NguyÔn ThÞ Thu H¬ng
Líp B¶o hiÓm 41B
Lêi nãi ®Çu
Th¸ng 8/1996, hîp ®ång BHNT ®Çu tiªn ®· ®îc B¶o ViÖt ph¸t hµnh,
®¸nh dÊu sù ra ®êi cña thÞ trêng BHNT t¹i ViÖt Nam. Tõ n¨m 1996 ®Õn gi÷a
n¨m 1999 chØ cã B¶o ViÖt "mét m×nh mét chî", ®Õn nay thÞ trêng ®· cã 5
doanh nghiÖp: B¶o ViÖt, B¶o Minh - CMG, Manulife, Prudential vµ AIA.
Tõ khi cã sù gãp mÆt cña c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t níc ngoµi - nh÷ng
tªn tuæi lín, ®· cã kinh nghiÖm ho¹t ®éng ë níc ngoµi kÌm theo c¬ chÕ tµi
chÝnh, thï lao linh ho¹t, thÞ trêng BHNT ViÖt Nam ®· thùc sù bíc vµo mét
giai ®o¹n míi - giai ®o¹n s«i ®éng, c¹nh tranh toµn diÖn vµ ph¸t triÓn víi
tèc ®é cao.
Trong ho¹t ®éng kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp BHNT, ®¹i lý lµ
nh©n tè quan träng cã ¶nh hëng rÊt lín ®Õn sù thµnh c«ng cña c¸c c«ng ty,
chÝnh v× vËy mµ c¸c c«ng ty BHNT lu«n coi viÖc thu hót ®îc mét sè lîng
lín ®¹i lý lµm viÖc cho c«ng ty lµ thµnh c«ng bíc ®Çu cã ¶nh hëng quan
träng trong kinh doanh BHNT. Do ®ã sè lîng ®¹i lý t¹i c¸c c«ng ty BHNT
nãi chung vµ B¶o ViÖt nãi riªng trong thêi gian gÇn ®©y ®· ph¸t triÓn nhanh
chãng, ®iÒu nµy mét mÆt gióp c¸c c«ng ty chiÕm lÜnh ®îc thÞ trêng nh÷ng
mÆt kh¸c ®· dÉn ®Õn t×nh tr¹ng chÊt lîng còng nh n¨ng lùc cña c¸c ®¹i lý
kh«ng ®îc ®¶m b¶o. H¬n n÷a, do ®Æc ®iÓm cña ®¹i lý BHNT lµ ph¶i tù qu¶n
lý vÒ thêi gian lµm viÖc, thªm vµo ®ã tr×nh ®é còng nh n¨ng lùc cña hä rÊt
kh¸c nhau vËy lµm sao ®Ó hä sö dông thêi gian cã hiÖu qu¶ tõ ®ã mang l¹i
thu nhËp cho hä vµ ®ång thêi mang l¹i hiÖu qu¶ b¸n hµng cao cho c«ng ty.
Bªn c¹nh ®ã nghÒ ®¹i lý b¶o hiÓm nh©n thä lµ nghÒ cã thu nhËp kh«ng
æn ®Þnh, chÝnh v× vËy mµ ®èi víi rÊt nhiÒu ®¹i lý ®Æc biÖt lµ nh÷ng ®¹i lý cã
tr×nh ®é ®¹i häc th× ®ã chØ lµ c«ng viÖc tríc m¾t trong thêi gian cha t×m ®îc
viÖc. §a sè c¸c ®¹i lý thêng cã t tëng kh«ng æn ®Þnh, lu«n cã t tëng "®øng
nói nµy tr«ng nói nä" nÕu t×m ®îc c«ng viÖc æn ®Þnh phï hîp víi b»ng cÊp
cña m×nh th× hä sÏ chuyÓn vµ bá nghÒ. Khi ®¹i lý bá nghÒ gi÷a chõng th×
C«ng ty sÏ gÆp nhiÒu khã kh¨n, tríc hÕt lµ viÖc chuyÓn nhîng hîp ®ång
sang nh÷ng ®¹i lý kh¸c (v× kh«ng ph¶i kh¸ch hµng nµo còng dÔ dµng chÊp
nhËn ®¹i lý b¶o hiÓm kh¸c ®Õn thu phÝ ®Þnh kú). §ång thêi C«ng ty ph¶i bá
ra chi phÝ ®Ó ®µo t¹o ®¹i lý thay thÕ vµ ph¶i mÊt mét thêi gian kh¸ l©u ®Ó hä
quen dÇn víi c«ng viÖc. H¬n thÕ n÷a, t©m lý lµm viÖc t¹m thêi sÏ cã ¶nh hëng ®Õn viÖc khai th¸c, cã thÓ dÉn ®Õn khai th¸c "chép giËt" kh«ng lùa chän
rñi ro lµm ¶nh hëng ®Õn doanh thu còng nh danh tiÕng cña C«ng ty.
1
NguyÔn ThÞ Thu H¬ng
Líp B¶o hiÓm 41B
Nh vËy vÊn ®Ò ®Æt ra lµ lµm sao ®Ó khuyÕn khÝch hä g¾n bã víi c«ng
viÖc vµ lµm viÖc ®¹t kÕt qu¶ cao, chÕ ®é thëng ph¹t ®èi víi hä ra sao th«ng
qua nh÷ng chØ tiªu nµo ®Ó viÖc khai th¸c cã hiÖu qu¶ nhÊt, ®ång thêi lµm
sao ®Ó võa thu hót ®îc sè lîng lín ®¹i lý nhng vÉn gi÷ ®îc uy tÝn vµ h×nh
¶nh cña C«ng ty.
Qua thêi gian thùc tËp t¹i C«ng ty B¶o ViÖt Nh©n Thä Hµ Néi, nhËn
thÊy ®©y lµ mét vÊn ®Ò hÕt søc quan träng nªn t«i ®· quyÕt ®Þnh chän ®Ò tµi
"C«ng t¸c qu¶n lý ®¹i lý t¹i C«ng ty B¶o ViÖt Nh©n Thä Hµ Néi" cho luËn
v¨n tèt nghiÖp cña m×nh.
KÕt cÊu cña luËn v¨n ngoµi phÇn më ®Çu vµ kÕt luËn gåm 3 ch¬ng:
Ch¬ng I: Mét sè vÊn ®Ò lý luËn vÒ BHNT vµ c«ng t¸c qu¶n lý ®¹i
lý BHNT.
Ch¬ng II: C«ng t¸c qu¶n lý ®¹i lý t¹i C«ng ty BHNT Hµ Néi.
Ch¬ng III: Mét sè ®Ò xuÊt nh»m n©ng cao c«ng t¸c qu¶n lý ®¹i lý
t¹i c«ng ty B¶o ViÖt Nh©n Thä Hµ Néi.
§©y lµ mét ®Ò tµi rÊt phong phó vµ phøc t¹p nªn mÆc dï ®· cã nhiÒu
cè g¾ng vµ nç lùc nhng ch¾c ch¾n luËn v¨n nµy kh«ng thÓ tr¸nh khái nh÷ng
thiÕu sãt. RÊt mong nhËn ®îc sù ®ãng gãp ý kiÕn cña thÇy c« vµ b¹n bÌ ®Ó
luËn v¨n ®îc hoµn thiÖn h¬n.
2
NguyÔn ThÞ Thu H¬ng
Líp B¶o hiÓm 41B
Ch¬ng I
Mét sè vÊn ®Ò lý luËn vÒ bhnt
vµ c«ng t¸c qu¶n lý ®¹i lý bhnt
I. Nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n vÒ bhnt
1. Sù ra ®êi vµ ph¸t triÓn cña BHNT
Nh chóng ta ®· biÕt, trªn thÕ giíi ®Æc biÖt lµ ë c¸c níc ph¸t triÓn
BHNT ®· ®îc biÕt ®Õn kh¸ sím vµ cho ®Õn nay BHNT ®· ®îc triÓn khai
mét c¸ch réng r·i.
Cã thÓ hiÓu: "BHNT lµ sù cam kÕt gi÷a ngêi b¶o hiÓm vµ ngêi tham
gia b¶o hiÓm, mµ trong ®ã ngêi b¶o hiÓm sÏ tr¶ cho ngêi tham gia (hoÆc ngêi thô hëng quyÒn lîi b¶o hiÓm) mét sè tiÒn nhÊt ®Þnh khi cã nh÷ng sù kiÖn
®· ®Þnh tríc x¶y ra ( ngêi ®îc b¶o hiÓm chÕt hoÆc sèng ®Õn mét thêi ®iÓm
nhÊt ®Þnh), cßn ngêi tham gia ph¶i nép phÝ b¶o hiÓm ®Çy ®ñ, ®óng h¹n".
Nãi c¸ch kh¸c, BHNT lµ qu¸ tr×nh b¶o hiÓm c¸c rñi ro liªn quan ®Õn sinh
m¹ng cuéc sèng vµ tuæi thä cña con ngêi.
Hîp ®ång BHNT ®Çu tiªn trªn thÕ giíi ra ®êi n¨m 1583, do c«ng d©n
Lu©n §«n lµ «ng William Gybbon tham gia. ¤ng chØ ph¶i ®ãng 32 b¶ng
Anh phÝ b¶o hiÓm vµ khi «ng chÕt trong n¨m ®ã ngêi thõa kÕ cña «ng ®· ®îc hëng 400 b¶ng Anh.
N¨m 1699, c«ng ty b¶o hiÓm t¬ng hç ®Çu tiªn lµ héi BHNT vµ hu trÝ ra
®êi nhng chØ Ýt l©u sau ®ã ®· bÞ thÊt b¹i do ch×m trong nî nÇn.
N¨m 1759, Héi BHNT t¬ng hç do héi nghÞ t«n gi¸o cña c¸c nhµ thê ®·
®îc thµnh lËp t¹i Philadenphia (Mü), tuy nhiªn lóc ®Çu hä chØ h¹n chÕ b¸n
b¶o hiÓm cho c¸c con chiªn trong nhµ thê cña hä nªn kh«ng ®¸p øng ®îc
nhu cÇu tham gia cña ®«ng ®¶o ngêi d©n.
