Tài liệu Luận văn một số kiến nghị nhằm nâng cao công tác bảo hiểm vật chất xe ô tô tại công ty bảo hiểm hà nội

LuËn v¨n tèt nghiÖp Bé m«n Kinh tÕ B¶o HiÓm LỜI MỞ ĐẦU Giao th«ng vËn t¶i lµ mét ngµnh s¶n xuÊt phi vËt chÊt kh«ng thÓ thiÕu ®îc ë bÊt cø mét quèc gia nµo. Giao th«ng vËn t¶i còng lµ mét bé phËn quan träng cña c¬ së h¹ tÇng. Nã quyÕt ®Þnh rÊt lín ®Õn sù ph¸t triÓn cña ®Êt níc. Cïng víi sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ thÞ trêng, ®êi sèng nh©n d©n ngµy cµng ®îc c¶i thiÖn h¬n. Nhu cÇu ®i l¹i, vËn chuyÓn hµng ho¸, hµnh kh¸ch ngµy cµng ph¸t triÓn. Trong c¸c ph¬ng tiÖn vËn t¶i th× xe «t« lµ mét ph¬ng tiÖn phæ biÕn nhÊt, ®îc sö dông réng r·i nhÊt víi nh÷ng u ®iÓm næi bËt vÒ tÝnh n¨ng c¬ ®éng cao, kh¶ n¨ng vËn chuyÓn lín, tèc ®é t¬ng ®èi nhanh, gi¸ thµnh vËn chuyÓn thÊp. VËn chuyÓn b»ng xe «t« ®· ®¶m b¶o ®îc mét phÇn quan träng nhu cÇu vËn t¶i cña toµn bé nÒn kinh tÕ quèc d©n. HiÖn nay, tèc ®é x©y míi, më réng hoÆc n©ng cÊp hÖ thèng ®êng x¸, cÇu cèng kh«ng t¬ng xøng víi tèc ®é t¨ng ph¬ng tiÖn giao th«ng cïng víi t×nh tr¹ng vi ph¹m luËt an toµn giao th«ng nh phãng nhanh vît Èu...®· dÉn ®Õn c¸c vô tai n¹n giao th«ng g©y thiÖt h¹i rÊt lín vÒ ngêi vµ cña cho c¸c chñ xe còng nh toµn x· héi. V× vËy, ®Ó gióp c¸c chñ xe æn ®Þnh kinh tÕ khi kh«ng may gÆp rñi ro, ®Ó t¹o cho c¸c chñ xe kh«i phôc vµ ph¸t triÓn ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh gãp phÇn thóc ®Èy nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn, t¨ng thu cho ng©n s¸ch, t¨ng nguån vån ®Çu t cho nÒn kinh tÕ...ho¹t ®éng b¶o hiÓm xe c¬ giíi nãi chung b¶o hiÓm vËt chÊt xe «t« nãi riªng ra ®êi rÊt sím. Tõ khi ra ®êi, nghiÖp vô nµy ®· kh¼ng ®Þnh ®îc tÝnh u viÖt vµ tÇm quan träng cña nã. Tuy nhiªn, bªn c¹nh nh÷ng kÕt qu¶ ®· ®¹t ®îc, nghiÖp vô vÉn cßn nhiÒu vÊn ®Ò ph¶i tiÕp tôc gi¶i quyÕt, xem xÐt ®Ó ®a ra c¸c biÖn ph¸p kh¾c phôc tèt h¬n ®Ó cã thÓ n©ng cao kÕt qu¶, chÊt lîng nghiÖp vô, chÝnh v× vËy trong thêi gian thùc tËp t¹i phßng b¶o hiÓm phi hµng h¶i cña c«ng ty b¶o hiÓm Hµ Néi em ®· chän ®Ò tµi: “Mét sè kiÕn nghÞ nh»m n©ng cao c«ng t¸c b¶o hiÓm vËt chÊt xe «t« t¹i c«ng ty b¶o hiÓm Hµ Néi" ®Ó lµm chuyªn ®Ò thùc tËp vµ luËn v¨n tèt nghiÖp. LuËn v¨n tèt nghiÖp Bé m«n Kinh tÕ B¶o HiÓm Néi dung chÝnh cña luËn v¨n, ngoµi phÇn më ®Çu vµ kÕt luËn ®îc chia lµm ba phÇn. PhÇn I: Lý luËn chung vÒ b¶o hiÓm vËt chÊt xe «t«. PhÇn II: Mét sè vÊn ®Ò vÒ b¶o hiÓm vËt chÊt xe «t« t¹i c«ng ty b¶o hiÓm Hµ Néi giai ®o¹n 1997 - 2001. PhÇn III: Mét sè kiÕn nghÞ nh»m n©ng cao c«ng t¸c b¶o hiÓm vËt chÊt xe «t« t¹i c«ng ty b¶o hiÓm Hµ Néi. LuËn v¨n nµy ®îc hoµn thµnh díi sù híng dÉn tËn t×nh cña c« gi¸o NguyÔn LÖ HuyÒn cïng víi sù gióp ®ì cña c¸c c«, c¸c chó phßng phi hµng h¶i cña c«ng ty b¶o hiÓm Hµ Néi. Nhng do thêi gian vµ tr×nh ®é cßn h¹n chÕ nªn bµi viÕt cña em cßn nhiÒu thiÕu sãt. Em rÊt mong ®îc sù gãp ý cña c« gi¸o vµ cña c¸c c«, c¸c chó trong phßng b¶o hiÓm phi hµng h¶i ®Ó bµi viÕt cña em ®îc hoµn thiÖn. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n! PhÇn I Lý luËn chung vÒ b¶o hiÓm vËt chÊt xe « t«. LuËn v¨n tèt nghiÖp Bé m«n Kinh tÕ B¶o HiÓm I. Sù cÇn thiÕt vµ t¸c dông cña b¶o hiÓm vËt chÊt xe «t«. 1. §Æc ®iÓm cña ngµnh giao th«ng vËn t¶i. Trong nÒn kinh tÕ quèc d©n giao th«ng vËn t¶i lµ mét ngµnh gi÷ vÞ trÝ ®Æc biÖt quan träng. Giao th«ng vËn t¶i lµ mét phÇn cña c¬ së h¹ tÇng. Mét ®Êt níc muèn ph¸t triÓn nhanh chãng vµ æn ®Þnh th× cÇn ph¶i cã mét c¬ së h¹ tÇng hoµn chØnh. Nãi c¸ch kh¸c h¹ tÇng ph¶i ®i tríc mét bíc, trong ®ã giao th«ng vËn t¶i lµ tiÒn ®Ò cho sù ph¸t triÓn cña ®Êt níc. Trong nÒn kinh tÕ më hiÖn nay, giao th«ng vËn t¶i lµ sîi d©y nèi liÒn c¸c mèi quan hÖ bu«n b¸n, giao lu kinh tÕ gi÷a c¸c vïng trong c¶ níc vµ gi÷a c¸c níc trªn thÕ giíi. V× thÕ giao th«ng vËn t¶i ®· kh«ng ngõng ®æi míi, ¸p dông kü thuËt hiÖn ®¹i nh»m ®¸p øng nhu cÇu ngµy cµng thuËn tiÖn, tiÕt kiÖm ®îc thêi gian. X· héi ngµy cµng ph¸t triÓn, ph©n c«ng lao ®éng ngµy cµng ®îc më réng, ®©y lµ ®iÒu kiÖn tÊt yÕu cho sù ph¸t triÓn cña ngµnh giao th«ng vËn t¶i víi c¸c h×nh thøc vËn chuyÓn ngµy cµng phong phó, ®a d¹ng nh: ®êng bé, ®êng s«ng, ®êng