Tài liệu đề thi học sinh giỏi ngữ văn 9 có đáp án số 1

Trêng THCS Yªn Th¸i §Ò m«n thi : Ng÷ v¨n Thêi gian lµm bµi : 150 phót Hä vµ tªn ngêi ra ®Ò : NguyÔn ThÞ H¬ng C¸c thµnh viªn thÈm ®Þnh ®Ò(§èi víi nh÷ng m«n cã tõ 2 GV trë lªn): NguyÔn ThÞ Hêng §Ò thi C©u 1( 6 ®iÓm): §äc ®o¹n trÝch sau : “...Nh÷ng lóc rçi, anh ca tõng chiÕc r¨ng lîc, thËn trong, tØ mØ vµ cè c«ng nh ngêi thî b¹c. Ch¼ng hiÓu sao t«i thÝch ngåi nh×n anh lµm vµ c¶m thÊy vui vui khi thÊy bôi ngµ r¬i mçi lóc mét nhiÒu. Mét ngµy, anh ca ®îc mét vµi r¨ng. Kh«ng bao l©u sau, c©y lîc ®îc hoµn thµnh. C©y lîc dµi ®é h¬n mét tÊc, bÒ ngang ®é ba ph©n rìi, c©y lîc cho con g¸i, c©y lîc ®Ó ch¶i m¸i tãc dµi, c©y lîc chØ cã mét hµng r¨ng tha. Trªn sèng lng lîc cã kh¾c mét hµng ch÷ nhá mµ anh ®· gß lng, tÈn mÈn kh¾c tõng nÐt: “ Yªu nhí tÆng Thu con cña ba”. ( ChiÕc lîc ngµ - NguyÔn Quang S¸ng, Ng÷ v¨n 9, tËp I ) a. C¶m nhËn cña em vÒ ®o¹n v¨n trªn. b. X¸c ®Þnh ph¬ng thøc biÓu ®¹t chÝnh cña ®o¹n v¨n. c. T¸c dông cña ph¬ng thøc biÓu ®¹t Êy. C©u 2 ( 4 ®iÓm): ViÕt mét bµi v¨n ng¾n kho¶ng hai tr¨m tõ víi nhan ®Ò: “§iÒu kú diÖu tõ tr¸i tim cña mÑ.” C©u 3( 10 ®iÓm) : “ ¸nh tr¨ng” cña NguyÔn Duy- mét bµi th¬ cã gi¸ trÞ thøc tØnh mäi ngêi. H·y chøng minh. Híng dÉn chÊm ®Ò thi HSG m«n ng÷ v¨n líp 9 A.Yªu cÇu chung - Bµi thi nh»m kiÓm tra kiÕn thøc vµ kü n¨ng cña cña häc sinh vÒ kh¶ n¨ng c¶m thô v¨n häc, lµm v¨n cña häc sinh ®Ó ®¸nh gi¸ ®óng vµ chän ®óng Häc sinh giái cÊp HuyÖn. - §iÓm bµi thi lµ 20, chiÕt ®Õn 0,5. §iÓm bµi thi lµ ®iÓm tæng c¸c c©u ®Ò. B.Yªu cÇu cô thÓ: C©u 1: §iÓm = 6 ® * Yªu cÇu vÒ kiÕn thøc: - - a . - Häc sinh c¶m nhËn ®îc t×nh c¶m cña anh S¸u ®èi víi con g¸i qua viÖc tËp trung vµo lµm chiÕc lîc ngµ mét c¸ch tØ mØ, chu ®¸o ®Ó thùc hiÖn lêi høa víi con. - NghÖ thuËt miªu t¶ tinh tÕ, lêi v¨n ®Çy xóc ®éng, c¸ch sö dông nghÖ thuËt so s¸nh, c©u v¨n dµi, nhiÒu vÕ, sö dông nhiÒu dÊu phÈy, lÆp l¹i nhiÒu lÇn tõ “ c©y lîc”... ®· kh¾c ho¹ t×nh c¶m râ nÐt cña anh S¸u dµnh cho con g¸i dån c¶ vµo viÖc lµm c©y lîc. - Ngêi cha nh mét nghÖ nh©n thùc sù ®ang dån hÕt t©m søc cho t¸c phÈm nghÖ thuËt duy nhÊt trong ®êi «ng, ®ã lµ c©y lîc cho con g¸i, biÓu thÞ s©u s¾c nhÊt cña t×nh cha ... * yªu cÇu vÒ kü n¨ng: Häc sinh biÕt viÕt thµnh mét bµi v¨n nhá hoÆc mét ®o¹n v¨n hoµn chØnh vÒ kiÓu bµi c¶m nhËn. - BiÕt dïng tõ, ®Æt c©u, kü n¨ng x©y dùng ®o¹n, c¶m xóc tèt. - C¶m thô ®îc vÎ ®Ñp cña ®o¹n v¨n. * Cho ®iÓm: - §¹t c¸c yªu cÇu trªn: Cho 4 ®iÓm - §¹t c¸c yªu cÇu vÒ kiÕn thøc, kü n¨ng x©y dùng ®o¹n cha tèt: 3 ®iÓm. - §¹t c¸c yªu cÇu vÒ kü n¨ng, kiÕn thøc ®¹t 1/2 : Cho 2 ®iÓm - Bµi viÕt cßn chung chung, cha x¸c ®Þnh râ c¸c ®¬n vÞ kiÕn thøc, kü n¨ng non : cho 1 ®iÓm b. Ph¬ng thøc biÓu ®¹t chñ yÕu: Tù sù kÕt hîp miªu t¶ vµ biÓu c¶m. ( 1 ®iÓm) c. T¸c dông : Lµm næi bËt dông ý ngîi ca t×nh cha con cña anh S¸u th«ng qua viÖc dån hÕt t©m søc vµo lµm chiÕc lîc ngµ. ( 1 ®iÓm) ( C¸c møc ®iÓm kh¸c gi¸m kh¶o tù chiÕt) Lu ý: Häc sinh b¶ng B kh«ng lµm c©u c, häc sinh b¶ng C kh«ng lµm c©u b. c nhng vÉn cho ®iÓm tèi ®a ë c©u ®· quy ®Þnh. C©u 2: §iÓm = 4 ® * Yªu cÇu vÒ kiÕn thøc: - Häc sinh biÕt viÕt mét bµi v¨n nhá kho¶ng vµi tr¨m tõ díi nhiÒu h×nh thøc: Tù sù, biÓu c¶m, nghÞ luËn ... vÒ ®Ò tµi : §iÒu kú diÖu tõ tr¸i tim cña mÑ. - Bµi v¨n ph¶i thÓ hiÖn ®îc sù ngîi ca vµ t×nh c¶m mÕn yªu, kÝnh träng dµnh cho mÑ v× nh÷ng ®iÒu tèt ®Ñp nhÊt trong t×nh c¶m cña mÑ dµnh cho con : t×nh yªu, lßng nh©n hËu, vÞ tha, sù hy sinh thÇm lÆng, sù t¶o tÇn, ch¾t chiu, chÞu th¬ng chÞu khã cña mÑ... Nh÷ng suy nghÜ cña b¶n th©n vÒ mÑ vµ thÓ hiÖn lßng biÕt ¬n Êy b»ng hµnh ®éng. * Yªu cÇu vÒ kü n¨ng : - Bµi viÕt ph¶i cã bè côc trän vÑn, hoµn chØnh, chÆt chÏ dï ë díi d¹ng nµo. - Ph¶i ®Çy ®ñ néi dung ®Ó thÓ hiÖn râ chñ ®Ò bµi v¨n. - C©u v¨n m¹ch l¹c, tr«i ch¶y, diÔn ®¹t tèt. - Kh«ng viÕt qu¸ dµi h¬n nhiÒu so víi yªu cÇu hai tr¨m tõ. * BiÓu ®iÓm: - §¹t tÊt c¶ c¸c yªu cÇu trªn: Cho 4 ®iÓm - §¹t 2/3 sè ý néi dung, kü n¨ng tèt: Cho3 ®iÓm - §¹t 1/2 sè ý néi dung, kü n¨ng non: Cho 1,5 - 2 ®iÓm - ViÕt chung chung, s¬ sµi: : Cho 1 ®iÓm ( C¸c møc ®iÓm cßn l¹i gi¸m kh¶o tô chiÕt) C©u 3: §iÓm = 10 ® * Yªu cÇu vÒ kiÕn thøc: - BiÕt c¸ch chøng minh ®Ó lµm s¸ng tá nhËn ®Þnh vÒ gi¸ trÞ cña bµi th¬ “¸nh tr¨ng”: Gi¸ trÞ thøc tØnh mäi ngêi. - Bµi th¬ lµ c©u chuyÖn nhá, t©m t×nh. Tõ c©u chuyÖn riªng cña mét c¸ nh©n, bµi th¬ cÊt lªn lêi tù nh¾c nhë thÊm thÝa vÒ th¸i ®é, t×nh c¶m ®èi víi nh÷ng n¨m th¸ng