Lời mở đầu
Trong tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội thì nhu cầu an toàn là nhu
cầu thiết yếu, nó chỉ xếp sau nhu cầu ăn uống, sinh hoạt của con người.
Con người luôn tìm cách bảo vệ chính bản thân và tài sản của mình trước
những rủi ro biến cố bất ngờ trong cuộc sống cũng như hoạt động sản xuất
kinh doanh. Trong lịch sử thì con người đã tìm ra rất nhiều cách để bảo vệ
mình, trong đó bảo hiểm là một trong những biện pháp hữu hiệu và có hiệu
quả nhất mà con người áp dụng để bảo vệ mình và tài sản.
Bảo hiểm cháy là nghiệp vụ được triển khai từ rất sớm. Hiện nay ở hầu
hết các công ty bảo hiểm phi nhan thọ đều đã triển khai nghiệp vụ này.
Trong thời gian thực tập ở Phòng cháy và các rủi ro hỗn hợp tại Bảo Việt
Hà Nội, em đã nhận thấy rằng : công tác quản trị rủi ro là một trong những
khâu quan trọng và phức tạp của bảo hiểm cháy. Vì thông qua công tác này
thì một mặt có thể đưa ra các biện pháp nhằm ngăn chặn và hạn chế tổn
thất do rủi ro hỏa hoạn gây ra, giúp người tham gia bảo hiểm ổn định về
mặt tài chính, yên tâm sản xuất kinh doanh, tạo điều kiện thúc đẩy nền
kinh tế xã hội phát triển, đảm bảo trật tự xã hội.
Như vậy, công tác quản trị rủi ro có vai trò vô cùng quan trọng, xuất phát
tự mục đích muốn được tìm hiểu thực trạng triển khai công tác này tại Bảo
Việt Hà Nội, bản thân em cũng rất mong muốn công tác này ngày càng
được chú trọng và thực sự phát huy hiệu quả trong hoạt động kinh doanh
đặc biệt trong nghiệp vụ bảo hiểm cháy. Do đó, em quyết định chọn đề tài
“ Hoàn thiện công tác quản trị rủi ro nghiệp vụ bảo hiểm cháy tại Bảo
Việt Hà Nội “
Nội dung gồm có 3 chương
1
Chương 1 : Lý luận chung về công tác quản trị rủi ro nghiệp vụ bảo
hiểm cháy
Chương 2 : Thực trạng công tác quản trị rủi ro nghiệp vụ bảo hiểm
cháy tại Bảo Việt Hà Nội giai đoạn 2003- 2007
Chương 3 : Một số kiến nghị và giải pháp nhằm hoàn thiện công tác
quản trị rủi ro nghiệp vụ bảo hiểm cháy tại Bảo Việt Hà Nội
Em xin gửi lời cảm ơn tới các anh chị trong Phòng bảo hiểm cháy và rủi
ro hỗn hợp, và lời cảm ơn sâu sắc tới chú Lê Xuân Bảy – Phó phòng Bảo
hiểm cháy và các rủi ro hỗn hợp đã hướng dẫn tận tình và tạo điều kiện
tốt nhất giúp em hoàn thành chuyên đề tốt nghiệp này. Và đặc biệt em xin
gửi lời cảm ơn chân thành tới cô giáo Nguyễn Thị Lệ Huyền đã quan tâm
và hướng dẫn em trong suốt quá trình làm chuyên đề tốt nghiệp.
Sinh viên
Nguyễn Thị Phương Thảo
2
Chương 1 : Lý luận chung về công tác quản trị rủi ro nghiệp
vụ bảo hiểm cháy
I.Sự cần thiết khách quan và lịch sử phát triển của bảo hiểm cháy
1. Sự cần thiết khách quan của bảo hiểm cháy
Từ hàng triệu năm về trước, việc tìm ra lửa đã đánh dấu bước ngoặt lớn
trong tiến trình phát triển của loài người. Phát minh ra lửa và sử dụng lửa
là một phát minh vĩ đại nhất và lửa đã mang lại cho con người bao nhiêu
niềm vui, hạnh phúc và trở thành công cụ không thể thiếu trong cuộc sống
hàng ngày cũng như trong sản xuất kinh doanh. Nhưng ngược lại lửa cũng
gây ra không ít những hiểm họa cho cuộc sống con người. Theo số liệu
thống kê, trên thế giới hàng năm có khoảng 5 triệu vụ cháy lớn nhỏ gây
thiệt hại hàng trăm tỷ đô la và rất nhiều người thiệt mạng.
Hiện nay, các vật liệu đốt từ các nguồn tự nhiên ngày càng bị cạn kiệt
dần, do đó để tồn tại phát triển con người đã không ngừng nghiên cứu khoa
học phát minh ra nhiều nhiên liệu thay thế sử dụng để phục vụ cuộc sống
như : xăng, ga, thiết bị điện tử, hóa chất, hàng hóa…Việc ứng dụng các
thành tựu tiến bộ vào sản xuất và đời sống sinh hoạt của người dân ngày
càng đa dạng. Thêm vào đó thì điều kiện tự nhiên ngày một khắc nghiệt
cùng với sự hạn chế trong hiểu biết của người dân về việc PCCC làm cho
các vụ cháy ngày một gia tăng.
