triÖu ®ång nhng chñ xe l¹i tham gia b¶o hiÓm
víi sè tiÒn lµ 400 triÖu ®ång. Nh vËy, khi cã tæn thÊt x¶y ra, gi¶ sö lµ tæn thÊt bé
phËn lµ 50 triÖu ®ång th× sè tiÒn båi thêng ë ®©y còng chØ lµ 50 triÖu ®ång. Hay
gi¶ sö lµ tæn thÊt toµn bé th× sè tiÒn båi thêng còng chØ lµ 300 triÖu ®ång.
Trong trêng hîp c«ng ty b¶o hiÓm chÊp nhËn b¶o hiÓm trªn gi¸ trÞ, trêng
hîp nµy gäi lµ b¶o hiÓm theo gi¸ trÞ thay thÕ míi. VÝ dô, mét chiÕc xe «t« cã gi¸
trÞ thùc tÕ lµ 3500 triÖu ®ång nhng chñ xe l¹i muèn tham gia b¶o hiÓm víi sè tiÒn
lµ 500 triÖu ®ång, ®Ó khi cã tæn thÊt toµn bé x¶y ra th× chñ xe ®ã sÏ nhËn ®îc sè
tiÒn båi thêng lµ 500 triÖu ®ång ®Ó cã thÓ mua chiÕc xe «t« míi cã gi¸ trÞ lµ 500
triÖu ®ång. Tuy nhiªn, ®Ó ®îc b¶o hiÓm theo gi¸ trÞ thay thÕ míi th× chñ xe ph¶i
chÊp nhËn nh÷ng ®iÒu kiÖn rÊt chÆt chÏ cña c«ng ty b¶o hiÓm vµ ph¶i ®ãng mét
møc phÝ cao h¬n.
Thø ba: Trong trêng hîp tæn thÊt bé phËn.
Khi tæn thÊt bé phËn x¶y ra, chñ xe sÏ ®îc gi¶i quyÕt båi thêng theo mét
trong hai nguyªn t¾c trªn. Tuy nhiªn, c¸c c«ng ty b¶o hiÓm thêng giíi h¹n møc
båi thêng ®èi víi tæn thÊt bé phËn b»ng tû lÖ gi¸ trÞ tæng thµnh xe.
VÝ dô:
Chñ xe A tham gia b¶o hiÓm toµn bé theo gi¸ trÞ thùc tÕ mét chiÕc xe «t«
gi¸ trÞ thùc tÕ trªn thÞ trêng ViÖt Nam lµ 300 triÖu ®ång. Trong thêi h¹n b¶o hiÓm
xe bÞ tai n¹n thuéc ph¹m vi b¶o hiÓm thiÖt h¹i nh sau:
+ Th©n vá: 70 triÖu ®ång
+ §éng c¬: 50 triÖu ®ång.
Theo quy ®Þnh cña c¸c c«ng ty b¶o hiÓm tû lÖ gi¸ trÞ tæng thµnh nh sau: Tû lÖ
tæng thµnh th©n vá 53,5% ®éng c¬ 15,5%.
Nh vËy trong trêng hîp nµy c«ng ty b¶o hiÓm sÏ båi thêng nh sau:
+ Th©n vá = 300 * 53% = 170 triÖu ®ång, lín h¬n ph¹m vi b¶o hiÓm nªn
sÏ båi thêng 70 triÖu ®ång
+ §éng c¬ = 300 * 15,5% = 46,5 triÖu ®ång, båi thêng 46,5 triÖu ®ång.
Thø t:Trêng hîp tæn thÊt toµn bé.
Xe ®îc coi lµ tæn thÊt toµn bé khi bÞ mÊt c¾p, mÊt tÝch hoÆc bÞ thiÖt h¹i
nÆng ®Õn møc kh«ng thÓ söa ch÷a ®îc hoÆc chi phÝ söa ch÷a phôc håi b»ng hoÆc
lín h¬n gi¸ trÞ thùc tÕ cña xe. NÕu tæn thÊt toµn bé, chñ xe sÏ ®îc båi thêng theo
gi¸ trÞ ghi trong ®¬n b¶o hiÓm.