gian lao, t×nh nghÜa. - Bµi th¬ kh«ng chØ lµ c©u chuyÖn cña c¸ nh©n nhµ th¬, chuyÖn cña mét ngêi mµ lµ chuyÖn cña c¶ mét thÕ hÖ: ThÕ hÖ ®· tõng tr¶i qua n¨m th¸ng gian khæ cña chiÕn tranh, tõng g¾n bã víi thiªn nhiªn, víi nh©n d©n t×nh nghÜa, giê ®îc sèng trong hßa b×nh, ®îc tiÕp xóc víi nhiÒu ph¬ng tiÖn hiÖn ®¹i, håi tëng vÒ qu¸ khø... + Qóa khø ®îc thÓ hiÖn tõ “ håi nhá”, “ håi chiÕn tranh”...gian khæ, khã kh¨n ®Êy nhng ngµy Êy “ vÇng tr¨ng thµnh tri kû”, th©n quen, gÇn gòi víi con ngêi... + Khi hßa b×nh, ®îc sèng trong nh÷ng ph¬ng tiÖn hiÖn ®¹i, cã “¸nh ®iÖn, cöa g¬ng” v»ng tr¨ng bçng trë nªn xa l¹ “ nh ngßi dng qua ®êng”. §ã lµ th¸i ®é sèng thê ¬, l¹nh nh¹t... + §Ó ®Õn khi trong mét ®ªm mÊt ®iÖn, bËt tung c¸nh cöa cña c¨n phßng, ¸nh tr¨ng xa l¹i hiÖn ra ®Ó con ngêi cã dÞp trë vÒ víi qu¸ khø trong rng rng c¶m ®éng “ nh lµ ®ång lµ bÓ, nh lµ s«ng lµ rõng”. H×nh ¶nh vÇng tr¨ng “ cø trßn vµnh v¹nh” “im ph¨ng ph¾c” nhng còng ®ñ lµm cho t¸c gi¶ “ giËt m×nh”... §ã lµ sù nh¾c nhë : qu¸ khø vÉn vÑn nguyªn, ®Ñp ®Ï, ch¼ng thÓ phai mê. Tr¨ng chÝnh lµ qu¸ khø vÑn nguyªn Êy. Con ngêi cã thÓ v« t×nh, cã thÓ l·ng quªn nhng thiªn nhiªn nghÜa t×nh lu«n trßn ®Çy, m·i m·i. - NguyÔn Duy ®· mîn c¸i “giËt m×nh” ®Ó giãng lªn mét håi chu«ng c¶nh tØnh nh¾c nhë mäi ngêi, nhÊt lµ thÕ hÖ cña «ng kh«ng ®îc phÐp l·ng quªn qu¸ khø, cÇn cã tr¸ch nhiÖm, coi qu¸ khø lµ ®iÓm lùa cho cho hiÖn t¹i, lÊy qu¸ khø ®Ó soi vµo hiÖn t¹i. Thuû chung víi vÇng tr¨ng chÝnh lµ thuû chung víi qu¸ khø - Bµi th¬ ®Æt ra vÊn ®Ò th¸i ®é ®èi víi qu¸ khø, ®èi víi ngêi ®· khuÊt, víi chÝnh m×nh, gîi lªn c¶m xóc “uèng níc nhí nguån” vµ ®¹o lý truyÒn thèng d©n téc. * Yªu cÇu vÒ kü n¨ng: - Häc sinh biÕt viÕt mét bµi v¨n chøng minh, lËp luËn chÆt chÏ, sö dông dÉn chøng linh ho¹t ®Ó lµm s¸ng tá vÊn ®Ò. - C¶m xóc tèt, c©u v¨n tr«i ch¶y, m¹ch l¹c, x©y dùng vµ tæ chøc tèt ®o¹n v¨n chøng minh. * BiÓu ®iÓm: - §¹t tÊt c¶ c¸c yªu cÇu trªn: Cho 10 ®iÓm - §¹t c¸c yªu cÇu vÒ kiÕn thøc, kü n¨ng lµm bµi cha thËt tèt : 7- 8 ®iÓm - §¹t 1/2 ý vÒ néi dung, kü n¨ng ®¶m b¶o: 5-6 ®iÓm - §¹t 1/3 sè ý néi dung, kü n¨ng cßn non: 3- 4 ®iÓm - Bµi viÕt cßn chung chung, s¬ sµi : 1-2 ®iÓm ( C¸c møc ®iÓm cßn l¹i gi¸m kh¶o tù chiÕt)