Tài liệu De thi ngu van vao 10(1)

PhÇn I : (7 ®iÓm ) ĐỀ THI VÀO THPT Môn: Ngữ văn Thời gian: 120phút Ta lµm con chim hãt Ta lµm mét cµnh hoa Ta nhËp vµo hoµ ca Mét nèt trÇm xao xuyÕn 1. §o¹n th¬ trªn thuéc t¸c phÈm, t¸c gi¶ nµo ? Ra ®êi trong hoµn c¶nh nµo, hoµn c¶nh s¸ng t¸c Êy cã nãi lªn ®iÒu g× kh«ng ? 2. §Çu bµi th¬, t¸c gi¶ xng “T«i”, ®Õn ®©y l¹i xng “ Ta”, sù thay ®æi Êy cã nghÜa g× ? 3. ViÕt mét ®o¹n v¨n 10 c©u ®Ó ph©n tÝch ®o¹n th¬ trªn ( kiÓu diÔn dÞch, sö dông phÐp thÕ, c©u chøa thµnh phÇn phô chó vµ g¹ch ch©n chóng ). 4. Trong Ng÷ v¨n 9 cßn cã mét v¨n b¶n t¶ khung c¶nh mïa xu©n tuyÖt ®Ñp. em h·y chÐp chÝnh x¸c nh÷ng c©u th¬ t¶ c¶nh mïa xu©n Êy vµ cho biÕt xuÊt xø cña ®o¹n th¬. PhÇn II : ( 3 ®iÓm ) B»ng kiÕn thøc ®· häc vÒ LÆng lÏ Sa Pa, anh ( chÞ ) h·y : 1. Gi¶i thÝch nhan ®Ò LÆng lÏ Sa Pa 2. T¹i sao anh thanh niªn sèng mét m×nh mµ kh«ng thÊy c« ®¬n. 3. §iÒu g× ®· khiÕn «ng ho¹ sÜ c¶m thÊy “NghÖ thuËt víi tÊt c¶ søc m¹nh vµ sù bÊt lùc cña nã”? ĐÁP ÁN PhÇn I : (7 ®iÓm ) Ta lµm con chim hãt Ta lµm mét cµnh hoa Ta nhËp vµo hoµ ca Mét mèt trÇm xao xuyÕn 1. §o¹n th¬ trªn thuéc t¸c phÈm, t¸c gi¶ nµo ? Ra ®êi trong hoµn c¶nh nµo, hoµn c¶nh s¸ng t¸c Êy cã nãi lªn ®iÒu g× kh«ng ? - Bµi th¬ ®îc viÕt vµo th¸ng 11/1980, kh«ng bao l©u tríc khi nhµ th¬ qua ®êi. - HiÓu vÒ hoµn c¶nh s¸ng t¸c cña bµi th¬, t tëng chñ ®Ò cña t¸c phÈm, ta v« cïng c¶m phôc vµ tr©n träng tÊm hån cao ®Ñp, lßng yªu cuéc sèng cña nhµ th¬ : + S¾p ph¶i gi· tõ cuéc ®êi mµ nhµ th¬ vÉn kh«ng buån, kh«ng ch¸n n¶n mµ tr¸i l¹i «ng vÉn c¶m nhËn thÊy vÎ ®Ñp cña mïa xu©n ®Êt trêi, ®Êt níc; vÉn say sa ng©y ngÊt víi vÎ ®Ñp cña ®Êt níc vµo xu©n ®Ó d©ng cho ®êi mét tuyÖt t¸c vÒ mïa xu©n + Nhµ th¬ Thanh H¶i cßn khiÕn cho ®éc gi¶ bao thÕ hÖ ph¶i suy ngÉm vÒ m×nh tríc íc nguyÖn khiªm nhêng mµ v« cïng cao ®Ñp cña nhµ th¬ : muèn ®îc lµm “con chim hãt”; lµm “mét nhµnh hoa” ®Ó ®îc mang tiÕng hãt, ®îc d©ng h¬ng s¾c cho ®êi; mét nèt trÇm xao xuyÕn ®Ó hoµ vµo dµn nh¹c