Tài liệu Giải pháp phát triển du lịch văn hoá ở huyện tam đảo vĩnh phúc

Header Page 1 of KHOÁ 95. LUẬN TỐT NGHIỆP TRẦN THỊ TỐ TÂM TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM HÀ NỘI 2 KHOA NGỮ VĂN ********** TRẦN THỊ TỐ TÂM GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN DU LỊCH VĂN HOÁ Ở HUYỆN TAM ĐẢO - VĨNH PHÚC KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC Chuyên ngành: Việt Nam học HÀ NỘI - 2010 1 Footer Page 1 of 95. Header Page 2 of KHOÁ 95. LUẬN TỐT NGHIỆP TRẦN THỊ TỐ TÂM TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM HÀ NỘI 2 KHOA NGỮ VĂN ********** TRẦN THỊ TỐ TÂM GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN DU LỊCH VĂN HOÁ Ở HUYỆN TAM ĐẢO - VĨNH PHÚC KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC Chuyên ngành: Việt Nam học Người hướng dẫn khoa học TS. BÙI MINH ĐỨC HÀ NỘI – 2010 2 Footer Page 2 of 95. Header Page 3 of KHOÁ 95. LUẬN TỐT NGHIỆP TRẦN THỊ TỐ TÂM LỜI CẢM ƠN Tác giả khoá luận xin bầy tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới TS. Bùi Minh Đức, người đã tận tình hướng dẫn chỉ bảo và truyền đạt kinh nghiệm cho tác giả trong suốt quá trình nghiên cứu đề tài khoá luận. Tác giả khoá luận xin chân thành cảm ơn các thầy, cô giáo trong khoa Ngữ Văn, các thầy cô trong bộ môn Phương pháp dạy học Ngữ Văn, trường Đại học sư phạm Hà Nội 2 đã tạo điều kiện giúp đỡ tác giả hoàn thành đề tài khoá luận tốt nghiệp của mình. Hà Nội, ngày 20 tháng 4 năm 2010 Tác giả khoá luận Trần Thị Tố Tâm 3 Footer Page 3 of 95. Header Page 4 of KHOÁ 95. LUẬN TỐT NGHIỆP TRẦN THỊ TỐ TÂM LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các kết quả nghiên cứu trong khoá luận là trung thực. Khoá luận này chưa từng được công bố trong bất kỳ công trình nào. Nếu sai, tôi xin hoàn toàn chịu trách nhiệm. Hà Nội, ngày 20 tháng 4 năm 2010 Tác giả khoá luận Trần Thị Tố Tâm 4 Footer Page 4 of 95. Header Page 5 of KHOÁ 95. LUẬN TỐT NGHIỆP TRẦN THỊ TỐ TÂM DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT TỪ VIẾT TẮT GIẢI NGHĨA CP Chính phủ CT-TW Chỉ thị – trung ương XHCH Xã hội chủ nghĩa HĐND Hội đồng nhân dân UBND Uỷ ban nhân dân NXB Nhà xuất bản TDTT Thể dục thể thao TCN Trước công nguyên WTO Tổ chức thương mại thế giới GDP Tổng thu nhập quốc nội 5 Footer Page 5 of 95. Header Page 6 of KHOÁ 95. LUẬN TỐT NGHIỆP TRẦN THỊ TỐ TÂM MỤC LỤC MỞ ĐẦU........................................................................................................ 7 1. Lý do chọn đề tài.........................................................................................7 2. Lịch sử vấn đề..............................................................................................8 3. Mục đích nghiên cứu....................................................................................9 4. Nhiệm vụ nghiên cứu....................................................................................9 5. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu.................................................................9 6. Phương pháp nghiên cứu...............................................................................9 7. Đóng góp của khoá luận..............................................................................10 8. Bố cục của khoá luận...................................................................................10 NỘI DUNG.....................................................................................................11 CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA VIỆC NGHIÊN CỨU DU LỊCH VĂN HOÁ Ở HUYỆN TAM ĐẢO..................11 1.1. Cơ sở lý luận............................................................................................11 1.1.1. Quan niệm trước đây về du lịch............................................................11 1.1.2. Quan niệm hiện đại về du lịch...............................................................12 1.1.3.Khái niệm về du