Hàng năm trên thế giới trung bình có khoảng 5 triệu vụ cháy lớn nhỏ
với ước tính thiệt hại 600 tỷ USD. Hỏa hoạn không chỉ xảy ra với nước có
kinh tế chậm phát triển mà ngay cả những nước phát triển như Anh, Pháp,
Mỹ , Đức…và nước càng phát triển thì thiệt hại do cháy càng lớn và hậu
quả càng nặng nề. Có những vụ cháy không thể phai mờ trong tiềm thức
3
nhân loại, đó là vụ cháy thành phố LONDON, nước Anh. Đám cháy bắt
đầu từ 02/09/1966 cho đến ngày 09/09/1966 đã thiêu hủy 13200 căn nhà
( gần hết thành phố LONDON lúc bấy giờ ) . Còn ở Mỹ mỗi năm có
khoảng2,4 triệu vụ cháy, thiệt hại 300.000 mạng người, tổn thất khoảng 1.8
tỷ USD.
Ở Việt Nam trong vòng 30 năm kể từ ngày Chủ tịch Hồ Chí Minh ký
sắc lệnh phòng cháy chữa cháy ( 04/10/1961 ) đến 04/10/1991 cả nước đã
xảy ra 566.036 vụ cháy lớn nhỏ gây thiệt hại về vật chất ước tính 948 tỷ
đồng, làm chết 2574 người. Các vụ cháy lớn có tỷ lệ ngày càng tăng. Năm
1990 số vụ cháy xảy ra là 902 vụ, chết và bị thương 380 người, gây thiệt
hại hơn 11.3 tỷ đồng. Từ 1992-1993 cả nước có 1710 vụ cháy , làm chết
213 người, làm bị thương 348 người, thiệt hại vật chất ước tính 114.76 tỷ.
Năm 1996 thống kê cho thấy có 961 vụ cháy lớn nhỏ xảy ra, gây thiệt hại
43.8 tỷ đồng, số người bị chết và bị thương là 162 người. Những vụ cháy
gây thiệt hại lớn trong những năm qua , điển hình là :
- Ngày 22/07/1993 Công ty LD sản xuất Giầy Hiệp Hưng – TP.HCM bị
cháy thiệt hại 14 tỷ đồng
- Ngày 14/07/1994 cháy chợ Đồng Xuân, thiệt hại hàng hóa ước tính 14
tỷ đồng, có 2346 hộ kinh doanh và hàng ngàn đại lý tại chợ bị thiệt hại,
những hộ kinh doianh lâm vào tình trạng khó khăn, nhiều gia đình lâm vào
cảnh túng quẫn.
- Ngày 26/06/1997 cháy kho xăng dầu Thủy Nguyên – Hải Phòng làm
thiệt hại 31 tỷ đồng.
- Ngày 15/09/1998 cháy nhà máy giầy Đồng Nai thiệt hại ước tính 12
triệu đồng.
- Năm 2000 đã xảy ra những vụ cháy lớn có thể kể đến như vụ cháy
công ty may Hải Sơn với thiệt hại là 7,5 tỷ đồng , vụ cháy ở công ty TNHH
4
Thịnh Khang thiệt hại ước tính 6,2 tỷ đồng, vụ cháy ở công ty Muraya Việt
Nam với thiệt hại 6,25 tỷ đồng.
- Vụ cháy xưởng sản xuất của công ty Interfood ngày 1/4/2003 làm thiệt
hại hơn 5 triệu USD
- Ngày 09/05/2003 cháy dây chuyền sản xuất mì ăn liền của công ty chế
biến lương thực Hà Việt -Pháp Vân -Thanh Trì - Hà Nội thiệt hại gần 8 tỷ
đồng.
- Ngày 07/05/2004 cháy công ty TNHH Trần Thành – Từ Liêm – Hà
Nội gây thiệt hại gần 3,2 tỷ đồng
- Khoảng 2 giờ sáng ngày 29/03/2005 lửa phát cháy trong xưởng sản
xuất giấy ăn và băng vệ sinh của Công ty TNHH Thống Nhất tại 670 Ngô
Gia Tự - Phường Đức Giang – Quận Long Biên – Hà Nội , thiệt hại 7,4 tỷ
đồng.
- Ngày 1/6/2007 cháy kho thuốc nổ tại Cẩm Phả - Quảng Ninh, nguyên
nhân chưa xác định rõ, thiệt hại ước tính 1,8 tỷ đồng. Bảo Việt đã tạm thời
bồi thường cho công ty 500 triệu đồng và đến ngày
- Ngày 07/12/2007 cháy kho hàng hóa màn tuyn của phân xưởng Văng
Sấy, Phúc Yên, Vĩnh Phúc ( thuộc công ty dệt 10-10).
- Ngày 09/07/2007 xảy ra cháy tại công ty cổ phần ống thép Việt Đức tại
Khu công nghiệp Đồng Xuyên- Vĩnh Phúc với nguyên nhân là do ma sât
các loại hạt bụi kim loại phát ra các tia lửa
Trên đây chỉ là những con số thiệt hại về tài sản còn những thiệt hại về
người, thiệt hại gián đoạn kinh doanh… vẫn chưa được kể đến. Ta thấy rõ
ràng khi hỏa hoạn xảy ra thì những thiệt hại mà nó đem lại thường rất lớn,
có thể xảy ra ở bất cứ đâu, bất kỳ lúc nào. Ngay cả những nơi có trang bị
tốt về PCCC thì hỏa hoạn vẫn có thể xảy ra nhưng với xác suất rủi ro thấp
hơn. Do việc PCCC hiện nay đang là vấn đè cấp thiết đặt ra đối với nhiều
5
quốc gia trên toàn thế giới và Việt Nam cũng là quốc gia mà tình hình cháy
đang ở mức báo động. Hiện nay có hai biện pháp hữu hiệu để hạn chế tổn
thất, giảm bớt thiệt hại do cháy gây ra là PCCC và bảo hiểm. PCCC sẽ
giúp cho các doanh nghiệp và cá nhân đề phòng và hạn chế tổn thất kho có
rủi ro cháy xảy ra. Và bảo hiểm cháy với hai vai trò là “ một giá đỡ ’’ cho
doanh nghiệp, cá nhân tham gia bảo hiểm. sẽ giữ cho các danh nghiệp có
thể bảo toàn và nhanh chóng khắc phục hậu quả đưa lại cho doanh nghiệp
trở lại quỹ đạo kinh doanh.
