Tài liệu Chứng cứ và chứng minh trong tố tụng hình sự bài 3

CHÖÙNG CÖÙ VÀ CHỨNG MINH TRONG TOÁ TUÏNG HÌNH SÖÏ I. KHAÙI NIEÄM CHÖÙNG CÖÙ KHAÙI NIEÄM CHÖÙNG CÖÙ CÔ SÔÛ LYÙ LUAÄN ÑÒNH NGHÓA CAÙC THUOÄC CUÛA CHÖÙNG CÖÙ CHÖÙNG CÖÙ TÍNH CUÛA (Ñ.64 BLTTHS) CHÖÙNG CÖÙ 1. Cô sôû lyù luaän cuûa chöùng cöù: Lyù luaän nhaän thöùc cuûa Chuû nghóa duy vaät bieän chöùng 2. Ñònh nghóa: (khoaûn 1 Ñ. 64 BLTTHS) Chöùng cöù laø nhöõng gì coù thaät, ñöôïc thu thaäp theo trình töï, thuû tuïc do BLTTHS quy ñònh maø CQÑT, Vieän kieåm saùt vaø Toøa aùn duøng laøm caên cöù ñeå xaùc ñònh coù hay khoâng coù haønh vi phaïm toäi, ngöôøi thöïc hieän haønh vi phaïm toäi cuõng nhö nhöõng tình tieát khaùc caàn thieát cho vieäc giaûi quyeát ñuùng ñaén vuï aùn. 3. Caùc thuoäc tính cuûa chöùng cöù: Caùc thuoäc tính cuûa chöùng cöù Tính khaùch quan Tính lieân quan Nhöõng tình tieát, söï kieän phaûi coù thaät, toàn taïi khaùch quan, ñoäc laäp vôùi yù thöùc cuûa con ngöôøi, phuø hôïp vôùi caùc tình tieát khaùc cuûa VA Theå hieän ôû moái lieân heä khaùch quan cuûa chöùng cöù vôùi nhöõng vaán ñeà phaûi chöùng minh trong VA. Nhöõng tình tieát, söï kieän phaûi nhaèm xaùc ñònh moät vaán ñeà naøo ñoù thuoäc ñoái töôïng chöùng minh Tính hôïp phaùp Nhöõng tình tieát, söï kieän phaûi ñöôïc ruùt ra töø nguoàn cuûa chöùng cöù do luaät ñònh vaø phaûi ñöôïc thu thaäp, kieåm tra, ñaùnh giaù theo ñuùng quy ñònh cuûa phaùp luaät  Keát luaän: Moãi chöùng cöù ñeàu phaûi coù ñuû ba thuoäc tính noùi treân, neáu thieáu moät trong ba thuoäc tính aáy thì khoâng ñöôïc coi laø chöùng cöù. Caùc thuoäc tính naøy coù moái lieân heä khaêng khít vôùi nhau vaø cuøng toàn taïi trong moät chöùng cöù. Moãi thuoäc tính coù moät vò trí, vai troø nhaát ñònh trong vieäc hình thaønh vaø cuûng coá chöùng cöù. II. ÑOÁI TÖÔÏNG CHÖÙNG MINH VAØ NGHÓA VUÏ CHÖÙNG MINH 1. Ñoái töôïng chöùng minh: a) Khaùi nieäm: Ñoái töôïng chöùng minh laø toång theå caùc vaán ñeà caàn phaûi laøm saùng toû ñeå giaûi quyeát ñuùng ñaén vuï aùn hình söï. b) Nhöõng vaán ñeà phaûi chöùng minh trong VAHS: (Ñ. 63 BLTTHS) Nhöõng vaán ñeà phaûi chöùng minh trong VAHS Coù haønh vi phaïm toäi xaûy ra hay khoâng, thôøi gian, ñòa ñieåm vaø nhöõng tình tieát khaùc cuûa haønh vi phaïm toäi Ai laø ngöôøi thöïc hieän haønh vi phaïm toäi; coù loãi hay khoâng coù loãi, do coá yù hay voâ yù; coù naêng löïc traùch nhieäm hình söï hay khoâng; muïc ñích, ñoäng cô phaïm toäi Nhöõng tình tieát taêng naëng, tình tieát giaûm nheï TNHS cuûa bò can, bò caùo vaø nhöõng ñaëc ñieåm veà nhaân thaân cuûa bò can, bò caùo Tính chaát vaø möùc ñoä thieät haïi do haønh vi phaïm toäi gaây ra 2. Nghóa vuï chöùng minh: a) Khaùi nieäm: Nghóa vuï chöùng minh laø traùch nhieäm phaûi laøm saùng toû nhöõng vaán ñeà thuoäc veà ñoái töôïng chöùng minh. b) Chuû theå coù nghóa vuï chöùng minh: Chuû theå coù nghóa vuï chöùng minh NVCM phuï thuoäc vaøo caùc kieåu toá tuïng, ñoái vôùi caùc kieåu toá tuïng khaùc nhau thì NVCM cuõng khaùc nhau Toá tuïng toá caùo Toá tuïng thaåm vaán Toá tuïng tranh tuïng NVCM thuoäc veà beân toá caùo