®¹i häc quèc gia hµ néi
Tr-êng ®¹i häc khoa häc tù nhiªn
Khoa khÝ t-îng thñy v¨n và h¶i d-¬ng häc
Mai ThÞ BÝch Ngäc
®¸nh gi¸ chÊt l-îng tµi nguyªn n-íc
d-íi ®Êt miÒn ®ång b»ng tØnh qu¶ng trÞ
kho¸ luËn tèt nghiÖp hÖ ®¹i häc chÝnh quy
Ngµnh Thñy v¨n
Hµ Néi - 2009
®¹i häc quèc gia hµ néi
Tr-êng ®¹i häc khoa häc tù nhiªn
Khoa: khÝ t-îng thñy v¨n và h¶i d-¬ng häc
Mai ThÞ BÝch Ngäc
®¸nh gi¸ chÊt l-îng tµi nguyªn n-íc
d-íi ®Êt miÒn ®ång b»ng tØnh qu¶ng trÞ
kho¸ luËn tèt nghiÖp hÖ ®¹i häc chÝnh quy
Ngµnh Thñy v¨n
C¸n bé h-íng dÉn: TS. NguyÔn Thanh S¬n
Hµ Néi - 2009
-1-
lêi c¶m ¬n
Kho¸ luËn ®-îc hoµn thµnh t¹i Bé m«n Thuû v¨n,
khoa KhÝ t-îng Thñy v¨n vµ H¶i d-¬ng häc, tr-êng §¹i
häc Khoa häc Tù nhiªn, §¹i häc Quèc gia Hµ Néi. Nh©n
dÞp nµy em xin göi lêi c¶m ¬n ch©n thµnh tíi TS. NguyÔn
Thanh S¬n - ng-êi h-íng dÉn vµ c¸c thÇy c« trong Bé
m«n, Khoa - vÒ nh÷ng kiÕn thøc trong suèt nh÷ng n¨m
häc tËp ë tr-êng cïng c¸c b¹n sinh viªn vÒ nguån tµi liÖu,
ph-¬ng tiÖn vµ nhiÒu ý kiÕn ®ãng gãp quý b¸u.
-2-
môc lôc
Trang
Lêi c¶m ¬n
Më ®Çu...............................................................................................................................6
Ch-¬ng 1. §Æc ®iÓm tù nhiªn vµ kinh tÕ x· héi tØnh qu¶ng trÞ.......7
1.1.
®Æc ®iÓm ®Þa lý tù nhiªn tØnh qu¶ng trÞ.........................................7
1.1.1. VÞ trÝ ®Þa lý...............................................................................................7
1.1.2. §Þa h×nh, ®Þa m¹o.....................................................................................8
1.1.3. §Þa chÊt, thæ nh-ìng................................................................................9
1.1.4. Th¶m thùc vËt.........................................................................................10
1.1.5. KhÝ hËu...................................................................................................10
1.1.6. Thuû v¨n.................................................................................................13
1.2.
t×nh h×nh kinh tÕ x· héi tØnh qu¶ng trÞ.......................................15
1.2.1. D©n sè....................................................................................................15
1.2.2. C¬ cÊu kinh tÕ........................................................................................15
Ch-¬ng 2. ®¸nh gi¸ ®Æc ®iÓm tµi nguyªn n-íc vµ ®Æc ®iÓm ®Þa
chÊt thñy v¨n miÒn ®ång b»ng tØnh qu¶ng trÞ...................................21
2.1.
Tµi nguyªn n-íc mÆt...............................................................................21
2.1.1. Tµi nguyªn n-íc m-a.............................................................................21
2.1.2. Tµi nguyªn n-íc s«ng, hå......................................................................22
2.2.
®Æc ®iÓm ®Þa chÊt thñy v¨n miÒn ®ång b»ng qu¶ng trÞ.....24
2.2.1. TÇng chøa n-íc thø nhÊt........................................................................24
2.2.2. TÇng chøa n-íc thø hai..........................................................................26
Ch-¬ng 3. tµi nguyªn n-íc d-íi ®Êt miÒn ®ång b»ng qu¶ng trÞ.30
3.1.
Tr÷ l-îng n-íc d-íi ®Êt miÒn ®ång b»ng tØnh qu¶ng trÞ...30
3.1.1. Tr÷ l-îng tÜnh.........................................................................................33
3.1.2. M« ®un dßng ngÇm................................................................................38
-3-
3.1.3. Tr÷ l-îng ®éng.......................................................................................39
3.1.4. Tr÷ l-îng khai th¸c tiÒm n¨ng...............................................................42
3.2.
chÊt l-îng n-íc d-íi ®Êt miÒn ®ång b»ng tØnh qu¶ng trÞ.45
3.2.1. HiÖn tr¹ng chÊt l-îng m«i tr-êng n-íc d-íi ®Êt tÇng thø nhÊt miÒn ®ång
b»ng tØnh Qu¶ng TrÞ..................................................................................................45
3.2.2. HiÖn tr¹ng chÊt l-îng m«i tr-êng n-íc d-íi ®Êt tÇng thø hai miÒn ®ång
b»ng tØnh Qu¶ng TrÞ..................................................................................................47
kÕt luËn..............................................................................................................50
tµi liÖu tham kh¶o......................................................................................51
-4-
Më ®Çu
Trong ®êi sèng kinh tÕ x· héi, n-íc chiÕm gi÷ vai trß v« cïng quan träng.
N-íc sö dông trong sinh ho¹t hµng ngµy, trong c«ng nghiÖp, n«ng nghiÖp, nu«i
trång thñy s¶n vµ c¸c ngµnh dÞch vô, du lÞch...
N-íc d-íi ®Êt lµ mét nguån tµi nguyªn quý b¸u, lµ nguån n-íc ®¶m b¶o an
ninh n-íc ®èi víi quèc gia vµ c¸c ®Þa ph-¬ng. N-íc d-íi ®Êt th-êng ®-îc biÕt ®Õn
nh- lµ mét nguån n-íc cã chÊt l-îng cao, chñ yÕu sö dông vµo môc ®Ých c«ng
nghiÖp. HiÖn nay, nÒn kinh tÕ x· héi ph¸t triÓn cïng víi sù gia t¨ng d©n sè ®· ®ßi
hái nhu cÇu n-íc ngµy cµng t¨ng c¶ vÒ sè l-îng vµ chÊt l-îng, nh-ng l¹i kÐo theo
nguån n-íc d-íi ®Êt bÞ t¨ng nguy c¬ « nhiÔm. Bªn c¹nh ®ã viÖc khai th¸c nguån
n-íc kh«ng theo quy ho¹ch lµm cho sè l-îng vµ chÊt l-îng nguån n-íc d-íi ®Êt
còng bÞ suy gi¶m.
T¹i tØnh Qu¶ng TrÞ, t×nh h×nh khai th¸c n-íc d-íi ®Êt vïng n«ng th«n cßn
mang nÆng tÝnh chÊt tù ph¸t. ChÊt l-îng n-íc d-íi ®Êt nhiÒu khi kh«ng kiÓm so¸t
®-îc do nu«i trång thñy s¶n vµ c¸c chÊt th¶i c«ng nghiÖp, dÞch vô.
ChÝnh v× vËy viÖc tÝnh to¸n vµ ®¸nh gi¸ ®óng tµi nguyªn n-íc d-íi ®Êt phôc
vô sù ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cã ý nghÜa rÊt quan träng vµ mang tÝnh thùc tiÔn cao.