2 – Sự ra đời và phát triển của bảo hiểm cháy
Theo tài liệu lịch sử để lại từ thời trung đại đến thời phục hưng con
người vẫn chưa có hệ thống PCCC nào hiệu quả. Chỉ đến thời hoàng đế La
Mã trị vì họ đã nghĩ ra một phương thức hiệu quả để phòng cháy chữa
cháy, đó là ở các thành phố lớn và thị trấn nhà nào cũng phải dự trữ các xô
nước đầy. Đêm có các đội tuần tra đi dọc phố nếu phát hiện ra cháy họ sẽ
báo ngay cho chủ nhà biết. Nếu hỏa hoạn xảy ra người bị thiệt hại có thể
được phường hội trợ giúp với điều kiện họ phải là thành viên của hội. Tuy
nhiên khoản trợ giúp này chưa thể coi là khoản bồi thường thực sự.
Phường hội đầu tiên theo kiểu này do nhà lái buôn thành phố Rowen
( Pháp ) thành lập năm 1374. Theo điều kiện của phường hội, khi một
thành viên bị thiệt hại sẽ được các thành viên khác sửa chữa thiệt hại do
hỏa hoạn xảy ra.
Thời gian trôi qua các biện pháp khắc phục hậu quả của hỏa hoạn vẫn
chưa có hiệu quả, cho đến năm 1666 sau khi vụ cháy kinh hoàng ở thành
phố Luân Đôn, nước Anh và các nước Châu Âu mới thấy được tầm quan
trọng của việc thiết lập nên hệ thống PCCC và bồi thường cho những
người thiệt hại một cách hữu hiệu. Với mức độ nghiêm trọng của thảm họa
này đã khiến cho các nhà kinh doanh phải nghĩ đến việc cộng đồng chia sẻ
6
rủi ro hỏa hoạn, họ đã nhận thức rằng cần có bảo hiểm hỏa hoạn và từ đó
dẫn đến sự ra đời lần lượt của các công ty bảo hiểm hỏa hoạn. Đó là các tổ
chức sau:
-
Fire office thành lập năm 1667 với tiền thân là những người lính
cứu hỏa
-
Friendly Society Office là Công ty Bảo hiểm hỏa hoạn đầu tiên ra
đời năm 1684. Công ty này hoạt động trên nguyên tắc tương hỗ và hệ
thống phí cố định, người được bảo hiểm không bồi thường toàn phần mà
phải chịu một phần thiệt hại xảy ra.
-
Sau đó hàng loạt công ty bảo hiểm cháy khác tiếp tục ra đời ở
Anh như : Amicable (1969), Sun (1710), Union (1714). Phần lớn các công
ty này tồn tại đến ngày nay và vẫn tiếp tục tăng trưởng và phát triển. Sau
khi công ty bảo hiểm đầu tiên ra đời ở Anh, bảo hiểm cháy lan rộng sang
các nước Châu Âu, cụ thể là Đức năm 1667
-
Anh em nhà Perien thành lập công ty bảo hiểm đầu tiên tại Pháp
năm 1686 và 100 năm sau một số công ty có tên là “ La Royale Incendic”
chính thức thành lập.
-
Công ty bảo hiểm cháy đầu tiên tại Mỹ là công ty bảo hiểm tương
hỗ Beamjamen franklia và một số thành viên sáng lập năm 1752 mang tên
“The Philadenphia Contrition ship” chuyên bảo hiểm cháy cho nhà cửa.
-
Ngày nay, nghiệp vụ bảo hiểm cháy đã được tiến hành ở hầu hết
các nước trên thế giới và ngày càng phát triển dẫn đên sự cạnh tranh gay
gắt trong việc tìm kiếm dịch vụ trên thị trường. Hầu hết ác công ty bảo
hiểm phi nhân thọ khi đặt văn phòng để mở rộng thị phần, nghiệp vụ đầu
tiên mà họ tiến hành đó là nghiệp vụ bảo hiểm cháy.
-
Ở Việt Nam, bảo hiểm cháy bắt đầu thực hiện từ năm 1989 sau
khi có quyết định số 06/TCQĐ ngày 17/01/1989 của Bộ Tài Chính ban
7
hành quy tắc và biểu phí bảo hiểm cháy. Sau một thời gian thực hiện, để
phù hợp với thực tế, Bộ Tài chính lại có quyết định số 142/TCQĐ ban
hành quy tắc và biểu phí mới và Quyết định số 212/TCQĐ ngày 12/4/1993
ban hành biểu phí bảo hiểm cháy và các rủi ro đặc biệt với mức phí cao
nhất thay cho biểu phí bảo hiểm cháy theo quyết định số 142/TCQĐ
Hiện nay, tuy còn một số vấn đề tồn tại trong khi triển khai nghiệp vụ
bảo hiểm cháy nhưng cùng với sự phát triển của thị trường bảo hiểm Việt
Năm, hầu hết các công ty bảo hiểm đều nhận thấy rằng bảo hiểm cháy là
một nghiệp vụ vô cùng thiết yếu đối với nền kinh tế nói chung và cuộc
sống con người nói riêng. Do đó, đã có nhiều công ty trong và ngoài nước
tiến hành triển khai nghiệp vụ bảo hiểm này. Có thể nói rằng, bảo hiểm
cháy đã dần đi vào tiềm thức của con người Việt Nam, đáp ứng được đòi
hỏi tất yếu của xã hội và ngày càng củng cố vững chắc vị trí của mình
trong cơ cấu chung của ngành bảo hiểm Việt Nam.