vaø caû beân bò toá caùo NVCM thuoäc veà Nhaø nöôùc NVCM ñöôïc chia ñeàu cho beân buoäc toäi laãn beân gôõ toäi, TA giöõ vai troø troïng taøi Toá tuïng pha troän (Vieät Nam) NVCM thuoäc veà caùc CQTHTT (Ñ. 10 BLTTHS) Trong caùc giai ñoaïn toá tuïng khaùc nhau thì ñaëc ñieåm cuûa NVCM cũng khaùc nhau Chuû theå Caùc bieän phaùp chöùng minh Noäi dung chöùng minh QUYỀN CHỨNG MINH NGÖÔØI BÒ BUOÄC TOÄI NGHĨA VỤ CHỨNG MINH NHÀ NƯỚC CƠ QUAN ĐIỀU TRA VIỆN KIỂM SÁT TÒA ÁN III. QUAÙ TRÌNH CHÖÙNG MINH 1. Khaùi nieäm: Laø quaù trình ñi tìm chaân lyù khaùch quan cuûa vuï aùn. Ñaây laø vieäc caùc cô quan coù thaåm quyeàn phaûi taùi taïo laïi toaøn boä nhöõng söï kieän ñaõ xaûy ra trong quaù khöù. Quaù trình chöùng minh baét ñaàu töø khi xaùc ñònh coù daáu hieäu toäi phaïm cho ñeán khi giaûi quyeát xong vuï aùn. 2. Caùc giai ñoaïn cuûa quaù trình chöùng minh: Thu thaäp chöùng cöù (Ñ. 65 BLTTHS) Kieåm tra chöùng cöù Ñaùnh giaù chöùng cöù (Ñ. 66 BLTTHS) a) Thu thaäp chöùng cöù: KHÁI NIỆM THU THẬP CHỦ THỂ CHỨNG CỨ CÁCH THỨC, BIỆN PHÁP CAÙC BÖÔÙC b) Kieåm tra chöùng cöù: KHÁI NIỆM KIỂM TRA CHỨNG CỨ CÁCH THỨC HÌNH THỨC NỘI DUNG CÁC BƯỚC KIỂM TRA TỪNG CHỨNG CỨ TỔNG HỢP, SO SÁNH … TÌM CHỨNG CỨ MỚI c) Ñaùnh giaù chöùng cöù: ĐÁNH GIÁ CHỨNG CỨ NGUYÊN TẮC ĐÁNH GIÁ CHỨNG CỨ - Dựa trên cơ sở PLHS, PLTTHS. - Dựa trên cơ sở ý thức pháp luật XHCN. - Dựa trên cơ sở niềm tin nội tâm. PHƯƠNG PHÁP ĐÁNH GIÁ CHỨNG CỨ Đánh giá riêng từng chứng cứ Đánh giá tổng hợp các chứng cứ KẾT LUẬN CHỨNG MINH Kết luận về từng tình tiết của VA Kết luận chung về VA IV. PHAÂN LOAÏI CHÖÙNG CÖÙ 1. Khaùi nieäm: Phaân loaïi chöùng cöù laø vieäc phaân chia chöùng cöù thaønh nhöõng nhoùm khaùc nhau döïa vaøo nhöõng tieâu chí nhaát ñònh. 2. Caùc loaïi chöùng cöù: a) Chöùng cöù tröïc tieáp vaø chöùng cöù giaùn tieáp: Döïa vaøo moái quan heä giöõa chöùng cöù vôùi ÑTCM Chöùng cöù tröïc tieáp Chöùng cöù giaùn tieáp  Chöùng cöù tröïc tieáp: - Khaùi nieäm: Laø chöùng cöù tröïc tieáp xaùc ñònh tình tieát naøy hay tình tieát khaùc cuûa ÑTCM. - Ñaëc ñieåm: + CCTT cho thaáy ngay ÑTCM nhö: Söï vieäc xaûy ra coù phaûi laø söï vieäc phaïm toäi hay khoâng? Ai laø ngöôøi thöïc hieän haønh vi phaïm toäi? Coù loãi hay khoâng coù loãi? + Thoâng thöôøng CCTT cho ta bieát nhöõng nguoàn tin quan troïng vaø cô baûn nhaát cuûa haønh vi phaïm toäi. + Ta thöôøng thaáy caùc CCTT trong caùc tröôøng hôïp phaïm toäi quaû tang, lôøi khai cuûa ngöôøi laøm chöùng, ngöôøi bò haïi…  Chöùng cöù giaùn tieáp: - Khaùi nieäm: Laø chöùng cöù khoâng tröïc tieáp xaùc ñònh caùc vaán ñeà cuûa ÑTCM, nhöng laïi keát hôïp vôùi caùc söï kieän, taøi lieäu khaùc xaùc ñònh vaán ñeà naøo ñoù cuûa ÑTCM. - Ñaëc ñieåm: CCGT phaûi naèm trong heä thoáng caùc chöùng cöù vaø taäp hôïp nhieàu CCGT môùi cho ta keát luaän veà ÑTCM. Khi taùch rieâng caùc CCGT thì khoâng cho ta keát luaän gì.  YÙ nghóa: - CCTT cho chuùng ta cô sôû keát luaän veà caùc yeáu toá cuûa ÑTCM. - Nhôø coù CCGT ta coù theå tìm ñöôïc CCTT. Do ñoù trong quaù trình thu thaäp chöùng cöù khoâng ñöôïc boû soùt vaø coi thöôøng CCGT.