Lêi më ®Çu
§i l¹i tõ l©u ®· lµ mét nhu cÇu thiÕt yÕu cña con ng êi, nhu cÇu nµy
ngµy cµng cã xu híng t¨ng lªn cïng víi sù ph¸t triÓn cña x· héi. Sù ph¸t
triÓn m¹nh mÏ vÒ sè lîng còng nh chñng lo¹i c¸c ph¬ng tiÖn vËn t¶i c¬ giíi
®· ®em l¹i cho con ngêi mét ph¬ng thøc vËn chuyÓn nhanh gän vµ thuËn
tiÖn.
Tuy nhiªn, víi sù ph¸t triÓn nhanh chãng dÉn ®Õn t×nh tr¹ng giao
th«ng ®êng bé ngµy cµng phøc t¹p, sù ph¸t triÓn bÊt hîp lÝ gi÷a ph¬ng tiÖn
c¬ giíi víi c¬ së h¹ tÇng lµm cho tai n¹n giao th«ng trë thµnh mét th¶m häa
®èi víi x· héi.
NhËn thøc ®îc nguy c¬ tai n¹n x¶y ra sÏ g©y ra nhiÒu thiÖt h¹i ®Õn
tÝnh m¹ng, t×nh tr¹ng søc kháe, ¶nh hëng ®Õn t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh
cña ngêi ®iÒu khiÓn ph¬ng tiÖn xe c¬ giíi còng nh ngêi bÞ h¹i ngay tõ
nh÷ng n¨m ®Êt níc míi hßa b×nh, ®éc lËp, khi b¶o hiÓm ra ®êi, c¸c c«ng ty
b¶o hiÓm trong níc ®· tiÕn hµnh triÓn khai nghiÖp vô BHTNDS ( B¶o hiÓm
tr¸ch nhiÖm d©n sù ) cña chñ xe c¬ giíi ®èi víi ngêi thø ba.
HiÖn nay, còng nh c¸c c«ng ty b¶o hiÓm phi nh©n thä kh¸c, PJICO
còng ®ang tiÕn hµnh triÓn khai rÇm ré nghiÖp vô nµy. Qua qu¸ tr×nh thùc tËp
t¹i c«ng ty, ®îc sù gióp ®ì cña c¸n bé nh©n viªn Phßng b¶o hiÓm sè V vµ sù
híng dÉn tËn t×nh cña c« gi¸o NguyÔn ThÞ H¶i §êng, em ®· m¹nh d¹n chän
®Ò tµi “NghiÖp vô b¶o hiÓm tr¸ch nhiÖm d©n sù cña chñ xe c¬ giíi ®èi
víi ngêi thø ba- KiÕn nghÞ nh»m thùc hiÖn tèt nghiÖp vô theo nghÞ ®Þnh
15/2003/N§-CP cña ChÝnh phñ t¹i PJICO giai ®o¹n 1998-2002” lµm
luËn v¨n tèt nghiÖp cña m×nh.
§Ò tµi nµy ngoµi lêi më ®Çu vµ kÕt luËn bao gåm 3 ch¬ng:
Ch¬ng I: Mét sè vÊn ®Ò lÝ luËn vÒ BHTNDS cña chñ xe c¬ giíi ®èi
víi ngêi thø ba
Ch¬ng II: Thùc tr¹ng triÓn khai nghiÖp vô BHTNDS cña chñ xe c¬
giíi ®èi víi ngêi thø ba t¹i PJICO
Ch¬ng III: KiÕn nghÞ nh»m thùc hiÖn tèt h¬n nghÞ ®Þnh
15/2003/N§-CP cña ChÝnh phñ ®èi víi viÖc thùc hiÖn nghiÖp vô
BHTNDS cña chñ xe c¬ giíi ®èi víi ngêi thø ba t¹i PJICO
1
Do thêi gian thùc tËp cßn Ýt, nhËn thøc thùc tiÔn nghiÖp vô ch a s©u
s¾c nªn luËn v¨n ®Ò cßn nhiÒu h¹n chÕ. RÊt mong c¸c thÇy c« gi¸o vµ c¸c
b¹n ®ãng gãp ý kiÕn. Qua ®©y em xin ch©n thµnh c¶m ¬n tíi c¸c thÇy c«
gi¸o trong bé m«n b¶o hiÓm, ®Æc biÖt c« gi¸o h¹c sü NguyÔn ThÞ H¶i § êng,
cïng c¸c c¸n bé nh©n viªn Phßng b¶o hiÓm khu vùc V ®· gióp ®ì em hoµn
thµnh ®Ò tµi nµy.
Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n !
2
Ch¬ng I
Mét sè vÊn ®Ò lý luËn vÒ B¶o hiÓm Tr¸ch nhiÖm d©n
sù cña chñ xe c¬ giíi ®èi víi ngêi thø ba
I. Sù cÇn thiÕt kh¸ch quan vµ t¸c dông cña BHTNDS cña
chñ xe c¬ giíi ®èi víi ngêi thø ba
1.
T×nh h×nh tai n¹n giao th«ng ®êng bé ë ViÖt Nam vµ vai trß cña
BHTNDS cña chñ xe c¬ giíi ®èi víi ngêi thø ba.
Tèc ®é gia t¨ng ph¬ng tiÖn vËn t¶i lµ rÊt lín, mäi thµnh phÇn kinh tÕ vµ
tõng ngêi d©n ®Òu cã thÓ bá vèn ®Çu t ph¬ng tiÖn vµ mua s¾m ph¬ng tiÖn vËn
t¶i. Víi sù t¨ng lªn ®ét biÕn vÒ ph¬ng tiÖn vËn t¶i th× tØ lÖ giao th«ng t¨ng lªn
vµ nã ®ang lµ th¸ch thøc cña c¸c quèc gia trªn thÕ giíi vµ cña ViÖt Nam. An
toµn giao th«ng lµ vÊn ®Ò bøc xóc kh«ng chØ ë hiÖn t¹i mµ c¶ trong t¬ng lai.
Theo tæng hîp cña UB ATGT, trong 7 th¸ng ®Çu n¨m 2000 c¶ níc x¶y
ra 13.521 vô tai n¹n cã 4.540 ngêi chÕt, 14.872 ngêi bÞ th¬ng t¨ng 4,6% sè vô,
9,03% sè ngêi chÕt vµ 2,02% sè ngêi bÞ th¬ng so víi cïng k× n¨m tríc. Trong
®ã tai n¹n giao th«ng ®êng bé x¶y ra cã sè ngêi chÕt vµ bÞ th¬ng lµ lín nhÊt
chiÕm kho¶ng 96% vô, 95% sè ngêi chÕt vµ 98% sè ngêi bÞ th¬ng. ChÝnh v×
vËy ph¶i tËp trung mäi nç lùc, t×m c¸c gi¶i ph¸p ng¨n chÆn vµ kiÒm chÕ tai n¹n
giao th«ng nãi chung vµ tai n¹n giao th«ng ®êng bé nãi riªng.
Nãi riªng vÒ tai n¹n giao th«ng ®êng bé - theo b¸o c¸o cña côc c¶nh s¸t
giao th«ng ®êng bé - ®êng s¾t - 6 th¸ng ®Çu n¨m 2000, toµn quèc x¶y ra
11.560 vô tai n¹n giao th«ng ®êng bé, lµm chÕt 3.685 ngêi, bÞ th¬ng 12.999
ngêi so víi 6 th¸ng ®Çu n¨m 1999 t¨ng 7,5% vÒ sè vô, t¨ng 7,2% sè ngêi chÕt,
t¨ng 5,8% sè ngêi bÞ th¬ng. §Æc biÖt ®· x¶y ra 77 vô tai n¹n giao th«ng rÊt
nghiªm träng (t¨ng 54% so víi cïng kú n¨m 1999) lµm chÕt 179 ngêi (t¨ng
21,7%), bÞ th¬ng 395 ngêi (t¨ng 11%). So s¸nh tû lÖ t¨ng cña tai n¹n giao
th«ng ®êng bé vÉn thÊp h¬n tû lÖ gia t¨ng cña ph¬ng tiÖn giao th«ng c¬ giíi: «
t«, xe m¸y
Th¸ng 7/2000, tuy sè lîng tai n¹n giao th«ng ®êng bé gi¶m nhng tÝnh
chÊt nghiªm träng t¨ng: X¶y ra 1.523 vô, chÕt 592 ngêi, bÞ th¬ng 1.613 ngêi.
Ngµy 16/7/2000 còng t¹i ®Þa bµn nµy x¶y ra vô xe kh¸ch 79N.0475 chë 53 ngêi cã c¶ l¸i xe phô – bÞ bèc ch¸y lµm chÕt 16 ngêi, bÞ th¬ng 17 ngêi.