lịch..............................................................................15 1.1.4. Khái niệm về du lịch văn hoá................................................................15 1.2. Cơ sở thực tiễn........................................................................................17 1.2.1. Du lịch là nhân tố tất yếu khách quan của con người............................17 1.2.2. Vài nét về du lịch Việt Nam và du lịch Vĩnh Phúc...............................17 1.2.3. Giới thiệu về huyện Tam Đảo...............................................................21 CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG VÀ TIỀM NĂNG PHÁT TRIỂN DU LỊCH VĂN HOÁ HUYỆN TAM ĐẢO.................................................24 2.1. Thực trạng............................................................................................. 24 2.1.1. Thời kỳ phát triển du lịch trước đây......................................................24 2.1.2. Phát triển du lịch trong những năm gần đây và kết quả đạt được.........26 2.2. Du lịch văn hoá huyện Tam Đảo...........................................................28 6 Footer Page 6 of 95. Header Page 7 of KHOÁ 95. LUẬN TỐT NGHIỆP TRẦN THỊ TỐ TÂM 2.2. 1. Du lịch tự nhiên..................................................................................28 2.2.1.1. Tiềm năng...........................................................................................28 2.2.1.2. Các điểm du lịch tiêu biểu..................................................................28 2.2.1.2.1. Khu du lịch Tam Đảo......................................................................28 2.2.1.2.2. Vườn quốc gia Tam Đảo.................................................................37 2.2.2. Du lịch nhân văn..................................................................................40 2.2.2.1. Tiềm năng...........................................................................................40 2.2.2.2. Các điểm du lịch tiêu biểu..................................................................41 2.2.2.2.1. Các di tích lịch sử – cách mạng.......................................................41 2.2.2.2.2. Khu di tích Tây Thiên.....................................................................43 2.2.2.2.3. Du lịch lễ hội Tây Thiên..................................................................48 2.2.2.2.4. Du lịch tâm linh – Thiền viện Trúc Lâm.........................................52 2.3. Đánh giá việc phát triển du lịch văn hóa ở huyện Tam Đảo..............55 2.3.1. Thuận lợi...............................................................................................55 2.3.2. Khó khăn...............................................................................................56 2.3.3. Nguyên nhân của những khó khăn........................................................57 CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN DU LỊCH VĂN HOÁ Ở HUYỆN TAM ĐẢO................................................................................ 59 3.1. Quan điểm phát triển ngành du lịch của tỉnh Vĩnh Phúc..........................59 3.2. Chiến lược phát triển du lịch văn hoá của tỉnh Vĩnh Phúc.......................61 3.3. Phát triển du lịch bền vững khu vực Tam Đảo.........................................63 3.4. Những giải pháp gắn phát triển du lịch với văn hoá và lễ hội..................64 3.5. Đầu tư xây dựng các khu du lịch, xác định các điểm, tuyến....................66 3.5.1. Đầu tư xây dựng các khu du lịch...........................................................66 3.5.2. Xác định các điểm du lịch.....................................................................68 3.5.3. Xác định các tuyến du lịch....................................................................69 3.6. Các giải pháp khác...................................................................................69 KẾT LUẬN....................................................................................................75 TÀI LIỆU THAM KHẢO............................................................................77 7 Footer Page 7 of 95. Header Page 8 of KHOÁ 95. LUẬN TỐT NGHIỆP TRẦN THỊ TỐ TÂM MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Ngày nay, du lịch không chỉ là một hiện tượng văn hoá mà còn là yếu tố đồng hành chỉ dẫn lượng sống của con người. Du lịch không đứng ngoài sự phát triển mà cùng với văn hoá và các hoạt động khác là nội sinh của sự phát triển. Trong những năm cuối cùng của thế kỷ 20 và những thế kỷ tới, du lịch thực sự trở thành một ngành kinh tế quan trọng của nhiều quốc gia, tiêu chí là ngành kinh tế mũi nhọn của không ít quốc gia ở mọi châu lục. Ở nước ta, ngành du lịch tuy còn non trẻ nhưng đã nhanh chóng phát triển với tốc độ ngày càng cao và được xác định là ngành kinh tế quan trọng trong cơ cấu phát triển nền kinh tế, xã hội của đất nước. Điều đó được khẳng định tại đại hội đại biểu Đảng toàn quốc lần thứ 8 đã đề ra mục tiêu: “Phát triển nhanh du lịch, dịch vụ, thương mại trong nước, từng bước đưa nước ta trở thành một trung tâm du lịch, thương mại, dịch vụ có tầm cỡ trong khu vực” [12;tr88]. Các nghị quyết 45/CP ngày 22/06/1993 của Chính Phủ, chỉ thị 46/ CT - TW ngày 04/10/1994 của Ban bí thư trung ương Đảng và nhiều văn kiện khác của Đảng và Chính Phủ. Cùng với cả nước, Vĩnh Phúc đang chuyển đổi cơ cấu kinh tế theo hướng tăng tỷ trọng ngành thương mại, dịch vụ, du lịch. Du lịch Vĩnh Phúc đang trên đà phát triển trong xu thế hội nhập của đất nước. Vĩnh Phúc có cảnh quan đẹp, nhiều tiểu vùng khí hậu ôn đới và hệ sinh thái đa dạng và phong phú tạo cho Vĩnh Phúc có thể phát triển đồng bộ trên nhiều lĩnh vực đặc biệt là thương mại, du lịch đưa Vĩnh Phúc trở thành khu thương mại lớn của cả nước. Vĩnh Phúc đặt trọng tâm phát triển du lịch vào các khu du lịch lớn trên địa bàn tỉnh trong đó có khu du lịch Tây Thiên - Tam Đảo. Huyện Tam Đảo được xem là vùng đất có tiềm năng rất lớn trong sự phát triển kinh tế, du lịch của tỉnh. Để biến tiềm năng thành sản phẩm du lịch, quảng bá rộng rãi trong nước và nước ngoài thì cần phải có giải pháp phát 8 Footer Page 8 of 95. Header Page 9 of KHOÁ 95. LUẬN TỐT NGHIỆP TRẦN THỊ TỐ TÂM triển du lịch trên địa bàn huyện. Vì vậy tôi đã chọn đề tài: “Giải pháp phát triển du lịch văn hoá ở huyện Tam Đảo”. 2. Lịch sử vấn đề Danh thắng Tây Thiên – Tam Đảo từ xa xưa đã có rất nhiều công trình nghiên cứu, tìm hiểu về khu vực này nhằm phục vụ việc phát triển du lịch văn hoá nơi đây. Các công trình chủ yếu đó là: Núi rừng Tam Đảo được biết đến ngay từ đầu thế kỷ 18, nhà sử học Lê Quý Đôn đã phát triển ra danh thắng núi Tam Đảo ở khu vực Tây Thiên. Trong tác phẩm này, diện mạo khu vực Tây Thiên – Tam Đảo được miêu tả khá chi tiết và rõ nét. Đó là một danh lam thắng cảnh với nhiều di tích, di vật có lịch sử lâu đời. Ở đó trên đỉnh núi có các loại cây quý, dưới chân núi có các khe suối, có sườn núi Kim Thiên, chùa Tây Thiên và nhiều cảnh quan đẹp nổi tiếng nơi đây. Năm 1889, người Pháp đô hộ cũng đặt chân đến Tam Đảo, xây dựng Tam Đảo là nơi nghỉ mát phục vụ bọn quan chức Tây Đầm. Một thị trấn nhỏ xinh đã được quy hoạch quanh một thung lũng nhỏ xinh và việc phát triển du lịch đã đông vui, nhộn nhịp đến nhường nào. Thời kỳ đổi mới có rất nhiều công trình nghiên cứu về Tây Thiên, Tam Đảo. Tháng 10 năm 1999, Sở Văn hoá, thông tin Vĩnh Phúc cho xuất bản tập: “Di tích và danh thắng Tây Thiên” Vương Hiền, (2003), Danh thắng Tây Thiên, NXB Văn hoá thông tin Hà Nội Phạm Hoàng Hải, (2007), Tam Đảo, miền du lịch - đất tâm linh, NXB thế giới. Lê Kim Thuyên, (2007), Di tích và danh thắng Tây Thiên - Tam Đảo (phần 1), Sở Văn hoá thể thao và du lịch Vĩnh Phúc. Hội thảo,(2008), Kỷ yếu về Tây Thiên - Tam Đảo, Sở Văn hoá thể thao, du lịch Vĩnh Phúc. 9 Footer Page 9 of 95. Header Page 10 ofKHOÁ 95. LUẬN TỐT NGHIỆP TRẦN THỊ TỐ TÂM Ban quản lý di tích, (2008), Di tích