Tài liệu Bước đầu soạn thảo câu hỏi trắc nghiệm dùng cho thi tốt nghiệp phổ thông và tuyển sinh cao đẳng, đại học theo chương trình sách chưa phân ban

Hoµng ThÞ H­¬ng Quúnh Kho¸ luËn tèt nghiÖp Tr­êng §¹i häc S­ ph¹m Hµ Néi 2 khoa sinh - ktnn ********* hoµng thÞ h­¬ng quúnh b­íc ®Çu so¹n th¶o c©u hái tr¾c nghiÖm dïng cho thi tèt nghiÖp phæ th«ng vµ tuyÓn sinh cao ®¼ng, ®¹i häc theo ch­¬ng tr×nh s¸ch ch­a ph©n ban Kho¸ luËn tèt nghiÖp ®¹i häc Chuyªn ngµnh: Di truyÒn häc Ng­êi h­íng dÉn khoa häc th.s. nguyÔn v¨n l¹i Hµ Néi - 2007 §HSP Hµ Néi 2 1 K 29A - Sinh Hoµng ThÞ H­¬ng Quúnh Kho¸ luËn tèt nghiÖp Môc lôc Trang 3 Më ®Çu 1. Lý do chän ®Ò tµi 3 2. Môc ®Ých cña ®Ò tµi 4 3. NhiÖm vô cña ®Ò tµi 4 4. ý nghÜa khoa häc vµ thùc tiÔn cña ®Ò tµi 5 Néi dung 6 Ch­¬ng 1. Tæng quan c¸c vÊn ®Ò nghiªn cøu 6 1.1. L­îc sö nghiªn cøu ph­¬ng ph¸p tr¾c nghiÖm 6 1.2. C¸c d¹ng c©u hái tr¾c nghiÖm 8 1.3. T¸c dông vµ øng dông cña ph­¬ng ph¸p tr¾c nghiÖm trong 9 tr­êng phæ th«ng hiÖn nay 1.4. Mét sè vÊn ®Ò cÇn l­u ý khi viÕt c©u hái tr¾c nghiÖm nhiÒu 12 lùa chän Ch­¬ng 2. §èi t­îng vµ ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu 13 2.1. §èi t­îng nghiªn cøu 13 2.2. Ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu 13 17 Ch­¬ng 3. KÕt qu¶ nghiªn cøu 3.1. KÕt qu¶ x©y dùng c©u hái tr¾c nghiÖm 17 3.2. KÕt qu¶ vµ thùc nghiÖm 39 KÕt luËn vµ kiÕn nghÞ 47 Tµi liÖu tham kh¶o 48 Phô lôc 49 §HSP Hµ Néi 2 2 K 29A - Sinh Hoµng ThÞ H­¬ng Quúnh Kho¸ luËn tèt nghiÖp Danh môc c¸c ký kiÖu viÕt t¾t ADN: Axit §ªr«xirib«nucleic ARN: Axit Rib«nuclªic NST: NhiÔm s¾c thÓ THPT: Trung häc phæ th«ng TNKQ: Tr¾c nghiÖm kh¸ch quan MCQ: Multiple choice question NC: Nhãm cao NT: Nhãm thÊp Danh môc c¸c b¶ng biÓu, h×nh ¶nh H×nh 1.1. S¬ ®å ph©n lo¹i tr¾c nghiÖm trong gi¸o dôc B¶ng 1.1: B¶ng so s¸nh ­u, nh­îc ®iÓm gi÷a TNKQ vµ tù luËn B¶ng 3.1: B¶ng c©u hái tr¾c nghiÖm cña ba ®Ò kiÓm tra B¶ng 3.2: §¸p ¸n c©u hái tr¾c nghiÖm B¶ng 3.3: KÕt qu¶ x¸c ®Þnh ®é khã cña tõng c©u hái B¶ng 3.4: KÕt qu¶ x¸c ®Þnh ®é ph©n biÖt cña tõng c©u hái B¶ng 3.5: KÕt qu¶ thùc nghiÖm ë tr­êng phæ th«ng B¶ng 3.6: KÕt qu¶ ph©n tÝch nhiÔu §HSP Hµ Néi 2 3 K 29A - Sinh Hoµng ThÞ H­¬ng Quúnh Kho¸ luËn tèt nghiÖp Më ®Çu 1. Lý do chän ®Ò tµi ThÕ kû XXI lµ kû nguyªn cña sinh häc, thùc tÕ ®· chøng minh luËn ®iÓm trªn b»ng nh÷ng thµnh tùu rùc rì. Ngµy nay, cïng sù ph¸t triÓn cña khoa häc kü thuËt, c«ng nghÖ th«ng tin th× sinh häc còng chøng tá ®­îc vÞ trÝ cña m×nh trªn mäi lÜnh vùc cña ®êi sèng. X· héi ngµy cµng ph¸t triÓn, ®Ó tån t¹i thÕ hÖ trÎ cÇn ph¶i trang bÞ cho m×nh mét l­îng tri thøc phæ th«ng nhÊt ®Þnh trong ®ã cã kiÕn thøc cña khoa häc sinh häc. ë phæ th«ng th× di truyÒn, biÕn dÞ, chän gièng, tiÕn ho¸ lµ nh÷ng vÊn ®Ò trung t©m cña lý thuyÕt sinh häc vµ øng dông phôc vô ®êi sèng con ng­êi. Bëi vËy d¹y vµ häc cã hiÖu qu¶ c¸c kiÕn thøc nµy lµ môc ®Ých cuèi cïng cña gi¸o viªn vµ häc sinh. §Ó gi¶ng d¹y cã hiÖu qu¶, viÖc kiÓm tra ®¸nh gi¸ ph¶i ®­îc tiÕn hµnh th­êng