N¨m 2001 – c¶ níc x¶y ra 25.040 vô tai n¹n giao th«ng, lµm 10.477
ngêi bÞ chÕt, 29.188 ngêi bÞ th¬ng, sè ngêi chÕt so víi n¨m 2000 lµ 30%. Theo
3
UB ATGTQG chØ trong 8 th¸ng ®Çu n¨m 2002 c¶ níc x¶y ra 18.876 vô lµm
chÕt 8.604 ngêi (36 ngêi/ ngµy), chÊn th¬ng 21.288 ngêi, 60% liªn quan ®Õn
xe m¸y (10 triÖu xe). Tai n¹n giao th«ng ®êng bé x¶y ra mét c¸ch trÇm träng
nh vËy lµ do c¸c nguyªn nh©n sau:
* Nguyªn nh©n kh¸ch quan: C¬ së h¹ tÇng níc ta cßn thÊp, sè ®êng r¶i bª t«ng
cßn Ýt, sè ®Ìo dèc nguy hiÓm nhiÒu.
* Nguyªn nh©n chñ quan:
- XuÊt ph¸t tõ ngêi tham gia giao th«ng 4.569 vô – 76,7% - trong ®ã do
ch¹y qóa tèc ®é quy ®Þnh lµ 2.039 vô (34,2%), do tr¸nh vît sai quy ®Þnh 1.600
vô (26,8%), do ngêi ®iÒu khiÓn ph¬ng tiÖn say rîu bia 337 vô (5,6%), do thiÕu
quan s¸t 425 vô (7,1%), do ngêi ®i bé 168 vô (2,8%), thiÕt bÞ kh«ng ®¶m b¶o
an toµn ph¬ng tiÖn 112 vô ( 1,9%), do cÇu ®êng 12 vô (0,2%)...vµ do c¸c
nguyªn nh©n kh¸c 1263 vô (21,2%).
- Sè lîng ®Çu xe t¨ng nhanh do nhu cÇu vËn chuyÓn ®i l¹i vµ do gi¸ thµnh
ph¬ng tiÖn h¹ lµm cho sè lîng ®Çu xe t¨ng lªn mét c¸ch ®ét biÕn.
- Tuæi cña ph¬ng tiÖn tham gia giao th«ng qu¸ cao.
- HÖ thèng c¬ së b¶o dìng, söa ch÷a, thay thÕ phô tïng cña níc ta cha cã
quy ho¹ch, tæ chøc vµ qu¶n lý chÆt chÏ.
- NhËn thøc vµ tr¸ch nhiÖm cña chñ ph¬ng tiÖn trong viÖc duy tr× t×nh tr¹ng
an toµn kû luËt cña ph¬ng tiÖn theo tiªu chuÈn quy ®Þnh khi tham gia giao
th«ng cßn rÊt h¹n chÕ nh thay ®æi tæng thµnh, linh kiÖn, phô kiÖn xe c¬ giíi,
coi thêng c¸c quy ®Þnh cña nhµ chÕ t¹o do thiÕu hiÓu biÕt...
Sù ph¸t triÓn nhanh chãng cña c¸c ph¬ng tiÖn c¬ giíi mét mÆt mang l¹i
cho con ngêi mét h×nh thøc vËn chuyÓn thuËn tiÖn, nhanh chãng kÞp thêi vµ
gi¸ rÎ phï hîp víi ®¹i ®a sè ngêi d©n ViÖt Nam. C¸c khu c«ng nghÖ s¶n xuÊt
xe « t«, xe m¸y trªn thÕ giíi vµ c¶ trong níc ph¸t triÓn rÇm ré.
ChØ tÝnh riªng ViÖt Nam trong vßng h¬n 10 n¨m qua, c¸c ph¬ng tiÖn xe
c¬ giíi ®· cã møc t¨ng trëng kh¸ cao, ®Æc biÖt lµ m« t«, hiÖn nay sè xe m¸y
®ang lu hµnh lµ h¬n 10 triÖu chiÕc. Tõ n¨m 1999 ®Õn n¨m 2002 b×nh qu©n
hµng n¨m ph¬ng tiÖn xe c¬ giíi t¨ng 25,15%. §èi lËp víi tèc ®é gia t¨ng mét
c¸ch ®ét biÕn vÒ ph¬ng tiÖn xe c¬ giíi, tèc ®é ph¸t triÓn cña c¬ së h¹ tÇng giao
th«ng ®êng bé cßn nhiÒu h¹n chÕ. Theo sè liÖu thèng kª cho thÊy n¨m 1990
cã 112.700 km ®êng bé th× chØ cã 19,8% r¶i nhùa vµ bª t«ng. N¨m 2001 cã
127.000 km th× chØ cã 38% ®êng r¶i nhùa vµ bª t«ng, mÆc dï tû lÖ ®êng nhùa
vµ bª t«ng cã t¨ng nhng chÊt lîng kÐm vµ ®ang cã nguy c¬ ngµy cµng xuèng
cÊp trÇm träng. ChÝnh v× sù bÊt hîp lý nµy nªn t×nh tr¹ng tai n¹n giao th«ng
4
nãi chung vµ giao th«ng ®êng bé nãi riªng ngµy cµng gia t¨ng vµ møc ®é ngµy
cµng trÇm träng.
Theo sè liÖu cña c¶nh s¸t giao th«ng th× trung b×nh mçi ngµy x¶y ra 33
vô tai n¹n xe c¬ giíi lµm chÕt 20 ngêi vµ bÞ th¬ng 35 ngêi cha kÓ thiÖt h¹i vÒ
vËt chÊt vµ tinh thÇn. Sè vô tai n¹n n¨m sau cao h¬n n¨m tríc lµ 22,5%, sè ngêi chÕt vµ bÞ th¬ng trong n¨m cao h¬n n¨m tríc lµ 27,7% vµ 30,6%. Sè vô tai
n¹n nghiªm träng ngµy cµng t¨ng, trong ®ã tai n¹n xe c¬ giíi lu«n chiÕm tû lÖ
cao nhÊt – chiÕm 93,7% vÒ sè vô, 94,13% vÒ sè ngêi chÕt, 98,8% sè ngêi bÞ
th¬ng.
Víi t×nh h×nh tai n¹n ngµy cµng gia t¨ng mét c¸ch ®¸ng b¸o ®éng nh
vËy, Nhµ níc ta ®· ®a ra nhiÒu biÖn ph¸p ®Ó lµm gi¶m bít tai n¹n giao th«ng
vµ møc ®é nghiªm träng cña nã. Nh xö lý vi ph¹m luËt lÖ giao th«ng, híng
dÉn häc luËt an toµn giao th«ng, b¾t buéc ®éi mò b¶o hiÓm...Tuy nhiªn víi sù
cè g¾ng cña b¶n th©n con ngêi còng nh sù hç trî cña khoa häc kü thuËt vµ
c«ng nghÖ, chóng ta vÉn cha thÓ lo¹i bá ®îc tai n¹n giao th«ng x¶y ra víi møc
®é vµ nhÞp ®é ngµy cµng lín. Khi tai n¹n x¶y ra kh«ng chØ cã b¶n th©n n¹n
nh©n vµ gia ®×nh hä bÞ thiÖt h¹i vÒ tÝnh m¹ng, thu nhËp, søc khoÎ mµ c¶ ngêi
g©y ra tai n¹n còng nh x· héi ®Òu bÞ ¶nh hëng, bëi lÏ nh÷ng ngêi tham gia
giao th«ng lµ nh÷ng ngêi trô cét, lµ ngêi lao ®éng chÝnh cña gia ®×nh, cña
doanh nghiÖp. LuËt ph¸p ®· quy ®Þnh khi x¶y ra tai n¹n chñ ph¬ng tiÖn ph¶i
båi thêng. Tuy nhiªn trªn thùc tÕ viÖc båi thêng cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n, phøc
t¹p, nhiÒu khi chñ ph¬ng tiÖn g©y ra tai n¹n sau ®ã bá trèn, g©y thiÖt h¹i cho
n¹n nh©n vµ øc chÕ cho gia ®×nh n¹n nh©n. NhiÒu khi l¸i xe còng bÞ chÕt nªn
viÖc båi thêng còng phøc t¹p, ngoµi ra nhiÒu khi chñ xe kh«ng ®ñ tµi chÝnh
nªn viÖc båi thêng cho n¹n nh©n kh«ng thùc hiÖn ®îc...TÊt c¶ nh÷ng ®iÒu nµy
dÉn ®Õn g©y ra sù øc chÕ vµ m©u thuÉn gi÷a gia ®×nh n¹n nh©n víi l¸i xe hoÆc
chñ xe, g©y ra mÊt trËt tù an toµn x· héi.
