PhÇn më ®Çu
Cïng víi sù ph¸t triÓn ngµy cµng cao cña khoa häc - kü thuËt, c«ng nghÖ
còng nh nhu cÇu ®i l¹i cña con ngêi vµ vËn chuyÓn hµng ho¸ b»ng c¸c ph¬ng
tiÖn giao th«ng vËn t¶i ngµy mét t¨ng c¶ ®êng bé, ®êng thuû vµ ®êng hµng
kh«ng. §Æc biÖt x· héi ngµy cµng ph¸t triÓn th× thu nhËp cña c¸ nh©n, gia ®×nh
c¸c doanh nghiÖp ®Òu t¨ng lªn, hä ®Çu t vµo mua s¾m, x©y dùng tµi s¶n trang
thiÕt bÞ cho m×nh. Mét trong nh÷ng tµi s¶n cÇn thiÕt vµ quan träng gióp hä tiÕt
kiÖm ®îc nhiÒu thêi gian trong c«ng viÖc lµ « t«, xe m¸y gäi chung lµ xe c¬
giíi. §©y lµ nh÷ng ph¬ng tiÖn ch¹y b»ng ®éng c¬ cña chÝnh m×nh cã vËn tèc
lín t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc ®i l¹i cña chñ ph¬ng tiÖn.
Trong khi c¸c ph¬ng tiÖn xe c¬ giíi t¨ng lªn ®ång thêi còng tiÒm tµng
nhiÒu nguy c¬ vÒ vÊn ®Ò x· héi nh tai n¹n trém c¾p ®Æc biÖt lµ vÊn ®Ò tai n¹n
giao th«ng. Nh÷ng nguy c¬ vÒ vÒ tai n¹n giao th«ng x¶y ra cã møc ®é nguy
hiÓm nghiªm träng g©y thiÖt h¹i vÒ tµi s¶n, tÝnh m¹ng cho con ngêi mµ thêng
chñ xe kh«ng cã ®ñ kh¶ n¨ng tµi chÝnh ®Ó båi thêng hoÆc chi tr¶. ChÝnh v× vËy
cÇn ph¶i cã mét c«ng cô h÷u hiÖu nµo ®ã nh»m gióp c¸c chñ xe æn ®Þnh ®îc
tµi chÝnh, kinh doanh, thu nhËp khi kh«ng may gÆp rñi ro tai n¹n. §Ó bï ®¾p
nh÷ng tæn thÊt vÒ vµ cña do tai n¹n rñi ro bÊt ngê ng©y ra cho chñ ph¬ng tiÖn
xe c¬ giíi, B¶o hiÓm ph¬ng tiÖn giao th«ng vËn t¶i nãi chung vµ B¶o hiÓm ph¬ng tiÖn xe c¬ giíi nãi riªng ®îc xem lµ biÖn ph¸p h÷u hiÖu nhÊt hiÖn nay.
§Ò tµi nghiªn cøu hai v¾n ®Ò lín lµ : “B¶o hiÓm xe c¬ giíi” vµ “vÊn ®Ò
trôc lîi trong B¶o hiÓm xe c¬ giíi”.
Ngoµi phÇn më ®Çu, môc lôc th× kÕt cÊu cña ®Ò tµi gåm hai phÇn.
PhÇn I
: Nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n vÒ B¶o hiÓm xe c¬ giíi.
: VÊn ®Ò trôc lîi trong B¶o hiÓm xe c¬ giíi.
Trong tõng phÇn cã c¸c phÇn cñ thÓ vµ chi tiÕt.
MÆc dï ®· ®îc häc vµ ®äc vÒ c¸c nghiÖp vô b¶o hiÓm xe c¬ giíi, tuy
nhiªn nhËn thøc cßn h¹n chÕ, sè liÖu thùc tÕ cha ®îc tiÕp cËn chñ yÕu th«ng
qua s¸ch b¸o, t¹p chÝ vÒ B¶o hiÓm trªn th viÖn cña nhµ trêng vµ mét sè tµi liÖu
thu thËp kh¸c ngoµi x· héi, tµi liÖu vÒ vÊn ®Ò trôc lîi cßn rÊt Ýt chñ yÕu phô
thuéc vµo gi¸o tr×nh vµ bµi gi¶ng cña gi¸o viªn gi¶ng d¹y bé B¶o hiÓm v× vËy
bµi viÕt cßn nhiÒu h¹n chÕ. KÝnh mong ®îc sù ®ãng gãp ý kiÕn cña c¸c thÇy c«
gi¸o ®Ó em cã thÓ lµm tèt h¬n trong c¸c bµi viÕt tíi.
Qua ®©y cho phÐp em ®îc c¶m ¬n thÇy, c« gi¸o gi¶ng d¹y bé m«n kinh
tÕ B¶o hiÓm vµ Qu¶n trÞ kinh doanh B¶o hiÓm. §Æc biÖt xin ch©n thµnh c¶m
PhÇn II
1
¬n sù gióp ®ì tËn t×nh cña c« gi¸o
hiÖn ®Ò tµi nµy.
Ph¹m ThÞ §Þnh ®· híng dÉn em thùc
Néi dung
PhÇn I
nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n vÒ b¶o hiÓm xe c¬ giíi.
I. sù cÇn thiÕt kh¸ch quan vµ t¸c dông cña b¶o hiÓm
xe c¬ giíi.
1. Sù cÇn thiÕt kh¸ch quan ph¶i b¶o hiÓm xe c¬ giíi .
a. Vai trß vµ ®Æc ®iÓm cña ngµnh giao th«ng vËn t¶i.
Khoa häc kü thuËt cµng ph¸t triÓn th× c¸c ph¬ng tiÖn sö dông trong
ngµnh giao th«ng vËn t¶i còng ®îc c¶i tiÕn vµ ngµy mét hoµn thiÖn vÒ chÊt lîng nh m¸y bay, tµu ho¶, « t«, xe m¸y… Sù ph¸t triÓn cña ngµnh giao th«ng
vËn t¶i ®· gãp phÇn kh«ng nhá vµo sù ph¸t triÓn chung cña x· héi loµi ngêi,
®Æc biÖt xu híng ph¸t triÓn trªn thÕ giíi hiÖn nay lµ “Toµn cÇu ho¸”. Ngµnh
giao th«ng vËn t¶i còng chÝnh lµ bé phËn chñ yÕu cña c¬ së h¹ tÇng, lµ thíc ®o
cho sù ph¸t triÓn cña mçi quèc gia, mçi x· héi.
Cµng quan träng h¬n n÷a lµ trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng hiÖn nay, giao
th«ng vËn t¶i lµ sîi d©y nèi liÒn c¸c vïng kinh tÕ, c¸c khu vùc c«ng nghiÖp
2
gi÷a c¸c miÒn trªn toµn quèc, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc lu chuyÓn, lu
th«ng hµng ho¸ vµ nhu cÇu ®i l¹i cña nh©n d©n ngµy mét nhanh h¬n. Ngoµi ra
nghµnh giao th«ng vËn t¶i cßn thóc ®Èy t¹o ra mèi quan hÖ, liªn kÕt vÒ kinh tÕ,
v¨n ho¸ trong vµ ngoµi níc. Thóc ®Èy sù më réng trao ®æi th«ng tin, giao lu
v¨n ho¸, n©ng cao ®êi sèng cña nh©n d©n. Cã thÓ nãi giao th«ng vËn t¶i lµ
huyÕt m¹ch cña nÒn kinh tÕ, ®ãng vai trß quan träng trong chiÕn lîc ph¸t triÓn
cña ®Êt níc nh viÖc thóc ®Èy viÖc lu th«ng hµng ho¸, t¹o nªn sù t¨ng trëng
trong nÒn kinh tÕ, cung cÊp khèi lîng hµng ho¸ lín thuËn tiÖn cho qu¸ tr×nh
s¶n xuÊt, kinh doanh…§¸p øng nhu cÇu vÒ dÞch vô cña kh¸ch hµng. V× thÕ ®ßi
hái ngµnh giao th«ng vËn t¶i ph¶i ph¸t triÓn c¶ vÒ chÊt lîng vµ sè lîng ®Ó ®¸p
øng cho sù ph¸t cña nÒn kinh tÕ trong sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸
®Êt níc.
b. §Æc
®iÓm cña xe c¬ giíi tham gia giao th«ng ®êng bé.
Sè lîng ®Çu xe c¬ giíi tham gia giao th«ng ®êng bé ngµy cµng t¨ng
®Æc biÖt lµ trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y sè lîng xe c¬ giíi tham gia giao th«ng
liªn tôc t¨ng thÓ hiÖn qua b¶ng sè liÖu sau:
N¨m
1992
1993
1994
1995
1996
1997
1998
1999
2000
2001
2002
2003
Tæng sè xe c¬ giíi
tham gia giao th«ng
1.974.261
2.720.062
3.330.000
3.918.935
4.595.250
5.244.978
5.643.000
6.051.000
6.965.562
8.916.134
10.880.401
12.054.000
Xe « t«
Xe m« t«
270.036
1.704.225
292.899
2.427163
330.000
3.000.000
340.779
3.578.156
386.976
4.208.274
417.768
4.827.210
443.000
5.200.000
465.000
5.586.000
486.608
6.478.954
557.092
8.359.042
607.401
10.273.000
675.000
11.379.000
(T¹p chÝ B¶o hiÓm sè1/04 )
- Qua b¶ng sè liÖu trªn ta thÊy sè lîng xe c¬ giíi tham gia giao th«ng
liªn tôc t¨ng qua c¸c n¨m ®Æc biÖt lµ sè lîng xe m¸y chØ sau mêi n¨m ®· t¨ng
lªn gÊp 10 lÇn. Sè lîng xe trong c¸c n¨m 2001 ®Õn n¨m 2003 ®· t¨ng lªn ®ét
biÕn v× thÕ mµ ®· lµm cho tai n¹n giao th«ng ë nh÷ng thêi k× nµy cã nh÷ng lóc
t¨ng lªn cao vµ cµng nghiªm träng. N¨m 1995, sè vô tai n¹n x¶y ra h¬n
15000. N¨m 1996 sè vô t¨ng lªn kh¸ cao lªn ®Õn 19000 vô tõ n¨m 1997 ®Õn
n¨m 2000 tai n¹n tiÕp tôc t¨ng lªn tíi h¬n 22000 vô lµm chÕt b×nh qu©n 6500
3
ngêi. N¨m 2001 s¶y ra 29713 vô tai n¹n lµm 10077 ngêi bÞ chÕt vµ 25925 ngêi bÞ th¬ng, thiÖt h¹i 685 tû ®ång trong ®ã 42% chi tr¶ b¶o hiÓm
cho tai n¹n giao th«ng.
