Tài liệu Chan doan va dieu tri nhung benh co xuong khop thuong gap phan 1

BỆNH VIỆN BẠCH MAI KHOA CỞ XƯỚNG KHỚP C h ủ b i ê n : PGS. TS. V ũ Thị T h a n h T h ủ y C n H h  ữ n N g Đ b O ệ n Á N V Ã Đ I Ê U T R Ị h CO XƯỚNG KHỚP t NHÀ XUẤT BẢN Y HỌC h ư ờ n g g ặ p BỆNH VIỆN BẠCH MAI K H O A C ơ X Ư Ơ N G K H Ớ P C h ủ b i ê n : PGS. TS. V ũ Thị T h a n h T h ủ y C H Ẩ N N H Ữ N G Đ O Á N B Ệ N H V À c o T H Ư Ờ N G Đ I Ề U X Ư Ơ N G K H Ớ P G Ậ P (Tái bản lần thứ nhất có sửa chữa và bổ NHÀ XUẤT BẢN Y HÀ T R Ị NỘI-2012 HỌC sung) Chủ biên: PGS. TS. Vũ Thị Thanh Thủy Tham gia biên soạn: PGS. TS. Vũ Thị Thanh Thủy PGS. TS. Nguyễn Thị Ngọc Lan TS. Trần Thị Minh Hoa TS. Nguyễn Mai Hồng PGS. TS. Nguyễn Vĩnh Ngọc TS. Nguyễn Đình Khoa TS. Nguyễn Văn Hùng ThS. Trần Thị Tô Châu ThS. Nguyễn Phương Thủy ThS. Bùi Hải Bình ThS. Hoàng Văn Dũng 2 LỜI GIỚI THIỆU Bệnh v i ệ n B ạ c h M a i là m ộ t trong những b ệ n h v i ệ n đ ầ u n g à n h về N ộ i khoa của n g à n h y tế V i ệ t N a m , bệnh v i ệ n là n ơ i làm việc của nhiều giáo sư, b á c sĩ giàu k i n h n g h i ệ m , là c ơ sở đ à o tạo thực h à n h cho c á c sinh viên đ ạ i học, sau đ ạ i học của T r ư ờ n g Đ ạ i học Y H à N ộ i v à cũng là n ơ i thực h i ệ n c ô n g tác chi đạo t u y ê n đ ô i với c á c c ơ sở y tế t u y ế n d ư ớ i . Trong n h i ề u n ă m qua, bệnh v i ệ n đã thực h i ệ n tốt c ô n g tác chỉ đạo t u y ế n , đ ã b i ê n soạn n h i ề u tài liệu, đ ã đ à o tạo, b ồ i d ư ỡ n g n â n g cao nghiệp v ụ k h á m chữa bệnh cho các thầy thuốc ở c á c tuyến d ư ớ i . Trong dịp n à y , tôi x i n g i ớ i t h i ệ u c u ố n s á c h m ớ i xuất bản c h u y ê n đ ề v ề bệnh lý C ơ X ư ơ n g K h ớ p - là m ộ t trong n h ữ n g bệnh n ộ i khoa t h ư ờ n g gặp trên t h ế g i ớ i c ũ n g n h ư ở V i ệ t N a m , bệnh c ó t h ể x ả y ra ở m ọ i lứa t u ổ i , ảnh h ư ở n g rất n h i ề u đ ế n k h ả n ă n g lao đ ộ n g , sinh hoạt v à chất lượng sống của n g ư ờ i b ệ n h v à là m ộ t trong những n g u y ê n n h â n gây tàn p h ê , là g á n h nặng k i n h tế cho gia đ i n h và xã h ộ i . Tuy n h i ê n , sự h i ể u b i ế t v ề bệnh lý c ơ x ư ơ n g k h é p , v ề p h ư ơ n g p h á p chẩn đ o á n , điêu trị v à p h ò n g bệnh tại nhiều c ơ sở y tế c ò n hạn c h ế đ ô i k h i gây ra tai b i ế n đ i ề u trị, để l ạ i h ậ u q u ả tàn p h ế cho n g ư ờ i bệnh. Cuốn sách " C h ẩ n đ o á n v à đ i ề u trị c á c b ệ n h C ơ X ư ơ n g K h ớ p t h ư ờ n g g ặ p " là m ộ t tài l i ệ u c h u y ê n n g à n h đ ư ợ c b i ê n soạn c ô n g phu v ớ i sự đ ó n g g ó p của tập t h ê c á c g i á o sư, b á c sỹ của khoa C ơ X ư