s¾t, ®êng hµng kh«ng. Trong c¸c h×nh thøc vËn t¶i trªn th× giao th«ng vËn t¶i ®êng bé gi÷ mét vÞ trÝ quan träng vµ ®îc coi lµ huyÕt m¹ch cña nÒn kinh tÕ. Trong giao th«ng vËn t¶i b»ng ®êng bé th× vËn chuyÓn b»ng xe «t« thêng ®îc con ngêi sö dông phæ biÕn nhÊt, bëi v× c¸c u ®iÓm cña nã lµ: - Ph¬ng tiÖn xe «t« cã tÝnh linh ho¹t cao, hoµn thµnh qu¸ tr×nh vËn chuyÓn t¬ng ®èi nhanh vµ rÎ, víi rÊt nhiÒu chñng lo¹i xe «t« cã thÓ chë con ngêi, hµng hãa tíi mäi n¬i, mäi lóc kÓ c¶ nh÷ng ®Þa ®iÓm mµ c¸c lo¹i vËn t¶i kh¸c kh«ng thÓ tíi ®îc. - Chi phÝ mua s¾m ph¬ng tiÖn kh«ng qu¸ cao phï hîp víi c¸c c¬ quan xÝ nghiÖp võa vµ nhá. ViÖc ®Çu t x©y dùng ®êng x¸, bÕn b·i cho xe «t« Ýt tèn kÐm h¬n c¸c lo¹i h×nh vËn chuyÓn kh¸c, phï hîp víi hoµn c¶nh ®Êt níc ta, víi thu nhËp cña ngêi d©n hiÖn nay. Víi nh÷ng u ®iÓm ®ã, trong nh÷ng n¨m trë l¹i ®©y sè ph¬ng tiÖn xe «t« ngµy cµng t¨ng lªn, ®iÒu ®ã thÓ hiÖn râ tÝnh u viÖt cña nã. Bªn c¹nh nh÷ng u ®iÓm ®ã, vËn chuyÓn ®êng bé b»ng xe «t« cßn cã nhiÒu nhîc ®iÓm, ®ã lµ møc ®é nguy hiÓm cao, kh¶ n¨ng g©y tai n¹n lín... Bëi v× b¶n th©n qu¸ tr×nh ho¹t ®éng cña xe « t« lµ nguy hiÓm cao, ngoµi ra nã cßn phô thuéc vµo nhiÒu yÕu tè nh t×nh tr¹ng ®êng x¸, tinh thÇn tr¸ch nhiÖm LuËn v¨n tèt nghiÖp Bé m«n Kinh tÕ B¶o HiÓm cña ngêi ®iÒu khiÓn xe « t«, t×nh tr¹ng kü thuËt cña xe vµ møc ®é sö dông ph¬ng tiÖn...Trong ®iÒu kiÖn níc ta hiÖn nay, th× hÖ thèng ®êng giao th«ng cßn chËt hÑp, chÊt lîng nhiÒu ®o¹n ®êng cßn kÐm vµ viÖc tu söa ®êng x¸ cßn mang tÝnh chÊt t¹m thêi... Bªn c¹nh ®ã sè ®Çu xe tham gia giao th«ng ngµy cµng t¨ng, trong ®ã cã rÊt nhiÒu xe cò ®îc t©n trang l¹i råi cho lu hµnh nhng kh«ng ®¶m b¶o ®é an toµn. MÆt kh¸c, l¸i xe kh«ng chÊp hµnh nghiªm chØnh luËt lÖ giao th«ng, phãng nhanh, vît Èu, say rîu (theo quy ®Þnh t¹i ®iÒu 29.b NghÞ ®Þnh 36CP ngµy 29/05/1995 nång ®é cån, rîu, bia kh«ng vît qu¸ 80mg/100ml m¸u hoÆc 40mg/1lÝt khÝ thë) ngµy cµng t¨ng. Nhng nguyªn nh©n chñ yÕu lµ lçi cña ngêi tham gia giao th«ng, chiÕm kho¶ng 78.2%. ThÓ hiÖn ë b¶ng díi ®©y: B¶ng 1: Mét sè nguyªn nh©n chñ yÕu dÉn ®Õn tai n¹n giao th«ng cña xe «t«. Nguyªn nh©n Lçi(%) Ch¹y qu¸ tèc ®é 32,9 Tr¸nh vît sai quy ®Þnh 32,25 Say rîu 8,4 Xö lý kÐm 2,2 (Nguån sè liÖu cña uû ban an toµn giao th«ng quèc gia). 2. Sù cÇn thiÕt cña b¶o hiÓm vËt chÊt xe « t«. Trong cuéc sèng sinh ho¹t còng nh trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh hµng ngµy dï ®· lu«n lu«n chó ý ng¨n ngõa vµ ®Ò phßng nhng con ngêi vÉn cã nguy c¬ gÆp ph¶i nh÷ng rñi ro bÊt ngê x¶y ra. Rñi ro lu«n lu«n hiÖn diÖn ë mäi ho¹t ®éng cña con ngêi. Cã thÓ nãi rñi ro lµ sù tån t¹i kh¸ch quan mµ con ngêi buéc ph¶i chÊp nhËn, ®Æc biÖt lµ trong lÜnh vùc giao th«ng vËn t¶i b»ng xe c¬ giíi nãi chung vµ xe «t« nãi riªng. Theo thèng kª, trong n¨m 1999 ë ViÖt nam cã 21.420 vô tai n¹n giao th«ng ®êng bé sang n¨m 2000 con sè nµy l¹i t¨ng lªn ®Õn 21.718 vô, g©y thiÖt h¹i rÊt lín vÒ ngêi vµ cña. LuËn v¨n tèt nghiÖp Bé m«n Kinh tÕ B¶o HiÓm N¨m 2001 c¶ níc ®· x¶y ra 22.176 vô tai n¹n giao th«ng khiÕn cho 837 ngêi thiÖt m¹ng vµ lµm bÞ th¬ng 24.174 ngêi, cã thÓ nãi cø mçi ngµy trong n¨m 2001 cã gÇn 20 ngêi chÕt v× tai n¹n giao th«ng. ThiÖt h¹i vÒ tµi s¶n hµng n¨m do tai n¹n giao th«ng lªn ®Õn hµng tr¨m tû ®ång. Do vËy tai n¹n giao th«ng vÉn lµ mèi ®e do¹ hµng ngµy, hµng giê ®èi víi tÝnh m¹ng vµ c¸c tµi s¶n cña c¸c chñ ph¬ng tiÖn «t«. §Ó cã thÓ ®¬ng ®Çu víi nh÷ng rñi ro th× c¸c chñ xe cã thÓ sö dông ph¬ng ph¸p nh: chÊp nhËn rñi ro hoÆc chuyÓn giao rñi ro. BiÖn ph¸p chÊp nhËn rñi ro: §©y lµ ph¬ng ph¸p tù h¹ch to¸n c¸c tæn thÊt. BiÖn ph¸p nµy hoµn toµn kh«ng phï hîp ®èi víi c¸c chñ xe v× khi tai n¹n x¶y ra sÏ g©y thiÖt h¹i rÊt lín vÒ ngêi vµ tµi s¶n, nã lµm ¶nh hëng ®Õn kÕ ho¹ch vËn chuyÓn cña c¸c chñ xe, do ®ã ¶nh hëng ®Õn qu¸ tr×nh kinh doanh cña hä. §Ó kh¾c phôc t×nh tr¹ng khã kh¨n vÒ tµi chÝnh khi xe «t« bÞ tai n¹n c¸ch tèt nhÊt lµ chuyÓn giao rñi ro mµ m×nh cã thÓ gÆp ph¶i cho c¸c tæ chøc b¶o hiÓm b»ng c¸ch tham gia b¶o hiÓm. B¶o hiÓm ph¬ng tiÖn giao th«ng vËn t¶i ®îc xem nh lµ mét biÖn ph¸p h÷u hiÖu nhÊt hiÖn nay. Khi nh÷ng rñi ro bÊt ngê x¶y ra víi ph¬ng tiÖn vËn