Tài liệu đặc điểm trầm tích và lịch sử phát triển các thành tạo đệ tứ ở phần đông bắc đồng bằng sông hồng

M ỤC LỤ C T ra n g Mở đẩu 4 Chương I. Lịch sử nghiên cứii địa chất Đệ Tứ 10 1. T h ờ i k ỳ trư ớ c 1 9 5 4 2 . T h ờ i k ỳ lừ năm 10 1 9 5 0 trở v ề sa u Chương II. Cơ sở tài liệu và phương pháp nghiên cứu 1. C ơ s ử tài liệ u x â y d ự n g ]u ận án 2 . C á c p h ư ơ n g p h á p n g h iê n c ứ u 10 20 20 21 Chương III. Đặc điểm trầm tích các thành tạo Đệ Tứ 29 1. R a n h g iớ i trầm tíc h N e o g e n v à Đ ệ T ứ 34 2 . V ề s ự b iế n đ ổ i Ih eo th ờ i g ia n v à k h ô n g g ia n c ủ a c á c th àn h lạ o Đ ệ T ứ ở v ù n g n g h iê n c ứ u 43 2 .1 . Đ ặ c đ iể m v ề (hành phần v ậ l ch ấ t v à q u y lu ậ l p h â n b ố c ủ a c á c trầm tíc h 43 2 .1 .2 . Đ ặ c đ iể m th àn h p h ầ n trầm tíc h v à c á c q u y lu ậ t p h â n b ố 44 2 .1 .2 .1 . Đ ặ c đ iể m v ề đ ọ hạt v à q u y luật p h ân b ố 45 2 .1 .2 .2 . Đ ặ c đ iể m th ạ ch h ọ c k h o á n g vậl v à q u y luật phân b ố 59 + Đ ặ c đ iể m trầm tíc h h ệ tần g L ệ C h i lu ổ i P le is t o c e n sớm (Q ị / c) 59 + Đ ặ c đ iể m Irầm tíc h Hệ tầ n g H à N ộ i “ lu ổ i P le is t o c e n g iữ a - đầu P le is t o c e n m u ộ n ( Q l l - l ỉ l ^ / / « ) 68 + Đ ặ c đ iể m trầm tíc h h ệ tầ n g V ĩn h P h ú c tuổi cuối P le is lo c e n muộn (Qịịị^v/?) 78 + Đ ặ c đ iể m trầm tíc h h ệ tầ n g H ải H ư n g tu ổ i H o lo c e n s ớ m - g iữ a ( Q \ y ^hh) 88 + Đ ặ c đ iể m trầm tíc h h ệ tần g T h á i B ìn h 95 tu ổ i H o lo c e n g iữ a m u ô n ( Q i v ^ " ^ £ ) 95 Chương IV. Lịch sử phát triển địa chất các thành tạo Đệ Tứ theo khổng gỉan và (hời gian 107 I. Đ ặ c đ iể m c á c c h u k ỳ írầm líc h 107 II. C ổ k h í hậu Irong k ỷ Đ ệ T ứ 111 III. L ịc h s ử p h á i Iriển c á c th àn h tạ o Đ ệ T ứ th e o th ờ i g ia n v à tlie ó k h ô n g g ia n 119 Chương V. Điểu kiện thành tạo và quy luật phân bố khoáng sản liên quan với các thành tạo Đệ Tứ 142 1. V ề n ư ớ c n g ầ m 146 2 . V à n g sa k h o á n g 148 3. C uội sỏ i x â y dựng 148 4 . C át x â y d ự n g L50 5 . S é t c á c lo ạ i 150 6. T han bùn 153 Kết luận 157 Tàỉ liệu tham khảo 159 4 MỞ ĐÂU D i ệ n t íc h t h u ộ c p h ầ n đ ô n g b ắ c đ ồ n g b à n g s ô n g H ồ n g ( h a y c ò n g ọ i là đ ồ n g b à n g B ắ c B ộ ) n ơ i c ó thủ đ ô H à N ộ i - tr u n g tâ m c h ín h trị, k in h t ế v à v ă n h ó a c ủ a c ả n ư ớ c v à th à n h p h ố c ả n g H ả i P h ò n g v ớ i c ả n g b iể n lớ n n h ấ t m iề n b á c n ư ớ c ta, từ trư ớ c đ ế n n a y lu ô n lu ô n đ ư ợ c sự q u a n tâ m v à đ ầu tư v ề m ọ i m ặ t c ù a Đ ả n g v à n h à n ư ớ c . Đ â y là d iệ n tíc h tậ p tr u n g đ ô n g d â n c ư , c ó c á c k h u c ô n g n g h iệ p tậ p ừ u n g , m ạ n g lư ớ i g i a o t h ô n g p h á t tr iể n n ê n n ó s ớ m ư ở th à n ỉi đ ố i tư ợ n g th u h ú t sự c h ú ý c ủ a c á c n h à n g h iê n cứ u k h o a h ọ c , đ ặ c b iệ t là c