Vĩnh Phúc, Sở Văn hoá thể thao và du lịch Vĩnh Phúc. Các công trình nghiên cứu trên đều viết khá chi tiết về các di tích và cảnh đẹp thần tiên của núi rừng nơi đây. Nhưng chỉ dừng lại ở đó vẫn chưa đủ mà phải có các giải pháp nhằm quảng bá và phát triển hơn nữa du lịch văn hoá ở huyện Tam Đảo. Để hoàn thành khoá luận, tác giả đã tham khảo các kết quả nghiên cứu của những công trình đi trước để tìm hiểu về danh thắng và di tích ở khu vực Tam Đảo - Tây Thiên nhằm có được những hiểu biết và để có những giải pháp phát triển nhằm quảng bá và phát triển hơn nữa du lịch văn hoá ở huyện Tam Đảo. 3. Mục đích nghiên cứu Làm rõ cơ sở lý luận và thực tiễn của việc phát triển du lịch văn hoá ở huyện Tam Đảo. Đề xuất các giải pháp cơ bản nhằm định hướng và nâng cao hiệu quả phát triển du lịch văn hoá huyện Tam Đảo. 4. Nhiệm vụ nghiên cứu Tìm hiểu thực trạng và tiềm năng phát triển du lịch ở huyện Tam Đảo, phân tích được những lợi thế cũng như khó khăn phát triển du lịch ở huyện Tam Đảo. Trên cơ sở đó để đưa ra những giải pháp có tính khả thi nhằm định hướng và nâng cao hiệu quả phát triển du lịch văn hoá ở huyện Tam Đảo. 5. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu Đối tượng : Các tài nguyên du lịch tự nhiên và tài nguyên du lịch nhân văn tiêu biểu của Tam Đảo. Phạm vi nghiên cứu: Do khuôn khổ hạn chế, đề tài chỉ tập trung nghiên cứu các tài nguyên du lịch tự nhiên nổi tiếng như : Khu du lịch Tam Đảo, vườn quốc gia Tam 10 Footer Page 10 of 95. Header Page 11 ofKHOÁ 95. LUẬN TỐT NGHIỆP TRẦN THỊ TỐ TÂM Đảo và các giá trị du lịch nhân văn như : Các di tích, lễ hội, tâm linh nổi tiếng rất riêng ở nơi đây. 6. Phương pháp nghiên cứu. Hệ thống hoá lý thuyết Thu thập tài liệu Điều tra Khảo sát So sánh 7. Đóng góp của khoá luận. Xây dựng các luận cứ khoa học để phát triển du lịch văn hoá ở huyện Tam Đảo Đề xuất giải pháp, kiến nghị để phát triển du lịch văn hoá ở huyện Tam Đảo trở thành ngành kinh tế mũi nhọn trong sự phát triển du lịch văn hoá ở huyện Tam Đảo. 8. Bố cục của khoá luận Ngoài phần Mở đầu, Kết luận và Tài liệu tham khảo bố cục của khoá luận được chia làm 3 chương: Chương 1: Cơ sở lý luận và thực tiễn của việc nghiên cứu du lịch văn hoá ở huyện Tam Đảo. Chương 2: Thực trạng và tiềm năng phát triển du lịch văn hoá ở huyện Tam Đảo. Chương 3: Giải pháp phát triển du lịch văn hoá ở huyện Tam Đảo. 11 Footer Page 11 of 95. Header Page 12 ofKHOÁ 95. LUẬN TỐT NGHIỆP TRẦN THỊ TỐ TÂM NỘI DUNG CHƯƠNG 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA VIỆC NGHIÊN CỨU DU LỊCH VĂN HOÁ Ở HUYỆN TAM ĐẢO 1.1. Cơ sở lý luận Du lịch là một mặt hoạt động của con người, đã xuất hiện từ khi con người tồn tại trên Trái Đất. Lúc đó điều kiện kinh tế, xã hội còn ở trình độ thấp kém và lạc hậu, cũng đã xuất hiện nhiều chuyến đi giao du của một số người trong xã hội. Với thực tế đó, du lịch là một hoạt động mang tính chất tự nhiên, xã hội loài người càng phát triển nhu cầu tự nhiên của con người ngày càng tăng lên, cũng từ đó nhu cầu du lịch trước đây chỉ có ở một số người đã trở thành nhu cầu xã hội và tính chất xã hội của du lịch bộc lộ rõ ràng. 1.1.1. Quan niệm trước đây về du lịch Trước đây người ta mới chỉ quan niệm du lịch là một hoạt động mang tính chất văn hoá, nhằm thoả mãn nhu cầu giải trí và những nhu cầu hiểu biết của con người, du lịch không được coi là hoạt động kinh tế không mang tính chất kinh doanh và ít được đầu tư để phát triển. Trong nhiều thế kỷ trước đây, du khách hầu hết là những người hành hương, thương nhân, sinh viên và các nho sỹ. Đến đầu thế kỷ 20, du lịch còn dành riêng cho những người khá giả, họ đi du lịch là để giải trí. Còn du lịch ngày nay gắn liền với cuộc sống hàng ngày của hàng triệu người và một hoạt động thực sự bắt đầu từ sau chiến tranh thế giới lần thứ 2. Mặc dù vậy, khi đề cập đến du lịch không ít người lầm tưởng rằng: “ Du lịch chỉ là những kỳ nghỉ hè tầm thường, với các sân bay, bãi biển đông người hoặc hình ảnh các xe du