Tài liệu Chuong 2

***** Gi¸o ¸n H×nh häc 9 ****** TiÕt thø :20 Tªn bµi gi¶ng : Trang 27 TuÇn :10 Ngµy so¹n : Ch¬ng II - ®êng trßn §1 . sù x¸c ®Þnh ®êng trßn tÝnh chÊt ®èi xøng cña ®êng trßn Môc tiªu : Qua bµi nµy häc sinh cÇn : N¾m ®îc ®Þnh nghÜa ®êng trßn , c¸c c¸ch x¸c ®Þnh mét ®êng trßn, ®êng trßn ngo¹i tiÕp tam gi¸c vµ tam gi¸c néi tiÕp ®êng trßn . N¾m ®îc ®êng trßn lµ h×nh cã t©m ®èi xøng , cã trôc ®èi xøng . BiÕt dùng ®êng trßn qua 3 ®IÓm kh«ng th¼ng hµng . BiÕt chøng minh mét ®iÓm n»m trªn ®êng trßn . BiÕt vËn dông c¸c kiÕn thøc trong bµi vµo t×nh huèng thùc tiÔn ®¬n gi¶n nh t×m t©m cña mét h×nh trßn ; nhËn biÕt c¸c c¸c biÓn giao th«ng h×nh trßn cã t©m ®èi xøng cã trôc ®èi xøng . Néi dung vµ c¸c ho¹t ®éng trªn líp : Ho¹t ®éng 1 : KiÓm tra nÒ nÕp tæ chøc líp vµ sù chuÈn bÞ häc tËp cña häc sinh . Ho¹t ®éng 2 : Nªu mét sè yªu cÇu chung cña ch¬ng tr×nh PhÇn híng dÉn cña thÇy gi¸o PhÇn néi dung vµ ho¹t ®éng häc sinh cÇn ghi nhí Ho¹t ®éng 3 : Nh¾c l¹i vÒ ®êng trßn . GV: Cho HS nh¾c l¹i ®Þnh nghÜa ®êng trßn . I/ Nh¾c l¹i vÒ ®êng trßn GV: Dïng h×nh vÏ trªn b¶ng cho HS nhËn biÕt Ký hiÖu (O,R) hay (O) VÞ trÝ HÖ thøc ®îc vÞ trÝ t¬ng ®èi cña ®iÓm M víi ®êng trßn . M thuéc OM=R (B»ng c¸ch trùc quan) (O) HS : Nªu 3 vÞ trÝ t¬ng ®èi . GV : Dïng b¶ng phô vÏ l¹i 3 vÞ trÝ t¬ng øng M n»m HS : Ghi c¸c hÖ thøc t¬ng øng cho tõng trêng ngoµi (O) OM>R hîp cña mçi h×nh trªn b¶ng phô HS : Lµm bµi tËp ?1( §øng t¹i chç tr×nh bµy M n»m lêi gi¶i c¶ líp nhËn xÐt .) trong(O) OM R nªn F n»m ngoµi (M) - Nªu c¸ch chøng minh c¸c ®iÓm thuéc ®êng trßn . Ho¹t ®éng 8: DÆn dß vµ híng dÉn bµi tËp - Bµi tËp vÒ nhµ : 1, 2, 3 ,4 . - TiÕt sau : LuyÖn tËp TiÕt thø : 21 TuÇn :11 Ngµy so¹n : Tªn bµi gi¶ng : LuyÖn tËp Môc tiªu : Qua bµi nµy häc sinh cÇn : BiÕt vËn dông kiÕn thøc ®Ó chøng minh c¸c ®iÓm n»m trªn mét ®êng trßn . BiÕt nhËn d¹ng mét sè h×nh cã trô ®èi xøng vµ t©m ®èi xøng . t×m ®îc trôc vµ t©m ®èi xøng . BiÕt x¸c ®Þnh mét ®iÓm thuéc hoÆc kh«ng thuéc ®êng trßn . Néi dung vµ c¸c ho¹t ®éng trªn líp : Ho¹t ®éng 1 : KiÓm tra nÒ nÕp tæ chøc líp vµ sù chuÈn bÞ häc tËp cña häc sinh . Ho¹t ®éng 2 : KiÓm tra bµi cò : C©u hái 1 : Nªu c¸c c¸ch x¸c ®Þnh ®êng trßn mµ em ®· häc . Cho biÕt t©m ®èi xøng vµ trôc ®èi xøng cña ®êng trßn . C©u hái 2 : Nªu c¸ch t×m t©m cña ®êng trßn ngo¹i tiÕp tam gi¸c . T©m cña ®êng trßn ngo¹i tiÕp tam gi¸c vu«ng n»m ë ®©u ? PhÇn híng dÉn cña thÇy gi¸o PhÇn néi dung vµ ho¹t ®éng häc sinh cÇn ghi nhí Ho¹t ®éng 3 : Chøng minh c¸c ®iÓm cïng thuéc ®êng trßn *** Đ.Long ****  ***** Gi¸o ¸n H×nh häc 9 ****** Trang 29 HS : Hai em gi¶i bµi tËp 1 vµ 4 ë SGK . GV : - Cho c¸c em nh¾c l¹i c¸ch chøng minh c¸c ®iÓm n»m trªn mét ®êng trßn . - Dùa vµo ®iÒu kiÖn g× ®Ó xÐt vÞ trÝ t¬ng ®èi cña mét ®iÓm vµ ®êng trßn ? Bµi tËp1/99 - Gäi I lµ giao ®iÓm hai ®êng chÐo h×nh ch÷ nhËt . Ta cã IA = IB =IC = ID (TÝnh chÊt h×nh ch÷ nhËt ) Do dã A,B,C,D n»m trªn ®êng trßn (I) AC 2  AB 2  BC 2 AC 2  12 2  52  AC 2  144  25  169  132  AC  13  R  6,5 Bµi 4/100. OA 2  12  12  2  OA  2  R Do ®ã A n»m trong ®êng trßn . OB 2  2 2  12  5  OB  5  R Nªn B n»m ngoµi ®êng trßn . OC 2  ( 2 ) 2  ( 2 ) 2  2  2  4  OC  2  R V× vËy ®iÓm C thuéc ®êng trßn . Ho¹t ®éng 4 :NhËn d¹ng vµ t×m t©m , trôc ®èi xøng cña mét h×nh . HS : Lµm bµi tËp 6/100 (Cho HS ghi vµo Bµi 6/101 (h58 cã t©m vµ trôc ®èi xøng). b¶ng con ) (h 59 cã trôc ®èi xøng ) GV: Dïng b¶ng con cña mét sè HS ®Ó c¶ Bµi 7/ 101 líp cïng ch÷a bµi . (1-4) , (2- 6) (3- 5) HS : Gi¶i bµi tËp 7 víi h×nh thøc nh trªn Ho¹t ®éng 5 : Dïng c¸c kiÕn thøc ®· häc ®Ó lµm bµi to¸n dùng h×nh HS : Nªu l¹i c¸c bíc thùc hiÖn bµi to¸n Bµi 8/101 dùng h×nh. GV : Nªu hÖ thèng c©u hái ®Ó dÉn d¾t HS t×m tßi c¸c bíc dùng . - T©m ®êng trßn qua hai ®iÓm A,B n»m trªn ®êng g× cña Dùng It lµ trung trùc cña BC AB ? Giao ®iÓm It vµ Ay lµ t©m O cña ®êng trßn -T©m ®êng trßn cÇn dùng lµ giao cÇn dùng ®iÓm c¸c ®êng nµo ? Chøng minh : O thuéc trung trùc BC - Muèn chøng minh B,C thuéc ®êng nªn OB = OC . Do ®ã B,C n»m trªn (O) trßn t©m O cÇn chøng minh nh thÕ nµo ? HS : Nªu c¸ch chøng minh cña m×nh . Ho¹t ®éng 6 : Cñng cè - Nªu c¸c kiÕn thøc trong bµi ®· sö dông ®Ó lµm bµi tËp . Ho¹t ®éng 7 :DÆn dß - Bµi tËp 2, 9 ,10 /128 ,129 SBT . - TiÕt sau : Häc bµi "§êng kÝnh vµ d©y cña ®êng trßn " . *** Đ.Long ****  ***** Gi¸o ¸n H×nh häc 9 ****** Trang 30 TiÕt thø : 22 TuÇn :10 Ngµy so¹n : Tªn bµi gi¶ng : § 2. ®êng kÝnh vµ d©y cña ®êng trßn Môc tiªu : Qua bµi nµy häc sinh cÇn : N¾m ®îc ®êng kÝnh lµ d©y lín nhÊt trong c¸c d©y cña ®êng trßn . N¾m ®îc c¸c ®Þnh lý vµ biÕt vËn dông c¸c ®Þnh lý trªn ®Ó chøng minh ®êng kÝnh qua trung ®iÓm d©y, ®êng kÝnh vu«ng gãc víi d©y . RÌn luyÖn tÝnh chÝnh x¸c trong viÖc lËp mÖnh ®Ò ®¶o , trong chøng minh , trong suy luËn . Néi dung vµ c¸c ho¹t ®éng trªn líp : Ho¹t ®éng 1 : KiÓm tra nÒ nÕp tæ chøc líp vµ sù chuÈn bÞ häc tËp cña häc sinh . Ho¹t ®éng 2 : KiÓm tra bµi cò: C©u hái 1 : H·y cho biÕt trong ®êng trßn cã bao nhiªu trôc ®èi xøng , c¸c trôc ®èi xøng ®ã lµ ®êng g× cña ®êng trßn ? C©u hái 2 : Nªu c¸c c¸ch x¸c ®Þnh ®êng trßn , lµm bµi tËp 5/128 SBT. PhÇn híng dÉn cña thÇy gi¸o PhÇn néi dung vµ ho¹t ®éng häc sinh cÇn ghi nhí Ho¹t ®éng 3 : So s¸nh ®é dµi cña ®êng kÝnh vµ d©y HS : - §äc bµi to¸n ë SGK vµ nghiªn cøu lêi I/ So s¸nh dµi cña ®êng kÝnh vµ d©y. gi¶i trong s¸ch . §Þnh lý1: - Qua kÕt qu¶ cña bµi to¸n ph¸t biÓu ®Þnh lý. GT (O,R) HS ph¸t biÓu ®Þnh lý vµvÏ h×nh , ghi GT, KL AB lµ ®êng kÝnh Vµ tõ GT, KL ph¸t biÓu l¹i thµnh lêi CD d©y bÊt kú KL AB > CD Ho¹t ®éng 4 : T×m mèi quan hÖ vu«ng gãc gi÷a ®êng kÝnh vµ d©y cung . *** Đ.Long ****  ***** Gi¸o ¸n H×nh häc 9 ****** Trang 31 GV : VÏ ®êng trßn lªn b¶ng . HS : - H·y vÏ ®êng kÝnh AB , vÏ d©y CD vu«ng gãc víi AB t¹i I (CD qua O vµ CD kh«ng qua O) Mét em lªn b¶ng cßn c¶ líp vÏ vµo giÊy nh¸p .- Cho biÕt tam gi¸c OCD lµ tam gi¸c g× ? (Trong trêng hîp CD kh«ng qua O.) Tõ ®ã ph¸t biÓu §l ®êng kÝnh vu«ng gãc víi d©y cung ,b»ng lêi vµ ghi GT, KL GV : §Æt vÊn ®Ò nÕu CD kh«ng vu«ng gãc víi AB mµ I lµ trung ®iÓm cña CD . Ta cã thÓ suy ra quan hÖ g× gi÷a AB vµ CD.? HS : Tõ ®ã ph¸t biÓu t/c . HS : Lµm ?1 . Tõ ®ã ph¸t biÓu ®Þnh lý . Ghi GT, KL. II/ Quan hÖ vu«ng gãc g÷a ®êng kÝnh vµ d©y cung . §Þnh lý 2a: GT (O) AB lµ ®êng kÝnh.  CD AB t¹i I. KL IC = IB Chøng minh : (SGK) §Þnh lý2b: GT (O) AB lµ ®êng kÝnh. CD d©y cung bÊt kú(OCD) IC = ID . KL ABCD Ho¹t ®éng 5 : Cñng cè HS : -Lµm bµi tËp ?2 OM qua trung ®iÓm AB (O AB) nªn - Nh¾c l¹i hai mèi quan hÖ ®êng kÝnh OMAB . Theo ®Þnh lý Py ta go , ta cã vµ d©y cung . AM 2  OA 2  OM 2 = 132 - 52 = 144 Suy ra AM, AB Ho¹t ®éng 6 : DÆn dß HS häc bµi theo SGK vµ lµm c¸c bµi tËp 10, 11 ë nhµ TiÕt sau : Bµi "Liªn hÖ gi÷a d©y vµ kho¶ng c¸ch ®Õn t©m" *** Đ.Long ****  ***** Gi¸o ¸n H×nh häc 9 ****** TiÕt thø : 23 Tªn bµi gi¶ng : Trang 32 TuÇn :12 Ngµy so¹n : § 3. liªn hÖ gi÷a d©y vµ kho¶ng c¸ch tõ t©m ®Õn d©y Môc tiªu : Qua bµi nµy häc sinh cÇn : N¾m ®îc c¸c ®Þnh lý vÒ liªn hÖ gi÷a d©y vµ kho¶ng c¸ch tõ t©m ®Õn d©y trong mét ®êng trßn . BiÕt vËn dông c¸c ®Þnh lý trªn ®Ó so s¸nh ®é dµi hai d©y , so s¸nh c¸c kho¶ng c¸ch tõ t©m ®Õn d©y . Néi dung vµ c¸c ho¹t ®éng trªn líp : Ho¹t ®éng 1 : KiÓm tra nÒ nÕp tæ chøc líp vµ sù chuÈn bÞ häc tËp cña häc sinh . Ho¹t ®éng 2 : KiÓm tra bµi cò: Bµi tËp : Cho h×nh vÏ biÕt OM TÝnh MA ,MB AB vµ AB = 14 cm . PhÇn híng dÉn cña thÇy gi¸o PhÇn néi dung vµ ho¹t ®éng häc sinh cÇn ghi nhí Ho¹t ®éng 3 : Th«ng qua bµi to¸n ®i t×m mèi liªn hÖ gi÷a d©y vµ kho¶ng c¸ch ®Õn t©m GV : - Cho HS ®äc ®Ò bµi to¸n . §a b¶ng phô I/ Bµi to¸n : (SGK) cã h×nh vÏ 68 SGK . HS : - Chia líp lµm 2tæ OH2 + HB2= OK2 + KD2 2 2 Tæ 1 : TÝnh OH + HB theo R Chó ý : (SGK) Tæ 2 : tÝnh OK2 + KD2 theo R GV : Dïng b¶ng con choøa so s¸nh 2 kÕt qu¶ vµ rót ra kÕt luËn . GV : NÕu AB vµ CD lµ 2 ®êng kÝnh th× ®¼ng thøc trªn cßn ®óng kh«ng hoÆc mét trong hai lµ ®êng kÝnh th× ®¼ng thøc trªn cßn ®óng kh«ng? Ho¹t ®éng 4 : T×m mèi liªn hÖ gi÷a d©y