(t¹p chÝ giao th«ng vËn t¶i T9/00).
- Nhng tõ khi lÊy n¨m 2003 lµ n¨m thiÕt lËp l¹i trËt tù an toµn giao
th«ng th× tai n¹n giao th«ng ®êng bé cã gi¶m so víi cïng kú n¨m 2002 lµ
7.802 vô (gi¶m 28,2%) gi¶m sè lîng ngêi chÕt lµ 1.178 (gi¶m 9,4 %), sè ngêi
bÞ th¬ng gi¶m xuèng 11.126 ngêi (gi¶m 35,2%).
- Cßn trong 6 th¸ng ®Çu n¨m 2004 th× t×nh h×nh tai n¹n giao th«ng ®êng
bé cã xu híng gi¶m vÒ sè vô vµ sè ngêi bÞ th¬ng nhng l¹i t¨ng vÕ sè ngêi chÕt
so víi cïng kú n¨m 2003.
Cïng víi sù trî gióp cña tiÕn bé khoa häc kü thuËt th× c¸c ph¬ng
tiÖn xe c¬ giíi ngµy cµng hiÖn ®¹i h¬n, cã tÝnh ®éng c¬ cao, tÝnh viÖt d· tèt
c¸c ph¬ng tiÖn nµy cã thÒ ch¹y víi tèc ®é nhanh nh h¬n 100 km/h hoÆc vËn
chuyÓn víi khèi lîng hµng ho¸ lín …Nã tham gia triÖt ®Ó vµo qu¸ tr×nh vËn
chuyÓn v× thÕ mµ s¾c xuÊt rñi ro lín.
H¬n n÷a xe c¬ giíi tham gia giao th«ng ®êng bé cßn phô thuéc rÊt
nhiÒu vµo c¬ së h¹ tÇng: ®êng x¸, cÇu cèng… thêi tiÕt, khÝ hËu, ®Þa h×nh. C¸c
c«ng t¸c quy ho¹ch, ®¶m b¶o ph¸t triÓn ph¬ng tiÖn giao th«ng vËn t¶i phï hîp
víi kÕt cÊu h¹ tÇng ë mét sè ®Þa ph¬ng vÉn cha ®îc thùc hiÖn, quan t©m ®Çy
®ñ.
Xe c¬ giíi tham gia giao th«ng ®êng bé chÞu sù chi phèi cña mét sè
bé luËt cña Quèc gia.
Cßn cã nhiÒu lo¹i ph¬ng tiÖn xe c¬ giíi tham gia giao th«ng trªn
cïng mét tuyÕn ®êng víi tèc ®é kh¸c nhau thËm chÝ c¶ khi tham gia ngîc
chiÒu nhau. §«i khi cßn cã c¶ ngêi ®i bé hoÆc ngêi ®i xe ®¹p tham gia cïng.
Cã nhiÒu tuyÕn ®êng giao th«ng ®êng bé giao, c¾t nhau víi c¸c
tuyÕn ®êng giao th«ng kh¾c nh ®êng s¾t …
Víi nh÷ng ®Æc ®iÓm cã tÝnh ®Æc thï nh trªn nªn ë tÊt c¶ c¸c níc khi ®·
cã b¶o hiÓm th× bao giê còng triÓn khai nghiÖp vô b¶o hiÓm xe c¬ giíi nh»m
h¹n chÕ vµ kh¾c phôc hËu qu¶ ®¸ng tiÕc khi ®· x¶y ra. Vµ ë ViÖt Nam th×
nghiÖp vô nµy còng ®îc §¶ng vµ nhµ níc ta rÊt tró träng ñng hé nªn ®· ®îc
triÓn khai phæ biÕn réng r·i nh : B¶o hiÓm tr¸ch nhiÖm d©n sù cña chñ
xe c¬ giíi víi ngêi thø ba, B¶o hiÓm vËt chÊt xe c¬ giíi.
c. T×nh h×nh tai n¹n giao th«ng ®êng bé viÖt nam trong nh÷ng
n¨m qua.
4
T×nh h×nh tai n¹n giao th«ng ®êng bé tõ n¨m 1992 ®Õn n¨m
2003
Cïng víi qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi th× tèc ®é gia t¨ng ph¬ng
tiÖn vËn t¶i lµ rÊt lín, mäi thµnh phÇn kinh tÕ, c¸c ®¬n vÞ hµnh chÝnh, c¸c tæ
chøc quÇn chóng vµ tõng ngêi d©n ®Òu cã thÓ bá vèn ®Çu t, mua s¾m ph¬ng
tiÖn vËn t¶i nh»m tho¶ m·n vÒ c¸c nhu cÇu vËn chuyÓn, ®i l¹i… Nhng sù t¨ng
lªn vÒ ph¬ng tiÖn vËn t¶i th× còng ®ång nghÜa lµ tØ lÖ thuËn víi nã tai n¹n sÏ
t¨ng lªn. §Çy lµ mét trong nh÷ng vÊn ®Ò x· héi mµ kh«ng chØ cã c¸c quèc gia
trªn thÕ giíi hÕt søc quan t©m mµ cßn lµ vÊn ®Ò x· héi nhøc nhèi cña §¶ng vµ
Nhµ níc ViÖt Nam. Do ®ã vÊn ®Ò An toµn giao th«ng lµ vÊn ®Ò bøc xóc kh«ng
chØ ë hiÖn t¹i mµ c¶ trong t¬ng lai.
Theo sè liÖu b¸o c¸o cña Ng©n hµng thÕ giíi (WB) “tõ n¨m 1988 ®Õn
n¨m 1997 tai n¹n giao th«ng t¨ng gÊp 4 lÇn vµ cã tíi 15.159 vô tai n¹n. Cßn
theo thèng kª cña c¶nh s¸t, tai n¹n chÕt ngêi t¨ng 235% bÞ th¬ng t¨ng 400%…
Trong ®ã ViÖt nam lµ níc cã t×nh h×nh tai n¹n giao th«ng cao nhÊt thÕ giíi,
h¬n n÷a sè liÖu nµy cßn thÊp h¬n nhiÒu so víi thùc tÕ, do chØ cã mét sè vô tai
n¹n ®îc ghi chÐp l¹i, nh÷ng chªnh lÖch ®ã lµ do c¶nh s¸t giao th«ng kh«ng b¾t
buéc ph¶i b¸o c¸o tÊt c¶ c¸c tai n¹n giao th«ng ®êng bé dÉn ®Õn tö vong. Bªn
c¹nh ®ã do chØ mét sè Ýt xe tham gia b¶o hiÓm vµ hÇu hÕt cßn hÇu hÕt tù gi¶i
quyÕt víi nhau.
Cßn ë ViÖt nam th× vÊn ®Ò tai n¹n giao th«ng còng liªn tôc t¨ng lªn
hµng n¨m kÓ tõ n¨m 1993 ®Õn n¨m 2003 sè lîng vô tai n¹n giao th«ng ®êng
bé t¨ng lªn kh¸ cao vµ nghiªm träng cã thÓ thÊy râ trong b¶ng thèng kª díi
sau:
B¶ng sè liÖu vÒ t×nh h×nh tai n¹n giao th«ng ®êng bé ë
ViÖt nam tõ n¨m 1992 ®Õn n¨m 2003
N¨m
1992
1993
1994
1995
1996
1997
1998
1999
Sè vô
8.165
11.678
13.118
15.376
19.075
19.159
19.975
20.733
+23,6%
+10,9%
+17,2%
+24,0%
+0,4%
+4,3%
+3,8%
Sè ngêi chÕt
2.755
4.350
4.533
5.430
5.581
5.680
6.067
6.670
+29,9%
+4,8%
+19,3%
+2,7%
+1,8%
+6,8%
+9,9%
5
Sè ngêi bÞ th¬ng
9.040
12.590
13.056
16.920
21.556
21.905
22.723
23.911
+13,7%
+10,0%
+29,5%
+27,3%
+1,6%
+3,7%
+5,2%
T/Lsè ngêi
chÕt trªn
10.000 xe
c¬ giíi
13,9
15,9
13,6
13,8
12,1
10,8
10,7
2000
2001
2002
2003
22.486 +8,5% 7.500 +12,4%
25.040 +11,3% 10.477 +39,6%
27.134 +8,3% 12.800 +22,15%
19.852 -28,2% 11.319 -9,4%
25.400 +5,2%
10,9
29.188 +14,9%
10,7
30.733 +5,3%
11,8
20.400 -35,2%
9,4
(T¹p chÝ B¶o hiÓm sè 1/04 )
Tõ b¶ng sè liÖu trªn ta thÊy t×nh h×nh tai n¹n giao th«ng ®êng bé ë ViÖt
nam trong thêi gian tõ n¨m 1992 ®Õn n¨m 2003 liªn tôc t¨ng vÒ sè vô, sè ngêi
chÕt vµ sè ngêi bÞ th¬ng. N¨m 1995 sè vô tai n¹n x¶y ra la 15376 vô, n¨m
1996 sè vô t¨ng lªn lµ 19075 vô mét con sè kh¸ cao vµ tiÕp tôc t¨ng cao trong
c¸c n¨m tõ n¨m 1997 ®Õn n¨m 2002 lµ 27.134 vô tai n¹n lµm chÕt 12.800 ngêi
vµ lµm bÞ th¬ng 30.733 ngêi. Qua ®ã ta cã thÓ thÊy gi¶i quyÕt vÊn ®Ò an toµn
giao th«ng th× tríc hÕt cÇn ph¶i tËp trung gi¶i quyÕt vÊn ®Ò an toµn giao th«ng
®êng bé v× tai n¹n giao th«ng ®êng bé chiÕm kho¶ng 96% tæng sè tai n¹n giao
th«ng, sè ngêi chÕt chiÕm kho¶ng 95% vµ sè ngêi bÞ th¬ng chiÕm kho¶ng
99% do tai n¹n giao th«ng ®êng bé g©y lªn. Tai n¹n giao th«ng ®êng bé chiÕm
tØ lÖ cao trong c¸c lo¹i tai n¹n giao th«ng vµ t¨ng nhanh liªn tôc. Nhng ®Õn
n¨m 2003 ®· cã xu híng gi¶m c¶ vÒ sè vô lÉn sè ngêi bÞ chÕt vµ bÞ th¬ng do
tai n¹n.