Ph¶i ®Õn khi c¸c c«ng ty b¶o hiÓm t¬ng hç cña Anh nghiªn cøu ®îc tû
lÖ chÕt thùc tÕ cho tõng løa tuæi kh¸c nhau ®Ó biÕt rñi ro thùc tÕ cña tõng ®é
tuæi vµ khoa häc thÈm ®Þnh, khoa häc tÝnh phÝ ra ®êi th× BHNT míi thùc sù
ho¹t ®éng trªn nguyªn t¾c khoa häc vµ ph¸t triÓn réng r·i. N¨m 1762 c«ng
ty BHNT hoµn thiÖn ®Çu tiªn xuÊt hiÖn ë Anh ho¹t ®éng theo nguyªn t¾c
nµy vµ b¸n b¶o hiÓm cho tÊt c¶ mäi ngêi d©n cã nhu cÇu tham gia. TiÕp sau
®ã c¸c c«ng ty BHNT ho¹t ®éng dùa trªn nguyªn t¾c nµy lÇn lît ra ®êi ë
Mü, Ph¸p, §øc...
T¹i Ch©u ¸, NhËt B¶n lµ níc cã c«ng ty BHNT ®Çu tiªn ho¹t ®éng díi
h×nh thøc kinh doanh ®ã lµ c«ng ty Meiji ra ®êi n¨m 1868. B¶y n¨m sau tøc
lµ vµo n¨m 1888 vµ 1889 hai c«ng ty b¶o hiÓm kh¸c lµ Kyoei vµ Nippon lÇn
3
NguyÔn ThÞ Thu H¬ng
Líp B¶o hiÓm 41B
lît ra ®êi vµ ph¸t triÓn cho ®Õn ngµy nay.
HiÖn nay cã 5 thÞ trêng BHNT lín nhÊt thÕ giíi ®ã lµ: Mü, NhËt B¶n,
CHLB §øc, Anh vµ Ph¸p. Theo sè liÖu thèng kª n¨m 2001, phÝ BHNT cña 5
thÞ trêng nµy ®îc biÓu hiÖn trong b¶ng sau:
BiÓu 1: C¬ cÊu phÝ b¶o hiÓm cña 5 thÞ trêng lín nhÊt thÕ giíi n¨m 2001
C¬ cÊu phÝ BH(%)
Tæng doanh thu phÝ
BH(triÖu USD)
Nh©n thä
Phi nh©n thä
1. Mü
627
42,52
57,48
2. NhËt
369
72,57
27,43
3. §øc
114
39,4
60,6
4. Anh
113
62,9
35,34
5. Ph¸p
91
57,65
43,35
Tªn níc
(Nguån: T¹p chÝ b¶o hiÓm sè 5/2002)
Trªn thÕ giíi, BHNT lµ lo¹i h×nh ph¸t triÓn nhÊt, n¨m 1985 doanh thu
phÝ BHNT míi chØ ®¹t 630,5 tû USD, n¨m 1989 ®· lªn tíi 1.210,2 tû USD
vµ n¨m 1993 con sè nµy lµ 1.647 tû chiÕm gÇn 48% tæng phÝ cña toµn
ngµnh b¶o hiÓm.
TÝnh riªng ë c¸c níc Ch©u ¸, n¨m 1990 phÝ BHNT chiÕm 33,8%
tæng sè phÝ BHNT trªn toµn thÕ giíi , ë c¸c níc §«ng ¸ n¨m 1993 trong
tæng sè phÝ b¶o hiÓm cña toµn ngµnh b¶o hiÓm lµ 61,1 tû USD th× phÝ
BHNT lµ 45,1 tû USD chiÕm kho¶ng 73,8%.
Theo thèng kª vµo n¨m 1996 ë mét sè níc ph¸t triÓn nh NhËt B¶n
b×nh qu©n tiÒn ®ãng BHNT lµ 1909 USD/ngêi tiÕp ®Õn lµ Anh 1141 USD/
ngêi, Mü lµ 838 USD/ngêi, ë Ph¸p lµ 826 USD/ ngêi.
Nh vËy, BHNT trªn thÕ giíi ra ®êi tõ rÊt l©u vµ nã ®· trë thµnh mét
ngµnh dÞch vô quan träng, kh«ng thÓ thiÕu trong sù ph¸t triÓn kinh tÕ cña
mçi quèc gia.
2. Vai trß cña BHNT
KÓ tõ khi ra ®êi cho ®Õn nay BHNT ph¸t triÓn rÊt nhanh, doanh thu phÝ
b¶o hiÓm ngµy cµng t¨ng. Së dÜ cã ®îc ®iÒu nµy lµ v× lo¹i h×nh b¶o hiÓm
nµy cã vai trß rÊt lín trong ®êi sèng kinh tÕ-x· héi, cô thÓ:
2.1. §èi víi mçi c¸ nh©n, gia ®×nh vµ doanh nghiÖp
4
NguyÔn ThÞ Thu H¬ng
Líp B¶o hiÓm 41B
- Tríc hÕt BHNT thÓ hiÖn sù quan t©m, lo l¾ng cña ngêi chñ gia
®×nh ®èi víi b¶n th©n vµ nh÷ng ngêi sèng phô thuéc, cña chñ sö dông
lao ®éng ®èi víi ngêi lao ®éng... §ång thêi nã cßn ®ãng vai trß lµ gi¸ ®ì
vÒ mÆt tµi chÝnh cho ngêi tham gia hay ngêi ®îc hëng b¶o hiÓm khi
kh«ng may gÆp rñi ro.
ThËt vËy, cã rÊt nhiÒu nh©n tè ¶nh hëng ®Õn cuéc sèng cña con ngêi
trong ®ã cã nh÷ng nh©n tè mµ chóng ta cã thÓ kiÓm so¸t ®îc, nhng còng cã
kh«ng Ýt nh©n tè mµ chóng ta kh«ng thÓ kiÓm so¸t ®îc ®ã lµ nh÷ng rñi ro
bÊt ngê. V× thÕ mµ ngêi xa thêng nãi "sinh ra th× cã kú h¹n cßn chÕt kh«ng
®Þnh kú".
Con ngêi lµ mét yÕu tè quan träng trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh
doanh, kh«ng cã g× cã thÓ thay ®æi ®îc vai trß cña con ngêi trong ho¹t ®éng
kinh doanh. ChÝnh v× vËy mµ khi rñi ro x¶y ®Õn ®èi víi con ngêi th× kh«ng
chØ g©y thiÖt h¹i cho b¶n th©n hä mµ cßn lµm ¶nh hëng ®Õn qu¸ tr×nh s¶n
xuÊt kinh doanh vµ mäi ho¹t ®éng kh¸c liªn quan ®Õn hä. §©y lµ nçi lo l¾ng
mµ bÊt cø c¸ nh©n, gia ®×nh hay doanh nghiÖp ®Òu ph¶i quan t©m. BHNT ra
®êi ®· gi¶i táa ®îc nçi lo l¾ng cho hä lµm hä yªn t©m s¶n xuÊt h¬n vµ sù
thËt lµ BHNT ®· kh¼ng ®Þnh r»ng nã lu«n lu«n s½n sµng ®èi phã víi bÊt kú
rñi ro nµo ®e däa cuéc sèng cña con ngêi cô thÓ:
+ Trong trêng hîp ngêi ®îc b¶o hiÓm kh«ng may gÆp rñi ro th× gia
®×nh cã mét kho¶n tiÒn ®Ó chi tr¶ c¸c kho¶n vay nî, chi phÝ vÒ viÖn phÝ vµ
kh¸m ch÷a bÖnh, c¸c kho¶n chi phÝ vÒ mai t¸ng, ch«n cÊt,...
+ NhiÒu ngêi mua BHNT víi môc ®Ých cung cÊp tµi chÝnh cho nh÷ng
ngêi sèng phô thuéc khi kh«ng may hä gÆp rñi ro, cung cÊp kho¶n tiÒn trî
cÊp cho c¸c thµnh viªn trong gia ®×nh trong thêi gian hä t×m kiÕm kÕ sinh
nhai kh¸c hoÆc cã thªm thu nhËp. §iÒu nµy thÓ hiÖn râ qua mét sè lo¹i s¶n
phÈm BHNT trong ®ã nÕu ngêi ®îc b¶o hiÓm lµ ngêi cha hoÆc ngêi mÑ
kh«ng may bÞ th¬ng tËt toµn bé vÜnh viÔn hoÆc bÞ chÕt do nh÷ng rñi ro qui
®Þnh trong hîp ®ång th× kh«ng nh÷ng gia ®×nh ®ã sÏ nhËn ®îc ngay 1 kho¶n
tiÒn ®Ó cã thÓ trang tr¶i c¸c chi phÝ t¹i thêi ®iÓm ®ã, h¬n n÷a hîp ®ång
BHNT cña hä vÉn tiÕp tôc cã hiÖu lùc cho ®Õn khi ®¸o h¹n vµ ngêi thô hëng
quyÒn lîi b¶o hiÓm vÉn ®îc lÜnh ®ñ sè tiÒn b¶o hiÓm ®· ghi trong hîp ®ång
mµ kh«ng ph¶i ®ãng thªm mét kho¶n phÝ nµo kÓ tõ thêi ®iÓm x¶y ra rñi ro.
- Thø hai, tham gia BHNT còng cã nghÜa lµ tiÕt kiÖm thêng xuyªn
cã kÕ ho¹ch. Khi cã quyÕt ®Þnh mua mét hîp ®ång BHNT th× nh÷ng kho¶n
phÝ nhá ph¶i nép hµng th¸ng trÝch tõ ng©n s¸ch cña c¸c gia ®×nh cã thÓ coi
5
NguyÔn ThÞ Thu H¬ng
Líp B¶o hiÓm 41B
nh nh÷ng kho¶n tiÒn ®iÖn, tiÒn níc...: Ch¼ng h¹n mét gia ®×nh ngay tõ khi
sinh con ra muèn dµnh cho con ®Õn n¨m 18 tuæi cã mét kho¶n tiÒn lµ 10
triÖu ®ång th× mçi th¸ng hä chØ ph¶i ®ãng 39.400 ®ång. §èi víi c¸c gia
®×nh cã møc thu nhËp æn ®Þnh th× viÖc trÝch mét kho¶n tiÒn nhá mua BHNT
kh«ng ¶nh hëng lín ®Õn toµn bé qu¸ tr×nh chi tiªu trong th¸ng cña hä vµ
nh vËy hµng th¸ng hä cßn tiÕt kiÖm ®îc mét kho¶n tiÒn nhÊt ®Þnh. Kho¶n
tiÒn nµy thùc chÊt ®· t¹o lËp ®îc mét nguÇn quü cho gia ®×nh gãp phÇn t¹o
quü gi¸o dôc con c¸i, cã thªm kho¶n chi dïng khi vÒ giµ...