§Ò tµi cña kho¸ luËn ®-îc chän lµ §¸nh gi¸ chÊt l-îng tµi nguyªn n-íc
d-íi ®Êt miÒn ®ång b»ng Qu¶ng TrÞ. NhiÖm vô cña ®Ò tµi lµ nghiªn cøu b-íc ®Çu
c¸c vÊn ®Ò vÒ n-íc d-íi ®Êt ë miÒn ®ång b»ng tØnh Qu¶ng TrÞ bao gåm :
Ch-¬ng 1 : §Æc ®iÓm tù nhiªn kinh tÕ x· héi tØnh Qu¶ng TrÞ.
Ch-¬ng 2 : §¸nh gi¸ ®Æc ®iÓm tµi nguyªn n-íc vµ ®Þa chÊt thñy v¨n miÒn
®ång b»ng tØnh Qu¶ng TrÞ.
Ch-¬ng 3 : Tµi nguyªn n-íc d-íi ®Êt miÒn ®ång b»ng Qu¶ng TrÞ.
-5-
Ch-¬ng 1
®Æc ®iÓm tù nhiªn vµ kinh tÕ x· héi tØnh Qu¶ng TrÞ
1.1.
1.1.1.
§Æc ®iÓm ®Þa lý tù nhiªn tØnh Qu¶ng TrÞ
VÞ trÝ ®Þa lý
TØnh Qu¶ng TrÞ n»m trong ph¹m vi tõ 16018 ®Õn 17010 vÜ ®é B¾c vµ 106032 ®Õn
107024 kinh ®é §«ng; phÝa B¾c gi¸p huyÖn LÖ Thuû, tØnh Qu¶ng B×nh; phÝa Nam
gi¸p tØnh Thõa Thiªn HuÕ; phÝa T©y gi¸p biªn giíi ViÖt-Lµo vµ phÝa ®«ng lµ biÓn
§«ng, víi chiÒu dµi bê biÓn lµ 75km.
H×nh 1. Vïng ®ång b»ng tØnh Qu¶ng TrÞ
DiÖn tÝch tù nhiªn cña tØnh lµ 4.746 km2 ®-îc chia thµnh 10 ®¬n vÞ hµnh
chÝnh, gåm 8 huyÖn vµ 2 thÞ x·. Qu¶ng TrÞ ë vµo vÞ trÝ cÇu nèi cña hai miÒn Nam-
-6-
B¾c cã quèc lé 1A, ®-êng mßn Hå ChÝ Minh vµ tuyÕn ®-êng s¾t B¾c-Nam ch¹y qua,
cã quèc lé 9 nèi hµnh lang §«ng T©y rÊt thuËn lîi cho viÖc giao l-u vµ ph¸t triÓn
kinh tÕ.
MiÒn ®ång b»ng tØnh Qu¶ng TrÞ (h×nh 1) bao gåm 91 ph-êng, x· vµ thÞ trÊn
thuéc 7 huyÖn, thÞ: VÜnh Linh, Gio Linh, Cam Lé, §«ng Hµ, Qu¶ng TrÞ, TriÖu
Phong vµ H¶i L¨ng cã tæng diÖn tÝch 1627 km2.
1.1.2. §Þa h×nh, ®Þa m¹o
Vïng nghiªn cøu cã thÕ dèc chung tõ T©y sang §«ng, ®æ ra biÓn. Do sù ph¸t
triÓn cña c¸c b×nh nguyªn ®åi thÊp nªn ®Þa h×nh ë vïng nµy rÊt phøc t¹p. Theo chiÒu
B¾c Nam, phÇn ®ång b»ng ®Þa h×nh cã d¹ng ®Ìo thÊp, thung lòng s«ng-®Ìo thÊp.
Theo chiÒu T©y-§«ng, ®Þa h×nh ë ®©y cã d¹ng b×nh nguyªn-®åi, ®ßng b»ng, ®åi thÊp
ven biÓn. Cã thÓ ph©n chia ®Þa h×nh ë ®©y theo c¸c d¹ng ®Æc tr-ng nh- sau:
- Vïng c¸t ven biÓn: ch¹y däc tõ Cöa Tïng ®Õn b·i biÓn Mü Thñy theo
d¹ng cån c¸t. ChiÒu réng cån c¸t n¬i réng nhÊt tíi 3-4 km, dµi ®Õn 35 km. Dèc vÒ 2
phÝa: ®ång b»ng vµ ven biÓn, cao ®é b×nh qu©n cña c¸c cån c¸t tõ +6 +4 m. C¸t ë
®©y di chuyÓn theo d¹ng nh¶y do m-a ®µo bíi vµ giã chuyÓn ®i; d¹ng cån c¸t nµy cã
nguy c¬ di chuyÓn chiÕm chç cña ®ång b»ng. Tuy nhiªn d¹ng ®Þa h×nh nµy cã kh¶
n¨ng c¶i t¹o thµnh vïng trång c©y trång c¹n nÕu nh- cã n-íc ®Ó c¶i t¹o.
- Vïng ®ång b»ng ë ®©y lµ c¸c thung lòng s©u kÑp gi÷a c¸c d¶i ®åi thÊp
vµ cån c¸t h×nh thµnh nªn c¸c cÊu tróc uèn nÕp cña d·y Tr-êng S¬n, cã nguån gèc
mµi mßn vµ båi tô. ë ®©y cã c¸c vïng ®ång b»ng réng lín nh-:
+ §ång b»ng h¹ du s«ng BÕn H¶i, cao ®é biÕn ®æi tõ +1,0
2,5 m; ®Þa
h×nh b»ng ph¼ng, d· ®-îc khia th¸c tõ l©u ®êi ®Ó s¶n xuÊt lóa n-íc. Xu«i theo chiÒu
dµi dßng ch¶y cña s«ng Sa Lung, d¹ng ®ång b»ng nµy cã tíi gÇn 8.000 ha.
+ §ång b»ng däc s«ng C¸nh Hßm: lµ d¶i ®ång b»ng hÑp ch¹y tõ phÝa
Nam cÇu HiÒn L-¬ng tíi bê B¾c s«ng Th¹ch H·n, thÕ dèc cña d¶i ®ång b»ng nµy lµ
tõ 2 phÝa T©y vµ §«ng dån vµo s«ng C¸nh Hßm. Cao ®é b×nh qu©n d¹ng ®Þa h×nh
nµy tõ +0,5 1,5 m d· c¶i t¹o ®Ó gieo trång lóa n-íc.
+ §ång b»ng h¹ du s«ng VÜnh Ph-íc vµ ®ång b»ng s«ng Can Lé: ®Þa
h×nh b»ng ph¼ng, tËp trung ë TriÖu ¸i, TriÖu Th-îng ( VÜnh Ph-íc ). Cao ®é b×nh
qu©n d¹ng ®Þa h×nh nµy tõ +3,0
1,0 m. §©y lµ c¸nh ®ång réng lín cña TriÖu
Phong vµ thÞ x· §«ng Hµ. §Þa h×nh ®ång b»ng cã cao ®é b×nh qu©n tõ +2,0
4,0 m,
d¶i ®ång b»ng nµy hÑp ch¹y theo h-íng T©y - §«ng, kÑp 2 bªn lµ c¸c d·y ®åi thÊp.
+ §Þa h×nh ®ång b»ng phï sa ph©n bè ven s«ng n»m kÑp gi÷a vïng gß ®åi
phÝa T©y vµ vïng c¸t ven biÓn, c¸c c¸nh ®ßng nhá hÑp, cã ®ä cao kh«ng ®Òu lµ thµnh
-7-
t¹o cña c¸c qu¸ tr×nh båi ®¾p phï sa cña c¸c hÖ thèng s«ng vµ c¸c d¶i ®Êt dèc tô
®-îc khai ph¸ tõ l©u däc theo Quèc lé 1A tõ VÜnh Linh ®Õn H¶i L¨ng.