3 – Vai trò, tác dụng của bảo hiểm cháy
Thứ nhất, bảo hiểm cháy là “ lá chắn kinh tế” của các doanh nghiệp, góp
phần giảm thiểu những hậu quả, những ảnh hưởng của những rủi ro liên
quan đến đời sống vật chất và hoạt động sản xuất kinh doanh của người
tham gia bảo hiểm.
Trong cuộc sống hàng ngày cũng như trong hoạt động sản xuất kinh
doanh đôi khi rủi ro xảy ra bất ngờ mà không ai lường trước được. Những
vụ cháy đã và đang gây nên những thiệt hại về tài sản, tính mạng con
người, làm gián đoạn quá trình kinh doanh của các doanh nghiệp. Khi tham
gia bảo hiểm cháy các doanh nghiệp,các cá nhân sẽ nhanh chóng khắc
phục được hậu quả của rủi ro nhờ số tiền bồi thường mà các công ty bảo
hiểm chi trả cho người được bảo hiểm. Trong đa phần các trường hợp thì
số tiền bồi thường của công ty bảo hiểm đủ để bù đắp cho những mất mát,
8
thiệt hại mà doanh nghiệp gánh chịu do rủi ro mang đến. Điều này cũng
giúp cho hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp nhanh chóng trở
lại quỹ đạo của nó.
Trên thực tế các công ty bảo hiểm sử dụng phần lớn số tiền thu được chỉ
để bồi thường cho người tham gia bảo hiểm, thường số tiền bảo hiểm
chiếm khoảng 20 – 40% doanh thu phí bảo hiểm. Khả năng tích lũy của
từng công ty bảo hiểm không lớn nhưng các công ty bảo hiểm lại có khả
năng bảo hiểm cho những giá trị rất lớn thông qua sự phân chia, phân tán
rủi ro. Việc phân chua, phân tán rủi ro trong hoạt động bảo hiểm được thực
hiện thông qua các hợp đồng đồng bảo hiểm và tái bảo hiểm. Các doanh
nghiệp bảo hiểm không chỉ khai thác bảo hiểm ở một khu vực mà tiến hành
các nghiệp vụ bảo hiểm ở một phạm vi rộng, điều này sẽ làm tăng khả
năng ký kết hợp đồng bảo hiểm của các doanh nghiệp bảo hiểm kể cả các
hợp đồng bảo hiểm có giá trị lớn. Chính điều này đã giúp các doanh nghiệp
bảo toàn được vốn khi có rủi ro xảy ra. Bên cạnh đó, cùng với sự chuyển
đổi của cơ chế quản lý, nhà nước đã chủ động giao vốn cho các doanh
nghiệp, chủ yếu là các doanh nghiệp nhà nước. trong việc bảo tồn và phát
triển các nguồn vốn doanh nghiệp không còn nhận được sự hỗ trợ của nhà
nước như trong thời kỳ bao cấp trước đây. Do đó, nếu có xảy ra tổn thất thì
doanh nghiệp không được quyền ghi giảm vốn. vì vậy, bảo hiểm cháy sẽ
tạo ra sự ổn định tâm lý cũng như tài chĩnh cho các doanh nghiệp, các tổ
chức kinh doanh, các cá nhân khi có hỏa hoạn xay ra.
Thứ 2, bảo hiểm cháy góp phần đề phòng nguy cơ cháy mang lại lợi ích
cho toàn xã hội.
Do bảo hiểm là hoạt động kinh doanh nên muốn kinh doanh có hiệu
quả cao các công ty bảo hiểm phải luôn theo dõi , thống kê tình hình tai
nạn , tổn thất. Trên cơ sở đó đề ra các biện pháp nhằm đề phòng và hạn chế
9
rủi ro. Các công ty bảo hiểm tham gia tích cực vào việc dự đoán, thông báo
tai nạn, bồi thường những chi phí hợp lý cho người tham gia bảo hiểm để
họ đề phòng và hạn chế tổn thất, đề ra các quy định chặt chẽ để tăng cường
trách nhiệm của những bên có liên quan đến đối tượng bảo hiểm… Vì vậy
có thể nói bảo hiểm cháy góp phần đề phòng hạn chế tổn thất, mang lại sự
an toàn cho các doanh nghiệp sản xuất kinh doanh nói riêng và xã hội nói
chung.
Thứ ba, bảo hiểm cháy góp phần tăng thu ngân sách cho nhà nước, thúc
đẩy nền kinh tế phát triển:
Với vai trò là trung gian tài chính, hoạt động kinh doanh bảo hiểm là
một kênh huy động vốn dài hạn để đầu tư trở lại cho nền kinh tế, góp phần
thúc đẩy sử phát triển của thị trường vốn ở Việt Nam, mang lại các lợi ích
không chỉ về kinh tế mà còn mang lại lợi ích về mặt xã hội. Các doanh
nghiệp bảo hiểm đã thực hiện đa dạng hóa đầu tư : tham gia thành lập công
ty cổ phần, cho vay, tham gia dự án đầu tư, mua trái phiếu, tính phiếu kho
bạc nhà nước, mua cổ phiếu, gửi tiết kiệm…. cụ thể : đầu tư chứng khoán
29,2 % , bất động sản 6,8 %, góp vốn liên doanh 7,2 % , cho vay 4,7 % và
cao nhất là gửi ngân hang 52,1 % ( năm 2002 ) ( nguồn : Tạp chí Bảo hiểm
)
Thứ tư, bảo hiểm cháy góp phần làm giảm tình trạng thất nghiệp:
Ý nghĩa kinh tế xã hội của bảo hiểm cháy còn được thể hiện thông qua
hoạt động bảo hiểm đã thu hút được một số lao động nhất định, góp phần
làm giảm bớt tình trạng thất nghiệp. Đồng thời thông qua việc bồi thường
doanh nghiệp bảo hiểm đã giúp cho các doanh nghiệp sản xuất kinh doanh
nhanh chóng trở lại hoạt động bình thường và tránh rơi vào tình trạng phá
sản sau vụ hỏa hoạn lớn. điều này cũng giúp các lao động trong doanh
nghiệp tránh được tình trạng thất nghiệp.