Theo sè liÖu cña Uû ban an toµn giao th«ng Quèc gia trong n¨m 2003
x¶y ra 20.690 vô tai n¹n th× tai n¹n ®¬ng bé chiÕm 19.852 vô, sè ngêi chÕt lµ
11.853 th× do tai n¹n ®êng bé lµ 11.319 ngêi vµ sè ngêi bÞ th¬ng lµ 20.694 ngêi th× cã 20.400 ngêi do tai n¹n ®êng bé g©y ra.
(T¹p chÝ GTVT 4/2004)
Thùc tr¹ng tai n¹n giao th«ng giao th«ng hiÖn nay.
Ngµy 16/7/2004 t¹i Hµ Néi Uû ban An toµn giao th«ng Quèc gia vµ
V¨n phßng ChÝnh phñ ®· tæ chøc héi nghÞ s¬ kÕt c«ng t¸c b¶o ®¶m an toµn
giao th«ng 6 th¸ng ®Çu n¨m 2004. T¹i héi nghÞ phã thñ tíng thêng trùc
NguyÔn TÊn Dòng ®· chØ ®¹o héi nghÞ. Tham dù Héi nghÞ cã bé trëng GTVT,
chñ tÞch Uû ban An toµn giao th«ng Quèc gia §µo §×nh B×nh …C¸c tham luËn
cña V¨n phßng ChÝnh phñ, Côc c¶nh s¸t, Bé VHTT, c¸c bªnh viªn ViÖt §øc,
bÖnh viÖn Tp.Hµ Néi, Tp .HCM…. ®Òu nhËn ®Þnh tai n¹n giao th«ng ë níc ta
®· trë thµnh vÊn ®Ò x· hé bøc xóc, g©y hËu qu¶ rÊt nghiªm träng.
T×nh h×nh giao th«ng sau s¸u th¸ng ®Çu n¨m 2004 ®· x¶y ra 9.470 vô
tai n¹n giao th«ng lµm chÕt 6.327 ngêi vµ bÞ th¬ng 8.715 ngêi. So víi 6 th¸ng
®Çu n¨m 2003 ®· gi¶m ®îc 1.549 vô tai n¹n giao th«ng (gi¶m 14,1%) gi¶m
2.513 ngêi bÞ th¬ng v× tai n¹n giao th«ng, nhng l¹i t¨ng sè ngêi chÕt v× tai n¹n
giao th«ng lªn ®Õn 352 ngêi (t¨ng 5,9%). Trong ®ã tai n¹n giao th«ng ®êng bé
6
x¶y ra la 9.111 vô. lµm chÕt 6.093 ngêi, lµm bÞ th¬ng 9.588 ngêi. Nh vËy lµ so
víi cïng kú n¨m 2003 ®· gi¶m ®îc 1.419 vô tai n¹n, gi¶m 2.488 ngêi bÞ th¬ng
nhng l¹i t¨ng sè ngêi bÞ chÕt lµ 396 ngêi. Nh vËy tai n¹n giao th«ng ®êng bé
chiÕm 96,2% sè vô, 96,3% vÒ sè ngêi bÞ chÕt, 98,5% vÒ sè ngêi bÞ th¬ng. Tai
n¹n giao th«ng tuy cã gi¶m ®îc vÒ sè vô vµ sè ngêi bÞ th¬ng nhng l¹i t¨ng vÒ
sè ngêi chÕt.
(T¹p chÝ GTVT 8/2004)
Trªn ®©y lµ nh÷ng sè liÖu vÒ t×nh h×nh tham gia giao th«ng ®êng bé vµ
t×nh h×nh tai n¹n giao th«ng ®êng bé x¶y ra ngµy cµng nhiÒu vµ mang tÝnh
chÊt nguy hiÓm cao. Tai n¹n giao th«ng x¶y ra th× lu«ng ®Ó l¹i nh÷ng tæn thÊt
c¶ vÒ vËt chÊt lÉn tinh thÇn cho ngêi tham gia giao th«ng.
Mét sè nguyªn nh©n chÝnh .
Tai n¹n giao th«ng x¶y ra mang tÝnh chÊt trÇm träng nh vËy th× còng
ph¶i kÓ ®Õn mét sè nguyªn nh©n sau:
- Nguyªn nh©n kh¸ch quan : Lµ do c¬ së h¹ tÇng níc ta cßn thÊp kÐm,
hÖ thèng ph©n luång giao th«ng cßn Ýt ®Æc biÖt trªn c¸c tuyÕn ®êng dµi, cßn cã
nhiÒu chç giao c¾t nguy hiÓm nhng kh«ng cã ngêi b¶o vÖ hoÆc cã hµng rµo
ng¨n, biÓn b¸o hiÖu … DiÖn tÝch mÆt ®êng cßn nhá nhiÒu chç chØ võa ®ñ cho
hai xe t¶i hoÆc xe kh¸ch qua nhau. Cßn nhiÒu ®o¹n ®¬ng khóc khöu, sè ®êng
r¶i bª t«ng hoÆc r¶i nhùa cßn Ýt, sè ®Ìo dèc còng lín, ®Þa h×nh cho ph¬ng tiÖn
giao th«ng tham gia cßn kh¸ lµ phøc t¹p. Bªn c¹nh ®ã thêi tiÕt khÝ hËu níc ta
cßn thay ®æi theo mïa g©y nãng bøc, s¬ng mï, lò lôt h¹n h¸n …
- Nguyªn nh©n chñ quan :
+ XuÊt ph¸t tõ ngêi tham gia giao th«ng ®êng bé, qua theo dâi thèng kª
thÊy tæng sè ph¬ng tiÖn c¬ giíi ®êng bé lµ 8.589.354 xe nhng míi chØ cã
4.114.491 ngêi cã giÊy phÐp l¸i xe chiÕm 43,9%. Tõ 70% ®Õn 80% lµ nguyªn
nh©n c¸c vô tai n¹n s¶y ra lµ do ngêi tham gia giao th«ng kh«ng chÊp hµnh
c¸c quy ®Þnh cña ph¸p luËt vÒ trËt tù an toµn giao th«ng. Cã 4596 vô chiÕm
76.7% trong ®ã do ch¹y qu¸ tèc ®é quy ®Þnh lµ 2039 vô chiÕm 34.2%, do vît
sai quy ®Þnh lµ 1600 vô chiÕm 26.8%, do ngêi ®iÒu khiÓn ph¬ng tiÖn say rîu
bia lµ 337 vô chiÕm5.6%, do thiÕu quan s¸t lµ 425 vô chiÕm7.1%, do ngêi ®i
bé 168 vô chiÕm 2.8%, do thiÕt bÞ kh«ng an toµn 112 vô chiÕm 1.9%, do cÇu
®êng 12 vô chiÕm 0.2%… vµ do c¸c nguyªn nh©n kh¸c lµ1263 vô chiÕm 21.2%
( T¹p chÝ B¶o hiÓm sè 1/04)
+ Sè lîng ®Çu xe t¨ng nhanh, do nhu cÇu vËn chuyÓn ®i l¹i vµ do gi¸
thµnh ph¬ng tiÖn h¹, lµm cho sè lîng ®Çu xe t¨ng lªn mét c¸ch ®ét biÕn.
7
+ Tuæi cña ph¬ng tiÖn tham gia giao th«ng qu¸ cao.
+ HÖ thèng b¶o dìng, s÷a ch÷a thay thÕ phô tïng cña níc ta cha ®îc quy
ho¹ch, tæ chøc vµ qu¶n lý mét c¸ch cha chÆt chÏ.
+ NhËn thøc vµ tr¸ch nhiÖm cña chñ ph¬ng tiÖn trong viÖc duy tr× t×nh
-
tr¹ng an toµn kû thuËt cña ph¬ng tiÖn theo tiªu chuÈn quy ®Þnh khi tham gia
giao th«ng cßn rÊt Ýt nh thay ®æi tæng thµnh, linh kiÖn, phô kiÖn xe c¬ giíi, coi
thêng c¸c quy ®Þnh cña nhµ chÕ t¹o do thiÕu hiÓu biÕt…
+ HÖ thèng hµnh lang ph¸p lý cßn nhiÒu bÊt cËp thiÕu ®ång bé c«ng t¸c
Qu¶n lý, phèi hîp gi÷a c¸c bé, nghµnh cßn cha chÆt chÏ …
d. Sù cÇn thiÕt kh¸ch quan ph¶i B¶o hiÓm xe c¬ giíi.