§Ó bï ®¾p nh÷ng tæn thÊt vÒ ngêi vµ cña, æn ®Þnh s¶n xuÊt kinh doanh,
t©m lý cña chñ xe còng nh mäi ®èi tîng, b¶o hiÓm xe c¬ giíi nãi chung vµ b¶o
hiÓm TNDS cña chñ xe c¬ giíi ®èi víi ngêi thø ba nãi riªng ra ®êi lµ biÖn
ph¸p h÷u hiÖu nhÊt hiÖn nay. Do ®ã nghiÖp vô B¶o hiÓm tr¸ch nhiÖm d©n sù
cña chñ xe c¬ giíi ®èi víi ngêi thø ba ra ®êi lµ cÇn thiÕt kh¸ch quan. Ngay tõ
khi míi ra ®êi theo NghÞ ®Þnh sè 30/H§BT - ®· mang tÝnh chÊt b¾t buéc, NghÞ
®Þnh 115/1997/N§ - CP 17/12/1997 thay nghÞ ®Þnh cò nh»m n©ng cao tÝnh b¾t
buéc cña ngêi ®iÒu khiÓn xe c¬ giíi, nhng sè ngêi tham gia cßn qu¸ Ýt so víi
d©n sè, so víi ngêi bÞ n¹n. Chñ xe chØ mua b¶o hiÓm khi ®¨ng ký xe, hÕt h¹n
kh«ng thùc hiÖn nghÜa vô tiÕp theo lµ t¸i tôc. Do ®ã ngµy 19/02/2003 ChÝnh
5
phñ ban hµnh NghÞ ®Þnh sè 15/2003/N§-CP vÒ “Quy chÕ xö ph¹t vi ph¹m
hµnh chÝnh vÒ giao th«ng ®êng bé” – Theo môc 3 ®iÒu 25 – Ch¬ng V cña
NghÞ ®Þnh quy ®Þnh: “Ph¹t tiÒn tõ 50000-100000 ngh×n ®ång ®èi víi ngêi ®iÒu
khiÓn m« t« vi ph¹m...kh«ng cã giÊy chøng nhËn b¶o hiÓm tr¸ch nhiÖm d©n sù
cña chñ xe c¬ giíi cßn hiÖu lùc”- Nh vËy tÝnh b¾t buéc cña nghiÖp vô sÏ t¨ng
lªn.
2. T¸c dông cña b¶o hiÓm tr¸ch nhiÖm d©n sù cña chñ xe c¬ giíi ®èi víi
ngêi thø ba
B¶o hiÓm tr¸ch nhiÖm d©n sù cña chñ xe c¬ giíi ®èi víi ngêi thø ba ra
®êi lµ cÇn thiÕt kh¸ch quan vµ nã cã t¸c dông rÊt lín ®èi víi c¶ chñ xe, c¶ ngêi
thø ba vµ cßn cã t¸c dông ®èi víi x· héi.
2.1. §èi víi chñ xe
B¶o hiÓm tr¸ch nhiÖm d©n sù ®èi víi ngêi thø ba lµ tÊm l¸ ch¾n v÷ng
ch¾c vµ cuèi cïng cho c¸c chñ xe, t¹o ra t©m lý yªn t©m, tho¶i m¸i, tù tin cho
ngêi ®iÒu khiÓn xe còng nh chñ xe. Gãp phÇn æn ®Þnh tµi chÝnh, æn ®Þnh s¶n
xuÊt kinh doanh cho c¸c chñ xe v× xe c¬ giíi lµ mét lo¹i tµi s¶n cã gi¸ trÞ lín
®èi víi mçi chñ xe, khi kh«ng may x¶y ra tai n¹n, thiÖt h¹i vÒ ngêi vµ tµi s¶n
sÏ mÊt ®i c¬ héi kinh doanh, kh«ng ®ñ tµi chÝnh båi thêng...
TÝch cùc gãp phÇn ng¨n ngõa vµ ®Ò phßng tai n¹n giao th«ng, dùa trªn
c¬ së ý thøc cña mçi chñ xe.
Gãp phÇn xoa dÞu bít sù c¨ng th¼ng gi÷a chñ xe vµ gia ®×nh n¹n nh©n
khi x¶y ra tai n¹n, b»ng c¸ch nhµ b¶o hiÓm cã mÆt kÞp thêi ®Ó båi thêng vµ
gi¶i quyÕt m©u thuÉn. Trªn c¬ së ®ã t¹o thªm niÒm tin vµ n©ng cao uy tÝn cña
c«ng ty b¶o hiÓm.
2.2. §èi víi ngêi thø ba
Khi kh«ng may x¶y ra tai n¹n, lµ n¹n nh©n, ngêi thø ba sÏ ®îc c«ng ty
b¶o hiÓm ®øng ra thay thÕ chñ xe båi thêng kÞp thêi, ®¶m b¶o kh¶ n¨ng tµi
chÝnh kÞp thêi, lµm gi¶m bít sù lo ©u, gióp ngêi thø ba æn ®Þnh tinh thÇn, æn
®Þnh s¶n xuÊt kinh doanh.
3.3. §èi víi x· héi:
NghiÖp vô nµy ra ®êi cßn gãp phÇn t¨ng thu Ng©n s¸ch cho Nhµ níc
th«ng qua thuÕ, ®Ó tõ ®ã cã ®iÒu kiÖn ®Çu t trë l¹i n©ng cÊp vµ x©y dùng míi
c¬ së h¹ tÇng giao th«ng, t¹o thªm c«ng ¨n viÖc lµm cho ngêi lao ®éng.
6
3. §Æc trng cña b¶o hiÓm tr¸ch nhiÖm d©n sù cña chñ xe c¬ giíi ®èi víi
ngêi thø ba.
Lµ mét nghiÖp vô trong sè rÊt nhiÒu nghiÖp vô cña lo¹i h×nh b¶o hiÓm
tr¸ch nhiÖm d©n sù, ®Æc trng cña b¶o hiÓm tr¸ch nhiÖm d©n sù cña chñ xe c¬
giíi ®èi víi ngêi thø ba mang ®Æc trng cña lo¹i h×nh b¶o hiÓm tr¸ch nhiÖm d©n
sù nh sau:
3.1. §èi tîng b¶o hiÓm mang tÝnh trõu tîng
§èi tîng b¶o hiÓm cña c¸c hîp ®ång b¶o hiÓm tr¸ch nhiÖm d©n sù lµ
phÇn tr¸ch nhiÖm hay nghÜa vô båi thêng c¸c thiÖt h¹i, do ®ã rÊt trõu tîng.
H¬n n÷a tr¸ch nhiÖm lµ bao nhiªu còng kh«ng x¸c ®Þnh ®îc ngay lóc tham gia
b¶o hiÓm.
§èi tîng nghiÖp vô nµy mang tÝnh b¾t buéc, th«ng thêng tr¸ch nhiÖm
ph¸p lý ph¸t sinh khi cã ®ñ ba ®iÒu kiÖn:
- Xe ph¶i cã lçi.
- Ngêi thø ba ph¶i cã thiÖt h¹i thùc tÕ.
- Cã quan hÖ nh©n qu¶ gi÷a hµnh vi tr¸i ph¸p luËt cña ngêi ®iÒu khiÓn xe
®èi víi ngêi thø ba.
Møc ®é thiÖt h¹i do tr¸ch nhiÖm ph¸p lý ph¸t sinh bao nhiªu lµ hoµn toµn
do sù ph¸n xö cña toµ ¸n, th«ng thêng thiÖt h¹i nµy ®îc tÝnh dùa trªn møc ®é
lçi cña ngêi ®iÒu khiÓn xe c¬ giíi g©y ra cho ngêi thø ba.
3.2. B¶o hiÓm tr¸ch nhiÖm d©n sù cña chñ xe c¬ giíi ®èi víi ngêi thø ba ®îc thùc hiÖn díi h×nh thøc b¾t buéc.
B¶o hiÓm tr¸ch nhiÖm ngoµi viÖc nh»m ®¶m b¶o æn ®Þnh tµi chÝnh cho
ngêi ®îc b¶o hiÓm cßn cã môc ®Ých kh¸c lµ b¶o vÖ quyÒn lîi cho phÝa n¹n
nh©n, ®¶m b¶o tÝnh c«ng b»ng trong x· héi vµ ®¶m b¶o quyÒn lîi cña mäi
c«ng d©n. MÆt kh¸c nghiÖp vô nµy cã quan hÖ trùc tiÕp víi mét sè bé luËt cña
quèc gia mµ luËt ph¸p th× mäi c«ng d©n ph¶i cã nghÜa vô thùc hiÖn. Ngoµi ra
thùc hiÖn b¾t buéc nh»m gãp phÇn cïng víi c¬ quan chøc n¨ng qu¶n lý tèt c¸c
lo¹i ®Çu xe c¬ giíi.
7
3.3. B¶o hiÓm TNDS cña chñ xe c¬ giíi cã ¸p dông giíi h¹n tr¸ch
nhiÖm
Bëi v× thiÖt h¹i tr¸ch nhiÖm d©n sù ph¸t sinh cha thÓ x¸c ®Þnh ®îc ngay
t¹i thêi ®iÓm tham gia b¶o hiÓm vµ thiÖt h¹i ®ã cã thÓ lµ rÊt lín, bëi vËy ®Ó
n©ng cao tr¸ch nhiÖm cña ngêi tham gia b¶o hiÓm c¸c c«ng ty b¶o hiÓm thêng
®a ra giíi h¹n tr¸ch nhiÖm, tøc lµ c¸c møc båi thêng tèi ®a cña b¶o hiÓm
(STBH). Nãi c¸ch kh¸c, thiÖt h¹i tr¸ch nhiÖm d©n sù cã thÓ ph¸t sinh rÊt lín
nhng c«ng ty b¶o hiÓm kh«ng båi thêng toµn bé thiÖt h¹i tr¸ch nhiÖm d©n sù
ph¸t sinh ®ã mµ chØ khèng chÕ trong ph¹m vi STBH.
