SVTH NguyÔn Thu H»ng
GVHD ThS. NguyÔn ThÞ Minh T©m
Trêng ®¹i häc s ph¹m hµ néi 2
Khoa : sinh – ktnn
********************
NguyÔn thu h»ng
bíc ®Çu so¹n th¶o hÖ thèng c©u hái
tr¾c nghiÖm
bµi tËp ch¬ng “ c¬ së vËt chÊt vµ c¬
chÕ di truyÒn
ë cÊp ®é ph©n tö ,tÕ bµo ” vµ kh¶o
nghiÖm trªn häc sinh líp 12.
Khãa luËn tèt nghiÖp ®¹i häc
Chuyªn nghµnh : di truyÒn häc
Hµ néi – 2008
1
Khãa luËn tèt nghiÖp
SVTH NguyÔn Thu H»ng
GVHD ThS. NguyÔn ThÞ Minh T©m
Më ®Çu
1. Lý do chän ®Ò tµi.
1.1. C¬ së lý luËn.
ThÕ kØ XXI lµ thÕ kØ cña Sinh häc, trong ®ã Di truyÒn häc ®îc coi lµ
tr¸i tim cña Sinh häc. Sù ph¸t triÓn cña Di truyÒn häc cã vai trß quyÕt ®Þnh tíi
sù ph¸t triÓn cña Sinh häc. Sù hiÓu biÕt vÒ Di truyÒn häc kh«ng nh÷ng cÇn
thiÕt cho c¸c nhµ Sinh häc mµ c¶ nh÷ng nhµ nghiªn cøu gi¸o dôc häc, triÕt
häc, luËt häc vµ nhiÒu lÜnh vùc kh¸c.ChÝnh v× thÕ, muèn hiÓu biÕt s©u s¾c vµ
toµn diÖn sinh häc mét trong nh÷ng yªu cÇu quan träng ë mçi chóng ta lµ ph¶i
n¾m ch¾c c¸c kiÕn thøc cña Di truyÒn häc.Ngoµi ra ®èi víi c¸c häc sinh phæ
th«ng, viÖc häc tËp bé m«n Sinh häc trong ®ã cã Di truyÒn häc lµ viÖc lµm hÕt
søc cÇn thiÕt, nã lµ hµnh trang gióp c¸c em bíc vµo cuéc sèng mét c¸ch tù
tin, gióp c¸c em hßa nhËp víi quy luËt ph¸t triÓn chung cña nh©n lo¹i.
HiÖn nay, n©ng cao chÊt lîng gi¸o dôc vµ ®µo t¹o lµ môc tiªu quan
träng cña sù nghiÖp ®æi míi Gi¸o dôc ë níc ta, trong ®ã ®æi míi ph¬ng
ph¸p ®¸nh gi¸ chÊt lîng häc cña häc sinh ®îc coi lµ mét trong nh÷ng nhiÖm
vô träng t©m.
§¸nh gi¸ lµ qu¸ tr×nh h×nh thµnh nh÷ng nhËn thøc ph¸n ®o¸n vÒ kÕt qu¶
cña c«ng viÖc, dùa vµo nh÷ng ph©n tÝch th«ng tin ®îc ®èi chiÕu víi nh÷ng
môc ®Ých tiªu chuÈn ®Ò ra, nh»m ®Ò xuÊt nh÷ng quyÕt ®Þnh ®Ó c¶i thiÖn thùc
tr¹ng, n©ng cao chÊt lîng hiÖu qu¶ c«ng viÖc.ViÖc ®¸nh gi¸ ph¶i ®¶m b¶o
nhanh, chÝnh x¸c, kh¸ch quan, toµn diÖn vµ c«ng khai. §Ó ®¸p øng ®îc
nh÷ng yªu cÇu ®ã, mét trong nh÷ng híng ®i cã nhiÒu triÓn väng ®· ®îc
nhiÒu níc trªn thÕ giíi sö dông ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ cña kiÓm tra, ®¸nh gi¸
kÕt qu¶ häc tËp cña häc sinh ®ã lµ sö dông c©u hái TNKQ.
2
Khãa luËn tèt nghiÖp
SVTH NguyÔn Thu H»ng
GVHD ThS. NguyÔn ThÞ Minh T©m
1.2. C¬ së thùc tiÔn.
Sinh häc lµ m«n khoa häc. Víi sù ph¸t triÓn nh vò b·o cña c«ng nghÖ
Sinh häc hiÖn nay ®· lµm cho lîng th«ng tin Sinh häc ngµy cµng nhiÒu. MÆt
kh¸c, ngoµi viÖc tiÕp nhËn tri thøc qua c¸c bµi gi¶ng Sinh häc cña c¸c thÇy c«,
häc sinh cßn ph¶i tham kh¶o nhiÒu nguån tµi liÖu kh¸c. Do vËy, viÖc kiÓm tra
®¸nh gi¸ kÕt qu¶ häc tËp cña häc sinh ë c¸c trêng phæ th«ng hiÖn nay vÉn
chñ yÕu ¸p dông lµ sö dông c¸c c©u hái tù luËn nh d¹ng thi viÕt, thi vÊn
®¸p… tá ra kÐm hiÖu qu¶. Bëi c¸c lo¹i c©u hái nµy, c©u tr¶ lêi thêng dµi, tèn
thêi gian do vËy sè lîng c©u hái trong mét bµi thi sÏ h¹n chÕ.§ång thêi néi
dung «n tËp cho tõng phÇn rÊt hÑp, sè lîng c©u hái thêng ®îc cho s½n dÉn
tíi viÖc häc tñ, häc lÖch cña häc sinh vµ kh«ng ®¸nh gi¸ ®îc kÕt qu¶ nhËn
thøc toµn diÖn cña häc sinh. H¬n n÷a, ngêi d¹y, ngêi ra ®Ò, ngêi chÊm bµi
lµ mét ®iÒu nµy sÏ khã ®¶m b¶o tÝnh kh¸ch quan trong kiÓm tra.