ơ n g K h ớ p B ệ n h v i ệ n B ạ c h M a i v à m ộ t sô g i ả n g v i ê n c ù a b ộ m ô n N ộ i tổng hợp T r u ô n g Đ ạ i học Y H à N ộ i . Đ â y là c u ố n s á c h t ư ơ n g đ ố i h o à n chỉnh v ề c á c bệnh lý n ộ i khoa v ê c ơ x ư ơ n g 3 khớp, giúp cho các bác sỹ, sinh viên y khoa trong thực hành lâm sàng chẩn đoán, điều trị bệnh cơ xương khớp thường gặp có hiệu quả hơn. Cuốn sách là tâm huyết và cố gắng trong nhiều năm của tập thể các giáo sư, bác sĩ đã làm việc lâu năm trong lĩnh vực cơ xương khớp tại Bệnh viện Bạch Mai, nên tôi hy vọng sẽ đáp ứng được nhu cầu của các bác sỹ muốn tìm hiểu vê lĩnh vực này. Tôi xin trân ứọng giới thiệu với bạn đọc và xin cảm om sự cộng tác nhiệt tình và đầy trách nhiệm của các tác giả. PGS. TS. Trần Thúy Hạnh Nguyên Q. Giám đốc Bệnh viện Bạch Mai 4 LỜI NÓI Đ Ầ U (Tái bản lần thứ nhất) Bệnh lý C ơ X ư ơ n g K h ớ p là bệnh t h ư ờ n g gặp, là m ộ t trong n g u y ê n n h â n h à n g đ â u g â y tàn phế. C ù n g v ớ i sự p h á t t r i ể n của nên y học, c á c bệnh lý n ộ i khoa v à đặc b i ệ t là c á c bệnh C ơ X ư ơ n g K h ớ p n g à y c à n g đ ư ợ c quan t â m trong n g h i ê n c ứ u v à thực h à n h l â m s à n g , v ớ i mục đ í c h chẩn đ o á n sớm, đ i ề u trị k ị p thời v à p h ò n g bệnh h i ệ u quả đ ể n â n g cao chất lượng sống, t r á n h nguy c ơ tàn p h ế cho n g ư ờ i bệnh. Trong những n ă m qua, sự h i ể u biết v ề bệnh lý x ư ơ n g k h é p , v ề p h ư ơ n g p h á p c h â n đ o á n , đ i ề u trị v à p h ò n g bệnh t ạ i nhiều c ơ sở y tế ở nước ta c ò n c ó những hạn chế, do đ ó c ò n đ ể những tai b i ế n điều trị, x ả y ra hậu quả tàn phế cho n g ư ờ i bệnh. N h â n dịp k ỷ niệm 40 n ă m n g à y t h à n h lập khoa C ơ X ư ơ n g K h é p B ệ n h v i ệ n Bạch M a i (1969 - 2009) v à sau nhiều n ă m ấp ủ, c h ú n g tôi x i n ra mát c u ô n sách " C h â n đ o á n v à đ i ề u trị những bệnh C ơ X ư ơ n g Khớp t h ư ờ n g gặp", n h ă m mục đích cập nhật c á c tiến b ộ ư ơ n g chân đoán, đ i ề u trị cũng n h ư p h ò n g bệnh, hy v ọ n g sẽ đ á p ứ n g được nhu c â u cho b á c sỹ trong thực h à n h c h â n đ o á n v à đ i ề u trị các bệnh x ư ơ n g khớp thường gặp có h i ệ u quả h ơ n . Cuốn sách đ ư ợ c v i ế t trong đ i ề u k i ệ n n g à n h n ộ i khoa v à c h u y ê n khoa c ơ x ư ơ n g k h ớ p đ a n g p h á t t r i ể n rất m ạ n h m ẽ , n g à y c à n g h i ệ n đ ạ i v ớ i những t i ế n b ộ v ư ợ t bậc v ề sinh học p h â n tử. Tuy n h i ê n c u ồ n s á c h n à y m ớ i chỉ đ á p ứ n g n h ữ n g v ấ n đ ề thực h à n h c ơ bản, c h ư a đ ê cập đ ầ y đ ủ c á c m ặ t bệnh trong gần 200 c á c bệnh