10
4 – Mục đích và tác dụng của bảo hiểm
Mặc dù con người đã dung biện pháp để kiểm soát rủi ro như :
+ Tránh né rủi ro
+ Ngăn ngừa tổn thất
+ Giảm thiểu rủi ro
Nhưng rủi ro có thể xảy ra bất cứ lúc nào vì rủi ro là ngẫu nhiên và bất
ngờ, thậm chí hậu quả của nó rất khôn lường nhất là rủi ro hỏa hoạn. Qua
thực tế cho thấy một trong những biện pháp phòng cháy tốt nhất là tham
gia bảo hiểm cháy, là một nghiệp vụ cơ bản của bảo hiểm thương mại. Bảo
hiểm cháy là một loại hình bảo hiểm tài sản áp dụng đối với các nhà máy
xí nghiệp… nhằm bù đắp tài chính cho người tham gia bảo hiểm.
Tham gia bảo hiểm cháy có những lợi ích nhất định, đó là :
- Đối với người tham gia bảo hiểm : với nguyên tắc số đông bù số ít,
tham gia bảo hiểm cháy không những tự giúp mình khắc phục hậu quả do
cháy gây ra mà từ đó còn nhanh chóng giúp doanh nghiệp ổn định và tiếp
tục sản xuất kinh doanh, đặc biệt đối với các DNNN từ khi chuyển đổi cơ
chế, nhà nước chủ động giao vốn cho các doanh nghiệp tự bảo tồn và phát
triển vốn, không có sự hỗ trợ nhiều của nhà nước như trong thời kỳ bao
cấp trước đây. Do đó, dù có bất kì thiệt hại gì xảy ra thì bảo hiểm sẽ vẫn là
biện pháp hữu hiệu nhất giúp các doanh nghiệp bảo toàn vốn, khắc phục
hậu quả của rủi ro.
Trong hoạt động sản xuất kinh doanh, các doanh nghiệp luôn tự mình
phải đề phòng hạn chế tổn thất do các rủi ro gây ra. Nhưng khi tham gia
bảo hiểm cháy thì các doanh nghiệp được các công ty bảo hiểm cung cấp
những biện pháp PCCC hữu hiệu nhất. Vì các công ty bảo hiểm khi tiến
hành kinh doanh nghiệp nghiệp vụ bảo hiểm cháy họ không bao giờ muốn
rủi ro xảy ra gây tổn thất phải bồi thường. Do đó, họ luôn tích cực tìm
11
kiếm các biện pháp đề phòng hạn chế tổn thất tốt nhất bởi vì họ có những
cán bộ chuyên môn về đánh giá rủi ro và quản trị rủi ro. Những cán bộ này
không những giúp cá nhân, tổ chức tham gia bảo hiểm biết được những
cách đề phòng – hạn chế tổn thất mà còn đưa ra các gợi ý giúp các cá nhân,
tổ chức áp dụng các trang thiết bị PCCC phù hợp với điều kiện doanh
nghiêp. Mặt khác, công ty bảo hiểm còn hỗ trợ vật chất và kinh phí cho
đơn vị tham gia nhằm thực hiện tốt nhất công tác đề phòng hạn chế tổn
thất.
- Đối với Nhà nước: Khi tham gia bảo hiểm cháy, người tham gia bảo
hiểm phải đóng một khoản phí bảo hiểm tạo thành một quỹ tài chính Bảo
hiểm. Quỹ này ngoài mục đích để bù đắp kịp thời những thiệt hại do rủi ro
được bảo hiểm gây ra, nhằm ổn định tình hình tài chính cho họ, nó cũng có
vai trò to lớn trong việc cung cấp vốn đầu tư cho nền kinh tế. Về bản chất
thì các công ty bảo hiểm là các trung gian tài chính. Ngoài hoạt động kinh
doanh bảo hiểm, các công ty bảo hiểm còn tham gia các hoạt động tài
chính. Qua đó, các công ty bảo hiểm đã tạo ra bàn tay vô hình thúc đẩy nền
kinh tế phát triển. Đây cũng chính là nhiệm vụ chủ yếu của các công ty bảo
hiểm góp phần quan trọng vào việc tăng doanh thu của công ty trong điều
kiện cạnh tranh gay gắt hiện nay.
- Ở nước ta, từ khi chuyển sang nền kinh tế thị trường trong điều kiện
xuất phát thấp là nền kinh tế nông nghiệp lạc hậu, để Việt nam trở thành
nước có nền kinh tế phát triển trong khu vực Đông Nam Á và sánh vai
cùng với các nước phát triển, Nhà nước ta đang thực hiện quá trình CNH –
HĐH trong điều kiện kinh tế mở nhằm thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài.
Các chủ đầu tư nước ngoài do quen với việc tham gia bảo hiểm cháy nên
khi đầu tư vào Việt Nam, họ sẽ rất an tâm nếu các công ty bảo hiểm trong
nước cung cấp đầy đủ các dịch vụ để tham gia bảo hiểm đối với các lĩnh
12
vực mà họ kinh doanh. Như vậy, việc triển khai nghiệp vụ bảo hiểm cháy
có thể tạo điều kiện thuận lợi và thúc đẩy quá trình mở rộng phát triển kinh
tế đối ngoại trong công cuộc xây dựng đất nước.