VËy ®Ó kh¾c phôc nh÷ng nhîc ®iÓm cña ph¬ng ph¸p kiÓm tra truyÒn
thèng. Sö dông ph¬ng ph¸p kiÓm tra ®¸nh gi¸ chÊt lîng häc cña häc sinh
b»ng c©u hái TNKQ lµ mét u thÕ. Ph¬ng ph¸p nµy võa kÝch thÝch n¨ng lùc
tù häc, tù nghiªn cøu cña häc sinh, gióp häc sinh cñng cè, kh¾c s©u kiÕn thøc,
cã vèn hiÓu biÕt toµn diÖn vÒ m«n häc võa cung cÊp nhanh chãng cho nhµ
gi¸o dôc thµnh tÝch häc tËp cña häc sinh mét c¸ch chÝnh x¸c, khoa häc vµ
kh¸ch quan.
Víi nh÷ng lý do trªn, t«i ®· chän ®Ò tµi luËn v¨n tèt nghiÖp: “ Bíc ®Çu
x©y dùng hÖ thèng c©u hái tr¾c nghiÖm bµi tËp trong ch¬ng “ C¬ së vËt chÊt
vµ c¬ chÕ di truyÒn ë cÊp ®é ph©n tö, tÕ bµo” vµ kiÓm tra trªn häc sinh líp 12
víi hy väng trong mét t¬ng lai kh«ng xa h×nh thøc kiÓm tra b»ng ph¬ng
ph¸p tr¾c nghiÖm sÏ trë nªn quen thuéc víi häc sinh THPT.
3
Khãa luËn tèt nghiÖp
SVTH NguyÔn Thu H»ng
GVHD ThS. NguyÔn ThÞ Minh T©m
2. Môc ®Ých nghiªn cøu.
- §æi míi ph¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ häc tËp cña häc sinh.
- X©y dùng hÖ thèng c©u hái tr¾c nghiÖm kh¸ch quan d¹ng QCM nh»m
gióp häc sinh n¾m v÷ng, cñng cè vµ kh¾c s©u c¸c kiÕn thøc vÒ c¬ së vËt chÊt
vµ c¬ chÕ Di truyÒn ë cÊp ®é ph©n tö, tÕ bµo.
- ¸p dông h×nh thøc tr¾c nghiÖm kh¸ch quan vµo kiÓm tra ®¸nh gi¸ kÕt
qu¶ häc tËp cña häc sinh sau khi häc xong phÇn “ C¬ së vËt chÊt vµ c¬ chÕ di
truyÒn ë cÊp ®é ph©n tö, tÕ bµo”.
- T×m ra nh÷ng lçi häc sinh hay m¾c ph¶i khi lµm bµi kiÓm tra TNKQ
vµ biÖn ph¸p kh¾c phôc nh÷ng lçi sai ®ã.
3. NhiÖm vô nghiªn cøu
- Nghiªn cøu c¬ së lý luËn vÒ ®¸nh gi¸ kiÕn thøc vµ c¬ së lý thuyÕt vÒ
tr¾c nghiÖm - ®o lêng trong gi¸o dôc.
- X©y dùng hÖ thèng c©u hái TNKQ d¹ng QCM ®èi víi bµi tËp cña
ch¬ng “ C¬ së vËt chÊt vµ c¬ chÕ di truyÒn ë cÊp ®é ph©n tö, tÕ bµo” Sinh häc
líp 11 - THPT.
- KiÓm tra c¸c c©u hái TNKQ b»ng viÖc x¸c ®Þnh ®é khã, ®é ph©n biÖt
cña tõng c©u. Vµ thùc nghiÖm s ph¹m b»ng hai h×nh thøc : TruyÒn thèng (
Tr¾c nghiÖm tù luËn) vµ TNKQ.
- T×m ra nh÷ng lçi häc sinh hay m¾c ph¶i khi lµm bµi kiÓm tra trong
ch¬ng “C¬ së vËt chÊt vµ c¬ chÕ di truyÒn ë cÊp ®é ph©n tö, tÕ bµo” vµ ®Ò ra
nh÷ng biÖn ph¸p kh¾c phôc nh÷ng lçi sai ®ã.
- KiÕn nghÞ vÒ ¸p dông ph¬ng ph¸p TNKQ trong viÖc kiÓm tra ®¸nh
gi¸ kÕt qu¶ häc tËp cña häc sinh ë trêng phæ th«ng.
4
Khãa luËn tèt nghiÖp
SVTH NguyÔn Thu H»ng
GVHD ThS. NguyÔn ThÞ Minh T©m
Néi dung
Ch¬ng 1 : tnkq vµ lîc sö nghiªn cøu, øng dông
ph¬ng ph¸p tnkq
1.1. §Þnh nghÜa TNKQ, c¸c lo¹i c©u hái TNKQ vµ u, nhîc ®iÓm
cña c©u hái TNKQ.
1.1.1. §Þnh nghÜa TNKQ.
Tr¾c nghiÖm kh¸ch quan (TNKQ) lµ d¹ng tr¾c nghiÖm trong ®ã mçi c©u
hái cã kÌm theo c©u tr¶ lêi s½n. Lo¹i c©u hái nµy cung cÊp cho häc sinh mét
phÇn hay tÊt c¶ c¸c th«ng tin cÇn thiÕt vµ ®ßi hái häc sinh ph¶i chän mét c©u
®Ó tr¶ lêi vµ chóng ®¶m b¶o tÝnh kh¸ch quan khi chÊm ®iÓm.
1.1.2.C¸c lo¹i c©u hái TNKQ.
* Lo¹i c©u hái nhiÒu lùa chän: C¸c c©u kiÓm tra lo¹i nµy bao gåm bèn
bé phËn :
- C©u dÉn : Cã thÓ lµ c©u hái trùc tiÕp hoÆc c©u ph¸t biÓu kh«ng ®Çy ®ñ.
- C©u chän : Gåm 3 ®Õn 5 c©u tr¶ lêi vµ häc sinh ph¶i t×m ra mét c©u tr¶
lêi ®óng.
- C©u ®óng : Lµ c©u ®óng nhÊt trong c¸c c©u chän.
- C©u nhiÔu : Lµ c©u tr¶ lêi kh¸c víi c©u ®óng.
* Lo¹i c©u ®óng - sai (hoÆc cã - kh«ng):
Lµ lo¹i c©u mµ mét c©u hái trùc tiÕp cã 2 ph¬ng ¸n tr¶ lêi ‘cã” hay
“kh«ng” hoÆc “®óng” hay “sai”.