vµ kho¶ng c¸ch ®Õn t©m HS : Lµm ?1 . Dùa vµo h×nh vÏ vµ ®iÒu kiÖn II/ Liªn hÖ gi÷a d©y vµ kho¶ng c¸ch tõ t©m cña bµi to¸n ®Ó lý luËn . ®Õn d©y . HS : H·y ph¸t biÓu ®Þnh lý ®ã b»ng lêi vµ ghi díi d¹ng GT ,KL §Þnh lý 1: GT (O,R) , AB , CD lµ hai d©y OH , OK lµ kho¶ng c¸ch tõ O ®Õn 1/ AB = CD 2/ OH = OK KL 1/ OH = OK 2/ AB = CD GV : §Æt vÊn ®Ò : NÕu AB>CD hoÆcCD>AB th× OH , OK cã quan hÖ víi nhau ntn ? *** Đ.Long ****  §Þnh lý 2: GT (O,R) , AB , CD lµ hai d©y ***** Gi¸o ¸n H×nh häc 9 ****** Trang 33 HS : - Lµm ?2 a. - Ph¸t biÓu ®Þnh lý b»ng lêi - Lµm ?2b . - Ph¸t biÓu ®Þnh lý b»ng lêi GV : Cho HS nªu hai ý trªn thµnh ®Þnh lý ph¸t KL biÓu b»ng lêi vµ ghi GT , KL OH , OK lµ kho¶ng c¸ch tõ AB , CD 1/ AB > CD 2/ OH CD O ®Õn Ho¹t ®éng 5 : Cñng cè . HS ho¹t ®éng theo nhãm , cho mét nhãm tr×nh Do O lµ giao ®iÓm 3 ®êng trung trùc nªn O bµy lêi gi¶i vµ c¶ líp nhËn xÐt , bæ sung . lµ t©m ®êng trßn ngo¹i tiÕp tam gi¸c ABC . GV : Treo b¶ng phô cã lêi gi¶i mÉu ®Ó HS Mµ OD > OE (GT) do ®ã AB < BC ; OE = tham kh¶o , söa sai vµ tr×nh bµy bµi gi¶i vµo OF nªn AC = BC vë GV : Cho HS nh¾c l¹i kiÕn thøc hai day b»ng nhau vµ kho¶ng c¸ch ®Õn t©m trong mét ®êng trßn . Tõ h×nh vÏ cho HS nhËn xÐt kiÕn thøc trªn ®îc ¸p dông cho h×nh ¶nh nµo trong h×nh vÏ Ho¹t ®éng 6 : DÆn dß - Bµi tËp vÒ nhµ : 12 , 13 SGK - TiÕt sau : LuyÖn tËp Híng dÉn bµi tËp 13 H ,K lµ trung®iÓm AB ,CD . C¸c OHE , OKE vu«ng AB = CD nªn OH = OK , OE chung OHE  OKE Tõ ®ã suy ra ®pcm TiÕt thø : 24 TuÇn :12 Ngµy so¹n : Tªn bµi gi¶ng : LuyÖn tËp Môc tiªu : Qua bµi nµy häc sinh cÇn : BiÕt vËn dông c¸c kiÕn thøc ®· häc ®Ó lµm bµi tËp . RÌn luyÖn tÝnh chÝnh x¸c trong lËp luËn vµ chøng minh Néi dung vµ c¸c ho¹t ®éng trªn líp : Ho¹t ®éng 1 : KiÓm tra nÒ nÕp tæ chøc líp vµ sù chuÈn bÞ häc tËp cña häc sinh . Ho¹t ®éng 2 : KiÓm tra bµi cò: Cho (O; 5cm) ,d©y AB = 6cm , CD = 3cm . Gäi OH , OK lÇn lît lµ kho¶ng c¸ch tõ O ®Õn AB , CD a/ So s¸nh OH vµ OK b/ TÝnh OH , OK *** Đ.Long ****  ***** Gi¸o ¸n H×nh häc 9 ****** Trang 34 PhÇn híng dÉn cña thÇy gi¸o PhÇn néi dung vµ ho¹t ®éng häc sinh cÇn ghi nhí Ho¹t ®éng 3 : RÌn luyÖn kü n¨ng sö dông kiÕn thøc :Trong ®êng trßn hai d©y b»ng nhau th× c¸ch ®Òu t©m HS: Cho mét em lªn gi¶i bµi tËp Bµi tËp 14 : 14 1 OHAB HB  AB  20 OH GV : Cïng víi c¶ líp ch÷a bµi 2 tËp . ¸p dông Py ta go cho tam gi¸c vu«ng OHB ta cã OH2=OB2-HB2 =252 - 202 = 625 - 400 = 225 VËy OH = 15 cm .Do ®ã OK = 22-15 = 7 cm GV: Cho HS ®äc ®Ò bµi tËp 15 ¸p dông Py ta go cho tam gi¸cvu«ng OKD ,ta ®îc : vµ nghiªn cøu h×nh vÏ .GV treo 2 2 2 = OD2 72 = 625 b¶ng phô víi h×nh vÏ 70 (SGK). KD®ã ta cã -OK= =25 - vµ CD = 3249 = 576 Tõ KD 16cm cm. HS : Tr¶ lêi c©u hái vµo b¶ng Bµi 15: ( h×nh vÏ 70 SGK) con . a/Trong dêng trßn nhá AB > CD nªn OH < OK. GV : Thu mét sè b¶ng con ®Ó nªn ME > MF . cïng c¶ líp nhËn xÐt vµ ch÷a bµi b/ Trong ®êng trßn lín do OH < OKv× thÕ MH > MK c/ Trong ®êng trßn lín doME >MF Ho¹t ®éng 4 :RÌn luyÖn tÝnh chÝnh x¸c trong lËp luËn vµ chøng minh . GV : Cho HS ngiªn cøu vÏ h×nh bµi tËp 31 (SBT)/132 . HS : Mét em lªn b¶ng vÏ h×nh . GV : Hái cã em nµo vÏ h×nh kh¸c ë trªn b¶ng ? . NÕu cã cho c¸c em lªn vÏ . NÕu kh«ng GV dïng b¶ng phô cã vÏ s½n 2 h×nh lªn b¶ng ®Ó c¸c em tham kh¶o . Tõ ®ã rÌn luyÖn cho c¸c em linh ho¹t vµ dù kiÕn c¸c kh¶ n¨ng cã thÓ x¶y ra ®èi víi mét bµi to¸n GV : Gîi ý AM =BN cho ta suy ra ®iÒu g× ? - Muèn chøng minh OC lµ tia a/ KÎ OH , OK vu«ng gãc víi AM vµ BN ph©n gi¸c gãc AOB ta cÇn chøng Do AM =BN nªn OH = OK . minh ®iÒu g× ? XÐt hai tam gi¸c vu«ng OHC vµ OKC cã : HS : Mét em nªu híng chøng minh . OH = OK (cmt) ,OC chung . Cho mét em lªn tr×nh bµy bµi gi¶i . Nªn OHC  OKC . Do ®ã KOC  HOC   GV : Víi h×nh vÏ b th× lêi gi¶i cßn ®óng kh«ng ? . Cho c¸c em vÒ nhµ b/ Tam gi¸c AOB c©n t¹i O (OB = OA) gi¶i l¹i Mµ OC lµ tia ph©n gi¸c nªn OC AB  Ho¹t ®éng 5 : Cñng cè Nªu l¹i c¸c kiÕn thøc ®· sö dông ®Ó chøng minh trong bµi gi¶i trªn . Khi cho hai d©y b»ng nhau ta thêng kÎ thªm ®êng