- Thø ba, gãp phÇn æn ®Þnh s¶n xuÊt kinh doanh tr¸nh t×nh tr¹ng
x¸o trén ®ét xuÊt, bëi v× nÕu tham gia BHNT cho nh÷ng ngêi chñ chèt
trong doanh nghiÖp sÏ gióp hä yªn t©m c«ng t¸c. NÕu kh«ng may hä bÞ th¬ng tËt toµn bé hoÆc bÞ chÕt th× doanh nghiÖp sÏ cã mét kho¶n tiÒn ®ñ lín
®Ó ®µo t¹o hoÆc thuª mín ngêi thay thÕ, ®ång thêi còng gi¶i quyÕt ®îc hËu
qu¶ ngay sau khi ngêi chñ chèt bÞ chÕt.
2.2. §èi víi nÒn kinh tÕ
- BHNT lµ mét trong nh÷ng biÖn ph¸p huy ®éng vèn cã hiÖu qu¶
®Æc biÖt lµ thu hót nh÷ng kho¶n tiÒn nhµn rçi trong d©n c. Cô thÓ
nh÷ng ngêi tham gia BHNT sÏ ®ãng phÝ theo h×nh thøc "bá èng" hµng
th¸ng, hµng quý, nöa n¨m hay hµng n¨m vµ hîp ®ång sÏ kÐo dµi 5,10, 15,
20 n¨m thËm chÝ cho ®Õn tËn lóc hä qua ®êi. Víi thêi gian dµi nh vËy sÏ
h×nh thµnh nªn quü b¶o hiÓm tËp trung dµi h¹n ®îc tÝch luü tõ nguÇn phÝ
BHNT cña nh÷ng ngêi tham gia cha dïng ®Õn ®Ó gãp phÇn ®Çu t cho sù
ph¸t triÓn kinh tÕ ®Êt níc. T¹i Mü, n¨m 1991 sè vèn do c¸c c«ng ty BHNT
cung cÊp lªn tíi 90,2 tû USD trong khi ®ã hÖ thèng ng©n hµng cung cÊp ®îc
85,7 tû USD, ë §µi Loan hµng n¨m BHNT ®Çu t vµo nÒn kinh tÕ tõ 500 ®Õn
800 triÖu USD. §èi víi níc ta theo íc tÝnh cña Tæng côc Thèng kª th× lîng
tiÒn nhµn rçi trong d©n c n¨m 1995 lµ 3 tû USD (chiÕm 13,2% GDP), n¨m
1996 lµ vµo kho¶ng 5 tû USD (chiÕm 15% GDP). Tuy nhiªn theo tÝnh to¸n
s¬ bé chªnh lÖch gi÷a thu vµ chi b×nh qu©n mét th¸ng mét ngêi vµo n¨m
1995 lµ kho¶ng 38.000 ®ång, tÝnh c¶ n¨m lµ 456.000 ®ång, n¨m 1996 lµ
kho¶ng 50.000 ®ång/ngêi /th¸ng, tÝnh c¶ n¨m lµ 600.000 ®ång/ngêi. Víi sè
tiÒn ®ã, ngêi d©n khã cã thÓ ®em göi tiÕt kiÖm hay thùc hiÖn mét môc ®Ých
®Çu t nµo kh¸c nhng hä hoµn toµn cã thÓ dïng sè tiÒn ®ã ®Ó tham gia
BHNT. Nh vËy, cã thÓ thÊy r»ng BHNT ®ãng vai trß rÊt lín trong viÖc thu
hót nguån tiÒn nhµn rçi trong d©n c.
- H¬n n÷a BHNT cßn gãp phÇn gi¶m g¸nh nÆng cho ng©n s¸ch
6
NguyÔn ThÞ Thu H¬ng
Líp B¶o hiÓm 41B
nhµ níc vµ c¸c c¬ quan xÝ nghiÖp. Bëi v× ë bÊt kú quèc gia nµo còng cã hÖ
thèng b¶o trî x· héi, hÖ thèng y tÕ c«ng céng hay tæ chøc nh©n ®¹o...®Ó b¶o
vÖ con ngêi. V× thÕ hµng n¨m ng©n s¸ch nhµ níc ph¶i chi ra mét kho¶n tiÒn
lín ®Ó trî cÊp cho c¸c c¸ nh©n hay tæ chøc khi hä gÆp rñi ro.
2.3. §èi víi x· héi
- BHNT gãp phÇn t¹o nªn mét phong c¸ch, mét tËp qu¸n sèng
míi. Tham gia BHNT thÓ hiÖn mét nÕp sèng ®Ñp lµ biÕt quan t©m ®Õn t¬ng
lai con c¸i, ngêi th©n vµ biÕt tù lo l¾ng cho t¬ng lai cña m×nh.
- Kh«ng nh÷ng thÕ BHNT cßn mang l¹i rÊt nhiÒu ý nghÜa cho x·
héi. HiÖn nay vÊn ®Ò lao ®éng d thõa, t×nh tr¹ng thÊt nghiÖp ®ang trë thµnh
vÊn ®Ò bøc xóc ®îc c¶ x· héi quan t©m th× sù ra ®êi cña BHNT ®· gãp phÇn
t¹o c«ng ¨n viÖc lµm cho mét bé phËn lín ngêi lao ®éng. VÝ dô chØ riªng
c«ng ty Chinfon-Manulife ®· tuyÓn dông tíi 8000 lao ®éng ë Ch©u ¸, ë §µi
Loan víi d©n sè 21 triÖu ngêi cã 1% d©n sè lµm viÖc trong lÜnh vùc BHNT.
ë níc ta tÝnh ®Õn cuèi n¨m 2002 chØ riªng B¶o ViÖt Nh©n Thä ®· tuyÓn
12.000 ®¹i lý.
3. §Æc ®iÓm cña BHNT
3.1 Mét sè kh¸i niÖm c¬ b¶n trong BHNT
* Ngêi ®îc b¶o hiÓm: Lµ ngêi mµ sinh m¹ng vµ cuéc sèng cña hä
®îc b¶o hiÓm theo ®iÒu kho¶n cña hîp ®ång, cã tªn trong giÊy yªu cÇu b¶o
hiÓm vµ phô lôc cña hîp ®ång b¶o hiÓm.
* Ngêi tham gia b¶o hiÓm: Lµ c¸ nh©n hoÆc tæ chøc yªu cÇu b¶o
hiÓm vµ nép phÝ theo ®iÒu kho¶n vµ c¸c ®iÒu kiÖn cña hîp ®ång b¶o hiÓm.
* Ngêi ®îc hëng quyÒn lîi b¶o hiÓm: Lµ ngêi ®îc nhËn sè tiÒn
b¶o hiÓm hoÆc hëng quyÒn lîi b¶o hiÓm quy ®Þnh trong hîp ®ång b¶o hiÓm
khi cã sù kiÖn ®îc b¶o hiÓm x¶y ra.
* Sè tiÒn b¶o hiÓm: Lµ giíi h¹n tr¸ch nhiÖm cña c«ng ty b¶o hiÓm ®èi
víi ngêi ®îc b¶o hiÓm khi cã sù kiÖn quy ®Þnh trong hîp ®ång x¶y ra.
* PhÝ b¶o hiÓm: Lµ sè tiÒn Ngêi tham gia b¶o hiÓm cã nghÜa vô ph¶i
thanh to¸n cho c«ng ty b¶o hiÓm ®Ó thùc hiÖn cam kÕt trong hîp ®ång b¶o
hiÓm.
* Gi¸ trÞ gi¶i íc: Lµ sè tiÒn mµ ngêi tham gia b¶o hiÓm cã thÓ nhËn
l¹i khi huû bá hîp ®ång tríc thêi h¹n.
* L·i chia: Lµ kho¶n l·i ®îc x¸c ®Þnh hµng n¨m c¨n cø trªn sè chªnh
lÖch d¬ng gi÷a l·i suÊt ®Çu t phÝ BHNT do c«ng ty BHNT thùc hiÖn trong
n¨m so víi l·i suÊt dù kiÕn khi tÝnh phÝ cña hîp ®ång b¶o hiÓm.
7
NguyÔn ThÞ Thu H¬ng
Líp B¶o hiÓm 41B
* Tai n¹n: Lµ bÊt kú thiÖt h¹i th©n thÓ nµo do hËu qu¶ duy nhÊt trùc
tiÕp cña mét lùc t¸c ®éng tõ bªn ngoµi mét c¸ch bÊt ngê lªn th©n thÓ cña
ngêi ®îc b¶o hiÓm, lo¹i trõ èm ®au, hoÆc bÖnh tËt hoÆc bÊt kú tr¹ng th¸i
nµo x¶y ra tù nhiªn hoÆc qu¸ tr×nh tho¸i ho¸.
* Th¬ng tËt toµn bé vÜnh viÔn: Lµ t×nh tr¹ng ngêi ®îc b¶o hiÓm bÞ
mÊt hoµn toµn chøc n¨ng vµ kh«ng thÓ phôc håi chøc n¨ng cña: Hai tay;
hoÆc hai ch©n hoÆc hai m¾t hoÆc mét tay vµ mét ch©n hoÆc mét tay vµ mét
m¾t hoÆc mét ch©n vµ mét m¾t.
* Th¬ng tËt bé phËn vÜnh viÔn: Lµ t×nh tr¹ng mét hoÆc mét sè bé
phËn cña c¬ thÓ con ngêi bÞ mÊt hoµn toµn chøc n¨ng vµ kh«ng thÓ phôc håi
l¹i ®îc.
* Tuæi cña ngêi ®îc b¶o hiÓm: Lµ tuæi ®îc tÝnh t¹i thêi ®iÓm ký kÕt
hîp ®ång, cã liªn quan trùc tiÕp ®Õn møc phÝ b¶o hiÓm ph¶i nép do ®ã cÇn
ph¶i ®îc tÝnh to¸n mét c¸ch thËt chÝnh x¸c. HiÖn nay c¸c c«ng ty b¶o hiÓm
thêng tÝnh tuæi theo ngµy sinh nhËt gÇn nhÊt víi ngµy hîp ®ång ph¸t sinh
hiÖu lùc.