13
VÝ dô:
Chñ xe A cã chiÕc xe «t« gi¸ trÞ thùc tÕ 200 triÖu ®ång tham gia b¶o hiÓm
toµn bé víi sè tiÒn b¶o hiÓm lµ 200 triÖu ®ång. Theo quy ®Þnh cña c«ng ty chØ ®îc coi lµ tæn thÊt toµn bé íc tÝnh khi gi¸ trÞ thiÖt h¹i b»ng hoÆc lín h¬n 90% gi¸
trÞ thùc tÕ xe. Trong thêi h¹n b¶o hiÓm xe bÞ tai n¹n thuéc ph¹m vi b¶o hiÓm, chi
phÝ söa ch÷a nh sau:
+ Th©n vá thiÖt h¹i 100% chi phÝ söa ch÷a: 100 triÖu ®ång.
+ §éng c¬ thiÖt h¹i 100% chi phÝ söa ch÷a: 40 triÖu ®ång.
Tæng céng thiÖt h¹i:
140 triÖu ®ång
Gi¸ trÞ thiÖt h¹i nµy nhá h¬n 90% gi¸ trÞ thùc tÕ xe (140/200=0,7) nªn
kh«ng ®îc båi thêng toµn bé íc tÝnh mµ chØ ®îc båi thêng bé phËn nh trªn.
C¸c c«ng ty b¶o hiÓm thêng quy ®Þnh khi gi¸ trÞ thiÖt h¹i so víi gi¸ trÞ
thùc tÕ cña xe ®¹t tíi hoÆc vît qua mét tû lÖ giíi h¹n nhÊt ®Þnh nµo ®ã th× ®îc coi
nh lµ tæn thÊt toµn bé íc tÝnh tuy nhiªn giíi h¹n bëi b¶ng tû lÖ cÊu thµnh xe.
Ngoµi ra, khi tÝnh to¸n sè tiÒn båi thêng cßn ph¶i tu©n theo nh÷ng nguyªn
t¾c sau:
- Nh÷ng bé phËn thay thÕ míi, khi båi thêng ph¶i trõ khÊu hao ®· sö dông
hoÆc chØ tÝnh gi¸ trÞ t¬ng ®¬ng víi gi¸ trÞ cña bé phËn ®îc thay thÕ míi ngay tríc
khi x¶y ra tai n¹n. KhÊu hao theo nguyªn t¾c khÊu hao nh ®· nãi ë trªn.
- C«ng ty b¶o hiÓm sÏ thu håi nh÷ng bé phËn ®îc thay thÕ hoÆc ®· båi thêng toµn bé gi¸ trÞ.
- NÕu thiÖt h¹i liªn quan ®Õn tr¸ch nhiÖm cña ngêi thø ba, c«ng ty b¶o
hiÓm båi thêng cho chñ xe vµ yªu cÇu chñ xe b¶o lu quyÒn khiÕu n¹i vµ chuyÓn
quyÒn ®ßi båi thêng cho c«ng ty b¶o hiÓm kÌm theo hå s¬, chøng tõ cã liªn
quan.
B¶o hiÓm trïng: Cã nh÷ng trêng hîp chñ xe tham gia b¶o hiÓm vËt chÊt
xe theo nhiÒu ®¬n b¶o hiÓm. Trong trêng hîp nµy, khi thiÖt h¹i x¶y ra th× tæng sè
tiÒn båi thêng mµ chñ xe nhËn ®îc chØ ®óng b»ng thiÖt h¹i thùc tÕ. Giíi h¹n tr¸ch
nhiÖm cña mçi c«ng ty b¶o hiÓm th«ng thêng dùa vµo tû lÖ gi÷a sè tiÒn b¶o hiÓm
ghi trong GiÊy chøng nhËn b¶o hiÓm cña c«ng ty m×nh so víi tæng sè tiÒn b¶o
hiÓm ghi trong tÊt c¶ c¸c ®¬n b¶o hiÓm.
III - Gi¶i quyÕt khiÕu n¹i ®èi víi nghiÖp vô b¶o hiÓm vËt
chÊt xe c¬ giíi.
1. Vai trß cña c«ng t¸c gi¶i quyÕt khiÕu n¹i.
14
C«ng t¸c gi¶i quyÕt khiÕu n¹i lµ kh©u cuèi cïng vµ quyÕt ®Þnh chÊt lîng
cña mét s¶n phÈm b¶o hiÓm nãi chung vµ b¶o hiÓm vËt chÊt xe c¬ giíi nãi riªng.
Gi¶i quyÕt khiÕu n¹i mét c¸ch chñ ®éng, nhanh chãng, chÝnh x¸c, hîp lý lµ sù
biÓu hiÖn cô thÓ tr¸ch nhiÖm vµ nghÜa vô cña doanh nghiÖp b¶o hiÓm ®èi víi
kh¸ch hµng cña m×nh. Gi¶i quyÕt khiÕu n¹i bao gåm hai néi dung chÝnh lµ gi¸m
®Þnh tæn thÊt vµ gi¶i quyÕt båi thêng.