xuyªn vµ ®Þnh kú. KiÓm tra ®¸nh gi¸ võa gióp gi¸o viªn ph¸t hiÖn c¸c sai hæng cña häc sinh tõ ®ã chñ ®éng ®iÒu chØnh néi dung; võa ph©n biÖt møc ®é nhËn thøc, th¸i ®é häc tËp, sù cè g¾ng chiÕm lÜnh tri thøc, hoµn thiÖn b¶n th©n cña häc sinh. §¸nh gi¸ ®óng cßn gióp t×m ra nh÷ng c¸ nh©n cã n¨ng khiÕu thùc sù, tõ ®ã båi d­ìng vµ sö dông hîp lý nguån nh©n lùc. Cã nhiÒu ph­¬ng ph¸p kiÓm tra ®¸nh gi¸ kiÕn thøc cña häc sinh nh­ kiÓm tra miÖng, tù luËn, vÊn ®¸p... Tuy nhiªn nh÷ng ph­¬ng ph¸p kiÓm tra nµy Ýt nhiÒu cßn lµm cho häc sinh quay cãp, häc vÑt, l­êi häc, häc m¸y mãc, kh«ng b¶n chÊt. §Ó kh¾c phôc hiÖn t­îng trªn, c¸c nhµ gi¸o dôc quan t©m nhiÒu tíi ph­¬ng ph¸p kiÓm tra viÕt d­íi d¹ng tr¾c nghiÖm kh¸ch quan (TNKQ). TNKQ cã nhiÒu d¹ng nh­: GhÐp c©u ®óng - sai, ®iÒn khuyÕt, tr¶ lêi ng¾n, c©u hái nhiÒu lùa chän (MCQ - Multiple choice question). Trong ®ã MCQ lµ phæ biÕn h¬n c¶... §HSP Hµ Néi 2 4 K 29A - Sinh Hoµng ThÞ H­¬ng Quúnh Kho¸ luËn tèt nghiÖp ViÖc sö dông hîp lý mét hÖ thèng c©u hái nhiÒu lùa chän xuyªn suèt toµn bé ch­¬ng tr×nh lµ biÖn ph¸p cã hiÖu qu¶ chèng l¹i c¸c biÓu luËn tiªu cùc trong häc tËp trªn. H¬n n÷a c©u hái nhiÒu lùa chän cã nhiÒu ­u ®iÓm nh­ dÔ chÊm, dÔ cho ®iÓm, kiÓm tra ®­îc sè l­îng lín häc sinh... h­íng tíi tù ®éng ho¸ qu¸ tr×nh chÊm thi. Víi c¸c n­íc ph¸t triÓn, kiÓm tra tr¾c nghiÖm nhiÒu lùa chän kh«ng ph¶i lµ míi nh­ng víi n­íc ta nã ®ang lµ b­íc ®i míi mÎ trong vµi n¨m gÇn ®©y. N¨m häc 2005-2006 kú thi tèt nghiÖp vµ tuyÓn sinh ®¹i häc m«n Ngo¹i ng÷ ®i ®Çu trong viÖc dïng tr¾c nghiÖm ®Ó ®¸nh gi¸ vµ ®¹t kÕt qu¶ tèt ®Ñp. N¨m häc 2006-2007 nµy Bé ®· chñ tr­¬ng tiÕp tôc ¸p dông TNKQ nhiÒu lùa chän víi c¸c m«n Ho¸ häc, Sinh häc, VËt lý. Cho tíi thêi ®iÓm nµy m«n Sinh häc kh«ng n»m trong c¸c m«n thi tèt nghiÖp n¨m 2007, nh­ng viÖc x©y dùng bé c©u hái tr¾c nghiÖm hoµn chØnh cho viÖc ®æi míi ph­¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ lµ viÖc lµm cÇn thiÕt vµ cã ý nghÜa thùc tiÔn. XuÊt ph¸t tõ nh÷ng suy nghÜ ®ã, cïng víi mong muèn gãp phÇn x©y dùng c©u hái tr¾c nghiÖm cho häc sinh häc tËp, rÌn luyÖn chuÈn bÞ cho c¸c kú thi lín, t«i ®· m¹nh d¹n nghiªn cøu ®Ò tµi. “B­íc ®Çu so¹n th¶o c©u hái tr¾c nghiÖm dïng cho thi tèt nghiÖp phæ th«ng vµ tuyÓn sinh cao ®¼ng, ®¹i häc theo ch­¬ng tr×nh s¸ch ch­a ph©n ban”. 2. Môc ®Ých nghiªn cøu So¹n th¶o c¸c c©u hái tr¾c nghiÖm ®a ph­¬ng ¸n. Sau ®ã kiÓm tra b»ng thùc nghiÖm ®¸nh gi¸ chÊt l­îng cña tõng c©u hái. T×m ra nh÷ng c©u hái ®ñ tiªu chuÈn, giíi thiÖu vµo ng©n hµng ®Ò thi tèt nghiÖp phæ th«ng, thi tuyÓn sinh ®¹i häc, cao ®¼ng. 3. NhiÖm vô cña ®Ò tµi So¹n th¶o c¸c c©u hái tr¾c nghiÖm sinh häc phï hîp víi tr×nh ®é häc sinh. §HSP Hµ Néi 2 5 K 29A - Sinh Hoµng ThÞ H­¬ng Quúnh Kho¸ luËn tèt nghiÖp Thùc nghiÖm c©u hái so¹n th¶o cho häc sinh lµm thö. Xö lý sè liÖu x¸c ®Þnh nh÷ng c©u hái ®¹t tiªu chuÈn, cã thÓ dïng ®­îc. 4. ý nghÜa khoa häc vµ thùc tiÔn cña ®Ò tµi VÊn ®Ò dïng c©u hái tr¾c nghiÖm trong viÖc kiÓm tra kÕt qu¶ häc tËp