á c n h à đ ịa lý - đ ịa c h ấ t ( h ìn h 1). N g h iê n cứ u c á c th à n h t ạ o Đ ệ lứ ở p h ầ n đ ô n g b ắ c đ ồ n g b ằ n g s ô n g H ồ n g k h ô n g n h ữ n g m a n g ý n g h ĩa k h o a h ọ c m à c ò n m a n g ý n g h ĩa th ự c t iễ n lớ n la o . CÓ t h ể th ấ y r à n g , c ô n g tá c đ iề u tra c ơ b ả n n h à m c ó t à i liệ u đ ể q u y h o ạ c h t ổ n g th ổ đ ồ n g b à n g s ổ n g H ô n g n ó i c h u n g v à v ù n g liê n h o à n H à N ộ i - H ả i P h ò n g n ó i r iê n g (tr o n g đ ó c ó c ô n g tá c n g h iê n c ứ u đ ịa c h ấ t Đ ệ T ứ v à c á c k h o á n g sả n l iê n q u a n ) đ ã d ư ợ c tiế n h à n h m ạ n h m ẽ từ n ă m 1 9 6 0 tr ò l ạ i đ â y ,ừ o n g đ ó đ á n g c h ú ý là c ô n g tr ìn h đ o v ẽ đ ịa c h ấ t tỉ l ệ 1 / 2 0 0 .0 0 0 tờ H à N ộ i ( 1 9 7 3 ) v à H ả i P h ò n g - N a m Đ ịn h ( 1 9 7 8 ) d o Đ o à n đ ịa c h ấ t 2 0 4 th ự c h iệ n , sa u đ ó là c á c b á o c á o d ịa c h ấ t v à k h o á n g s ả n c á c n h ó m t ờ : th à n h p h ố H à N ộ i ( 1 9 8 9 ) , th à n h p h ố H ả i P h ò n g ( 1 9 9 2 ) v à p h ụ c ậ n H à N ộ i ( 1 9 9 4 ) d o Đ o à n đ ịa c h ấ t H à N ộ i th ự c h iộ n ở tỉ lộ 1 / 5 0 .0 0 0 . Q m g v ớ i c á c c ô n g trìn h n g h iê n cứ u k h á c v ề đ ịa c h ấ t Đ ệ T ứ ở v ù n g đ ồ n g b à n g s ô n g H ồ n g , c ô n g lá c đo v ẽ bản d ồ đ ịa c h ấ t v à t ìm k iế m k h o á n g sả n tỉ lệ lớ n ở H à N ộ i v à H ả i P h ò n g ( tr o n g đ ó v i ệ c n g h iê n c ứ u c á c th à n h tạ o Đ ệ T ứ đ ư ợ c q u a n tílm n g h iê n cứ u c ó h ệ t h ố n g ) đ ã đ á p ứ n g đ ự ơ c n h ữ n g y ê u c ầ u tr ư ớ c m á t c ủ a c ô n g tá c đ iề u tra c ơ b ả n . T u y n h iê n tr o n g v i ệ c n g h i ê n c ứ u c á c th à n h tạ o Đ ệ Tứ ở v ù n g đ ồ n g bằng sô n g H ồn g v ẫ n c ò n n h iề u tra n h c ã i , n h ấ t là v ề n g u ồ n g ố c v à t h ờ i g ia n th à n h tạ o ; đ ồ n g t h ò i c á c k h o á n g s ả n l i ê n q u a n đ ế n c á c th à n h t ạ o Đ ệ tứ c ó c á c n g u ồ n g ố c k h á c n h a u c ũ n g c h ư a đ ư ợ c đ ề c ậ p đ ế n b a o n h iê u . Đ ề t à i “ Đ ặ c đ i ể m tr ầ m t íc h v à l ị c h sử p h á t tr iể n c á c th à n h tạ o Đ ệ T ứ ở phần đ ôn g bắc đ ồn g bàng s ô n g H ồ n g “ đ ự ơ c t iế n h à n h là n h ằ m g ó p p h ầ n là m s á n g tò n h ữ n g v ấ n đ ề t ồ n tạ i n ê u ư ê n . 5 HI ' Sơ ĐỔ VỊ TRÍ VÙNG NGHIÊN c ứ u 6 Các nghiên cứu của tíỂ lài chính là sự tiếp nối công lấc nghiên CUÜ về c á c th àn h tạ o Đ ệ T ứ ở p h ầ n (lô n g hắc đ ổ n g b ằ n g s ô n g I ỉồ n g , tro n g d ó c liú trọ n g đ l SÍÌI1 v à o v iệ c p h â n líc h c 111 lỉêt vồ lliñ n li p h án vật c h á i, kổl h ợ p v ờ i c ấ c p liu ơ n g p h á p nghỉẾu c ú n khối- n h ằ m k h ô i p h ụ c lai b ứ c tranh c ủ a thành lạo Đ ợ T ứ th e o k h ô n g gỉn n v à th ò i g ỉn n , g iú p c h o v iệ c lim h iểu c ặ n k ẽ lĩìíỉnli (!