bÊt tËn cña sù sèng. Mçi ngêi h·y mang ®Õn cho cuéc ®êi chung mét nÐt riªng, c¸i phÇn tinh tuý cña m×nh dï rÊt bÐ nhá. 2. §Çu bµi th¬, t¸c gi¶ xng “T«i“, ®Õn ®©y l¹i xng “ Ta“, sù thay ®æi Êy chøa ®ùng nhiÒu ý nghÜa : - Sù chuyÓn ®æi ®¹i tõ nh©n xng tõ “T«i” sang “Ta” míi thÓ hiÖn ®îc m¹ch c¶m xóc ®Æc biÖt cña bµi th¬ : M¹ch c¶m xóc t tëng cña Mïa xu©n nho nhá lµ ®i tõ c¶m xóc tríc mïa xu©n cña thiªn nhiªn, ®Êt níc ®Õn mïa xu©n cña mçi con ngêi trong mïa xu©n lín cña ®Êt níc, thÓ hiÖn kh¸t väng d©ng hiÕn “mïa xu©n nho nhá ” cña m×nh vµo “mïa xu©n lín cña cuéc ®êi chung”. - Më ®Çu bµi th¬, t¸c gi¶ xng “T«i ” T«i ®a tay t«i høng + T«i chØ mét ngêi- c¸ nh©n nhµ th¬ + Nhµ th¬ xng T«i lµ ®Ó thÓ hiÖn c¶m xóc cña m×nh, niÒm say sa ng©y ngÊt cña riªng m×nh tríc vÎ ®Ñp cña mïa xu©n ®Êt trêi. - Sang phÇn hai cña bµi th¬, t¸c gi¶ l¹i xng “ Ta”, sù thay ®æi Êy cã nghÜa ®Æc biÖt : + Nhµ th¬ xng Ta ®Ó thÓ hiÖn c¶m xóc d¹t dµo cña mét c¸i t«i tr÷ t×nh ®ang kh¸t khao hoµ nhËp, d©ng hiªn vµo cuéc ®êi chung réng lín víi mu«n ngêi, víi ®Êt níc cña nhµ th¬. + Ta ®îc ®iÖp l¹i ba lÇn cïng víi c¸c ®éng tõ ( Ta lµm...; Ta lµm..; Ta nhËp...) ®· cô thÓ ho¸ kh¸t väng cao ®Ñp cña Thanh H¶i : lµm con chim cÊt tiÕng hãt , lµm nhµnh hoa to¶ h¬ng, lµm nèt trÇm xao xuyÕn ®Ó nhËp vµo b¶n hoµ ca... + §iÖp tõ Ta ®øng ®Çu ba dßng th¬ kh«ng chØ nh mét lêi kh¼ng ®Þnh niÒm t©m niÖm tha thiÕt, ch©n thµnh cña nhµ th¬ mµ cßn lµ kh¸t väng chung cña nhiÒu ngêi ®îc sèng cã Ých, ®î lµ mét mïa xu©n nhá nhá hoµ vµo mïa xu©n lín cña ®Êt trêi cña ®Êt níc. 3. ViÕt mét ®o¹n v¨n 10 c©u ®Ó ph©n tÝch ®o¹n th¬ trªn ( kiÓu diÔn dÞch, sö dông phÐp thÕ, c©u chøa thµnh phÇn phô chó vµ g¹ch ch©n chóng ). * C¸c bíc tiÕn hµnh - X¸c ®Þnh kiÕn thøc c¬ b¶n cña c©u hái yªu cÇu cho néi dung ph©n tÝch mét khæ th¬ gåm 9 c©u + Néi dung kh¸i qu¸t cña khæ : ¦íc nguyÖn tha thiÕt, ch©n thµnh v« cïng khiªm nhêng vµ cao ®Ñp cña nhµ th¬ + C¸c ý cÇn cã khi ph©n tÝch khæ th¬ : • Nh÷ng h×nh ¶nh ®Ñp tù nhiªn cña thiªn nhiªn ®Ó diÔn t¶ vÎ ®Ñp cña t©m hån lµm con chim hãt, mét nhµnh hoa, mét nèt trÇm... • CÊu tø lÆp l¹i t¹o ra sù ®èi øng chÆt chÏ ... • ý nghÜa cña ®iÖp tõ Ta ... ( nh phÇn trªn ) • ¦íc nguyÖn tha thiÕt, khiªm nhêng mµ ch¸y báng qua c¸c tõ : nho nhá, lÆng lÏ d©ng ... + Ph©n chia c¸c ý cho ®ñ sè c©u theo yªu cÇu cña ®Ò + ViÕt c©u më ®Çu ( sö dông ý kh¸i qu¸t ®o¹n ë trªn ) + T¹o c©u theo yªu cÇu ng÷ ph¸p : phÐp thÕ vµ thµnh phÇn phô chó • Dïng “nh thÕ ” ®Ó thay thÕ cho mét côm tõ kh«ng cÇn ph¶i nh¾c l¹i. • Dïng dÊu g¹ch nèi ®Ó lµm râ h¬n mét ý nhá. - KÕt nèi c¸c c©u thµnh ®o¹n v¨n diÔn dÞch vµ tiÕn hµnh sö ch÷a dÓ hoµn chØnh ®o¹n v¨n. 4. Trong Ng÷ v¨n 9 cßn cã mét v¨n b¶n t¶ khung c¶nh mïa xu©n tuyÖt ®Ñp, em h·y chÐp chÝnh x¸c 4 c©u th¬ t¶ c¶nh mïa xu©n Êy vµ cho biÕt xuÊt xø cña ®o¹n th¬. - Ngµy xu©n con Ðn ®a thoi, ThiÒu quang chÝn chôc ®· ngoµi s¸u m¬i. Cá non xanh tËn ch©n trêi, Cµnh lª tr¾ng ®iÓm mét vµi b«ng hoa. - §o¹n th¬ t¶ c¶nh mïa xu©n trÝch tronng v¨n b¶n C¶nh ngµy xu©n tõ TruyÖn KiÒu cña NguyÔn Du. PhÇn II : ( 3 ®iÓm ) 1. Gi¶i thÝch nhan ®Ò LÆng lÏ Sa Pa - LÆng lÏ Sa Pa lµ mét nhan ®Ò gi¶n dÞ, kh«ng cuèn hót bëi ng«n tõ trau truèt nhng giµu ý nghÜa cã kh¶ n¨ng lµm næi bËt t tëng chñ ®Ò cña t¸c phÈm vµ híng ngêi ®äc vµ néi dung chÝnh cña t¸c phÈm - Nãi ®Õn Sa Pa, ngêi ta thêng nghÜ ®Õn mét vïng ®Êt th¬ méng, yªn tÜnh vµ sù nghØ ng¬i - §Æt hai ch÷ LÆng lÏ tríc ®Þa danh Sa Pa, nhµ v¨n ®· híng ngêi ®äc vµo tr¹ng th¸i, ®Æc ®iÓm cña mét vïng ®Êt vµ nh÷ng con ngêi ë n¬i ®©y : s©u s¾c, kÝn ®¸o, ©m thÇm mµ m·nh liÖt mµ khiªm nhêng. + Nhan ®Ò ®· gîi ra tríc m¾t ®éc gi¶ Sa Pa víi c¶nh s¾c th¬ méng víi b¸t ng¸t mµu xanh cña nói rõng Èn hiÖn trong m©y mï, trong s¬ng nói- n¬i cã ®é cao kh¸ lín so víi mÆt níc biÓn. C¸i lÆng lÏ Êy chØ lµ vÎ bÒ ngoµi cña vïng rõng nói nhng bªn trong nã cßn chøa ®ùng bao vÎ ®Ñp ®Çy chÊt th¬ cña cuéc sèng. + ë n¬i ®©y cã biÕt bao con ngêi ®ang lÆng lÏ cèng hiÕn