g× ? Ho¹t ®éng 6 : DÆn dß VÒ nhµ lµm bµi tËp 16 SGK vµ c¸c bµi tËp 26 , 29 SBT . ChuÈn bÞ bµi häc : " VÞ trÝ t¬ng ®èi cña ®êng th¼ng vµ ®êng trßn . *** Đ.Long ****  ***** Gi¸o ¸n H×nh häc 9 ****** TiÕt thø : 25 Tªn bµi gi¶ng : Trang 35 TuÇn :13 Ngµy so¹n : §4 .vÞ trÝ t¬ng ®èi cña ®êng th¼ng vµ ®êng trßn Môc tiªu : Qua bµi nµy häc sinh cÇn : N¾m ®îc 3 vÞ trÝ t¬ng ®èi cña ®êng th¼ng vµ ®êng trßn , c¸c kh¸i niÖm tiÕp tuyÕn, tiÕp ®iÓm, ,n¾m ®îc c¸c hÖ thøc . BiÕt vËn dông kiÕn thøc trong bµi ®Ó nhËn biÕt c¸c vÞ trÝ t¬ng ®èi cña ®êng th¼ng vµ ®êng trßn . ThÊy ®îc mét sè h×nh ¶nh vÒ vÞ trÝ t¬ng ®èi cña ®êng th¼ng vµ ®êng trßn trong thùc tÕ Néi dung vµ c¸c ho¹t ®éng trªn líp : Ho¹t ®éng 1 : KiÓm tra nÒ nÕp tæ chøc líp vµ sù chuÈn bÞ häc tËp cña häc sinh . Ho¹t ®éng 2 : KiÓm tra bµi cò : Cho (O ;10cm) d©y AB = 8cm . TÝnh kho¶ng c¸ch tõ O ®Õn AB . PhÇn híng dÉn cña thÇy gi¸o PhÇn néi dung vµ ho¹t ®éng häc sinh cÇn ghi nhí Ho¹t ®éng 3 : HS ph¸t hiÖn ®îc 3 vÞ trÝ t¬ng ®èi cña ®êng th¼ng vµ ®êng trßn, c¸c kh¸i niÖm c¸t tuyÕn , tiÕp tuyÕn , tiÕp ®iÓm . *** Đ.Long ****  ***** Gi¸o ¸n H×nh häc 9 ****** Trang 36 GV: HS quan s¸t h×nh vÏ ®Çu bµi trong SGK vµ dïng thªm h×nh ¶nh trùc quan ®Ó häc sinh bíc ®Çu h×nh thµnh ®îc 3 vÞ trÝ t¬ng ®èi cña ®êng th¼ng vµ ®êng trßn .(Thíc th¼ng vµ ®êng trßn ) HS: Lµm Bµi tËp ?1. GV: Giíi thiÖu c¨n cø vµo sè ®iÓm chung cña ®êng th¼ng vµ ®êng trßn mµ ta cã c¸c vÞ trÝ t¬ng ®èi sau . HS : Cho biÕt h×nh ¶nh nµo ë ®Çu bµi cho ta ®êng th¼ng c¾t ®êng trßn ? HS: Lµm ?2 (§øng t¹i chç tr¶ lêi miÖng) GV: NÕu OH t¨ng lªn th× ®é dµi ®o¹n AB ntn? §Õn khi A  B th× ®êng th¼ng vµ ®êng trßn cã mÊy ®iÓm chung?GV cho c¶ líp ®i vµo phÇn b GV : Giíi thiÖu c¸c kh¸i niÖm tiÕp tuyÕn , tiÕp ®iÓm , HS : Xem nghiªn cøu phÇn chøng minh vµ ph¸t biÓu §l GV: Dïng ®å dïng d¹y häc ®a ra h×nh ¶nh trùc quan khi OH t¨ng lªn n÷a th× a vµ ®êng trßn cã mÊy ®iÓm chung ?. Tõ ®ã ®i qua vÞ trÝ t¬ng ®èi c HS : So s¸nh OH vµ R I/ Ba vÞ trÝ t¬ng ®èi cña ®êng th¼ng vµ ®êng trßn : a/ §êng th¼ng vµ ®êng trßn c¾t nhau §êng th¼ng a gäi lµ c¸t tuyÕn cña ®êng trßn . OH < R vµ HA = HB  R 2  OH 2 b/ §êng th¼ng vµ ®êng trßn tiÕp xóc nhau . §êng th¼ng a gäi lµ tiÕp tuyÕn cña (O) . §iÓm C gäi lµ tiÕp ®iÓm . OC a vµ OH =  Cm (SGK) R. §Þnh lý: (SGK) GT (O;R) ,a lµ tiÕp tuyÕn , C lµ tiÕp ®iÓm C  a t¹ivµ c/ §êng th¼ng KL OC ®êng trßn kh«ng giao nhau OH > R Ho¹t ®éng 4 : T×m hÖ thøc gi÷a kho¶ng c¸ch tõ t©m ®êng trßn ®Õn a GV: NÕu ®Æt OH = d c¸c em so s¸nh d vµ R II/HÖ thøc gi÷a kho¶ng c¸ch tõ t©m ®êng trßn trong tõng vÞ trÝ t¬ng ®èi ®Õn ®êng th¼ng vµ b¸n kÝnh cña ®êng trßn : GV : Giíi thiÖu c¸c mÖnh ®Ò ®¶o còng ( SGK) ®óng . HS : §äc b¶ng tãm t¾t ë SGK Ho¹t ®éng 5 : Cñng cè HS : Lµm bµi tËp ?3 VÏ h×nhvµo b¶ng con GV : Treo b¶ng phô cña h×nh vÏ trªn . Cho mét em lªn tr×nh bµy lêi gi¶i t×m AB . GV: Treo b¶ng phô cã lêi gi¶i s½n ®Ó häc sinh ®èi chiÕu söa sai . a/ OH = d < R ( 3< 5 ) Nªn a c¾t ®êng trßn t¹i hai ®iÓm . b/ Tam gi¸c OHC vu«ng t¹i H . ¸p dông Py ta go ta ®îc HC2 = OC2 - OH2 HC2 = 52 -32 =25 - 9 =16 HC = 4 (cm) nªn BC =8(cm) Ho¹t ®éng 6 : DÆn dß HS häc bµi theo SGK vµ lµm c¸c bµi tËp ë nhµ 17,18, 19 ,20 ChuÈn bÞ bµi " DÊu hiÖu nhËn biÕt tiÕp tuyÕn cña ®êng trßn" *** Đ.Long ****  ***** Gi¸o ¸n H×nh häc 9 ****** TiÕt thø : 26 Tªn bµi gi¶ng : Trang 37 TuÇn : 13 Ngµy so¹n : § 5 . DÊu hiÖu nhËn biÕt tiÕp tuyÕn cña ®êng trßn Môc tiªu : Qua bµi nµy häc sinh cÇn : N¾m ®îc c¸c dÊu hiÖu nhËn biÕt tiÕp tuyÕn cña ®êng trßn . BiÕt vÏ tiÕp tuyÕn ®i qua mét ®iÓm n»m trªn ®êng trßn vµ ®iÓm n»m ngoµi ®êng trßn . ThÊy ®îc mét sè h×nh ¶nh vÒ tiÕp tuyÕn cña ®êng trßn trong thùc tÕ Néi dung vµ c¸c ho¹t ®éng trªn líp : Ho¹t ®éng 1 : KiÓm tra nÒ nÕp tæ chøc líp vµ sù chuÈn bÞ häc tËp cña häc sinh . Ho¹t ®éng 2 : KiÓm tra bµi cò C©u hái 1: Cho em HS gi¶i BµiTËp 17 . C©u hái 2 : Cho em HS gi¶i bµi tËp 18 . Cho biÕt ®êng th¼ng nµo lµ tiÕp tuyÕn cña ®êng trßn. PhÇn híng dÉn cña thÇy gi¸o PhÇn néi dung vµ ho¹t ®éng häc sinh cÇn ghi nhí Ho¹t ®éng 3 : T×m c¸c dÊu hiÖu nhËn biÕt tiÕp tuyÕn , cô thÓ ho¸ dÊu hiÖu nhËn biÕt tiÕp tuyÕn . GV : Cho HS nh¾c l¹i c¸c c¸ch nhËn biÕt tiÕp I/ DÊu hiÖu nhËn biÕt tiÕp tuyÕn cña ®êng tuyÕn . trßn : GV : VÏ h×nh nh h×nh bªn råi hái HS : a cã GT (O) ,§êng th¼ng a ph¶i lµ tiÕp tuyÕn kh«ng ? . V× sao ? A  a; A  ( O) HS : Ph¸t biÓu §l b»ng lêi vµ ghi GT , KL OA a t¹i A HS : Thùc hiÖn bµi tËp ?1 GV : Nªu bµi to¸n cho ®iÓm A thuéc ®êng trßn t©m O ,H·y vÏ tiÕp tuyÕn t¹i A cña ®êng KL a lµ tiÕp tuyÕn cña (O) trßn víi A lµ tiÕp ®iÓm . Bµi tËp ?1 HS : §øng t¹i chæ nªu c¸c bíc dùng . AH GV : Nªu t×nh huèng :NÕu ®iÓm A kh«ng thuéc ®êng trßn th× lµm thÕ nµo ®Ó dùng ®îc H  BC; H  ( I ; 2 ) tiÕp tuyÕn .? IH BC t¹i H nªn   BC lµ tiÕp tuyÕn cña (I) *** Đ.Long ****  ***** Gi¸o ¸n H×nh häc 9 ****** Trang 38 Ho¹t ®éng 4 : VËn dông dÊu hiÖu nhËn biÕt tiÕp tuyÕn ®Ó dùng tiÕp tuyÕn víi ®êng trßn khi ®iÓm A n»m ngoµi ®êng trßn . GV : Cho HS ®äc ®Ò bµi to¸n vµ xem lêi gi¶i II/ ¸p dông: ë SGK (SGK) HS : Thùc hiÖn bµi tËp ?2 . §øng t¹i chç tr¶ lêi Ho¹t ®éng 5 : Cñng cè HS :Nªu c¸c dÊu hiÖu nhËn biÐt tiÕp tuyÕn . Bµi 21 HS: Lµm bµi tËp 21. 1/C¸ch dùng GV : Nªu c¸c c©u hái ®Ó gîi ý cho HS h×nh - Tõ A dùng tia Ax d thµnh c¸ch dùng - (O) tiÕp xóc d t¹i A th× OA vµ d cã quan hÖ ntn ? - Dùng tia Iy AB - (O) qua A,B th× t©m O cã quan hÖ ntn ®èi víi AB ? ( I lµ trung ®iÓm AB) - Lµm thÕ nµo x¸c ®Þnh t©m O ? - Giao ®iÓm Ax vµ Iy lµ t©m O cÇn t×m . GV : Cho HS nªu c¸c vÊn ®Ò cÇn chøng minh -VÏ (O; OA) ta ®îc ®êng trßn cÇn dùng 2/ Chøng minh :   ;A  d (O).(O). Nªn d lµ tiwps tuyÕn cña ®êng - OA - Ho¹t ®éng 6 : DÆn dß - Bµi tËp vÒ nhµ 22,23 - TiÕt sau : LuyÖn tËp bµi 24 , 25 *** Đ.Long ****  - OA = OB ( O  ®êng trung trùc AB) . Do ®ã A,B thuéc (O) ***** Gi¸o ¸n H×nh häc 9 ****** Trang 39 TiÕt thø : 27 TuÇn :14 Ngµy so¹n : Tªn bµi gi¶ng : luyÖn tËp Môc tiªu : Qua bµi nµy häc sinh cÇn : - VËn dông dÊu hiÖu nhËn biÕt tiÕp tuyÕn ®Ó tÝnh to¸n vµ chøng minh . Néi dung vµ c¸c ho¹t ®éng trªn líp : Ho¹t ®éng 1 : KiÓm tra nÒ nÕp tæ chøc líp vµ sù chuÈn bÞ häc tËp cña häc sinh . Ho¹t ®éng 2 : KiÓm tra bµi cò - Cho HS lµm bµi tËp 21 PhÇn híng dÉn cña thÇy gi¸o PhÇn néi dung vµ ho¹t ®éng häc sinh cÇn ghi nhí Ho¹t ®éng 3 : Ch÷a bµi tËp cã sö dông dÊu hiÖu nhËn biÕt tiÕp tuyÕn HS : Tr×nh bµy bµi gi¶i lªn b¶ng, HS c¶ líp C¸ch dùng : nhËn xÐt vµ cïng hoµn thiÖn bµi to¸n - Dùng tia Ax d  - Dùng tia Iy lµ ®êng trung trùc cña AB . - Giao ®iÓm O cña Ax Chøng minh : ,A  dOA)  (O ; OA) Nªn d lµ tiÕp tuyÕn cña (O; -OA - OA =OB ( Do A,B thuéc trung trùc AB ) VËy A,B thuéc ®êng trßn t©m O Ho¹t ®éng 4 : RÌn luyÖn kü n¨ng sö dông dÊu hiÖu nhËn biÕt tiÕp tuyÕn ®Ó tÝnh to¸n vµ chøng minh GV : Cho HS ®äc bµi tËp 24 Bµi 24 HS : Mét em lªn vÏ h×nh . a/ XÐt tam gi¸c OAC GV : Muèn chøng minh CB lµ tiÕp tuyÕn vµ tam gi¸c OBC cã (O) ta cÇn chøng minh ntn ? OA = OB (= R) OC chung OB BC   AOC  BOC (Do tam gi¸c AOB c©n vµOC lµ ®êng cao) OAC  OBC HS : T×m vµ nªu c¸c yÕu tè b»ng nhau cña Do ®ã OAC  OBC . Tõ ®ã suy ra hai tam gi¸c ®ã .   OAC  OBC  1v hay OB BC vµ B thuéc ®HS : Mét em lªn tr×nh bµy lêi gi¶i . HS : Nh¾c l¹i c¸ch chøng minh ®êng th¼ng êng trßn (O) .Nªn BC lµ tiÕp tuyÕn cña (O) b/ Gäi I lµ giao ®iÓm OC vµ AB lµ tiÕp tuyÕn cña ®êng trßn . GV : Ngoµi c¸ch dïng c«ng thøc nh trong Tam gi¸c OBC vu«ng t¹i B cã BI lµ ®êng cao bµi , cã thÓ dïng c«ng thøc nµo kh¸c ®Ó ta cã OI2 = OB2 - BI2 = 152 - 122 OI2 = 225 - 144 = 81 tÝnh OC .? HS : Nªu c¸c c«ng thøc cã thÓ sö dông ®Ó Nªn OI =9cm OB2 = OI . OC (HÖ thøc lîng)  *** Đ.Long ****  ***** Gi¸o ¸n H×nh häc 9 ****** Trang 40 ttÝnh ®îc OC . Nªu s¬ lîc c¸ch tÝnh . GV:Trong h×nh vÏ trªn cã mÊy tiÕp tuyÕn ? §ã lµ c¸c tiÕp tuyÕn nµo ? Chóng cã quan hÖ ntn víi nhau ? gi¶i thÝch . GV : Cho HS ®äc ®Ò bµi 25 . Dµnh thêi gian cho c¸c em vÏ h×nh . GV treo b¶ng phô cã h×nh vÏ s½n ®Ó HS tham kh¶o , so s¸nh víi h×nh vÏ cña m×nh . HS : Theo em dù ®o¸n OBAC lµ h×nh g× ? GV : Muèn chøng minh OBAC lµ h×nh thoi cÇn chøng minh ntn ? HS : Mét em lªn ghi lêi gi¶i c©u a. GV : C¸c em xem yªu cÇu c©u b gièng víi bµi to¸n nµo em ®· gÆp ? HS : TËp trung theo nhãm . Cho mét nhãm lªn ghi lêi gi¶i ,c¸c nhãm cßn l¹i nhËn xÐt. GV :Treo b¶ng phô cã lêi gi¶i c©u b ®Ó c¸c em ®èi chiÕu víic¸ch tr×nh bµy cña m×nh. GV : Rót ra cho HS kiÕn thøc vÒ nöa tam gi¸c ®Òu . 