8
II. Néi dung b¶o hiÓm tr¸ch nhiÖm d©n sù cña chñ xe
c¬ giíi ®èi víi ngêi thø ba
1. Kh¸i niÖm tr¸ch nhiÖm d©n sù vµ b¶o hiÓm tr¸ch nhiÖm d©n sù cña
chñ xe c¬ giíi víi ngêi thø ba.
Tr¸ch nhiÖm d©n sù lµ tr¸ch nhiÖm ph¸t sinh do vi ph¹m nghÜa vô d©n
sù trong ®ã nghÜa vô d©n sù chÝnh lµ viÖc mµ theo qui ®Þnh cña ph¸p luËt th×
mét hoÆc nhiÒu chñ thÓ kh«ng ®îc lµm hoÆc b¾t buéc lµm mét hµnh ®éng nµo
®ã ®èi víi mét hoÆc nhiÒu chñ thÓ kh¸c. Ngêi chÞu tr¸ch nhiÖm d©n sù mµ
kh«ng thùc hiÖn ®Çy ®ñ hoÆc thùc hiÖn kh«ng ®óng nghÜa vô ®ã th× ph¶i chÞu
tr¸ch nhiÖm tríc ngêi bÞ h¹i vµ tríc ph¸p luËt. Nh×n chung tr¸ch nhiÖm d©n sù
lµ tr¸ch nhiÖm båi thêng vÒ vËt chÊt vµ tinh thÇn trong ®ã tr¸ch nhiÖm båi thêng vÒ vÊt chÊt vµ tinh thÇn lµ tr¸ch nhiÖm båi thêng nh÷ng tæn thÊt vËt chÊt
thùc tÕ, tÝnh ®îc thµnh tiÒn do bªn vi ph¹m nghÜa vô d©n sù g©y ra bao gåm
tæn thÊt vÒ tµi s¶n, chi phÝ ng¨n ngõa thiÖt h¹i, thu nhËp thùc tÕ bÞ gi¶m sót.
Tr¸ch nhiÖm d©n sù cña chñ xe c¬ giíi ®èi víi ngêi thø ba:
Lµ phÇn tr¸ch nhiÖm ®îc x¸c ®Þnh b»ng tiÒn theo qui ®Þnh cña luËt ph¸p
vµ sù ph¸n quyÕt cña toµ ¸n quyÕt ®Þnh chñ xe ph¶i g¸nh chÞu do sù lu hµnh xe
cña m×nh g©y ra.
B¶o hiÓm tr¸ch nhiÖm d©n sù cña chñ xe c¬ giíi ®èi víi ngêi thø ba
ph¶i chÞu chi phÝ cho c¸c rñi ro, cô thÓ lµ ph¶i båi thêng cho c¸c n¹n nh©n gÆp
rñi ro trªn ®êng phè ®îc tr¶ th«ng qua phÝ b¶o hiÓm mµ nh÷ng chñ ph¬ng tiÖn
giao th«ng cña c¶ x· héi ®ãng gãp.
2. §èi tîng b¶o hiÓm
Ngêi tham gia b¶o hiÓm th«ng thêng lµ chñ xe, cã thÓ lµ c¸ nh©n hay
®¹i diÖn cho mét tËp thÓ. Ngêi b¶o hiÓm chØ nhËn b¶o hiÓm cho phÇn tr¸ch
nhiÖm d©n sù cña chñ xe ph¸t sinh do sù ho¹t ®éng vµ ®iÒu khiÓn xe c¬ giíi
cña ngêi l¸i xe.
Nh vËy ®èi tîng b¶o hiÓm lµ tr¸ch nhiÖm d©n sù cña chñ xe c¬ giíi ®èi
víi ngêi thø ba. Tr¸ch nhiÖm d©n sù cña chñ xe c¬ giíi ®èi víi ngêi thø ba lµ
tr¸ch nhiÖm hay nghÜa vô båi thêng ngoµi hîp ®ång cña chñ xe hay l¸i xe cho
ngêi thø ba do viÖc lu hµnh xe g©y tai n¹n.
Ngêi thø ba trong b¶o hiÓm tr¸ch nhiÖm d©n sù cña chñ xe c¬ giíi lµ
nh÷ng ngêi bÞ thiÖt h¹i vÒ th©n thÓ vµ tµi s¶n do xe c¬ giíi g©y ra nhng lo¹i trõ
hµnh kh¸ch, ngêi trªn xe, phô xe, ngêi lµm c«ng cho chñ xe, nh÷ng ngêi l¸i xe
ph¶i nu«i dìng nh cha, mÑ, vî, chång, con c¸i...
9
§èi tîng ®îc b¶o hiÓm kh«ng ®îc x¸c ®Þnh tríc. ChØ khi nµo viÖc lu
hµnh xe g©y ra tai n¹n cã ph¸t sinh tr¸ch nhiÖm d©n sù cña chñ xe ®èi víi ngêi
thø ba th× ®èi tîng nµy míi ®îc x¸c ®Þnh cô thÓ.
C¸c ®iÒu kiÖn ph¸t sinh tr¸ch nhiÖm d©n sù cña chñ xe ®èi víi ngêi thø
ba bao gåm:
- Cã thiÖt h¹i vÒ tµi s¶n, tÝnh m¹ng hoÆc søc khoÎ cña bªn thø ba.
- Chñ xe (l¸i xe) ph¶i cã hµnh vi tr¸i ph¸p luËt. Cã thÓ do v« t×nh hay cè ý
mµ l¸i xe vi ph¹m luËt giao th«ng ®êng bé, hoÆc vi ph¹m c¸c qui ®Þnh kh¸c
cña nhµ níc.
- Ph¶i cã mèi quan hÖ nh©n qu¶ gi÷a hµnh vi tr¸i ph¸p luËt cña chñ xe, l¸i
xe víi nh÷ng thiÖt h¹i cña ngêi thø ba.
- Chñ xe, l¸i xe ph¶i cã lçi.
Thùc tÕ chØ cÇn ®ång thêi x¶y ra ba ®iÒu kiÖn ®Çu lµ ph¸t sinh tr¸ch nhiÖm
d©n sù ®èi víi ngêi thø ba cña chñ xe (l¸i xe). NÕu thiÕu mét trong ba ®iÒu
kiÖn trªn tr¸ch nhiÖm d©n sù cña chñ xe sÏ kh«ng ph¸t sinh, vµ do ®ã kh«ng
ph¸t sinh tr¸ch nhiÖm cña b¶o hiÓm. §iÒu kiÖn cuèi cã thÓ cã hoÆc kh«ng v×
nhiÒu khi tai n¹n x¶y ra lµ do tÝnh nguy hiÓm cao ®é cña xe c¬ giíi mµ kh«ng
hoµn toµn do lçi cña chñ xe, l¸i xe. VÝ dô: xe ®ang ch¹y bÞ næ lèp, l¸i xe mÊt
kh¶ n¨ng ®iÒu khiÓn nªn g©y tai n¹n, trong trêng hîp nµy tr¸ch nhiÖm d©n sù
vÉn cã thÓ ph¸t sinh nÕu cã ®ñ ba ®iÒu kiÖn ®Çu tiªn.
10
3. Ph¹m vi b¶o hiÓm
Ngêi b¶o hiÓm nhËn b¶o ®¶m cho c¸c rñi ro bÊt ngê kh«ng lêng tríc ®îc g©y ra tai n¹n vµ lµm ph¸t sinh tr¸ch nhiÖm d©n sù cña chñ xe. Cô thÓ c¸c
thiÖt h¹i n»m trong ph¹m vi tr¸ch nhiÖm cña ngíi b¶o hiÓm bao gåm:
- ThiÖt h¹i vÒ tÝnh m¹ng vµ t×nh tr¹ng søc khoÎ cña bªn thø ba.
- ThiÖt h¹i vÒ tµi s¶n, hµng ho¸ cña bªn thø ba.
- ThiÖt h¹i tµi s¶n lµm ¶nh hëng ®Õn kÕt qu¶ kinh doanh hoÆc thu nhËp.
- C¸c chi phÝ cÇn thiÕt vµ hîp lý ®Ó thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p ng¨n ngõa
h¹n chÕ thiÖt h¹i, c¸c chi phÝ thùc hiÖn biÖn ph¸p ®Ò xuÊt cña c¬ quan b¶o
hiÓm (kÓ c¶ biÖn ph¸p kh«ng mang l¹i hiÖu qu¶).