* Lo¹i c©u hái ghÐp ®«i ( d¹ng c©u nèi):
Mçi c©u ®îc kÌm theo nhiÒu d÷ kiÖn sÏ ®îc ®¸nh sè la m· I, II, III…
trong 5 tïy chän mçi c©u sÏ gåm mét hoÆc nhiÒu d÷ kiÖn nãi trªn, c©u tr¶ lêi
®óng sÏ chøa d÷ kiÖn ®óng nhÊt vµ kh«ng mang d÷ kiÖn sai.
5
Khãa luËn tèt nghiÖp
SVTH NguyÔn Thu H»ng
GVHD ThS. NguyÔn ThÞ Minh T©m
* Lo¹i c©u hái ®iÒn khuyÕt:
Lµ lo¹i c©u hái cã ®Ó trèng mét hay nhiÒu chç yªu cÇu häc sinh ph¶i ®iÒn
thªm. Cã 5 tïy chän, mét trong n¨m tïy chän nµy sÏ thÝch hîp cho chç trèng
®Ó c©u trë nªn hoµn chØnh vµ hîp lý.
* Lo¹i c©u hái b»ng h×nh vÏ:
§a ra mét h×nh vÏ cha cã chó thÝch, cã 5 gi¶ thuyÕt ®Ó m« t¶ h×nh vÏ
®ã hoÆc qu¸ tr×nh ®ã, trong ®ã cã mét gi¶ thuyÕt ®óng nhÊt.
* Lo¹i c©u hái cã ®¸p ¸n ®ßi hái s¾p xÕp theo thø tù:
Trong ph¹m vi ®Ò tµi nµy chñ yÕu nãi tíi d¹ng c©u hái TNKQ lo¹i c©u
hái nhiÒu lùa chän (QCM).
1.1.3. ¦u, nhîc ®iÓm cña c©u hái TNKQ (QCM) trong kiÓm tra ®¸nh
gi¸ thµnh qu¶ häc tËp cña häc sinh.
* ¦u ®iÓm:
- §¸nh gi¸ ®îc kiÕn thøc cña häc sinh trªn mét diÖn réng, h¹n chÕ,
chèng ®îc khuynh híng “häc tñ” cña häc sinh.
- TNKQ cho phÐp trong mét thêi gian ng¾n cã thÓ kiÓm tra ®îc nhiÒu
néi dung kiÕn thøc kh¸c nhau, ®i vµo nhiÒu khÝa c¹nh cña mét kiÕn thøc, h¹n
chÕ tèi ®a viÖc quay cãp.
- TNKQ tèn Ýt thêi gian thùc hiÖn ®Æc biÖt lµ kh©u chÊm bµi.
- Cã thÓ sö dông nh÷ng ph¬ng tiÖn hiÖn ®¹i ®Ó xö lý kÕt qu¶, gi¶m bít
c¸c thñ tôc hµnh chÝnh trong thi cö.
- TNKQ g©y ®îc høng thó häc tËp vµ tÝnh tÝch cùc häc tËp cña häc sinh.
Gióp ngêi häc cã thÓ tù ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ häc tËp cña m×nh mét c¸ch kh¸ch
quan víi thang ®iÓm cho s½n.
* Nhîc ®iÓm:
- H¹n chÕ phÇn nµo t duy s¸ng t¹o, trÝ th«ng minh cña häc sinh.
- Khã tr¸nh khái trêng hîp häc sinh tr¶ lêi ®óng - sai ngÉu nhiªn do
kh«ng n¾m v÷ng kiÕn thøc hoÆc thiÕu b×nh tÜnh.
6
Khãa luËn tèt nghiÖp
SVTH NguyÔn Thu H»ng
GVHD ThS. NguyÔn ThÞ Minh T©m
- TNKQ chØ cho gi¸o viªn biÕt kÕt qu¶ suy nghÜ cña häc sinh chø kh«ng
cho biÕt qu¸ tr×nh suy nghÜ nhiÖt t×nh, høng thó… cña häc sinh ®èi víi néi
dung kiÓm tra.
- Ýt gãp phÇn ph¸t triÓn ng«n ng÷ nãi vµ viÕt
Tuy vËy TNKQ vÉn lµ ph¬ng ph¸p thuËn lîi ®Ó sö dông vµo viÖc häc
tËp, ph¸t triÓn n¨ng lùc t duy cho häc sinh.Víi sù ph¸t triÓn cña c¸c ph¬ng
tiÖn kü thuËt, TNKQ ®ang ngµy cµng ®îc sö dông réng r·i, më réng ph¹m vi
t¸c dông b»ng c¸c lo¹i h×nh thÝch hîp.
Nhng TNKQ kh«ng ph¶i lµ ph¬ng ph¸p v¹n n¨ng, kh«ng thÓ thay thÕ
hoµn toµn ph¬ng ph¸p kiÓm tra truyÒn thèng. Mµ cÇn ph¶i ®îc sö dông phèi
hîp mét c¸ch hîp lý cïng c¸c ph¬ng ph¸p kh¸c.
1.2. Lîc sö nghiªn cøu, øng dông ph¬ng ph¸p TNKQ.
1.2.1. Trªn thÕ giíi.
§Çu thÕ kØ thø XIX ngêi ta ®· dïng ph¬ng ph¸p TN chñ yÕu ®Ó ph¹t
hiÖn n¨ng khiÕu, xu híng nghÒ nghiÖp cña häc sinh.
§Çu thÕ kØ XX ®· b¾t ®Çu sö dông ph¬ng ph¸p tr¾c nghiÖm trong d¹y
häc.
N¨m 1920, c©u hái TN nhãm ra ®êi. Trªn c¬ së ®ã n¨m 1940, c¸c ®Ò tr¾c
nghiÖm dïng trong tuyÓn sinh ra ®êi.
N¨m 1961, cã 2126 mÉu tr¾c nghiÖm chuÈn.
N¨m 1963, xuÊt hiÖn c«ng tr×nh cña Gedevik dïng m¸y tÝnh ®iÖn tö xö lý
c¸c kÕt qu¶ tr¾c nghiÖm trªn diÖn réng.