íú lệ p ir u n g tlôiiỊị tiíìri cư, c ó liề m n ă n g k inh l ế lớn , lừ d ó lạo c ơ sở c h o v iệ c h ộ ạ ch ilỊn li c h iế n lư ợc phếu tridn k in h Itỉ c ủ a v ù n g n g h ỉô n cứ u v à c h o cả v ù n g líổ n g b ằ n g s ô n g n ồ n g n ó i c h u n g . T ÍN H C  P TI I1HT C Ù A Đ E 'ĩA l T r o n g n h ữ n g n o m g á n d íìv viín c ò n [lin in g vãn dể tồ n tại, ih ậ m c h í c ó n h ũ n g q u a n đ iể m irái n g ư ợ c nlinu v ề d ịa tá n g , Irổm. lích v à lịc li sử p liál triển c ủ a c á c (h à n h tạo Đ ộ T ứ ở d ồ n g b ằ n g s ò n g I lồ n g . Đ íln n a y , v ổ n c h ư a c ó n h ữ n g c ò n g trình n g h iê n c ú n lì m ỉ p h ân c h ia c ố c th àn h tạo Đ ộ T ứ llii’o n g u ồ n g ố c v à iu ổ l. T r o n g k h i d ó c ò n g ÚIC n g h iế n cứ u đ á n h giá k h o á n g sản liên q u a n v ở i c á c llià n li tạo Đ ộ T ứ ở v ù n g (lổ n g b ằ n g , c ũ n g riliư d ò i h ỏ i e iìp b ócli c ủ a c á c c h u y ê n n g à n h n h ư (lịa ch ái (lỏ lili, m ỏ i trư ờ n g , (lia c h â l th ủ y v a n . (lia cliất cò r ig trỉn li, n ò n g n g h iệ p , g iíio th ò n g v ộ n lải, x á y (lư n g ( lỏ i h ỏ i c ó lài liệu nghiên cứu kv về Irẳm lích Độ Tứ ở VÙHR tlổng bang nliư mội liền àng và v ù n g d ồ n g b h n g g in p b iể n . 4. Vạch (lược quy lu ạt phí\n b ố các khoáng sàn liòn quan với CÌÍC tliànli tạ o Đ ộ T ứ ờ v ù n g đ ồ n g b ằ n g G iả i q u y ế t c á c Iiliiộ m vụ nôn Lrên c n a d e là i s c c ó ý n g h ĩa k lio n học. n liíin i g ó p p liầ n g iả i q u y ế t c á c v ấ n (lồ lồ n tạ i v ồ (lịa lồ n g Đ ệ T ứ ở k h u v ự c n g h iê n cứ u v à là tiề n d ề th iiâ n lợ i d ể n g h iê n cứu d o v ẽ tiế p c ấ c (liộ n líc h c ò n lạ i c ù a (ỉồ n g b h n g s ô n g H ồ n g : íạ o d iề u k iệ n p h íll h iệ n tliCm c ấ c k lio n n g sâm liên CỊ11an với các Ihành I;k) Đẽ Tứ ,CÌỒI1£ ỉliời cung cấp nhiều thônạ tin v ề d iề u tra c.ơ b ả n c ù a v ù n g d ó tip b a n g n h h n i p h ụ c vụ CỈK) c á c n ẹ à tih k in h lế khác. 8 Ll JÂN ĐIỂM BẢO vụ 1- Đ á y tầ n g c u ộ i sạ n c ủ a h ệ tồ n g L ệ C h i c ó n iiu ồ n p liủ p liâ n lớri d iệ n t íc li v ù n g n g h iê n cứu là ranh g iớ i gốc a lu v i - p r o lu v g iữ a trầm Lích N e o g e n v à Đ ệ Tứ. 2T h e o Ihờỉ g ia n th àn h t i Ị O (lử P lc is to c c n sơ m c h o (lốn I lo tơ c c n ) v à Iht.'o không gian (lừ lục íiịa ra phía biổn)lràm tich Đệ Tử biên thiên lừ ene- lirỚMg proluvi , alu vi-pro lu vi có nguồn gốc lục ctịa (hại íhô Jñ chủ yếu) chuyên s a n g cóc (irứng v e n b iển = tlốn g b ằn g cliñu iliổ và liền chíìu (hổ (hại mịn liì c liii yếu) trong CỄÌ11 trúc củíi mỌI châu tliổ. 3- T rầ m tíc h Đ ệ T ứ ờ p h ầ n d ó n g b ắ c d ồ n g b à n g s ô n g t r ỏ n g tiế n h ó a th e o 5 c h u k ỳ b ậ c I t iê n in ộ l c h u k ỳ b ậ c II; m ở (lâu c á c c h u k ỳ tươm » ứ n ẹ v ó i c á c p h a b iể n lù i c ự c d ạ i v à k ế t lliú c c á c c h u k v tư ơ n g ứ n g v ớ i c ắ c p h a b iể n t iế n c ự c dại: từ d ạ n g th u n g lũnc. ( g