NÕu gäi t lµ kho¶ng thêi gian tõ ngµy sinh nhËt võa qua ®Õn ngµy hîp
®ång ph¸t sinh hiÖu lùc.
+ t < 6 th¸ng th×: Tuæi b»ng n¨m cña sinh nhËt võa qua trõ ®i n¨m
sinh.
+ t 6 th¸ng th×: Tuæi b»ng n¨m cña sinh nhËt tíi trõ ®i n¨m sinh.
Trªn ®©y lµ nh÷ng kh¸i niÖm c¬ b¶n trong BHNT, víi mçi lo¹i hîp
®ång cô thÓ cßn cã thªm nh÷ng kh¸i niÖm kh¸c.
3.2. Nh÷ng ®Æc ®iÓm c¬ b¶n cña BHNT
a. BHNT võa mang tÝnh tiÕt kiÖm, võa mang tÝnh rñi ro
§©y lµ mét trong nh÷ng ®Æc ®iÓm kh¸c nhau c¬ b¶n gi÷a BHNT víi
b¶o hiÓm phi nh©n thä. ThËt vËy, mçi ngêi mua BHNT sÏ ®Þnh kú nép mét
kho¶n tiÒn nhá (gäi lµ phÝ b¶o hiÓm) cho ngêi b¶o hiÓm, ngîc l¹i ngêi b¶o
hiÓm cã tr¸ch nhiÖm tr¶ mét sè tiÒn lín (gäi lµ sè tiÒn b¶o hiÓm) cho ngêi
hëng quyÒn lîi b¶o hiÓm nh ®· tho¶ thuËn tõ tríc khi cã c¸c sù kiÖn b¶o
hiÓm x¶y ra. Sè tiÒn b¶o hiÓm ®îc tr¶ khi N§BH ®¹t ®Õn mét ®é tuæi nhÊt
®Þnh vµ ®îc Ên ®Þnh trong hîp ®ång. HoÆc sè tiÒn nµy ®îc tr¶ cho th©n nh©n
vµ gia ®×nh N§BH khi ngêi nµy kh«ng may bÞ chÕt sím ngay c¶ khi hä míi
tiÕt kiÖm ®îc mét kho¶n tiÒn rÊt nhá qua viÖc ®ãng phÝ b¶o hiÓm. Sè tiÒn
nµy gióp nh÷ng ngêi cßn sèng trang tr¶i nh÷ng kho¶n chi phÝ cÇn thiÕt nh:
Thuèc men, mai t¸ng, chi phÝ gi¸o dôc con c¸i v.v... ChÝnh v× vËy, BHNT
8
NguyÔn ThÞ Thu H¬ng
Líp B¶o hiÓm 41B
võa mang tÝnh chÊt tiÕt kiÖm, võa mang tÝnh rñi ro. TÝnh chÊt tiÕt kiÖm ë
®©y thÓ hiÖn ngay trong tõng c¸ nh©n, tõng gia ®×nh mét c¸ch thêng xuyªn,
cã kÕ ho¹ch vµ kû luËt.
Néi dung tiÕt kiÖm khi mua BHNT kh¸c víi c¸c h×nh thøc tiÕt kiÖm
kh¸c ë chç, ngêi b¶o hiÓm ®¶m b¶o tr¶ cho ngêi tham gia b¶o hiÓm hay ngêi th©n cña hä mét sè tiÒn rÊt lín ngay c¶ khi hä míi tiÕt kiÖm ®îc mét
kho¶n tiÒn nhá. Cã nghÜa lµ khi ngêi ®îc b¶o hiÓm kh«ng may gÆp rñi ro
trong thêi h¹n b¶o hiÓm ®· ®îc Ên ®Þnh tríc, nh÷ng ngêi th©n cña hä sÏ
nhËn ®îc nh÷ng kho¶n trî cÊp hay sè tiÒn b¶o hiÓm tõ c«ng ty b¶o hiÓm.
§iÒu ®ã thÓ hiÖn râ tÝnh chÊt rñi ro trong BHNT.
b. BHNT ®¸p øng ®îc rÊt nhiÒu môc ®Ých kh¸c nhau cña ngêi tham
gia b¶o hiÓm.
Trong khi c¸c nghiÖp vô b¶o hiÓm phi nh©n thä kh¸c chØ ®¸p øng ®îc
mét môc ®Ých lµ gãp phÇn kh¾c phôc hËu qu¶ khi ®èi tîng tham gia b¶o
hiÓm gÆp sù cè, tõ ®ã gãp phÇn æn ®Þnh tµi chÝnh cho ngêi tham gia, th×
BHNT ®· ®¸p øng ®îc nhiÒu môc ®Ých. Mçi môc ®Ých ®îc thÓ hiÖn kh¸ râ
trong tõng lo¹i hîp ®ång. Ch¼ng h¹n, hîp ®ång b¶o hiÓm hu trÝ sÏ ®¸p øng
yªu cÇu cña ngêi tham gia nh÷ng kho¶n trî cÊp ®Òu ®Æn hµng th¸ng tõ ®ã
gãp phÇn æn ®Þnh cuéc sèng cña hä khi vÒ giµ. Hîp ®ång b¶o hiÓm tö vong
sÏ gióp ngêi ®îc b¶o hiÓm ®Ó l¹i cho gia ®×nh mét sè tiÒn b¶o hiÓm khi hä
bÞ tö vong. Sè tiÒn nµy ®¸p øng ®îc rÊt nhiÒu môc ®Ých cña ngêi qu¸ cè nh:
trang tr¶i nî nÇn, gi¸o dôc con c¸i, phông dìng bè mÑ giµ v.v...Hîp ®ång
BHNT ®«i khi cßn cã vai trß nh mét vËt thÕ chÊp ®Ó vay vèn hoÆc BHNT tÝn
dông thêng ®îc b¸n cho c¸c ®èi tîng ®i vay ®Ó hä mua xe h¬i, ®å dïng gia
®×nh hoÆc dïng cho c¸c môc ®Ých c¸ nh©n kh¸c v.v...ChÝnh v× ®¸p øng ®îc
nhiÒu môc ®Ých kh¸c nhau nªn lo¹i h×nh b¶o hiÓm nµy cã thÞ trêng ngµy
cµng réng vµ ®îc rÊt nhiÒu ngêi quan t©m.
c. C¸c lo¹i hîp ®ång trong BHNT rÊt ®a d¹ng vµ phøc t¹p
TÝnh ®a d¹ng vµ phøc t¹p trong c¸c hîp ®ång thÓ hiÖn ë ngay c¸c s¶n
phÈm cña nã. Mçi s¶n phÈm BHNT còng cã nhiÒu lo¹i hîp ®ång kh¸c nhau,
ch¼ng h¹n BHNT hçn hîp cã c¸c hîp ®ång 5 n¨m, 10 n¨m. Mçi hîp ®ång
víi mét thêi h¹n kh¸c nhau, l¹i cã sù kh¸c nhau vÒ sè tiÒn b¶o hiÓm, ph¬ng
thøc ®ãng phÝ, ®é tuæi cña ngêi tham gia... Ngay c¶ trong mét b¶n hîp
®ång, mèi quan hÖ gi÷a c¸c bªn còng rÊt phøc t¹p. Kh¸c víi c¸c b¶n hîp
®ång b¶o hiÓm phi nh©n thä trong mçi hîp ®ång BHNT cã thÓ cã 4 bªn
tham gia: ngêi b¶o hiÓm, ngêi ®îc b¶o hiÓm, ngêi tham gia b¶o hiÓm vµ ngêi thô hëng quyÒn lîi b¶o hiÓm.
9
NguyÔn ThÞ Thu H¬ng
Líp B¶o hiÓm 41B
d. PhÝ BHNT chÞu t¸c ®éng tæng hîp cña nhiÒu nh©n tè, v× vËy qu¸
tr×nh ®Þnh phÝ kh¸ phøc t¹p
Theo t¸c gi¶ Jean-Claude Harrari "s¶n phÈm BHNT kh«ng g× h¬n
chÝnh lµ kÕt qu¶ cña mét tiÕn tr×nh ®Çy ®ñ ®Ó ®a s¶n phÈm ®Õn c«ng chóng".
Trong tiÕn tr×nh nµy ngêi b¶o hiÓm ph¶i bá ra rÊt nhiÒu chi phÝ ®Ó t¹o nªn
s¶n phÈm nh: chi phÝ khai th¸c, chi phÝ qu¶n lý hîp ®ång...
Nhng nh÷ng chi phÝ ®ã míi chØ lµ mét phÇn ®Ó cÊu t¹o nªn gi¸ c¶ s¶n
phÈm BHNT (tÝnh phÝ BHNT), mét phÇn chñ yÕu kh¸c l¹i phô thuéc vµo:
+ §é tuæi cña ngêi ®îc b¶o hiÓm.
+ Tuæi thä b×nh qu©n cña con ngêi.
+ Sè tiÒn b¶o hiÓm.
+ Thêi h¹n tham gia.
+ Ph¬ng thøc thanh to¸n.
+ L·i suÊt ®Çu t.
+ Tû lÖ l¹m ph¸t vµ thiÓu ph¸t cña ®ång tiÒn.
ThÕ nhng, khi ®Þnh gi¸ phÝ BHNT, mét sè yÕu tè nªu trªn ph¶i gi¶ ®Þnh
nh: Tû lÖ chÕt, tû lÖ hñy bá hîp ®ång, l·i suÊt ®Çu t, tû lÖ l¹m ph¸t v.v..V×
thÕ qu¸ tr×nh ®Þnh phÝ ë ®©y rÊt phøc t¹p, ®ßi hái ph¶i n¾m v÷ng ®Æc trng
cña mçi lo¹i s¶n phÈm, ph©n tÝch dßng tiÒn tÖ, ph©n tÝch ®îc chiÒu híng
ph¸t triÓn cña mçi s¶n phÈm trªn thÞ trêng nãi chung.
e. BHNT ra ®êi vµ ph¸t triÓn trong nh÷ng ®iÒu kiÖn kinh tÕ - x· héi
nhÊt ®Þnh
ë c¸c níc kinh tÕ ph¸t triÓn, BHNT ®· ra ®êi vµ ph¸t triÓn hµng tr¨m
n¨m nay. Ngîc l¹i cã mét sè quèc gia trªn thÕ giíi hiÖn nay vÉn cha triÓn
khai ®îc BHNT, mÆc dï ngêi ta hiÓu rÊt râ vai trß vµ lîi Ých cña nã. §Ó lý
gi¶i vÊn ®Ò nµy, hÇu hÕt c¸c nhµ kinh tÕ ®Òu cho r»ng, c¬ së chñ yÕu ®Ó
BHNT ra ®êi vµ ph¸t triÓn lµ ®iÒu kiÖn kinh tÕ - x· héi ph¶i ph¸t triÓn.