Gi¸m ®Þnh tæn thÊt lµ qu¸ tr×nh xem xÐt ph©n tÝch ®¸nh gi¸ rñi ro x¶y ra
dÉn ®Õn tæn thÊt. Tõ ®ã, x¸c ®Þnh nguyªn nh©n vµ møc ®é tæn thÊt ®Ó tõ ®ã ®o lêng tæn thÊt. KÕt qu¶ gi¸m ®Þnh tæn thÊt lµ c¬ së ®Ó xem xÐt gi¶i quyÕt båi thêng mét c¸ch chÝnh x¸c vµ tho¶ ®¸ng. Gi¸m ®Þnh ®óng, chÝnh x¸c sÏ t¹o ®iÒu
kiÖn thuËn lîi cho doanh nghiÖp b¶o hiÓm båi thêng mét c¸ch chÝnh x¸c vµ tho¶
®¸ng nhÊt, ®¶m b¶o quyÒn lîi cña kh¸ch hµng. Qua ®ã lµm t¨ng uy tÝn cña doanh
nghiÖp ®èi víi kh¸ch hµng, ngoµi ra cßn gióp ng¨n chÆn vµ gi¶m bít ®îc hiÖn tîng trôc lîi trong b¶o hiÓm.
Gi¶i quyÕt båi thêng lµ viÖc nhµ b¶o hiÓm sÏ chi tr¶ mét kho¶n tiÒn nhÊt
®Þnh hay hiÖn vËt cho ngêi tham gia b¶o hiÓm khi cã thiÖt h¹i thuéc ph¹m vi b¶o
hiÓm x¶y ra. Båi thêng ®îc thùc hiÖn mét c¸ch chÝnh x¸c vµ nhanh chãng kh«ng
chØ kh¸ch hµng sÏ nhanh chãng vît qua ®îc nh÷ng khã kh¨n vÒ tµi chÝnh mµ cßn
gióp doanh nghiÖp b¶o hiÓm n©ng cao uy tÝn cña m×nh ®èi víi kh¸ch hµng, vµ
n©ng cao tÝnh c¹nh tranh cña doanh nghiÖp trªn thÞ trêng b¶o hiÓm, lµ c¸ch
qu¶ng c¸o tèt nhÊt ®èi víi mét doanh nghiÖp b¶o hiÓm.
15
2.Gi¸m ®Þnh tæn thÊt.
2.1.Yªu cÇu cña c«ng t¸c gi¸m ®Þnh.
C«ng t¸c gi¸m ®Þnh ®îc thùc hiÖn bëi c¸c chuyªn viªn gi¸m ®Þnh hay
gi¸m ®Þnh viªn b¶o hiÓm. C¸c gi¸m ®Þnh viªn b¶o hiÓm do doanh nghiÖp lùa
chän nhng thêng lµ chÝnh nh©n viªn cña b¶n th©n c¸c doanh nghiÖp. C«ng viÖc
chÝnh cña chuyªn viªn gi¸m ®Þnh bao gåm:
+ Ghi nhËn thiÖt h¹i:Khi ngêi tham gia b¶o hiÓm gÆp ph¶i rñi ro thuéc
ph¹m vi b¶o hiÓm dÉn ®Õn tæn thÊt hä sÏ th«ng b¸o cho nhµ b¶o hiÓm biÕt. Nhµ
b¶o hiÓm sÏ chØ ®Þnh mét gi¸m ®Þnh viªn ®Õn tiÕn hµnh gi¸m ®Þnh, gi¸m ®Þnh
viªn sÏ ghi l¹i nh÷ng tæn thÊt, møc ®é tæn thÊt vµ lËp thµnh biªn b¶n .
+ §Ò xuÊt biÖn ph¸p b¶o qu¶n vµ ®Ò phßng thiÖt h¹i:Khi thiÖt h¹i x¶y ra
c¸c gi¸m ®Þnh viªn ph¶i cã nghÜa vô can thiÖp nh»m gi¶m thiÓu tæn thÊt.
Ngoµi ra, chuyªn viªn gi¸m ®Þnh cßn ph¶i ph©n tÝch th«ng tin tõ nh÷ng
ngêi cã liªn quan ®Ó kÕt hîp råi ®a ra nh÷ng kÕt qu¶ gi¸m ®Þnh chÝnh x¸c nhÊt.