lịch chở khách thăm quan các phố’’. Do đó, muốn cho du lịch phát triển mạnh mẽ và đáp ứng một cách đầy 12 Footer Page 12 of 95. Header Page 13 ofKHOÁ 95. LUẬN TỐT NGHIỆP TRẦN THỊ TỐ TÂM đủ nhu cầu ngày càng tăng của đời sống con người cần có quan niệm đúng đắn về du lịch. 1.1.2. Quan niệm hiện đại về du lịch Hội nghị quốc tế về thống kê du lịch ở Ottawa-Canađa (6/1991) đã đưa ra định nghĩa về du lịch: “ Du lịch là hoạt động của con người đi tới một nơi ở ngoài môi trường thường xuyên (nơi ở thường xuyên của mình) trong một khoảng thời gian ít hơn khoảng thời gian đã được các tổ chức du lịch quy định từ trước, mục đích của chuyến đi không phải là để tiến hành các hoạt động kiếm tiền trong phạm vi một vùng tới thăm.”[Tr14;16] Tại hội nghị Liên Hợp Quốc về du lịch tại Roma-Italia (9/1963) các chuyên gia đã đưa ra định nghĩa về du lịch: “ Du lịch là một tổng hợp các mối quan hệ, hiện tượng và các hành động kinh tế bắt nguồn từ các cuộc hành trình và lưu trú của cá nhân hay tập thể ở bên ngoài nơi ở thường xuyên của họ hay ngoài nước họ với mục đích hoà bình, nơi họ đến lưu trú không phải là nơi làm việc của họ.”[Nguồn Internet;T1, Giáo án điện tử] Theo I.I.Pirojnik 1985 định nghĩa: “ Du lịch được coi là một dạng hoạt động của cư dân trong thời gian rỗi, liên quan với sự di chuyển và lưu lại tạm thời bên ngoài nơi cư trú thường xuyên nhằm mục đích nghỉ ngơi, chữa bệnh, phát triển thể chất và tinh thần, nâng cao trình độ nhận thức văn hoá hoặc thể thao kèm theo việc tiêu thụ các giá trị tự nhiên, kinh tế và văn hoá.”[Tr6;14] Trong: “Luật du lịch của quốc hội nước cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam khoá 11- kỳ 7 (6/2005) đã đưa ra định nghĩa về du lịch như sau: “Du lịch là hoạt động có liên quan đến chuyến đi của con người ngoài nơi cư trú thường xuyên của mình nhằm đáp ứng nhu cầu tham quan, tìm hiểu, giải trí, nghỉ dưỡng trong một khoảng thời gian nhất định”.”[Tr14;16] Để có quan niệm đầy đủ cả về góc độ kinh tế và kinh doanh của du lịch, bộ môn kinh tế du lịch (Đại học kinh tế Quốc Dân Hà Nội) đã đưa ra định nghĩa trên cơ sở tổng hợp những lý luận và thực tiễn hoạt động du lịch trên thế giới và ở Việt Nam những thập niên gần đây: “Du lịch là một ngành kinh 13 Footer Page 13 of 95. Header Page 14 ofKHOÁ 95. LUẬN TỐT NGHIỆP TRẦN THỊ TỐ TÂM doanh bao gồm các hoạt động tổ chức hướng dẫn du lịch sản xuất, trao đổi hàng hoá và dịch vụ của những doanh nghiệp, đáp ứng các nhu cầu về đi lại, lưu trú, ăn uống, thăm quan, giải trí, tìm hiểu và những nhu cầu khác của khách du lịch. Các hoạt động đó phải mang lại lợi ích kinh tế, chính trị, xã hội thiết thực cho những làng du lịch và cho bản thân doanh nghiệp.”[Tr14;16] Như vậy, du lịch là một ngành hoạt động có nhiều đặc thù nhưng lại mang theo tính chất pha trộn, tạo thành một tổng thể hết sức phức tạp. Hoạt động của du lịch vừa có đặc điểm của ngành kinh tế, lại vừa có đặc điểm của ngành văn hoá xã hội. Để hiểu được khái niệm du lịch, chúng ta cần hiểu rõ bản chất của du lịch xét dưới nhiều góc độ khác nhau: * Dưới góc độ nhu cầu của khách du lịch Như một nhu cầu tất yếu, khi cuộc sống khấm khá hơn người ta không chỉ lo kiếm tiền mà còn có nhu cầu vui chơi giải trí và đi du lịch không những đáp ứng nhu cầu đó mà cón giúp con người mở mang tầm hiểu biết giúp chúng ta hoà mình vào thiên nhiên, giúp chúng ta hiểu hơn về thế giới đang sống. Người Phương Tây cũng hiểu du lịch theo nghĩa La Tinh tức là một chuyến du ngoạn. Như vậy, nhu cầu đích thực của du khách là du ngoạn chứ không phải là mang mục đích sinh lợi, không vì nhu cầu kinh tế. Như vậy, bản chất của du lịch xét từ góc độ khách du lịch là du ngoạn để hưởng những giá trị vật chất và tinh thần có tính văn hoá cao. * Từ góc độ các chính sách phát triển du lịch Chính sách phát triển du lịch của các nước đều dựa vào tiềm năng về các di tích lịch sử, di tích văn hoá, hệ sinh thái cảnh quan đất nước, hệ động thực vật, khí hậu. Từ đó mà