cña häc sinh lµ viÖc lµm cÇn thiÕt. Nã gióp häc sinh lµm quen víi ph­¬ng ph¸p häc, ph­¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ míi, gióp gi¸o viªn kiÓm tra ®­îc néi dung kiÕn thøc s©u vµ réng, kiÓm tra ®­îc nhiÒu häc sinh, gióp chóng ta dÔ chÊm, dÔ sö dông m¸y tÝnh vµo chÊm trõ vµ xÐt kÕt qu¶ bµi kiÓm tra. Ngµy nay dïng tr¾c nghiÖm trong gi¸o dôc lµ phï hîp víi yªu cÇu vµ xu thÕ thêi ®¹i. §Æc biÖt viÖc nghiªn cøu t×m ra c©u hái tr¾c nghiÖm, giíi thiÖu x©y dùng ng©n hµng ®Ò thi tuyÓn sinh lµ b­íc chuÈn bÞ cÇn thiÕt cho nh÷ng ®æi míi trong gi¸o dôc. §HSP Hµ Néi 2 6 K 29A - Sinh Hoµng ThÞ H­¬ng Quúnh Kho¸ luËn tèt nghiÖp Néi dung Ch­¬ng 1 Tæng quan c¸c vÊn ®Ò nghiªn cøu 1.1. L­îc sö nghiªn cøu ph­¬ng ph¸p tr¾c nghiÖm Tr¾c nghiÖm theo nghÜa réng lµ mét ho¹t ®éng ®Ó ®o l­êng n¨ng lùc cña ®èi t­îng nµo ®ã nh»m môc ®Ých x¸c ®Þnh. Khoa häc tr¾c nghiÖm g¾n liÒn víi mèi quan t©m vÒ khoa häc nghiªn cøu t©m lý cuèi thÕ kû XX. N¨m 1904 Aljed Binet nhµ t©m lý häc ng­êi Ph¸p ®· ph¸t minh ra bµi tr¾c nghiÖm vÒ trÝ th«ng minh ®­îc xuÊt b¶n n¨m 1905 [11]. §Õn n¨m 1910 c¸c bµi tr¾c nghiÖm cña Binet ®· ®­îc dÞch vµ sö dông ë Mü. C¸c bµi tr¾c nghiÖm nµy ®· gióp c¸c nhµ gi¸o dôc ®¸nh gi¸ trÝ tuÖ cña trÎ em mét c¸ch h÷u hiÖu h¬n c¸c ph­¬ng ph¸p kh¸c. ë Mü, ng­êi ta sö dông c©u hái tr¾c nghiÖm ®Ó ph¸t hiÖn n¨ng khiÕu, xu h­íng nghÒ nghiÖp cña häc sinh. E.Thorndike lµ ng­êi ®Çu tiªn sö dông ph­¬ng ph¸p tr¾c nghiÖm nh­ mét ph­¬ng ph¸p “tr¾c quan nhanh chãng” ®Ó ®o tr×nh ®é kiÕn thøc cña häc sinh. Tíi nh÷ng n¨m 1940, ë Mü ®· xuÊt hiÖn rÊt nhiÒu c©u hái tr¾c nghiÖm ®Ó ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng häc tËp cña häc sinh trong c¸c kú thi tuyÓn sinh. N¨m 1961 Mü ®· cã trªn 2000 bµi tr¾c nghiÖm chuÈn. N¨m 1964 cïng víi sù ph¸t triÓn cña c«ng nghÖ th«ng tin Ger birich ®· sö dông m¸y tÝnh ®iÖn tö ®Ó xö lý kÕt qu¶ nghiªn cøu trªn diÖn réng. ë Liªn X« cò, tõ n¨m 1926 ®Õn n¨m 1931 ®· cã mét sè nhµ s­ ph¹m ë Matxc¬va, Lªnin grat, Kiev dïng c©u hái tr¾c nghiÖm (test) ®Ó chuÈn ®o¸n ®Æc ®iÓm t©m sinh lý c¸ nh©n vµ kiÓm tra kiÕn thøc. Nh­ng v× mét sè suy nghÜ b¶o thñ, lèi mßn nªn viÖc sö dông c©u hái tr¾c nghiÖm bÞ l·ng quªn, tíi n¨m 1963 míi ®­îc phôc håi ®Ó kiÓm tra kiÕn thøc cña häc sinh. §HSP Hµ Néi 2 7 K 29A - Sinh Hoµng ThÞ H­¬ng Quúnh Kho¸ luËn tèt nghiÖp Tõ nh÷ng n¨m 70 cña thÕ kû XX trë l¹i ®©y rÊt nhiÒu n­íc nh­ Hµn Quèc, Th¸i Lan, Trung Quèc... ®· kÕt hîp sö dông ®Ò thi tr¾c nghiÖm kh¸ch quan trong c¸c kú thi ®¹i häc, cao ®¼ng, c¸c kú thi Olympic quèc tÕ sinh häc. Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y ®· øng dông c¸c c©u hái tr¾c nghiÖm trong phÇn lín c¸c ®Ò thi lý thuyÕt, thùc hµnh [5]. HiÖn nay cã nhiÒu n­íc trªn thÕ giíi nh­: Anh, Ph¸p, Mü, BØ, Hµ Lan... ®· sö dông réng r·i c«ng nghÖ tin häc trong kiÓm tra ®¸nh gi¸, khiÕn ph­¬ng ph¸p tr¾c nghiÖm thùc sù trë thµnh c«ng cô h÷u Ých, nhÊt lµ ch­¬ng tr×nh häc tõ xa vµ tù häc, tù ®µo t¹o. ViÖc cµi ®Æt c¸c ch­¬ng tr×nh tr¾c nghiÖm vµo m¸y tÝnh vµ sù ph¸t triÓn cña m¹ng l­íi vi tÝnh ®· gióp con ng­êi tù häc, tù kiÓm tra ®¸nh gi¸ m×nh tr­íc khi b­íc vµo c¸c kú thi chÝnh thøc [5]. ë n­íc ta, ngay tõ trong thËp niªn 70 ®· cã nhiÒu c«ng tr×nh vËn dông test vµo kiÓm tra kiÕn thøc cña häc sinh. ë c¸c tØnh phÝa Nam tr­íc ngµy gi¶i phãng, c©u hái tr¾c nghiÖm ®· ®­îc sö dông phæ biÕn trong kiÓm tra vµ thi ë bËc trung häc. N¨m 1994 theo h­íng ®æi míi viÖc kiÓm tra ®¸nh gi¸ Bé Gi¸o dôc vµ §µo t¹o ®· giíi thiÖu ph­¬ng ph¸p tr¾c nghiÖm trong c¸c tr­êng ®¹i häc vµ b­íc ®Çu nh÷ng thö nghiÖm. N¨m 1996, c¸c gi¶ng viªn cña Tr­êng §¹i häc s­ ph¹m Vinh còng ®· tiÕn hµnh nghiªn cøu ph­¬ng ph¸p tr¾c nghiÖm ë mét sè m«n trong bé m«n Sinh häc nh­: NguyÔn D­¬ng TuÖ, NguyÔn Xu©n Th¨ng... vµ thu ®­îc nh÷ng kÕt qu¶ nhÊt ®Þnh [7]. ë miÒn B¾c, nh÷ng t¸c gi¶ nghiªn cøu sím nhÊt trong lÜnh vùc nµy lµ Gi¸o s­ TrÇn B¸ Hoµnh, n¨m 1971 gi¸o s­ ®· so¹n th¶o bé c©u hái tr¾c nghiÖm vµ sö dông tr¾c nghiÖm vµo ®¸nh gi¸ kiÕn thøc häc sinh. T¹i Tr­êng §HSP Hµ Néi 2 d­íi sù h­íng dÉn cña c¸c thÇy c« gi¶ng viªn giµu kinh nghiÖm, ®· cã nhiÒu sinh viªn lùa chän viÖc so¹n th¶o c©u hái tr¾c nghiÖm cho c¸c chuyªn ngµnh lµm ®Ò tµi kho¸ luËn tèt nghiÖp. Phæ biÕn nhÊt lµ ë c¸c chuyªn ngµnh nh­: Ph­¬ng ph¸p gi¶ng d¹y, Di truyÒn häc, Sinh th¸i häc... §HSP Hµ Néi 2 8 K 29A - Sinh Hoµng ThÞ H­¬ng Quúnh Kho¸ luËn tèt nghiÖp N¨m 2005-2006 ch­¬ng tr×nh thi tèt nghiÖp phæ th«ng vµ ®¹i häc ®· tiÕn hµnh thµnh c«ng víi tr¾c nghiÖm m«n Ngo¹i ng÷. N¨m 2006-2007 nµy Bé Gi¸o dôc vµ §µo t¹o ®· ®­a thªm ba m«n häc n÷a vµo danh s¸ch c¸c m«n thi tr¾c nghiÖm, ®ã lµ: VËt lý, Sinh häc, Ho¸ häc. Mong r»ng kÕt qu¶ ¸p dông sÏ nh­ mong muèn ®Ó kh¬i dËy cho mét ý thøc häc míi cho häc sinh c¶ n­íc häc theo b¶n chÊt. 1.2. C¸c d¹ng c©u hái tr¾c nghiÖm kh¸ch quan Tr¾c nghiÖm lµ ho¹t ®éng ®o l­êng n¨ng lùc cña c¸c ®èi t­îng nµo ®ã nh»m môc ®Ých x¸c ®Þnh. Trong gi¸o dôc tr¾c nghiÖm ®­îc tiÕn hµnh víi môc ®Ých chÝnh lµ ®Ó kiÓm tra, ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ häc tËp, gi¶ng d¹y ®èi víi m«n häc, tõng m«n häc. Ph­¬ng ph¸p tr¾c nghiÖm cã thÓ ®­îc ph©n lo¹i theo s¬ ®å d­íi ®©y: C¸c lo¹i tr¾c nghiÖm Quan s¸t ViÕt VÊn ®¸p Tr¾c nghiÖm kh¸ch quan (Objective Tests) NhiÒu lùa chän GhÐp ®«i §iÒn khuyÕt Tr¾c nghiÖm tù luËn (Essay Tests) §óng sai Tr¶ lêi ng¾n TiÓu luËn Gi¶i ®¸p vÊn ®Ò H×nh 1.1. S¬ ®å ph©n lo¹i tr¾c nghiÖm trong gi¸o dôc §HSP Hµ Néi 2 9 K 29A - Sinh Hoµng ThÞ H­¬ng Quúnh Kho¸ luËn tèt nghiÖp Theo h×nh 1.1. ta thÊy tr¾c nghiÖm trong gi¸o dôc rÊt ®a d¹ng phong phó trong ®ã TNKQ bao gåm 5 lo¹i: C¨n cø vµo hiÖu qu¶ ®¸nh gi¸, trong ph¹m vi ®Ò tµi nµy chóng t«i chØ nghiªn cøu d¹ng c©u hái tr¾c nghiÖm nhiÒu lùa chän (MCQ) vµo ch­¬ng tr×nh Sinh häc líp 12 ®Ó ¸p dông cho kú thi tèt nghiÖp vµ tuyÓn sinh cao ®¼ng, ®¹i häc. Mçi c©u hái MCQ gåm hai phÇn lêi dÉn vµ ph­¬ng ¸n tr¶ lêi. Trong c¸c ph­¬ng ¸n chØ cã duy nhÊt mét ph­¬ng ¸n ®óng hoÆc ®óng nhÊt, cßn c¸c ph­¬ng ¸n kh¸c