ầ n cử a s ô n g ) Lrở th à n h CỈỒI1Ê banc c h â u lliổ th ự c liiụ . NI lủ ì'Ki ĐI [Im M Ổỉ ( ’ì) A ] J J  N Ả N 1' Đưa Ìíi nhũng flỗn liên m ời (lể XÍ1C (lịn h ranh giới giừíi llalli lích N c o g e n và Đ ệ Tứ. 2- Đa xác Jập b ứ c iVíinli tiẻn h ó a tlic o ih ờ ỉ g ia n v à khônt? g ia n c ủ íi c ó thàrili tạo Đ ệ T ứ tr o n g m ố i lirơng lác g iữ a SỎI1 R vã b id n /lồ n í» lliờ ỉ liẻ n m ố i quan hệ vcVi chuyển đ ộ n g kiến líio (nñiIg ven rìa và hạ liiĩi ở Hung tâm bốn tilin g ) v à sự g ia o d ộ n g c ủ a m ựt' ntrỡc nc (lổng bằng sòng I lổng Hong kỷ Đỏ Tứ p liíìn tích th à n h p h ả n vật ctìiii. C-Ổ sin h , p h o n g lio á ; lừ cló g ó p p h ần gííỉi Ihích điểu kiện dịachất Ihủy ván, địa cliíìt c òng Minh, ihành tạo ó tc líìng clấl,... (|I 9 4- Đ iể u k iện (h àn h tạo Víì q u y luật p h a n b ố m ứ c H ồ n g đ u ơ c llụre 11 h iệ n b ớ i c á c c h u y ê n giii Liồn x ỏ (c ũ ) v à sau d ó là c á c Cíin b ộ n g h iê n c u ll c ủ a n u ớ c tn. M ở dần là c ô n g Lrình n g liiỄ n cứ u c ù a V .K .G o lo v e n o k v à \£ V ã n ơ iA n [ 4 ,1 3 ] .C ấ c tá c g iã dã pliAn c h ia c á c th à iili tạ o Đ ệ T ứ th à n h h a i h ệ tầ n g : - H ệ tầ n g H ả i D ư ơ n g c ó t u ổ i P ỉ e is lo c e n s ớ m - g iữ a (Q|_I 1 ) v ớ i ĩiià n h p h ầ n chù yếu là cuội ,sạn,sòi nằm lót đáy dồng bằng chúng có n^uồn gốc chủ y ế u là s ô n g . - H ộ Lầng K iế n X ư ơ n g c ó l n ổ i P le is t o c e n m u ộ n - I ỉo lo c e n ( Q iii-iv ) g ó n i c á c trầm ííc h h ạl m ịn : cát , b ộ t, sé t c ó n g u ồ n g ố c c h â u th ổ v à v e n b iể n . Co sử pliiin cilia Clin cúc lóc gia l]'ủn chủ yủu (liíiỉ vào tài lien íhạcli liọc; liàu như ihlếu các tàí liệu cổ sinh nôn chưa có lính lliuyổt phục cao. Tuy VỘY, díìy là làỉ ]jệu liíui liỏn phân ciiíiì có hệ lliốiig các thành tạo Đ ệ Tứ ở iỉổtiịỊ bầtiỆị sông I lổng. N g u y ỗ n Đ ứ c T â m [1 ] ] Ironp mộI bni 1)00 c ó clẻ c ộ p tiến c á c Irẩm lioli ỏ (tổntị b ằ n g s ò n g H ồ n g , Tiíe giả x ế p Iiiìm licli lục (Íịíi trước h iển liế n c ó lu ổ i P le is lo c e n s ớ m -g iữ n (Q ị-ii) và c ó so sá n h c h ú n g vờ i lili liOu k liả o cỏ ; ỏ u g c h o c á c liílm líc h n à y lư ơ n g d ư ơ n g vớ i cli c h ỉ N ú i Đ ọ (p h ồ n (lư ớ i c ủ a ultoĩi tieli) v à p h á n trên ứ n g v o i cii c h ỉ Sơn Vi. l'liim lích b iể n liế n d iiợ e liíc g iả x ế p v à o P leislo ce n m u ộ n (Q||[) ứng với «hòi thú c)ổ tin giun và Siiu cu n g là IIÀITI ticli lu c đ ịa v e n b ờ bỉổti (lư ợ c lác giả x ế p v à o M o lo c e n (Q iv ) v ỡ i CVIC lliàn h lạo c ỏ n g u ồ n g ố c niu vi b iể n , b iể n -iliìm liiy; bi ổn , h ồ , b iể n , bit?n i(tu vì-itỉMn lảy ú n g v ố i d i c h ỉ th u ỏ c ih ỏ i diii (lồ (In m o i vò k im kIlí, P h a n H u y Q u y n h [ 3 0 ] k h i n g h iê n cứ u c á c p h ứ c h ệ b à o tử p h ấ n h o a v à d ặ c đ iể m Irầm tíc h đ ã phA n c h ín liầ m Lích Đ ệ T ứ v ù n g đ ồ n g b a n g s ồ n g H ồ n g ra : - T ầng H ải D ư ơng gồ m P ỉe is t o c e n c u ộ i ,s ạ n ,s ỏ i ,c á t th à n h p h ầ n p h ứ c tạp ln ổ i . - T â n g s é t ch ứ a b ù n b ã lliự c v ậ l, (lia n h ù n t u ổ i H o lo c e n sớ m . - T â n g c h ứ a s in h v ậ l b iể n (c a l m ill, b ộ t ) t u ổ i H o lo c e n giữ a . - Trầm tích phù sa sét Cíit bột. 12 Như trên la thííy cốch phiìn chin của ỏng còn sơ lược, chưa nêu lên dứực lịc h sử tiến h o á c ủ a c á c th àn h tạo E)ộ T ứ c ủ a v ù n g . Hoàng Ngọc Kỷ và nnk là í\\ũ ch íil Đ ẽ T ứ v à c á c 1:200.000 íta chia trồm tích - Tcìng Hà Nội có nguồn [16- I8J trong cồng (linh do vẽ (lịa chất, (lọc biệt khoáng sản liôn q u a n th u ỏ c lờ M à N ộ i tỷ lệ Đẽ Tú ỏ vùng Hà Nội Ihành 3 pliiìn vị : gốc oluvi tuổi Pleislocen sớm-giữa (Q i-ii). - T â n g V ừ ili P h ú c c ó c á c n g u ồ n g ố c a lu v i ?, h ỗ n h ợ p b iổ n s ô n g , b iể n lu ổ i P ié is to c e n m u ô n (Q u i). - T ầ n g C iiẳng V õ v à Đ ố n g Đ n v ó i n g u ồ n g ố c ch ủ y ế u là d ầ m lỉìy ch ứ n than bùn VÀ biển, hồ, hổ đàm lày luổi Ilolocen. T h e o n liư c ấ c li p liiìn c liia c ủ a J lo ò n g N g ọ c K ỷ Ilù tron g k ỷ ĐỌ T ứ c ó hn.i lầ n b iể n tiến v à o v ù n g n g h iỏ n c ứ u , (.16 là d ạ t bidn tiến m ạ n h n h ấ t, v ế t tích c ủ a n ó c ò n đ ể lạ i ở V iẽ l Trì, ch ă n c á c C hi ơ vùng. H ò N ộ i Jà p h ầ n (lu'ói c ủ n h ê lầnc: H ẩ i D ư ơ n g ih e o n h ư q u n n riiệiĩi D ỹ [7 , 1 2 ] cnn V .K . G o lo v c n o k ...[ l 3], N g u y ẽ n Đ ịc h h a y lư ơ n g (lư ơ n g v ớ i phân g iũ a và p lián liê n - g íin n ù n g v ơ i phụ h ê tần g T hái T h ụ y n ô n (Q i tr2) củ n H o à n g N g ọ c K ỷ [1 6 , 17]. v ổ n g u ồ n g ố c của hệ tầng L& Chi, ở vùng Iỉà Nội có nguồn gốc aluvi lliì vùng l iai lìiòn g c ó n g u ồ n g ố c h ỗ n h ợ p s ỏ tig biển. V ớ i q u a n n iê m H o n g m ội (h ờ i k ỳ llià n h tạo, ở c á c v ù n g k h á c n h a u c ỏ thổ có nguồn g ốc khác nhau, tác gia xác lộp các nguổn gốc kliác nhau cho hộ lá n g Mà N ộ i (Q ||.|I 11 h n ). Ở H à N ộ i c ó n g u ổ n g ố c a lu v ỉ-p r o lu v ì, ở IIíỉi P liò n g c ó n g u ồ n g ố c a lu v i, p r o lu v l-b tể n , ( fin g tư ơ n g lự n h ư v ậ y , h ệ líin g V ĩnh P liíic có tuổi Plcỉstoccn muôn, Hệ táng ] lải ĩìưng có iLiổi Holocen sơin-giíra và hộ tẩng Thái Bình có tuổi Holocen muon Cling ciirơc phíìn chia ra íihiểu nguốn g ố c k h ấ c nh au ở c á c d ồ n g b an g s;ít g ò d ổ i, v ù n g Irung Iñm v à v ù n g (lổ n g bằng vcn biển (xcm hình 2 r 3). T ác g iả (lã ốp d u n g c á c h pliñ n c h ia tirớng (lá th eo ch u k ỹ (lự a Irên c ơ sơ n g h iê n c ú n c h ỉ tiết Ihành p h à n vật ( hấf v à m ò i (rư ờ n g tcñrn líc li c o i đ ó Iiliư là p h ư ơ n g p h á p đ ể p h â n c h in (lịa tán g Đệ. T ứ n iñ xu ñ l phát lừ q u íin d iể m c h o rần g g iữ a c h u k ỳ Irẩin líc h v à c ấ c pha b iển tlion i, b iể n tỉỗn ir o n g k y Đ ệ T ứ c ó môi quíin hệ nhân quả. Quan hộ nñv tliể hiện ở yêu tố : chuyển đồriỊỉ tñn H.