- Nh÷ng thiÖt h¹i vÒ tÝnh m¹ng, t×nh tr¹ng søc khoÎ cña nh÷ng ngêi tham
gia cøu ch÷a, ng¨n ngõa tai n¹n, chi phÝ cÊp cøu vµ ch¨m sãc n¹n nh©n.
Rñi ro lo¹i trõ.
Ngêi b¶o hiÓm kh«ng chÞu tr¸ch nhiÖm båi thêng thiÖt h¹i cña c¸c vô tai
n¹n, mÆc dï cã ph¸t sinh tr¸ch nhiÖm d©n sù trong c¸c trêng hîp sau:
- Hµnh ®éng cè ý cña chñ xe, l¸i xe vµ ngêi bÞ thiÖt h¹i.
- Xe kh«ng ®ñ ®iÒu kiÖn kü thuËt vµ thiÕt bÞ an toµn ®Ó tham gia giao
th«ng theo qui ®Þnh cña ®iÒu lÖ trËt tù an toµn giao th«ng vËn t¶i ®êng bé.
- Chñ xe hoÆc l¸i xe vi ph¹m nghiªm träng trËt tù an toµn giao th«ng ®êng bé nh:
+ Xe kh«ng cã giÊy phÐp lu hµnh, giÊy chøng nhËn kiÓm ®Þnh an toµn kü
thuËt vµ m«i trêng.
+ L¸i xe kh«ng cã b»ng l¸i hoÆc b»ng bÞ tÞch thu, b»ngkh«ng hîp lÖ.
+ L¸i xe bÞ ¶nh hëng cña chÊt kÝch thÝch nh rîu bia.
+ Xe chë chÊt ch¸y, chÊt næ tr¸i phÐp.
+ Xe sö dông ®Ó tËp l¸i, ®ua thÓ thao, ®ua xe tr¸i phÐp, ch¹y thö sau khi
söa ch÷a.
+ Xe ®i vµo ®êng cÊm, ®i ®ªm kh«ng ®Ìn hoÆc chØ cã ®Ìn bªn ph¶i.
+ Xe kh«ng cã hÖ thèng l¸i bªn ph¶i.
+ ThiÖt h¹i do chiÕn tranh, b¹o ®éng.
+ ThiÖt h¹i gi¸n tiÕp do tai n¹n nh gi¶m gi¸ trÞ th¬ng m¹i, lµm ®×nh trÖ
s¶n xuÊt kinh doanh.
+ ThiÖt h¹i ®èi víi tµi s¶n bÞ cíp, bÞ mÊt c¾p trong tai n¹n.
+ Tai n¹n x¶y ra ngoµi l·nh thæ quèc gia trõ khi cã tho¶ thuËn kh¸c.
Ngoµi ra ngêi b¶o hiÓm còng kh«ng chÞu tr¸ch nhiÖm ®èi víi tµi s¶n
®Æc biÖt nh vµng, b¹c, ®¸ quÝ, tiÒn, ®å cæ, tranh ¶nh quÝ hiÕm, thi hµi, hµi cèt,...
11
4. PhÝ b¶o hiÓm vµ ph¬ng ph¸p tÝnh phÝ
4.1. PhÝ b¶o hiÓm
PhÝ b¶o hiÓm ®îc tÝnh theo ®Çu ph¬ng tiÖn. Ngêi tham gia b¶o hiÓm
®ãng phÝ b¶o hiÓm tr¸ch nhiÖm d©n sù chñ xe c¬ giíi ®èi víi ngêi thø ba theo
sè lîng ®Çu ph¬ng tiÖn cña m×nh. mÆt kh¸c, c¸c ph¬ng tiÖn kh¸c nhau vÒ
chñng lo¹i, vÒ ®é lín cã x¸c suÊt g©y ra tai n¹n kh¸c nhau. Do ®ã phÝ b¶o
hiÓm ®îc tÝnh riªng cho tõng lo¹i ph¬ng tiÖn (hoÆc nhãm ph¬ng tiÖn) tuú theo
mçi ®Çu ph¬ng tiÖn.
Nh vËy, phÝ b¶o hiÓm lµ kho¶n tiÒn mµ chñ xe c¬ giíi ph¶i nép cho ngêi
b¶o hiÓm ®Ó h×nh thµnh quü tiÒn tÖ ®éc lËp tËp trung ®ñ lín ®Ó båi thêng thiÖt
h¹i x¶y ra trong n¨m nghiÖp vô theo ph¹m vi b¶o hiÓm vµ h¹n møc tr¸ch
nhiÖm mµ ngêi tham gia ®· ký víi nhµ b¶o hiÓm trong hîp ®ång b¶o hiÓm.
PhÝ b¶o hiÓm tr¸ch nhiÖm d©n sù cña chñ xe c¬ giíi ®èi víi ngêi thø ba
vµ biÓu phÝ do bé tµi chÝnh qui ®Þnh, ngoµi ra c¸c c«ng ty b¶o hiÓm cã thÓ tho¶
thuËn víi c¸c chñ xe c¬ giíi theo sè lîng ®Çu xe, c¸c c«ng ty b¶o hiÓm trªn c¬
së c¹nh tranh lµnh m¹nh cã thÓ gi¶m phÝ cho kh¸ch hµng tham gia víi sè lîng
lín hoÆc kh¸ch hµng thêng xuyªn t¸i tôc, hoÆc còng cã thÓ gi¶m phÝ cho
nh÷ng kh¸ch hµng tham gia víi gi¸ trÞ lín trong nhiÒu n¨m liªn tôc nhng
kh«ng x¶y ra rñi ro...
ViÖc x¸c ®Þnh møc phÝ b¶o hiÓm nh×n chung lµ rÊt khã kh¨n, bëi v× phÝ
b¶o hiÓm lµ nguån thu chñ yÕu cña c¸c c«ng ty b¶o hiÓm nªn møc phÝ tèi
thiÓu ph¶i tho¶ m·n nhu cÇu thanh to¸n båi thêng vµ c«ng t¸c ®Ò phßng h¹n
chÕ tæn thÊt ®ång thêi ph¶i ®¶m b¶o cho c«ng ty cã ®îc kho¶n lîi nhÊt ®Þnh.
Cïng víi sù ph¸t triÓn m¹nh mÏ cña thÞ trêng b¶o hiÓm ngµy cµng cã nhiÒu
c¸c c«ng ty b¶o hiÓm gia nhËp lµm cho thÞ trêng ngµy cµng c¹nh tranh gay
g¾t. ChÝnh v× vËy viÖc ®a ra mét møc phÝ thÝch hîp lµ mét vÊn ®Ò kh«ng dÔ
dµng ®èi víi c¸c c«ng ty b¶o hiÓm.
PhÝ b¶o hiÓm ph¶i lµ mét møc phÝ c¹nh tranh, kh«ng qu¸ cao, kh«ng
qu¸ thÊp so víi møc phÝ cña Bé Tµi ChÝnh qui ®Þnh, theo qui luËt ®Þnh gi¸ th×
®Þnh gi¸ cao sÏ b¸n ®îc gi¸ cao vµ ®Þnh gi¸ thÊp sÏ b¸n víi gi¸ thÊp, tuy nhiªn
s¶n phÈm b¶o hiÓm l¹i v« h×nh nªn nÕu phÝ qu¸ cao còng bÞ h¹n chÕ sè ngêi
tham gia, mÆt kh¸c phÝ thÊp qu¸ còng g©y ra nh÷ng tiªu cùc trong kh¸ch hµng.
Do ®ã khi ®Þnh gi¸ ph¶i ®¶m b¶o ®îc nguyªn t¾c sè ®«ng bï sè Ýt vµ ®¶m b¶o
®îc sù c©n ®èi thu- chi trong ho¹t ®éng kinh doanh cña c«ng ty b¶o hiÓm.
4.2. Ph¬ng ph¸p tÝnh phÝ
12
TÝnh phÝ ph¶i ®¶m b¶o cã c¬ së khoa häc, ph¶n ¸nh ®Çy ®ñ c¸c yÕu tè
¶nh hëng cã liªn quan vµ møc phÝ ph¶i phï hîp víi kh¶ n¨ng tµi chÝnh cña c¸c
chñ ph¬ng tiÖn.
C«ng thøc tÝnh phÝ:
P=f+d
Trong ®ã:
P: PhÝ b¶o hiÓm / ®Çu ph¬ng tiÖn
f: PhÝ thuÇn
d: Phô phÝ (20% - 30%) phÝ b¶o hiÓm
n
PhÝ thuÇn ®îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc sau:
f=
S T
i 1
n
i
C
i 1
i
i
Trong ®ã:
Si: Sè vô tai n¹n x¶y ra cã ph¸t sinh tr¸ch nhiÖm d©n sù cña chñ xe ®îc
b¶o hiÓm båi thêng trong n¨m i.
Ti: Sè tiÒn båi thêng b×nh qu©n mét vô tai n¹n trong n¨m i.