- Nh÷ng ®iÒu kiÖn vÒ kinh tÕ nh:
+ Tèc ®é t¨ng trëng cña tæng s¶n phÈm quèc néi (GDP)
+ Tæng s¶n phÈm quèc néi tÝnh b×nh qu©n mét ®Çu ngêi d©n
+ Møc thu nhËp cña d©n c.
+ Tû lÖ l¹m ph¸t cña ®ång tiÒn.
+ Tû gi¸ hèi ®o¸i.
- Nh÷ng ®iÒu kiÖn x· héi bao gåm:
+ §iÒu kiÖn vÒ d©n sè.
+ Tuæi thä b×nh qu©n cña ngêi d©n.
+ Tr×nh ®é häc vÊn.
10
NguyÔn ThÞ Thu H¬ng
Líp B¶o hiÓm 41B
+ Tû lÖ tö vong cña trÎ s¬ sinh.
Ngoµi ®iÒu kiÖn vÒ kinh tÕ - x· héi, th× m«i trêng ph¸p lý còng ¶nh hëng kh«ng nhá ®Õn sù ra ®êi vµ ph¸t triÓn cña BHNT. Th«ng thêng ë c¸c níc, luËt kinh doanh b¶o hiÓm, c¸c v¨n b¶n, quy ®Þnh cã tÝnh ph¸p quy ph¶i
ra ®êi tríc khi ngµnh b¶o hiÓm ph¸t triÓn. LuËt b¶o hiÓm vµ c¸c v¨n b¶n cã
liªn quan sÏ ®Ò cËp cô thÓ ®Õn c¸c vÊn ®Ò nh: tµi chÝnh, ®Çu t, hîp ®ång,
thuÕ v.v... §©y lµ nh÷ng vÊn ®Ò mang tÝnh chÊt sèng cßn cho ho¹t ®éng kinh
doanh BHNT. Ch¼ng h¹n, ë mét sè níc ph¸t triÓn nh : Anh, Ph¸p, §øc v.v...
Nhµ níc thêng t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho BHNT b»ng c¸ch cã chÝnh s¸ch
thuÕ u ®·i. Môc ®Ých lµ nh»m t¹o cho c¸c c¸ nh©n c¬ héi ®Ó tiÕt kiÖm, tù
m×nh lËp nªn quü hu trÝ, tõ ®ã cho phÐp gi¶m bít phÇn trî cÊp tõ Nhµ níc.
MÆt kh¸c cßn ®Èy m¹nh ®îc qu¸ tr×nh tËp trung vèn trong c¸c c«ng ty b¶o
hiÓm ®Ó tõ ®ã cã vèn dµi h¹n ®Çu t cho nÒn kinh tÕ. Còng v× nh÷ng môc
®Ých trªn mµ mét sè níc ch©u ¸ nh : Ên §é, Hång K«ng, Singapore...
kh«ng ®¸nh thuÕ doanh thu ®èi víi c¸c s¶n phÈm BHNT. Sù u ®·i nµy lµ
®ßn bÈy tÝch cùc ®Ó BHNT ph¸t triÓn.
3.3 Ph©n biÖt BHNT víi mét sè lo¹i h×nh b¶o hiÓm kh¸c
a. Ph©n biÖt BHNT víi b¶o hiÓm x· héi, b¶o hiÓm y tÕ
- B¶o hiÓm nh©n thä:
+ B¶o hiÓm nh©n thä: bao gåm c¸c lo¹i h×nh b¶o hiÓm trong ®ã c«ng ty
b¶o hiÓm cã tr¸ch nhiÖm thanh to¸n mét kho¶n tiÒn cho ngêi ®îc b¶o hiÓm
(hoÆc ngêi th©n cña hä) khi cã sù kiÖn b¶o hiÓm x¶y ra hoÆc khi hîp ®ång
®¸o h¹n. BHNT chÝnh lµ mét sù ®¶m b¶o, mét h×nh thøc tiÕt kiÖm mang
tÝnh chÊt t¬ng hç trong cuéc sèng.
+ §èi tîng b¶o hiÓm trong hîp ®ång BHNT lµ tuæi thä cña con ngêi.
+ §èi tîng tham gia: TÊt c¶ c¸c c¸ nh©n, tæ chøc cã nhu cÇu, tho¶ m·n
quy ®Þnh chung cña ph¸p luËt vµ quy ®Þnh riªng cña c«ng ty b¶o hiÓm.
+ Quü b¶o hiÓm nh©n thä: §îc h×nh thµnh tõ sù ®ãng gãp cña ngêi
tham gia BH.
+ H×nh thøc tham gia: Tù nguyÖn, vµ theo sù tho¶ thuËn gi÷a c¸c bªn.
- B¶o hiÓm x· héi (BHXH): Lµ sù ®¶m b¶o thay thÕ hoÆc bï ®¾p mét
phÇn thu nhËp ®èi víi ngêi lao ®éng khi hä gÆp ph¶i nh÷ng biÕn cè lµm
gi¶m hoÆc mÊt kh¶ n¨ng lao ®éng, mÊt viÖc lµm trªn c¬ së h×nh thµnh mét
quü tiÒn tÖ tËp trung nh»m ®¶m b¶o ®êi sèng cho ngêi lao ®éng vµ gia ®×nh
hä gãp phÇn ®¶m b¶o an toµn x· héi. Nãi c¸ch kh¸c BHXH lµ mét chÕ ®é
ph¸p ®Þnh b¶o vÖ ngêi lao ®éng, b»ng c¸ch th«ng qua viÖc tËp trung nguån
tµi chÝnh ®îc huy ®éng tõ sù ®ãng gãp cña ngêi lao ®éng, ngêi sö dông lao
11
NguyÔn ThÞ Thu H¬ng
Líp B¶o hiÓm 41B
®éng vµ sù tµi trî cña Nhµ níc nh»m trî cÊp cho ngêi ngêi lao ®éng vµ gia
®×nh hä trong trêng hîp bÞ gi¶m hoÆc mÊt thu nhËp do gÆp c¸c rñi ro èm
®au, thai s¶n, tai n¹n lao ®éng, bÖnh nghÒ nghiÖp, thÊt nghiÖp, hÕt tuæi lao
®éng hoÆc tö vong theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt.
+ §èi tîng b¶o hiÓm: Lµ thu nhËp cña ngêi lao ®éng.
+ §èi tîng tham gia BHXH: Lµ ngêi lao ®éng trong c¸c thµnh phÇn
kinh tÕ.
+ H×nh thøc tham gia: Chñ yÕu lµ b¾t buéc
+ Quü BHXH: §îc h×nh thµnh tõ sù ®ãng gãp cña ngêi lao ®éng; ngêi
sö dông lao ®éng vµ ngoµi ra cßn cã thÓ cã sù hç trî cña Nhµ níc.
- B¶o hiÓm y tÕ (BHYT):
+ §èi tîng b¶o hiÓm ë ®©y lµ søc khoÎ cña con ngêi.
+ H×nh thøc tham gia: Gåm 2 h×nh thøc b¾t buéc vµ tù nguyÖn. H×nh
thøc b¾t buéc ¸p dông ®èi víi c«ng nh©n viªn chøc Nhµ níc vµ mét sè ®èi
tîng kh¸c nh ngêi vÒ hu cã hëng l¬ng hu... H×nh thøc tù nguyÖn ¸p dông
cho mäi thµnh viªn kh¸c trong x· héi cã nhu cÇu vµ thêng giíi h¹n trong ®é
tuæi nhÊt ®Þnh tuú theo tõng quèc gia.
+ Quü BHYT: §îc h×nh thµnh tõ sù ®ãng gãp cña ngêi sö dông lao
®éng, ngêi lao ®éng vµ cã sù hç trî cña Nhµ níc (®èi víi BHYT b¾t buéc),
cßn ®èi víi BHYT tù nguyÖn th× quü BHYT ®îc h×nh thµnh do sù ®ãng gãp
cña ngêi tham gia theo møc tho¶ thuËn.
b. Ph©n biÖt BHNT víi c¸c lo¹i h×nh b¶o hiÓm con ngêi kh¸c
- C¸c lo¹i b¶o hiÓm con ngêi phi nh©n thä nh b¶i hiÓm tai n¹n häc
sinh, tai n¹n con ngêi, trî cÊp n»m viÖn - phÉu thuËt....
+ §èi tîng b¶o hiÓm: TÝnh m¹ng vµ t×nh tr¹ng søc khoÎ cña con ngêi.
+ Ngêi ®îc b¶o hiÓm: Mäi ngêi, mäi tÇng líp nh©n d©n cã nhu cÇu
tho¶ m·n nh÷ng yªu cÇu nhÊt ®Þnh.
+ Ngêi tham gia b¶o hiÓm: Mäi ngêi tõ 18 tuæi trë lªn, nh÷ng ngêi nµy
sÏ nép mét kho¶n phÝ, thêng lµ mçi n¨m mét lÇn. Tïy theo møc phÝ ®ãng
gãp, doanh nghiÖp b¶o hiÓm sÏ cho hä biÕt møc tr¸ch nhiÖm tèi ®a cña
c«ng ty b¶o hiÓm ®èi víi ngêi ®îc b¶o hiÓm. Trong thêi h¹n mét n¨m nÕu
kh«ng x¶y ra rñi ro ®èi víi ngêi ®îc b¶o hiÓm th× c«ng ty b¶o hiÓm kh«ng
cßn tr¸ch nhiÖm vµ ngêi ®îc b¶o hiÓm sÏ kh«ng nhËn ®îc mét kho¶n tiÒn
nµo kh¸c.
Nh vËy, cã thÓ nhËn thÊy sù kh¸c biÖt ë ®©y lµ rÊt râ thÓ hiÖn:
- C¸c lo¹i h×nh b¶o hiÓm con ngêi kh¸c chØ mang tÝnh rñi ro vµ kh«ng
®îc hoµn phÝ (nÕu kh«ng cã rñi ro x¶y ra).