lý C ơ X ư ơ n g K h ớ p v à k h ô n g t h ể k h ô n g c ó những t h i ế u sót nhất định. 5 Điêu mong muốn cùa chúng tôi là bệnh nhân xương khớp được khám, chẩn đoán và điều trị bệnh một cách tốt hơn. phòng bệnh và tránh các biến chứng bệnh, tàn phế không đáng xảy ra. Chúng tôi cũng mong muốn cuốn tài liệu này sẽ có thê là người bạn đồng hành giúp các bạn đồng nghiệp trong thực hành lâm sàng và rất mong sự góp ý của các bạn đồng nghiệp. Với kinh nghiệm và tâm huyết của cả tập thể các tác giả, chúng tôi hy vọng cuốn sách này sẽ là một viên gạch góp phần xây dựng và phát triển chuyên ngành Cơ Xương Khớp ở Việt Nam. Chúng tôi xin bầy tỏ lòng biết ơn đến Nhà xuất bản Y học, Bệnh viện Bạch Mai và giáo sư tiến sỹ Trần Ngọc Ân - Chù tịch Hội Thấp khớp học Việt Nam, giáo sư đầu ngành khớp Việt Nam đã hét sức động viên và tạo mọi điều kiện thuận lợi cho cuốn sách sớm được ra mắt bạn đọc. Hà Nội ngày 29 tháng 2 năm 2012 TM các tác giả CHỦ BIÊN PGS. TS. Vũ Thị Thanh Thúy 6 MỤC LỤC Trang L ờ i giói thiệu 3 L ờ i nói đ ầ u 5 P h â n loại một số bệnh khớp t h ư ờ n g gặp PGS. TS. Vũ Thị Thanh 9 Thúy 16 Bệnh loãng x ư ơ n g PGS. TS. Vũ Thị Thanh Thủy 35 Thoái hóa khớp TS. BSCKI1. Nguyễn Mai Hồng 56 Thoái hóa cột sống TS. BSCKII. Nguyễn Mai Hồng Hoại t ử vô k h u ẩ n chỏm x ư ơ n g đ ù i TS. Nguyễn 65 Văn Hùng Đau cột sống thắt lưng và đ a u thần kinh tọa (hông) PGS. TS. Vũ Thị Thanh Thủy 75 Viêm khớp d ạ n g t h ấ p 88 PGS. TS. Nguyên Thị Ngọc Lan HO Chẩn đ o á n và điều trị bệnh g ú t ThS. Hoàng Văn Dũng 124 Lupus ban đ ỏ hệ thống PGS. TS. Nguyễn Vĩnh Ngọc Xơ cứng bì t o à n t h ể 138 PGS. TS. Nguyễn Vĩnh Ngọc H ộ i chứng Gougerot - Sjogren PGS. TS. Nguyên Vĩnh Ngọc 149 Viêm đ a cơ và viêm da cơ 163 TS. Nguyên Đình Khoa 7 Bệnh lý cột sống huyết thanh âm tính TS. Trần Thị Minh Hoa 169 Bệnh lý viêm điểm bám gân và phần mềm ThS. Trần Thị Tô Châu 190 Viêm khớp thiếu niên tự phát 203 ThS. Trần Thị Tô Cháu Viêm khớp nhiễm khuẩn 222 ThSrBùi Hải Bình Viêm xương tủy nhiễm khuẩn 232 ThS. Bùi Hải Bình Bệnh lao cột sống 244 ThS. Nguyễn Phương Thủy Ung thư di căn xương 252 ThS. Hoàng Văn Dũng Đa u tủy xương 267 TS. Nguyễn Đình Khoa Xét nghiệm cận lâm sàng trong chẩn đoán, điều trị và theo dõi bệnh lý cơ xương khớp TS. Nguyễn Đình Khoa 275 Tổ chức phòng tiêm khớp tại bệnh viện TS. Trần Thị Minh Hoa 288 Tiêm corticosteroid vào ổ khớp và tồ chức phần mềm cạnh khớp 290 TS. Trần Thị Minh Hoa Nội soi khớp gối 303 TS. BSCKII. Nguyễn Mai Hồng Tài liêu tham khảo 8 312 PHÁN LOẠI M Ộ T s ố BỆNH • • • THƯỜNG GẶP KHỚP PGS. TS. V ũ T h ị T h a n h T h ú y I. B Ệ N H C Ủ A T Ổ CHỨC LIÊN K Ế T 1. L u p u s b a n đ ỏ h ệ t h ố n g 2. V i ê m đ a c ơ 3. V i ê m đ a c ơ v à da ( v i ê m da c ơ ) 4. Xơ c ứ n g bì t o à n t h ể v à c á c h ộ i c h ứ n g liên q u a n - Xơ cứng bì t o à n t h ể . - H ộ i c h ứ n g Sharp. - H ộ i chứng CREST. 