2 2 OC = OB = 15  225 = 25 (cm) OI 9 9 Bµi 25; a/ Gäi H lµ giao ®iÓm OA vµ BC . Ta cã HO =HA (gt) HB=HC (bk vu«ng gãc d©y ) Nªn OBAC lµ h×nh b×nh hµnh lµ h×nh  BC . Do ®ã OBAC gãc) thoi (hbh cã hai ®êng choÐ vu«ng Mµ OA b/ OB2 = OH.OE OB 2 R 2   2 R . Ap dông Py ta go OE = OH R 2 ta cã BE2 = OE2 - OB2 = (2R)2 -R2 = 4R2-R2 =3R2 VËy BE = R 3 Ho¹t ®éng 5 : Cñng cè HS : Nh¾c l¹i c¸ch chøng minh ®êng th¼ng lµ tiÕp tuyÕn cña ®êng trßn . Ho¹t ®éng 6 : DÆn dß Bµi tËp 42 , 45 ? 134 SBT . ChuÈn bÞ bµi häc sau : " TÝnh chÊt hai tiÕp tuyÕn c¾t nhau " TiÕt thø : 28 TuÇn :14 Ngµy so¹n : Tªn bµi gi¶ng : § 6 .tÝnh chÊt hai tiÕp tuyÕn c¾t nhau . Môc tiªu : Qua bµi nµy häc sinh cÇn : N¾m ®îc tÝnh chÊt cña hai tiÕp tuyÕn c¾t nhau ; n¾m ®îc thÕ nµo lµ ®êng trßn néi tiÕp tam gi¸c , tan gi¸c ngo¹i tiÕp ®êng trßn , ®êng trßn bµng tiÕp . BiÕt vÏ mét ®êng trßn néi tiÕp tam gi¸c cho tríc . *** Đ.Long ****  ***** Gi¸o ¸n H×nh häc 9 ****** Trang 41 BiÕt c¸ch t×m t©m cña mét h×nh trßn b»ng thíc ph©n gi¸c . Néi dung vµ c¸c ho¹t ®éng trªn líp : Ho¹t ®éng 1 : KiÓm tra nÒ nÕp tæ chøc líp vµ sù chuÈn bÞ häc tËp cña häc sinh . Ho¹t ®éng 2 : KiÓm tra bµi cò - Nªu c¸c c¸ch nhËn biÕt ®êng th¼ng lµ tiÕp tuyÕn cña ®êng trßn . DÊu hiÖu nµo hay vËn dông ®Ó chøng minh ®êng th¼ng lµ tiÕp tuyÕn cña ®êng trßn .? PhÇn híng dÉn cña thÇy gi¸o PhÇn néi dung vµ ho¹t ®éng häc sinh cÇn ghi nhí Ho¹t ®éng 3 : §i t×m ®Þnh lý vÒ hai tiÕp tuyÕn c¾t nhau . GV : Cho HS lµm bµi tËp ?1 . I/ §Þnh lý vÒ hai tiÕp tuyÕn c¾t nhau: GV : Muèn chøng minh c¸c ®o¹n th¼ng ,c¸c §Þnh lý: gãc b»ng nhau ta lµm ntn ? GT (O) AB , AC HS : §øng t¹i châ nªu lªn lêi gi¶i . lµ hai tiÕp GV : KÕt hîp bµi tËp 25 tiÕt tríc vµ bµi to¸n tuyÕn c¾t nhau võa råi em nµo ph¸t biÓu §/l vÒ hai tiÕp t¹i A tuyÕn c¾t nhau? B, C lµ hai tiÕp HS: §äc l¹i néi dung §/l ë SGK . Dùa vµo ®iÓm h×nh vÏ ghi GT, KL. KL a/ AB =AC HS : Dùa vµo kiÕn thøc ®· häc nªu c¸ch t×m   b / A1  A2 t©m h×nh trßn b»ng thíc ph©n gi¸c . GV : §a c©u hái : §êng trßn qua 3 ®Ønh tam   c / O1  O2 gi¸c gäi lµ g×? Vµ giíi thiÖu ®êng trßn néi tiÕp Chøng minh : (SGK) Ho¹t ®éng 4 : Giíi thiÖu ®êng trßn néi tiÕp tam gi¸c. GV: Cho HS nh¾c l¹i tÝnh chÊt mét ®iÓm II/ §êng trßn néi tiÕp tam gi¸c: n»m trªn tia ph©n gi¸c cña mét gãc . (I) Lµ ®êng trßn néi tiÕp . HS : Lµm bµi tËp ?3. ABC lµ tam gi¸c ngo¹i tiÕp GV : Giíi thiÖu c¸c kh¸i niÖm ®êng trßn néi I lµ giao ®iÓm hai ®êng ph©n gi¸c trong tam tiÕp , tam gi¸c ngo¹i tiÕp . gi¸c . HS : -T×m trªn h×nh vÏ nh÷ng ®o¹n th¼ng b»ng nhau . Gi¶i thÝch . - T×m trªn h×nh vÏ c¸c gãc b»ng nhau . Gi¶i thÝch . HS : Nªu c¸ch x¸c ®Þnh t©m cña ®êng trßn ngo¹i tiÕp tam gi¸c Ho¹t ®éng 5 : Giíi thiÖu ®êng trßn bµng tiÕp cña tam gi¸c . GV : Cã thÓ vÏ trªn b¶ng phô h×nh vÏ 81 III/ §êng trßn bµng tiÕp tam gi¸c : (SGK) SGK vµ giíi thiÖu cho HS ®êng trßn bµng HS vÏ h×nh 81 SGK vµo vë tiÕp . HS : Cho biªt c¸ch x¸c ®Þnh t©m cña ®êng trßn bµng tiÕp . Ho¹t ®éng 6 : Cñng cè Cho h×nh vÏ bªn . H·y t×m c¸c ®o¹n th¼ng b»ng nhau c¸c gãc b»ng nhau . Gi¶i thÝch.Dùa vµo kiÕn thøc nµo ta cã ®îc ®iÒu ®ã ? AB ,AC lµ c¸c tiÕp tuyÕn , B, C lµ c¸c tiÕp ®iÓm . Ngoµi c¸c ®o¹n th¼ng , c¸c gãc b»ng nhau ®ã, cã nh÷ng ®o¹n th¼ng nµo vu«ng gãc nhau ?. Gi¶i thÝch ? Ho¹t ®éng 7 : DÆn dß *** Đ.Long ****  ***** Gi¸o ¸n H×nh häc 9 ****** - Trang 42 Bµi tËp vÒ nhµ : 26 ;27;28 TiÕt sau : LuyÖn tËp TiÕt thø : 29 TuÇn :15 Ngµy so¹n : Tªn bµi gi¶ng : luyÖn tËp Môc tiªu : Qua bµi nµy häc sinh cÇn : BiÕt vËn dông hai tiÕp tuyÕn c¾t nhau vµo bµi tËp tÝnh to¸n vµ chøng minh . RÌn luyÖn thãi quen ®a c¸c ®iÒu kiÖn bµi to¸n vÒ c¸c ®iÌu kiÖn ®· häc ®Ó t×m ®êng híng chøng minh . Néi dung vµ c¸c ho¹t ®éng trªn líp : Ho¹t ®éng 1 : KiÓm tra nÒ nÕp tæ chøc líp vµ sù chuÈn bÞ häc tËp cña häc sinh . Ho¹t ®éng 2 : KiÓm tra bµi cò : Gäi hai HS lªn b¶ng ch÷a bµi tËp 26 ; 27 PhÇn híng dÉn cña thÇy gi¸o PhÇn néi dung Vµ ho¹t ®éng häc sinh cÇn ghi nhí Ho¹t ®éng 3 :RÌn luyÖn vËn dông kiÕn thøc ®· häc ®Ó gi¶i bµi tËp . *** Đ.Long ****  ***** Gi¸o ¸n H×nh häc 9 ****** Trang 43 HS: §äc vµ vÏ h×nh bµi tËp 30/116 GV : Híng dÉn HS chøng minh c©u a. B»ng c¸ch nªu c¸c c©u hái cho HS tr¶ lêi . - Nªu tÝnh chÊt ®êng ph©n gi¸c cña hai gãc kÒ bï ? - OD ,OC lµ ®êng ph©n gi¸c cña c¸c gãc nµo ? . Hai gãc ®ã quan hÖ víi nhau ntn? HS : Cho biÕt OD vµ OC cã quan hÖ ntn víi nhau ? Gi¶i thÝch . HS : Mét em lªn tr×nh bµy lêi gi¶i GV : Hái em nµo cã c¸ch gi¶i kh¸c .§øng t¹i chç tr×nh bµy lêi gi¶i . GV : C¸c em nghiªn cøu c©u b. - CD b»ng tæng 2 ®o¹n th¼ng nµo ? Gi¶i thÝch - Trong tæng ®ã ta cã thÓ thay ®o¹n CM, MD b»ng c¸c ®o¹n th¼ng nµo ? V× sao ? HS : Tr×nh bµy bµi theo c¸c gîi ý trªn . GV : Cho c¸c em nghiªn cøu c©u c . HS : Mét em lªn tr×nh bµy lêi gi¶i . GV : Cho c¸c em nhËn xÐt .vµ hái em nµo cã c¸ch tr×nh bµy kh¸c . Bµi to¸n cã thÓ thay ®æi phÇn kÕt luËn nh thÐ nµo ?. VÒ nhµ ra kÕt luËn cho bµi to¸n víi GT nh ®Ò bµi . GV : Cho c¸c em lµm bµi tËp theo nhãm . §¹i diÖn nhãm gi¶i thÝch kÕt qu¶ Bµi 30 :   a/ MOA; MOB lµ hai gãc kÒ bï . OC lµ ®êng ph©n gi¸c gãc AOM , OD lµ ®êng ph©n gi¸c gãc MOB . Do ®ã OCOD . VËy COD = 900 .  b/ CD = CM + MD mµ AC = CM ( TÝnh chÊt hai tiÕp tuyÕn c¾t nhau) BD = DM( TÝnh chÊt hai tiÕp tuyÕn c¾t nhau) Suy ra CD = AC + BD c/ Ta cã AC . BD = MC . MD Mµ tam gi¸c COD vu«ng t¹i O cã OM lµ ®êng cao nªn . CM.MD = AC .BD = OM2 = R2 . Do ®ã BD. AC = R2 kh«ng ®æi . Bµi 32: C©u (D) ®óng Ho¹t ®éng 4 : Cñng cè - Trong bµi tËp trªn chóng ta sö dông kiÕn thøc nµo trong bµi häc ? Nh¾c l¹i Ho¹t ®éng 5 : Bµi tËp vÒ nhµ - Bµi 31 SGK . Bµi 51 ; 54 SBT trang 135 - Bµi häc tiÕt sau : " VÞ trÝ t¬ng ®èi cña hai ®êng trßn " TiÕt thø :30 TuÇn :15 Ngµy so¹n : Tªn bµi gi¶ng : § 7 . vÞ trÝ t¬ng ®èi cña hai ®êng trßn Môc tiªu : Qua bµi nµy häc sinh cÇn : N¾m ®îc 3 vÞ trÝ t¬ng ®èi cña hai ®êng trßn , tÝnh chÊt cña hai ®êng trßn tiÕp xóc nhau ( TiÕp ®iÓm vµ ®êng nèi t©m , tÝnh chÊt cña hai ®êng trßn c¾t nhau, hai giao ®iÓm ®èi xøng nhau qua ®êng nèi t©m ) . RÌn luyÖn tÝnh chÝnh x¸c trong vÏ h×nh vµ tÝnh to¸n. Néi dung vµ c¸c ho¹t ®éng trªn líp : Ho¹t ®éng 1 : KiÓm tra nÒ nÕp tæ chøc líp vµ sù chuÈn bÞ häc tËp cña häc sinh . Ho¹t ®éng 2 : KiÓm tra bµi cò: C©u hái 1 : Nªu c¸c c¸ch x¸c ®Þnh mét ®êng trßn . C©u hái 2 : Nªu c¸c vÞ trÝ t¬ng ®èi cña ®êng th¼ng vµ ®êng trßn . Ngêi ta dùa vµo vÊn ®Ò g× ®Ó ph©n chia c¸c vÞ trÝ t¬ng ®èi ®ã .(Dïng c©u hái 2 ®Ó giíi thiÖu bµi míi ) PhÇn híng dÉn cña thÇy gi¸o PhÇn néi dung vµ ho¹t ®éng häc sinh cÇn ghi nhí Ho¹t ®éng 3 : NhËn biÕt c¸c vÞ trÝ t¬ng ®èi cña ®êng th¼ng vµ ®êng trßn *** Đ.Long ****  ***** Gi¸o ¸n H×nh häc 9 ****** Trang 44 GV : Dïng m« h×nh hai ®êng trßn b»ng d©y thÐp ®Ó cho häc sinh trùc quan nhËn ra 3 vÞ trÝ t¬ng ®èi cña 2 ®êng trßn . GV : Cho häc sinh nhËn biÕt 3 vÞ trÝ dùa vµo sè ®iÓm chung cña hai ®êng trßn . HS : Tõ h×nh ¶nh trùc quan HS vÏ h×nh cho tõng trêng hîp mét vµ GV giíi thiÖu c¸c kh¸i niÖm t¬ng øng. GV : Ngoµi h×nh vÏ cã trong SGK GV vÏ thªm trªn b¶ng phô hai ®êng trßn c¾t nhau mµ hai t©m O vµ O/ ë cïng phÝa so víi d©y chung . I/ Ba vÞ trÝ t¬ng ®èi cña hai ®êng trßn. * Hai ®êng trßn cã 2 ®iÓm chung (C¾t nhau ) - A , B gäi lµ giao ®iÓm .