chØ cã t¸c dông “g©y nhiÔu” th­êng chØ ®óng mét phÇn, ch­a ®Çy ®ñ, hoÆc sai hoµn toµn nh­ng khã ph¸t hiÖn. Do ®ã khi tiÕn hµnh lùa chän häc sinh ph¶i thùc hiÖn c¸c thao t¸c t­ duy nh­ ph©n tÝch, so s¸nh, tæng hîp nhanh ®Ó lùa chän c©u tr¶ lêi ®óng nhÊt. 1.3. T¸c dông vµ øng dông cña ph­¬ng ph¸p tr¾c nghiÖm kh¸ch quan trong tr­êng trung häc phæ th«ng hiÖn nay 1.3.1. T¸c dông cña ph­¬ng ph¸p tr¾c nghiÖm §Ó hiÓu râ t¸c dông cña ph­¬ng ph¸p tr¾c nghiÖm ng­êi ta ®· nghiªn cøu vµ so s¸nh víi c¸c ph­¬ng ph¸p tù luËn truyÒn thèng ë mét sè mÆt chÝnh nh­ sau: B¶ng 1.1. So s¸nh sù kh¸c nhau vÒ ­u ®iÓm cña tr¾c nghiÖm vµ tù luËn ¦u ®iÓm thuéc ph­¬ng ph¸p Tr¾c nghiÖm Tù luËn x VÊn ®Ò Ýt tèn c«ng ra ®Ò x §¸nh gi¸ ®­îc kh¶ n¨ng diÔn ®¹t, ®Æc biÖt lµ t­ duy h×nh t­îng §Ò thi phñ kÝn néi dung m«n häc x Ýt may rñi do tróng tñ, lÖch tñ x Ýt tèn c«ng chÊm bµi N¨ng lùc gi¶i quyÕt vÊn ®Ò Kh¸ch quan trong chÊm thi x ¸p dông c«ng nghÖ trong chÊm thi vµ gi¶i quyÕt kÕt qu¶ thi x §HSP Hµ Néi 2 x x 10 K 29A - Sinh Hoµng ThÞ H­¬ng Quúnh Kho¸ luËn tèt nghiÖp VËy tr¾c nghiÖm cã nh÷ng ­u vµ nh­îc ®iÓm g×? 1.3.1.1. ¦u ®iÓm C©u hái tr¾c nghiÖm cho phÐp trong mét thêi gian ng¾n kiÓm tra ®­îc nhiÒu kiÕn thøc cô thÓ, ®i s©u vµo nhiÒu khÝa c¹nh kh¸c nhau cña mét lo¹i kiÕn thøc. Ph¹m vi kiÓm tra kiÕn thøc cña mét bµi tr¾c nghiÖm réng, bao trïm, c©n ®èi gi÷a c¸c ch­¬ng bµi trong ch­¬ng tr×nh, nªn tr¸nh ®­îc t×nh tr¹ng “häc tñ”, “häc lÖch” cña häc sinh. §ång thêi qua ®ã gi¸o viªn cã thÓ thu ®­îc nh÷ng th«ng tin ng­îc ®Ó ®iÒu chØnh hîp lý. TNKQ cã thÓ dïng cho häc sinh víi sè l­îng lín. Nã Ýt tèn thêi gian thùc hiÖn, ®Æc biÖt kh©u chÊm bµi, gi¶m nhÑ lao ®éng cho gi¸o viªn d¹y nhiÒu líp. Nã thuËn lîi cho viÖc chÊm bµi vµ xö lý kÕt qu¶ b»ng m¸y tÝnh. C©u hái tr¾c nghiÖm ®¶m b¶o c«ng b»ng, tin cËy, gãp phÇn ng¨n chÆn sù gian lËn trong thi cö. Nã cßn g©y høng thó cho häc sinh häc tËp, thi ®ua. C¸c em cã thÓ tù häc, tù ®¸nh gi¸ cho b¶n th©n vµ ®¸nh gi¸ chÐo cho b¹n bÌ. Do nh÷ng ­u ®iÓm trªn test ®· ®­îc gi¸o viªn sö dông ngµy cµng réng r·i trong ®¸nh gi¸ chuÈn ®o¸n, ®¸nh gi¸ tõng phÇn vµ ®¸nh gi¸ tæng kÕt. 1.3.1.2. Nh­îc ®iÓm Mét sè nhµ gi¸o dôc cho r»ng, khi sö dông c©u hái tr¾c nghiÖm còng cÇn l­u ý mét sè nh­îc ®iÓm sau: Gi¸o viªn kh«ng n¾m b¾t ®­îc c¸ch diÔn ®¹t, lèi hµnh v¨n cña c¸c em, kh«ng uèn n¾n ®­îc c¸ch tr×nh bµy vµ ph¸t huy tÝnh s¸ng t¹o cña häc sinh trong gi¶i quyÕt vÊn ®Ò. Test ®óng sai cã thÓ g©y ra nh÷ng biÓu t­îng sai lÇm trong ®Çu ãc trÎ nªn h¹n chÕ nh÷ng c©u dÉn chøa ®ùng sai lÇm. Víi c©u hái test nhiÒu lùa chän cã thÓ gÆp tr­êng hîp häc sinh ngÉu nhiªn lùa chän mét ph­¬ng ¸n tr¶ lêi khi kh«ng biÕt, nªn vÉn cã x¸c suÊt tr¶ lêi ®óng. Ngoµi ra viÖc biªn so¹n hÖ thèng c©u hái tr¾c nghiÖm chuÈn ban ®Çu chiÕm nhiÒu thêi gian cña gi¸o viªn vµ kh«ng ph¶i kiÕn thøc cÇn kiÓm tra nµo còng diÔn ®¹t ®­îc b»ng mét c©u hái tr¾c nghiÖm. §HSP Hµ Néi 2 11 K 29A - Sinh Hoµng ThÞ H­¬ng Quúnh Kho¸ luËn tèt nghiÖp MÆc dï cßn nhiÒu