søc m×nh, ®ang lµm viÖc hÕt tr¸ch nhiÖm cho ®Êt níc. Hai ch÷ lÆng lÏ gîi nh¾c ®Õn nh÷ng c«ng viÖc thÇm lÆng, bÒn bØ, miÖt mµi cña bao ngêi ®ang lµm viÖc ©m thÇm trªn nói cao. C¸i lÆng lÏ Êy ®ang «m trong lßng nhÞp sèng s«i næi, say mª ®Çy ¾p ý nghÜa cña bao con ng êi hiÓu s©u s¾c vÒ gi¸ trÞ cña sù sèng vµ sù cèng hiÕn cña m×nh cho ®Êt níc. 2.T¹i sao anh thanh niªn sèng mét m×nh mµ kh«ng thÊy c« ®¬n v× anh cã : ý thøc tr¸ch nhiÖm vÒ c«ng viÖc vµ lßng yªu nghÒ. ChÝnh t×nh yªu nghÒ nghiÖp vµ ý thøc vÒ gi¸ trÞ cña sù sèng khiÕn anh thanh niªn ë mét m×nh trªn ®Ønh nói lµm c«ng t¸c khÝ tîng mµ cha bao giê thÊy m×nh c« ®¬n + Anh cã nh÷ng suy nghÜ thËt ®óng ®¾n vµ s©u s¾c vÒ mèi quan hÖ gi÷a c«ng viÖc víi cuéc sèng cña mçi con ngêi. Suy nghÜ cña anh ®· khiÕn mäi ngêi c¶m ®éng vµ kh©m phôc : “khi ta lµm viÖc, ta víi c«ng viÖc lµ ®«i, sao gäi lµ mét m×nh ® îc ? Huèng chi viÖc cña ch¸u g¾n víi liÒn víi c«ng viÖc cña bao anh em, ®ång chÝ...cÊt nã ®i, ch¸u buån ®Õn chÕt mÊt” + Anh lu«n ý thøc ®îc tÇm quan träng cña nghÒ nghiÖp m×nh lµ cã Ých cho cuéc sèng; khi biÕt m×nh ®· gãp phÇn vµo chiÕn th¾ng cña kh«ng qu©n b»ng viÖc ph¸t hiÖn mét ®¸m m©y kh«, anh thÊy m×nh “thËt h¹nh phóc” + Anh lu«n cã nh÷ng quyÓn s¸ch lµ b¹n. 3. §iÒu khiÕn «ng ho¹ sÜ c¶m thÊy “NghÖ thuËt víi tÊt c¶ søc m¹nh vµ sù bÊt lùc cña nã” chÝnh lµ vÎ ®Ñp t©m hån vµ ý thøc vÒ sù sèng cña anh thanh niªn lµm c«ng t¸c khÝ tîng trªn ®Ønh Yªn S¬n. - Lµ ngêi cã nh÷ng suy nghÜ s©u s¾c vÒ cuéc sèng vµ con ngêi : §èi diÖn víi anh thanh niªn, «ng ®· c¶m nhËn rÊt s©u s¾c vÎ ®Ñp trong t©m hån anh “ Ngêi con trai Êy ®¸ng yªu thËt, nhng lµm cho «ng nhäc qu¸. Víi nh÷ng ®iÒu lµm cho ngêi ta suy nghÜ vÒ anh. Vµ vÒ nh÷ng ®iÒu anh suy nghÜ...” . - §øng tríc anh thanh niªn, «ng ho¹ sÜ hiÓu vÒ “søc m¹nh nghÖ thuËt vµ sù bÊt lùc cña nã”. ¤ng ho¹ sÜ tõng tr¶i hiÓu : héi ho¹ kh«ng sao thÓ hiÖn næi vÎ ®Ñp t©m hån cña con ngêi anh thanh niªn ®ang lÆng lÏ ©m thÇm cèng hiÕn cho ®Êt níc kia.