- Níc Anh ®· cã Héi ®ång Hoµng gia hµng n¨m quyÕt ®Þnh c¸c tr¾c
nghiÖm chuÈn cho trêng trung häc.
- Níc Liªn X« cò, viÖc nghiªn cøu kÕt qu¶ cña ph¬ng ph¸p tr¾c
nghiÖm ®· trë thµnh mét ®Ò tµi lín cña viÖn Hµn L©m Khoa Häc Liªn X«.
N¨m 1964, V.A. Korinskaja vµ L.M. Pancheshnikova ®· øng dông
ph¬ng ph¸p tr¾c nghiÖm víi m«n §Þa lý 6,7,8.
7
Khãa luËn tèt nghiÖp
SVTH NguyÔn Thu H»ng
GVHD ThS. NguyÔn ThÞ Minh T©m
N¨m 1965, K.A. Karamjanskaja dïng tr¾c nghiÖm ®Ó kiÓm tra kiÕn thøc
h×nh häc kh«ng gian cho häc sinh líp 9,10.
GÇn ®©y ë nhiÒu níc trªn thÕ giíi nh Anh, Mü, Nga, Trung Quèc… víi
sù ph¸t triÓn m¹nh mÏ cña cña c«ng nghÖ tin häc hä ®· c¶i tiÕn viÖc thùc hiÖn
c¸c tr¾c nghiÖm : cµi ®Æt ch¬ng tr×nh chÊm ®iÓm, xö lý kÕt qu¶ trªn m¸y vi
tÝnh… KhiÕn cho ph¬ng ph¸p tr¾c nghiÖm thùc sù trë thµnh c«ng cô h÷u Ých,
nhÊt lµ trong ch¬ng tr×nh tù häc, tù ®µo t¹o.
1.2.2. ViÖt Nam
Tõ n¨m 1956 - 1960 trong c¸c trêng ®· sö dông réng r·i h×nh thøc kiÓm
tra tr¾c nghiÖm ë bËc trung häc.
N¨m 1969, GS. D¬ng ThiÖn T«ng ®· ®a m«n TN vµo gi¶ng d¹y t¹i c¸c
líp cao häc, tiÕn sÜ gi¸o dôc t¹i trêng §H Sµi Gßn.
N¨m 1971 - 1975, cã nhiÒu ch¬ng tr×nh nghiªn cøu TNKQ ®· thµnh lËp
vô tuyÓn sinh chuyªn ph¸t hµnh ®Ò thi.
N¨m 1986, t¹i khoa Sinh – KTNN thuéc §H S Ph¹m Hµ Néi ®· tæ chøc
nhiÒu cuéc héi th¶o båi dìng do Herath híng dÉn ®· x©y dùng ®îc hµng
lo¹t c¸c bé c©u hái TN ë c¸c bé m«n.
N¨m 1990, TN ®îc ¸p dông ë nhiÒu cÊp häc : TiÓu häc, Trung häc, §¹i
häc.
N¨m 1998, trêng §HSP - §HQGHN cã cuéc héi th¶o Khoa häc vÒ viÖc
sö dông TNKQ trong d¹y häc vµ tiÕn hµnh x©y dùng bé TN ®Ó kiÓm tra ®¸nh
gi¸ mét sè häc phÇn cña c¸c khoa trong trêng.
C¸c trêng phæ th«ng.
Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, theo híng ®æi míi cña Bé GD & §T th×
ph¬ng ph¸p tr¾c nghiÖm ®îc sö dông réng r·i trong kiÓm tra, ®¸nh gi¸ häc
sinh qua c¸c k× häc, n¨m häc.
§Æc biÖt n¨m häc 2006 - 2007 võa qua, §¶ng vµ nhµ níc ®· ®a h×nh
thøc thi tr¾c nghiÖm trong ®ã cã m«n sinh häc vµo k× thi tèt nghiÖp THPT vµ
8
Khãa luËn tèt nghiÖp
SVTH NguyÔn Thu H»ng
GVHD ThS. NguyÔn ThÞ Minh T©m
k× thi tuyÓn sinh §¹i häc, Cao ®¼ng. Ph¬ng ph¸p thi TN ®· tá ra lµ mét
ph¬ng ph¸p u thÕ trong kiÓm tra ®¸nh gi¸ chÊt lîng cña häc sinh, nã h¹n
chÕ ®îc c¸c hiÖn tîng kh«ng trung thùc trong thi cö, ®ång thêi h¹n chÕ
®îc viÖc “häc tñ” cña häc sinh.
9
Khãa luËn tèt nghiÖp
SVTH NguyÔn Thu H»ng
GVHD ThS. NguyÔn ThÞ Minh T©m
Ch¬ng 2 : ®èi tîng vµ ph¬ng ph¸p nghiªn cøu
2.1. §èi tîng nghiªn cøu.
* Tµi liÖu :
+ S¸ch gi¸o khoa, s¸ch tham kh¶o vÒ chuyªn nghµnh di truyÒn häc.
+ S¸ch gi¸o khoa Sinh häc 11. S¸ch bµi tËp vµ s¸ch tham kh¶o vÒ bµi tËp
ch¬ng “ C¬ së vËt chÊt vµ c¬ chÕ di truyÒn ë cÊp ®é ph©n tö, tÕ bµo” Sinh häc
11 – THPT.
+ Mét sè s¸ch vÒ ®æi míi ph¬ng ph¸p d¹y häc Sinh häc ë trêng THPT,
s¸ch ®Ò cËp ®Õn ph¬ng ph¸p tr¾c nghiÖm.
* Häc sinh líp 12: Cô thÓ lµ líp 12A4, 12A5, 12A6 vµ 12A8 trêng THPT
Lý Th¸i Tæ – B¾c Ninh.
2.2. Ph¬ng ph¸p nghiªn cøu.
2.2.1. Nghiªn cøu tµi liÖu.
- Su tÇm, tËp hîp vµ nghiªn cøu c¸c tµi liÖu vÒ di truyÒn vµ bµi tËp di
truyÒn : SGK 11, bµi tËp Sinh häc 11, c¸c s¸ch tham kh¶o tr¾c nghiÖm vÒ bµi
tËp di truyÒn…®Æc biÖt lµ nh÷ng phÇn liªn quan ®Õn kiÕn thøc ch¬ng “ C¬ së
vËt chÊt vµ c¬ chÕ di truyÒn ë cÊp ®é ph©n tö, tÕ bµo”.