12
NguyÔn ThÞ Thu H¬ng
Líp B¶o hiÓm 41B
- §èi víi BHNT: §©y lµ lo¹i h×nh b¶o hiÓm võa mang tÝnh chÊt tiÕt
kiÖm võa mang tÝnh rñi ro, ®ång thêi cã hoµn phÝ sau mét thêi gian nµo ®ã
theo quy ®Þnh.
4. C¸c lo¹i h×nh BHNT c¬ b¶n
4.1. B¶o hiÓm trong trêng hîp tö vong
§©y lµ lo¹i h×nh phæ biÕn nhÊt trong BHNT vµ ®îc chia thµnh 2 nhãm
a. B¶o hiÓm tö kú (cßn ®îc gäi lµ b¶o hiÓm t¹m thêi hay b¶o hiÓm
sinh m¹ng cã thêi h¹n).
Lo¹i h×nh b¶o hiÓm nµy ®îc ký kÕt b¶o hiÓm cho c¸i chÕt x¶y ra trong
thêi gian ®· quy ®Þnh cña hîp ®ång. NÕu c¸i chÕt kh«ng x¶y ra trong thêi
gian ®ã th× ngêi ®îc b¶o hiÓm kh«ng nhËn ®îc bÊt kú mét kho¶n hoµn phÝ
nµo tõ sè phÝ b¶o hiÓm ®· ®ãng. §iÒu ®ã còng cã nghÜa lµ ngêi b¶o hiÓm
kh«ng ph¶i thanh to¸n sè tiÒn b¶o hiÓm cho ngêi ®îc b¶o hiÓm. Ngîc l¹i,
nÕu c¸i chÕt x¶y ra trong thêi gian cã hiÖu lùc cña hîp ®ång, th× ngêi b¶o
hiÓm ph¶i cã tr¸ch nhiÖm thanh to¸n sè tiÒn b¶o hiÓm cho ngêi thô hëng
quyÒn lîi b¶o hiÓm ®îc chØ ®Þnh.
- §Æc ®iÓm:
+ Thêi h¹n b¶o hiÓm x¸c ®Þnh
+ Tr¸ch nhiÖm vµ quyÒn lîi mang tÝnh t¹m thêi
+ Møc phÝ b¶o hiÓm thÊp v× kh«ng ph¶i lËp nªn quü tiÕt kiÖm cña ngêi
®îc b¶o hiÓm.
- Môc ®Ých:
+ §¶m b¶o c¸c chi phÝ mai t¸ng, ch«n cÊt.
+ B¶o trî cho gia ®×nh vµ ngêi th©n trong mét thêi gian ng¾n.
+ Thanh to¸n nh÷ng kho¶n nî nÇn vÒ nh÷ng kho¶n vay hoÆc thÕ chÊp
cña ngêi ®îc b¶o hiÓm
b. B¶o hiÓm nh©n thä trän ®êi (b¶o hiÓm trêng sinh)
Lo¹i h×nh b¶o hiÓm nµy cam kÕt chi tr¶ cho ngêi thô hëng b¶o hiÓm
mét sè tiÒn b¶o hiÓm ®· ®îc Ên ®Þnh trªn hîp ®ång, khi ngêi ®îc b¶o hiÓm
chÕt vµo bÊt cø lóc nµc kÓ tõ ngµy kÝ hîp ®ång.
- §Æc ®iÓm:
+ Sè tiÒn b¶o hiÓm tr¶ mét lÇn khi ngêi ®îc b¶o hiÓm bÞ chÕt.
+ Thêi h¹n b¶o hiÓm kh«ng x¸c ®Þnh.
+ PhÝ b¶o hiÓm cã thÓ ®ãng mét lÇn hoÆc ®ãng ®Þnh k× vµ kh«ng thay
®æi trong suèt qu¸ tr×nh b¶o hiÓm.
+ PhÝ b¶o hiÓm cao h¬n so víi b¶o hiÓm sinh m¹ng cã thêi h¹n, v× rñi
13
NguyÔn ThÞ Thu H¬ng
Líp B¶o hiÓm 41B
ro chÕt ch¾c ch¾n sÏ x¶y ra, nªn sè tiÒn b¶o hiÓm ch¾c ch¾n ph¶i chi tr¶.
+ BHNT trän ®êi lµ lo¹i h×nh b¶o hiÓm dµi h¹n, phÝ ®ãng ®Þnh k× vµ
kh«ng thay ®æi trong suèt qu¸ tr×nh b¶o hiÓm, do ®ã ®· t¹o nªn mét kho¶n
tiÕt kiÖm cho ngêi thô hëng b¶o hiÓm v× ch¾c ch¾n ngêi b¶o hiÓm sÏ chi tr¶
sè tiÒn b¶o hiÓm.
- Môc ®Ých:
+ §¶m b¶o c¸c chi phÝ mai t¸ng, ch«n cÊt.
+ B¶o ®¶m thu nhËp ®Ó æn ®Þnh cuéc sèng gia ®×nh.
+ Gi÷ g×n tµi s¶n, t¹o dùng vµ khëi nghiÖp kinh doanh cho thÕ hÖ sau.
4.2 B¶o hiÓm trong trêng hîp sèng
Thùc chÊt cña lo¹i h×nh b¶o hiÓm nµy lµ ngêi b¶o hiÓm cam kÕt chi tr¶
nh÷ng kho¶n tiÒn ®Òu ®Æn trong mét kho¶ng thêi gian x¸c ®Þnh hoÆc trong
suèt cuéc ®êi ngêi tham gia b¶o hiÓm. NÕu ngêi ®îc b¶o hiÓm chÕt tríc
ngµy ®Õn h¹n thanh to¸n th× sÏ kh«ng ®îc chi tr¶ bÊt k× mét kho¶n tiÒn nµo.
- §Æc ®iÓm:
+ Trî cÊp ®Þnh k× cho ngêi ®îc b¶o hiÓm trong thêi gian x¸c ®Þnh hoÆc
®Õn khi chÕt.
+ PhÝ b¶o hiÓm ®ãng mét lÇn.
+ NÕu trî cÊp ®Þnh k× ®Õn khi chÕt th× thêi gian kh«ng x¸c ®Þnh
- Môc ®Ých:
+ §¶m b¶o thu nhËp cè ®Þnh sau khi vÒ hu hay tuæi cao søc yÕu.
+ Gi¶m bít nhu cÇu phô thuéc vµo phóc lîi x· héi hoÆc con c¸i khi vÒ giµ.
+ B¶o trî møc sèng trong nh÷ng n¨m th¸ng cßn l¹i cña cuéc ®êi.
4.3 B¶o hiÓm nh©n thä hçn hîp
Thùc chÊt cña lo¹i h×nh b¶o hiÓm nµy lµ b¶o hiÓm c¶ trong trêng hîp
ngêi ®îc b¶o hiÓm bÞ tö vong hay cßn sèng. YÕu tè tiÕt kiÖm vµ rñi ro ®an
xen nhau v× thÕ nã ®îc ¸p dông réng r·i ë hÇu hÕt c¸c níc trªn thÕ giíi.
- §Æc ®iÓm:
+ Sè tiÒn b¶o hiÓm ®îc chi tr¶ khi hÕt h¹n hîp ®ång hoÆc ngêi ®îc b¶o
hiÓm bÞ tö vong trong thêi h¹n b¶o hiÓm.
+ Thêi h¹n b¶o hiÓm x¸c ®Þnh (thêng lµ 5 n¨m, 10 n¨m, 20 n¨m...)
+ PhÝ b¶o hiÓm thêng ®ãng ®Þnh k× vµ kh«ng thay ®æi trong suèt thêi
h¹n b¶o hiÓm.
+ Cã thÓ ®îc chia l·i th«ng qua ®Çu t phÝ b¶o hiÓm vµ còng cã thÓ ®îc
hoµn phÝ khi kh«ng cã ®iÒu kiÖn tiÕp tôc tham gia.
- Môc ®Ých:
+ §¶m b¶o æn ®Þnh cuéc sèng gia ®×nh vµ ngêi th©n.
14
NguyÔn ThÞ Thu H¬ng
Líp B¶o hiÓm 41B
+ T¹o lËp quü gi¸o dôc, hu trÝ, tr¶ nî.
+ Dïng lµm vËt thÕ chÊp, vay vèn hoÆc khëi nghiÖp kinh doanh.
4.4 C¸c ®iÒu kho¶n bæ sung
Khi triÓn khai c¸c lo¹i h×nh BHNT, nhµ b¶o hiÓm cßn nghiªn cøu , ®a
ra c¸c ®iÒu kho¶n bæ sung ®Ó t¨ng tÝnh hÊp dÉn cña s¶n phÈm vµ ®¸p øng
nhu cÇu ®a d¹ng cña ngêi d©n. C¸c ®iÒu kho¶n bæ sung thêng ®îc ¸p dông:
- §iÒu kho¶n bæ sung b¶o hiÓm n»m viÖn vµ phÉu thuËt: Cã nghÜa lµ
nhµ b¶o hiÓm cam kÕt tr¶ c¸c chi phÝ n»m viÖn vµ phÉu thuËt cho ngêi ®îc
b¶o hiÓm khi hä bÞ èm ®au, th¬ng tÝch. Tuy nhiªn, nÕu ngêi ®îc b¶o hiÓm
tù g©y th¬ng tÝch, tù tö, mang thai vµ sinh në...th× kh«ng ®îc hëng quyÒn lîi
b¶o hiÓm. Môc ®Ých cña ®iÒu kho¶n nµy nh»m trî gióp ngêi tham gia gi¶m
nhÑ g¸nh nÆng chi phÝ trong ®iÒu trÞ phÉu thuËt, ®Æc biÖt lµ trong c¸c trêng
hîp èm ®au, th¬ng tÝch bÊt ngê.
- §iÒu kho¶n bæ sung b¶o hiÓm tai n¹n: Nh»m trî gióp thanh to¸n chi
phÝ trong ®iÒu trÞ th¬ng tËt, tõ ®ã bï ®¾p sù mÊt m¸t hoÆc gi¶m thu nhËp do
bÞ chÕt hoÆc bÞ th¬ng tËt cña ngêi ®îc b¶o hiÓm. §iÒu kho¶n b¶o hiÓm nµy
cã ®Æc ®iÓm lµ b¶o hiÓm kh¸ toµn diÖn c¸c hËu qu¶ tai n¹n nh: Ngêi ®îc
b¶o hiÓm bÞ tµn phÕ, th¬ng tËt toµn bé, th¬ng tËt t¹m thêi vµ bÞ tai n¹n sau
®ã bÞ chÕt. Nh÷ng trêng hîp tù th¬ng, tai n¹n do nghiÖn rîu, ma tuý, tù tö...
sÏ kh«ng ®îc hëng quyÒn lîi b¶o hiÓm.