Ngoài ra, việc các doanh nghiệp tham gia bảo hiểm cháy còn có ý nghĩa
kinh tế - xã hội, đó là tạo công ăn việc làm cho người lao động và Nhà
nước thông qua hình thức thuế sử dụng mục đích đảm bảo phúc lợi xã hội
II – Nội dung cơ bản của bảo hiểm cháy
1 – Các khái niệm có liên quan :
Bảo hiểm cháy là một loại hình bảo hiểm tài sản nhằm áp dụng đối với
các nhà máy,xí nghiêp,tổ chức… thuộc mọi thành phần kinh tế trong nền
kinh tế quốc dân. Giá trị được bảo hiểm thường rất lớn. Khi rủi ro xảy ra,
tổn thất không chỉ là một đơn vị nhỏ mà có khi là đối với toàn bộ tài sản.
Trong nghiệp vụ bảo hiểm cháy có 1 số khái niệm sau
a. Cháy : Là phản ứng hóa học có tỏa nhiệt và phát sáng
b. Hỏa hoạn : Là cháy xảy ra không kiểm soát được ngoài luồng lửa
chuyên dùng gây thiệt hại cho tài sản và người ở xung quanh.
c. Rủi ro cháy : là khả năng gây ra thiệt hại hư hỏng hoặc mất mát tài
sản do cháy. Bao gồm : cháy do sét đánh, do lỗi bất cẩn của con người
trong sinh hoạt, cháy do chập điện…
d. Đơn vị rủi ro : Là nhóm tài sản tách biệt khỏi nhóm tài sản khác với
khoảng cách không cho phép lửa từ nhóm này lan sang nhóm khác
( khoảng cách tối thiểu ) . Đơn vị rủi ro còn có thể là một hay một số ngôi
nhà, bộ phận của nhà hoặc kho tàng ngoài trời liền nhau nhưng cách biệt
với các ngôi nhà hoặc kho tàng khác về không gian hoặc cấu trúc.
Đơn vị rủi ro được coi là tách biệt về mặt không gian khi khoảng cách
giữa các ngôi nhà hoặc kho ngoài trời bằng vật liệu không cháy đảm bảo
13
tối thiểu 10m. Đối với các kho ngoài trời bằng vật liệu không cháy khoảng
cách đó phải đảm bảo 20m
Đơn vị rủi ro được coi là tách biệt về mặt cấu trúc nếu các ngôi nhà, bộ
phận nhà hoặc kho được ngăn cách bằng tường ngăn cháy.
e. Tường ngăn cháy : là tường ngăn để chia ngôi nhà hoặc kho ngoài trời
thành nhiều đơn vị rủi ro. Tường ngăn cháy có các đặc điểm sau đây:
- Tường ngăn cháy phải có giới hạn chịu lửa ít nhất 90 phút.
- Tường ngăn cháy phải được xây kín ở hết các tầng và so le nhau
- Nếu mái nhà là loại khó cháy thì tường ngăn cháy phải được xây kín
tới tận mái. Nếu mái nhà là loại dễ cháy thì phải được xây vượt quá mái
nhà ít nhất 30cm
- Nếu có các cấu kiện khác nằm trong tường ngăn cháy thì phần độ
dày còn lại vẫn phải đảm bảo giới hạn chịu lửa tối thiểu
- Không được để vật liệu hoặc cấu kiện xây dựng dễ cháy vắt ngang
qua tường ngăn cháy.
- Tường ngăn cháy phải xây cách lỗ hở trên mái ít nhất 5cm
g. Tổn thất : là sự hư hỏng mất mát thiệt hại một đối tượng nào đó ngoài
ý muốn của chủ sở hữu do cháy
2. Đối tượng của bảo hiểm cháy
Đối tượng của bảo hiểm cháy bao gồm những bất động sản, động sản
( trừ các phương tiện giao thông, cây trồng vât nuôi và các loại tài sản đang
trong giai đoạn sản xuất kinh doanh dở dang thuộc loại hình bảo hiểm
khác), TNDS và thiệt hại gián tiếp
-Tài sản
+ Công trình xây dựng, vật kiến trúc đã đưa vào sử dụng ( trừ đất đai)
+ Sản phẩm, vật tư, hàng hóa dự trữ trong kho…
+ Trang thiết bị phục vụ sản xuất kinh doanh
14
+ Nguyên vật liệu, sản phẩm dở
+ Các loại tài sản khác
-Trách nhiệm dân sự (TNDS) : trách nhiệm bồi thường thiệt hại cho
người khác. Nhà bảo hiểm chấp nhận bảo hiểm cho tất cả các loại hình
trách nhiệm phát sinh từ vụ hỏa hoạn và các rủi ro khác như:
+ TNDS của chủ nhà đối với người thuê nhà
+ TNDS của người thuê đối với chủ nhà
+ TNDS phát sinh đối với hàng xóm
-Thiệt hại gián tiếp : Nhà bảo hiểm chấp nhận bảo hiểm cho các loại thiệt
hại gián tiếp nảy sinh từ vụ hỏa hoạn đã gây thiệt hại trực tiếp cho các tài
sản đã được bảo hiểm, bao gồm
+ Thiệt hại sử dụng
+ Thiệt hại tiền thuê
+ Thiệt hại kinh doanh
3.Phạm vi bảo hiểm
a. Rủi ro có thể được bảo hiểm
(A) Hỏa hoạn
* Rủi ro hỏa hoạn : Nhà bảo hiểm sẽ bảo hiểm cho những rủi ro hỏa
hoạn do bất kỳ nguyên nhân nào gây ra nhưng phải đảm bảo các điều kiện
về cháy
- Có nguồn phát cháy thực sự
- Đám lửa đó phải bất ngờ ngẫu nhiên đối với người được bảo hiểm
- Bắt buộc phải có vật cháy
Ngoài ra, những thiệt hại sau cũng được bồi thường
- Thiệt hại do nước chữa cháy
- Thiệt hại do phá dỡ để ngăn chặn cháy lan
- Thiệt hại do khói mà nguồn lửa gây ra thuộc trách nhiệm bảo hiểm
15
- Thiệt hại mà người được bảo hiểm phải gánh chịu do việc bảo vệ
tài sản và kiểm soát sự phát triển của ngọn lửa
Tuy nhiên,lại loại trừ những thiệt hại do
- Động đất, núi lửa phun hoặc bất kỳ biến động nào của thiên nhiên
- Thiệt hại do tài sản tự lên men hoặc tỏa nhiệt hoặc quá chịu tác
động của quá trình xử lý nhiệt
- Bất kì thiệt hại nào gây nên bởi hoặc do hậu quả của việc đốt rừng,
bụi cây, đồng cỏ, hoang mạc, rừng nhiệt đới, hoặc đốt cháy với mục đích
làm sạch đồng ruộng, đất đai, dù là ngẫu nhiên hay không.