- Ph©n tÝch kÕ ho¹ch vµ néi dung gi¶ng d¹y ch¬ng “C¬ së vËt chÊt vµ c¬
chÕ di truyÒn ë cÊp ®é ph©n tö, tÕ bµo”, Sinh häc 11- THPT, tõ ®ã x¸c ®Þnh
môc tiªu cô thÓ ®Ó lªn kÕ ho¹ch x©y dùng c©u hái tr¾c nghiÖm kh¸ch quan lo¹i
c©u hái nhiÒu lùa chän ( QCM) øng víi phÇn néi dung ®ã.
2.2.2. Thùc nghiÖm s ph¹m.
- §èi tîng thùc nghiÖm lµ 193 häc sinh cña 4 líp 12 trêng THPT Lý
Th¸i Tæ - B¾c Ninh. §©y lµ trêng cã ®Çu vµo kh¸ cao ®îc xÕp vµo lo¹i tèp
®Çu cña tØnh B¾c Ninh.
10
Khãa luËn tèt nghiÖp
SVTH NguyÔn Thu H»ng
GVHD ThS. NguyÔn ThÞ Minh T©m
- C¶ 4 líp 12 thùc nghiÖm t¬ng ®èi ®ång ®Òu vÒ tr×nh ®é m«n Sinh häc.
Sè lîng häc sinh cña mçi líp nh sau :
Líp 12 A4 cã 47 häc sinh
Líp 12 A6 cã 50 häc sinh
Líp 12 A5 cã 43 häc sinh
Líp 12 A8 cã 53 häc sinh.
*. KiÓm tra tr¾c nghiÖm kh¸ch quan.
- So¹n th¶o 50 c©u hái tr¾c nghiÖm t¬ng øng víi néi dung kiÕn thøc cña
ch¬ng “C¬ së vËt chÊt vµ c¬ chÕ di truyÒn ë cÊp ®é ph©n tö, tÕ bµo”, cô thÓ:
KiÕn thøc vÒ ADN bao gåm 12 c©u ( tõ c©u 1 ®Õn c©u 12 )
KiÕn thøc vÒ ARN bao gåm 8 c©u ( tõ c©u 13 ®Õn c©u 20 )
KiÕn thøc vÒ Protein bao gåm 12 c©u ( tõ c©u 21 ®Õn c©u 32 )
KiÕn thøc vÒ NST bao gåm 8 c©u ( tõ c©u 33 ®Õn c©u 40 )
KiÕn thøc vÒ ph©n bµo bao gåm 10 c©u ( tõ c©u 41 ®Õn c©u 50 ).
- PhiÕu ®iÒu tra TNKQ : 50 c©u hái TNKQ ®îc chia thµnh 2 bµi tr¾c
nghiÖm nhá kiÓm tra trªn 193 häc sinh cña 4 líp 12 trêng THPT Lý Th¸i
Tæ. Mçi bµi tr¾cnghiÖm nhá gåm 25 c©u, cã c©u hái cña c¶ 5 thµnh phÇn kiÕn
thøc.
Thêi gian lµm bµi TNKQ lµ 60 phót.
- ChÊm bµi TNKQ : ChÊm bµi TNKQ sö dông ph¬ng ph¸p ®ôc lç ®¸p
¸n. §©y lµ ph¬ng ph¸p sö dông tê phiÕu lµm bµi, ®ôc lç thñng ë vÞ trÝ cã c©u
tr¶ lêi ®óng, khi chÊm ®iÓm chØ cÇn ¸p lªn bµi lµm cña thÝ sinh, ®Õm c¸c lç cã
dÊu hiÖu tr¶ lêi, tæng sè lç lµ tæng sè c©u tr¶ lêi ®óng cña bµi ®ã.
Mçi c©u tr¶ lêi ®óng ®îc tÝnh 1 ®iÓm. VËy thang ®iÓm sè th« cho mçi
bµi tr¾c nghiÖm nhá lµ 25 ®iÓm.
- Xö lý kÕt qu¶ ®iÒu tra :
+. Xö lý kÕt qu¶ tr¶ lêi TNKQ cña häc sinh b»ng thèng kª to¸n häc theo
tØ lÖ phÇn tr¨m (%) th«ng qua bµi kiÓm tra.
+. §Ó x¸c ®Þnh c¸c c©u hái tr¾c nghiÖm ®a ra cã sö dông hay kh«ng
chóng ta ph¶i x¸c ®Þnh ®é khã, ®é ph©n biÖt cña tõng c©u.
11
Khãa luËn tèt nghiÖp
SVTH NguyÔn Thu H»ng
GVHD ThS. NguyÔn ThÞ Minh T©m
X¸c ®Þnh ®é khã cña mçi c©u hái ( KÝ hiÖu lµ §K).
§é khã ®îc tÝnh theo c«ng thøc:
§K =
Sè häc sinh tr¶ lêi ®óng
(1)
Sè häc sinh ®îc kiÓm tra
Víi c©u hái tr¾c nghiÖm nh»m môc ®Ých ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ häc tËp cña häc
sinh th× ®é khã n»m trong kho¶ng 0.25 §K 0.75 lµ ®¹t yªu cÇu sö dông.
X¸c ®Þnh ®é ph©n biÖt cña mçi c©u hái ( KÝ hiÖu lµ PB).
§é ph©n biÖt tøc lµ kh¶ n¨ng ph©n biÖt ®îc n¨ng lùc cña häc sinh giái víi
n¨ng lùc cña häc sinh kÐm. Mçi c©u hái tr¾c nghiÖm ®a ra cã tÝnh ph©n biÖt,
®iÒu ®ã cã nghÜa lµ häc sinh giái sÏ cã xu híng lµm tèt c©u hái ®ã h¬n so víi
häc sinh yÕu.
Cã thÓ x¸c ®Þnh ®é ph©n biÖt dùa trªn sù ph©n tÝch c©u hái. Trong ®ã c¸c
c©u ®îc sö dông lµ c¸c c©u cã c©u tr¶ lêi cña häc sinh thuéc 2 nhãm : Nhãm
häc sinh ®¹t ®iÓm cao nhÊt ( Nhãm giái) vµ nhãm häc sinh ®¹t ®iÓm thÊp nhÊt
( Nhãm kÐm).