Do t×nh h×nh tai n¹n giao th«ng x¶y ra ngµy cµng nhiÒu vµ møc ®é
nghiªm träng nh ®· ph©n tÝch ë trªn th× §¶ng vµ Nhµ níc ta ®· ®a ra nhiÒu
biÖn ph¸p ®Ó lµm gi¶m bít tai n¹n giao th«ng vµ møc ®é nghiªm träng cña nã,
nh xö lÝ vi ph¹m luËt lÖ An toµn giao th«ng, híng dÉn häc luËt lÖ An toµn giao
th«ng, b¾t ®éi mò B¶o hiÓm khi tham gia giao th«ng ®êng bé, n©ng cÊp c¶i
thiÖn c¬ së h¹ tÇng, ®Èy m¹nh c«ng t¸c qu¶n lý, gi¸o giôc, thêng xuyªn tæ
chøc thùc hiÖn th¸ng An toµn giao th«ng… Tuy nhiªn víi sù cè g¾ng cña b¶n
th©n con ngêi còng nh sù trî gióp cña khoa häc c«ng nghÖ nhng chóng ta vÉn
cha thÓ lo¹i bá ®îc tai n¹n giao th«ng x¶y ra víi møc ®é ngµy cµng lín vµ ®«i
khi mang tÝnh th¶m ho¹. Khi tai n¹n x¶y ra kh«ng chØ cã b¶n th©n n¹n nh©n
(bao gåm c¶ chñ ph¬ng tiÖn) vµ gia ®×nh cña hä bÞ thiÖt h¹i vÒ tÝnh m¹ng thu
nhËp vµ søc khoÎ mµ c¶ x· héi còng bÞ ¶nh hëng, bëi lÏ nh÷ng ngêi tham gia
giao th«ng lµ nh÷ng ngêi trô cét, ngêi lao ®éng chÝnh trong gia ®×nh, trong
doanh nghiÖp… LuËt ph¸p ®· quy ®Þnh khi x¶y ra tai n¹n chñ ph¬ng tiÖn ph¶i
båi thêng. Tuy nhiªn trªn thùc tÕ c«ng viÖc båi thêng cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n
phøc t¹p. V× nhiÒu khi chñ ph¬ng tiÖn g©y tai n¹n råi bá trèn, g©y ra øc chÕ
cho gia ®×nh phÝa n¹n nh©n. H¬n n÷a nhiÒu khi l¸i xe còng bÞ chÕt nªn viÖc
båi thêng khã gi¶i quyÕt, ngoµi ra cã nh÷ng vô chñ ph¬ng tiÖn kh«ng ®ñ ®iÒu
kiÖn tµi chÝnh ®Ó båi thêng cho n¹n nh©n…
§Ó bï ®¾p nh÷ng tæn thÊt vÒ ngêi vµ cña do nh÷ng rñi ro bÊt ngê g©y ra
cho chñ ph¬ng tiÖn vËn t¶i. B¶o hiÓm ph¬ng tiÖn giao th«ng vËn t¶i nãi chung
vµ B¶o hiÓm xe c¬ giíi nãi riªng lµ biÖn ph¸p h÷u hiÖu nhÊt hiÖn nay. Do ®ã
nghiÖp vô b¶o hiÓm xe c¬ giíi ra ®êi lµ cÇn thiÕt vµ kh¸ch quan.
2. T¸c dông cña b¶o hiÓm xe c¬ giíi.
B¶o hiÓm xe c¬ giíi ra ®êi cã t¸c dông to lín ®èi víi nÒn kinh tÕ x· héi:
8
- Gãp phÇn æn ®Þnh tµi chÝnh, æn ®Þnh s¶n xuÊt kinh doanh cho c¸c chñ
xe. V× xe c¬ giíi lµ mét lo¹i tµi s¶n cã gi¸ trÞ lín ®èi víi mçi c¸ nh©n vµ x·
héi do dè khi tæn thÊt x¶y ra, nÕu chñ xe tham gia B¶o hiÓm th× sÏ ®îc c«ng
ty B¶o hiÓm båi thêng gãp phÇn lµm cho viÖc s¶n xuÊt kinh doanh kh«ng bÞ
gi¸n ®o¹n, h¹n chÕ tèi ®a gi¶m thu nhËp do rñi ro x¶y ra
- Gãp phÇn ng¨n ngõa vµ ®Ò phång tai n¹n giao th«ng. Th«ng qua c«ng
t¸c båi thêng qua c¸c n¨m, nhµ b¶o hiÓm sÏ thèng kª ®îc rñi ro, nguyªn nh©n
g©y ra tai n¹n ®Ó tõ ®ã t×m ra c¸c biÖn ph¸p h÷u hiÖu phßng vµ chèng tai n¹n
x¶y ra nh÷ng lÇn sau. C¸c nhµ B¶o hiÓm sÏ trÝch phÝ B¶o hiÓm thu ®îc ®Ó x©y
dùng, mua s¾m trang bÞ c¸c thiÕt bÞ an toµn nh r¶i nhùa, x©y cét chèng ®ì hai
bªn dêng h¹n chÕ xe l¨n xuèng vùc… Víi biÖn ph¸p nµy c¶ chñ xe vµ nhµ B¶o
hiÓm ®Òu cã lîi.
- Gãp phÇn xoa dÞu bít sù c¨ng th¼ng gi÷a chñ xe víi phÝa gia ®×nh n¹n
nh©n. Khi x¶y ra tai n¹n chñ xe nhiÒu khi kh«ng ®ñ tµi chÝnh ®Ó båi thêng cho
phÝa n¹n nh©n, hoÆc nhiÒu khi chñ xe kh«ng cã lçi vµ nhÊt ®Þnh kh«ng båi thêng g©y ra m©u thuÉn gay g¾t gi÷a chñ xe vµ phÝa gia ®×nh n¹n nh©n, khi ®ã
c¸c c«ng ty B¶o hiÓm sÏ ®øng ra ®iÒu hoµ m©u thuÉn b»ng c¸ch chi tr¶ cho
phÝa gia ®×nh n¹n nh©n mét kho¶n tiÒn nhÊt ®Þnh, ®ã chÝnh lµ viÖc båi thêng
nh©n ®¹o cña c¸c c«ng ty B¶o hiÓm.
- Gãp phÇn t¨ng thu ng©n s¸ch cho nhµ níc, th«ng qua viÖc nép thuÕ c¸c
c«ng ty b¶o hiÓm d· ®ãng gãp vµo Ng©n s¸ch nhµ níc mét sè lîng kh¸ lín. Tõ
®ã nhµ níc cã ®iÒu kiÖn ®Ó n©ng cÊp c¶i t¹o x©y dùng míi c¬ së h¹ tÇng, t¹o
thªm c«ng ¨n viÖc lµm cho ngêi lao ®éng.
II. néi dung c¬ b¶n cña nghiÖp vô b¶o hiÓm xe c¬ giíi.
KÓ tõ khi chuyÓn ®æi sang nÒn kinh tÕ thÞ trêng th× thÞ trêng B¶o hiÓm ë
níc ta ®· cã nh÷ng bíc ph¸t triÓn vît bËc c¶ vÒ sè lîng lÉn chÊt lîng. S¶n
phÈm vµ lo¹i h×nh B¶o hiÓm nãi chung, B¶o hiÓm xe c¬ giíi nãi riªng còng ®a
d¹ng h¬n.
C¸c nghiÖp vô B¶o hiÓm xe c¬ giíi ®îc triÓn khai díi hai h×nh thøc lµ b¾t
buéc vµ tù nguyÖn.
C¸c lo¹i h×nh b¶o hiÓm tù nguyÖn:
+ B¶o hiÓm vËt chÊt b¶n th©n xe c¬ giíi.
+ B¶o hiÓm tr¸ch nhiÖm d©n sù cña chñ xe c¬ giíi ®èi víi hµng ho¸ trë
trªn xe.
+ B¶o hiÓm tai n¹n l¸i phô xe .
9
C¸c lo¹i h×nh B¶o hiÓm b¾t buéc :
+ B¶o hiÓm tr¸ch nhiÖm d©n sù cña chñ xe c¬ giíi ®èi víi ngêi thø ba.
+ B¶o hiÓm tai n¹n hµnh kh¸ch.
1. B¶o
a.§èi
hiÓm vËt chÊt th©n xe.
tîng b¶o hiÓm.
Xe c¬ giíi lµ xe ho¹t ®éng b»ng chÝnh ®éng c¬ cña m×nh vµ ®îc ho¹t
®éng trªn l·nh thæ quèc gia, bao gåm: ¤ t«, xe m¸y, m« t«. Nã kh¸c víi B¶o
hiÓm tr¸ch nhiÖm d©n sù cña chñ xe c¬ giíi ®èi víi hµnh kh¸ch ngåi trªn xe
vµ ®èi víi ngêi thø ba kh¸c ®îc ¸p dông b¾t buéc b»ng ph¸p luËt ®èi víi c¸c
chñ xe, B¶o hiÓm vËt chÊt xe c¬ giíi lµ h×nh thøc B¶o hiÓm tù nguyÖn. Chñ xe
tham gia b¶o hiÓm vËt chÊt xe lµ ®Ó ®îc båi thêng nh÷ng thiÖt h¹i vËt chÊt s¶y
ra ®èi víi xe cña m×nh do nh÷ng rñi ro ®îc B¶o hiÓm g©y ra.
- §èi tîng b¶o hiÓm: Bao gåm tÊt c¶ nh÷ng chiÕc xe cßn gi¸ trÞ vµ ®îc
phÐp lu hµnh trªn l·nh thæ cña quèc gia. Tuy nhiªn xe c¬ giíi chØ ®îc coi lµ
®èi tîng B¶o hiÓm khi cã ®ñ c¸c ®iÒu kiÖn sau:
+ Ph¶i cã gi¸ trÞ sö dông .
+ Ph¶i x¸c ®Þnh ®îc vÒ mÆt gi¸ trÞ (lîng ho¸ ®îc b»ng tiÒn ).
+ Xe ph¶i ®¸p øng ®îc ®Çy ®ñ c¸c yªu cÇu vÒ mÆt kü thuËt, vÒ an toµn
giao th«ng theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt.
+ Xe ph¶i lµ mét chØnh thÓ c¸c bé phËn .
Chñ xe tham gia B¶o hiÓm vËt chÊt xe lµ ®Ó ®îc bï ®¾p, båi thêng
nh÷ng thiÖt h¹i vËt chÊt x¶y ra víi xe cña m×nh do nh÷ng rñi ro ®îc B¶o hiÓm
g©y ra.
§èi víi xe « t« c¸c lo¹i cã thÓ B¶o hiÓm toµn bé vËt chÊt xe vµ
còng cã thÓ B¶o hiÓm tõng bé phËn cña chiÕc xe. Tuy nhiªn nÕu theo tõng bé
phËn th× ph¶i theo 7 tæng thµnh c¬ b¶n sau: Tæng thµnh ®éng c¬ ( chiÕm
15,5%), Tæng thµnh Th©n vá (chiÕm 53,5%), Tæng thµnh hép sè (chÝnh, phô
chiÕm 7%), Tæng thµnh hÖ thèng l¸i, Tæng thµnh trôc tríc, Tæng thµnh trôc
sau vµ bé phËn s¨m lèp
Ngoµi ra cã mét sè lo¹i xe cßn cã tæng thµnh thø 8 nh xe cøu th¬ng, xe
cøu ho¶: Mãc cÇn cÈu, kÐo…Nhng thêng th× trong thùc tÕ c¸c chñ xe cã thÓ
tham gia B¶o hiÓm cho toµn bé xe hoÆc mét sè bé phËn tæng thµnh cña xe hay
bÞ h háng, thiÖt h¹i mµ thêng lµ tæng thµnh th©n vá.