§o¹n AB gäi lµ d©y chung . * Hai ®êng trßn cã mét ®iÓm chung (Hai ®êng trßn tiÕp xóc nhau) A gäi lµ tiÕp ®iÓm. *Hai ®êng trßn kh«ng giao nhau . Ho¹t ®éng 4 : T×m hiÓu tÝnh chÊt ®êng nèi t©m . GV : Giíi thiÖu ®êng nèi t©m vµ ®o¹n II/ TÝnh chÊt ®êng nèi t©m. nèi t©m - §êng OO/ gäi lµ ®êng nèi t©m HS : Lµm ?2 /a, b Tõ ®ã ph¸t biÓu -§o¹n OO/ gäi lµ ®o¹n nèi t©m ®Þnh lý GT 1/ (O) Vµ (O’) c¾t nhau t¹i A;B. HS : Lµm bµi tËp ?3 2/ (O) vµ(O’) tiÕp xóc nhau t¹i A HS : Nh×n trªn h×nh vÏ vµ c¸c yÕu tè KL 1/ OO’ lµ ®êng trung trùc cña AB. ®Ò bµi cho ®Ó tr¶ líi c©u a / 2/ A thuéc OO/ GV : §a c©u hái (O) vµ(O ) c¾t nhau t¹i A,B th× cã tÝnh chÊt g× ? Bµi tËp?3 - Cã nhËn xÐt g× vÒ tam gi¸c a/ (O) vµ (O’) c¾t nhau. ABC .vµ tam gi¸c ABD ? HS : Tr×nh bµy bµi to¸n chøng minh b/ OO’ AB OO///CB HS : NhËn xÐt bµi lµm cña b¹n vµ cho (§êng nèi t©m vµ d©y chung) biÕt cßn c¸ch chøng minh nµo kh¸c .? Tam gi¸c CAB néi tiÕp trong (O) cã CA lµ ®êng ( Cã thÓ dùa vµo ®êng trung b×nh ®Ó kÝnh nªn tam gi¸c CBA vu«ng t¹i B .Do ®ã CBAB gi¶i ) . V× vËy OO’ // CB . T¬ng tù BD//OO’ Do ®ã ba ®iÓm C , B , D th¼ng hµng .  Ho¹t ®éng 5 : Cñng cè HS: Thùc hiÖn bµi tËp 33 . (§øng t¹i chç tr¶ lêi vµ lËp luËn ) Ho¹t ®éng 6 : DÆn dß Gi¶i b»ng c¸ch dïng ®êng trung b×nh cho bµi tËp ?3 Lµm bµi tËp 34 TiÕt sau : Häc bµi " VÞ trÝ t¬ng ®èi (tt) " . *** Đ.Long ****  ***** Gi¸o ¸n H×nh häc 9 ****** TiÕt thø : 31 Tªn bµi gi¶ng : Trang 45 TuÇn :16 Ngµy so¹n : § 8 . vÞ trÝ t¬ng ®èi cña hai ®êng trßn(tt) Môc tiªu : Qua bµi nµy häc sinh cÇn : N¾m ®îc hÖ thøc gi÷a c¸c ®o¹n nèi t©m vµ c¸c b¸n kÝnh cña hai ®êng trßn øng víi tõng vÞ trÝ t¬ng ®èi cña hai ®êng trßn . HiÓu ®îc kh¸i niÖm tiÕp tuyÕn chung cña hai ®êng trßn. BiÕt vÏ hai ®êng trßn tiÕp xóc ngoµi tiÕp xóc trong . BiÕt vÏ hai tiÕp tuyÕn chung cña hai ®êng trßn .BiÕt dùa vµo hÖ thøc ®Ó x¸c ®Þnh vÞ trÝ t¬ng ®èi cña hai ®êng trßn . ThÊy ®îc h×nh ¶nh cña mét sè vÞ trÝ t¬ng ®èi cñ hai ®êng trßn trong thùc tÕ . Néi dung vµ c¸c ho¹t ®éng trªn líp : Ho¹t ®éng 1 : KiÓm tra nÒ nÕp tæ chøc líp vµ sù chuÈn bÞ häc tËp cña häc sinh . Ho¹t ®éng 2 : KiÓm tra bµi cò Chia b¶ng lµm 3phÇn cho 3em HS mçi em vÏ h×nh vÒ c¸c vÞ trÝ t¬ng ®èi ®· häc .Trong mçi trêng hîp nªu c¸c tÝnh chÊt cña ®êng nèi t©m . PhÇn híng dÉn cña thÇy gi¸o PhÇn néi dung vµ ho¹t ®éng häc sinh cÇn ghi nhí Ho¹t ®éng 3 : T×m mèi lien hÖ gi÷a ®o¹n nèi t©m vµ c¸c b¸n kÝnh . GV : Dùa vµo h×nh vÏ khi kiÓm tra bµi cò I/HÖ thøc gi÷a ®o¹n nèi t©m vµ c¸c b¸n GV ®i tõng trêng hîp mét . kÝnh. §èi víi trêng hîp hai ®êng trßn c¾t nhau GV - a/ Hai ®êng trßn c¾t nhau. hái :B¸n kÝnh ®êng trßn lín , b¸n kÝnh ®êng HÖ thøc trßn nhá vµ ®o¹n nèi t©m lµ c¸c c¹nh cña tam gi¸c nµo ? . Nªu mèi quan hÖ gi÷a c¸c R-r < OO/ < R+r c¹nh HS : T×m tam gi¸c theo gîi ý cña GV vµ nªu mèi liªn hÖ gi÷a c¸c c¹nh ( BÊt ®¼ng thøc - b/ Hai ®êng trßn tiÕp xóc nhau trong tam gi¸c ) *TiÕp xóc ngoµi **TiÕp xóc trong HS : Chøng minh ®¼ng thøc trªn . GV : Cho HS quan s¸t h×nh vÏ phÇn hai ®êng trßn tiÕp xóc nhau . T×m mèi liªn hÖ gi÷a ®êng nèi t©m vµ R ,r. HS : Ghi hÖ thøc vµo b¶ng con. GV: Cho HS quan s¸t h×nh vÏ trªn b¶ng vµ b¶ng phô. OO/ = R + r OO/= R - r *** Đ.Long ****  ***** Gi¸o ¸n H×nh häc 9 ****** Trang 46 HS : §iÒn vµo c¸c « trèng - Hai ®êng trßn ë ngoµi nhau th× OO'... R +r -Hai ®êng trßn ë ngoµi nhau th× OO'.... R +r HS : Gi¶i thÝch cho tõng trêng hîp HS : Xem b¶ng tãm t¾t ë SGK *Hai ®êng trßn kh«ng giao nhau: Hai ®êng trßn ®ång t©m OO/ = 0 Hai ®êng trßn ®ùng nhau OO/ = R - r Hai ®êng trßn ë ngoµi nhau OO/= R+ r Ho¹t ®éng 4 : Giíi thiÖu tiÐp tuyÕn chung cña hai ®êng trßn GV : §a b¶ng phô cã h×nh vÏ 95;96 . - m1 ; m2 lµ c¸c tiÕp tuyÕn chung ngoµi . Häc sinh nªu c¸c tiÕp tuyÕn cña c¸c ®êng - d1 ; d2 lµ c¸c tiÕp tuyÕn chung trong . (C¾t trßn . ®o¹n nèi t©m ) GV : Giíi thiÖu kh¸i niÖm tiÕp tuyÕn chung ngoµi , tiÕp tuyÕn chung trong HS : Thùc hiÖn bµi tËp ?3 . HS : T×m trong thùc tÕ c¸c vËt dông cã tiÕp tuyÕn chung ngoµi , tiÕp tuyÕn chung trong . Ho¹t ®éng 5 : Cñng cè GV : Dïng phiÕu häc tËp bµi 35/122 ph¸t mæi em mét phiÕu HS : Thùc hiÖn bµi trªn thêi gian kho¶ng 3ph . GV: Thu mét sè bµi ®Ó ®äc lªn ch÷a t¹i líp sè cßn l¹i tiÕt tíi tr¶ bµi . GV : Treo b¶ng phô cã lêi gi¶i s½n ®Ó HS so s¸nh víi bµi lµm cña m×nh Ho¹t ®éng 6 : Híng dÉn , dÆn dß . - Bµi tËp vÒ nhµ 36; 37 . - TiÕt sau : LuyÖn tËp . *** Đ.Long **** 