§é ph©n biÖt ®îc x¸c ®Þnh b»ng c«ng thøc :
HiÖu sè gi÷a häc sinh cña nhãm giái vµ nhãm kÐm
PB =
(2)
Tæng sè häc sinh cña nhãm
Trong ®ã ( Sè häc sinh nhãm giái = Sè häc sinh nhãm kÐm = 27% sè häc
sinh ®îc kiÓm tra)
Víi môc ®Ých ®¸nh gi¸ thµnh qu¶ häc tËp cña häc sinh th× :
PB 0.32 lµ ®¹t yªu cÇu sö dông.
PB < 0 Kh«ng ®¹t yªu cÇu sö dông.
0< PB < 0.32 ViÖc sö dông nh÷ng c©u nµy cÇn cã sù lùa chän.
*. VËy víi mét c©u hái tr¾c nghiÖm ®îc dïng ph¶i tháa m·n ®iÒu kiÖn
0.25 DK 0.75
0.32 PB
12
Khãa luËn tèt nghiÖp
(3)
SVTH NguyÔn Thu H»ng
GVHD ThS. NguyÔn ThÞ Minh T©m
* KiÓm tra tù luËn:
- T¬ng øng víi néi dung kiÕn thøc phÇn c©u hái TNKQ, so¹n th¶o 10
c©u hái ®Ó kiÓm tra theo ph¬ng ph¸p truyÒn thèng, cô thÓ :
KiÕn thøc vÒ ADN bao gåm 2 c©u ( tõ c©u 1 ®Õn c©u 2 )
KiÕn thøc vÒ ARN bao gåm 2 c©u ( tõ c©u 3 ®Õn c©u 4)
KiÕn thøc vÒ Protein bao gåm 2 c©u ( tõ c©u 5 ®Õn c©u 6 )
KiÕn thøc vÒ NST bao gåm 2 c©u ( tõ c©u 7 ®Õn c©u 8 )
KiÕn thøc vÒ ph©n bµo bao gåm 2 c©u ( tõ c©u 9 ®Õn c©u 10).
- PhiÕu ®iÒu tra tù luËn : 10 c©u chia lµm 2 ®Ò kiÓm tra trªn 193 häc sinh
cña 4 líp 12A4, 12A5, 12A6 vµ 12A8 cña trêng THPT Lý Th¸i Tæ. Mçi ®Ò
kiÓm tra gåm 5 c©u hái t¬ng øng víi thµnh phÇn kiÕn thøc trong mçi bµi tr¾c
nghiÖm nhá.
Thêi gian lµm bµi kiÓm tra tù luËn lµ 60 phót.
- ChÊm bµi kiÓm tra tù luËn : ChÊm theo thang ®iÓm 5 cho mçi c©u hái.
Nh vËy bµi kiÓm tra viÕt cã thang ®iÓm th« lµ 25 ®iÓm.
- Xö lý kÕt qu¶ ®iÒu tra : Trªn c¬ së sö dông to¸n thèng kª tÝnh phÇn
tr¨m(%) tr¶ lêi ®óng c©u hái cña häc sinh . Tõ ®ã thu ®îc kÕt qu¶ nhËn thøc
cña häc sinh ®èi víi tõng thµnh phÇn kiÕn thøc cña ch¬ng “C¬ së vËt chÊt vµ
c¬ chÕ di truyÒn ë cÊp ®é ph©n tö, tÕ bµo"
* So s¸nh ph¬ng ph¸p tù luËn vµ tr¾c nghiÖm:
* NhËn xÐt vµ ph¸t hiÖn nh÷ng lçi sai mµ häc sinh hay m¾c ph¶i. Tõ
®ã ®a ra ph¬ng ph¸p kh¾c phôc ®èi víi gi¸o viªn vµ häc sinh.
13
Khãa luËn tèt nghiÖp
SVTH NguyÔn Thu H»ng
GVHD ThS. NguyÔn ThÞ Minh T©m
Ch¬ng 3 :KÕt qu¶ nghiªn cøu vµ th¶o luËn
3.1. X©y dùng vµ so¹n th¶o c©u hái tr¾c nghiÖm.
Néi dung kiÕn thøc bµi tËp phÇn “C¬ së vËt chÊt vµ c¬ chÕ di truyÒn ë cÊp
®é ph©n tö, tÕ bµo” Sinh häc líp 11 ®îc kh¸i qu¸t vµ x©y dùng thµnh 50 c©u
hái d¹ng QCM víi néi dung cña tõng thµnh phÇn kiÕn thøc nh sau :