t¶i, chñ ph¬ng tiÖn kh«ng nh÷ng ph¶i chÞu c¸c thiÖt h¹i vËt chÊt do ph¬ng tiÖn cña chÝnh m×nh bÞ h háng hay mÊt m¸t, mµ cßn cã thÓ ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ nh÷ng thiÖt h¹i vÒ ngêi vµ cña do ph¬ng tiÖn cña m×nh g©y ra cho ngêi thø ba kh¸c. Do vËy b¶o hiÓm ph¬ng tiÖn giao th«ng vËn t¶i thêng bao gåm hai phÇn c¬ b¶n: B¶o hiÓm vËt chÊt cho chÝnh ph¬ng tiÖn vËn t¶i vµ b¶o hiÓm tr¸ch nhiÖm d©n sù ®èi víi bªn thø ba. Tuy nhiªn, trong ph¹m vi nghiªn cøu cña luËn v¨n nµy, chØ ®Ò cËp b¶o hiÓm vËt chÊt xe « t«. Khi tham gia b¶o hiÓm vËt chÊt th©n xe «t«, nhµ b¶o hiÓm sÏ båi thêng mäi thiÖt h¹i thuéc ph¹m vi nhµ b¶o hiÓm (trõ trêng hîp cè ý). Trong ®iÒu kiÖn khoa häc - kü thuËt ngµy cµng ph¸t triÓn, quy m« s¶n xuÊt ngµy cµng ®îc më réng cho nªn mçi c¸ nh©n, c¬ quan, doanh nghiÖp thêng cã nh÷ng gi¸ trÞ tµi s¶n rÊt lín, «t« lµ mét tµi s¶n cã gi¸ trÞ lín. V× vËy khi gÆp tai n¹n c¸c c¸c biÖn ph¸p tÝch luü ®i vay kh«ng cßn mang l¹i hiÖu qu¶ thiÕt thùc. LuËn v¨n tèt nghiÖp Bé m«n Kinh tÕ B¶o HiÓm H¬n n÷a trong ®iÒu kiÖn kinh tÕ thÞ trêng mçi c¸ nh©n, c¬ quan, doanh nghiÖp ®Òu ph¶i tù chñ vÒ mÆt tµi chÝnh, Nhµ níc kh«ng cßn bao cÊp. §Æc biÖt c¸c doanh nghiÖp muèn më réng quy m« kinh doanh ho¹c ®æi mêi d©y truyÒn c«ng nghÖ hÇu hÕt ®Óu ph¶i vay vèn cña ng©n hµng. NÕu kh«ng cã tµi s¶n thÕ chÊp mµ l¹i kh«ng mua b¶o hiÓm th× ng©n hµng kh«ng cho vay vèn. Tõ nh÷ng vÊn ®Ò nªu trªn nªn b¶o hiÓm nãi chung vµ b¶o hiÓm vËt chÊt xe «t« nãi riªng ra ®êi lµ cÇn thiÕt kh¸ch quan vµ kh«ng thÓ thiÕu ®îc trong ®iÒu kiÖn kinh tÕ thÞ trêng. 3. T¸c dông cña b¶o hiÓm vËt chÊt xe «t«. Qu¸ tr×nh triÓn khai nghiÖp vô b¶o hiÓm vËt chÊt xe «t« ®· ®em l¹i sù an toµn còng nh æn ®Þnh vÒ mÆt tµi chÝnh cho c¸c chñ xe khi tham gia b¶o hiÓm. Nh vËy, chóng ta cã thÓ thÊy râ ®îc t¸c dông cña nghiÖp vô b¶o hiÓm vËt chÊt xe «t«. Cô thÓ lµ: - Mét lµ, ngêi tham gia b¶o hiÓm (c¸ nh©n hoÆc tæ chøc) ®îc båi thêng nh÷ng thiÖt h¹i thùc tÕ do rñi ro bÊt ngê g©y ra thuéc ph¹m vi b¶o hiÓm. Nhê ®ã hä nhanh chãng æn ®Þnh kinh tÕ kh«i phôc ®êi sèng vµ s¶n xuÊt kinh doanh, ®ã lµ môc ®Ých chÝnh cña ho¹t ®éng b¶o hiÓm. - Hai lµ, gãp phÇn ®Ò phßng vµ h¹n chÕ tæn thÊt. Th«ng qua c«ng t¸c båi thêng cña b¶o hiÓm vËt chÊt xe «t« ®· thóc ®Èy c¸c chñ xe tham gia b¶o hiÓm thùc hiÖn tèt c¸c biÖn ph¸p an toµn khi l¸i xe ®Ò phßng nh÷ng thiÖt h¹i x¶y ra vµ lu«n ch¨m lo gi÷ g×n xe ®îc tèt h¬n. V× khi bÞ tai n¹n c«ng ty b¶o hiÓm kh«ng ph¶i chÞu tÊt c¶ tr¸ch nhiÖm mµ chñ xe còng ph¶i chÞu mét phÇn tr¸ch nhiÖm. Tõ ®ã dÉn ®Õn sè vô tai n¹n gi¶m, ®iÒu ®ã cã ý nghÜa x· héi rÊt lín, ®ång thêi c«ng ty b¶o hiÓm còng thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p kh¸c ®Ó ®Ò phßng vµ h¹n chÕ tæn thÊt nh: ®Æt biÓn b¸o ë nh÷ng con ®êng nguy hiÓm, ®Æt g¬ng cÇu låi ë nh÷ng con ®êng ngo»n nghÌo... Ngoµi ra, th«ng qua c¸c quy ®Þnh, c¸c ®iÒu kho¶n lo¹i trõ trong hîp ®ång b¶o hiÓm ®· gãp phÇn tÝch cùc ®èi víi viÖc thùc hiÖn an toµn khi l¸i xe. - Ba lµ, ®ãng gãp tÝch luü cho ng©n s¸ch. Khi tham gia b¶o hiÓm c¸c chñ xe ph¶i nép phÝ b¶o hiÓm cho c«ng ty b¶o hiÓm, ®ã lµ mét kho¶n thu t¬ng ®èi lín ®èi víi c¸c c«ng ty b¶o hiÓm ë ViÖt nam hiÖn nay, gãp phÇn vµo nguån vèn ®Ó ®Çu t ph¸t triÓn kinh tÕ vµ nép cho ng©n s¸ch Nhµ níc mét lîng kh«ng nhá th«ng qua thuÕ. LuËn v¨n tèt nghiÖp Bé m«n Kinh tÕ B¶o HiÓm II. Néi dung c¬ b¶n cña b¶o hiÓm vËt chÊt xe «t«. 1. §èi tîng b¶o hiÓm §èi tîng b¶o hiÓm ë ®©y lµ b¶n th©n chiÕc xe cßn gi¸ trÞ vµ ®îc phÐp lu hµnh trªn l·nh thæ quèc gia. Chñ xe tham gia b¶o hiÓm vËt chÊt xe «t« lµ ®Ó ®îc båi thêng nh÷ng thiÖt h¹i vËt chÊt xe x¶y ra víi xe cña m×nh do nh÷ng rñi ro ®îc b¶o hiÓm g©y nªn. Th«ng thêng c¸c chñ xe cã thÓ tham gia b¶o hiÓm vËt chÊt xe theo mét trong hai h×nh thøc b¶o hiÓm sau: - B¶o hiÓm toµn bé vËt chÊt th©n xe hoÆc - B¶o hiÓm tõng bé phËn cña chiÕc xe. Tuy nhiªn nÕu b¶o hiÓm bé phËn c¸c c«ng ty b¶o hiÓm chØ b¶o hiÓm ®Õn tõng tæng thµnh mét. §øng trªn gãc ®é kinh tÕ - kü thuËt xe «t« chia lµm b¶y tæng thµnh: - Tæng thµnh ®éng c¬ bao gåm: ®éng c¬, bé chÕ hoµ khÝ, b¬m cao ¸p, bÇu läc dÇu, bÇu läc giã, b¬m h¬i, bé li hîp vµ c¸c thiÕt bÞ ®iÖn. - Tæng thµnh hép sè bao gåm: hép sè chÝnh, hép sè phô, hÖ thèng dÉn ®éng c¬. - Tæng thµnh th©n vá xe bao gåm: v« l¨ng l¸i, trôc tay l¸i, c¸c t¨ng dÉn ®éng c¬ l¸i, hép tay l¸i, bé trî lùc tay l¸i, thanh kÐo ngang, thanh kÐo däc... - Tæng thµnh hÖ trôc tríc (cÇu tríc) bao gåm: dÇm cÇu, may ¬, hÖ thèng treo, m¸ phanh t¨m bua, b¬m nh¸nh ®èi víi xe dÇu... - Tæng thµnh hÖ trôc sau (cÇu sau) bao gåm: may ¬, m¸ phanh, b¸t phanh, hÖ thèng treo... - Tæng thµnh lèp bao gåm: c¸c lèp ®ang n¾p trªn xe, c¸c nèp dù phßng theo xe. Ngoµi ra, cã mét sè lo¹i xe chuyªn dïng cßn cã tæng thø t¸m nh: cÇn cÈu, bån tÐc, ytÕ, cøu ho¶, ben tù ®æ, n©ng h¹ hµng, ®µo xóc... LuËn v¨n tèt nghiÖp Bé m«n Kinh tÕ B¶o HiÓm Kh¸c víi b¶o hiÓm tr¸ch nhiÖm d©n sù cña chñ xe c¬ giíi ®èi víi ngêi thø ba vµ ®èi víi hµnh kh¸ch ®îc ¸p dông b¾t buéc b»ng ph¸p luËt ®èi víi chñ xe, b¶o hiÓm vËt chÊt xe «t« còng lµ mét nghiÖp vô b¶o hiÓm tµi s¶n nªn nã ®îc thùc hiÖn díi h×nh thøc tù nguyÖn trªn c¬ së chñ xe yªu cÇu vµ nép phÝ b¶o hiÓm cho c¸c c«ng ty b¶o hiÓm. 2. Ph¹m vi b¶o hiÓm. 2.1 Rñi ro ®îc b¶o hiÓm. Ph¹m vi b¶o hiÓm lµ giíi h¹n rñi ro ®îc b¶o hiÓm mµ còng lµ giíi h¹n tr¸ch nhiÖm cña ngêi b¶o hiÓm. C«ng ty b¶o hiÓm båi thêng cho chñ xe nh÷ng thiÖt h¹i vËt chÊt xe x¶y ra do nh÷ng tai n¹n bÊt ngê, ngoµi sù kiÓm so¸t cña chñ xe, l¸i xe trong nh÷ng trêng hîp: - §©m va, lËt ®æ. - Ho¶ ho¹n, ch¸y, næ. - Nh÷ng tai ho¹ bÊt kh¶ kh¸ng do thiªn tai: B·o, lò lôt, sôt lë, sÐt ®¸nh, ®éng ®Êt, ma ®¸... - MÊt c¾p toµn bé xe. - Tai n¹n rñi ro bÊt ngê kh¸c g©y nªn. Ngoµi viÖc båi thêng nh÷ng thiÖt h¹i vËt chÊt x¶y ra cho chiÕc xe ®îc b¶o hiÓm trong nh÷ng trêng hîp trªn, c¸c c«ng ty b¶o hiÓm cßn thanh to¸n cho c¸c chñ xe tham gia b¶o hiÓm nh÷ng chi phÝ cÇn thiÕt vµ hîp lý nh»m: - Ng¨n ngõa vµ h¹n chÕ tæn thÊt ph¸t sinh thªm khi xe bÞ thiÖt h¹i do c¸c rñi ro ®îc b¶o hiÓm. - Chi phÝ b¶o vÖ xe, kÐo xe thiÖt h¹i tíi n¬i söa ch÷a gÇn nhÊt. - Gi¸m ®Þnh tæn thÊt nÕu thuéc tr¸ch nhiÖm b¶o hiÓm. Tuy nhiªn trong mäi trêng hîp tæng sè tiÒn båi thêng cña c«ng ty b¶o hiÓm kh«ng vît qu¸ sè tiÒn b¶o hiÓm ®· ghi trªn ®¬n hay giÊy chøng nhËn b¶o hiÓm. 2.2 Rñi ro lo¹i trõ. LuËn v¨n tèt nghiÖp Bé m«n Kinh tÕ B¶o HiÓm C«ng ty b¶o hiÓm kh«ng nhËn b¶o hiÓm vµ kh«ng chÞu tr¸ch nhiÖm båi thêng cho c¸c thiÖt h¹i vËt chÊt cña xe «t« g©y ra bëi: - Hao mßn tù nhiªn, mÊt gi¸, gi¶m dÇn chÊt lîng, háng hãc do khuyÕt tËt hoÆc h háng thªm do söa ch÷a,trong qu¸ tr×nh söa ch÷a. - H háng vÒ ®iÖn hoÆc bé phËn m¸y mãc, thiÕt bÞ s¨m lèp bÞ h háng mµ kh«ng do tai n¹n g©y ra. - MÊt c¾p bé phËn cña xe. - Nh÷ng vô tæn thÊt nhá, vÝ dô díi 200.000®ång. §Ó tr¸nh nh÷ng “nguy c¬ ®¹o ®øc” lîi dông b¶o hiÓm, nh÷ng hµnh vi vi ph¹m ph¸p luËt, luËt lÖ giao th«ng, hay mét sè nh÷ng rñi ro ®Æc biÖt kh¸c, nh÷ng thiÖt h¹i, tæn thÊt x¶y ra bëi nh÷ng nguyªn nh©n do sau còng kh«ng ®îc båi thêng: - Hµnh ®éng cè ý cña chñ xe, l¸i xe. - Xe kh«ng ®ñ ®iÒu kiÖn kü thuËt vµ thiÕt bÞ an toµn ®Ó lu hµnh xe theo quy ®Þnh cña luËt an toµn giao th«ng ®êng bé. - Chñ xe, l¸i xe vi ph¹m nghiªm träng luËt an toµn giao th«ng ®êng bé nh: + Xe kh«ng cã giÊy phÐp lu hµnh. + L¸i xe kh«ng cã b»ng l¸i hoÆc cã nhng kh«ng hîp lÖ. + L¸i xe bÞ ¶nh hëng cña bia rîu, ma tuý hoÆc c¸c chÊt kÝch thÝch t¬ng tù kh¸c trong khi ®iÒu khiÓn xe. + Xe chë chÊt ch¸y, chÊt næ tr¸i phÐp. + Xe trë qóa träng t¶i vµ sè hµnh kh¸ch quy ®Þnh. + Xe ®i vµo ®êng cÊm. + Xe ®i ®ªm kh«ng ®Ìn. + Xe sö dông ®Ó tËp l¸i, ®ua thÓ thao, ch¹y thö. LuËn v¨n tèt nghiÖp Bé m«n Kinh tÕ B¶o HiÓm - Nh÷ng thiÖt h¹i gi¸n tiÕp nh: gi¶m gi¸ trÞ th¬ng m¹i, lµm ®×nh trÖ s¶n xuÊt kinh doanh. - ThiÖt h¹i do chiÕn tranh. - Nh÷ng thiÖt h¹i ngoµi l·nh thæ quèc gia trõ khi cã tho¶ thuËn riªng. Còng cÇn lu ý r»ng trong thêi h¹n b¶o hiÓm, nÕu chñ xe chuyÓn quyÒn së h÷u cho chñ xe kh¸c th× quyÒn lîi b¶o hiÓm vÉn cã hiÖu lùc víi chñ xe míi. Tuy nhiªn nÕu chñ xe cò kh«ng chuyÓn quyÒn lîi b¶o hiÓm cho chñ xe míi th× c«ng ty b¶o hiÓm sÏ hoµn l¹i phÝ cho hä vµ lµm thñ tôc b¶o hiÓm cho chñ xe míi nÕu hä yªu cÇu. 3. Gi¸ trÞ b¶o hiÓm vµ sè tiÒn b¶o hiÓm. 3.1 Gi¸ trÞ b¶o hiÓm. Gi¸ trÞ b¶o hiÓm cña xe «t« lµ gi¸ trÞ thùc tÕ trªn thÞ trêng cña xe t¹i thêi ®iÓm ngêi tham gia b¶o hiÓm mua b¶o hiÓm. ViÖc x¸c ®Þnh ®óng gi¸ trÞ cña xe tham gia b¶o hiÓm lµ rÊt quan träng v× ®©y lµ c¬ së ®Ó båi thêng chÝnh x¸c thiÖt h¹i thùc tÕ cho chñ xe tham gia b¶o hiÓm. Tuy nhiªn gi¸ xe trªn thÞ trêng lu«n biÕn ®éng vµ cã thªm nhiÒu chñng lo¹i xe míi g©y khã kh¨n cho viÖc x¸c ®Þnh gi¸ trÞ xe. Trong thùc tÕ, c¸c c«ng ty b¶o hiÓm thêng dùa trªn c¸c yÕu tè sau ®Ó x¸c ®Þnh gi¸ trÞ xe. - Lo¹i xe. - N¨m s¶n xuÊt. - Møc ®é míi, cò cña xe. - ThÓ tÝch lµm viÖc cña xi lanh. Mét ph¬ng ph¸p x¸c ®Þnh gi¸ trÞ b¶o hiÓm mµ c«ng ty b¶o hiÓm hay ¸p dông ®ã lµ c¨n cø vµo gi¸ trÞ ban ®Çu cña xe vµ møc khÊu hao. Cô thÓ: Gi¸ trÞ b¶o hiÓm = Gi¸ trÞ ban ®Çu - KhÊu hao. HiÖn nay trªn thÞ trêng ViÖt nam ngµy cµng xuÊt hiÖn nhiÒu xe «t« ®êi míi ®îc nhËp khÈu tõ níc ngoµi, v× vËy gi¸ trÞ thùc tÕ cña xe nhËp khÈu trªn thÞ trêng ViÖt nam ®îc tÝnh nh sau: LuËn v¨n tèt nghiÖp Bé m«n Kinh tÕ B¶o HiÓm GTTT = CIF *(100% +Ts.Tnk)*(100% + Ts. Ttt®b) Trong ®ã GTTT: gi¸ trÞ thùc tÕ cña xe. CIF: gi¸ CIF Ts. Tnk: thuÕ suÊt thuÕ nhËp khÈu. Ts. Ttt®b: thuÕ suÊt thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt Gi¸ CIF lµ gi¸ xe «t« vÒ ®Õn c¶ng gåm: C (cost): gi¸ mua «t« t¹i cöa níc xuÊt khÈu. I (insurance): PhÝ b¶o hiÓm cho chiÕc xe trong qu¸ tr×nh vËn chuyÓn tõ níc xuÊt khÈu vÒ ViÖt nam. F (Freight): Cíc phÝ vËn chuyÓn. Gi¸ trÞ thùc tÕ hay còng lµ gi¸ trÞ ban ®Çu cña xe «t«, ®ã lµ c¬ së ®Ó tÝnh gi¸ trÞ b¶o hiÓm cho c¸c xe khi tham gia b¶o hiÓm. V× vËy gi¸ trÞ thùc tÕ cÇn ®îc c¸c chñ xe kª khai mét c¸ch ®Çy ®ñ, chÝnh x¸c. 3.2 Sè tiÒn b¶o hiÓm. Sè tiÒn b¶o hiÓm do ngêi ®îc b¶o hiÓm kª khai vµ ®îc c«ng ty b¶o hiÓm chÊp nhËn trªn c¬ së gi¸ trÞ b¶o hiÓm. NÕu cã tæn thÊt mµ khi tham gia b¶o hiÓm ngêi ®îc b¶o hiÓm cè t×nh kª khai sè tiÒn b¶o hiÓm nhá h¬n gi¸ trÞ b¶o hiÓm th× sè tiÒn båi thêng chØ ®îc tr¶ theo tØ lÖ sè tiÒn b¶o hiÓm vµ gi¸ trÞ b¶o hiÓm. Ngîc l¹i, nÕu sè tiÒn b¶o hiÓm lín h¬n gi¸ trÞ b¶o hiÓm th× khi cã tæn thÊt x¶y ra th× chØ ®îc båi thêng cao nhÊt b»ng gi¸ trÞ b¶o hiÓm. 4. PhÝ b¶o hiÓm. 4.1 PhÝ b¶o hiÓm. Khi c¸c chñ xe muèn xe cña m×nh ®îc b¶o hiÓm t¹i mét c«ng ty b¶o hiÓm th× ph¶i nép mét kho¶n tiÒn nhÊt ®Þnh cho c«ng ty b¶o hiÓm ®Ó h×nh thµnh nªn quü b¶o hiÓm. PhÝ b¶o hiÓm lµ mét kho¶n tiÒn mµ c¸c chñ ph¬ng tiÖn cã tr¸ch nhiÖm ®ãng gãp tõng n¨m cho c«ng ty b¶o hiÓm ®Ó h×nh thµnh nªn quü b¶o hiÓm. LuËn v¨n tèt nghiÖp Bé m«n Kinh tÕ B¶o HiÓm C«ng ty b¶o hiÓm tiÕn hµnh thu phÝ b¶o hiÓm vËt chÊt th©n xe «t« theo biÓu phÝ cña Bé tµi chÝnh quy ®Þnh vµ cã thÓ thu ngay trùc tiÕp hoÆc uû nhiÖm thu cho c¸c ®¬n vÞ kh¸c (®iÓm ®¨ng ký xe «t«, nép thuÕ tríc b¹, tr¹m kiÓm ®Þnh...) thu hé. 4.2 Ph¬ng ph¸p x¸c ®Þnh phÝ b¶o hiÓm. Trong ho¹t ®éng kinh doanh b¶o hiÓm viÖc tÝnh phÝ b¶o hiÓm lµ rÊt cÇn thiÕt vµ quan träng ®ßi hái sù chÝnh x¸c cao. PhÝ b¶o hiÓm ®îc x¸c ®Þnh võa phï hîp víi kh¶ n¨ng tµi chÝnh cña mçi chñ xe khi tham gia b¶o hiÓm ®ång thêi võa h×nh thµnh quü b¶o hiÓm ®ñ lín ®Ó cã thÓ bï ®¾p cho nh÷ng thiÖt h¹i bÊt ngê x¶y ra do tai n¹n, gãp phÇn ®¶m b¶o cho qóa tr×nh s¶n xuÊt ®îc thêng xuyªn liªn tôc ®¶m b¶o ®êi sèng cho mäi ngêi d©n trong x· héi. Khi x¸c ®Þnh phÝ b¶o hiÓm cho tõng ®èi tîng tham gia b¶o hiÓm cô thÓ, c«ng ty b¶o hiÓm thêng c¨n cø vµo c¸c yÕu tè sau: - Lo¹i xe: Do mçi lo¹i xe cã nh÷ng ®Æc ®iÓm kü thuËt kh¸c nhau, cã møc ®é rñi ro kh¸c nhau nªn phÝ b¶o hiÓm vËt chÊt xe ®îc tÝnh riªng cho tõng lo¹i xe. Th«ng thêng, c¸c c«ng ty b¶o hiÓm ®a ra nh÷ng biÓu phÝ x¸c ®Þnh phÝ b¶o hiÓm phï hîp cho hÇu hÕt c¸c xe th«ng dông th«ng qua viÖc ph©n lo¹i xe thµnh c¸c nhãm. ViÖc ph©n lo¹i nµy ®îc dùa trªn c¬ së tèc ®é tèi ®a cña xe, tû lÖ gia tèc, chi phÝ vµ møc ®é khã kh¨n khi söa ch÷a vµ sù khan hiÕm cña phô tïng. §èi víi c¸c xe kÐo r¬ moãc, xe chë hµng nÆng... do cã møc ®é rñi ro cao nªn phÝ b¶o hiÓm thêng ®îc céng thªm mét tû lÖ nhÊt ®Þnh dùa trªn møc phÝ c¬ b¶n. - Khu vùc gi÷ xe vµ ®Ó xe: trong thùc tÕ kh«ng ph¶i c«ng ty b¶o hiÓm nµo còng quan t©m ®Õn nh©n tè nµy. Tuy nhiªn còng cã mét sè c«ng ty b¶o hiÓm tÝnh phÝ b¶o hiÓm dùa theo khu vùc gi÷ xe vµ ®Ó xe rÊt chÆt