+ Mét d¹ng ®Þa h×nh n÷a trong vïng nghiªn cøu lµ c¸c thung lòn hÑp ®éc
lËp, diÖn tÝch kho¶ng 5 – 50 ha còng ®· ®-îc khai th¸c ®Ó trång lóa n-íc.
1.1.3. §Þa chÊt, thæ nh-ìng
§Þa chÊt
§Þa tÇng ph¸t triÓn kh«ng liªn tôc, c¸c trÇm tÝch tõ Paleozoi h¹ tíi Kainozoi
trong ®ã trÇm tÝch Paleozoi chiÕm chñ yÕu, gåm 9 ph©n vÞ ®Þa tÇng, cßn l¹i 6 ph©n vÞ
thuéc Me«zoi vµ Kainozoi. C¸c thµnh t¹o x©m nhËp ph©n bè r¶i r¸c, song chñ yÕu ë
phÇn T©y Nam víi diÖn tÝch gÇn 400 km2, thuéc c¸c hÖ Trµ Bång, BÕn Giµng-QuÕ
S¬n vµ c¸c ®¸ m¹ch kh«ng ph©n chia. §Þa chÊt trong vïng cã nh÷ng ®øt g·y ch¹y
theo h-íng tõ ®Ønh Tr-êng S¬n ra biÓn t¹o thnµh c¸c r¹ch s«ng chÝnh c¾t theo
ph-¬ng T©y-§«ng. TÇng ®¸ gèc ë ®©y n»m s©u, tÇng phñ dµy. PhÇn thÒm lôc ®Þa
®-îc thµnh t¹o tõ trÇm tÝch s«ng biÓn vµ sù di ®Èy cña dßng biÓn t¹o thµnh.
Thæ nh-ìng
- Vïng ®ång b»ng ven biÓn: bao gåm c¸c x· n»m phÝa §«ng quèc lé 1A kÐo
dµi tõ VÜnh Linh ®Õn H¶i L¨ng. Vá phong ho¸ chñ yÕu ph¸t triÓn trªn ®Êt ®¸ Bazan (
VÜnh Linh ) vïng trÇm tÝch biÓn vµ phï sa s«ng, gåm c¸c tiÓu vïng:
+ TiÓu vïng Bazan VÜnh Linh, vïng nµy thÝch hîp cho trång c©y hå tiªu.
+ TiÓu vïng cån c¸t, b·i c¸t ph©n bè däc bê biÓn, ®Þa h×nh ®ôn c¸t cã d¹ng
l-în sãng, ®é dèc nghiªng ra biÓn. C¸c ®ôn c¸t cã ®é cao tõ 1m ®Õn vµi chôc mÐt.
C¸t tr¾ng chiÕm -u thÕ, tÇng d-íi cïng b-íc ®Çu cã tÝch tô s¾t, chuyÓn sang mµu
n©u h¬i ®á. Líp vá phong ho¸ kh¸ dµy, thµnh phÇn c¬ giíi trªn 97% lµ c¸t. §Êt
nghÌo c¸c nguyªn tè vi l-îng.
+ TiÓu vïng ®Êt nhiÔm mÆn cöa Tïng ®-îc t¹o thµnh d-íi t¸c ®éng cña thuû
triÒu ph©n bè ë ®Þa h×nh thÊp, bËc thÒm phï sa ven s«ng hoÆc mùc n-íc ngÇm n«ng.
DiÖn tÝch ®Êt nµy chiÕm Ýt, cã thÓ sö dông ®Ó trång lóa nh-ng cÇn cã c¸c biÖn ph¸p
thau chua röa mÆn.
- Vïng gß ®åi: HÇu hÕt cã d¹ng ®Þa h×nh ®åi thÊp, mét sè d¹ng thung lòng
s«ng thuéc ®Þa phËn huyÖn VÜnh Linh, Gio Linh, Cam Lé trªn vá phong ho¸
Macma. NhiÒu n¬i h×nh thµnh ®Êt trèng, ®åi träc. Thùc vËt chñ yÕu lµ c©y d¹ng lïm
bôi, c©y cã gai. §Êt ®ai ë nh÷ng n¬i kh«ng cã c©y bÞ röa tr«i kh¸ m¹nh.
- TiÓu vïng ®Êt ®á Bazan: thuéc khu vùc Cån Tiªn, Dèc MiÕu vµ T©n L©m,
Cïa. DiÖn tÝch kho¶ng 10.200 ha. §Êt cã tÇng dµy trªn 1,2 m, cã tíi 6.300 ha. §©y
lµ hai khèi Bazan lín nhÊt cña tØnh vµ cã nhiÒu tiÒm n¨ng phÊt triÓn c©y c«ng nghiÖp
-8-
dµi ngµy nh- hå tiªu, cµ phª, cao su. Khu Cån Tiªn – Dèc MiÕu lµ vïng cao su chñ
lùc cña tØnh.
- TiÓu vïng ®åi thÊp sa phiÕn th¹ch gi¸p ®ång b»ng ®-îc h×nh thµnh trªn ®¸
mÑ sa phiÕn th¹ch, tÇng máng, bÞ bµo mßn m¹nh, thùc vËt nghÌo nµn. Vïng ®Êt nµy
phï hîp víi trång c©y l©m nghiÖp ®Ó t¸i t¹o m«i sinh m«i tr-êng.
1.1.4. Th¶m thùc vËt
Trong thêi gian chiÕn tranh, tØnh Qu¶ng TrÞ n»m trong vïng chiÕn tranh, huû
diÖt khèc liÖt, líp phñ thùc vËt thuéc lo¹i bÞ tµn ph¸. Ngay khi ®Êt n-íc thèng nhÊt,
kÕ ho¹ch kh«i phôc líp phñ thùc vËt víi ý nghÜa phôc håi c¸c hÖ sinh th¸i tèi -u, trë
thµnh kÕ ho¹ch hµnh ®éng cô thÓ vµ tÝch cùc. §Õn 1990, nhiÒu diÖn tÝch rõng trång
vµ rõng tù nhiªn t¸i sinh do khoanh nu«i b¶o vÖ ®· xuÊt hiÖn. Rõng trång theo
ch-¬ng tr×nh hç trî cña PAM (Ch-¬ng tr×nh An toµn l-¬ng thùc ThÕ giíi) däc c¸c
quèc lé hoÆc tØnh lé ph¸t triÓn nhanh vµ cã hiÖu qu¶ m«i tr-êng râ rÖt. Tõ c¸c
Ch-¬ng tr×nh Quèc gia 327, 264 vµ kÕ ho¹ch trång rõng, trång c©y nh©n d©n cña cÊp
tØnh, ph¸t ®éng vµ ®Çu t-, ®· n©ng cao tû lÖ che phñ rõng kh¸ nhanh.
§ång thêi víi c¸c kÕ ho¹ch trång rõng, trong giai ®o¹n tõ 1995 ®Õn 2000,
thùc hiÖn h¹n chÕ khai th¸c rõng tù nhiªn, t¨ng c-êng khoanh nu«i phôc håi rõng tù
nhiªn, ®é che phñ rõng ®· t¨ng b×nh qu©n 1%/n¨m. §Õn n¨m 2003 ®é che phñ cña
rõng ®¹t 36,5%. TØnh Qu¶ng TrÞ gÇn nh- vïng ®Êt vµnh ®ai tr¾ng trong thêi gian
chiÕn tranh, chØ sau h¬n 25 sau chiÕn tranh, rõng che phñ ®Êt ®ai tù nhiªn tõ 7,4%
lªn h¬n 35% lµ mét thµnh qu¶ sinh th¸i quan träng.