Cßn ®èi víi m« t« vµ xe m¸y: ChØ tiÕn hµnh B¶o hiÓm toµn
bé xe, ®©y lµ lo¹i h×nh B¶o hiÓm tµi s¶n v× vËy ®îc thùc hiÖn díi h×nh thøc tù
nguyÖn. Khi tham gia B¶o hiÓm chñ xe ph¶i lu ý 4 vÊn ®Ò sau :
10
- Trong mäi trêng hîp kh«ng bao giê B¶o hiÓm båi thêng vît qu¸ sè tiÒn
ghi trong ®¬n B¶o hiÓm vµ gi¸ trÞ thiÖt h¹i thùc tÕ, hay nãi c¸ch kh¸c lµ giíi
h¹n tèi ®a ®Ó båi thêng.
- NÕu chñ xe cò ®· mua B¶o hiÓm, sau ®ã chuyÓn quyÒn së h÷u cho ngêi
kh¸c th× chñ xe míi vÉn ®îc hëng B¶o hiÓm ®Õn hÕt h¹n hîp ®ång, nhng chñ
xe ph¶i b¸o cho c«ng ty B¶o hiÓm m×nh ®· tham gia.
- C«ng ty B¶o hiÓm kh«ng chÞu phÇn hao mßn tù nhiªn cña chiÕc xe. Chñ
xe ph¶i chÞu c¸c kho¶n miÔn thêng, hao mßn, trôc trÆc m¸y mãc, háng lèp xe
do sö dông phanh, bÞ c¾t hay næ.
b. Ph¹m vi b¶o hiÓm.
Còng nh c¸c nghiÖp vô B¶o hiÓm kh¸c B¶o hiÓm vËt chÊt c¸c ph¬ng tiÖn
xe c¬ giíi còng chØ nhËn B¶o hiÓm cho nh÷ng rñi ro ngÉu nhiªn bÊt ngê g©y ra
thiÖt h¹i phÇn vËt chÊt th©n xe. Trong hîp ®ång B¶o hiÓm c¸c rñi ro ®îc B¶o
hiÓm th«ng thêng bao gåm:
- Tai n¹n do ®©m va lËt ®æ.
- Ch¸y næ b·o, lò lôt, sÐt ®¸nh ®éng ®Êt ma ®¸.
- MÊt c¾p toµn bé xe.
- Tai n¹n do rñi ro bÊt ngê kh¸c g©y nªn.
Tuy nhiªn c«ng ty B¶o hiÓm còng kh«ng chÞu tr¸ch nhiÖm cho nh÷ng trêng hîp :
- Hao mßn xe (hao mßn h÷u h×nh vµ hao mßn v« h×nh ).
- MÊt c¾p bé phËn xe.
- H háng c¸c bé phËn ®iÖn, s¨m lèp mµ kh«ng do tai n¹n g©y lªn,
h háng thªm do s÷ ch÷a.
- Trong trêng hîp chñ xe, l¸i xe cè ý g©y thiÖt h¹i hoÆc chñ xe l¸i
xe vi ph¹m luËt An toµn giao th«ng ®êng bé: xe kh«ng cã giÊy phÐp lu hµnh,
l¸i xe kh«ng cã b»ng l¸i hoÆc kh«ng hîp lÖ, l¸i xe bÞ ¶nh hëng cña rîu bia, ma
tuý hoÆc chÊt kÝch thÝch kh¸c khi ®iÒu khiÓn xe.
- Xe chë chÊt næ, chÊt ch¸y tr¸i phÐp, xe chë qu¸ träng t¶i hoÆc
qu¸ sè kh¸ch quy ®Þnh.
- Xe sö dông ®Ó tËp l¸i, ®ua thÓ thao, ch¹y thö sau khi söa ch÷….
Ngoµi ra còng nh c¸c nghiÖp vô B¶o hiÓm kh¸c, B¶o hiÓm xe vËt chÊt xe
c¬ giíi cßn chÞu tr¸ch nhiÖm ®èi víi nh÷ng chi phÝ cÇn thiÕt vµ hîp lý ®Ó ®Ò
phßng vµ h¹n chÕ tæn thÊt x¶y ra thªm, c¸c chi phÝ ph¸t sinh khi ®a xe vÒ n¬i
söa ch÷a vµ chi phÝ gi¸m ®Þnh nÕu thuéc tr¸ch nhiÖm cña c«ng ty B¶o hiÓm ®·
11
®îc quy ®Þnh tríc trong hîp ®ång B¶o hiÓm. §ång thêi trong thêi gian B¶o
hiÓm, nÕu chñ xe chuyÓn quyÒn së h÷u xe cho chñ xe kh¸c th× quyÒn lîi B¶o
hiÓm vÉn cã hiÖu lùc víi chñ xe míi.
c. Gi¸ trÞ b¶o hiÓm, sè tiÒn b¶o hiÓm vµ phÝ b¶o hiÓm.
Gi¸ trÞ b¶o hiÓm (GTBH).
- Gi¸ trÞ B¶o hiÓm cña xe c¬ giíi lµ gi¸ trÞ thùc tÕ trªn thÞ trêng cña
chiÕc xe t¹i thêi ®iÓm ngêi tham gia B¶o hiÓm mua B¶o hiÓm.
- ViÖc x¸c ®Þnh ®óng gi¸ trÞ B¶o hiÓm cña xe lµ rÊt quan träng, v× ®©y lµ
c¬ së ®Ó båi thêng chÝnh x¸c thiÖt h¹i thùc tÕ cho chñ xe tham gia B¶o hiÓm.
Tuy nhiªn gi¸ xe trªn thÞ trêng lu«n lu«n biÕn ®éng vµ cã thªm nhiÒu chñng
lo¹i xe míi g©y khã kh¨n cho viÖc x¸c ®Þnh gi¸ trÞ xe. V× vËy trong thùc tÕ ®Ó
®¬n gi¶n trong viÖc x¸c ®Þnh gi¸ trÞ thùc tÕ cña xe. B¶o hiÓm vËt chÊt xe c¬
giíi thêng tÝnh trªn c¬ së gi¸ mua míi cña chiÕc xe (nguyªn gi¸ ) vµ khÊu hao
cho thêi gian xe ®· sö dông.
GTBH = Nguyªn gi¸ - khÊu hao
Nguyªn t¾c tÝnh khÊu hao
+ ChØ sö dông ph¬ng ph¸p khÊu hao ®Òu.
+ KhÊu hao ph¶i tÝnh so víi nguyªn gi¸.
+ KhÊu hao tÝnh theo th¸ng : NÕu ngµy tham gia B¶o
hiÓm tõ ngµy 15 trë vÒ ®Çu th¸ng, th¸ng ®ã kh«ng khÊu hao vµ ngîc l¹i tõ
ngµy 16 trë vÒ cuèi th¸ng th× th¸ng ®ã ph¶i tÝnh khÊu hao.
Sè tiÒn B¶o hiÓm.(STBH)
V× ®©y lµ lo¹i h×nh B¶o hiÓm tµi s¶n nªn vÒ nguyªn t¾c chñ xe cã thÓ
tham gia víi sè tiÒn B¶o hiÓm lín nhÊt b»ng víi gi¸ trÞ B¶o hiÓm. HoÆc chñ xe
c¬ giíi còng cã thÓ tham gia B¶o hiÓm trªn gi¸ trÞ theo ®iÒu kho¶n gi¸ trÞ thay
thÕ míi nÕu ®îc c«ng ty B¶o hiÓm chÊp nhËn
Chó ý : B¶o hiÓm trªn gi¸ trÞ khi chØ khi tæn thÊt s¶y ra toµn bé.
Nhng trong B¶o hiÓm xe c¬ giíi c¸c chñ xe thêng tham gia B¶o hiÓm díi gi¸ trÞ díi h×nh thøc B¶o hiÓm cho mét sè tæng thµnh nhÊt ®Þnh cña xe
kh«ng B¶o hiÓm cho toµn bé xe.
Sè tiÒn b¶o hiÓm lµ sè tiÒn ghi trong ®¬n B¶o hiÓm.
PhÝ B¶o hiÓm.
ViÖc tÝnh phÝ B¶o hiÓm vËt chÊt xe c¬ giíi phô thuéc vµo nhiÒu yÕu tè
kh¸c nhau. V× vËy khi x¸c ®Þnh phÝ b¶o hiÓm cho tõng ®èi tîng tham gia B¶o
hiÓm cô thÓ c¸c c«ng ty B¶o hiÓm thêng c¨n cø vµo nh÷ng nh©n tè sau:
- Lo¹i xe: Do mçi lo¹i xe cã nh÷ng ®Æc ®iÓm kü thuËt kh¸c nhau, cã
møc ®é rñi ro kh¸c nhau nªn phÝ B¶o hiÓm ®îc tÝnh riªng cho tõng lo¹i xe.
12
Th«ng thêng c¸c c«ng ty B¶o hiÓm ®a ra nh÷ng biÓu x¸c ®Þnh phÝ phï hîp
cho hÇu hÕt c¸c xe th«ng dông, th«ng qua viÖc ph©n lo¹i xe thµnh c¸c nhãm.
ViÖc ph©n lo¹i nµy ®îc dùa trªn c¬ së tèc ®é tèi ®a cña xe, tØ lÖ gia tèc, møc
®é khã kh¨n khi söa ch÷a vµ sù khan hiÕm cña phô tïng. §èi víi c¸c lo¹i xe
ho¹t ®éng kh«ng th«ng dông nh xe kÐo r¬ mooc, xe chë hµng nÆng….Do cã
møc ®é rñi ro cao nªn phÝ B¶o hiÓm thêng ®îc céng thªm mét tØ lÖ nhÊt ®Þnh
dùa trªn møc phÝ c¬ b¶n.