chÏ. - Môc ®Ých sö dông xe: §©y lµ nh©n tè rÊt quan träng khi x¸c ®Þnh phÝ b¶o hiÓm. Nã gióp c«ng ty b¶o hiÓm biÕt ®îc møc ®é rñi ro cã thÓ x¶y ra. Xe do mét ngêi vÒ hu sö dông cho môc ®Ých ®i l¹i ®¬n thuÇn ch¾c ch¾n sÏ ®ãng phÝ b¶o hiÓm thÊp h¬n so víi mét th¬ng gia sö dông ®Ó ®i l¹i trong nh÷ng khu vùc réng lín. Râ rµng xe l¨n b¸nh trªn ®êng cµng nhiÒu, rñi ro tai n¹n cµng lín. - Tuæi t¸c kinh nghiÖm l¸i xe cña ngêi yªu cÇu b¶o hiÓm vµ nh÷ng ngêi sö dông thêng xuyªn chiÕc xe ®îc b¶o hiÓm: Sè liÖu thèng kª cho thÊy LuËn v¨n tèt nghiÖp Bé m«n Kinh tÕ B¶o HiÓm r»ng c¸c l¸i xe trÎ tuæi bÞ tai n¹n nhiÒu h¬n so víi c¸c l¸i xe lín tuæi. Trong thùc tÕ, c¸c c«ng ty b¶o hiÓm thêng ¸p dông gi¶m phÝ b¶o hiÓm cho c¸c l¸i xe trªn 50 hoÆc 55 tuæi do kinh nghiÖm cho thÊy sè ngêi nµy gÆp Ýt tai n¹n h¬n so víi c¸c l¸i xe trÎ tuæi. Tuy nhiªn víi l¸i xe qu¸ lín tuæi (thêng tõ 65 tuæi trë lªn) thêng ph¶i xuÊt tr×nh giÊy chøng nhËn søc khoÎ phï hîp ®Ó cã thÓ l¸i xe th× c«ng ty b¶o hiÓm míi nhËn b¶o hiÓm. Ngoµi ra ®Ó h¹n chÕ tai n¹n c¸c c«ng ty thêng yªu cÇu ngêi ®îc b¶o hiÓm tù chÞu mét phÇn tæn thÊt x¶y ra víi xe (hay cßn gäi lµ møc miÔn thêng). §èi víi nh÷ng l¸i xe trÎ tuæi møc miÔn thêng nµy cao h¬n so víi nh÷ng l¸i xe cã ®é tuæi lín h¬n. - Gi¶m phÝ b¶o hiÓm: §Ó khuyÕn khÝch c¸c chñ xe cã sè lîng lín xe tham gia b¶o hiÓm t¹i c«ng ty m×nh c¸c c«ng ty b¶o hiÓm thêng ¸p dông møc gi¶m phÝ so víi møc phÝ chung theo sè lîng xe tham gia b¶o hiÓm. Ngoµi ra hÇu hÕt c¸c c«ng ty b¶o hiÓm cßn ¸p dông c¬ chÕ gi¶m gi¸ cho nh÷ng ngêi tham gia b¶o hiÓm kh«ng cã khiÕu n¹i vµ gia t¨ng tû lÖ gi¶m gi¸ nµy cho mét sè n¨m kh«ng cã khiÕu n¹i gia t¨ng. Cã thÓ nãi ®©y lµ biÖn ph¸p phæ biÕn trong b¶o hiÓm xe c¬ giíi nãi chung vµ b¶o hiÓm vËt chÊt xe «t« nãi riªng. - BiÓu phÝ ®Æc biÖt: Khi kh¸ch hµng cã sè lîng xe tham gia b¶o hiÓm nhiÒu, c«ng ty b¶o hiÓm cã thÓ ¸p dông biÓu phÝ riªng cho kh¸ch hµng ®ã. C¸ch tÝnh to¸n biÓu phÝ ®îc dùa trªn c¸c sè liÖu cña b¶n th©n kh¸ch hµng ®ã. Cô thÓ: + Sè lîng xe cña kh¸ch hµng tham gia b¶o hiÓm. + T×nh h×nh båi thêng tæn thÊt cña c«ng ty b¶o hiÓm cho kh¸ch hµng ë nh÷ng n¨m tríc ®ã. + Tû lÖ phô phÝ theo quy ®Þnh cña C«ng ty. Trêng hîp møc phÝ ®Æc biÖt thÊp h¬n møc phÝ quy ®Þnh chung, c«ng ty b¶o hiÓm sÏ ¸p dông theo møc phÝ ®Æc biÖt. Cßn nÕu møc phÝ ®Æc biÖt tÝnh ®îc lµ cao h¬n (hoÆc b»ng) møc phÝ chung, tøc lµ t×nh h×nh tæn thÊt cña kh¸ch hµng cao h¬n (hoÆc b»ng) møc tæn thÊt b×nh qu©n chung, th× c«ng ty b¶o hiÓm sÏ ¸p dông møc phÝ chung. C¸ch tÝnh phÝ b¶o hiÓm. Gièng nh c¸ch tÝnh phÝ b¶o hiÓm nãi chung, phÝ b¶o hiÓm vËt chÊt xe «t« ®îc tÝnh theo c«ng thøc sau: LuËn v¨n tèt nghiÖp Bé m«n Kinh tÕ B¶o HiÓm F=f+d Trong ®ã F: phÝ thu mçi ®Çu xe. d: phô phÝ f: phÝ båi thêng thiÖt h¹i hay phÝ thuÇn (thùc phÝ). Theo c«ng thøc trªn viÖc x¸c ®Þnh phÝ b¶o hiÓm phô thuéc vµo c¸c nh©n tè sau: - T×nh h×nh båi thêng tæn thÊt cña nh÷ng n¨m tríc ®ã. C¨n cø vµ sè liÖu thèng kª, c«ng ty b¶o hiÓm sÏ tÝnh to¸n ®îc phÇn phÝ båi thêng f cho mçi ®Çu xe nh sau: f= Trong ®ã Si * Ti Ci Si: Sè vô tai n¹n x¶y ra trong n¨m thø i Ti: ThiÖt h¹i b×nh qu©n mçi vô tai n¹n trong n¨m thø i Ci: Sè xe tham gia b¶o hiÓm vËt chÊt th©n xe n¨m thø i - C¸c chi phÝ kh¸c hay cßn gäi lµ phÇn phô phÝ d bao gåm c¸c chi phÝ nh: chi phÝ ®Ò phßng h¹n chÕ tæn thÊt, chi qu¶n lý, mét phÇn bæ sung cho quü dù phßng nghiÖp vô, mét phÇn ®Ó nép cho quü dù phßng nghiÖp vô, mét phÇn ®Ó nép cho ng©n s¸ch Nhµ níc vµ c¸c lo¹i chi phÝ kh¸c. Nh vËy, phÝ båi thêng ®îc x¸c ®Þnh dùa vµo sè liÖu thèng kª cßn phô phÝ chiÕm tõ 20 - 30% sè phÝ thu ®îc. V× ®©y lµ nghiÖp vô b¶o hiÓm tµi s¶n cho nªn sè tiÒn b¶o hiÓm ®îc x¸c ®Þnh kh¸ ®¬n gi¶n, chñ yÕu dùa trªn c¬ së ®¸nh gi¸ thùc tÕ chiÕc xe khi tham gia b¶o hiÓm hoÆc chøng tõ ho¸ ®¬n khi mua b¸n xe, sau ®ã hai bªn tho¶ thuËn víi nhau vÒ sè tiÒn b¶o hiÓm. Tuy vËy c«ng t¸c nµy ®ßi hái nh©n viªn ph¶i cã ®Çy ®ñ tr×nh ®é chuyªn m«n nhÊt ®Þnh khi ®¸nh gi¸ xe. C¨n cø vµo sè LuËn v¨n tèt nghiÖp Bé m«n Kinh tÕ B¶o HiÓm tiÒn b¶o hiÓm hai bªn còng cã thÓ x¸c ®Þnh ®îc phÝ b¶o hiÓm dùa trªn tØ lÖ phÝ b¶o hiÓm. F = Sb*R Trong ®ã Sb: Sè tiÒn b¶o hiÓm. R: Tû