5. V i ê m k h ớ p d ạ n g t h ấ p 6. B ệ n h s t i l l ỏ n g ư ờ i l ò n (AdulCs s t i t l d i s e a s e ) 7. H ộ i c h ứ n g S j o g r e n ( S j o g r e n ' s s y n d r o m e ) 8. C h ứ n g đ a u n h i ề u c ơ d o t h ấ p ( P o l y m y a l g i a R h e u m a t i c a ) 9. B ệ n h lý v i ê m thước mạch mạch (Vasculitis), phân loại theo kích 9 9.1. Các mạch nhánh) lớn bị tổn thương (động mạch chủ và các - Viêm động mạch (thái dương) t ế bào khổng lồ (Giant-cell (temporal) arteritis). - Viêm động mạch Takayasu (Takayasus arteritis). 9.2. Các mạch máu trung bình • Viêm nút quanh động mạch (Polyarteritis nodosa). - Bệnh Kawasaki (Kawasaki's disease). 9.3. Các mạch máu nhỏ (tiểu tĩnh mạch, mao mạch và các động mạch nhỏ) tiểu động mạch, - u hạt Wegener (Wegener's granulomatosis). - Hội chứng Churg-Strauss (Churg-Strauss syndrome). - Viêm nhiều mạch nhỏ (Microscopic polyangiitis). • Bệnh Henoch-Schonlein (Henoch-Schonlein purpura). - Bệnh cryoglobulin máu vô căn (Essential cryoglobulinemic). li. BỆNH LÝ CỘT SỐNG H UYẾT THANH ÂM TÍNH 1. Viêm cột sống dính khớp 2. Bệnh lý đ ư ờ n g ruột c ó viêm k h ó p (Enteropathic Arthritis) • Viêm loét đại tràng (Ulcerative colitis) và bệnh Crohn. - Viêm khớp phản ứng đường ruột (Enteropathic reactive arthritis). • Bệnh Whipple. 10 3. V i ê m k h ớ p v ẩ y n ế n 4. H ộ i c h ứ n g Reiter v à v i ê m k h ớ p p h ả n ứ n g IM. BỆNH KHỚP TINH THỂ 1. B ệ n h g ú t 2. B ệ n h k h ớ p d o t i n h t h ể k h á c ( P s e u d o g o u t ) IV. B Ệ N H LÝ N H I Ễ M KHUÂN LIÊN Q U A N T Ớ I H Ệ X Ư Ơ N G KHỚP 1. V i ê m k h ó p n h i ễ m k h u ẩ n - Viêm khốp n h i ễ m k h u ẩ n sinh m ủ . - V i ê m khớp n h i ễ m k h u ẩ n sinh m ủ do liên cầu. • Viêm khớp n h i ễ m k h u ẩ n sinh m ủ do p h ê cầu. - Viêm khớp n h i ễ m k h u ẩ n sinh m ủ do t ụ cầu. - Viêm k h ố p n h i ễ m k h u ẩ n sinh m ủ do v i k h u ẩ n k h á c . 2. V i ê m k h ớ p d o lao 3. V i ê m k h ớ p s a u bệnh Lyme (do x o ắ n khuẩn Borrelia burgdoríeri) 4. V i ê m k h ớ p d o v i r u s 5. V i ê m k h ớ p d o k ý s i n h t r ù n g , n ấ m 6. V i ê m k h ớ p ở b ệ n h n h â n A I D li 7. Cốt tuy viêm 8. Sốt thấp (Rheumatic Fever) hay t h ấ p k h ó p cấp, t h ấ p tim V. BỆNH THOÁI HOA KHỚP VÀ CÁC R ố i LOẠN XƯƠNG KHỚP LIÊN QUAN TỚI CHUYỂN HOA VÀ CÁC BỆNH LÝ KHÁC... 1. Thoái hoa khớp (nguyên p h á t và t h ứ p h á t ) - Thoái hoa đa khớp. - Thoái hoa cột sống. - Thoái hoa khốp gối. - Thoái hoa khốp háng. • Thoái hoa khốp khác. 2. Hoại t ử v ô khuẩn x ư ơ n g - Hoại tử vô khuẩn chỏm xương đùi. • Hoại tử xương t ạ i các vị trí khác (ít gặp hơn). 