Tài liệu đề tàinghiên cứu nhu cầu dinh dưỡng và thức ăn cá basa

TRÆÅÌNG ÂAÛI HOÜC CÁÖN THÅ KHOA NÄNG NGHIÃÛP Baïo caïo täøng kãút âãö taìi nghiãn cæïu cáúp træåìng NGHIÃN CÆÏU NHU CÁÖU DINH DÆÅÎNG VAÌ CHÃÚBIÃÚN THÆÏC ÀN NUÄI CAÏBASA (Pangasius bocourti) Cå quan chuítrç: Viãûn Haíi saín Chuínhiãûm âãö taìi: Ts. Nguyãùn Thanh Phæång Caïn bäüphäúi håüp chênh: Ths. Tráön Thë Thanh Hiãön Ks. Buìi Thë Bêch Hàòng Ks. Mai Viãút Thi Ks. Huyình Thë Tuï 1999 0 1. Giåïi thiãûu CaïBasa Pangasius bocourti hiãûn laìâäúi tæåüng quan troüng cuía nghãö nuäi caïbeìtrãn säng åí Âäöng Bàòng Säng Cæíu Long, âàûc biãût laìåíìcaïc Tènh An Giang vaìÂäöng Thaïp. Saín læåüng nuäi caïbeìngaìy caìng gia tàng vaìsaín pháøm caïâäng laûnh âaîvaìâang âæåüc xuáút kháøu sang caïc thë træåìng Cháu Áu vaìMyî. Nàm 1996 saín læåüng caïBasa nuäi beìâaût hån 27.000 táún, vaìcoïhån 3.000 beìâang nuäi våïi caïc kêch cåíkhaïc nhau (Phæång 1996). Tæìnàm 1994 váún âãö nghiãn cæïu vãö sinh saín âaîâæåüc âàût ra vaìâãún nay âaîâaût nhiãöu thaình cäng vãö lénh væûc sinh saín nhán taûo. Song våïi våïi viãûc phaït triãøn kyîthuáût sinh saín nhán taûo, caïc nghiãn cæïu vãö thæïc àn cho caïbasa giai âoaûn bäüt (Huìng vaìLiãm, 1998) vaìnhu dinh dæåîng cuía caïåícaïc giai âoaûn giäúng nhoívaì giäúng låïn cuîng âæåüc âàût ra vaìtiãún haình (Phæång vaìHiãön 1999). Tuy nhiãn, caïc nghiãn cæïu cuía caïc giaíchè táûp trung vaìo cháút âaûm maìchæa coïnghiãn cæïu naìo liãn quan tåïi cháút bäüt âæåìng (cháút bäüt âæåìng) vaìcháút beïo (cháút beïo) cuîng nhæ kyîthuáût cho àn vaìchãúbiãún thæïc àn cho nuäi caï. Hån næîa, caïbasa laìloaìi caïâàûc thuìcuía Vãût Nam, Laìo vaìCambodia, cho nãn chæa tçm tháúy mäüt taìi liãûu naìo trãn thãúgiåïi noïi vãö dinh dæåîng cuía loaìi caïnáöy. Nghiãn cæïu náöy âæåüc âàût ra våïi muûc tiãu laìnghiãn cæïu bäø sung cho caïc nghiãn cæïu træåïc âáy âãø coïâæåüc caïc säúliãûu hoaìn chènh vãö nhu cáöu dinh dæåîng cuía loaìi caïnáöy vaìchãúbiãún vaìsæí duûng thæïc àn âãø nuäi loaìi caïnáöy nhàòm caíi thiãûn hiãûu quaívãö sæíduûng thæïc àn mang tênh dán gian âang âæåüc duìng phäø biãún trong nghãö nuäi caïnáöy. 2. Näüi dung cuía nghiãn cæïu 2.1. Thê nghiãûm 1: Âaïnh giaïsæûaính hæåíng cuía haìm læåüng cháút bäüt âæåìng (cháút bäüt âæåìng) khaïc nhau trong thæïc àn lãn sinh træåíng vaìhiãûu quaísæíduûng thæïc àn vaìthaình pháön hoïa hoüc cå thãø caïbasa (Pangasius bocourti) giai âoaûn giäúng 2.2.Thê nghiãûm 2: Âaïnh giaïsæû aính hæåíng cuía tè lãûcháút beïo vaìcháút bäüt âæåìng khaïc nhau trong thæïc àn lãn tàng træåíng, hiãûu quaísæíduûng thæïc àn vaìthaình pháön hoïa hoüc cå thãø caï basa giäúng (Pangasius bocourti). 2.3.Thê nghiãûm 3: Nuäi thæûc nghiãûm caïBasa trong läöng sæíduûng thæïc àn phäúi chãúdæûa theo nhu cáöu dinh dæåîng cuía caï 1 3. Váût liãûu vaìphæång phaïp nghiãn cæïu 3.1 Máùu váût thê nghiãûm Caïthê nghiãûm laìcaïgiäúng saín xuáút nhán taûo taûi traûi caïÂaûi hoüc Cáön thå, kêch cåíâäöng âãöu vaì khäng bãûnh. Caïâæåüc æång tæìcaïhæång lãn kêch cåílaìm thê nghiãûm trong bãø xi-màng bàòng thæïc àn viãn (32% âaûm). Kêch cåícaïthãø trung bçnh theo nghiãûm thæïc cuía thê nghiãûm 1 tæì32.1 to 32.4g, thê nghiãûm 2 khoaíng 18g vaìthê nghiãûm 3 tæì14-17g. Caïâæåüc thuáön hoïa trong hãûthäúng thê nghiãûm mät tuáön træåïc khi tiãún haình thê nghiãûm. 