lÖ phÝ b¶o hiÓm TØ lÖ phÝ ®îc x¸c ®Þnh c¨n cø vµo c¸c yÕu tè sau: + X¸c suÊt rñi ro g©y tai n¹n cña tõng lo¹i xe vµ thiÖt h¹i b×nh qu©n mçi vô tai n¹n nãi chung. + §iÒu kiÖn thêi tiÕt, khÝ hËu, ®Þa h×nh tõng vïng, tõng miÒn mµ ph¹m vi chiÕc xe ®ã ho¹t ®éng lµ chñ yÕu. + T×nh tr¹ng thùc tÕ cña chiÕc xe. + LuËt thuÕ cña Nhµ níc + Chi phÝ qu¶n lý vµ l·i dù kiÕn cña c«ng ty ChÝnh v× phô thuéc vµo nhiÒu yÕu tè nh vËy cho nªn hÇu hÕt c¸c c«ng ty b¶o hiÓm chia lµm hai lo¹i tØ lÖ phÝ R = R 1 + R2 Trong ®ã R1: Tû lÖ phÝ thuÇn (Tû lÖ phÝ c¬ b¶n). R2: Tû lÖ phô phÝ Th«ng thêng khi x¸c ®Þnh tû lÖ phÝ thu c¬ b¶n R 1, c«ng ty b¶o hiÓm c¨n cø vµo tµi liÖu thèng kª cña mét sè n¨m tríc ®ã Tæng sè tiÒn båi thêng trong mét sè n¨m tríc ®ã R1 = Tæng sè phÝ thu ®îc thu ®îc trong nh÷ng n¨m tríc ®ã * 100 LuËn v¨n tèt nghiÖp Bé m«n Kinh tÕ B¶o HiÓm NÕu c«ng ty míi thµnh lËp viÖc x¸c ®Þnh tû lÖ phÝ nµy thêng c¨n cø vµo tµi liÖu cña c¶nh s¸t giao th«ng ë c¸c tØnh, vïng hoÆc trùc tiÕp tiÕn hµnh ®iÒu tra chän mÉu ®Ó x¸c ®Þnh tû lÖ phÝ vµ cã mét sè trêng hîp mua biÓu phÝ b¶o hiÓm vËt chÊt xe «t« cña Bé tµi chÝnh. B¶ng 2: BiÓu phÝ b¶o hiÓm vËt chÊt xe «t« cña Bé tµi chÝnh Ph¹m vi b¶o hiÓm PhÝ b¶o hiÓm (% sè tiÒn b¶o hiÓm) 1. B¶o hiÓm toµn bé. 1,36 2. B¶o hiÓm th©n vá. 2,27 (Nguån sè liÖu phßng Phi hµng h¶i C«ng ty b¶o hiÓm Hµ Néi ) Trong thùc tÕ, cã mét sè ®Çu xe cña mét sè chñ xe trong n¨m chØ ho¹t ®éng ng¾n ngµy. PhÝ b¶o hiÓm chØ ph¶i nép trong nh÷ng th¸ng xe ho¹t ®éng. PhÝ b¶o hiÓm = Møc phÝ c¶ n¨m . Sè th¸ng xe ho¹t ®éng trong n¨m 12 th¸ng Tuy nhiªn, ë ViÖt nam ®èi víi nh÷ng trêng hîp xe tham gia díi mét n¨m th× nhiÒu c«ng ty b¶o hiÓm ®· ¸p dông biÓu phÝ ng¾n h¹n sau: §Õn 3 th¸ng: 30% phÝ b¶o hiÓm c¶ n¨m Trªn 3 th¸ng ®Õn 6 th¸ng: 60% phÝ b¶o hiÓm c¶ n¨m Trªn 6 th¸ng ®Õn 9 th¸ng: 90% phÝ b¶o hiÓm c¶ n¨m Trªn 9 th¸ng: 100% phÝ b¶o hiÓm c¶ n¨m Trêng hîp chñ xe cã nhu cÇu tham gia b¶o hiÓm theo c¸c ®iÒu kho¶n më réng ®Æc biÖt, c«ng ty cÇn yªu cÇu chñ xe kª khai ®Çy ®ñ, chi tiÕt nh÷ng néi dung yªu cÇu më réng trong giÊy yªu cÇu b¶o hiÓm cïng víi nh÷ng th«ng tin cÇn thiÕt kh¸c ®Ó lµm c¬ së tÝnh phÝ b¶o hiÓm vµ tÝnh to¸n båi thêng khi cã tai n¹n x¶y ra. Khi ®· chÊp nhËn b¶o hiÓm, c¸c c«ng ty ph¶i cÊp cho chñ xe b¶n tho¶ thuËn bæ sung. B¶n tháa thuËn bæ sung nµy ®îc ®Ýnh kÌm vµ lµ mét bé phËn cña giÊy chøng nhËn b¶o hiÓm ®· cÊp cho chñ xe. LuËn v¨n tèt nghiÖp Bé m«n Kinh tÕ B¶o HiÓm * B¶o hiÓm kh«ng khÊu trõ thay míi C«ng ty ph¶i ®¸nh gi¸ gi¸ trÞ cßn l¹i thùc tÕ cña xe hoÆc x¸c ®Þnh thêi gian ®· sö dông ®Ó ¸p dông tû lÖ phÝ b¶o hiÓm vËt chÊt xe «t« kh«ng tÝnh khÊu hao thay míi B¶ng 3: BiÓu phÝ b¶o hiÓm vËt chÊt xe «t« kh«ng tÝnh khÊu hao thay míi Tû lÖ phÝ c¬ b¶n trªn sè tiÒn b¶o hiÓm Gi¸ trÞ thùc tÕ B¶o hiÓm toµn bé B¶o hiÓm bé phËn Xe míi ®· sö dông díi 3 n¨m hoÆc gi¸ trÞ cßn l¹i tõ 70% trë lªn so víi gi¸ trÞ xe míi 1.36% 2.27% Xe ®· sö dông tõ 3 ®Õn 6 n¨m hoÆc gi¸ trÞ cßn l¹i tõ 50 -70% so víi gi¸ trÞ xe míi 1.55% 2.45% Xe ®· sö dông trªn 6 n¨m hoÆc cßn l¹i díi 50% so víi gi¸ trÞ xe míi 1.73% 2.64% (Nguån phßng b¶o hiÓm Phi hµng h¶i C«ng ty b¶o hiÓm Hµ Néi ) * B¶o hiÓm båi thêng theo giíi h¹n tr¸ch nhiÖm: Chñ xe cã thÓ tuú ý lùa chän tham gia b¶o hiÓm cho chiÕc xe ®îc b¶o hiÓm theo mét gi¸ trÞ nhÊt ®Þnh thÊp h¬n gi¸ trÞ thùc tÕ cña xe. Khi tÝnh phÝ b¶o hiÓm cÇn ph¶i lu ý ®Õn c¸c yÕu tè, gi¸ trÞ cña xe, gi¸ trÞ cßn l¹i, sè tiÒn b¶o hiÓm ®Ó lµm c¬ së tÝnh to¸n chÝnh x¸c. PhÝ b¶o hiÓm = Sè tiÒn b¶o hiÓm * Tû lÖ phÝ b¶o hiÓm*(100% + GTTT-STBH GTTT Trong ®ã GTTT: gi¸ trÞ thùc tÕ STBH: Sè tiÒn b¶o hiÓm * B¶o hiÓm cã ¸p dông møc miÔn thêng: *80%) LuËn v¨n tèt nghiÖp Bé m«n Kinh tÕ B¶o HiÓm VÝ dô chñ xe cã thÓ lùa chän møc miÔn thêng cã khÊu trõ tuú ý tõ 1.000.000 ®Õn 10.000.000® hoÆc 10$ ®Õn 100$. Khi ¸p dông møc miÔn thêng th× tØ lÖ gi¶m phÝ so víi tæng phÝ ®îc quy ®Þnh nh sau: B¶ng 4: Møc miÔn thêng vµ tû lÖ gi¶m phÝ. Møc miÔn thêng 1.000.000® (hoÆc 100$) TØ lÖ gi¶m phÝ (% trªn tæng sè phÝ) 0,5 2.000.000® (hoÆc 200$) 0,8 3.000.000® (hoÆc 300$) 11 4.000.000® (hoÆc 400$) 14 5.000.000® (hoÆc 500$) 17 6.000.000® (hoÆc 600$) 20 7.000.000® (hoÆc 700$) 