B¶ng 1. KÕt qu¶ s¶n xuÊt l©m nghiÖp (ha)
STT
§èi t-îng
2000
2007
1
2
3
4
DiÖn tÝch rõng trång tËp trung (ha)
DiÖn tÝch trång c©y ph©n t¸n (ha)
DiÖn tÝch rõng ®-îc ch¨m sãc (ha)
DiÖn tÝch rõng ®-îc tu bæ (ha)
Tæng céng
6916
721
9114
1770
20521
4222
1104
16952
2669
26954
1.1.5. KhÝ hËu
MiÒn ®ång b»ng tØnh Qu¶ng TrÞ n»m trong vïng khÝ hËu nhiÖt ®íi giã mïa,
nãng, Èm mang ®Çy ®ñ s¾c th¸i khÝ hËu c¸c tØnh miÒn Trung ViÖt Nam. Trong n¨m
cã hai mïa râ rÖt, mïa kh« vµ mïa m-a. Mïa kh« tõ th¸ng XII tíi th¸ng VIII, mïa
m-a tõ th¸ng IX tíi th¸ng XI. Tõ th¸ng III ®Õn th¸ng VIII chÞu ¶nh h-ëng cña giã
T©y Nam kh« vµ nãng. Tõ th¸ng IX ®Õn th¸ng II n¨m sau chÞu ¶nh h-ëng cña giã
-9-
§«ng B¾c ®i liÒn víi m-a phïn vµ rÐt ®Ëm.
M-a
Tæng l-îng m-a 9 th¸ng mïa kh« chØ chiÕm 30% tæng l-îng m-a n¨m.
Trong c¸c th¸ng mïa kh« tõ th¸ng XII ®Õn th¸ng IV th-êng cã nh÷ng trËn m-a rµo
nhÑ c¸ch nhau tõ 7 ®Õn 8 ngµy víi l-îng m-a trÇn tõ 20 30mm, do vËy trong vô
®«ng xu©n th-êng Ýt ph¶i t-íi h¬n vô hÌ thu. Gi÷a 2 mïa kh« cã 1 thêi kú m-a lín
lµ th¸ng V vµ th¸ng VI gäi lµ m-a tiÓu m·n, nhê cã m-a nµy mµ vô hÌ thu, nhu cÇu
n-íc cho con ng-êi vµ c©y trång ®ì c¨ng th¼ng h¬n. Mïa m-a b¾t ®Çu tõ th¸ng IX
®Õn th¸ng XI, thËm chÝ cã n¨m mïa m-a kÐo dµi ®Õn tËn th¸ng XII. §©y lµ thêi gian
b·o vµ ¸p thÊp nhiÖt ®íi ho¹t ®éng m¹nh ë khu vùc miÒn Trung. Do ®Æc ®iÓm ®Þa
h×nh chia c¾t nªn m-a trong mïa m-a còng Ýt khi ®ång ®Òu trªn toµn l-u vùc. Theo
thèng kª l-îng m-a b×nh qu©n nhiÒu n¨m cña c¸c tr¹m thÓ hiÖn.
B¶ng 2: M-a b×nh qu©n nhiÒu n¨m (mm)
Tr¹m
I
II
III IV
V
VI VII VIII
IX
X
XI
XII N¨m
VÜnh Linh 129.9 83.3 48.6 51.9 100.5 97.8 94.3 125.3 420.2 766.0 462.3 227.0 2614
Gia Vßng 60.1 47.9 35.4 64.1 143.6 101.4 78.7 155.0 509.7 695.9 456.4 188.0 2536
§«ng Hµ 48.2 34.1 30.8 60.7 119.3 83.0 65.7 163.2 388.9 683.9 429.0 175.2 2292
NhiÖt ®é kh«ng khÝ
NhiÖt ®é kh«ng khÝ trong vïng thÊp nhÊt vµo mïa ®«ng (th¸ng XI tíi th¸ng
III), cao nhÊt vµo mïa hÌ (th¸ng V tíi th¸ng VIII). NhiÖt ®é b×nh qu©n nhiÒu n¨m
vµo kho¶ng 24,3oC. Chªnh lÖch nhiÖt ®é trong ngµy tõ 7 tíi 10oC. NhiÖt ®é b×nh
qu©n th¸ng t¹i tr¹m c¸c tr¹m trong vïng nghiªn cøu ®-îc thÓ hiÖn ë b¶ng sau:
B¶ng 3. NhiÖt ®é b×nh qu©n th¸ng t¹i c¸c tr¹m ( oC)
Tr¹m
I
II
III
IV
V
VI
VII VIII IX
X
XI
§«ng Hµ
Khe Sanh
19.2 19.3 22.5 25.6 28.2 29.3 29.6 28.8 27.1 25.1 22.5
17.6 18.4 21.8 24.4 25.6 25.6 25.3 24.6 24.0 22.8 20.4
XII
19.9
18.2
§é Èm t-¬ng ®èi
§é Èm t-¬ng ®èi b×nh qu©n nhiÒu n¨m n»m trong kho¶ng 85 tíi 89%. B¶ng 3
trÝch dÉn ®é Èm t-¬ng ®èi t¹i §«ng Hµ.
B¶ng 4. §é Èm t-¬ng ®èi tr¹m §«ng Hµ (%)
I
92
II
91
III
91
IV
93
V
91
VI
79
VII
VIII
81
79
IX
84
X
85
XI
88
XII
89
TB
86,9
Bèc h¬i
Bèc h¬i b×nh qu©n nhiÒu n¨m n»m trong kho¶ng 1200-1300mm. ë vïng
- 10 -
®ång b»ng bèc h¬i b×nh qu©n nhiÒu n¨m cao h¬n vïng nói. L-îng bèc h¬i b×nh qu©n
th¸ng lín nhÊt t¹i §«ng Hµ lµ 219 mm/th¸ng (xem b¶ng d-íi ®©y). L-îng bèc h¬i
ngµy lín nhÊt vµo th¸ngVII, b×nh qu©n 1 ngµy bèc h¬i tíi 7mm
B¶ng 5. Bèc h¬i b×nh qu©n th¸ng (mm)
I
II
III
53.5
49
54
IV
V
71.5 126
VI
VII
VIII
IX
X
XI
XII
N¨m
195
219
189
100
90
71
61
1279
Sè giê n¾ng
B×nh qu©n sè giê n¾ng trong n¨m kho¶ng 1840 giê. T¹i §«ng Hµ b×nh qu©n
sè giê n¾ng trong th¸ng biÕn ®æi tõ 92 giê vµo th¸ng II tíi 242 giê vµo th¸ng VII.
B¶ng 6. Sè giê n¾ng tr¹m §«ng Hµ (giê)
I
95
II
III
IV
V
VI
VII
VIII IX
X
XI
XII
N¨m
92 106 169 223 235
242
192 151
145
84
106
1840
Giã vµ b·o
C¸c l-u vùc s«ng thuéc Qu¶ng TrÞ chÞu chÕ ®é khÝ hËu nhiÖt ®íi, giã mïa.
Mét n¨m cã 2 chÕ ®é giã mïa chÝnh:
Giã mïa T©y Nam ho¹t ®éng m¹nh vµo mïa hÌ tõ th¸ng IV ®Õn th¸ng XI, tèc
®é giã b×nh qu©n 2,0 2,2m/s. Giã mïa T©y B¾c ho¹t ®éng m¹nh tõ th¸ng XII ®Õn
th¸ng III n¨m sau, tèc ®é giã b×nh qu©n tõ 1,7 1,9m/s. Thêi gian chuyÓn tiÕp c¸c
h-íng giã T©y Nam vµ T©y B¾c lµ thêi gian giao thêi vµ giã T©y kh« nãng ho¹t
®éng vµo th¸ng IV, th¸ng V (®Þa ph-¬ng gäi lµ giã Lµo). Thêi kú cã giã Lµo lµ thêi
kú nãng nhÊt trong n¨m ë tØnh Qu¶ng TrÞ.