+ PhÝ B¶o hiÓm ®îc tÝnh theo c«ng thøc:
P=f+d
Trong ®ã: P: lµ phÝ thu mçi ®Çu xe
d: lµ phÇn phô phÝ.
f: lµ phÝ thuÇn( phÝ båi thêng).
Theo c«ng thøc trªn th× phÝ B¶o hiÓm phô thuéc vµo c¸c yÕu tè sau:
T×nh h×nh båi thêng cña nh÷ng n¨m tríc ®ã. PhÝ båi thêng ®îc x¸c
®Þnh nh sau dùa trªn sè liÖu thèng kª.
Si x Ti
f =
Ci
Trong ®ã:
- Si: lµ sè vô tai n¹n x¶y ra trong n¨m thø i cña xe tham gia B¶o hiÓm.
- Ti: lµ thiÖt h¹i b×nh qu©n mét vô tai n¹n cña xe tham gia B¶o hiÓm
trong n¨m thø i.
- Ci: sè ®Çu xe lu hµnh tham gia B¶o hiÓm ho¹t ®éng trong n¨m thø i.
PhÇn phô phÝ bao gåm c¸c chi phÝ nh chi phÝ ®Ò phßng h¹n chÕ tæn
thÊt, chi phÝ qu¶n lý.
- N¬i cÊt gi÷ xe vµ ph¹m vi xe lu hµnh. Trong thùc tÕ kh«ng ph¶i c«ng
ty B¶o hiÓm nµo còng quan t©m ®Õn vÊn ®Ò nµy, tuy nhiªn mét sè c«ng ty vÉn
quan t©m rÊt chÆt chÏ, khu vùc ®Ó xe cµng an toµn th× phÝ thÊp h¬n.
- Môc ®Ých sö dông xe : §©y lµ nh©n tè rÊt quan träng khi x¸c ®Þnh phÝ
B¶o hiÓm. Nã gióp c«ng ty B¶o hiÓm biÕt ®îc møc ®é rñi ro cã thÓ x¶y ra.
- §é tuæi vµ kinh nghiÖm cña ngêi sö dông xe: th«ng thêng nh÷ng l¸i
xe tõ 50 –55 tuæi thêng Ýt gÆp rñi ro h¬n nh÷ng ngêi trÎ tuæi. Tuy nhiªn víi
nh÷ng ngêi trªn 65 tuæi c«ng ty B¶o hiÓm cã thÓ kh«ng nhËn B¶o hiÓm trõ
khi cã giÊy chøng nhËn søc khoÎ phï hîp. Ngoµi ra ®Ó nªu cao tinh thÇn tr¸ch
nhiÖm, tr¸nh hiÖn tîng trôc lîi B¶o hiÓm th× c¸c c«ng ty B¶o hiÓm vÉn
thêng quy ®Þnh mét møc miÔn thêng. Tæn thÊt x¶y ra díi møc nµy th× c¸c chñ
xe ph¶i tù chÞu tr¸ch nhiÖm.
- Gi¶m phÝ b¶o hiÓm: §Ó khuyÕn khÝch c¸c chñ xe, vµ c¹nh tranh víi
c¸c c«ng ty B¶o hiÓm kh¸c th× c¸c c«ng ty B¶o hiÓm thêng ¸p dông møc gi¶m
13
phÝ so víi møc phÝ chung cho kh¸ch hµng cã sè lîng xe lín tham gia b¶o
hiÓm.
- BiÓu phÝ ®Æc biÖt : ®èi víi nh÷ng kh¸ch hµng lín cã sè lîng xe
tham gia B¶o hiÓm lín lªn ®Õn hµng ngh×n cã thÓ ®îc ¸p dông biÓu phÝ ®Æc
biÖt. PhÝ B¶o hiÓm nµy ®îc tÝnh trªn c¬ së sè liÖu thèng kª tæn thÊt cña chÝnh
kh¸ch hµng ®ã nÕu x¸c suÊt rñi ro tÝnh riªng cho kh¸ch hµng ®ã mµ nhá h¬n
phÝ tiªu chuÈn th× sÏ ®îc ¸p dông biÓu phÝ ®Æc biÖt. Ngîc l¹i nÕu x¸c suÊt rñi
ro lín h¬n hoÆc b»ng th× sÏ ¸p dông biÓu phÝ tiªu chuÈn.
- Hoµn tr¶ l¹i phÝ B¶o hiÓm : trong B¶o hiÓm vËt chÊt xe c¬ giíi
nÕu chñ xe ®· mua B¶o hiÓm vµ ®ãng phÝ B¶o hiÓm cho c¶ n¨m nhng sau ®ã
l¹i ngõng ho¹t ®éng trong mét kho¶ng thêi gian nhÊt ®Þnh th× B¶o hiÓm sÏ
hoµn tr¶ l¹i phÇn phÝ B¶o hiÓm cho kho¶ng thêi gian ®ã theo mét tû lÖ nhÊt
®Þnh ë ViÖt nam thêng ¸p dông hoµn tr¶ lµ 80%.
§èi víi nh÷ng xe ho¹t ®éng theo mïa vô, th× chñ xe ph¶i ®ãng phÝ trong
nh÷ng ngµy ho¹t ®éng ®ã. PhÝ B¶o hiÓm ®îc x¸c ®Þnh:
PhÝ ®ãng =
Møc phÝ c¶ n¨m
x Sè
th¸ng xe ho¹t ®éng trong n¨m
12
C¸c ®¬n B¶o hiÓm ng¾n h¹n kh«ng ¸p dông h×nh thøc gi¶m phÝ d
d. Gi¸m ®Þnh vµ båi thêng tæn thÊt.
Gi¸m ®Þnh vµ båi thêng lµ c«ng viÖc cuèi cïng hoµn thiÖn s¶n phÈm
b¶o hiÓm. Lµm tèt c«ng t¸c nµy sÏ lµm gi¶m ®îc nh÷ng chi phÝ trong qu¸
tr×nh kinh doanh B¶o hiÓm, thóc ®Èy ho¹t ®éng kinh doanh trong qu¸ tr×nh
c¹nh tranh gay g¾t.
Gi¸m ®Þnh:
- Còng nh c¸c lo¹i ®¬n b¶o hiÓm kh¸c, c«ng ty B¶o hiÓm yªu cÇu chñ
xe hoÆc l¸i xe ngay sau khi x¶y ra tai n¹n hoÆc biÕt vÒ xe bÞ tai n¹n x¶y ra g©y
thiÖt h¹i vËt chÊt th©n xe chñ xe l¸i xe ph¶i t×m mäi c¸ch ®Ó thùc hiÖn ngay
c¸c biÖn ph¸p cøu ch÷a, h¹n chÕ tæn thÊt x¶y ra thªm mÆt kh¸c nhanh chãng
b¸o cho c«ng ty B¶o hiÓm biÕt còng nh c¬ quan gi¸m ®Þnh tæn thÊt ®îc chØ
®Þnh tríc trong hîp ®ång ®Ó gi¸m ®Þnh. C¸c chñ xe kh«ng ®îc tù ý di chuyÓn,
th¸o dì hoÆc söa ch÷a xe khi cha cã ý kiÕn cña c«ng ty B¶o hiÓm, trõ trêng
hîp ph¶i thi hµnh chØ thÞ cña c¬ quan cã thÈm quyÒn.
- §èi víi B¶o hiÓm vËt chÊt xe c¬ giíi ngêi gi¸m ®Þnh ®îc chØ ®Þnh tríc
trong hîp ®ång B¶o hiÓm cã thÓ lµ gi¸m ®Þnh viªn ®éc lËp nhng còng cã thÓ lµ
chÝnh c«ng ty B¶o hiÓm.
14
- ViÖc gi¸m ®Þnh tæn thÊt thêng ®îc quy ®Þnh thµnh mét quy tr×nh bao
gåm nhiÒu bíc mµ gi¸m ®Þnh viªn ph¶i lµm theo.Trong qu¸ tr×nh gi¸m ®Þnh
ph¶i lµm râ c¸c vÊn ®Ò sau:
Nguyªn nh©n g©y ra tai n¹n cã thuéc ph¹m vi B¶o hiÓm kh«ng.
Møc ®é thiÖt h¹i vËt chÊt liªn quan ®Õn sè tiÒn B¶o hiÓm.
Lçi còng nh møc ®é thiÖt h¹i cña ngêi thø ba.
X¸c ®Þnh møc khÊu hao cho phï hîp, nÕu xe tham gia B¶o hiÓm tõ
®Çu th¸ng mµ khi bÞ tai n¹n tõ ngµy 15 trë vÒ tríc th× kh«ng tÝnh khÊu hao
th¸ng ®ã, cßn nÕu xe bÞ tai n¹n sau ngµy 15 th× th¸ng ®ã ®îc tÝnh khÊu hao.
Mäi tæn thÊt ®îc kh¸ch hµng th«ng b¸o ®Òu ph¶i ®îc gi¸m ®Þnh mét c¸ch
nhanh chãng ®Ó c¸c tang vËt vµ nh©n chøng kh«ng bÞ ph©n t¸n. Trong trêng
hîp gi¸m ®Þnh kh«ng thùc hiÖn ®îc do hiÖn trêng bÞ x¸o trén, ho¸ ®¬n chøng
tõ bÞ tiªu huû th× cã thÓ c¨n cø vµo biªn b¶n cña c¬ quan chøc n¨ng, dùa vµo
khai b¸o cña ngêi ®îc B¶o hiÓm, b»ng chøng, ¶nh chôp, hiÖn vËt thu ®îc vµ
kÕt qu¶ ®iÒu tra cña gi¸m ®Þnh viªn.
- NÕu tai n¹n x¶y ra cã liªn quan ®Õn ngêi thø ba th× gi¸m ®Þnh viªn ph¶i
híng dÉn bªn thø ba tiÕn hµnh c¸c thñ tôc vµ cïng ®øng ra gi¸m ®Þnh ®Ó gi¶i
quyÕt tr¸ch nhiÖm cña c¸c bªn. Sau khi gi¸m ®Þnh cã ®ñ mÆt c¸c bªn liªn
quan cÇn thiÕt ph¶i tiÕn hµnh lËp biªn b¶n gi¸m ®Þnh, c¨n cø vµo biªn b¶n
gi¸m ®Þnh nhµ B¶o hiÓm sÏ tiÕn hµnh gi¶i quyÕt båi thêng cho chñ xe.