23 8.000.000® (hoÆc 800$) 26 9.000.000® (hoÆc 900$) 30 10.000.000® (hoÆc1.000$) 35 (Nguån phßng b¶o hiÓm Phi hµng h¶i C«ng ty b¶o hiÓm Hµ Néi) B¶o hiÓm thiÖt h¹i x¶y ra ngoµi l·nh thæ ViÖt nam. PhÝ b¶o hiÓm b»ng 150% phÝ c¬ b¶n * B¶o hiÓm mÊt c¾p bé phËn xe «t«. PhÝ b¶o hiÓm b»ng 115% phÝ c¬ b¶n. C¸c c«ng ty b¶o hiÓm cã thÓ ¸p dông møc t¨ng gi¶m phÝ ®èi víi b¶o hiÓm vËt chÊt xe «t« nh sau: - Gi¶m phÝ theo tû lÖ tæn thÊt: trêng hîp kh«ng cã khiÕu n¹i ph¶i båi thêng theo quy t¾c b¶o hiÓm trong thêi h¹n quy ®Þnh díi ®©y phÝ b¶o hiÓm t¸i tôc cã thÓ ®îc gi¶m 01 n¨m liªn tôc: cã thÓ gi¶m ®Õn 10% 02 n¨m liªn tôc: cã thÓ gi¶m ®Õn 15% 03 n¨m liªn tôc: cã thÓ gi¶m ®Õn 20% LuËn v¨n tèt nghiÖp Bé m«n Kinh tÕ B¶o HiÓm - Gi¶m phÝ theo sè lîng xe tham gia b¶o hiÓm Sè lîng xe tham gia Møc gi¶m phÝ Tõ 05 - 10 xe cã thÓ gi¶m tèi ®a 05% tæng sè phÝ Tõ 11 - 20 xe cã thÓ gi¶m tèi ®a 10% tæng sè phÝ Tõ 21 - 30 xe cã thÓ gi¶m tèi ®a 15% tæng sè phÝ Tõ 31 - 50 xe cã thÓ gi¶m tèi ®a 20% tæng sè phÝ * Hoµn phÝ b¶o hiÓm Cã nh÷ng trêng hîp chñ xe ®· ®ãng phÝ b¶o hiÓm c¶ n¨m nhng trong n¨m kh«ng ho¹t ®éng mét thêi gian v× mét lý do nµo ®ã. Trong trêng hîp nµy, th«ng thêng c«ng ty b¶o hiÓm sÏ hoµn l¹i phÝ b¶o hiÓm cña nh÷ng th¸ng ngõng ho¹t ®éng ®ã cho chñ xe. Sè phÝ hoµn l¹i ®îc tÝnh nh sau: Sè th¸ng kh«ng ho¹t ®éng PhÝ hoµn l¹i = PhÝ c¶ n¨m * 12 th¸ng lÖ hoµn l¹i * Tû phÝ Mçi c«ng ty b¶o hiÓm cã tû lÖ hoµn phÝ lµ kh¸c nhau. Nhng th«ng thêng tû lÖ nµy lµ 80%. NÕu chñ xe muèn huû bá hîp ®ång b¶o hiÓm khi cha hÕt thêi h¹n hîp ®ång th× th«ng thêng c«ng ty b¶o hiÓm còng hoµn l¹i phÝ b¶o hiÓm cho thêi gian cßn l¹i ®ã theo c«ng thøc trªn nhng víi ®iÒu kiÖn lµ chñ xe cha cã lÇn nµo ®îc c«ng ty b¶o hiÓm tr¶ tiÒn b¶o hiÓm. Tr¸ch nhiÖm nép phÝ cña chñ xe tuú thuéc vµo tho¶ thuËn gi÷a chñ xe víi ngêi b¶o hiÓm. Th«ng thêng tr¸ch nhiÖm cña chñ xe lµ tõ khi hîp ®ång b¶o hiÓm cã hiÖu lùc. ViÖc nép phÝ cã thÓ tiÕn hµnh tõ mét hoÆc hai lÇn. §èi víi c¸c chñ xe cã sè lîng trªn 50 xe th× thêng nép 2 lÇn, mçi lÇn nép ph¶i theo ®óng thêi h¹n tho¶ thuËn. NÕu trong trêng hîp chñ xe kh«ng nép phÝ ®Çy ®ñ vµ ®óng theo tho¶ thuËn th× hîp ®ång b¶o hiÓm mÊt hiÖu lùc cho ®Õn khi chñ xe tiÕp tôc nép phÝ. LuËn v¨n tèt nghiÖp Bé m«n Kinh tÕ B¶o HiÓm 5. Gi¸m ®Þnh vµ båi thêng tæn thÊt. 5.1 Tai n¹n vµ gi¸m ®Þnh.  Th«ng b¸o tai n¹n. Còng nh c¸c lo¹i ®¬n b¶o hiÓm kh¸c, ngêi b¶o hiÓm yªu cÇu chñ xe (hoÆc l¸i xe) khi xe bÞ tai n¹n, mét mÆt ph¶i t×m mäi c¸ch cøu ch÷a, h¹n chÕ tæn thÊt mÆt kh¸c nhanh chãng b¸o cho c«ng ty b¶o hiÓm biÕt. Chñ xe kh«ng ®îc di chuyÓn, th¸o dì hoÆc söa ch÷a xe khi cha cã ý kiÕn cña c«ng ty b¶o hiÓm trõ trêng hîp ph¶i thi hµnh chØ thÞ cña c¬ quan cã thÈm quyÒn.  Gi¸m ®Þnh tæn thÊt. Th«ng thêng ®èi víi b¶o hiÓm vËt chÊt xe «t« viÖc gi¸m ®Þnh tæn thÊt ®îc c«ng ty b¶o hiÓm tiÕn hµnh víi sù cã mÆt cña chñ xe, l¸i xe hoÆc ngêi ®¹i diÖn hîp ph¸p nh»m x¸c ®Þnh nguyªn nh©n vµ møc ®é thiÖt h¹i. ChØ trong trêng hîp hai bªn kh«ng ®¹t ®îc sù thèng nhÊt th× lóc nµy míi chØ ®Þnh gi¸m ®Þnh viªn kü thuËt chuyªn nghiÖp lµm trung gian thùc hiÖn gi¸m ®Þnh. KÕt luËn cña gi¸m ®Þnh viªn kü thuËt chuyªn nghiÖp ®îc coi lµ quyÕt ®Þnh cuèi cïng. Trêng hîp kÕt luËn cña gi¸m ®Þnh viªn kü thuËt chuyªn nghiÖp kh¸c víi kÕt luËn cña gi¸m ®Þnh viªn b¶o hiÓm, c«ng ty b¶o hiÓm chÞu chi phÝ gi¸m ®Þnh. Trêng hîp kÕt luËn cña gi¸m ®Þnh viªn kü thuËt chuyªn nghiÖp trïng víi kÕt luËn cña gi¸m ®Þnh viªn b¶o hiÓm th× chñ xe «t« ph¶i chÞu chi phÝ gi¸m ®Þnh. Trong trêng hîp ®Æc biÖt, nÕu c«ng ty b¶o hiÓm kh«ng thÓ thùc hiÖn ®îc viÖc lËp biªn b¶n gi¸m th× cã thÓ c¨n cø vµo c¸c biªn b¶n, kÕt luËn cña c¸c c¬ quan cã thÈm quyÒn vµ c¸c hiÖn vËt thu ®îc ®Ó x¸c ®Þnh møc ®é thiÖt h¹i. Trong mét vô tai n¹n chi phÝ gi¸m ®Þnh bao gåm: chi phÝ c¬ b¶n vµ chi phÝ biÕn ®éng. - Chi phÝ c¬ b¶n bao gåm: Chi phÝ ®Þnh møc cho mét ngµy c«ng gi¸m ®Þnh nh tiÒn c«ng, c«ng t¸c phÝ, chi phÝ lu tr÷ va kho¶n phô cÊp kh¸c. - Chi phÝ biÕn ®éng gåm: nh÷ng kho¶n chi phÝ thùc tÕ cÇn thiÕt vµ hîp lý phôc vô cho c«ng t¸c gi¸m ®Þnh nh chi phÝ quay phim, chôp ¶nh, chi phÝ sao chôp hå s¬. 5.2 Båi thêng tæn thÊt.  Hå s¬ båi thêng.