B·o vµ xo¸y thuËn nhiÖt ®íi lµ nh÷ng biÕn ®éng thêi tiÕt trong mïa h¹, ho¹t
®éng rÊt m¹nh mÏ vµ thÊt th-êng. H-íng ®i cña b·o trong vïng B×nh TrÞ Thiªn nhsau: theo h-íng chÝnh T©y chiÕm kho¶ng 30%; theo h-íng T©y - T©y B¾c chiÕm
kho¶ng 45%; theo h-íng Nam chiÕm kho¶ng 24%; theo c¸c h-íng kh¸c chiÕm
kho¶ng 1%. TÝnh chÊt cña b·o vµ ¸p thÊp nhiÖt ®íi ë vïng Qu¶ng TrÞ còng rÊt kh¸c
nhau theo tõng c¬n b·o vµ tõng thêi kú cã b·o. Cã n¨m kh«ng cã b·o vµ ¸p thÊp
nhiÖt ®íi nh- n¨m 1963, 1965, 1969, 1986, 1991, 1994.
Còng cã n¨m liªn tiÕp 3 c¬n b·o nh- n¨m 1964, 1996 hoÆc 1 n¨m cã 2 c¬n
b·o nh- n¨m 1999. B×nh qu©n 1 n¨m cã 1,2 1,3 c¬n b·o ®æ bé vµo Qu¶ng TrÞ.
Vïng ven biÓn Qu¶ng TrÞ b·o vµ ¸p thÊp nhiÖt ®íi th-êng gÆp nhau tíi 78%, do vËy
khi cã b·o th-êng gÆp m-a lín sinh lò trªn c¸c triÒn s«ng.
B·o ®æ bé vµo ®Êt liÒn víi tèc ®é giã tõ cÊp 10 ®Õn cÊp 12, khi giã giËt trªn
cÊp 12. Thêi gian b·o duy tr× tõ 8 10 giê nh-ng m-a theo b·o th-êng x¶y ra 3
ngµy liªn tôc. Trong thêi gian cã b·o th-êng ®i kÌm m-a lín vµ cã thÓ g©y ra hiÖn
- 11 -
t-îng lò quÐt g©y thiÖt h¹i lín vÒ ng-êi vµ tµi s¶n §©y còng lµ mét trong c¸c yÕu tè
tù nhiªn c¶n trë tíi tiÕn tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña tØnh Qu¶ng TrÞ.
1.1.6. Thuû v¨n
Trªn ®Þa phËn tØnh Qu¶ng TrÞ cã ba hÖ thèng s«ng chÝnh:
HÖ thèng s«ng Th¹ch H·n (cßn gäi lµ s«ng Qu¶ng TrÞ) cã 37 con s«ng gåm
17 s«ng nh¸nh cÊp I víi 3 nh¸nh tiªu biÓu lµ VÜnh Ph-íc, Rµo Qu¸n vµ Cam Lé, 13
s«ng nh¸nh cÊp II, 6 s«ng nh¸nh cÊp III. DiÖn tÝch toµn l-u vùc lµ 2660 km2, ®é dµi
s«ng chÝnh lµ 156 km, ®é cao b×nh qu©n l-u vùc 301 m, ®é dèc b×nh qu©n l-u vùc lµ
20,1%, ®é réng trung b×nh l-u vùc lµ 36,8 km, mËt ®é l-íi s«ng lµ 0,92; hÖ sè uèn
khóc lµ 3,5.
HÖ thèng s«ng BÕn H¶i cã diÖn tÝch l-u vùc lµ 809 km2, dµi 64,5 km, ®é cao
b×nh qu©n l-u vùc 115 m, ®é dèc b×nh qu©n l-u vùc lµ 15,7%, mËt ®é l-íi s«ng lµ
1,15; hÖ sè uèn khóc lµ 1,43.
HÖ thèng s«ng ¤ L©u thuéc l-u vùc s«ng Mü Ch¸nh ch¶y qua ph¸ Tam
Gaing vÒ cöa ThuËn An bao qu¸t mét diÖn tÝch l-u vùc lµ 855 km2, dµi 65 km. §Çu
nguån l-u vùc n»m ë ®Þa phËn tØnh Thõa Thiªn - HuÕ.
Ngoµi ra cßn cã mét sè s«ng suèi l-u vùc s«ng Xª P«n vµ Sª P¨ng Hiªng
thuéc T©y Tr-êng S¬n vµ mét sè suèi nhá vïng cån c¸t ®æ th¼ng ra biÓn
Còng nh- c¸c n¬i kh¸c ë n-íc ta, dßng ch¶y s«ng suèi trong tØnh Qu¶ng TrÞ
kh«ng nh÷ng ph©n bè kh«ng ®Òu trong l·nh thæ mµ cßn ph©n bè rÊt kh«ng ®Òu trong
n¨m. Hµng n¨m, dßng ch¶y s«ng suèi biÕn ®æi theo mïa râ rÖt: mïa lò vµ mïa c¹n.
Thêi gian b¾t ®Çu, kÕt thóc c¸c mïa dßng ch¶y kh«ng cè ®Þnh hµng n¨m mµ cã xª
dÞch gi÷a c¸c n¨m tõ mét ®Õn vµi th¸ng.
Dßng ch¶y n¨m t¹i khu vùc nghiªn cøu cã gi¸ trÞ m« ®un biÕn ®éng trong
kho¶ng 54 - 73 l/s.km2, thuéc khu vùc cã dßng ch¶y dåi dµo so víi trung b×nh c¶
n-íc, phÇn lín n-íc tËp trung vµo mïa lò. Do sù ph©n bè n-íc kh«ng ®Òu trong n¨m
nªn ë ®©y lò rÊt kh¾c nghiÖt vµ h¹n h¸n còng rÊt ®iÓn h×nh. Do ®é dèc lín nªn lò
th-êng x¶y ra nhanh vµ ¸c liÖt g©y nguy hiÓm cho c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ x· héi.
Th«ng th-êng mïa lò xuÊt hiÖn chËm h¬n mïa m-a kho¶ng mét th¸ng. M-a lµ
nguyªn nh©n g©y lò chñ yÕu ë hai tØnh nµy. Lò lín nhÊt th-êng xuÊt hiÖn trong c¸c
th¸ng IX, X chiÕm tõ 25 - 31% tæng l-îng n-íc c¶ n¨m.
Mïa kiÖt trong vïng th-êng chËm h¬n so víi c¸c tØnh ®ång b»ng B¾c Bé.
L-îng n-íc mïa kiÖt chØ chiÕm kho¶ng gÇn 30% tæng l-îng dßng ch¶y trong n¨m.
Sù ph©n phèi kh«ng ®Òu ®· g©y ¶nh h-ëng lín cho sinh ho¹t vµ s¶n xuÊt. T×nh tr¹ng
®ã cµng trë nªn khèc liÖt vµo c¸c n¨m vµ c¸c th¸ng cã giã T©y Nam (giã Lµo) ho¹t
®éng m¹nh. Tuy nhiªn vµo kho¶ng th¸ng V-VI trong vïng th-êng cã m-a tiÓu m·n
- 12 -
bæ sung l-îng n-íc cho mïa kiÖt.