3.2 Hãûthäúng bãø thê nghiãûm Thê nghiãûm 1 vaì2 âæåüc tiãún haình trong hãûthäúng næåïc chaíy traìn vaìtæûlaìm saûch gäöm 15 bãø xi-màng 400 lit/bãø, coïsuûc khê. Næåïc duìng cho thê nghiãûm laìnæåïc giãúng våïi læu täúc næåïc chaíy laì 2.8 to 3.2 lêt/phuït. Thê nghiãûm 3 âæåüc thæûc hiãûn trong läöng nhoíâàût trong ao, läöng âæåüc laìm tæì læåïi täøng håüp, sáûm maìu (2m daìi x 1.6 äüng x 1.4 cao) âæåüc âàût trong ao nuäi caï. 3.3 Phæång phaïp bäútrê thê nghiãûm Táút caícaïc thê nghiãûm âãöu âæåüc bäútrê theo phæång phaïp hoaìn toaìn ngáùu nhiãn våïi 3 láön láûp laûi. 3.3.1 Thê nghiãûm 1 Máût âäücaïbäútrê vaìo bãø laì12 con/bãø nhæng træåïc khi thê nghiãûm bàõt âáöu thç thu 1 caïâãø phán têch thaình pháön hoïa hoüc cå thãø. Caïâæåüc cho àn 4 láön/ngaìy luïc 7:00, 10:30; 13:30 vaì17:30 hr. våïi læåüng laì5.5 to 6% troüng læåüng thán. Nàm cäng thæïc thæïc àn thê nghiãûm (chæïa 35% cháút âaûm dæûa theo baïo caïo cuía Phæång vaìctv. 1998) âæåüc phäúi chãúvåïi haìm læåüng cháút bäüt âæåìng (tæìnguyãn liãûu dextrin) khaïc nhau. Caïc thæïc àn thê nghiãûm gäöm 20, 27, 35, 40 vaì46.2% cháút bäüt âæå ìng våïi nàng læåüng thä tæång æïng laì3.35, 3.66, 3.94, 4.19 and 4.47 Kcal/g (Baíng 1.1). Thæïc àn âæåüc chuáøn bë bàòng caïch träün nguyãn liãûu âaîâæåüc cán sàôn, sau âoïcho dáöu vaìnæåïc cáút vaìo cho tåïi khi âæåüc mäüt häùn håüp deío. Häøn håüp thæïc àn âæåüc eïp qua cäúi xay thët coïmàõt læåïi 3-mm âãø taûo såüi vaìsáúy trong tuísáúy åínhiãût âäü55oC. Thæïc àn khä âæåüc laìm våíthaình viãn våïi kêch cåíphuìhåüp vaìtræîtrong tuíâong -18oC âãø sæíduûng trong thåìi gian thê nghiãûm. 3.3.2 Thê nghiãûm 2 Hai mæåi caïâæåüc thaívaìo mäùi bãø vaìtræåïc khi thê nghiãûm thu 1 caïåímäùi bãø âãø phán têch thaình pháön hoïa hoüc cå thãø. Caïâæåüc cho àn 4 láön trong ngaìy (7:00, 10:30; 13:30 vaì17:30) våïi kháøu pháön àn trong ngaìy laì5.5 âãún 6% troüng læåüng thán. 2 Nàm loaûi thæïc àn thê nghiãûm coïmæïc âaûm laì35% (tæìâaûm bäüt caïvaìbäüt huyãút). Täøng nàng læåüng cuía thæïc àn laì4.02 âãún 4.42 Kcal/g, trong âoïnàng læåüng tæìcháút âaûm chiãúm tæì1.97 âãún 2.02 Kcal/g, pháön nàng læåüng coìn laûi tæìcháút bäüt âæåìng (dextrin) vaìdáöu (âáûu naình vaìdáöu thæûc váût) theo tè lãûkhaïc nhau gäöm thæïc àn 1 (86% cháút bäüt âæåìng : 13 dáöu), thæïc àn 2 (67% : 33%), thæïc àn 3 (54% : 46%), thæïc àn 4 (42% : 58%) vaìthæïc àn 5 (19% : 81%) (Baíng 2.1). Caïch chuáøn bë thæïc àn thi nghiãûm vaìphæång phaïp phán têch thaình pháön hoïa hoüc cuía thæïc àn âæåüc chuáøn bë giäúng nhæ mä taítrong pháön 1. Cäng thæïc phäúi chãúvaìcháút læåüng thæïc àn âæåüc trçnh baìy trong baíng 2.1. 3.3.3 Thê nghiãûm 3 Máût âäücaïthê nghiãûm laì140 con/läöng 47 caï/m 3 næåïc. Caïâæåüc thuáön dæåîng åíâiãöu kiãûn läöng trong mäüt tuáön âáöu træåïc khi bàõt âáöu thê nghiãûm. Caïâæåüc àn 2 láön trong ngaìy (7:30 vaì16:30) giäúng nhæ nuäi ngoaìi thæûc tãú(Phæång 1998). Tè lãûcho àn laì3-3.5% troüng læåüng thán âäúi våïi thæïc àn 1 vaì2 (thæïc àn khä) (Phæång vaìHiãön 1999), vaì1.76% troüng læåüng thán åíthæïc àn 3 (thæïc àn khä) theo thæûc tãú(Phæång 1998). Ba loaûi thæïc àn âæåüc sæíduûng trong thê nghiãûm gäöm thæïc àn 1 (35.5% âaûm) âæåüc tênh toaïn dæûa theo nhu cáöu dinh dæåîng cuía caï, nhæng sao cho giaïtháúp nháút bàòng mäüt láûp trçnh nhoítrãn pháön mãöm excel. Thæïc àn 2 baïn trãn thë træåìng âæåüc (do nhaìmaïy PROCONCO saín xuáút) vaìthæïc àn 3 âæåüc phäúi chãúdæûa theo cäng thæïc ngæåìi dán sæíduûng. Phæång phaïp chuáøn bë thæïc àn 1 âæåüc mä taítrong thê nghiãûm 1 nhæng thæïc àn 3 âæåüc chuáøn bë bàòng caïch náúu táúm, caïtaûp, rau muäúng trong 30 phuït, sau âoïcho thãm caïm vaìvitamin. Häùn håüp náúu sau khi âãø nguäüi âæåüc eïp thaình viãn. 3.4 Quaín lyïthê nghiãûm Âäúi våïi caïc thê nghiãûm trong bãø thç bãø âæåüc thay næåïc vaìræía saûch hoaìn toaìn vaìo ngaìy thu máùu. Nhiãût âäüvaìpH âæåüc âo haìng ngaìy luïc 7:30 trong khi âoïoxy hoìa tan âo haìng tuáön bàòng maïy âo âa chæïc nàng (U-10, Horaba). Trong suäút thåìi gian thê nghiãûm caïc yãúu täúmäi træåìng cuía thê nghiãûm 1 ráút êt, nhiãût âäünæåïc tæì 27.9±0.35oC, oxy hoìa tan 5.8±0.35mg/l vaì pH 6.9±0.17. Trong thê nghiãûm 2 yãúu täúmäi træåìng thay âäøi ráút êt. Nhiãût âäünæåïc laì28.6±0.35oC, oxy hoìa tan 5.2±0.35mg/l vaìpH 7.1±0.17. Thê nghiãûm läöng âàût trong ao thç næåïc ao âæåüc trao âäøi khoaíng 15% mäùi 2 ngaìy. Ao coïhai maïy quaût næåïc âæåüc âàût åí2 âáöu vaìhoaût âäüng 24 giåì/ngaìy. Nhiãût âäü, pH, haìm læåüng oxy hoìa tan vaìâäüâuûc âæåüc âo haìng tuáön vaìo luïc 7:30 saïng. Trong suäút quaïtrçnh thê nghiãûm, caïc chè tiãu mäi træåìng tæång âäúi äøn âënh, nhiãût âäü næåïc laì 27.1±3.26oC, oxy hoìa tan laì 4.29±0.67mg/l, âäüâuûc 10-15cm vaìpH laì7.06±0.11. 3 3.5 Phæång phaïp phán têch Thaình pháön hoïa hoüc cuía thæïc àn vaìcå thãø caïâæåüc phán têch theo phæång phaïp sau: a. Âäüáøm (moisture content) laìlæåüng máút âi sau khi sáúy máùu trong tæísáúy åínhiãût âäü 105oC trong 4-5 giåì(hay âãún khi khäúi læåüng khäng âäøi). Âäüáøm (%) = Trong âoï: Wi: Wf: b. 100 *(Wi - Wf)/Wi khäúi læåüng máùu træåïc khi sáúy khäúi læåüng máùu sau khi sáúy Cháút beïo: âæåüc tênh qua quaïtrçnh trêch ly máùu trong dung dëch chloroform noïng trong hãûthäúng Soxhlet. Cháút beïo laìtroüng læåüng pháön thu âæåüc sau khi trêch ly vaìsáúy trong tuísáúy (nhiãût âäü105oC trong 4-5 giåì). Cháút beïo (%) = 100 * (khäúi læåüng cháút beïo / khäúi læåüng máùu) c. Tro: laìpháön phoïsaín cuía máùu sau khi âäút chaïy máùu 5 phuït vaìnung máùu trong tuínung 4-5 giåìåínhiãût âäü550oC. Tro (%) = 100 * (khäúi læåüng tro / khäúi læåüng máùu) d. Cháút âaûm (cháút beïo) âæåüc phán têch bàòng phæång phaïp Kjeldahl (AOAC, 1965). Máùu âæåüc cäng phaïtrong dung dëch H2O2 vaìH2SO4 vaìsau âoïchæng cáút âãø xaïc âënh læåüng nitå. Âaûm thä (crude protein) âæåüc tênh bàòng caïch nhán täøng læåüng nitå våïi hãû säú6.25 (ADCP, 1979). Âaûm thä (%) = e. 100 * (khäúi læåüng cháút âaûm / khäúi læåüng máùu) Cháút xå: máùu âæåüc thuíy phán trong trong dung dëch acid vaìbazå. Cháút xå laìtroüng læåüng phoïsaín cuía máùu sau khi áúy trong tuíáúy åínhiãût âäü105 oC trong 4-5hr. Cháút xå (%) = 100*( khäúi læåüng cháút xå / khäúi læåüng máùu) 4 f. Chiãút cháút khäng âaûm (NFE) (hay cháút bäüt âæåìng) laìphán coìn laûi cuía