chọn xây dựng các kế hoạch kinh doanh du lịch và các sản phẩm độc đáo hấp dẫn. Từ các nguyên liệu trên cũng như xây dựng các thiết bị cơ sở hạ tầng tương ứng. Điều đó cũng cho thấy rằng bản chất của du lịch là đến các điểm, 14 Footer Page 14 of 95. Header Page 15 ofKHOÁ 95. LUẬN TỐT NGHIỆP TRẦN THỊ TỐ TÂM tuyến, làng, vùng có giá trị văn hoá đặc sắc. * Dưới góc độ sản phẩm du lịch Sản phẩm đặc trưng của du lịch là các chương trình du lịch, với các nội dung chính là tham quan các di tích văn hoá và cảnh quan thiên nhiên trong điều kiện được phục vụ chu đáo, tận tình. Và hướng dẫn viên du lịch đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc thực hiện các chương trình du lịch đó. Người hướng dẫn viên phải có kiến thức sâu rộng về các giá trị văn hoá thiên nhiên và một vốn ngoại ngữ nhất định, có khả năng tổ chức các đoàn du lịch và phải năng động có thể xử lý nhanh những tình huống bất ngờ. Có như vậy mới gây được ấn tượng sâu sắc với du khách. Dưới góc độ sản phẩm du lịch thì hướng dẫn viên du lịch với khả năng giới thiệu các điểm, tuyến du lịch góp phần nói lên bản chất thẩm nhận những giá trị văn hoá của du lịch. * Dưới góc độ tìm kiếm thị trường Nhiệm vụ của những nhà tiếp thị du lịch là tìm kiếm thị trường, tìm kiếm nhu cầu của khách du lịch. Nhu cầu của khách du lịch rất đa dạng như nhu cầu mua sắm sản phẩm du lịch phản ánh các giá trị văn hoá, các cảnh quan thiên nhiên của mỗi vùng mỗi quốc gia mà họ đến. Như vậy, tiếp thị du lịch có các đặc trưng khác các loại tiếp thị khác. Đó chính là đặc trưng mua đi bán lại nhiều lần, mỗi lần như vậy lại làm tăng khả năng cảm nhận. * Xét dưới tỷ lệ khách hàng Hành trang của các du khách khi đến du lịch mỗi quốc gia thường gọn nhẹ, chủ yếu mang theo tiền để có thể di chuyển dễ dàng đi nhiều, biết nhiều. Du lịch chính là cuộc tìm kiếm các giá trị văn hoá, cảnh quan thiên nhiên chủ yếu để thoả mãn những đòi hỏi đích thực của con người. Tóm lại, xét từ mọi góc độ thì du lịch chính là du ngoạn để được hưởng những giá trị vật chất và tinh thần đặc sắc khác lạ với quê hương mình. Đó 15 Footer Page 15 of 95. Header Page 16 ofKHOÁ 95. LUẬN TỐT NGHIỆP TRẦN THỊ TỐ TÂM chính là các di tích lịch sử, các phong tục tập quán, văn học nghệ thuật, món ăn. Trong đó, quan trọng nhất là các di tích văn hoá, lịch sử, cảnh quan thiên nhiên đặc trưng của nơi đến du ngoại. Vì vậy, chúng ta phải không ngừng nâng cao chất lượng, đa dạng hoá các sản phẩm của du lịch, tạo ra sự hấp dẫn, thu hút khách quốc tế làm cho ngành du lịch Việt Nam phát triển ngày một vững mạnh. 1.1.3. Khái niệm về du lịch Theo từ điển Tiếng Việt: “ Du lịch” là đi xa cho biết xứ lạ khác với nơi mình ở. Triết tự “Du lịch”: “Du” là di chuyển, thay đổi vị trí, không gian. Nó còn có nghĩa là chơi, đi chơi, đi thăm quan… “Lịch” là sự trải qua, kinh qua ( lịch duyệt, từng trải, hiểu biết nhiều, lịch lãm, từng trải, đã kinh qua nhiều nơi, có nhiều vốn sống và kinh nghiệm sống ). Cái gốc của du lịch vẫn là tìm đến những không gian khác với nơi mình sinh sống để hưởng thụ các giá trị vật chất và tinh thần, từ đó nhằm nâng cao chất lượng cuộc sống. Do đó “Du lịch” có nghĩa là đi, đi chơi để được trải nghiệm, mở rộng hiểu biết và có thêm vốn sống. 1.1.4. Khái niệm về du lịch văn hoá Trong mỗi chuyến du lịch thì đối tượng tham quan của du khách là toàn bộ các tài nguyên du lịch nằm trong chuyến hành trình. Nguồn tài nguyên du lịch bao gồm tài nguyên du lịch tự nhiên và tài nguyên du lịch nhân văn. Mỗi dạng tài nguyên đều ẩn chứa trong đó nhiều giá trị như: Giá trị về địa chất địa mạo, giá trị về khối lượng và kích thước, lịch sử, văn hoá. Và tài nguyên du lịch nào cũng được nhìn nhận, xem xét, đánh giá dưới góc độ nhìn văn hoá để phát triển du lịch bền vững. 16 Footer Page 16 of 95. Header Page 17 ofKHOÁ 95. LUẬN TỐT NGHIỆP TRẦN THỊ TỐ TÂM Theo “ Môi trường du lịch Việt Nam” thì : Du lịch văn hoá là hình thức du lịch dựa vào bản sắc văn hoá dân tộc với sự tham