* Rủi ro sét đánh : Người bảo hiểm chỉ bồi thường cho những tài sản bị
phá hủy trực tiếp do sét hoặc do sét đánh gây cháy
* Rủi ro nổ : Nổ trong rủi ro cơ bản chỉ giới hạn ở các trường hợp cháy
phát sinh từ nổ nồi hơi, hơi đốt sử dụng cho mục đích sinh hoạt.
( B ): Nếu nổ dẫn đến hỏa hoạn thì được coi là rủi ro hỏa hoạn do nổ gây
ra. Nếu hỏa hoạn mà gây ra nổ thì những tài sản nằm trong không gian bị
hỏa hoạn thì được bảo hiểm, còn lại những tài sản không nằm trong khu
vực hỏa hoạn nhưng do nổ gây ra thì không được bảo hiểm
Loại trừ các trường hợp sau :
+ Nổ các bình chịu áp suất hơi nước của người được bảo hiểm
+ Thiệt hại phá hủy đối với nồi hơi hoặc máy móc thiết bị và các chất bên
trong do nổ các chất liệu đó.
+ Thiệt hại gây nên bởi hoặc do hậu quả trực tiếp hay gián tiếp của những
hành động khủng bố.
(C) Máy bay hoặc các phương tiện trên không khác hoặc các thiết bị trên
các phương tiện đó rơi vào
(D) Gây rối, đình công, bãi công, sa thải
Những thiệt hại gây nên trực tiếp bởi :
16
+ Hành động của bất kì người nào cùng với những người khác tham gia
vào việc làm mất trật tự xã hội ( dù có liên quan đến đình công, bãi công,
hay sa thải hay không )
+ Hành động của bất kì chính quyền hợp pháp nào trong việc trấn áp
hành động gây rối hoặc trong việc hạn chế hậu quả của những hành động
gây rối đó.
+ Hành động cố ý của bất kì người bãi công hay bị sa thải nào nhằm ủng
hộ bãi công hoặc chống sa thải
+ Hành động của bất kì chính quyền hợp pháp nào nhằm ngăn chặn hoặc
cố gắng ngăn chặn những hành động như vậy hay hạn chế hậu quả của
những hành động đó.
Nhưng loại trừ :
(1) Những thiệt hại gây nên bởi hoặc do hậu quả trực tiếp hoặc gián tiếp
của :
+ Phong trào quần chúng có quy mô hoặc có thể phát triển thành một
cuộc khởi nghĩa quần chúng.
+ Hành động ác ý của bất kì người nào ( dù cho hành động đó có được
thực hiện trong việc gây mất trật tự hay không ) khác với hành động cố ý
của người tham gia bãi công hoặc của công nhân bị sa thải nhằm ủng hộ
bãi công hoặc chống lại việc sa thải
(2)
+ Tổn thất do mất thu nhập, do chậm trễ, do mất thị trường hay bất kì tổn
thất nào mang tính chất hậu quả hay mang tính chất gián tiếp dưới bất kì
phương tiện và hình thức nào
+ Thiệt hại do ngừng toàn bộ hay một phần công việc của người được
bảo hiểm hoặc do chậm trễ, bị gián đoạn hay ngừng bất kì một quy trình
hoạt động nào
17
+ Thiệt hại do người được bảo hiểm bị tước quyền sở hữu vĩnh viễn hay
tạm thời do tài sản bị tịch biênm tịch thu, trưng dụng, phá hủy theo lệnh
của nhà cầm quyền hợp pháp.
(E) Hành động ác ý : thiệt hại xảy ra đối với tài sản được bảo hiểm mà
nguyên nhân trực tiếp là hành động ác ý của bất kỳ người nào mà ( dù hành
động này có xảy trong quá trình gây rối trật tự xã hội hay không ) nhưng
loại trừ những thiệt hại do trộm cắp hoặ cố gắng thực hiện hành đồng trộm
cắp.
(F) Động đất, núi lửa phun bao gồm cả lụt và nước biển tràn do hậu quả
của động đất và núi lửa phun
(G) Giông bão nhưng loại trừ :
+ Thiệt hại gây ra do nước tràn từ các ngồn nước tự nhiên hay nhân tạo,
các kênh, hồ, đập,các bể chứa nước, thiết bị chứa nước hay đường ống dẫn
hay nước tràn từ biển dù la do bão hay các nguyên nhân nào khác gây ra.
+ Thiệt hại gây ra do sương muối hay sụt lở đất.