máùu sau khi træìâi caïc cháút trãn (âäüáøm, cháút beïo, cháút xå, cháút âaûm, tro). Chiãút cháút khäng âaûm (%) = 100-( âäüáøm, cháút beïo, cháút xå, cháút âaûm, tro) Phæång phaïp tênh toaïn sinh træåíng vaìhiãûu quaísæíduûng thæïc àn a. Täúc âäüsinh træoíng ngaìy (Daily weight gain - DWG) = (Wf-Wi)/t Trong âoï: Wi: Wf: T: khäúi læåüng âáöu khäúi læåüng cuäúi thåìi gian thê nghiãûm (ngaìy) b. Hãûsäútiãu täún thæïc àn (Feed per gain - FGR) = (thæïc àn sæíduûng/ tàng troüng) Thu tháûp vaìxæílyïsäúliãûu Trong thê nghiãûm 1 vaì2 thç troüng læåüng caïâæåüc cán træåïc khi bàõt âáöu thê nghiãûm vaìmäùi 7 ngaìy trong thåìi gian 35 ngaìy våïi thê nghiãûm 1 vaì28 ngaìy våïi thê nghiãûm 2. Thê nghiãûm 3 thç cán troüng læåüng caïmäùi 14 ngaìy mäüt láön trong 98 ngaìy. Mäùi láön cán bàõt ngáùu nhiãn tæì20-30 caï. Cuäúi thê nghiãûm 6-10 caïtæìmäùi nghiãûm thæïc âæåüc thu âãø phán têch thaình pháön hoïa hoüc. Tàng troüng tuyãûn âäúi (Daily weight gain - DWG, g/ngaìy), tè lãûsäúng, hãûsäúchuyãùn hoïa thæïc àn (FGR), vaìthaình pháön hoïa hoüc cå thãø caïâæåüc tênh toaïn theo giaïtrë trung bçnh phán têch thäúng kãûduìng chæång trçnh STATGRAPHICS, sæûkhaïc biãût giæîa caïc nghiãûm thæïc duìng phæång phaïp Duncan (p<0.05). Baíng 1: Thaình pháön hoïa hoüc cuía thæïc àn thê nghiãûm våïi haìm læåüng cháút bäüt âæåìng khaïc nhau (tæìdextrin) Nguyãn liãûu (%) Häøn håüp bäüt caïvaìbäüt huyãút (1) Dextrin (2) Dáöu âáûu naình Dáöu thæûc váût Vitamin (3) CMC Cháút xå (cellulose) 5 Thaình pháön hoïa hoüc Âaûm thä Beïo thä Âäüáøm Tro Cháút bäüâæoìng (NFE) Nàng læåüng thä (Kcal/g)(4) (1) Hai pháön bäüt caïvaìmäüt pháön bäüt huyãút (2) Dextrin laìmäüt âæåìng âån âæåüc thuíy phán mäüt pháön, dãùtiãu hoïa hån tinh bäüt (Singh and Nose, 1967). Dextrin duìng trong thê nghiãûm laìsaín pháøm tinh khiãút (3) Häøn håüp Vitamin laì saín pháøm cuía Rhone-Poulenc, VEMEVIT. N o. 9. Trong 1 kg häøn håüp, Vit. A: 2.000.000 IU; Vit. D3: 400.000 IU; Vit. E: 12.000 mg; Vit. K: 480 mg; Vit. B1: 800 mg; Vit. B2: 800 mg; Vit B6: 500 mg; acide nicotinic: 5.000 mg; pantothenate de calcium D: 2.000 mg; Vit. B12: 2,000 mg; acide folique: 160 mg; Microvit H 2000: 1,000 mg; Vit. C: 100.000 mg; Fe++: 1.000 ppm; Zn++: 3.000 ppm; Mn++: 2.000 ppm; Cu++: 100 ppm; Iode: 20 ppm; Co++: 10 ppm; Methionine: 30.000 mg; Lysine 25.000 mg; Sulfathiazole: 10,000 mg et Antioxidan (BHT): 2,000 mg. (4) Nàng læåüng thä âæåüc tênh trãn cå såí: âaûm = 5.65, beïo = 9.45, vaìNFE = 4.20 Baíng 2: Thaình pháön hoïa hoüc cuía caïc nguyãn liãûu vaìthæïc àn thê nghiãûm Nguyãn liãûu (%) Häùn håüp bäüt caïvaìbäüt huyãút(1) Dextrin Dáöu âáûu naình Dáöu thæûc váût Vitamin (2) CMC Tráúu Thaình pháön hoïa hoüc Cháút beïo Cháút beïo Xå ÁØm âäü Tro Chiãút cháút khäng âaûm (NFE) Täøng nàng læåüng (Kcal/g)(3) (1) Häøn håüp gäöm 2 pháön bäüt caïvaìmäüt pháön bäüt huyãút. (2) Thaình pháön cuía Vitamin trçnh baìy baíng 1 (3) Nàng læåüng âæåüc tênh dæûa treãn cå baín : cháút beïo = 5.65, cháút beïo = 9.45, vaìNFE = 4.20 6 Baíng 3: Thaình pháön hoïa hoüc cuía thæïc àn thê nghiãûm Thaình pháön (%) Thæïc àn 1 Bäüt caï Bäüt âáûu naình Caïm Bäüt mç Vitamin(1) Táúm Rau muäúng Caïtaûp Âaûm Måî Xå ÁØm âäü Tro NFE Täøng nàng læåüng (Kcal/g)(2) Giaïthæïc àn (VND/kg) (*) Troüng læåüng tæåi ( Giaïthaình thæïc àn âæåüc theo troüng læåüng khä. Giaï1kg thæïc àn æåït laì2.568 âäöng, vaì3.1kg thæïc àn æåït âæåüc 1kg thæïc àn khä. 3. Kãút quaí 3. 