Ci: Sè ®Çu ph¬ng tiÖn tham gia b¶o hiÓm trong n¨m i.
n: Sè n¨m thèng kª, thêng tõ 3 – 5 n¨m.
i= (1, n)
Nh vËy, f thùc chÊt lµ sè tiÒn båi thêng b×nh qu©n trong thêi kú n n¨m
cho mçi ®Çu ph¬ng tiÖn tham gia b¶o hiÓm trong thêi kú ®ã.
§èi víi c¸c ph¬ng tiÖn th«ng dông, møc ®é rñi ro lín h¬n nh xe kÐo
r¬moãc, xe chë hµng nÆng...th× tÝnh thªm tû lÖ phô phÝ so víi møc phÝ c¬ b¶n.
§èi víi c¸c ph¬ng tiÖn ho¹t ®éng ng¾n h¹n (díi 1 n¨m) thêi gian tham
gia b¶o hiÓm ®îc tÝnh trßn th¸ng. Vµ phÝ b¶o hiÓm ®îc tÝnh nh sau:
Pn¨m * Sè th¸ng xe ho¹t ®éng
Png¾n h¹n =
12 th¸ng
HoÆc
Png¾n h¹n = P n¨m * Tû lÖ phÝ ng¾n h¹n theo th¸ng
(Díi 3 th¸ng tÝnh 30%; tõ 3 – 6 th¸ng 60%; tõ 6 – 9 th¸ng tÝnh 90%...)
Trêng hîp ®· ®ãng phÝ c¶ n¨m, nhng vµo mét thêi ®iÓm nµo ®ã ph¬ng
tiÖnkh«ng ho¹t ®éng n÷a hoÆc chuyÓn së h÷u mµ kh«ng chuyÓn quyÒn b¶o
hiÓm th× chñ ph¬ng tiÖn sÏ ®îc hoµn phÝ b¶o hiÓm t¬ng øng víi sè thêi gian
cßn l¹i cña n¨m (lµm trßn th¸ng) nÕu tríc ®ã chñ ph¬ng tiÖn cha cã khiÕu n¹i
vµ ®îc nhµ b¶o hiÓm båi thêng.
13
sè th¸ng xe kh«ng ho¹t ®éng
Phoµn l¹i = Pn¨m *
12 th¸ng
Nép phÝ b¶o hiÓm lµ tr¸ch nhiÖm cña chñ ph¬ng tiÖn. Tuú theo sè lîng
ph¬ng tiÖn, ngêi b¶o hiÓm sÏ quy ®Þnh thêi gian, sè lÇn nép vµ møc phÝ t¬ng
øng cã xÐt gi¶m phÝ theo tû lÖ tæn thÊt vµ gi¶m phÝ theo sè lîng ph¬ng tiÖn
tham gia b¶o hiÓm (tèi ®a gi¶m 20%). NÕu kh«ng thùc hiÖn ®óng quy ®Þnh sÏ
bÞ ph¹t. VÝ dô:
- ChËm tõ 01 ngµy ®Õn 02 th¸ng ph¶i nép thªm 100% møc phÝ c¬ b¶n.
- ChËm tõ 02 ®Õn 04 th¸ng nép thªm 200% møc phÝ c¬ b¶n.
- ChËm 04 th¸ng trë lªn nép thªm 300% møc phÝ c¬ b¶n.
- HoÆc huû hîp ®ång b¶o hiÓm.
Trong qu¸ tr×nh tÝnh phÝ b¶o hiÓm ph¶i lu ý c¸c yÕu tè lµm t¨ng phÝ.
* YÕu tè lµm t¨ng phÝ thuÇn nh:
- Sè ph¬ng tiÖn tham gia b¶o hiÓm trong n¨m thÊp
- T¨ng sè vô tai n¹n x¶y ra cã ph¸t sinh tr¸ch nhiÖm d©n sù
- Sè vô båi thêng b×nh qu©n mét vô trong n¨m lín
* YÕu tè lµm t¨ng phô phÝ nh:
- ChÝ phÝ qu¶n lý t¨ng
- Chi phÝ khai th¸c, gi¸m ®Þnh båi thêng t¨ng
- Chi phÝ h¹n chÕ vµ ®Ò phßng tæn thÊt t¨ng
14
B¶ng1: BiÓu phÝ BHTNDS cña chñ xe c¬ giíi ®èi víi ngêi thø ba
(Ban hµnh kÌm theo QuyÕt ®Þnh sè 23/2003/Q§-BTC) §¬n vÞ: VND
TT
1
2
3
4
5
6
Lo¹i xe
PhÝ cha tÝnh thuÕ
VAT
Tæng
M«t« 2 b¸nh
50.000
5.000
55.000
Tõ 50cc trë xuèng
55.000
5.500
60.500
- > 50 cc
Xe lam, m«t« 3 b¸nh, xÝch l« m¸y... 140.000
14.000
154.000
Xe «t« kh«ng kinh doanh vËn t¶i
Xe chë ngêi ( phÝ phô thuéc vµo
sè chç ngåi trªn xe). VÝ dô:
200.000
20.000
220.000
- < 6 chç
400.000
40.000
440.000
- 6-11 chç
640.000
64.000
704.000
- 12-24 chç
- > 24 chç
920.000
92.000
1.012.000
Xe chë hµng (xe t¶i)
- < 3 tÊn
340.000
34.000
374.000
- 3-8 tÊn
670.000
67.000
737.000
- > 8 tÊn
930.000
93.000
1.023.000
47.000
517.000
Xe võa chë ngêi võa chë hµng 470.000
¤ t« kinh doanh vËn t¶i
Xe chë ngêi (phÝ phô thuéc vµo
sè chç ngåi trªn xe). VÝ dô:
- < 6 chç
350.000
35.000
385.000
6 chç
430.000
43.000
473.000
7 chç
500.000
50.000
550.000
................
Xe chë hµng
380.000
38.000
418.000
- < 3 tÊn
740.000
74.000
814.000
- 3-8 tÊn
1.020.000
102.000 1.122.000
- > 8 tÊn
Taxi:
- < 6 chç: PhÝ b¶o hiÓm b»ng 150% phÝ cña xe kinh doanh chë ngêi < 6 chç ngåi
- > 6 chç: PhÝ b¶o hiÓm b»ng víi phÝ cña xe kinh doanh chë ngêi cïng sè chç ngåi
Xe Buýt: PhÝ b¶o hiÓm b»ng víi phÝ cña xe «t« kh«ng kinh doanh cïng sè chç ngåi
III. Hîp ®ång b¶o hiÓm
1. Hîp ®ång b¶o hiÓm
Hîp ®ång b¶o hiÓm TNDS cña chñ xe c¬ giíi ®èi víi ngêi thø ba ®îc
ký kÕt gi÷a nhµ b¶o hiÓm víi ngêi l¸i xe, chñ xe ®îc thùc hiÖn trªn c¬ së nhµ
b¶o hiÓm ®a ra mét lo¹i giÊy tê in s½n c¸c th«ng tin vµ khi ký hîp ®ång ngêi
tham gia ®îc cÊp mét giÊy chøng nhËn b¶o hiÓm.
15
Nh×n chung giÊy chøng nhËn b¶o hiÓm lµ mét hîp ®ång rÊt ®¬n gi¶n,
ng¾n gän vµ dÔ hiÓu, bao gåm c¸c th«ng tin sau:
- Sè thø tù cña giÊy chóng nhËn b¶o hiÓm.
- Tªn chñ xe.
- BiÓn sè xe vµ c¸c th«ng tin liªn quan ®Õn xe ®Ó nhËn biÕt.
- Träng t¶i.
- PhÝ b¶o hiÓm, sè tiÒn b¶o hiÓm vµ ph¹m vi b¶o hiÓm.
- Môc ®Ých sö dông xe.
- Thêi h¹n b¶o hiÓm (12 th¸ng).
- C¸c th«ng tin gióp ngêi tham gia hiÓu râ h¬n vÒ quyÒn vµ nghÜa vô.
- §Þa chØ liªn hÖ khi x¶y ra rñi ro, sù cè.
VÒ h¹n møc tr¸ch nhiÖm th× cã nhiÒu møc kh¸c nhau, møc tr¸ch nhiÖm cña
nhµ b¶o hiÓm sÏ kh¸c nhau do ®ã khi ký hîp ®ång, nhµ b¶o hiÓm vµ ngêi tham
gia b¶o hiÓm tho¶ thuËn víi nhau ®Ó b¶o hiÓm theo møc phÝ vµ møc tr¸ch
nhiÖm hîp lý nhÊt.
2. HiÖu lùc b¶o hiÓm.
HiÖu lùc b¶o hiÓm b¾t ®Çu vµ kÕt thóc theo quy ®Þnh ghi trªn giÊy chøng
nhËn b¶o hiÓm. Doanh nghiÖp b¶o hiÓm chØ cÊp giÊy chøng nhËn b¶o hiÓm khi
chñ xe c¬ giíi ®· ®ãng ®ñ phÝ b¶o hiÓm trõ khi cã tho¶ thuËn kh¸c.