nh­îc ®iÓm nh­ng ®©y ®Òu lµ nh÷ng nh­îc ®iÓm cã thÓ kh¾c phôc ®­îc. Bëi vËy xÐt mét c¸ch toµn diÖn viÖc sö dông c©u hái TNKQ trong ®¸nh gi¸ lµ mét b­íc ®i ®óng ®¾n. Test kh«ng ph¶i lµ mét ph­¬ng ¸n v¹n n¨ng nªn kh«ng thÓ thay thÕ hoµn toµn c¸c ph­¬ng ph¸p kiÓm tra ®¸nh gi¸ cæ truyÒn mµ cÇn ®­îc phèi hîp víi chóng mét c¸ch hîp lý. 1.3.2. øng dông cña ph­¬ng ph¸p tr¾c nghiÖm trong tr­êng trung häc phæ th«ng hiÖn nay ViÖc øng dông, sö dông c©u hái tr¾c nghiÖm trong kiÓm tra, ®¸nh gi¸ häc sinh phæ th«ng lµ vÊn ®Ò ®­îc sù quan t©m cña hÇu hÕt c¸c gi¸o viªn. “§Æt vµ sö dông c©u hái tr¾c nghiÖm trong kiÓm tra ®¸nh gi¸ häc sinh” trë thµnh chñ ®Ò cña nhiÒu buæi héi th¶o chuyªn m«n. Cã nhiÒu c¸ch ph¶n øng kh¸c nhau víi vÊn ®Ò nµy. Mét sè gi¸o viªn rôt rÌ, e ng¹i víi c¸i míi mÎ thùc chÊt lµ ch­a muèn thay ®æi ph­¬ng ph¸p truyÒn thèng ®· thµnh lèi mßn. Cßn lo¹i ®¹i ®a sè gi¸o viªn ®· m¹nh d¹n b­íc ®Çu lµm quen, tiÕp nhËn vµ tá ra høng thó víi ph­¬ng ph¸p míi. Qua ®iÒu tra thùc tÕ, mçi tr­êng, mçi chuyªn m«n ®Òu ®· cã nh÷ng gi¸o viªn giµu kinh nghiÖm ®i tiªn phong trong c«ng t¸c viÕt, s­u tÇm, tuyÓn chän c©u hái tr¾c nghiÖm hay, ®óng tiªu chuÈn cho viÖc d¹y vµ häc ë ®¬n vÞ m×nh. Nh÷ng thö nghiÖm trªn häc sinh cho thÊy: Ban ®Çu c¸c em bì ngì ch­a quen, nªn kÕt qu¶ thu ®­îc cßn thÊp. Sau mét thêi gian, d­íi sù gióp ®ì cña gi¸o viªn hÇu hÕt häc sinh ®· tiÕn bé ®¸ng kÓ vµ tá ra hµo høng víi ph­¬ng ph¸p míi, th­êng xuyªn trao ®æi th«ng tin, bµn luËn vÒ néi dung c¸c m«n häc. Mét sè em cßn tù t×m hiÓu vµ tù ®Æt ra nh÷ng c©u hái mang tÝnh s¸ng t¹o. Tr­íc ph¶n øng ®ã cña häc sinh vµ sù chØ ®¹o cña Së Gi¸o dôc vµ §µo t¹o, gi¸o viªn ®· m¹nh d¹n h¬n trong sö dông c©u hái tr¾c nghiÖm nhiÒu lùa chän nµy. Mét sè tr­êng ®· tæ chøc c¸c cuéc thi ®Þnh kú theo th¸ng d­íi h×nh thøc tr¾c nghiÖm ®Ó viÖc rÌn luyÖn cña c¸c em thªm hiÖu qu¶. Tuy nhiªn tuú theo thêi gian, môc ®Ých cña viÖc kiÓm tra mµ viÖc ¸p dông c©u hái tr¾c nghiÖm cña gi¸o viªn ë nhiÒu møc ®é kh¸c nhau. KiÓm tra ng¾n 10 ®Õn 15 phót ®Çu giê hoÆc cuèi giê cã thÓ ¸p dông 100% tr¾c nghiÖm hoÆc kh«ng. §HSP Hµ Néi 2 12 K 29A - Sinh Hoµng ThÞ H­¬ng Quúnh Kho¸ luËn tèt nghiÖp KiÓm tra mét tiÕt vµ ®Þnh kú dao ®éng tõ mét phÇn tr¾c nghiÖm tíi toµn bé tr¾c nghiÖm. Tãm l¹i, c¸ch sö dông linh ho¹t, s¸ng t¹o ph­¬ng ph¸p míi nµy cña c¸n bé gi¸o viªn ®· tõng b­íc kh¾c phôc nh÷ng nh­îc ®iÓm cña ph­¬ng ph¸p tr¾c nghiÖm vµ c¶i thiÖn mét c¸ch ®¸ng kÓ t×nh h×nh häc tËp cña häc sinh theo h­íng tÝch cùc. 1.4. Mét sè ®iÒu cÇn l­u ý khi viÕt c©u tr¾c nghiÖm nhiÒu lùa chän §Ó n©ng cao hiÖu qu¶ ®¸nh gi¸ cña c¸c c©u hái tr¾c nghiÖm ng­êi ta ®­a ra mét sè c¸c tiªu chuÈn nhÊt ®Þnh ®èi víi tõng phÇn cña c©u hái TNKQ nhiÒu lùa chän nh­ sau: 1.4.1. §èi víi phÇn dÉn + PhÇn dÉn ph¶i cã néi dung râ rµng vµ chØ nªn ®­a vµo mét néi dung. + Tr¸nh dïng d¹ng phñ ®Þnh. NÕu dïng ph¶i in ®Ëm ch÷ “kh«ng”. + Nªn viÕt d­íi d¹ng mét phÇn cña c©u, chØ dïng d¹ng “c©u hái” khi muèn nhÊn m¹nh. 1.4.2. §èi víi phÇn