1. Thê nghiãûm 1: Âaïnh giaïsæûaính hæåíng cuía haìm læåüng cháút bäüt âæåìng (cháút bäüt âæåìng) khaïc nhau trong thæïc àn lãn sinh træåíng vaìhiãûu quaísæíduûng thæïc àn vaì thaình pháön hoïa hoüc cå thãø caïbasa (Pangasius bocourti) giai âoaûn giäúng 3.1.1 Sinh træåíng vaìtè lãûsäúng cuía caï Tè lãûsäúng trung bçnh cuía caïåícaïc nghiãûm thæïc dao âäüng tæì97-100% vaìkhaïc biãût khäng coïyï nghéa thäúng kã åímæïc (p<0.05). Troüng læåüng cuäúi vaìtàng træåíng ngaìy (DWG) gia tàng theo sæû gia tàng cháút bäüt âæåìng trong thæïc àn tæì20.0% âãún 46.2%. Tuy nhiãn, tàng troüng cuía caïgiæîa caïc nghiãûm thæïc chæa biãøu hiãûn trong 3 tuáön âáöu (Hçnh 1), nhæng tæìtuáön thæï4 vãö cuäúi bàõt âáöu coïsæûkhaïc biãût vaìtroüng læåüng cuäúi cuaícaïàn thæïc àn 46.2% bäüt âæåìng låïn hån coïyïnghéa thäúng kã so våïi caïàn thæïc àn coïmæïc cháút bäüt âæåìng tháúp hån (p<005) (Baíng 4, Hçnh 1 vaì2) Table 4: Troüng læåüng cå thãø, tè lãûsäúng, täúc âäütàng troüng ngaìy (DWG) cuaícaïBasa giäúng (P. bocourti ) àn thæïc àn coïchæïa caïc mæïc cháút bäüt âæåìng khaïc nhau sau 35 ngaìy thê nghiãûm. Thæïc àn thê nghiãûm lãûsäúng 7 Troüng læåüng Tàng troüng Troüng læåüng Tè Thæïc àn 1 (20% cháút bäüt âæåìng) Thæïc àn 2 (27% cháút bäüt âæåìng) Thæïc àn 3 (35% cháút bäüt âæåìng) Thæïc àn 4 (40% cháút bäüt âæåìng) Thæïc àn 5 (64.2% cháút bäüt âæåìng) (1) Giaïtrë âæåüc biãøu diãøn båíi säútrung bçnh vaìâäülãûch chuáøn Caïc giaïtrë trong cuìng mäüt cäüt coïcuìng chæîsäúmuî(a,b,c) thç khäng coïyïnghéa khaïc biãût thäúng kã åí mæïc (p<0.05) 75 70 20% carbohydrate 27% carbohydrate 65 60 55 50 45 40 35 30 0 7 14 21 28 35 Thåìi gian (ngaìy) Hçnh 1: Troüng læåüng trung bçnh cuaícaïBasa giäúng (Pangasius bocourti ) àn thæïc àn coïcaïc mæïc cháút bäüt âæåìng khaïc nhau sau 35 ngaìy thê nghiãûm 8 ngaìy(gr./ngaìy) Tàng troüng Hçnh 2: Tàng træåíng ngaìy cuaícaïBasa giäúng (Pangasius bocourti ) àn thæïc àn coïcaïc mæïc cháút bäüt âæåìng khaïc nhau sau 35 ngaìy thê nghiãûm 3.1.2 Hiãûu quaísæíduûng thæïc àn Nhçn chung, caïbasa (P. bocourti) sæíduûng täút læåüng cháút bäüt âæåìng trong thæïc àn. HãûsäúFGR giaím khi haìm læåüng cháút bäüt âæåìng trong thæïc àn gia tàng. HãûsäúFGR cuía thæïc àn 46.2% cháút bäüt âæåìng (1.66) tháúp hån coïyïnghéa thäúng kã so våïi caïc thæïc àn khaïc (tæì2.09-2.59). Hãûsäú FGR cuía thæïc àn 20% cháút bäüt âæåìng (2.59) cao nháút so våïi táút caícaïc nghiãûm thæïc thê nghiãûm vaìsæûkhaïc biãût coïyïnghéa thäúng kã (p<0.05). Tuy nhiãn, FGR sai khaïc khäng coïyïnghéa thäúng kã giæîa caïc nghiãûm thæïc 27 âãún 40% cháút bäüt âæåìng (p<0.05) (Baíng 4). Baíng 5: Hãûsäútiãu täún thæïc àn (FGR) cuaícaïBasa giäúng (Pangasius bocourti ) àn thæïc àn coï caïc mæïc cháút bäüt âæåìng khaïc nhau sau 35 ngaìy thê nghiãûm Thæïc àn thê nghiãûm (%) Thæïc àn 1 (20% cháút bäüt âæåìng) Thæïc àn 2 (27% cháút bäüt âæåìng) Thæïc àn 3 (35% cháút bäüt âæåìng) Thæïc àn 4 (40% cháút bäüt âæåìng) Thæïc àn 5 (64.2% cháút bäüt