Thñ tôc khiÕu l¹i båi thêng tæn thÊt.
Khi cã tæn thÊt x¶y ra muèn ®îc c«ng ty B¶o hiÓm båi thêng th× c¸c
chñ xe ph¶i göi hå s¬ khiÕu l¹i cho c«ng ty B¶o hiÓm th«ng thêng bao
gåm c¸c lo¹i giÊy tê sau.
- §¬n B¶o hiÓm hoÆc giÊy chøng nhËn B¶o hiÓm .
- Tê khai tai n¹n cña chñ xe, l¸i xe (nÕu cã).
- Hå s¬ gi¶i quyÕt tai n¹n cña c¬ quan ph¸p luËt cã thÈm quyÒn .
- ChuyÓn quyÒn ®ßi bªn thø ba theo nguyªn t¾c thÕ quyÒn cho
c«ng ty B¶o hiÓm th«ng qua giÊy uû quyÒn .
- Cã biªn b¶n gi¸m ®Þnh tæn thÊt .
- C¸c chøng tõ ho¸ ®¬n cã liªn quan ®Õn viÖc söa ch÷a hoÆc mua
míi nh»m kh«i phôc l¹i vËt chÊt th©n xe.
Gi¶i quyÕt båi thêng tæn thÊt.
ViÖc gi¶i quyÕt båi thêng ®îc tu©n theo c¸c nguyªn t¾c sau:
- Trêng hîp chñ xe tham gia STBH > GTBH th×:
15
+ NÕu cè ý th× sè tiÒn båi thêng (STBT ) = 0.
+ NÕu kh«ng cè ý th× STBT = Gi¸ trÞ thiÖt h¹i thùc tÕ nhng kh«ng ®îc vît qu¸ GTBH.
- NÕu mua theo gi¸ trÞ thay thÕ míi th×:
+ Khi tæn thÊt toµn bé s¶y ra th× STBT=STBH.
+ Khi tæn thÊt bé phËn s¶y ra th× STBT = Gi¸ trÞ thiÖt h¹i thùc tÕ nhng
kh«ng ®îc vît qu¸ GTBH.
- Trêng hîp xe tham gia B¶o hiÓm STBH b»ng víi hoÆc nhá h¬n
GTBH th×:
STBT =
Gi¸ trÞ thiÖt h¹i thùc tÕ x STBH
GTBH
- Trêng hîp tæn thÊt bé phËn:
Khi tæn thÊt bé phËn x¶y ra, chñ xe sÏ ®îc gi¶i quyÕt båi thêng theo mét
trong hai nguyªn t¾c trªn. Tuy nhiªn c¸c c«ng ty B¶o hiÓm thêng giíi h¹n møc
båi thêng ®èi víi tæn thÊt bé phËn b»ng mét tû lÖ gi¸ trÞ tæng thµnh xe.
+ NÕu xe bÞ tai n¹n, mét bé phËn nµo ®ã bÞ h háng ph¶i thay thÕ míi th×
STBT cña nhµ B¶o hiÓm còng chØ b»ng gi¸ trÞ cña bé phËn ®ã tríc khi x¶y ra
tai n¹n.
+ NÕu chñ xe tham gia B¶o hiÓm víi STBH > GTBH khi tæn thÊt bé phËn
x¶y ra, møc båi thêng tèi ®a cña B¶o hiÓm còng chØ b»ng c¬ cÊu gi¸ trÞ cña bé
phËn ®ã trong tæng gi¸ trÞ cña chiÕc xe khi tham gia B¶o hiÓm trong nghiÖp vô
B¶o hiÓm xe c¬ giíi, chñ xe cã thÓ tham gia nhiÒu ®¬n B¶o hiÓm, nhng sè
tiÒn båi thêng tèi ®a còng chØ b»ng gi¸ trÞ thiÖt h¹i thùc tÕ cña chiÕc xe. V×
B¶o hiÓm xe c¬ giíi lµ B¶o hiÓm tµi s¶n nªn kh«ng cã b¶o hiÓm trïng.
+ Khi tham gia B¶o hiÓm chñ xe cÇn ph¶i lu ý mét sè vÊn ®Ò sau:
Trong nghiÖp vô B¶o hiÓm nµy c¸c c«ng ty B¶o hiÓm thêng quy
®Þnh chØ tÝnh khÊu hao trong nh÷ng trêng hîp tæn thÊt trong nh÷ng trêng hîp
tæn thÊt toµn bé hoÆc toµn bé mét tæng thµnh nµo ®ã cßn tõng ®éng c¬ riªng
kh«ng tÝnh khÊu hao.
Khi xe bÞ tai n¹n chñ xe hoÆc l¸i xe kh«ng ®îc th¸o rêi c¸c bé
phËn cña chiÕc xe vµ chØ ®îc di chuyÓn xe ®Õn n¬i söa ch÷a gÇn nhÊt, chi phÝ
di chuyÓn nhµ B¶o hiÓm g¸nh chÞu.
Trong nghiÖp vô B¶o hiÓm nµy c¸c c«ng ty B¶o hiÓm thêng ¸p
dông chÕ ®é miÔn thêng kh«ng khÊu trõ nh»m môc ®Ých n©ng cao tinh thÇn
tr¸ch nhiÖm cña chñ xe, ®Ó gi¶m chi phÝ qu¶n lý, chi phÝ B¶o hiÓm vµ nh vËy
míi phï hîp víi thùc tÕ.
16
HiÖn nay trªn thÕ giíi còng nh ë ViÖt Nam c¸c c«ng ty B¶o hiÓm thêng
tiÕn hµnh båi thêng nh©n ®¹o trong nghiÖp vô B¶o hiÓm xe c¬ giíi, v× nã cã
nhiÒu t¸c dông nh khuyÕn khÝch thªm ®îc nhiÒu ngêi tham gia B¶o hiÓm tù
nguyÖn, æn ®Þnh ®îc t×nh h×nh tµi chÝnh còng nh t×nh h×nh chÝnh trÞ x· héi n¬i
x¶y ra tai n¹n khi chñ xe cha cã ®ñ ®iÒu kiÖn gi¶i quyÕt víi ngêi bÞ n¹n, mÆt
kh¸c båi thêng nh©n ®¹o sÏ n©ng cao ®îc uy tÝn cho c«ng ty B¶o hiÓm ngêi
tham gia B¶o hiÓm sÏ tin tëng vµo c¸c c«ng ty B¶o hiÓm, nhê ®ã c¸c c«ng ty
cã c¬ héi n©ng cao doanh thu cña m×nh.
Chó ý : NÕu chñ xe tham gia B¶o hiÓm díi gi¸ trÞ díi d¹ng B¶o hiÓm
cho mét sè tæng thµnh xe th× sè tiÒn båi thêng lu«n ®óng b»ng víi Gi¸ trÞ thiÖt
h¹i thùc tÕ cña tæng thµnh ®ã vµ kh«ng ®îc vît qua gi¸ trÞ cña tæng thµnh ®îc
tÝnh so víi tæng gi¸ trÞ xe.
- Trêng hîp tæn thÊt toµn bé :
Xe ®îc coi lµ tæn thÊt toµn bé khi bÞ mÊt c¾p, mÊt tÝch hoÆc xe bÞ thiÖt h¹i
nÆng ®Õn møc kh«ng thÓ xöa ch÷a phôc håi ®Ó ®¶m b¶o lu hµnh An toµn, hoÆc
chi phÝ phôc håi b»ng hoÆc lín h¬n gi¸ trÞ thùc tÕ cña xe.
+ ViÖc tÝnh STBT ®îc tu©n theo nguyªn t¾c mét hoÆc nguyªn t¾c hai tuú
thuéc chñ xe mua B¶o hiÓm trªn gi¸ trÞ hay díi gi¸ trÞ.
+ STBT cßn ®îc tÝnh trªn c¬ së Gi¸ trÞ thùc tÕ cña xe ngay tríc thêi ®iÓm
x¶y ra tai n¹n tøc lµ ph¶i tÝnh khÊu hao cho ®Ðn tríc thêi ®iÓm x¶y ra tai n¹n.
NÕu xe bÞ mÊt c¾p chñ xe ph¶i kÞp thêi th«ng b¸o cho nhµ B¶o hiÓm biÕt
®Ó tæ chøc t×m kiÕm, sau mét thêi gian nhÊt ®Þnh kh«ng t×m thÊy nhµ B¶o
hiÓm tiÕn hµnh båi thêng nh sau:
+ Båi thêng ®óng b»ng sè tiÒn ghi trong ®¬n B¶o hiÓm trõ ®i khÊu hao
ph©n bæ cho nã nÕu cã.
+ Båi thêng ®óng b»ng gi¸ trÞ cña chiÕc xe khi tham gia B¶o hiÓm trõ ®i
khÊu hao nÕu cã.
NÕu sau mét thêi gian sau khi ®· ®îc båi thêng l¹i t×m thÊy xe, chñ xe
muèn chuéc l¹i ph¶i cã sù tho¶ thuËn cña c¸c bªn.
2. B¶o hiÓm tai n¹n l¸i, phô xe.
a. §èi tîng B¶o hiÓm.
Lµ tÝnh m¹ng søc khoÎ cña l¸i xe, phô xe, ngêi ¸p t¶i, ngêi l¸i vµ ngêi
ngåi sau xe m¸y vµ ngêi ngåi trªn xe kh«ng ph¶i kinh doanh chë kh¸ch.
b. Ph¹m vi B¶o hiÓm.
ThiÖt h¹i vÒ th©n thÓ cña l¸i xe, phô l¸i xe vµ ngêi ngåi trªn xe.
c. Sè tiÒn B¶o hiÓm.
17
§©y lµ nghiÖp vô B¶o hiÓm con ngêi nªn c¸c c«ng ty B¶o hiÓm sö dông
møc giíi h¹n tr¸ch nhiÖm båi thêng. Vµ c¸c c«ng ty thêng ®a ra c¸c møc giíi
h¹n cho tõng lo¹i xe, ®Ó ngêi tham gia cã thÓ lùa chän cho phï hîp víi kh¶
n¨ng tµi chÝnh cña m×nh.
d. PhÝ B¶o hiÓm.