Chuyªn viªn gi¸m ®Þnh lµ trung gian nªn cã vai trß rÊt quan träng, mét
chuyªn viªn gi¸m ®Þnh ph¶i ®¶m b¶o nh÷ng yªu cÇu sau:
- Ph¶i c«ng minh, cÈn thËn, hiÓu biÕt thÊu ®¸o vÒ ®èi tîng ®îc b¶o hiÓm.
- Khi tiÕn hµnh gi¸m ®Þnh, gi¸m ®Þnh viªn ®îc lùa chän ph¶i ®éc lËp vÒ lîi
Ých víi c¸c bªn liªn quan.
- Gi¸m ®Þnh viªn do c«ng ty b¶o hiÓm chØ ®Þnh ®îc uû nhiÖm cã giíi h¹n,
sù uû nhiÖm nµy kh«ng ®îc tù tiÖn trao cho ngêi kh¸c.
Gi¸m ®Þnh viªn ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ nh÷ng th«ng tin do m×nh thu
thËp vµ cung cÊp cho c¸c bªn.
2.2.Quy tr×nh gi¸m ®Þnh tæn thÊt.
Gi¸m ®Þnh b¶o hiÓm chØ chÊp nhËn yªu cÇu gi¸m ®Þnh khi cã tai n¹n, cã
tæn thÊt x¶y ra thuéc pham vi tr¸ch nhiÖm cña b¶o hiÓm. Tuú tõng nghiÖp vô b¶o
hiÓm mµ tæ chøc gi¸m ®Þnh tæn thÊt cho phï hîp nhng nh×n chung cã thÓ kh¸i
qu¸t quy tr×nh gi¸m ®Þnh theo c¸c bíc: ChuÈn bÞ gi¸m ®Þnh,tiÕn hµnh gi¸m ®Þnh
vµ lËp biªn b¶n gi¸m ®Þnh. §èi víi nghiÖp vô b¶o hiÓm vËt chÊt xe c¬ giíi th×
quy tr×nh gi¸m ®Þnh thêng bao gåm c¸c bíc sau:
Bíc 1: TiÕp nhËn vµ xö lý s¬ bé c¸c th«ng tin vÒ tai n¹n:
Trong bíc nµy nhµ b¶o hiÓm sÏ nhËn th«ng tin vÒ tai n¹n tõ phÝa kh¸ch hµng, tõ
nh÷ng ngêi cã liªn quan ®Ó kiÓm tra tÝnh x¸c thùc cña th«ng tin nh»m x¸c ®Þnh
s¬ bé vÒ tr¸ch nhiÖm gi¸m ®Þnh vµ néi dung gi¸m ®Þnh.
C¸c th«ng tin vÒ tai n¹n bao gåm:
- Ngµy, giê, ®Þa ®iÓm x¶y ra tai n¹n
16
- C¸c th«ng tin vÒ xe gÆp n¹n : biÓn sè xe, tªn, chñ xe
- Sè giÊy chøng nhËn b¶o hiÓm, n¬i cÊp b¶o hiÓm.
- Thêi h¹n b¶o hiÓm, lo¹i h×nh b¶o hiÓm tham gia.
Bíc 2: Dù kiÕn ph¬ng ¸n vµ chuÈn bÞ gi¸m ®Þnh :
C¸c gi¸m ®Þnh viªn sau khi nhËn ®îc th«ng tin vµ xö lý c¸c th«ng tin sÏ lùa chän
c¸c ph¬ng ¸n gi¸m ®Þnh phï hîp ®Ó chuÈn bÞ cho qu¸ tr×nh tiÕn hµnh gi¸m ®Þnh.
§ång thêi nhµ b¶o hiÓm híng dÉn gióp ®ì chñ xe thu nhËp vµ hoµn thµnh hå s¬
khiÕu n¹i.
Bíc 3: TiÕn hµnh gi¸m ®Þnh:
§©y lµ kh©u quan träng nhÊt nh»m x¸c ®Þnh møc ®é tæn thÊt cña xe gÆp tai n¹n.
Chñ xe cã nghÜa vô b¶o vÖ xe nh»m h¹n chÕ thiÖt h¹i nÕu cã tæn thÊt ph¸t sinh
thªm do c¸c nguyªn nh©n kh¸ch quan, ngêi ®îc b¶o hiÓm ph¶i th«ng b¸o chÝnh
x¸c, cô thÓ cho C«ng ty B¶o hiÓm biÕt.