lùa chän + ChØ nªn cã tõ 4 ®Õn 5 ph­¬ng ¸n lùa chän, trong ®ã cã mét ph­¬ng ¸n ®óng. + C¸c ph­¬ng ¸n ®Òu ph¶i cã vÎ hîp lý vµ cã søc hÊp dÉn häc sinh. + C¸c “phÇn c©u lùa chän” hoÆc c¸c “c©u lùa chän” ph¶i ®­îc viÕt theo cïng mét lèi hµnh v¨n, cïng mét cÊu tróc ng÷ ph¸p, nghÜa lµ t­¬ng ®­¬ng vÒ h×nh thøc, chØ kh¸c vÒ néi dung. + H¹n chÕ dïng ph­¬ng ¸n “c¸c c©u trªn ®Òu ®óng” hoÆc “c¸c c©u trªn ®Òu sai”. + Kh«ng ®Ó häc sinh ®o¸n ra c©u tr¶ lêi dùa vµo h×nh thøc cña phÇn lùa chän. + S¾p xÕp c¸c ph­¬ng ¸n lùa chän theo thø tù ngÉu nhiªn, tr¸nh thÓ hiÖn mét ­u tiªn nµo víi vÞ trÝ cña ph­¬ng ¸n ®óng. 1.4.3. §èi víi c¶ hai phÇn + §¶m b¶o ®Ó phÇn dÉn vµ phÇn lùa chän khi ghÐp l¹i ph¶i thµnh mét cÊu tróc ®óng ng÷ ph¸p vµ chÝnh t¶. §HSP Hµ Néi 2 13 K 29A - Sinh Hoµng ThÞ H­¬ng Quúnh Kho¸ luËn tèt nghiÖp Ch­¬ng 2 §èi t­îng vµ ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu 2.1. §èi t­îng nghiªn cøu 2.1.1. §èi t­îng nghiªn cøu Gåm 100 häc sinh líp 12A7 vµ 12B3 Tr­êng THPT Th¸i ThuËn, thµnh phè B¾c Giang, tØnh B¾c Giang vµ 100 häc sinh líp 12A vµ 12E Tr­êng PTDL M¹c §Ünh Chi - Hµ Néi. 2.1.2. Tµi liÖu nghiªn cøu + S¸ch gi¸o khoa Sinh häc líp 12. + C¸c s¸ch tham kh¶o liªn quan tíi c©u hái tr¾c nghiÖm Sinh häc líp 12. + C¸c tµi liÖu míi nhÊt h­íng dÉn c¸ch ®Æt c©u hái tr¾c nghiÖm cña Bé Gi¸o dôc vµ §µo t¹o. 2.2. Ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu 2.2.1. Nghiªn cøu lý thuyÕt Dùa trªn lý thuyÕt vÒ c©u hái tr¾c nghiÖm vµ néi dung c¬ b¶n cña ch­¬ng tr×nh Sinh häc líp 12, ®Ó so¹n th¶o ra 120 c©u hái TNKQ chia lµm 7 phÇn t­¬ng ®­¬ng víi 7 ch­¬ng Sinh häc 12. + PhÇn 1: BiÕn dÞ (33 c©u) + PhÇn 2: øng dông di truyÒn häc vµo chän gièng (27 c©u) + PhÇn 3: Di truyÒn häc ng­êi (9 c©u) + PhÇn 4: Sù ph¸t sinh sù sèng (9 c©u) + PhÇn 5: Sù ph¸t triÓn cña sinh vËt (6 c©u) + PhÇn 6: Nguyªn nh©n vµ c¬ chÕ tiÕn ho¸ (30 c©u) + PhÇn 7: Sù ph¸t sinh loµi ng­êi (6 c©u) 2.2.1.1. Ph­¬ng ph¸p ®iÒu tra Trao ®æi víi gi¸o viªn h­íng dÉn, gi¸o viªn bé m«n Sinh häc, c¸c b¹n sinh viªn vµ häc sinh vÒ hÖ thèng c©u hái tr¾c nghiÖm ®· so¹n th¶o, lµm c¬ së hoµn chØnh c©u hái tr¾c nghiÖm, ®­a vµo thö nghiÖm. §HSP Hµ Néi 2 14 K 29A - Sinh Hoµng ThÞ H­¬ng Quúnh Kho¸ luËn tèt nghiÖp 2.2.1.2. Ph­¬ng ph¸p thùc nghiÖm s­ ph¹m TiÕn hµnh thùc nghiÖm trªn líp 12A7 vµ 12B3 Tr­êng THPT Th¸i ThuËn - B¾c Giang vµ líp 12A, 12E Tr­êng PTDL M¹c §Ünh Chi - Hµ Néi. §Ó ®¸nh gi¸ kh¸ch quan chóng t«i tiÕn hµnh nh­ sau: Mçi ch­¬ng chóng t«i chia sè c©u thµnh 3 phÇn mét c¸ch ngÉu nhiªn. LÊy lÇn l­ît, ngÉu nhiªn mét phÇn cña mét ch­¬ng cho ®Õn hÕt 7 ch­¬ng trong ch­¬ng tr×nh. Víi c¸ch lµm nh­ vËy chóng t«i thu ®­îc 3 ®Ò kiÓm tra víi cÊu tróc t­¬ng tù nh­ nhau theo tû lÖ c¸c ch­¬ng vµ phï hîp víi ph©n bè ch­¬ng tr×nh Sinh häc 12. §Ó tr¸nh hiÖn t­îng nh×n nhau mçi ®Ò trªn l¹i ®­îc ®¶o thø tù c©u t¹o hai m· ®Ò ch½n lÎ vµ ph¸t cho hai em häc sinh ngåi gÇn nhau. Bµi lµm cña häc sinh ®­îc chÊm cÈn thËn, ph©n tÝch vµ thèng kª kÕt qu¶. 