âæåìng) FGR (1) 2.59±0.23a 2.13±0.10b 2.09±0.05b 2.04±0.38b 1.66±0.01c Caïc giaïtrë âæåüc biãøu diãùn båíi säútrung bçnh vaìâäülãûch chuáøn Caïc giaïtrë trong cuìng mäüt cäüt coïcuìng chæîsäúmuî(a,b,c) thç khäng coïyïnghéa khaïc biãût thäúng kã åímæïc (p<0.05) 9 3.1.3 Thaình pháön hoïa hoüc cå thãø caï Nhçn chung, haìm læåüng cháút âaûm vaìcháút beïo trong cå thãø caïtàng theo mæïc tàng cháút bäüt âæåìng trong thæïc àn. Haìm læåüng âaûm thä (46.0% tênh theo troüng læåüng khä) vaìcháút beïo (45.3% troüng læåüng khä) cuía caïàn thæïc àn 46.2% cháút bäüt âæåìng thç cao nháút vaìsai khaïc coïyï nghéa thäúng khi so saïnh våïi caïc nghiãûm thæïc khaïc (p<0.05). Tuy nhiãn, 2 chè tiãu naìy (cháút âaûm vaìcháút beïo) cuía caïàn thæïc àn coïchæïa 27.0 âãún 40.0% cháút bäüt âæåìng thç khäng thãø hiãûn sæûkhaïc biãût coïyïnghéa thäúng kã (p<0.05). Haìm læåüng tro trong cå thãø caïcuîng khäng coïmäúi tæång quan våïi caïc mæïc bäüt âæåìng trong thæïc àn (Baíng 1.4). Baíng 6: Thaình pháön hoïa hoüc cuía caïBasa giäúng (Pangasius bocourti) àn thæïc àn coïchæïa caïc mæïc cháút bäüt âæåìng khaïc nhau sau 35 ngaìy thê nghiãûm Thæïc àn thê nghiãûm Thæïc àn 1 (18.4% cháút bäüt âæåìng) Thæïc àn 2 (25.4% cháút bäüt âæåìng) Thæïc àn 3 (32.4% cháút bäüt âæåìng) Thæïc àn 4 (39.4% cháút bäüt âæåìng) Thæïc àn 5 (44.7% cháút bäüt âæåìng) (1) Giaïtrë trung bçnh cuía 3 láön làûp laûi Caïc giaïtrë trong cuìng mäüt cäüt coïcuìng chæîsäúmuî(a, b, c, d) thç khäng coïsæûkhaïc biãût thäúng kã åímæïc (p<0.05). 3. 2. Thê nghiãûm 2: Âaïnh giaïsæû aính hæåíng cuía tè lãûcháút beïo vaìcháút bäüt âæåìng khaïc nhau trong thæïc àn lãn tàng træåíng, hiãûu quaísæíduûng thæïc àn vaìthaình pháön hoïa hoüc cå thãø caï basa giäúng (Pangasius bocourti). 3.2.1 Tàng træåíng vaìtè lãûsäúng cuía caï Tè lãûsäúng cuía caïåícaïc nghiãûm thæïc âãöu 100% sau 28 ngaìy thê nghiãûm. Nhçn chung, tàng træåíng cuía caïgiaím khi nàng læåüng cuaícháút beïo trong thæïc àn tàng quaï33% (trong pháön nàng læåüng taûo tæìcháút bäüt âæåìng vaìcháút beïo). Troüng læåüng cuäúi (43.2 g/caï) vaìtäúc âäütàng træåíng ngaìy (DWG = 0.81 g/ngaìy) cuía caïàn thæïc àn 2 thç cao hån coïyïnghéa thäúng kã so våïi caïc nghiãûm thæïc khaïc (p<0.05). Tuy nhiãn, sæûkhaïc biãût vãö troüng læåüng cuäúi vaìDWG khäng coïyï nghéa thäúng kã (p<0.05) giæîa nhæîng caïàn thæïc àn 1, 3 vaì4. Tuy nhiãn, caïàn thæïc àn 5 cho tàng troüng tháúp nháút (Baíng 6 vaìhçnh 3). 10 Baíng 7: Troüng læåüng cuäúi vaìtäúc âäütàng troüng (DWG) cuaícaïBasa giäúng (P. bocourti) àn thæïc àn coïcaïc tè lãûcháút bäüt âæåìng vaìcháút beïo khaïc nhau sau 28 ngaìy thê nghiãûm. Thæïc àn thê nghiãûm Thæïc àn 1 (86% car. + 13% cháút beïo) Thæïc àn 2 (67% car. + 33% cháút beïo) Thæïc àn 3 (54% car. + 46% cháút beïo) Thæïc àn 4 (42% car. + 58% cháút beïo) Thæïc àn 5 (19% car. + 81% cháút beïo) (1) Giaïtrë âæåüc biãøu diãùn båíi säútrung bçnh vaìâäülãûch chuáøn Nhæîng giaïtrë trong cuìng mäüt cäüt coïcuìng chæîsäúmuî(a,b,c) thç khäng coïyïnghéa thäúng kã åímæïc (p<0.05) 45 40 35 19% car. + 81% lipid 30 25 20 15 0 7 14 21 28 Thåìi gian (ngaìy) Hçnh 3: Troüng læåüng trung bçnh cuía caïBasa giäúng (Pangasius bocourti) àn thæïc àn coïtè lãû