gia của cộng đồng nhằm bảo tồn và phát huy giá trị văn hoá truyền thống. Theo tôi : “Du lịch văn hoá” là một dạng hoạt động du lịch mà du khách muốn tìm hiểu các giá trị văn hoá tồn tại trong mỗi đối tượng tham quan để thoả mãn mục đích của du khách. Yếu tố văn hoá tồn tại trong đối tượng thăm quan không thể hiện ra bên ngoài mà nó cần được nhìn nhận, so sánh, đánh giá dưới nhiều góc độ khác nhau để trả lời câu hỏi “nó có ý nghĩa gì?” Tài nguyên du lịch tự nhiên hay tài nguyên du lịch nhân văn dù ít hay nhiều, rõ nét hay không rõ nét thì giá trị văn hoá vẫn tồn tại trong nó. Du lịch văn hoá không chỉ đơn thuần là tìm hiểu các giá trị văn hoá có trong đối tượng tham quan, mà văn hoá còn được thể hiện bằng hành động của du khách thăm quan và việc giữ gìn, phát triển tài nguyên du lịch sao cho có văn hoá. Đó chính là cách ứng xử của con người với tài nguyên du lịch. Như vậy du lịch văn hoá là loại hình du lịch mà khách muốn được thẩm nhận những giá trị văn hoá, bề dày lịch sử của một nước nhằm tìm hiểu về các di tích lịch sử, các danh thắng và phong tục tập quán ở nơi đó. Có du lịch văn hoá cho mọi đối tượng và có cả du lịch văn hóa phục vụ cho công tác nghiên cứu cho một đối tượng chẳng hạn như nghiên cứu tìm hiểu về Văn Miếu, cố đô Huế. Đất nước ta có một bề dày văn hoá lịch sử nên chúng ta phải hết sức coi trọng du lịch văn hóa, hơn nữa chúng ta có nhiều điều kiện thuận lợi để du lịch văn hoá phát triển đặc biệt là ở các tỉnh đồng bằng Bắc Bộ, trong đó chủ yếu là thủ đô Hà Nội và vùng phụ cận. 1.2. Cơ sở thực tiễn 1.2.1. Du lịch - một nhân tố tồn tại tất yếu khách quan của nhu cầu con người Du lịch là một tồn tại tất yếu khách quan của nhu cầu con người, du lịch xuất phát từ nhu cầu nội tại của con người, nó mang tính phổ cập toàn cầu, ở 17 Footer Page 17 of 95. Header Page 18 ofKHOÁ 95. LUẬN TỐT NGHIỆP TRẦN THỊ TỐ TÂM bất cứ nơi đâu trên thế giới con người cũng có nhu cầu được nghỉ ngơi được ưa thích và trở nên rất phổ biến. Người ta đi du lịch không chỉ để nghỉ ngơi mà còn để mở rộng tầm nhìn, mở rộng tầm hiểu biết, tìm hiểu về phong tục tập quán của những vùng miền trong đất nước và cả du lịch ra nước ngoài tìm hiểu về thế giới quanh ta. Thực tế từ những năm 50 của thế kỷ này khi mà nhân dân ở nhiều nước trên thế giới đã đủ ăn, mặc, ở thì du lịch đã trở thành nhu cầu không thể thiếu được bởi lẽ ngoài việc thoả mãn các nhu cầu về giao lưu tình cảm và lý trí, du lịch còn là một hình thức nghỉ dưỡng tích cực nhằm tái tạo lại sức lao động của nhân dân. Trong “ Tuyên bố du lịch Oska ” cũng dự tính đến năm 2010 số lượng khách quốc tế sẽ tăng đến 937 triệu lượt khách. Do vậy, hiểu rõ hiệu quả của kinh doanh du lịch mà nhiều nước coi du lịch là ngành kinh tế mũi nhọn - là “ngành công nghiệp không khói”, là “con gà đẻ trứng vàng”. Để quản lý và kinh doanh du lịch có hiệu quả cần nắm rõ nhu cầu, xu thế đó của con người 1.2.2. Vài nét về du lịch Việt Nam và du lịch Vĩnh Phúc * Vài nét về du lịch Việt Nam Ngành du lịch Việt Nam được thành lập từ năm 1960 theo nghị định số 26/CP của Chính Phủ. Do chiến tranh, nền kinh tế còn thấp, mặt khác do ảnh hưởng của một số nguyên nhân chủ quan và khách quan khác nên du lịch nước ta chưa có điều kiện phát triển. Những năm gần đây, trong tiến trình đổi mới của đất nước, ngành du lịch có những tiến bộ đáng kể đón càng nhiều khách du lịch đến Việt Nam, người Việt Nam về thăm Tổ Quốc và nhân dân đi du lịch trong và ngoài nước. Những đóng góp của ngành du lịch đã góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, thúc đẩy giao lưu văn hoá, làm cho nhân dân thế giới hiểu biết hơn về đất nước và con người Việt Nam, tranh thủ được sự thiện cảm và sự đồng tình ủng hộ của quốc tế đối với chúng ta trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ Quốc. 18 Footer Page 18 of 95. Header Page 19 ofKHOÁ 95. LUẬN TỐT NGHIỆP TRẦN THỊ TỐ TÂM Du lịch góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế của nền kinh tế quốc dân giữa ba khu vực dịch vụ công, nông, lâm, ngư nghiệp tạo ra một thị trường tiêu thụ của cả ba khu vực không chỉ tiêu thụ trong nước mà còn xuất khẩu tại chỗ. Sản phẩm du lịch đã được đa dạng hoá, nhiều sản phẩm du lịch mới được xây dựng và đưa vào khai thác đã tăng sức thu hút khách du lịch, nâng cao giá trị du lịch Việt Nam trong khu vực và trên thế giới. Về hệ thống các doanh nghiệp hiện có khoảng 399 doanh nghiệp lữ hành quốc tế và 1.452 doanh nghiệp trong các trung tâm thành phố lớn. Về kinh doanh lưu trú có khoảng 6.000 cơ sở lưu trú trong địa bàn cả nước trong đó có 761 cơ sở thuộc sở hữu nhà nước, 66 cơ sở thuộc sở hữu liên doanh với nước ngoài. Kinh doanh vật chất và dịch vụ du lịch khác hoạt động có hiệu quả và từng bước đáp ứng nhu cầu của khách du lịch. Nhiều phương tiện vận chuyển được hiện đại hoá tăng về quy mô và chất lượng phục vụ. Từ năm 2000 đến năm 2005 lượng khách đến Việt Nam tăng trưởng trung bình 11%, thu nhập từ du lịch tăng 17%. Lượng khách đến Việt Nam trong thời gian gần đây chủ yếu là từ Châu Á chiếm khoảng 60% trong đó riêng khách Trung Quốc chiếm từ 26% đến 29%, Nhật Bản chiếm khoảng 10%, Đài Loan chiếm 8%. Tổng số khách đến từ Châu Âu chiếm 13,8%, riêng Pháp chiếm khoảng 4%. Khách đến từ Châu Mỹ chiếm khoảng 12% trong đó chủ yếu từ Mỹ chiếm 10%. Khách từ châu Đại Dương chiếm 4% trong đó chủ yếu là người Australia chiếm khoảng 3,8%. Trong quá trình phát triển, hoạt động quản lý nhà nước về du lịch cũng không ngừng được củng cố và từng bước được điều chỉnh cho phù hợp hơn với điều kiện thực tế, nâng cao hiệu lực thực hiện. Để thực hiện thắng lợi mục tiêu đại hội Đảng lần 9 đặt ra phát triển du lịch Việt Nam tương xứng với tiềm năng và thế mạnh của đất nước trở thành một ngành kinh tế mũi nhọn, đòi hỏi phải đặt được các yêu cầu: Tăng trưởng gắn với tốc độ cao, ổn định, góp phần nhiều hơn vào tăng trưởng GDP của cả 19 Footer Page 19 of 95. Header Page 20 ofKHOÁ 95. LUẬN TỐT NGHIỆP TRẦN THỊ TỐ TÂM nước, đóng góp cao hơn vào ngân sách nhà nước, thu hút thêm nhiều lao động thực sự thúc đẩy các ngành kinh tế khác phát triển, thúc đẩy thực hiện chuyển dịch cơ cấu kinh tế nhằm nâng cao sức cạnh tranh của nền kinh tế góp phần thực hiện nhiệm vụ công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước. * Vài nét về du lịch Vĩnh Phúc Vĩnh Phúc là một vùng đỉnh ở châu thổ sông Hồng, khoảng giữa của miền Bắc nước Việt Nam, khu vực chuyển tiếp giữa đồng bằng và miền núi vì vậy có ba vùng sinh thái: đồng bằng ở phía Nam tỉnh, trung du ở phía Bắc tỉnh, vùng núi ở huyện Tam Đảo. Du lịch Vĩnh Phúc trong chiến lược phát triển du lịch cả nước được xác định là nằm trong không gian du lịch miền Bắc. Du lịch, dịch vụ nằm trong cơ cấu kinh tế của tỉnh, sự phát triển của du lịch góp phần vào việc chuyển dịch cơ cấu kinh tế và thúc đẩy các ngành kinh tế khác phát triển. Vĩnh Phúc được thiên nhiên ưu ái ban tặng cho Tam Đảo - một nguồn tài nguyên thiên nhiên phong phú, có hệ động, thực vật, rừng quý hiếm có giá trị kinh tế cao, vừa phục vụ cho nghiên cứu khoa học, vừa có điều kiện để phát triển loại hình du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng. Vĩnh Phúc còn có nhiều tiềm năng du lịch tâm linh chứa đựng tính nhân văn cả về văn hoá vật thể và văn hoá phi vật thể với hàng nghìn di tích lịch sử - văn hoá, căn cứ địa cách mạng. Theo thống kê của Sở văn hoá thể thao và du lịch tỉnh hiện nay toàn tỉnh có 967 di tích lịch sử văn hoá trong đó có 92 di tích được xếp hạng quốc gia, 208 di tích được tỉnh xếp hạng. Đến Vĩnh Phúc, không thể không biết đến đền thờ Hai Bà Trưng, khu danh thắng Tây Thiên thờ Quốc Mẫu Lăng Thị Tiêu, khu du lịch tâm linh Thiền Viện Trúc Lâm Tây Thiên, tháp cổ Bình Sơn… Du lịch khám phá leo núi, du lịch đồng quê, du lịch gắn với các hình thức vui chơi giải trí đang hình thành như đua ngựa, chơi gofl…hứa hẹn những tiềm năng phát triển ngành công nghiệp không khói ở Vĩnh Phúc. 20 Footer Page 20 of 95.