£- LỊCH SỨ NGHIÊN cưu TRẢM TICH HỆ ĐỆ Tư ĐÔNG BANG SÔNG HONG ỊjflîH"»”"” bhz eè W W W -ti vÁtí CHÀi; ỎIÙ* ỉộ t , ẽ ¿O. JC?< « «Ợ | \ \ ¿ -¿ í \ \ ; ■ 2*j‘oñ rợn 71v\ lĩỊỊm gịi Ị . -J F 2 ! uữĩS:Cér sam fónz 1 ! ■ V ữ s s ĩ ự r ỉ r Cfíiñ V « o / i v n r /! J7£» * 5 i7 \ f ------------J i ü «•f /C Ạ ỹ Jñar -P A‘inh Sî'nh tf.îüif.i xjfjtíJlsjnb.eJÍ^ "r'■*F‘ Va ì : ne ’ ' ù,As tr. lÌ»^ à\ î ( • ■ **'- 'W Í / f ’ / ' t o '/ . 1 1!. ĩ Ị sòng KÓNG U Ỉ Buiic i¿w*í ñ «X T TIỈÍC, — »«9Ĩ • y 'nç îh o '/ B tnk p l.rn10 m ,o l> x ,m r 5 ? ^ , / ¿ ¿ %\ \ \ : »,'Sr¿ Ĩ5 ơ òim 'i«7i/tpíb Cjalbc£v¿ c^v^ r\ ►'ơ^r \ .tcrr.fñpr tu r ® z t-o u r ; w ’T ' T / ' T/ . . ‘J 7 hrtkfruzTrén i ¿ ; . /« í enJ'.Alu: o ư sib ^ r e ,î I i . ■' Ị AKAjy; ■f ^ p ' ii, m BĩCMíAH/,5 có vÁ Tuó'i Ttfítr c¿| VQ ỉ^iị Di &if ron ffóc é ü fíjjfr 3.0 m D/Ti m i nc ĨỎỈÍC Ho't hơ ĩìị \ 'OWp / đ ú r v ^ ' V.PỈÌUĨ eươ: - , I vmí,, r/ jrirr /' ■î o / ‘ J T ' / ĩ » r ’ 7 Vfinus rriftcl&'-t, 1 • Xfjtf Bltfc ỈÌ: îàrtz Vrftr. Fnúi '• ^ y ó u e ¿ u 4l- Yp e ^ v t « f f l i * 1^/C, . ‘l : : ; i i s j . o l t . o T r . m s ^ , 1* /■ { / Ce" OCT OKiíp\ t £ ¿C ' r » tv fp : c £ \ ị • t. c/5' von notr San vị ’ ỉ 7 / c tífuse :¿ÍOP* t j >< : : I I ĩ'ỉ IbềOCì ÍSOỈ* te* f l ! f s n z Ha U S i fcc.cp.B ü,,.,,' br¡ ^ \ l ie t k tề iữ t .c ¿ t ỵn.t L ií; r u > ti: ¿ : i r / ¿ » r u títr .e c j í« i¿ i« e f * > is ;. 3 e ỉ n ộ , * ' V '- 'f cc / y>òr OỈÕ: sc: &■ ; / t . ÍU * ton CUỈÌ1 _ic'rt/ìỉ' £cr? r.tffbòỉ KSỈ • TOA r / c ^ *- u. C ñ>ròn ñpc ócầir1,£,ữì, ñ, l'' ^A ffl-1 * ’ » w•? \ \ ïJê.cmiTtjn.rr t T T iO Í^' l AÁ \ 1« I O A K tso-itz Tr.t.r,ŨJch:ŨừiÂỵịị. £V e 'l O fi^ .r rj^ /r , ‘ ■.1 i • 1 i ÏT-,*.p JIU Í m C * ¿. 3j ' J «Ẳ ơiT£, bnm bí^ = ' ttu IMiSBfclJC í:sc:.dc:- ISC flüM fíTBÁ i' _________ I'M I Jơ ¿¿J ÍVÕ:.SC = cc' íữr. rOfiZ £S ¡-ii¡r\h jrcnafyi!^ IKTŨC i 'i í t T r ú i . Jf ■= J'SÍJJDO r ,r* ; f !J*. ú k ¿ h K íấ 7 r Hà IID: l-SỊS-ícẽ ---- x ¿ u ¡ ;c C aih1; td a k ^ J u k à : \ỉ ■I v f/fíf) PiìVĩ BliOt ¿ õntbut i/cv.a'h t r .i \ f J ï > rem e ¿Jen aưcr m i i} \ \ L ? |ỹ>7/ / a i '. - jTTfl IT .^ V ã i n irữù/r trzn n ^z iịn n O/u¿* : \-J¿’ẽí«tnor>»ũrt1 Fe I _ •** ¡BỈU hom ktrK ‘ 'Gtotiỉ/aceggỉ ¡ ! I ! ! I ư s hno ituan Dm í , . ne ï • . P f if f s frr* t ếĩ:tnìB8*ừnjzĩào __ sẦlvG SỊ*lÀn T.p hẬl pKDKCr • Ìh ò itìo h ctícLr cư à ^ •òïïtô: hìah \ \ \ . J?M i Haas »fifí »y'i iữữ ũiãÃợ tt¿ %it.V¿av ÍB f h r r t F tii.” m ív L õõoè Níi¡aS uAKJ I f ; ¿Hfifi ? \ J itre ÒC7 fe r .U ro iỉr. MATARE iKiUfcrii t KS KOÁKS KCOC K* fp i.'ôrt itcỉ. sèfis.t"} t tóữý:¿orthtnòữeJ5- — ỊA1ÍKE ú HÚrfcóc-fcAit *ÍM . ÎS5.D Ç5 -l-cx.psc fcoi/li* SIT Tip \ \thonsur..Szr¿Ir ĩ iệ t J : C r? /tc / ỷrrẽ 1 7 f j i M  n û Iff fcH it ¿FK-n ---------'U i ______________ ỉậpĩ: £ơ‘f,scỉ I • HOLỮCÍN C Õ !;G OIA TÁNC «.