Th¸ng IV vµ th¸ng VII lµ nh÷ng th¸ng kiÖt, l-u l-îng trªn s«ng nhá. M« ®un
dßng ch¶y b×nh qu©n th¸ng vµo c¸c th¸ng kiÖt chØ kho¶ng 10-15l/s/km2. Do ®Æc
®iÓm vïng nghiªn cøu cã ®Þa h×nh t¹o thµnh c¸c d¶i tõ biÓn vµo s©u trong lôc ®Þa:
d¶i c¸t ven biÓn, ®ång b»ng ven biÓn, gß ®åi, nói nªn tÝnh chÊt dßng ch¶y còng cã sù
ph©n ho¸ theo kh«ng gian râ rÖt. Mét sè ®Æc tr-ng dßng ch¶y n¨m cña l-u vùc s«ng
BÕn H¶i ®-îc thÓ hiÖn:
B¶ng 7. Mét sè ®Æc tr-ng dßng ch¶y n¨m t¹i tr¹m Gia Vßng - s. BÕn H¶i
Tªn s«ng
Tªn tr¹m
BÕn H¶i
Gia Vßng
C¸c ®Æc tr-ng dßng ch¶y l-u vùc
Q0(m /s)
M0(l/s.km2)
Y0(mm)
14,4
53,9
1698
3
0,61
B¶ng 8. Ph©n phèi dßng ch¶y trong n¨m (mm) t¹i tr¹m Gia Vßng - s. BÕn H¶i
Tªn l-u vùc
BÕn H¶i
I
II
III
IV
V
VI
VII VIII IX
X
5.10
2.70 1.90 1.50 3.10 2.40 1.40 2.90 14.2 30.9
XI
23.9
XII
10.0
Qua b¶ng 7 vµ b¶ng 8, thÊy r»ng c¸c ®Æc tr-ng dßng ch¶y n¨m cña 2 hÖ thèng
s«ng chÝnh BÕn H¶i thuéc lo¹i cao cña c¶ n-íc. HÖ sè dßng ch¶y lín h¬n 0,6 ®·
chøng tá ®-îc kh¶ n¨ng sinh dßng vµ ®iÒu kiÖn líp phñ thùc vËt trªn l-u vùc lµ tèt.
C¸c th¸ng nhiÒu n-íc r¬i vµo th¸ng IX, X, XI, XII, th¸ng Ýt n-íc r¬i vµo c¸c th¸ng
cßn l¹i. C¸c th¸ng nhiÒu n-íc chiÕm kho¶ng 70 - 75% tæng l-îng n-íc c¶ n¨m, cßn
c¸c th¸ng Ýt n-íc lµ 25 - 30%.
Mùc n-íc lò hÌ thu trªn c¸c triÒn s«ng chØ dao ®éng tõ 1,5 - 1,7 m; Ýt khi mùc
n-íc lò hÌ thu trªn c¸c triÒn s«ng lªn cao trªn 1,7 m. H-íng chuyÓn cña lò ë trong
vïng h¹ du còng rÊt phøc t¹p:
- Khi s«ng Th¹ch H·n lò lín ë h¹ du h-íng lò chuyÓn theo 2 phÝa, mét h-íng
theo s«ng C¸nh Hßm chuyÓn vÒ s«ng BÕn H¶i vµ mét h-íng theo s«ng An Tiªm
chuyÓn vÒ Cöa L¸c, cßn dßng chñ l-u theo dßng chÝnh chuyÓn ra cöa ViÖt. Khi s«ng
Th¹ch H·n lò nhá, s«ng BÕn H¶i lò lín, dßng lò cña s«ng BÕn H¶i mét phÇn chuyÓn
vÒ h¹ du Th¹ch H·n, mét phÇn lín chuyÓn ra Cöa Tïng, hiÖn t-îng trªn chØ x¶y ra
khi lò ®¹t b¸o ®éng 3 trë lªn.
Nguån n-íc ngÇm ë l-u vùc thÓ hiÖn ë n-íc khe nøt, n-íc lç hæng vµ n-íc
cån c¸t. Nguån n-íc nµy t-¬ng ®èi dåi dµo vµ chÊt l-îng tèt cã thÓ ®¸p øng cho nhu
cÇu sinh ho¹t cña d©n c- vµ bæ sung n-íc t-íi cho c¸c lo¹i h×nh s¶n xuÊt kinh tÕ x·
héi. Tuy nhiªn, vïng ven biÓn nhiÒu n¬i n-íc ngÇm bÞ nhiÔm mÆn, ë vïng ®åi nói
- 13 -
n-íc ngÇm ph©n bè s©u khã khai th¸c. V× vËy, cÇn cã kÕ ho¹ch c©n ®èi vµ sö dông
n-íc hîp lý.
1.2.
T×nh h×nh kinh tÕ x· héi tØnh Qu¶ng TrÞ
1.2.1. D©n sè
Theo Niªn gi¸m thèng kª n¨m 2007 cña Côc thèng kª Qu¶ng TrÞ, d©n sè cña
tØnh lµ: 630339 ng-êi, sè d©n sèng ë thµnh thÞ chiÕm 24.57% cßn l¹i hÇu hÕt d©n sè
sèng ë n«ng th«n vµ vïng nói (75.43%). C¬ cÊu d©n sè nh- sau:
Nam:
311704 ng-êi
N÷:
318635 ng-êi
Trong ®é tuæi lao ®éng:
319938 ng-êi chiÕm h¬n 50% d©n sè toµn tØnh
D©n sè ph©n bè kh«ng ®Òu ®Æc biÖt cã sù kh¸c biÖt lín gi÷a ®ång b»ng vµ
miÒn nói. MËt ®é d©n sè trung b×nh toµn tØnh: 133 ng-êi/km2 trong ®ã thÞ x· §«ng
Hµ 1140 ng-êi/km2, thÞ x· Qu¶ng TrÞ 2734 ng-êi/km2, huyÖn miÒn nói §akr«ng 29
ng-êi/km2, H-íng Ho¸ cã mËt ®é d©n lµ 62 ng-êi/km2. D©n c- trong vïng chñ yÕu
lµ ng-êi Kinh, sèng tËp trung ë d¶i ®ång b»ng ven biÓn, c¸c thÞ trÊn vïng nói. Sè
cßn l¹i lµ c¸c d©n téc Ýt ng-êi nh- ng-êi S¸ch, Th¸i, Dao, V©n KiÒu, Sµo, Pac« tËp
trung chñ yÕu ë huyÖn H-íng Ho¸ vµ §akr«ng. Tû lÖ ng-êi Kinh chiÕm tíi 84%,
ng-êi V©n KiÒu, Pac« chiÕm 10% cßn l¹i lµ c¸c d©n téc Ýt ng-êi kh¸c.
Tèc ®é t¨ng d©n sè trong vïng cßn cao. Theo thèng kª, tèc ®é t¨ng d©n sè
cña tØnh Qu¶ng TrÞ lµ 10,48%0 (2007). Cã tíi 70% d©n sèng nhê vµo s¶n xuÊt n«ng
nghiÖp, 12% d©n sè sèng dùa vµo c«ng nghiÖp, 5% d©n sè sèng dùa vµo ng- nghiÖp,
8% sèng nhê vµo l©m nghiÖp cßn l¹i sèng nhê vµo dÞch vô bu«n b¸n nhá vµ c¸c
ngµnh kh¸c
1.2.2. C¬ cÊu kinh tÕ
C¬ cÊu kinh tÕ cña tØnh Qu¶ng TrÞ nh- sau: n«ng, l©m nghiÖp vµ thñy s¶n
chiÕm 36%, dÞch vô 38,4%, c«ng nghiÖp vµ x©y dùng 25,6% tæng s¶n l-îng cña tØnh
(thèng kª n¨m 2006) trong c¬ cÊu n«ng nghiÖp c¸c ngµnh ph©n bæ nh- sau: dÞch vô
12,76%, ch¨n nu«i 24,15%, trång trät 63,09%.