3. L o ã n g x ư ơ n g - Loãng xương không có gãy xương bệnh lý. - Loãng xương kèm theo có gãy xương - Loãng xương trong bệnh nội tiết. - Loãng xương trong các bệnh khác. 4. Nhuyễn x ư ơ n g 5. Bệnh Paget 12 6. B ệ n h k h ớ p d o n g u y ê n n h â n n ộ i t i ế t ( t u y ế n g i á p , t u y ế n yên, tuyến thượng thận...) 7. B ệ n h k h ớ p d o n g u y ê n nhiễm sắc t ố sắt...) nhân bệnh máu (Hemophilia, 8. B ệ n h k h ớ p d o n g u y ê n n h â n t h ầ n k i n h ( g i a n g m a i t h ẩ n kinh- Tabes, l o ạ n d ư ỡ n g t h ầ n kinh giao c ả m - h ộ i c h ứ n g Sudeck, x ơ c ộ t b ê n teo cơ, r ỗ n g ố n g tuy...) 9. B ệ n h k h ớ p d o c á c n g u y ê n n h â n k h á c - Do t â m t h ầ n . - Do thuốc, vaccin, h u y ế t t h a n h . . . - Do hoa chất, c h ấ t độc. - Loại khác. VI. C Á C B Ệ N H K H Á C ỏ K H Ớ P 1. B ệ n h k h ớ p s a u c h ấ n t h ư ơ n g - T r à n dịch, t r à n m á u ổ khớp. - Viêm m à n g h o ạ t dịch sau c h ấ n t h ư ơ n g . - V i c h ấ n t h ư ơ n g do n g h ề nghiệp. 2. C á c dị d ạ n g (do b ẩ m s i n h , m ắ c p h ả i ) 3. C á c k h ố i u v à l o ạ n s ả n - u l à n h , n a n g nưóc. - u ác t í n h ( n g u y ê n p h á t , t h ứ p h á t ) . - L o ạ n sản x ư ơ n g , sụn. 13 4. Bệnh khớp sau bệnh á c tính - Hội chứng Pierre- Marie. - Bệnh Leucemia, Hodgkin. - Carcinoid. 5. C á c bệnh k h á c - Bệnh khớp Amyloid (Amyloid arthropathy). - Sickle cell disease, beta thalassemia. - Bệnh viêm màng hoạt dịch thể lông nốt sắc t ố (Pigmented villonoduar synovitis). - Sarcoidosis. VII. CÁC BỆNH LÝ PHẦN MỀM CẠNH KHỚP 1. Chứng đ a u cơ (myalgia), đ a u sợi cờ (íibromyalgia) 2. Viêm g â n (Tendinitis) 3. Viêm túi thanh mạc (Bursitis) 4. Viêm g â n nơi b á m t ậ n , viêm lồi cầu 5. Hội chứng đường hầm 6. Viêm quanh khớp (periarthritis) 7. Viêm m ô t ế b à o (cellulitis), viêm mô sợi (íibrositis) 14 VUI. NHÓM B Ệ N H T H Ấ P ở T R Ẻ EM 1. V i ê m k h ớ p t r ẻ e m t ự p h á t ( I d i o p a t h i c c h i l d h o o d ICA) arthritis- - T h ể khởi đ ầ u vài khốp (Oligoarticular-onset I C A ) . - T h ể khởi đ ầ u n h i ề u khớp (Polyarticular-onset I C A ) . - T h ể khởi đ ầ u h ệ t h ố n g (Systemic-onset I C A , còn gọi là b ệ n h Still ở t r ẻ em). 