ÕkL ỀÃKt: ỊHỊọị ÍTMOMO H.3; s ư Dồ DỐI SÁNH t r a m t i c h hê dễ t ư h í reft- ►'//j/T k r e i e r ï'C '.Jî'f */* Kị Ỉữỉĩe Vini ¿30 Kt * i t iỉ iã n c h ñr. Ỗòi- Kị rè.ce? r.i‘ ¿¿i A f/ tir, rnòu Àjflfi Tfi£r nèi> fit ĩórts Vtñfi BỜO ị K. vi 19 k iế n tạ o , sự g ia o đ ộ n g m ự c n ư ớ c b iể n v à d ặ c đ iể m th à n h h ệ ừ ầ n i tíc h lấp đầy. N g h tê n cứ u s ự liế n h o n llinnh p h â n vậỊ chất ih e o ch u k ỳ là c ơ sổ đ ể p h ân chia tưởng của các địa tíing Đệ Tứ, Kổt hợp vói cấc tài lieu cổ sinh, địa rật lý, p h o n g h o íi,... lác g iả c h ia c á c thnnh lạo Đ ẽ 'l'ứ ở v ù n g I In N ộ i v à H ả i P h ò n g thành 5 nliịp cơ bản. Mồi nhịp bol đâu bằng irổm tích hạt thó (úng vơi Ihờỉ k ỳ b iể n lù i) v à kết th ú c b ằ n g tiíìm lích hạt m ịn (ứ n g v ớ i ih ờ i k ỳ b iển tiến ). Năm nhịp này úng với các thời kỳ Plcisiocn sớm (Qi ), Plcistocen giữíi-phần đổu Plcistoccn muộn (Qimiị1), cuồi Plcỉstocen muộn (Qm?); Ilojocen sơmg ỉữ a ( Q iv 1 2) v à H o lo c c n giữíM T iuộn (Q iv'1"3)Q u a n d iể m p h â n c h ia tiê n cù a l/ìc g iả c à n g n g à y c à n g d ư ợ c c ù n g c ố v à đ ó là c ơ s ở c h íĩili d ể tá c g ià x â y dựng; lu ậ n ấn n à y . 20 Chương II C ơ S ơ T À I L IỆ U V À P IIU Ö N G P H Á P N G IIIÊ N C Ú Ü 1. C ơ s ở t à i liệu x â y d ự n g lu ậ n á n . Đ ể x â y d ự n g lu ậ n ổ n , tác g ià dã sử d ụ n g c á c n g u ồ n tà i liệ u san : a- K h ố i lirợriỉỊ tà i liệ u c á c lỗ k h o a n sâ u , k h o a n n ó n g d o c h ín h tẩ c g iả chù t r ì : V ề k h o a n sâu ; v ù n g H à N ộ i 4 4 lỗ k h o a » v ù n g H ả i P h ò n g 12 lỗ k h o a n V ề k h o a n n ô n g : h ơ n 1 0 0 lỗ k h o a n tay c h o cà v iìn g H à N ộ i v à H ải Phòng. C á c d ạ n g tài liệ u thu th ập ờ c á c lỗ k h o a n sâu g ồ m ; T à i liê n m ỏ là b à n g m ắ t th ư ờ n g . Tài liệu do carola lỗ klioan với các kết qủa do diên ưỏ' suất, điện trường thiên nhiên, xạ tự nhiên, xạ nhân lạo. T à i liệ u p h â n tíc h v ề íh à n h p h ồ n v ậ t ch ấ t ( đ ộ h ạ i, h ó a ]ý m ỏ i trư ờ n g ). T à i liệ u p h â n tíc h c ổ sin h ( b à o lử p h ấ n h o a ,c ổ s in h 1ỚI1, v i c ổ s in h ,(ỉTo ro min ifera ì lả o ). b~ K h ố i lư ợ n g tà i liệ u tỉm Ihập th e o ]ộ trình đ ịa c liấ t Đ ộ T ứ củ a c á c p h ư ơ n g á n 'th à n h p h ố I là N ộ i, th à n h p h ố H ả i P h ò n g ,v ìm g p h ụ c ậ n H à N ô i l i lệ 1 : 5 0 .0 0 0 d o tá c g iả chù b iê n . C- N g u ồ n tà i liệ u v ề d ịa m ạ o v ù n g H à N ộ i , H à i P h ò n g tỉ lệ 1 : 2 0 0 .0 0 0 v à 1 : 5 0 .0 0 0 . d - T à i liệ u đ o sâu d iệ n v ù n g H à N ộ i,H à i P h ò n g tỉ lộ 1 : 5 0 .0 0 0 , e - T à i liệ u p h â n t íc h m ẫu t u ổ i tuyệt, đ ố i b à n g p h ư ơ n g p h á p C H ( g ử i cli B a la n p h â n t íc h ) c ủ a c á c mẫu ả trôn m ặt v à lỉie o lỗ k h o a n sâu . g - C á c n g u ồ n t à i liệ u k h á c m à tá c g iả thu th ập : + H o n 1 0 0 lỗ k h o a n c ủ íì Đ o n n Đ ịa ch:Vt 6 2 ,6 4 ,5 4 ,3 7 , 5 8 , 3 6 , 2 0 4 . . . k è m t h e o m ộ t s ố k ế t q u ả p h â n tíc h c ổ s in h , -I- T à i liệ u v ề k h ả o c ổ h ọ c ở dộ hạt., (lịa v ậ t lý . v ù n g H à N ộ i, H ài P h ò n g . 