3. ChuyÓn quyÒn së h÷u.
Trong thêi h¹n cßn hiÖu lùc ghi trong giÊy chøng nhËn b¶o hiÓm, nÕu
cã sù chuyÓn quyÒn së h÷u xe mµ chñ xe c¬ giíi kh«ng cã yªu cÇu huû bá hîp
®ång b¶o hiÓm th× mäi quyÒn lîi b¶o hiÓm liªn quan ®Õn chiÕc xe ®îc b¶o
hiÓm vÉn cßn hiÖu lùc víi chñ xe c¬ giíi míi.
4. Hñy bá hîp ®ång.
Trêng hîp cã yªu cÇu hñy bá hîp ®ång b¶o hiÓm, chñ xe c¬ giíi ph¶i
th«ng b¸o b»ng v¨n b¶n cho doanh nghiÖp b¶o hiÓm biÕt tríc 15 ngµy. Trong
vßng 15 ngµy kÓ tõ ngµy nhËn ®îc th«ng b¸o huû bá, nÕu doanh nghiÖp b¶o
hiÓm kh«ng cã ý kiÕn th× hîp ®ång b¶o hiÓm mÆc nhiªn bÞ huû bá, doanh
nghiÖp b¶o hiÓm ph¶i hoµn l¹i cho chñ xe 80% phÝ b¶o hiÓm cña thêi gian huû
bá, trõ trêng hîp trong thêi h¹n hîp ®ång b¶o hiÓm ®ang cã hiÖu lùc ®· x¶y ra
sù kiÖn b¶o hiÓm liªn quan ®Õn chiÕc xe cã yªu cÇu huû bá hîp ®ång b¶o
hiÓm.
5. Tr¸ch nhiÖm vµ quyÒn lîi cña c¸c bªn trong hîp ®ång b¶o hiÓm.
16
5.1. Tr¸ch nhiÖm vµ quyÒn lîi cña chñ xe c¬ giíi
5.1.1. Tr¸ch nhiÖm cña chñ xe c¬ giíi
Khi yªu cÇu b¶o hiÓm, chñ xe c¬ giíi ph¶i kª khai ®Çy ®ñ vµ trung thùc
nh÷ng néi dung trong giÊy yªu cÇu b¶o hiÓm.
Khi tai n¹n giao th«ng x¶y ra, chñ xe c¬ giíi ph¶i cã tr¸ch nhiÖm:
- Cøu ch÷a h¹n chÕ thiÖt h¹i vÒ ngêi vµ tµi s¶n, b¶o vÖ hiÖn trêng tai n¹n,
b¸o ngay cho c¶nh s¸t giao th«ng n¬i gÇn nhÊt ®Ó phèi hîp gi¶i quyÕt tai n¹n.
Trõ khi cã lý do chÝnh ®¸ng, trong vßng 5 ngµy kÓ tõ ngµy x¶y ra tai n¹n, chñ
xe c¬ giíi ph¶i göi cho doanh nghiÖp b¶o hiÓm th«ng b¸o tai n¹n.
- Kh«ng ®îc di chuyÓn, th¸o gì hoÆc söa ch÷a tµi s¶n khi cha cã ý kiÕn
cña doanh nghiÖp b¶o hiÓm, trõ trêng hîp lµm nh vËy lµ cÇn thiÕt ®Ó ®¶m b¶o
an toµn cho ngêi vµ tµi s¶n hoÆc ph¶i thi hµnh theo yªu cÇu cña c¬ quan cã
thÈm quyÒn.
- B¶o lu quyÒn khiÕu n¹i vµ chuyÓn quyÒn ®ßi båi thêng cho doanh
nghiÖp b¶o hiÓm trong ph¹m vi sè tiÒn mµ doanh nghiÖp b¶o hiÓm ®· båi thêng kÌm theo toµn bé chøng tõ cÇn thiÕt cã liªn quan trong trêng hîp vô tai
n¹n cã liªn quan ®Õn tr¸ch nhiÖm cña ngêi thø ba.
- Chñ xe c¬ giíi ph¶i trung thùc trong viÖc thu thËp vµ cung cÊp c¸c tµi
liÖu, chøng tõ trong hå s¬ yªu cÇu båi thêng vµ t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho
doanh nghiÖp b¶o hiÓm trong qu¸ tr×nh x¸c minh tÝnh ch©n thùc cña c¸c tµi
liÖu chøng tõ ®ã.
Trêng hîp thay ®æi môc ®Ých sö dông xe, chñ xe c¬ giíi míi ph¶i th«ng
b¸o ngay cho doanh nghiÖp b¶o hiÓm biÕt ®Ó ®iÒu chØnh l¹i tû lÖ phÝ b¶o hiÓm
cho phï hîp.
NÕu chñ xe c¬ giíi kh«ng thùc hiÖn ®Çy ®ñ c¸c tr¸ch nhiÖm quy ®Þnh trªn
th× doanh nghiÖp b¶o hiÓm cã thÓ tõ chèi mét phÇn hoÆc toµn bé sè tiÒn båi
thêng t¬ng øng víi thiÖt h¹i do lçi cña chñ xe c¬ giíi g©y ra.
5.1.2. QuyÒn lîi cña chñ xe c¬ giíi
Chñ xe c¬ giíi cã quyÒn hëng båi thêng khi cã tai n¹n mµ ph¸t sinh
tr¸ch nhiÖm d©n sù thuéc ph¹m vi b¶o hiÓm trong thêi h¹n b¶o hiÓm. Sè tiÒn
båi thêng bÞ giíi h¹n bëi sè tiÒn b¶o hiÓm.
Chñ xe cã quyÒn yªu cÇu nhµ b¶o hiÓm söa ®æi, bæ sung, huû bá hîp
®ång b¶o hiÓm.
5.2. Tr¸ch nhiÖm vµ quyÒn lîi cña doanh nghiÖp b¶o hiÓm
5.2.1. Tr¸ch nhiªm cña doanh nghiÖp b¶o hiÓm
17
- Cung cÊp cho chñ xe c¬ giíi quy t¾c, biÓu phÝ vµ møc tr¸ch nhiÖm liªn
quan tíi TNDS cña chñ xe c¬ giíi.
- Híng dÉn vµ t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho chñ xe c¬ giíi tham gia b¶o
hiÓm.
- Khi hå båi thêng ®Çy ®ñ vµ hîp lÖ, doanh nghiÖp b¶o hiÓm ph¶i tiÕn
hµnh xÐt vµ gi¶i quyÕt båi thêng trong thêi h¹n gi¶i quyÕt båi thêng.
- Khi tai n¹n x¶y ra, ®Ó yªu cÇu ngêi b¶o hiÓm båi thêng, chñ xe, l¸i xe
ph¶i göi hå s¬ khiÕu l¹i båi thêng cho ngêi b¶o hiÓm. §èi víi nh÷ng vô tai
n¹n ®Æc biÖt nghiªm träng (tai n¹n g©y chÕt ngêi hoÆc bÞ th¬ng nhiÒu ng¬×
hoÆc bÞ thiÖt h¹i vÒ tµi s¶n tõ 20.000.000 ®ång trë lªn), doanh nghiÖp b¶o
hiÓm ph¶i phèi hîp chÆt chÏ víi chñ xe c¬ giíi vµ c¸c c¬ quan chøc n¨ng ngay
tõ ®Çu ®Ó gi¶i quyÕt tai n¹n. Trong mét sè trêng hîp doanh nghiÖp b¶o hiÓm
ph¶i t¹m øng ngay nh÷ng chi phÝ cÇn thiÕt vµ hîp lý trong ph¹m vi tr¸ch
nhiÖm b¶o hiÓm nh»m kh¾c phôc mét c¸ch tèt nhÊt hËu qu¶ cña tai n¹n.
- Ph¶i cã tr¸ch nhiÖm thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p ®Ò phßng vµ h¹n chÕ tæn
thÊt.
- Ph¶i hoµn phÝ cho chñ xe khi cã sù thay ®æi chñ së h÷u còng nh khi xe
kh«ng ho¹t ®éng.
5.2.2. QuyÒn lîi cña doanh nghiÖp b¶o hiÓm
- Thu phÝ b¶o hiÓm.
- Yªu cÇu bªn mua b¶o hiÓm cung cÊp ®Çy ®ñ, chÝnh x¸c th«ng tin liªn
quan.
- Cã quyÒn tõ chèi båi thêng mét phÇn hoÆc toµn bé nÕu bªn mua b¶o
hiÓm vi ph¹m hîp ®ång.
IV. Gi¸m ®Þnh tæn thÊt vµ gi¶i quyÕt båi thêng
1. Gi¸m ®Þnh tæn thÊt
C«ng t¸c gi¸m ®Þnh tæn thÊt nh»m x¸c ®Þnh møc ®é thiÖt h¹i cña bªn thø ba
vµ møc ®é lçi cña c¸c chñ ph¬ng tiÖn, ®ång thêi x¸c ®Þnh xem nguyªn nh©n
x¶y ra tai n¹n thuéc ph¹m vi b¶o hiÓm hay kh«ng ®îc b¶o hiÓm.