HiÖn tr¹ng n«ng - l©m nghiÖp
Theo Niªn gi¸m thèng kª n¨m 2007 cña tØnh Qu¶ng TrÞ, diÖn tÝch canh t¸c
hiÖn nay trong toµn vïng lµ 95792,2 ha, trong ®ã 73347,6 ha dïng cho c©y hµng
n¨m vµ 22444,6 ha dïng cho c©y l©u n¨m. DiÖn tÝch c¸c lo¹i c©y trång trong vµi
n¨m gÇn ®©y nh- sau:
B¶ng 9. DiÖn tÝch, n¨ng suÊt, s¶n l-îng c¸c c©y trång trong 5 n¨m gÇn ®©y
- 14 -
ChØ tiªu
Lóa §«ng Xu©n
DiÖn tÝch (ha)
NS (t¹/ha)
SL(tÊn)
Lóa HÌ Thu
DiÖn tÝch (ha)
NS (t¹/ha)
SL(tÊn)
Lóa Mïa
DiÖn tÝch (ha)
NS (t¹/ha)
SL(tÊn)
Ng«
DiÖn tÝch (ha)
NS (t¹/ha)
SL(tÊn)
Khoai lang
DiÖn tÝch (ha)
NS (t¹/ha)
SL(tÊn)
S¾n
DiÖn tÝch (ha)
NS (t¹/ha)
SL(tÊn)
2000
2004
2005
2006
2007
22000
46.48
102260
22979
52.24
120041
23221
49.88
115815
23117
52.80
121990
23105
51.60
119256
18021
45.30
81630
18401
46.81
86134
16874
45.23
76325
18449
45.80
84539
18723
46.70
87384
5877
12.56
7382
5267
15.33
8073
4845
16.24
7870
4440
15.80
6999
4528
14.90
6760
1895
16.28
3085
2614
20.03
5235
2907
20.07
5834
2962
20.9
6197
3154
20.9
6600
4937
57.32
28298
3846
64.95
24981
3874
66.26
25671
3813
68.1
25959
3699
66.9
24735
3967
92.82
36823
6761
130.37
88143
7818
155.79
121798
9298
177.8
165267
9938
171.6
170499
Qua b¶ng 9 cho thÊy, diÖn tÝch lóa §«ng Xu©n kh«ng cã biÕn ®éng lín nh-ng
n¨ng suÊt n¨m sau cao h¬n n¨m tr-íc vµ v× thÕ s¶n l-îng còng t¨ng ®Òu ®Æn. T×nh
h×nh nµy còng gièng nh- ®èi víi lóa HÌ Thu. DiÖn tÝch lóa Mïa chØ chiÕm rÊt Ýt vµ
n¨ng suÊt rÊt thÊp.
B¶ng 10. DiÖn tÝch, s¶n l-îng c¸c c©y c«ng nghiÖp l©u n¨m 5 n¨m gÇn ®©y
ChØ tiªu
Cµ phª
DiÖn tÝch (ha)
SL(tÊn)
2000
2004
2005
2006
2007
3403
2869
3704
5080
3763
6319
3956
3504
4162
6132
- 15 -
ChØ tiªu
2000
2004
2005
2006
2007
DiÖn tÝch (ha)
SL(tÊn)
9444
3168
10336
6425
11626
7385
12611
10231
13240
11943
Hå tiªu
DiÖn tÝch (ha)
SL(tÊn)
1697
835
2484
2113
2369
1436
2086
1718
2135
1743
Cao su
Nh×n vµo b¶ng 10, diÖn tÝch vµ s¶n l-îng c¸c c©y c«ng nghiÖp chÝnh l©u n¨m
kh«ng ngõng t¨ng lªn, riªng c©y hå tiªu sau 2004 l¹i bÞ suy gi¶m.
B¶ng 11. DiÖn tÝch s¶n l-îng c¸c c©y ©n qu¶ 5 n¨m gÇn ®©y
ChØ tiªu
2000
2004
2005
2006
2007
DiÖn tÝch (ha)
SL(tÊn)
213
799
320
1200
321
1219
337
1262
339
1299
Døa
DiÖn tÝch (ha)
SL(tÊn)
533
4290
716
4802
717
3205
784
3509
746
3337
Chuèi
DiÖn tÝch (ha)
SL(tÊn)
1085
6138
1822
13225
1843
16252
1991
23327
2000
20994
Xoµi
DiÖn tÝch (ha)
SL(tÊn)
599
1346
825
1271
818
1213
808
1696
778
1603
MÝt
DiÖn tÝch (ha)
SL(tÊn)
442
2036
348
1918
381
2367
358
2225
320
2169
Cam
C¸c lo¹i c©y ¨n qu¶ chñ yÕu ë Qu¶ng TrÞ ®-îc thèng kª theo c¸c hé gia ®×nh,
s¶n xuÊt mang tÝnh tù cung tù cÊp, tuy nhiªn nh×n vµo b¶ng 11, c¸c lo¹i c©y nµy (trõ
MÝt) ®Òu t¨ng lªn qua c¸c n¨m c¶ vÒ diÖn tÝch lÉn s¶n l-îng. Tuy vËy vÉn ch-a ®¹t
®-îc møc s¶n phÈm c«ng nghiÖp hµng ho¸..
Ch¨n nu«i trong vïng ch-a ph¸t triÓn, chñ yÕu cßn ë møc ®é ch¨n nu«i tù
ph¸t ë møc ®é hé gia ®×nh. Ch-a cã n«ng tr-êng ch¨n nu«i theo quy m« c«ng
nghiÖp. Do ®iÒu kiÖn thiÕu l-¬ng thùc, ch¨n nu«i trong vïng ch-a ph¸t triÓn thµnh
quy m« ch¨n nu«i trang tr¹i ®-îc. C¬ cÊu vËt nu«i trong gia ®×nh lµ tr©u, bß, lîn, gµ.
- 16 -
Trong mÊy n¨m gÇn ®©y mét sè gièng vËt nu«i míi ®· ®-îc phæ biÕn trong d©n
nh»m t¨ng n¨ng suÊt trong ch¨n nu«i nh- vÞt siªu trøng, ngan Ph¸p, gµ Tam Hoµng.
Ngµnh ch¨n nu«i míi chiÕm tû träng 15-18% thu nhËp cho c¸c hé n«ng d©n. Theo
thèng kª diÔn biÕn ch¨n nu«i trong toµn tØnh nh- b¶ng 12.
B¶ng 12. Sè l-îng gia sóc lín 5 n¨m gÇn ®©y
ChØ tiªu
2000
2004
2005
2006
2007
Tr©u
Sè l-îng (con)
35382
37899
40914
38066
39731
Bß
Sè l-îng (con)
62662
61786
65938
72772
77457
185574
242353
253929
228600
236704
12701
17749
22090
20182
20504
Lîn
Sè l-îng (con)
S¶n l-îng xuÊt chuång
(tÊn thÞt h¬i)
Qua b¶ng 12 thÊy r»ng ®µn gia sóc ë Qu¶ng TrÞ t¨ng qua c¸c n¨m ë møc ®é
chËm. Sau 5 n¨m s¶n l-îng thÞt h¬i xuÊt chuång t¨ng kho¶ng 40%.
DiÖn tÝch che phñ cña th¶m rõng tù nhiªn hiÖn nay chØ cßn kho¶ng 30%. ë
c¸c vïng ®åi nói ®Êt ven c¸c khe suèi, rõng nguyªn thuû bÞ huû diÖt do c¸c lý do
chñ yÕu lµ:
- TËp qu¸n canh t¸c du canh du c- cña ®ång bµo d©n téc miÒn nói.
- ChÊt ®éc lµm trôi l¸ trong chiÕn tranh huû diÖt.