- §iÒu kho¶n bæ sung b¶o hiÓm søc kháe: Thùc chÊt cña ®iÒu kho¶n
nµy lµ nhµ b¶o hiÓm sÏ cam kÕt thanh to¸n khi ngêi ®îc b¶o hiÓm bÞ c¸c
chøng bÖnh hiÓm nghÌo nh ®au tim, ung th, suy gan, suy thËn... Môc ®Ých
nh»m cã ®îc nh÷ng kho¶n tµi chÝnh nhÊt ®Þnh ®Ó trî gióp thanh to¸n c¸c
kho¶n chi phÝ y tÕ lín vµ gãp phÇn gi¶i quyÕt, lo liÖu c¸c nhu cÇu sinh ho¹t
ngay trong thêi gian ®iÒu trÞ.
II. §¹i lý BHNT trong hÖ thèng ph©n phèi s¶n phÈm
BHNT
1. Kh¸i qu¸t vÒ hÖ thèng ph©n phèi s¶n phÈm BHNT
1.1 Kh¸i niÖm hÖ thèng ph©n phèi
Trong ho¹t ®éng kinh doanh nãi chung vµ kinh doanh b¶o hiÓm nãi
riªng viÖc ph©n phèi s¶n phÈm lµ mét bé phËn quan träng cã ¶nh hëng trùc
tiÕp ®Õn mäi lÜnh vùc kh¸c. Ho¹t ®éng ph©n phèi gi¶i quyÕt vÊn ®Ò hµng
ho¸, dÞch vô ®îc ®a nh thÕ nµo ®Õn ngêi tiªu dïng.
§èi víi lÜnh vùc BHNT còng vËy, ®Ó mét s¶n dÞch vô b¶o hiÓm ®Õn víi
kh¸ch hµng, c«ng ty b¶o hiÓm cÇn ph¶i sö dông mét hÖ thèng ph©n phèi s¶n
phÈm (hay cßn gäi lµ kªnh ph©n phèi s¶n phÈm ). HÖ thèng ph©n phèi s¶n
15
NguyÔn ThÞ Thu H¬ng
Líp B¶o hiÓm 41B
phÈm bao gåm c¸c yÕu tè con ngêi vµ ph¬ng tiÖn vËt chÊt nh»m 2 môc ®Ých
c¬ b¶n:
+ Cung cÊp th«ng tin vÒ doanh nghiÖp, vÒ s¶n phÈm.
+ ChuyÓn giao s¶n phÈm tõ phÝa ngêi b¸n sang phÝa ngêi mua.
Nh vËy cã thÓ hiÓu "hÖ thèng ph©n phèi s¶n phÈm BHNT bao gåm
con ngêi vµ c¸c ph¬ng tiÖn vËt chÊt cÇn thiÕt ®Ó chuyÓn giao s¶n phÈm tõ
c«ng ty ®Õn ngêi tiªu dïng cuèi cïng". Hay còng cã thÓ nãi hÖ thèng ph©n
phèi s¶n phÈm BHNT bao gåm c¸c tæ chøc, c¸ nh©n kÕt hîp víi nhau ®Ó
chuyÓn giao cho ai ®ã quyÒn së h÷u mét s¶n phÈm hay dÞch vô BHNT cô
thÓ nµo ®ã trªn con ®êng tõ nhµ b¶o hiÓm ®Õn kh¸ch hµng.
1.2 C¸c lo¹i hÖ thèng ph©n phèi
a. HÖ thèng ph©n phèi trùc tiÕp
Kh¸ch hµng
C«ng ty
Theo h×nh thøc nµy th× kh¸ch hµng trùc tiÕp ®Õn c«ng ty kÝ kÕt hîp
®ång cña m×nh mµ kh«ng th«ng qua trung gian nµo c¶. VÒ phÝa c«ng ty,
th«ng qua ®éi ngò c¸n bé cña v¨n phßng c«ng ty giíi thiÖu vÒ c¸c lo¹i s¶n
phÈm, biÓu phÝ, ®iÒu kho¶n, t vÊn cho kh¸ch hµng hiÓu biÕt vÒ lÜnh vùc b¶o
hiÓm còng nh nh÷ng th¾c m¾c cña kh¸ch hµng, tõ ®ã gióp cho kh¸ch hµng
hiÓu ®îc quyÒn lîi thiÕt thùc cña b¶o hiÓm vµ ®i ®Õn quyÕt ®Þnh tham gia.
§èi víi h×nh thøc nµy th× phÇn lín sè ®«ng kh¸ch hµng ®· hiÓu biÕt vÒ
b¶o hiÓm vµ cã nhu cÇu muèn tham gia v× thÕ c«ng viÖc ký kÕt hîp ®ång rÊt
®¬n gi¶n vµ tû lÖ huû bá hîp ®ång rÊt thÊp. MÆt kh¸c theo c¸ch nµy th×
c«ng ty cã thÓ trùc tiÕp tiÕp xóc víi kh¸ch hµng, tham kh¶o ý kiÕn vÒ s¶n
phÈm, t×m hiÓu nhu cÇu vµ kh¶ n¨ng tµi chÝnh cña kh¸ch hµng. C«ng ty trùc
tiÕp ®¸nh gi¸ vÒ t×nh tr¹ng søc kháe mét c¸ch chuÈn x¸c vµ sù gian lËn
trong trêng hîp nµy lµ rÊt khã x¶y ra v× thÕ nã mang l¹i rÊt nhiÒu lîi Ých cho
c«ng ty.
§Æc biÖt lµ kh¸ch hµng ®îc trùc tiÕp ®Õn v¨n phßng lµm viÖc cña c«ng
ty, biÕt ®îc c¬ së h¹ tÇng, phong c¸ch lµm viÖc nhiÖt t×nh, chu ®¸o cña ®éi
ngò c¸n bé c«ng ty, tõ ®ã h×nh ¶nh cña c«ng ty trong t©m trÝ kh¸ch hµng tèt
h¬n, kh¸ch hµng tin tëng vµo c«ng ty h¬n.
b. HÖ thèng ph©n phèi gi¸n tiÕp
C«ng ty
Trung gian b¶o hiÓm
Kh¸ch hµng
( §¹i lý, Céng t¸c viªn...)
§©y lµ kªnh ph©n phèi truyÒn thèng, nã mang l¹i kÕt qu¶ rÊt cao cho
16
NguyÔn ThÞ Thu H¬ng
Líp B¶o hiÓm 41B
c«ng ty. Theo kªnh nµy th× kh¸ch hµng kh«ng ph¶i trùc tiÕp ®Õn c«ng ty
mua b¶o hiÓm, mµ th«ng qua mét hÖ thèng trung gian ®îc trang bÞ vÒ kiÕn
thøc b¶o hiÓm còng nh c¸c kiÕn thøc vÒ kinh tÕ - x· héi kh¸c, ®¹i diÖn cho
c«ng ty gÆp gì trùc tiÕp víi kh¸ch hµng ®Ó giíi thiÖu, chµo b¸n c¸c s¶n
phÈm b¶o hiÓm. HÖ thèng trung gian ë ®©y bao gåm ®¹i lý, m«i giíi, ng©n
hµng, hÖ thèng céng t¸c viªn v. v...
Trong ho¹t ®éng kinh doanh b¶o hiÓm, ®Æc biÖt lµ BHNT th× viÖc ph©n
phèi s¶n phÈm ®îc thùc hiÖn chñ yÕu qua c¸c trung gian v× BHNT lµ s¶n
phÈm v« h×nh, hîp ®ång BHNT rÊt phøc t¹p. H¬n n÷a, BHNT cßn kh¸ míi
mÎ ®èi víi nhiÒu ngêi d©n do ®ã mµ nh÷ng hiÓu biÕt vÒ s¶n phÈm BHNT
cßn rÊt h¹n chÕ, chÝnh v× vËy mµ ®èi víi c¸c c«ng ty BHNT vai trß cña
trung gian lµ hÕt søc quan träng, cã tÝnh chÊt quyÕt ®Þnh ®Õn kÕt qu¶ kinh
doanh cña c«ng ty.
2. §¹i lý BHNT
2.1. Kh¸i niÖm ®¹i lý BHNT
ThuËt ng÷ ®¹i lý xÐt trªn khÝa c¹nh ph¸p lý nãi chung ®îc hiÓu "lµ mét
tæ chøc hoÆc mét c¸ nh©n ®îc mét tæ chøc hoÆc mét c¸ nh©n kh¸c uû quyÒn
nh»m thùc hiÖn mét c«ng viÖc nµo ®ã".
Trong lÜnh vùc b¶o hiÓm th× ®¹i lý BHNT ®îc ®Þnh nghÜa "lµ mét ngêi
®îc tr¶ tiÒn ®Ó lµm viÖc cho mét c«ng ty BHNT, b¸n c¸c s¶n phÈm cña c«ng
ty cho ngêi mua, hoÆc lµ mét ngêi ®îc uû quyÒn hµnh ®éng thay cho c«ng
ty BHNT trªn c¬ së hîp ®ång ®¹i lý ".
Nh vËy, nÕu xÐt trªn khÝa c¹nh ph¸p lý nãi chung th× c¶ ®¹i lý vµ m«i
giíi ®Òu ®îc hiÓu nh nhau, tuy nhiªn trong lÜnh vùc b¶o hiÓm th× m«i giíi
BHNT ®îc ®Þnh nghÜa "lµ mét trung gian cã tr×nh ®é chuyªn m«n, toµn bé
thêi gian ho¹t ®éng lµ ®Ó t vÊn, giíi thiÖu, thu xÕp hîp ®ång vµ thùc hiÖn
c¸c dÞch vô kh¸c cho bªn mua b¶o hiÓm ".