cháút bäüt âæåìng vaìcháút beïo sau 28 ngaìy thê nghiãûm 3.2.2 Hiãûu quaísæíduûng thæïc àn Hãûsäútiãu täún thæïc àn (FGR) tàng khi tè lãûnàng læåüng cháút beïo trong thæïc àn gia tàng. Hãûsäú FGR cuía thæïc àn 2 (1.70) tháúp hån coïyïnghéa thäúng kã (p<0.05) khi so saïnh våïi caïc thæïc àn khaïc. HãûsäúFGR cuía thæïc àn chæïa 13, 46 vaì58% nàng læåüng cháút beïo tæång æïng láön læåüt laì 1.98, 2.02 vaì2.16 khaïc biãût khäng coïyïnghéa thäúng kã (p<0.05). Hiãûu quaísæíduûng thæïc àn keïm nháút laìåíthæïc àn 5 (19% cháút bäüt âæåìng vaì81% cháút beïo). 11 Baíng 8: Hãûsäúchuyãøn hoïa thæïc àn (FGR) cuía caïBasa giäúng (Pangasius bocourtti) àn thæïc àn coïtè lãûcháút bäüt âæåìng vaìcháút beïo khaïc nhau sau 28 ngaìy thê nghiãûm. Thæïc àn thê nghiãûm (%) Thæïc àn 1 (86% car. + 13% cháút beïo) Thæïc àn 2 (67% car. + 33% cháút beïo) Thæïc àn 3 (54% car. + 46% cháút beïo) Thæïc àn 4 (42% car. + 58% cháút beïo) Thæïc àn 5 (19% car. + 81% cháút beïo) Nhæîng giaïtrë trong cuìng mäüt cäüt coïcuìng chæîsäúmuî(a,b,c) thç khäng coïyïnghéa thäúng kã åímæïc (p<0.05) 3.2.3 Thaình pháön sinh hoïa cå thãø caïthê nghiãûm. Thaình pháön hoïa hoüc cå thãø caïvaìthæïc àn coïtè lãûcháút bäüt âæåìng vaìcháút beïo khaïc nhau khäng thãø hiãûn sæûtæång quan nhau. Læåüng âaûm cuía caïsau thê nghiãûm (tæì42.1 âãún 44% troüng læåüng khä) cao hån coïyïnghéa thäúng kã åímæïc (p<0.05) so våïi træåïc thê nghiãûm (35.9% troüng læåüng khä), nhæng hoaìn toaìn ngæåüc laûi âäúi våïi cháút beïo (Baíng 9). Læåüng cháút beïo cuía caïàn thæïc àn 2 cao hån coïyïnghéa thäúng kã (p<0.05) khi so saïnh våïi caïc nghiãûm thæïc khaïc. Baíng 9: Thaình pháön hoïa hoüc cå thãø caïBasa giäúng (Pangasius bocourti) àn thæïc àn coïcaïc tè lãû cháút bäüt âæåìng vaìcháút beïo khaïc nhau sau 28 ngaìy thê nghiãûm (troüng læåüng khä). Thæïc àn thê nghiãûm Caïâáöu thê nghiãûm Caïcuäúi thê nghiãûm Thæïc àn 1 (86% car. + 13% cháút beïo) Thæïc àn 2 (67% car. + 33% cháút beïo) Thæïc àn 3 (54% car. + 46% cháút beïo) Thæïc àn 4 (42% car. + 58% cháút beïo) Thæïc àn 5 (19% car. + 81% cháút beïo) Giaïtrë trong cuìng mäüt cäüt coïcaïc chæîsäúmuî(a,b,c) giäúng nhau thç khäng coïyïnghéa thäúng kã åímæïc (p<0.05). 3.3. Thê nghiãûm 3: Nuäi thæûc nghiãûm caïBasa trong läöng sæíduûng thæïc àn phäúi chãúdæûa theo nhu cáöu dinh dæåîng cuía caï 3.3.1 Tàng træåíng caï Troüng læåüng cuäúi cuía caïàn thæïc àn 3 tháúp hån coïyïnghéa thäúng kã (p<0.05) so våïi thæïc àn 1 vaì2, tuy nhiãn giæîa thæïc àn 1 vaì2 thç khaïc biãût nhau khäng coïyïnghéa thäúng kã (p<0.05). Tàng træåíng cuía caïàn thæïc àn 2 laìtäút nháút. (Baíng 10 vaìHçnh 4). 12 Baíng 10: Troüng læåüng cuäúi vaìtäúc âäütàng træåíng tuyãût âäúi (DWG) cuía caïbasa giäúng àn caïc loaûi thæïc àn khaïc nhau sau 98 ngaìy thê nghiãûm. Thæïc àn Thæïc àn 1 Thæïc àn 2 Thæïc àn 3 160 140 120 100 80 60 40 20 0 0 T h å iì g ian (n g aìy ) Hçnh 4: Sinh træoíng cuía caïbasa sau 98 ngaìy nuäi 3.3.2 Hiãûu quaísæíduûng thæïc àn Hiãûu quaísæíduûng thæïc àn thay âäøi theo thæïc àn sæíduûng. Hãûsäútiãu täún thæïc àn (FGR) cuía thæïc àn 1 vaì2 (35.5 vaì37.6% âaûm) laì1.44 vaì1.39 tháúp hån coïyïnghéa thäúng kã (p<0.05) khi so saïnh våïi thæïc àn 3 (21.7% cháút