ViÖc tiÕn hµnh gi¸m ®Þnh ®îc gi¸m ®Þnh viªn tho¶ thuËn tríc víi ngêi ®îc b¶o
hiÓm vÒ thêi gian vµ ®Þa ®iÓm gi¸m ®Þnh. Qu¸ tr×nh gi¸m ®Þnh ph¶i cã mÆt cña
chñ xe, ngêi ®iÒu khiÓn xe, hay ngêi ®¹i diÖn hîp ph¸p cña hä.
ViÖc gi¸m ®Þnh ph¶i ®îc lËp biªn b¶n gi¸m ®Þnh, x¸c ®Þnh c¸c bé phËn tæn thÊt,
møc ®é tæn thÊt vµ dù trï c¸c ph¬ng ph¸p xö lý thiÖt h¹i. §èi víi nh÷ng xe bÞ tæn
thÊt cã nhiÒu chi tiÕt cÊu thµnh, cÇn tiÕn hµnh gi¸m ®Þnh vµ lËp biªn b¶n gi¸m
®Þnh riªng cho c¸c bé phËn cÊu thµnh. §ång thêi qu¸ tr×nh gi¸m ®Þnh ph¶i chôp
¶nh vÒ c¸c bé phËn tæn thÊt ®Ó phôc vô cho qu¸ tr×nh ®¸nh gi¸ thiÖt h¹i, chøng
minh cho tæn thÊt vµ nguyªn nh©n g©y ra tæn thÊt.
- Chôp ¶nh: Ph¶i chôp ¶nh c¶ tæng thÓ vµ chi tiÕt trong ®ã chôp c¶ biÓn sè
xe, sè m¸y, sè khung, hiÖn trêng x¶y ra tæn thÊt, ¶nh c¸c chi tiÕt g·y háng bªn
trong. ¶nh chôp ph¶i béc lé râ thiÖt h¹i. Cã thÓ chôp ¶nh nh÷ng chi tiÕt nh»m
chøng minh nguyªn nh©n tai n¹n.Sau khi chôp ¶nh cÇn ph¶i ®a ¶nh vµo hå s¬
gi¸m ®Þnh trong ®ã ph¶i ghi râ tªn ngêi chôp, chó thÝch…
- LËp biªn b¶n gi¸m ®Þnh: §©y lµ mét kh©u c«ng viÖc quan träng ®ßi hái tØ
mØ, kh«ng bá sãt, ph¶i liÖt kª chÝnh x¸c ®îc nh÷ng thiÖt h¹i vµ ®ång thêi còng
ph¶i thÓ hiÖn ®îc mèi quan hÖ nh©n qu¶ vµ hËu qu¶ thiÖt h¹i. Biªn b¶n gi¸m ®Þnh
cã thÓ ®îc thùc hiÖn mét hay nhiÒu lÇn tuú møc ®é phøc t¹p. Néi dung biªn b¶n
gi¸m ®Þnh gåm:
+ Thêi gian gi¸m ®Þnh;
+ Hä tªn, chøc vô, c¬ quan cña ngêi tham gia gi¸m ®Þnh;
+ BiÓn sè xe, sè khung, sè m¸y, nh·n hiÖu, lo¹i xe, träng t¶i cña xe bÞ
tai n¹n;
17
+ Tªn chñ xe, tªn ngêi l¸i xe.
C¸c néi dung kh¸c vÒ tæn thÊt nh bé phËn bÞ thiÖt h¹i, møc ®é, kÝch thíc
(kÌm ¶nh chôp liªn quan). NÕu nh h háng nhiÒu bé phËn th× cã thÓ sö dông b¶n
phô lôc kÌm theo (mÉu sau)
B¶n phô lôc gi¸m ®Þnh
Sè
TT
Bé phËn h háng
§Ò xuÊt gi¸m ®Þnh
Møc ®é
h háng
Söa
18
Thay
Ghi
chó
3. Båi thêng vµ chi tr¶ tiÒn b¶o hiÓm.
3.1.Më hå s¬ kh¸ch hµng.
Khi nhËn ®îc biªn b¶n gi¸m ®Þnh tæn thÊt vµ c¸c giÊy tê cã liªn quan, bé
phËn gi¶i quyÕt béi thêng ph¶i má hå s¬ kh¸ch hµng vµ ghi l¹i theo thø tù hå s¬
(sè hîp ®ång) vµ thêi gian. Sau ®ã, ®èi chiÕu víi b¶n hîp ®ång gèc vÒ c¸c th«ng
tin liªn quan ®Õn b¶n kª khai tæn thÊt. TiÕp theo ph¶i th«ng b¸o cho kh¸ch hµng
lµ ®· nhËn ®îc ®Çy ®ñ giÊy tê cÇn thiÕt, thiÕu lo¹i giÊy tê nµo còng ph¶i th«ng
b¸o cho kh¸ch hµng ®Ó nhanh chãng bæ sung ®Ó hoµn thiÖn hå s¬.