Trong c«ng t¸c gi¸m ®Þnh ph¶i cã sù chøng kiÕn cña bªn chñ xe, bªn thø
ba hoÆc ®¹i diÖn cña bªn thø ba, bªn b¶o hiÓm vµ c«ng an. NÕu chñ xe kh«ng
thèng nhÊt vÒ møc ®é thiÖt h¹i do doanh nghiÖp b¶o hiÓm x¸c ®Þnh, hai bªn sÏ
tho¶ thuËn chän gi¸m ®Þnh viªn kü thuËt chuyªn nghiÖp. QuyÕt ®Þnh cña gi¸m
®Þnh viªn kü thuËt ®îc coi lµ quyÕt ®Þnh cuèi cïng. Trêng hîp kÕt luËn cña
gi¸m ®Þnh viªn kü thuËt kh¸c víi kÕt luËn cña gi¸m ®Þnh viªn b¶o hiÓm, doanh
18
nghiÖp b¶o hiÓm ph¶i chÞu chi phÝ gi¸m ®Þnh. Trêng hîp kÕt kuËn cña gi¸m
®Þnh viªn kü thuËt vµ cña gi¸m ®Þnh viªn b¶o hiÓm trïng nhau th× chñ xe c¬
giíi ph¶i chÞu chi phÝ gi¸m ®Þnh.
Trong trêng hîp ®Æc biÖt, nÕu doanh nghiÖp b¶o hiÓm kh«ng thÓ thùc hiÖn
®îc viÖc lËp biªn b¶n gi¸m ®Þnh th× cã thÓ c¨n cø vµo c¸c biªn b¶n, kÕt luËn
cña c¬ quan chøc n¨ng cã thÈm quyÒn vµ c¸c hiÖn vËt thu ®îc (¶nh chôp, lêi
khai cña c¸c bªn cã liªn quan...) ®Ó x¸c ®Þnh møc ®é thiÖt h¹i.
Mäi tæn thÊt ®îc kh¸ch hµng th«ng b¸o ®Òu ph¶i ®îc gi¸m ®Þnh mét c¸ch
nhanh chãng ®Ó c¸c tang vËt vµ nh©n chøng kh«ng bÞ ph©n t¸n.
NÕu tai n¹n x¶y ra cã liªn quan ®Õn bªn thø ba th× gi¸m ®Þnh viªn ph¶i híng dÉn bªn thø ba tiÕn hµnh c¸c thñ tôc vµ cïng ®øng ra gi¸m ®Þnh ®Ó gi¶i
quyÕt tr¸ch nhiÖm cña c¸c bªn.
Sau khi gi¸m ®Þnh cã ®ñ mÆt c¸c bªn liªn quan cÇn thiÕt, ph¶i tiÕn hµnh lËp
biªn b¶n gi¸m ®Þnh, c¨n cø vµo biªn b¶n gi¸m ®Þnh nhµ b¶o hiÓm sÏ tiÕn hµnh
xÐt gi¶i quyÕt båi thêng cho chñ xe.
2. Båi thêng
2.1. Hå s¬ yªu cÇu båi thêng
Khi tai n¹n x¶y ra, ®Ó yªu cÇu ngêi b¶o hiÓm båi thêng chñ xe (l¸i xe)
ph¶i göi hå s¬ khiÕu n¹i båi thêng cho ngêi b¶o hiÓm.
Hå s¬ bao gåm c¸c giÊy tê sau:
- Th«ng b¸o tai n¹n, giÊy yªu cÇu båi thêng cña chñ xe.
- B¶n sao giÊy chøng nhËn b¶o hiÓm.
- B¶n sao giÊy phÐp l¸i xe.
- B¶n sao giÊy chøng nhËn ®¨ng ký xe.
- B¶n sao gÊy chøng nhËn kiÓm ®Þnh an toµn kü thuËt vµ m«i trêng.
- B¶n sao giÊy ®¨ng ký kinh doanh vËn chuyÓn hµnh kh¸ch trong trêng
hîp yªu cÇu båi thêng hµnh kh¸ch bÞ thiÖt h¹i vÒ tÝnh m¹ng vµ søc khoÎ.
B¶n kÕt luËn ®iÒu tra tai n¹n cña c«ng an hoÆc b¶n sao bé hå s¬ tai n¹n (cã
c¸c nhËn cña c«ng an n¬i thô lý hå s¬ tai n¹n) bao gåm:
- S¬ ®å hiÖn trêng tai n¹n giao th«ng.
- Biªn b¶n kh¸m nghiÖm hiÖn trêng.
- Biªn b¶n kh¸m nghiÖm xe liªn quan ®Õn tai n¹n giao th«ng.
- Biªn b¶n gi¶i quyÕt tai n¹n giao th«ng.
- QuyÕt ®Þnh cña toµ ¸n (nÕu cã).
- C¸c giÊy tê liªn quan tíi tr¸ch nhiÖm cña bªn thø ba (nÕu cã).
- Biªn b¶n gi¸m ®Þnh thiÖt h¹i (nÕu cã).
19
2.2. Thñ tôc yªu cÇu båi thêng
Khi yªu cÇu båi thêng chñ xe c¬ giíi cã tr¸ch nhiÖm chuyÓn cho doanh
nghiÖp b¶o hiÓm hå s¬ båi thêng theo quy ®Þnh bao gåm c¸c giÊy tê sau:
* §èi víi thiÖt h¹i vÒ ngêi:
+Trêng hîp bÞ th¬ng: C¸c giÊy tê cña c¬ quan y tÕ cã thÈm quyÒn x¸c
nhËn t×nh tr¹ng th¬ng tËt cña n¹n nh©n do tai n¹n giao th«ng g©y ra nh giÊy
chøng th¬ng cña c¸ nh©n, giÊy ra viÖn, phiÕu mæ vµ c¸c giÊy tê cã liªn quan
®Õn c¸c chi phÝ ch¨m sãc cøu ch÷a...
+ Trêng hîp chÕt: GiÊy chøng tö cña n¹n nh©n.
* §èi víi thiÖt h¹i vÒ tµi s¶n: C¸c b»ng chøng chøng minh thiÖt h¹i nh ho¸ ®¬n
söa ch÷a, thay míi tµi s¶n bÞ thiÖt h¹i do tai n¹n.
C¸c giÊy tê chøng minh c¸c chi phÝ cÇn thiÕt vµ hîp lý mµ chñ xe ®· chi
ra ®Ó gi¶m thiÓu tæn thÊt hay ®Ó thùc hiÖn chØ dÉn cña doanh nghiÖp b¶o hiÓm.
X¸c ®Þnh sè tiÒn båi thêng
Sau khi nhËn ®îc hå s¬ khiÕu n¹i båi thêng, nhµ b¶o hiÓm sÏ x¸c ®Þnh
sè tiÒn båi thêng sau khi ®· tiÕn hµnh gi¸m ®Þnh. Sè tiÒn båi thêng ®îc tÝnh
nh sau:
STBT = L * M (1)
STBT = ( L1 + L2 + L3 + ...+Ln) * M (2)
Trong ®ã: L: Møc ®é lçi cña chñ xe.
M: Møc ®é thiÖt h¹i thùc tÕ cña ngêi thø ba.
NÕu cã nhiÒu xe cïng cã lçi th× x¸c ®Þnh STBT theo c«ng thøc (2). ThiÖt
h¹i thùc tÕ cña ngêi thø ba (M) bao gåm:
* M1: ThiÖt h¹i vÒ t×nh tr¹ng søc kháe, tÝnh m¹ng cña ngêi thø ba. ThiÖt
h¹i nµy rÊt khã lîng ho¸ ra b»ng tiÒn v× tÝnh m¹ng lµ v« gi¸, nhng b»ng mäi
c¸ch ph¶i lîng ho¸ ra b»ng tiÒn ®Ó båi thêng.V× vËy khi båi thêng nhµ b¶o
hiÓm c¨n cø vµo: Chi phÝ hîp lý cho c«ng viÖc cøu ch÷a, båi dìng phôc håi
søc khoÎ vµ chøc n¨ng bÞ mÊt hoÆc gi¶m sót nh: Chi phÝ cÊp cøu, tiÒn hao phÝ
vËt chÊt vµ c¸c chi phÝ y tÕ kh¸c (thuèc men, dÞch truyÒn, chi phÝ chôp chiÕu X
– Quang...)
Chi phÝ hîp lý vµ phÇn thu nhËp cña ngêi ch¨m sãc bÖnh nh©n vµ kho¶n
tiÒn cÊp dìng cho ngêi mµ bÖnh nh©n cã nghÜa vô nu«i dìng.
Kho¶n thu nhËp bÞ mÊt hoÆc gi¶m sót cña ngêi ®ã.
Kho¶n tiÒn bï ®¾p tæn thÊt vÒ tinh thÇn.
C¸c chi phÝ hîp lý cho viÖc ch¨m sãc, cøu ch÷a ngêi thø ba tríc khi
chÕt.
20
- Xem thêm -
.DOC 
70 
57 
97 