C«ng thøc tÝnh phÝ:
P =Sx RxN
Trong ®ã: P lµ phÝ b¶o hiÓm
S : lµ sè tiÒn b¶o hiÓm
R: lµ tû lÖ phÝ b¶o hiÓm
N: lµ sè chç ngåi
Ngoµi ra c¸c chñ xe cã thÓ tham gia c¸c lo¹i h×nh B¶o hiÓm víi thêi h¹n
ng¾n h¬n vµ phÝ rót l¹i.
3. B¶o hiÓm TNDS cña chñ xe ®èi víi hµng ho¸ trë trªn xe
a. §èi tîng B¶o hiÓm
Lo¹i h×nh nµy chØ ¸p dông cho nh÷ng xe cã giÊy phÐp kinh doanh vËn t¶i
hµng ho¸. Do ®ã ®èi tîng ®îc b¶o hiÓm lµ tr¸ch nhiÖm vµ nghÜa vô båi thêng
cña chñ xe c¬ giíi cho chñ hµng khi xe ®ang lu hµnh g©y tai n¹n lµm thiÖt h¹i
hµng ho¸ chë trªn xe cña chñ hµng.
b. Ph¹m vi B¶o hiÓm.
+ Rñi ro ®îc B¶o hiÓm:
Lµ sè tiÒn chñ xe ph¶i tr¸ch nhiÖm båi thêng cho chñ hµng khi cã tai n¹n
x¶y ra lµm thiÖt h¹i vÒ hµng ho¸ vËn chuyÓn trªn xe theo hîp ®ång vËn
chuyÓn.
+ Rñi ro lo¹i trõ:
Trong mét sè trêng hîp sau nÕu tai n¹n x¶y ra c«ng ty B¶o hiÓm còng
kh«ng ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm båi thêng:
Xe chë hµng tr¸i phÐp.
L¸i xe, chñ xe v« tr¸ch nhiÖm víi hµng ho¸.
Xe kh«ng phï hîp ®Ó chë hµng.
MÊt c¾p, trém cíp.
Vi ph¹m quy ®Þnh luËt ph¸p vµ bÞ c¬ quan chøc n¨ng thu gi÷ hµng.
c. Sè tiÒn B¶o hiÓm.
STBH = Møc tr¸ch nhiÖm x sè tÊn träng t¶i ®¨ng ký B¶o hiÓm
d. PhÝ B¶o hiÓm.
18
PhÝ b¶o hiÓm trong nghiÖp vô nµy ®îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc sau:
P =R xMx G
Trong ®ã; P lµ phÝ B¶o hiÓm.
R lµ tû lÖ phÝ B¶o hiÓm(%).
G lµ sè tÊn träng t¶i ®¨ng ký B¶o hiÓm.
M lµ sè tiÒn B¶o hiÓm .
4. B¶o hiÓm TNDS cña chñ xe ®èi víi ngêi thø ba.
TNDS chØ ph¸t sinh khi cã ®ñ ba ®iÒu kiÖn: Cã thiÖt h¹i thùc tÕ cña bªn
thø ba; Cã lçi hµnh vi tr¸i ph¸p luËt cña ngêi ®îc B¶o hiÓm do cè ý hoÆc
kh«ng cè ý ; Cã mèi quan hÖ nh©n qu¶ gi÷a thiÖt h¹i thùc tÕ cña bªn thø ba vµ
hµnh vi tr¸i ph¸p luËt.
a. §èi tîng b¶o hiÓm.
Tr¸ch nhiÖm d©n sù d©n sù cña chñ xe c¬ giíi ®èi víi ngêi thø ba cã ®èi
tîng B¶o hiÓm lµ phÇn tr¸ch nhiÖm ph¸p lý ph¶i båi thêng TNDS do xe cña
chñ xe trong qu¸ tr×nh lu hµnh g©y ra thiÖt h¹i cho ngêi thø ba tr¸ch nhiÖm ë
®©y bao gåm:
+ Tr¸ch nhiÖm tríc sù ho¹t ®éng cña nguån nguy hiÓm cao ®é nh xe ch¹y
nhanh víi tèc ®é cao hoÆc c¸c trôc trÆc kü thuËt g©y ra tai n¹n cho ngêi kh¸c
+Tr¸ch nhiÖm ®èi víi viÖc ph¶i ®iÒu khiÓn xe An toµn cña l¸i xe, chñ xe
nhng kh«ng ®îc vît qu¸ tèc ®é cho phÐp.
Ngêi thø ba: Lµ ngêi bÞ thiÖt h¹i vÒ tÝnh m¹ng hoÆc søc kháe do tai n¹n
g©y ra hoÆc lµ ngêi cã tµi s¶n bÞ thiÖt h¹i do tai n¹n g©y ra: t trang hµnh lý, hoa
mµu…
Tuy nhiªn nh÷ng trêng hîp sau kh«ng ®îc coi lµ ngêi thø ba:
- Hµnh kh¸ch : hä lµ ngêi thø ba nhng ®· ®îc B¶o hiÓm trong ®¬n B¶o
hiÓm hµnh kh¸ch nªn kh«ng ®îc coi lµ ngêi thø ba.
- L¸i xe, phô xe v× hä thuéc ®¬n B¶o hiÓm tr¸ch nhiÖm cña chñ sö dông
lao ®éng ®èi víi ngêi lao ®éng.
- Chñ cña hµng ho¸ nhËn vËn chuyÓn chuyªn trë trªn xe.
- Th©n nh©n cña chñ xe, l¸i xe.
VËy ®èi tîng cña nghiÖp vô nµy lµ tr¸ch nhiÖm vµ nghÜa vô båi thêng cña
chñ xe khi xe ®ang lu hµnh g©y tai n¹n cho ngêi thø ba. §èi tîng tham gia lµ
c¸c chñ xe.
V× vËy ®èi tîng cña B¶o hiÓm TNDS lµ kh«ng x¸c ®Þnh tríc mµ chØ khi
xe g©y ra tai n¹n cã ph¸t sinh TNDS cña chñ xe ®èi v¬i ngêi thø ba th× ®èi tîng míi ®îc x¸c ®Þnh cô thÓ. NghiÖp vô B¶o hiÓm TNDS cña chñ xe c¬ giíi
19
®èi víi ngêi thø ba lu«n tiÕn hµnh díi h×nh thøc b¾t buéc, c¬ së h×nh thµnh
TNDS b¾t buéc thÓ hiÖn ë nh÷ng ®iÓm sau:
Thø nhÊt: Xe ph¶i cã lçi, chñ xe hoÆc l¸i xe ph¶i cã hµnh vi vi ph¹m
ph¸p luËt.
Thø hai: Bªn thø ba ph¶i cã thiÖt h¹i thùc tÕ vÒ tµi s¶n tÝnh m¹ng vµ søc
kháe.
Thø ba: Ph¶i cã mèi quan hÖ gi÷a nguyªn nh©n vµ kÕt qu¶. Tuy nhiªn cã
mét sè trêng hîp nguyªn nh©n chØ cã quan hÖ gi¸n tiÕp víi kÕt qu¶ nhng B¶o
hiÓm vÉn chÊp nhËn båi thêng, ®iÒu ®ã còng cã nghÜa lµ cã h×nh thµnh TNDS,
còng cã thÓ nãi ®ã lµ c¸c c«ng ty B¶o hiÓm båi thêng nh©n ®¹o cho ngêi tham
gia.
Thø t: Së dÜ c¸c níc ®Òu quy ®Þnh b¾t buéc lµ v× ba lý do sau:
NghiÖp vô nµy cã quan hÖ trùc tiÕp víi mét sè bé luËt cña
quèc gia, mµ luËt ph¸p th× b¾t buéc mäi c«ng d©n ph¶i thùc hiÖn.
Thùc hiÖn b¾t buéc nh»m môc ®Ých ®¶m b¶o tÝnh c«ng b»ng
trong x· héi vµ ®¶m b¶o quyÒn lîi cña mäi c«ng d©n.
Gãp phÇn cïng víi c¬ quan chøc n¨ng qu¶n lý tèt c¸c lo¹i
®Çu xe c¬ giíi.
b. Ph¹m vi B¶o hiÓm.
Nhµ B¶o hiÓm nhËn B¶o hiÓm cho c¸c rñi ro bÊt ngê kh«ng lêng tríc ®îc,
g©y ra tai n¹n vµ lµm ph¸t sinh tr¸ch nhiÖm d©n sù cña chñ xe. Nh vËy nh÷ng
rñi ro thuéc ph¹m vi tr¸ch nhiÖm cña nhµ B¶o hiÓm bao gåm:
Tai n¹n g©y thiÖt h¹i tÝnh m¹ng t×nh tr¹ng søc khoÎ cña ngêi thø ba.
Tai n¹n g©y thiÖt h¹i vÒ tµi s¶n, t trang hµnh lý cña ngêi thø ba.
Tai n¹n g©y thiÖt h¹i vÒ s¶n xuÊt kinh doanh vµ lµm gi¶m thu nhËp cña
ngêi thø ba.
Tai n¹n g©y thiÖt h¹i vÒ tÝnh m¹ng, t×nh tr¹ng søc kháe cña ngêi tham
gia cøu ch÷a.
Ngoµi ra B¶o hiÓm cßn chÞu tr¸ch nhiÖm ®èi víi nh÷ng chi phÝ cÇn thiÕt
vµ hîp lý ®Ó thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p ng¨n ngõa, h¹n chÕ tæn thÊt, c¸c chi phÝ
thùc hiÖn biÖn ph¸p ®Ò phßng cña doanh nghiÖp B¶o hiÓm kÓ c¶ biÖn ph¸p
kh«ng mang laÞ hiÖu qu¶. Bao gåm c¶ thiÖt h¹i vÒ tµi s¶n vµ con ngêi vµ nh÷ng
chi phÝ ra toµ nÕu cã.
Rñi ro bÞ lo¹i trõ.
Khi tai n¹n x¶y ra thuéc mét trong c¸c rñi ro sau kh«ng ®îc nhµ B¶o
hiÓm båi thêng:
20
- Xem thêm -
.DOC 
39 
53 
140 