2. V i ê m k h ớ p liên q u a n đ ế n b ệ n h lý đ ư ờ n g r u ộ t - c ộ t s ố n g huyết thanh â m tính - Viêm cột sống d í n h khớp. • Bệnh lý khớpspondyloarthropathy). cột sống thiếu niên (Juvenile - Viêm khốp v ẩ y n ê n t h i ê u n i ê n . - B ệ n h lý khớp liên quan đ ế n b ệ n h đường r u ộ t . 3. V i ê m k h ớ p t h ứ p h á t s a u c á c b ệ n h h ệ t h ố n g - Lupus ban đỏ h ệ thống. - Viêm da cơ, viêm đ a cơ. - Ban x u ấ t h u y ế t Scholein- H enoch. 4. C á c b ệ n h k h ớ p k h á c - H ộ i chứng M a r í a n . - H ộ i chứng Ehlers- Danlos. - Cystic íĩbrosis. - Viêm khớp liên quan tói các t h i ế u h ụ t m i ễ n dịch... 15 BỆNH LOÃNG XƯƠNG • PGS. TS. Vũ Thị Thanh Thủy i. ĐẠI CƯƠNG VỀ BỆNH LOÃNG XƯƠNG 1. Tầm quan trọng - Trên thế giới có khoảng 200 triệu người bị loãng xương (LX). - 30% phụ nữ £ 50 bị xẹp lún từ Ì đốt sống trở lên do loãng xương. - Châu Âu: cứ 30 giây lại có một người bị gãy xương do loãng xương. - Riêng ở Mỹ hàng năm có khoảng 25 triệu phụ nữ có nguy cơ loãng xương. 1,4 triệu ngươi bị gãy cổ xương đùi do loãng xương. - Mỗi năm có 1/5 số trường hợp bị gãy cổ xương đùi và xẹp đốt sống do loãng xương bị tử vong. - 1/3 số phụ nữ và 1/5 số nam giới có nguy cơ loãng xương. - Tỷ lệ gãy xương do loãng xương hàng năm cao hơn tỷ lệ nhồi máu cơ tim cộng đột quỵ và ung thư vú. Nguy cơ gãy cồ xương đùi ở nam cao hơn nguy cơ ung thư tiền liệt tuyến. • Dự đoán: tỷ lệ gãy cổ xương đùi sẽ tăng từ 1,7 triệu người (năm 1990) lên đến 6,3 triệu người (năm 2050), trong đó 50% sẽ là người châu Á. • Chi phí rất tôn kém: hàng năm chi phí cho loãng xương ở Mỹ là 14 tỷ đô la (USD), ở châu Âu: 350 triệu EUR, ở Anh: Ì tỷ bảng 16 - C h â u Á: t ỷ l ệ g ã y xương do l o ã n g x ư ơ n g cũng đ a n g t ă n g lên đ á n g kể, đặc b i ệ t là ở các nưốc công nghiệp p h á t t r i ể n n h ư Singapore, H ô n g Kong. - Theo Cooper, 1992: ưốc t í n h có k h o ả n g 3,2 t r i ệ u n g ư ờ i bị gãy cổ xương đ ù i do L X . L a u , 1996: xẹp l ú n đ ố t s ô n g ở H ô n g Rong: 30%. Bảng 1. Chi phí trực tiếp hàng năm kể cả nhập viện đối với loãng xương (tại Mỹ) Bệnh Tim mạch Tỷ lệ % (tỷ USD) 4,6 20,3 Loãng xương 10 13,8 Hen 15 7,5 2. Đ ị n h n g h ĩ a l o ã n g x ư ơ n g đặc của gãy L o ã n g x ư ơ n g là t ì n h t r ạ n g b ệ n h lý của h ệ t h ố n g x ư ơ n g được t r ư n g bởi sự g i ả m k h ố i xương, g â y t ổ n h ạ i đ ế n v i cấu t r ú c t ổ chức x ư ơ n g l à m g i ả m độ chắc của x ư ơ n g g â y nguy cơ xương. Bình thường Loãng xương Hình 1. So sánh loãng xương đốt sống 17 - Tiêu chuẩn chẩn đoán bệnh LX theo Tố chức Y t ế t h ế giỏi WHO (Kanis, 1994) dựa vào T- Score (phương pháp đo bằng máy DEXA t ạ i cột sống và cổ xương đùi): + Bình thường: T- Score > - 1,0. + Giảm mật độ xương: -2,5 - Xem thêm -