3.2.X¸c ®Þnh sè tiÒn båi thêng.
Sau khi hoµn tÊt hå s¬ båi thêng, bé phËn gi¶i quyªt båi thêng ph¶i tÝnh
to¸n sè tiÒn båi thêng trªn c¬ së khiÕu n¹i cña ngêi ®îc b¶o hiÓm. C¨n cø x¸c
®Þnh sè tiÒn båi thêng:
- Biªn b¶n gi¸m ®Þnh tæn thÊt vµ b¶n kª khai tæn thÊt;
- §iÒu kho¶n, ®iÒu kiÖn cña hîp ®ång b¶o hiÓm;
- B¶ng theo dâi sè phÝ b¶o hiÓm ®· nép;
…
3.3.Th«ng b¸o båi thêng.
Sau khi sè tiÒn båi thêng ®îc x¸c ®Þnh, doanh nghiÖp b¶o hiÓm sÏ th«ng
b¸o chÊp nhËn båi thêng vµ ®Ò xuÊt c¸c h×nh thøc båi thêng.
3.4.Truy ®ßi ngêi thø ba.
Cuèi cïng, bé phËn thanh to¸n båi thêng ph¶i ¸p dông c¸c biÖn ph¸p ®Ó
tiÕn hµnh truy ®ßi ngêi thø ba nÕu hä cã tr¸ch nhiÖm trong trêng hîp tæn thÊt
x¶y ra hoÆc víi c¸c nhµ b¶o hiÓm kh¸c trªn thÞ trêng t¸i b¶o hiÓm.
19
Ch¬ng II: Thùc tr¹ng triÓn khai nghiÖp vô b¶o
hiÓm vËt chÊt xe c¬ giíi vµ c«ng t¸c gi¶i quyÕt
khiÕu n¹i nghiÖp vô nµy t¹i Pjico.
I - Vµi nÐt vÒ qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña
c«ng ty Pjico.
1. Sù ra ®êi cña c«ng ty cæ phÇn b¶o hiÓm Petrolimex.
Ngµy 27/05/1995, C«ng ty ®· ®îc Bé Tµi ChÝnh cÊp giÊy chøng nhËn sè
06-TC/GCN c«ng nhËn ®ñ tiªu chuÈn vµ ®iÒu kiÖn kinh doanh b¶o hiÓm. Ngµy
08/06/1995, C«ng ty ®îc UBND thµnh phè Hµ Néi cÊp giÊy phÐp thµnh lËp sè
183/GP-UB vµ ngµy 15/06/1995, Uû ban kÕ ho¹ch (nay lµ Së KÕ ho¹ch - ®Çu t)
cÊp giÊy chøng nhËn ®¨ng ký kinh doanh:
- Tªn gäi ®Çy ®ñ: C«ng ty cæ phÇn b¶o hiÓm Petrolimex
- Tªn giao dÞch quèc tÕ: Petrolimex Join-stock Insurance Company
- Tªn viÕt t¾t: PJICO
- H×nh thøc ho¹t ®éng: C«ng ty cæ phÇn
- Vèn ®iÒu lÖ khi thµnh lËp: 55 tû ®ång (VND)
- Thêi gian ho¹t ®éng: 25 n¨m
- Ngµnh nghÒ kinh doanh: Kinh doanh b¶o hiÓm phi nh©n thä
C«ng ty cæ phÇn b¶o hiÓm Petrolimex ®îc thµnh lËp bëi 7 cæ ®«ng s¸ng
lËp lµ Tæng c«ng ty X¨ng dÇu ViÖt Nam, Ng©n hµng ngo¹i th¬ng ViÖt Nam,
Tæng c«ng ty ThÐp ViÖt Nam, C«ng ty T¸i b¶o hiÓm Quèc gia ViÖt Nam, C«ng
ty vËt t vµ thiÕt bÞ toµn bé, C«ng ty ®iÖn tö Hµ Néi, C«ng ty ThiÕt bÞ An toµn vµ
1.251 cæ ®«ng thÓ nh©n.
20
- Xem thêm -
.DOC 
52 
92 
112 