Nh vËy gi÷a ®¹i lý vµ m«i giíi cã ®iÓm gièng vµ kh¸c nhau c¬ b¶n nh
sau:
* Gièng nhau:
- §Òu lµ trung gian gi÷a c«ng ty BHNT víi kh¸ch hµng
- §Òu ®îc nhËn hoa hång do c«ng ty BHNT tr¶
- Kh«ng chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña c«ng ty
- Cã nh÷ng mèi quan hÖ nhÊt ®Þnh, cã thÓ tham gia gi¶i quyÕt khiÕu
n¹i, tranh chÊp
* Kh¸c nhau:
17
NguyÔn ThÞ Thu H¬ng
Líp B¶o hiÓm 41B
- §¹i lý BHNT:
+ §¹i diÖn cho c«ng ty b¶o hiÓm
+ Ph¶i kÝ kÕt hîp ®ång ®¹i lý víi c«ng ty BHNT, thùc hiÖn c¸c nhiÖm
vô theo uû quyÒn, cã quyÒn h¹n nhÊt ®Þnh trªn c¬ së hîp ®ång ®¹i lý.
+ Cã nhiÖm vô giíi thiÖu vÒ BHNT, cung cÊp ®¬n b¶o hiÓm cho kh¸ch
hµng vµ cã thÓ tham gia gi¸m ®Þnh nh÷ng tæn thÊt nhá.
+ Yªu cÇu chuyªn m«n thÊp.
+ Thêng chØ ®îc phÐp lµm ®¹i lý cho mét c«ng ty BHNT.
- M«i giíi BHNT:
+ §¹i diÖn cho kh¸ch hµng
+ Kh«ng ph¶i kÝ kÕt hîp ®ång m«i giíi víi c«ng ty BHNT, cã quyÒn
h¹n réng lín h¬n.
+ ChØ lµ trung gian ®a kh¸ch hµng ®Õn víi c«ng ty b¶o hiÓm phï hîp.
+ Yªu cÇu chuyªn m«n cao.
+ §îc phÐp lµm m«i giíi cho nhiÒu c«ng ty b¶o hiÓm kh¸c nhau.
2.2. Vai trß cña ®¹i lý BHNT
XuÊt ph¸t tõ nh÷ng ®Æc ®iÓm cña BHNT nh: kh¸ch hµng c¸ thÓ, nhu
cÇu b¶o hiÓm ®a d¹ng, kh¶ n¨ng tµi chÝnh riªng biÖt, yªu cÇu phôc vô chÊt
lîng phôc vô kh¸c nhau nªn chØ khi sö dông h×nh thøc tõng ®¹i lý BHNT
®Õn tõng nhµ, thuyÕt phôc tõng kh¸ch hµng c«ng ty b¶o hiÓm míi cã thÓ
b¸n ®îc s¶n phÈm BHNT. MÆt kh¸c, do BHNT cßn kh¸ l¹ víi nhËn thøc cña
ngêi d©n ViÖt Nam nªn ®¹i lý BHNT cµng ®ãng vai trß quan träng, cô thÓ,
vai trß cña ®¹i lý thÓ hiÖn ë chç:
- §¹i lý lµ lùc lîng hïng m¹nh gióp c«ng ty b¸n s¶n phÈm vµ cã thÓ
lµ lùc lîng quyÕt ®Þnh ®Õn viÖc c«ng ty cã b¸n ®îc s¶n phÈm cña m×nh hay
kh«ng.
- Lµ nh÷ng ngêi cung cÊp dÞch vô cho x· héi, thay v× mäi ngêi ph¶i
tù ph©n tÝch vµ t×m hiÓu vÒ BHNT th× ®¹i lý sÏ lµm c«ng viÖc nµy. §¹i lý sÏ
gióp kh¸ch hµng tiÕt kiÖm thêi gian tiÒn cña .
- Lµ ngêi trùc tiÕp nhËn nh÷ng th«ng tin ph¶n håi tõ phÝa kh¸ch hµng
vÒ s¶n phÈm cña c«ng ty vµ tõ ®ã gióp c«ng ty cã nh÷ng ®iÒu chØnh kÞp thêi
®Ó n©ng cao tÝnh c¹nh tranh. Ngoµi ra, ®¹i lý lµ ngêi tiÕp xóc trùc tiÕp víi
kh¸ch hµng nªn hä cã c¸c ý kiÕn rÊt gi¸ trÞ víi c«ng ty vÒ c¸c vÊn ®Ò nh
chÝnh s¸ch s¶n phÈm, ph¸t hµnh vµ qu¶n lý hîp ®ång.
- §¹i lý lµ lùc lîng tiÕp thÞ trùc tiÕp vµ cã hiÖu qu¶ nhÊt ®èi víi c«ng
ty BHNT. Hä ®· gi¶i thÝch cho rÊt nhiÒu kh¸ch hµng, c«ng chóng vÒ nh÷ng
18
NguyÔn ThÞ Thu H¬ng
Líp B¶o hiÓm 41B
®iÒu hä cha biÕt vÒ s¶n phÈm BHNT cña c«ng ty. §ång thêi hä chÝnh lµ
nh÷ng ngêi gi¶i thÝch râ rµng vµ cÆn kÏ c¸c u diÓm cña s¶n phÈm BHNT vµ
l«i cuèn kh¸ch hµng tham gia. Th«ng qua ®ã còng gióp kh¸ch hµng biÕt ®Õn
th¬ng hiÖu cña c«ng ty nhiÒu h¬n.
2.3. §iÒu kiÖn ®Ó ho¹t ®éng ®¹i lý BHNT t¹i ViÖt Nam
LuËt kinh doanh b¶o hiÓm ViÖt Nam quy ®Þnh vÒ ®iÒu kiÖn ho¹t ®éng
®¹i lý nh sau:
- C¸ nh©n ho¹t ®éng ®¹i lý BHNT ph¶i cã ®ñ c¸c ®iÒu kiÖn sau:
+ Lµ c«ng d©n ViÖt Nam thêng tró t¹i ViÖt Nam
+ Tõ ®ñ 18 tuæi trë lªn, cã n¨ng lùc hµnh vi d©n sù ®Çy ®ñ
+ Cã chøng chØ ®µo t¹o ®¹i lý BHNT do doanh nghiÖp b¶o
hiÓm hoÆc hiÖp héi b¶o hiÓm ViÖt Nam cÊp.
- Tæ chøc ho¹t ®éng ®¹i lý ph¶i cã ®ñ c¸c ®iÒu kiÖn sau:
+ Lµ tæ chøc ®îc thµnh lËp vµ ho¹t ®éng hîp ph¸p
+ Nh©n viªn trong tæ chøc ®¹i lý trùc tiÕp ho¹t ®éng ®¹i lý BHNT
ph¶i cã ®ñ ®iÒu kiÖn quy ®Þnh nh ®èi víi c¸ nh©n ho¹t ®éng ®¹i lý BNHT ë
trªn.
- Tæ chøc, c¸ nh©n kh«ng ®îc phÐp ®ång thêi lµm ®¹i lý cho doanh
nghiÖp b¶o hiÓm kh¸c nÕu kh«ng ®îc sù chÊp thuËn cña doanh nghiÖp b¶o
hiÓm mµ m×nh ®ang lµm ®¹i lý.
- Ngêi ®ang bÞ truy cøu tr¸ch nhiÖm h×nh sù hoÆc ®ang chÊp hµnh h×nh
ph¹t tï hoÆc bÞ toµ ¸n tíc quyÒn hµnh nghÒ v× ph¹m c¸c téi theo quy ®Þnh
cña ph¸p luËt kh«ng ®îc phÐp kÝ kÕt hîp ®ång ®¹i lý b¶o hiÓm.
2.4. NhiÖm vô, quyÒn lîi vµ tr¸ch nhiÖm cña ®¹i lý
a. NhiÖm vô cña ®¹i lý
- T×m kiÕm kh¸ch hµng tiÒm n¨ng, ®ã lµ c¸c tæ chøc, c¸ nh©n cã ®ñ
c¸c ®iÒu kiÖn sau:
+ Cã nhu cÇu vÒ b¶o hiÓm
+ Cã kh¶ n¨ng thanh to¸n
+ Cã ®èi tîng b¶o hiÓm cã thÓ b¶o hiÓm ®îc
+ Cã thÓ tiÕp cËn ®îc
- §¹i diÖn cho c«ng ty b¶o hiÓm tiÕp xóc víi kh¸ch hµng, lµm c«ng t¸c
t tëng, tuyªn truyÒn, gi¶i thÝch cho kh¸ch hµng hiÓu vÒ ý nghÜa, lîi Ých cña
BHNT ®ång thêi giíi thiÖu, mêi chµo, b¸n b¶o hiÓm cung cÊp nh÷ng th«ng
tin ®Çy ®ñ, chÝnh x¸c cho bªn mua b¶o hiÓm.
- Híng dÉn kh¸ch hµng kª khai giÊy yªu cÇu b¶o hiÓm chi tiÕt vµ ®Çy
®ñ, híng dÉn kh¸ch hµng ®Õn kiÓm tra søc khoÎ t¹i c«ng ty hoÆc bÖnh viÖn
19
NguyÔn ThÞ Thu H¬ng
Líp B¶o hiÓm 41B
do c«ng ty chØ ®Þnh. Qua ®ã xem xÐt cïng bé phËn ®¸nh gi¸ rñi ro ®Ó th«ng
b¸o chÊp nhËn hoÆc tõ chèi b¶o hiÓm ®Õn kh¸ch hµng.
- Sau khi ®· kÝ kÕt ®îc hîp ®ång b¶o hiÓm ®¹i lý BHNT ph¶i cã nhiÖm
vô thu phÝ b¶o hiÓm lÇn ®Çu. Víi nhiÖm vô nµy ®¹i lý ph¶i:
+ §¹i lý cÇn thu phÝ ®óng thêi gian ®· cam kÕt trong hîp ®ång vµ ph¶i
thu ®Çy ®ñ. Ho¸ ®¬n thu phÝ ph¶i ®îc ghi râ rµng, cã ch÷ kÝ cña c¶ ®¹i lý vµ
kh¸ch hµng.
+ LËp b¶ng kª khai thu phÝ vµ nép ngay sè phÝ ®· thu cho c«ng ty.
- Thùc hiÖn c¸c bÞªn ph¸p ch¨m sãc kh¸ch hµng tËn t×nh, chu ®¸o, gióp
®ì kh¸ch hµng lµm c¸c thñ tôc khi cã sù kiÖn b¶o hiÓm x¶y ra.
- Thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô nh»m t¸i tôc hîp ®ång, duy tr× hîp ®ång cò
vµ khai th¸c hîp ®ång míi.
20
- Xem thêm -