21 + C á c b á o c á o đ ịa c h ấ t và k h o á n g sàn tờ H à N ộ i, H à i P h ò n g - N a m Đ ịn h tỉ lộ 1 : 2 0 0 .0 0 0 c ù a Đ o à n 2 0 4 . h - C ắ c b á o c á o đ ịa c h ấ t v à k h o á n g sà n th à n h p h ố H à N ộ i,t h à n h p h ố H ả i P iiò n g , v ù n g p h ụ c ậ n H à N ộ i tỉ lệ 1 : 5 0 .0 0 0 . i- C á c b á o c á o ,b à i b á o v à lu ậ n án p h ó tiế n s ĩ k h o a h ọ c liê n q u a n đ ế v ù n g đ ồ n g b a n g s ô n g H ồ n g ( k ể cà tr o n g v à n g o à i n ư ớ c ), c ù n g m ộ l s ố b à i b á o v ề Đ ệ T ứ d o tá c g iả v i ế t từ 1 9 8 6 - 1 9 9 4 [ 4 6 - 5 6 ]. 2 - C á c p lit n m g p h á p n g liiỏ u c ứ u Đ ể d á p ứ n g d ư ợ c k h ố i lu ợ n g c ô n g v iệ c dã d ư ợ c trìn h b à y ờ p h ầ n trê n , lá c g iả dà d ù n g m ộ t h ệ p h ư cm g p h á p n g h iê n cứu b a o g ồ m : a - V e đ ịa t ầ n g c ủ íi c á c ( h à n h l ạ o Đ ệ T ứ . N h ằ m g iả i q u y ế t v i ệ c p h â n c h ia đ ịa lầ n ẹ c á c th à n h tạ o Đ ệ T ứ ỏ' khu v ự c n g h iê n cứ u ,tá c g iả d ù n g : + P h ư ơ n g p h á p k h ả o s á t I r ê n m ạ t v ề c)ịa c h ấ t Đ ộ T ứ n h à m thu th ập các số ỉiệu về thạch học, cổ sinh, quan hộ ranh giới dịa chất cùa các Irầrn tíc h , b iể u h iệ n p h o n g h ó a , m ứ c (lộ lộ v à b à o lồ n .... 4 P ln r ơ n g p h á p c ổ s in h : d â y ĩà p h ư ơ n g p h á p d ể x á c đ ịn h Luổi lư ơ n g d ố i c ù a c á c th à n h tạ o Đ ệ T ứ . C á c m ẫu c ổ sin h lớ n ( d ộ n g , th ự c v ậ t ) Ihvrừng lấ y ở b ê n m ậ t h o ặ c ờ m ộ t s ố lỗ k h o a n m á y . C ác m ẫu v i c ổ s in h , b à o lừ p h ấ n h o a , tả o ... lấ y c h ù y ế u ở c á c lỗ k h o a n m á y , m ộ t s ố lấ y ở c á c lỗ k h o a n la y v à trên m ặt. + P h ư ơ n g p liá p t u ổ i tu .vệl d ô i b ằ n g c 14 : lấ y ch ù y ế u v à o c á c th â n c â y lẫ n ư o n g trầm tíc h . C ấ c m ẫ u n à y đ ư ợ c c h ọ n tr o n g lỗ k h o a n m á y , m ộ t s ố mAti ờ g ầ n trên m ặt. C á c m ẫu n à y đ o tr o n g n ư ớ c ch ư a c ó c ơ q u a n n à o phAn tíc h n ê n c h ỉ c ó th ổ tra n h thù g ử i đi n ư ớ c n g o à i (B n ỉa n ) p h â n tíc h . K ếí q ù a C1A tr o n g trầ m tíc h Đ ệ T ứ ở m iề n B ắ c c ù a V iệ n k h ả o c ổ d ã c ô n g b ố c ũ n g d ư ợ c tác g iả th a m k h ả o sừ d ụ n g . + P h ư ơ n g p h á p v i ễ n I h á m : p h ư ơ n g p h á p n à y g iú p c h o v i ệ c v ẽ ranh g iớ i c á c th à n h tạ o Đ ê T ứ ở tiÊ n m ặ t, p h á i h iê n k h o ố n g sà n b ị c h ô n v ù i (d ù n g c h ù y ế u ả n h m á y b a y v à ả n h v ệ tin h ,ả n h s ố ). V iệ c v ạ c h c á c dứt g ã y b ị p h ù b ở i trầ m tíc h Đ ệ T ứ tr o n g p h ạ m v i đ ồ n g b ằ n g sử d ụ n g chìi y ế u b a n g ả n h v ệ tin h S p o t tỉ lệ 1 : 5 0 0 .0 0 0 .