âaûm) laì(1.81). Chi phê cho 1kg caïtàng troüng duìng thæïc àn 1 laì tháúp nháút (6.019 âäöng) so våïi thæïc àn 2 (7.638 âäöng) vaìthæïc àn 3 (8.050 âäöng) (Baíng 11). Baíng 11: Hãûsäúthæïc àn (FGR) cuía caïbasa àn thæïc àn khaïc nhau sau 98 ngaìy thê nghiãûm Thæïc àn Thæïc àn 1 Thæïc àn 2 Thæïc àn 3 (1) Giaïcuía caïc nguyãn liãûu mua taûi chåüCáön Thå (2) Giaïmaìngæåìi dán phaíi traítaûi nåi nuäi caïtrong läöng (3) Giaïcuía caïnguyãn liãûu maìngæåìi dán phaíi traítrong træåìng håüp mua våïi säúlæåüng låïn. Caïc giaïtrë coïchæîsäútrãn (a, b) giäúng nhau thç sæûkhaïc nhau khäng coïyïnghéa thäúng kã åímæïc p<0 .05 13 3.3.3 Måîtêch luîy vaìthaình pháön hoïa hoüc cå thãø caï. Tè lãûmåîtêch luîy trong cå thãø caïlaìtiãu chuáøn ráút quan troüng âãø xaïc âënh giaïcaïthæång pháøm. Mäüt âiãöu ráút quan troüng âaîâæåüc ghi nháûn laìcaïàn thæïc àn 3 cho læåüng måîcao hån caïàn thæïc àn 1 vaì2, màûc duìkhaïc biãût khäng coïyïnghéa thäúng kã giæîa chuïng (p<0.05). Bãn caûnh haìm læåüng âaûm cå thãø cuía caïàn thæïc àn 3 tháúp hån coïyïnghéa thäúng kã (p<0.05) so våïi nhæîng caï àn thæïc àn coìn laûi. Baíng 12: Læåüng måîtêch luyîvaìthaình pháön hoïa hoüc caïBasa giäúng àn thæïc àn khaïc nhau sau 98 ngaìy thê nghiãûm. Thæïc àn Thæïc àn 1 Thæïc àn 2 Thæïc àn 3 b b a 9.27±1.18 8.83±0.38 12.6±1.48 a a b 46.3±1.48 46.6±1.56 40.6±1.44 Giaïtrë coïchæîsäútrãn giäúng nhau (a, b) thç khaïc nhau khäng coïyïnghéa thäúng kã åímæïc (p<0.05) 4 Thaío luáûn Thê nghiãûm 1: Nhu cáöu vãö cháút bäüt âæåìng cuaícaïâaîâæåüc baïo caïo qua mäüt säúnghiãn cæïu. Nhæîng loaìi caïnhiãût âåïi thç khäng coïnhu cáöu vãö cháút bäüt âæåìng (National research council, 1977). Sæûgiaím tàng træåíng cuîng nhæ hiãûu quaísæíduûng thæïc àn cuaícaïkhi àn åínhæîng thæïc àn coïmæïc cháút bäüt âæåìng cao âaîâæåüc nhiãöu baïo caïo âãö cáûp tåïi (Shiau, 1997, Furuichi vaìYone, 1980; Ellis vaìReigh, 1991). Anderson (1984) cho biãút cháút bäüt âæåìng nhæ laìnguäön nàng læåüng cho caï räphi (Oreochromis niloticus). Caïnaìy tàng træåíng täút hån våïi thæïc àn chæïa glucose, sucrose, dextrin vaìtinh bäüt khi so våïi caïàn thæïc àn âäúi chæïng (khäng coïcháút bäüt âæåìng), vaìcaïváùn tàng træåíng åímæïc 40% cháút bäüt âæåìng tæìdextrin. Trong mäüt säúthê nghiãûm trãn caïhäöi àn âäüng váût qua thåìi gian daìi cho tháúy nhæîng caïàn thæïc àn coïchæïa læåüng cháút bäüt âæåìng cao coïtàng træåíng giaím, nhæng tàng læåüng glucose trong gan laìm chãút caï(Phillips vaìctv., 1984). Phillips vaìctv. (1984) âaîâãö nghë mæïc bäüt âæåìng cao nháút trong thæïc àn cho loaìi caïOncorhyn mykiss laì12%. Buhler vaìHalver (1961) âãö nghë mæïc cao nháút 20% cho caïOncorhynchus tshawytscha. Ngæåìi ta cuîng âaîthæìa nháûn ràòng nhæîng loaìi caï àn âäüng váût háúp thuûlæåüng bäüt âæåìng keïm hån nhæîng loaìi caïàn thæûc váût (Shimeno vaìctv., 1978; Cowey vaìSargent, 1979; Furuichi vaìYone, 1981). Theo Shiau (1997), viãûc sæíduûng cháút bäüt âæåìng cho caïphuûthuäüc vaìo mäüt säúnhán täú.Morita vaìctv. (1982) ghi nháûn vai troìchênh cuía xå trong viãûc sæíduûng cháút bäüt âæåìng åícaï, cháút kãút dênh (CMC) goïp pháön laìm gia tàng sinh træåíng vaìhiãûu quaíthæïc àn. Tung vaìShiau (1991) âaî 14