1. KiÕn thøc liªn quan ®Õn ADN.
C©u 01. Sè lîng Nucleotit chøa trong mçi mét gen cÊu tróc b×nh thêng lµ:
A. 600 ®Õn 1500
C. 1200 ®Õn 2400
B. 1000 ®Õn 2400
D. 1600 ®Õn 3000
E. Trªn 3000
C©u 02. KÝch thíc trung b×nh cña mét Nucleotit lµ:
0
A. 3,4.10-7mm
C. 3,4
B. 3,4.10-4mm
D. 0,34 nm
E. C¶ 4 c©u ®Òu ®óng
C©u 03. Mét gen cã sè lîng Nucleotit lµ 6800.Sè lîng chu k× xo¾n cña gen theo m«
h×nh Watson-Cric lµ:
A. 338
C. 680
B. 340
D. 100
E. 200
C©u 04. Mét gen cã 1198 liªn kÕt hãa trÞ gi÷a c¸c Nucleotit. ChiÒu dµi cña
gen ®ã( TÝnh b»ng micromet) b»ng:
A. 0,204
C. 0,408
B. 0,306
D. 0,51
E. 0,102
0
C©u 05. Mét gen cã chiÒu dµi ph©n tö 10200 , sè lîng nucleotit A chiÕm
20%, sè lîng liªn kÕt hy®ro cã trong gen lµ:
A. 7200
C. 3600
B. 6000
D. 7800
14
Khãa luËn tèt nghiÖp
E. 3900
SVTH NguyÔn Thu H»ng
GVHD ThS. NguyÔn ThÞ Minh T©m
C©u 06. Mét gen ë sinh vËt nh©n chuÈn cã khèi lîng 900000 ®vC. ChiÒu dµi
cña gen sÏ lµ:
0
0
A. 5100
C. 5096,6
0
B. 10200
0
E. 1323.5
0
D. 10196
C©u 07. Gen cã 90 vßng xo¾n vµ cã 20% Adenin. Sè lîng tõng lo¹i nucleotit
cña gen sÏ lµ:
A. A=T= 360; G=X= 540
D. A=T= 270; G=X= 180
B. A=T= 540; G=X= 360
E. A=T= 560; G=X= 340
C. A=T= 180; G=X= 270
C©u 08. Gen cã chiÒu dµi 0,306 mm, vµ cã 15% Guanin.Sè lîng liªn kÕt
hydro cña gen trªn lµ:
A. 2430
C. 2520
B. 2070
D. 2640
E. 3240
C©u 09. Gen cã khèi lîng 7,2.105 ®vC vµ cã 480 nucleotit lo¹i Guanin. TØ lÖ
tõng lo¹i nucleotit cña gen lµ:
A. A = T= 22,5%; G=X= 27,5%
D. A = T= 15 %; G=X= 35 %
B. A = T= 10%; G=X= 40 %
E. A=T= 12,5%; G=X= 37,5%
C. A = T= 30 %; G=X= 20 %
C©u 10. Mét ®o¹n gen cã chiÒu dµi 0,1326 micromet vµ cã 20% Adenin tù
nh©n ®«i 3 lÇn. Sè lîng tõng lo¹i nucleotit cã trong c¸c ®o¹n gen con lµ:
A. A=T=G=X= 1560
D. A=T=1440; G=X= 1680
B. A=T= 1092; G=X= 1638
E. A=T= 1248; G=X= 1872
C. A=T= 1428; G=X= 1640
15
Khãa luËn tèt nghiÖp
SVTH NguyÔn Thu H»ng
GVHD ThS. NguyÔn ThÞ Minh T©m
C©u 11. Tæng sè liªn kÕt hydro bÞ ph¸ sau 5 lÇn sao m· cña 1 gen lµ 14400.
Sè liªn kÕt hydro cña gen trªn lµ:
A. 1440
C. 2340
B. 2880
D. 3240
E. 3120
C©u 12. S¬ ®å nµo sau ®©y thÓ hiÖn ®óng tr×nh tù c¸c cÆp nucleotit trong mét
®o¹n cña ph©n tö ADN:
A. 5’ TAXGATX 3’
5’ ATGXTAG 3’
C. 3’ TAXGAT 5’
5’ AUGXUA 3’
B. 5’ AUGUGX 3’
D. 3’ XTAGXT 5’
3’ TAXAXG 5’
3’ GATXGA 5’
E. 5’ ATGXAT 3’
3’ TAXGTA 5’
2. KiÕn thøc liªn qua ®Õn ARN
C©u 13. Ph©n tö mARN cã 309 bé ba m· hãa axit amin ®îc t¹o ra tõ gen cã
chiÒu dµi bao nhiªu?
0
A. 3151,8
0
C. 3172,2
0
0
E. 3191,6
0
B. 3162
D. 3182,4
C©u 14. Mét gen cÊu tróc ®îc b¾t ®Çu tr×nh tù c¸c cÆp nucleotit nh sau:
3’ … TAX - GAT - XAT - … 5’
5’ … ATG - XTA - GTA - … 3’
Tr×nh tù c¸c ribonucleotit trong mARN do gen trªn tæng hîp sÏ lµ:
A. 3’ AUG - XUA - GUA…5’
D. 3’ UAX - GAU - XAU…5’
B. 5’ UAX - GAU - XAU…3’
E. 5’ AUG - XUA - GUA…3’
C. 5’ ATG – XTA - GTA…3’
C©u 15. Mét ph©n tö mARN cã tû lÖ gi÷a c¸c lo¹i ribonucleotit :
A=2U=3G=4X.Tû lÖ phÇn tr¨m mçi lo¹i ribonucleotit A,U,G,X lÇn lît lµ:
A. 12%, 16%, 24%, 48% D. 48%, 24%, 16%, 12%
B. 10%, 20%, 30%, 40% E. 24%, 48%, 12%, 16%
C. 48%, 16%, 24%, 12%
16
Khãa luËn tèt nghiÖp
SVTH NguyÔn Thu H»ng
GVHD ThS. NguyÔn ThÞ Minh T©m
C©u 16. Tæng sè Ribonucleotit cña c¸c bé ba ®èi m· ®îc sö dông ®Ó gi¶i m·
mét chuçi polypeptit tõ ph©n tö mARN lµ 1197. Sè liªn kÕt hãa trÞ cña ph©n tö
mARN lµ:
A. 2400
C. 2398
B. 2399
D. 2397
E. 2401
C©u 17. Mét ph©n tö mARN cã hiÖu sè gi÷a G víi A b»ng 5% vµ gi÷a X víi
U b»ng 15% sè ribonucleotit cña m¹ch.TØ lÖ phÇn tr¨m Nucleotit cña gen tæng
hîp mARN trªn:
A. A=T=35%; G=X=15%
D. A=T=30%; G=X=20%
B. A=T=15%; G=X= 35%
E. A=T=40%; G=X= 10%
C. A=T= 20%; G=X= 30%
C©u 18. Trªn thùc tÕ sè lo¹i bé ba cã kh¶ n¨ng m· hãa axit amin lµ:
A. 63 C. 61 E. 64
B. 62 D. 60
0
C©u 19. Mét gen dµi 2448 , cã A=15% tæng sè Nucleotit, ph©n tö mARN
do gen trªn tæng hîp cã U= 36 ribonucleotit vµ X= 30% sè ribonucleotit cña
m¹ch.Sè lîng c¸c lo¹i ribonucleotit A,U,G,X trªn mARN lÇn lît lµ:
A. 216, 288, 36, 180
C. 216, 36, 288, 180
B. 180, 36, 288, 216
D. 180, 288, 36, 216
C©u 20. C«ng thøc hãa häc cña ®êng Ribo lµ:
A. C5H10O4 C. C5H10O5 E. C12H22O11
B. C6H12O6 D. C6H10O5
17
Khãa luËn tèt nghiÖp
E. 180, 36, 216, 288
SVTH NguyÔn Thu H»ng
GVHD ThS. NguyÔn ThÞ Minh T©m
3. KiÕn thøc liªn quan ®Õn Protein
C©u 21. Khèi lîng vµ kÝch thíc trung b×nh cña mét axit amin lµ:
0
A. 300 ®vC vµ 3
0
C. 110 ®vC vµ 3,4
0
B. 110 ®vC vµ 3
0
E. 300 ®vC vµ 20
0
D. 300 ®vC vµ 3,4
C©u 22. Cã bao nhiªu bé ba m· hãa cho c¸c lo¹i axit amin:
A. 64
C. 4
B. 61
D. 16
E. 12
C©u 23. Mét gen cã 81 chu k× . Khi tæng hîp mét ph©n tö protein sÏ cÇn m«i
trêng cung cÊp cho bao nhiªu axit amin:
A. 270
C. 539
B. 540
D. 268
E. 269
C©u 24. Thµnh phÇn nµo sau ®©y kh«ng cã trong ®¬n ph©n cña protein:
A. Nhãm gèc (-R)
B. Ph©n tö ®êng C5H10O4
C. Nhãm cacboxyl (-COOH)
D. Nhãm amin (- NH2)
C©u 25. Mét gen nh©n ®«i 2 ®ît, mçi gen con t¹o ra ®Òu sao m· 3 lÇn vµ mçi
b¶n m· sao ®Òu ®Ó 5 riboxom trît qua 1 lÇn sè ph©n tö protein bËc 1 ®îc
tæng hîp lµ:
A. 60
C. 40
B. 30
D. 70
E. 80
C©u 26. Ph©n tö mARN cã khèi lîng 450000 ®vC ®Ó cho 8 riboxom trît
kh«ng lÆp l¹i. Tæng sè axit amin m«i trêng cung cÊp cho qu¸ tr×nh gi¶i m·
nãi trªn:
A. 3900
C. 3992
B. 3950
D. 3995
18
Khãa luËn tèt nghiÖp
E. 3930
SVTH NguyÔn Thu H»ng
GVHD ThS. NguyÔn ThÞ Minh T©m
C©u 27. Mét gen cã 81 chu k× xo¾n. Sè axit amin liªn kÕt trong mét ph©n tö
protein hoµn chØnh lµ:
A. 268
C. 540
B. 269
D. 538
E. 270
C©u 28. Gen dµi 0,1989 mm . Trong qu¸ tr×nh dÞch m· ®· gi¶i phãng khèi
lîng ph©n tö H2O lµ 17370 ®vC.Cã bao nhiªu ph©n tö protein ®îc tæng hîp:
A. 2
C. 3
B. 5
D. 6
E. 4
C©u 29. Khèi lîng cña mét gen lµ 372600 ®vC, gen sao m· 5 lÇn, mçi b¶n
m· sao ®Òu cã 8 riboxom, mçi riboxom ®Òu gi¶i m· 2 lît. Sè lîng ph©n tö
tARN tham gia qu¸ tr×nh gi¶i m· lµ:
A. 16480
C. 3296
B. 16400
D. 16560
E. 8240
C©u 30. Gen dµi 0.1989mm. Trong qu¸ tr×nh dÞch m· ®· gi¶i phãng khèi
lîng ph©n tö H2O lµ 17370 ®vC. Qu¸ tr×nh cÇn ®îc m«i trêng cung cÊp
axit amin lµ:
A. 966
C. 1940
B. 975
D. 1950
E. 970
C©u 31. Tõ 4 lo¹i nucleotit sÏ tæ hîp thµnh bao nhiªu lo¹i m· bé ba kh¸c
nhau:
A. 4 bé
C. 12 bé
B. 16 bé
D. 64 bé
E. 61 bé
C©u 32. Mét ®o¹n polypeptit cã 8 axit amin kh¸c nhau sÏ cã tÊt c¶ bao nhiªu
c¸ch s¾p xÕp theo tr×nh tù kh¸c nhau?
A. 64
C. 40320
B. 20160
D. 512
19
Khãa luËn tèt nghiÖp
E. 5040
SVTH NguyÔn Thu H»ng
GVHD ThS. NguyÔn ThÞ Minh T©m
4. KiÕn thøc liªn qua ®Õn NST
C©u 33. ChiÒu dµi cña ®o¹n ADN quÊn xung quanh mçi nucleoxom b»ng:
0
A. 476
0
0
B. 952
0
C. 85
E. 475
0
D. 340
C©u 34. Sè nucleotit cã chøa trªn ®o¹n ADN quÊn xung quanh mét
nucleoxom lµ:
A. 360
C. 146
B. 480
D. 140
E. 380
C©u 35. Sè lîng ph©n tö protein tham gia cÊu t¹o mçi nucleoxom lµ:
A. 6 ph©n tö
C. 12ph©n tö
B. 8 ph©n tö
D. 16ph©n tö
E. 4 ph©n tö
C©u 36. Cho 4 loµi: §Ëu Hµ Lan, Ruåi giÊm, Ngêi, §êi ¬i. Sè lîng NST
cã trong giao tö b×nh thêng cña 4 loµi trªn lÇn lît lµ:
A. 8, 4, 23 vµ 24
D. 7, 4, 24 vµ 23
B. 8, 4, 24 vµ 23
E.16, 4, 23 vµ 24
C. 7, 4, 23 vµ 24
C©u 37. C¬ së vËt chÊt di truyÒn ë cÊp ®é tÕ bµo lµ:
A. Nucleoxom
C. ADN
B. Octame
D. Axit nucleic
C©u 38. Thµnh phÇn hãa häc chñ yÕu cña NST gåm:
A. Protein lo¹i histon vµ axit nucleic
B. Protein lo¹i Anbumin vµ axit nucleic
C. Protein vµ ADN
D. Protein vµ sîi nhiÔm s¾c
E. Protein, Octame vµ sîi nhiÔm s¾c.
20
Khãa luËn tèt nghiÖp
E. NST
- Xem thêm -
.PDF 
56 
24 
89 