- N¹n khai th¸c gç bõa b·i
Rõng hiÖn h÷u chØ cßn rõng thø sinh, hçn giao. Vïng ®åi b¸t óp vïng trung
du tõ l©u ®· trë thµnh ®åi nói träc. ë vïng c¸t ven biÓn n¬i kh«ng cã c©y che phñ
nªn hiÖn t-îng c¸t di chuyÓn ®· ¶nh h-ëng xÊu tíi viÖc ®Þnh canh ®Þnh c- vµ g©y
mÊt ®Êt. HiÖn nay trong vïng ®ang thùc hiÖn ch-¬ng tr×nh nghiªn cøu khoa häc
chèng c¸t bay c¸t nh¶y.
HiÖn tr¹ng thuû s¶n
TØnh Qu¶ng TrÞ cã bê biÓn dµi 75 km vµ vïng biÓn cã ®Æc tÝnh chung cña khu
hÖ ven biÓn MiÒn Trung víi thµnh phÇn loµi kh¸ phong phó. Tæng tr÷ l-îng h¶i s¶n
vïng biÓn Qu¶ng TrÞ kho¶ng 60.000 tÊn, kh¶ n¨ng khai th¸c bÒn v÷ng lµ 17.000 tÊn.
Tuy thÕ, cho ®Õn 2005, s¶n l-îng khai th¸c h¶i s¶n (c¸, t«m, mùc) ®¹t kho¶ng
12.000 tÊn, ch-a khai th¸c hÕt tiÒm n¨ng cña nguån lîi kinh tÕ nµy. Trong diÖn tÝch
- 17 -
®Êt n«ng nghiÖp, phÇn dµnh cho nu«i trång thuû s¶n chiÕm 0,14% (gÇn 670 ha), tuy
nhiªn nÕu tÝnh c¶ ®Êt ch-a sö dông cã kh¶ n¨ng nu«i trång thuû s¶n cã thÓ lªn tíi
16.070 ha (trong ®ã n-íc ngät: 9.712 ha; lång bÌ: 3.300 ha; ruéng tròng: 3.800 ha)
Cã thÓ nhËn thÊy tiÒm n¨ng ph¸t triÓn thuû s¶n cña tØnh nãi chung cßn rÊt
lín, song møc ®é khai th¸c cßn h¹n chÕ. §Ó ph¸t huy tiÒm n¨ng cÇn ®Çu t- thÝch
®¸ng vÒ c¬ chÕ, chÝnh s¸ch khuyÕn ng- còng nh- vÊn ®Ò cÊp n-íc phôc vô cho nu«i
trång thuû s¶n ven bê.
HiÖn tr¹ng c«ng nghiÖp
C«ng nghiÖp trong vïng cßn ch-a ph¸t triÓn. C¬ cÊu c«ng nghiÖp chñ yÕu lµ
vËt liÖu x©y dùng vµ chÕ biÕn n«ng l©m s¶n. Trong vïng cã 2 nhµ m¸y s¶n xuÊt xi
m¨ng lß ®øng §«ng Hµ 1 vµ §«ng Hµ 2, nh-ng hiÖn nay chØ cßn nhµ m¸y §«ng Hµ
2 ho¹t ®éng víi tæng s¶n l-îng 50.000 tÊn/n¨m, 4 nhµ m¸y g¹ch tuynel cã tæng c«ng
suÊt 70 triÖu viªn/ n¨m.
C«ng nghiÖp chÕ biÕn thñy s¶n cßn h¹n chÕ, chØ cã 2 nhµ m¸y §«ng l¹nh ®Æt
t¹i Cöa Tïng vµ Cöa ViÖt ho¹t ®éng theo thêi vô ®¸nh b¾t. Ngoµi ra ë c¸c ®Þa
ph-¬ng cßn cã c«ng nghiÖp nhá ë møc ®é hé gia ®×nh.
Nguån ®iÖn trong tØnh hiÖn cã 2 tr¹m thuû ®iÖn Khe Sanh vµ Cam ChÝnh víi
c«ng suÊt thÊp. L-íi ®iÖn quèc gia ®· ph¸t triÓn tíi c¸c trung t©m huyÖn. TuyÕn
®-êng d©y 500KV ®i qua ®Þa phËn Qu¶ng TrÞ song trong tØnh kh«ng cã tr¹m h¹ ¸p.
HiÖn nay thuû ®iÖn Rµo Qu¸n khi ®i vµo ho¹t ®éng cã kh¶ n¨ng c¶i thiÖn ®¸ng kÓ
t×nh tr¹ng cÊp ®iÖn cña vïng.
C«ng nghiÖp chÕ biÕn chiÕm mét tû träng lín trong c¸c ngµnh c«ng nghiÖp
tØnh Qu¶ng TrÞ. Tæng gi¸ trÞ s¶n xuÊt c«ng nghiÖp trªn ®Þa bµn sau n¨m n¨m t¨ng
gÇn gÊp 3,5 lÇn. Nh×n chung, sè l-îng c¬ së c«ng nghiÖp cña Qu¶ng TrÞ cã ph¸t
triÓn, song so s¸nh víi B¾c Trung Bé vµ c¶ n-íc th× c«ng nghiÖp Qu¶ng TrÞ vÉn ë
qui m« rÊt bÐ, chiÕm kho¶ng 1% c¬ së c«ng nghiÖp cña c¶ n-íc.
Y tÕ vµ gi¸o dôc
Y tÕ
M¹ng l-íi y tÕ ë vïng ®ång b»ng ph¸t triÓn réng kh¾p ë c¸c céng ®ång d©n
c- nhÊt lµ y tÕ céng ®ång, phßng ngõa qu¶n lý vµ ph¸t hiÖn c¸c dÞch bÖnh. Ng-êi
d©n cã thÓ ®Õn trung t©m y tÕ cña huyÖn víi khÈu ®é ®-êng 8-10 km. C¸c côm kh¸m
®a khoa bè trÝ hîp lý thuËn tiÖn cho viÖc kh¸m ch÷a bÖnh b¶o vÖ søc khoÎ nh©n d©n.
Mçi huyÖn cã mét bÖnh viÖn víi quy m« 80 gi-êng bÖnh, c«ng t¸c y tÕ ®· ®ãng vai
- 18 -
trß tÝch cùc trongviÖc b¶o vÖ søc khoÎ nh©n d©n vµ ph¸t huy th¾ng lîi ch-¬ng tr×nh
sinh ®Î cã kÕ ho¹ch. Tuy nhiªn, ë c¸c x· miÒn nói, hÖ thèng y tÕ cßn ch-a ®-îc ph¸t
triÓn, nh×n chung mçi x· cã 1 tr¹m y tÕ, song do kho¶ng c¸ch tõ c¸c côm d©n c- tíi
tr¹m x¸ cßn xa vµ do mª tÝn, nªn tÖ n¹n ch÷a bÖnh b»ng cóng v¸i vÉn cßn tån t¹i ë
mét sè ®Þa ph-¬ng.
Gi¸o dôc
C¸c x· trong vïng ®ång b»ng ®· thùc hiÖn tèt c«ng t¸c xo¸ mï ch÷. Lùc
l-îng lao ®éng vïng n«ng th«n cã tíi 60% ®· qua tr×nh ®é v¨n ho¸ cÊp c¬ së vµ
20% sè lao ®éng cã tr×nh ®é v¨n ho¸ phæ th«ng trung häc. ë vïng nói, t×nh tr¹ng bá
häc cßn phæ biÕn. Tû lÖ mï ch÷ hoÆc t¸i mï ch÷ cßn cao.
Víi t×nh h×nh ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña tØnh Qu¶ng TrÞ nh- trªn thÊy r»ng
nhu cÇu dïng n-íc trong khu vùc nghiªn cøu bao gåm n-íc sinh ho¹t, n-íc cho
n«ng nghiÖp (trång trät vµ ch¨n nu«i), n-íc cho l©m nghiªp, nu«i trång thuû s¶n vµ
n-íc phôc vô c«ng nghiÖp.
- 19 -
- Xem thêm -