+ Thiệt hại xảy ra đối với bạt che nắng, bình phong, biển quảng cáo, các
trang thiết bị lắp đặt phía ngoài, hàng rào, cổng ngõ và các động sản để
ngoài trời
+ Thiệt hại xảy ra đối với công trình đang trong giai đoạnh xây dựng cải
tạo hay sửa chữa, trừ khi tất cả cửa ra vào, cửa sổ, các ô mở khác đã được
hoàn thành và bảo vệ chống giông bão.
+ Thiệt hại do nước hoặc mưa, ngoại trừ nước và mưa tràn vào các công
trình thông qua các cửa và ô trống khác do tác động trực tiếp của giông bão
(H) Xe cộ hay súc vật không thuộc quyền sở hữu, kiểm soát của người
được bảo hiểm ay nhân viên họ đâm vào.
b. Rủi ro loại trừ
* Những thiệt hại gây ra do
18
+ Gây rối, quần chúng nổi dậy, bãi công, sa thải công nhân trừ khi trường
hợp rủi ro được ghi nhận là được bảo hiểm trong giấy chứng nhận bảo
hiểm nhưng trong phạm vi bảo hiểm đã được quy định tại rủi ro đó.
+ Chiến tranh, xâm lược, hành động thù địch, hành động khiêu khích
quân sự của nước ngoài, nội chiến.
+ Binh biến, dấy binh, bạo loạn, khởi nghĩa, cách mạng, bạo động, đảo
chính, thiết quân luật,phong tỏa, giới nghiêm hoặc những biến cố và
nguyên nhân dẫn đến việc tuyên bố và duy trì tình trạng khẩn cấp hoặc giới
nghiêm, tịch thu, trưng dụng, trưng thu, quốc hữu hóa, phá hoại và hành
động khủng bố do một nhóm hành động đại diện cho hoặc có liên quan đến
một tổ chức
* Thiệt hại xảy ra đối với bất kì tài sản nào, hoặc bất kì tổn thất hoặc chi
phí nào bắt nguồn từ hoặc phát sinh thiệt hại đó hoặc bất kì tổn thất có tính
chất hậu quả nào, trực tiếp hoặc gián tiếp gây nên bởi hoặc phát sinh từ :
+ Nguyên liệu vũ khí hạt nhân
+ Phóng xạ ion hóa hay nhiễm phóng xạ từ nhiên liệu hạt nhân hoặc từ
chất thải hạt nhân do đốt cháy nhiên liệu hạt nhân
+ Sử dụng cố ý hoặc không cố ý tên lửa hoặc bất kỳ loại vũ khí chiến
tranh nào
* Những thiệt hại xảy ra đối với bất kì máy móc, khí cụ điện hay bất kì
bộ phận nào của thiết bị do chạy quá tải, quá áp lực, đoản mạch, tự đốt
nóng, rò điện hay bất kì nguyên nhân nào
* Những thiệt hại gây ra do ô nhiễm, nhiễm bẩn nhưng ngoại trừ :
+ Ô nhiễm, nhiễm bẩn phát sinh từ những rủi ro được bảo hiểm
+ Bất kì rủi ro nào được bảo hiểm phát sinh từ ô nhiễm hay nhiễm bẩn
* Hàng hóa nhận ủy thác hay nhận bảo quản, vàng bạc, đá quý, tiền, séc,
thư bảo lãnh, tín phiếu, tem, tài liệu, bản thảo, sổ sách kinh doanh, hệ
19
thống dữ liệu máy tính, hàng mẫu, vật mẫu, quần áo mẫu, tượng,sơ đồ, bản
vẽ hay tài liệu thiết kế, chất nổ
4. Giá trị bảo hiểm và số tiền bảo hiểm
a.Giá trị bảo hiểm
Cơ sở để xá định số tiền bảo hiểm là giá trị bảo hiểm ( giá trị của tài sản
được bảo hiểm ) .Giá trị của tài sản được bảo hiểm trong bảo hiểm cháy
thường có giá trị rất lớn như nhà cửa, công trình kiến trúc, máy móc thiết
bị…
Trong bảo hiểm cháy giá trị bảo hiểm của tài sản được bảo hiểm được
xác định như sau :
- Giá trị bảo hiểm nhà cửa, công trình kiến trúc… được xác định theo giá
trị mới hoặc theo giá trị còn lại ( sau khi đã khấu hao ) hay được xác định
trên chi phí nguyên vật liệu và xây lắp
- Giá trị bảo hiểm của máy móc thiết bị và các loại tài sản cố đinhk khác
được xác định trên cơ sở giá trị mua mới ( bao gồm cả chi phí vận chuyển
lắp đặt ) hoặc giá trị còn lại ( giá trị mới đã khấu hao nhỏ hơn 70% giá trị
mới của tài sản được bảo hiểm )
- Giá trị bảo hiểm của thành phẩm, vật tư trong kho, trên dây chuyền sản
xuất, trong cửa hàng, trong văn phòng, có mặt trong thời điểm bảo hiểm
hoặc hàng giá mua cộng với chi phí vận chuyển (nếu có)
b. Số tiền bảo hiểm
Số tiền bảo hiểm là khoản tiền nhất định ghi trong đơn hoặc giấy chứng
nhận bảo hiểm để xác định giới hạn trách nhiệm của người được bảo hiểm
trong quá trình bồi thường.
Số tiền bảo hiểm là giới hạn bồi thường tối đa của người bảo hiểm trong
trường hợp tài sản được bảo hiểm bị tổn thất toàn bộ. Số tiền bảo hiểm do
người bảo hiểm và người được bảo hiểm thỏa thuận và ghi trong giấy
20
- Xem thêm -
.DOC 
82 
163 
85 