2.2.1.3. Ph­¬ng ph¸p chÊm bµi vµ cho ®iÓm Víi bµi kiÓm tra TNKQ cã nhiÒu ph­¬ng ph¸p chÊm ®iÓm, ë ®©y chóng t«i chän ph­¬ng ph¸p chÊm ®iÓm thñ c«ng. C¨n cø vµo ®¸p ¸n, mçi c©u c¸c em tr¶ lêi ®óng ®­îc 1 ®iÓm. VËy thang ®iÓm sè th« tæng thÓ sÏ lµ 40 ®iÓm trªn bµi. 2.2.2. Xö lý sè liÖu Chóng t«i ®¸nh gi¸ bµi TNKQ qua ph©n tÝch thèng kª. Nguyªn t¾c chÝnh lµ ph¶i x¸c ®Þnh sù kh¸c biÖt t­¬ng ®èi gi÷a c¸c häc sinh víi nhau. Muèn vËy phæ ®iÓm cµng réng cµng tèt. Muèn phæ ®iÓm réng cÇn cã hai ®iÒu kiÖn. §é khã thÝch hîp vµ ®é ph©n biÖt cao. §é khã vµ ®é ph©n biÖt ®­îc tÝnh nh­ thÕ nµo? Gi¶ sö cã 100 ng­êi tr¶ lêi bµi TNKQ. B­íc 1: S¾p xÕp c¸c bµi kiÓm tra theo thø tù tõ cao ®Õn thÊp. B­íc 2: Ph©n chia thµnh hai nhãm, nhãm cao vµ nhãm thÊp. Trong mçi nhãm lÊy 27% häc sinh cã ®iÓm cao nhÊt vµ thÊp nhÊt. B­íc 3: Ghi tÇn sè tr¶ lêi ®óng cña häc sinh trong mçi nhãm. 2.2.2.1. X¸c ®Þnh ®é khã cña mçi c©u hái tr¾c nghiÖm (FV) §é khã cña mçi c©u hái ®­îc tÝnh b»ng tØ sè phÇn tr¨m sè häc sinh tr¶ lêi ®óng c©u hái tr¾c nghiÖm (thuéc 2 nhãm) trªn tæng sè häc sinh cña c¶ 2 nhãm. §HSP Hµ Néi 2 15 K 29A - Sinh Hoµng ThÞ H­¬ng Quúnh Kho¸ luËn tèt nghiÖp C«ng thøc tÝnh ®é khã cña mét c©u hái: Sè thÝ sinh tr¶ lêi ®óng (2 nhãm) FV = Tæng sè thÝ sinh (2 nhãm) Theo c«ng thøc trªn th× FV cµng nhá th× c©u hái ®­îc ®¸nh gi¸ lµ cµng khã vµ ng­îc l¹i. Thang ph©n biÖt ®é khã ®­îc qui ­íc nh­ sau: Víi c©u hái nh»m ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ cña häc sinh th× FV thuéc lo¹i c©u hái trung b×nh tøc lµ n»m trong kho¶ng 30% < FV < 70%. Trong ®ã ®é khã võa ph¶i tõ 50% tíi 60%. Ngoµi kho¶ng nµy lµ qu¸ khã hoÆc qu¸ dÔ cÇn chØnh l¹i ph­¬ng ¸n tr¶ lêi vµ sö dông mét c¸ch chän läc. 2.2.2.2. X¸c ®Þnh ®é ph©n biÖt cña mçi c©u hái (DI) §é ph©n biÖt lµ kh¶ n¨ng c©u hái tr¾c nghiÖm ph©n biÖt ®­îc n¨ng lùc kh¸c nhau gi÷a häc sinh kh¸ giái, häc sinh trung b×nh vµ häc sinh yÕu kÐm. §Ó ®¸nh gi¸ DI ng­êi ta lÊy tÇn sè tr¶ lêi ®óng cña nhãm cao trõ ®i tÇn sè tr¶ lêi ®óng cña nhãm thÊp. Chia hiÖu nµy cho sè ng­êi thuéc mét nhãm. C«ng thøc ®­îc ¸p dông ®Ó tÝnh ®é ph©n biÖt lµ: Sè thÝ sinh tr¶ lêi ®óng _ 27% cña (nhãm ®iÓm cao - nhãm ®iÓm thÊp) DI = Sè thÝ sinh cña mét nhãm _ 27% Thang ph©n biÖt ®­îc qui ­íc: C©u cã DI  0,19 cÇn lo¹i bá ngay ra khái bé c©u hái TNKQ. C©u cã 0,2  DI < 0,3 cã thÓ dïng nÕu chØnh söa l¹i c©u tr¾c nghiÖm. C©u cã DI  0,3 lµ c©u ®¹t sö dông. Mét c©u hái ®­îc gäi lµ ®¹t cã nghÜa lµ c¸c häc sinh kh¸ giái sÏ cã xu h­íng lµm bµi tèt h¬n c¸c häc sinh yÕu kÐm. 2.2.2.3. Ph©n tÝch nhiÔu Víi c©u MCQ th× c¸c ph­¬ng ¸n lùa chän, ph­¬ng ¸n nhiÔu ®ãng vai trß cùc kú quan träng. Cïng lµ mét c©u hái cã thÓ viÕt ®­îc nhiÒu c©u g©y nhiÔu kh¸c nhau. Ph­¬ng ¸n nhiÔu chÞu ¶nh h­ëng chñ quan cña ng­êi viÕt. §HSP Hµ Néi 2 16 K 29A - Sinh Hoµng ThÞ H­¬ng Quúnh Kho¸ luËn tèt nghiÖp §Ó lùa chän ®­îc nh÷ng ph­¬ng ¸n nhiÔu phï hîp ng­êi ta tiÕn hµnh ph©n tÝch nhiÔu thu mèi liªn hÖ ng­îc ®Ó kÞp thêi ®iÒu chØnh phÇn lùa chän cho chÝnh x¸c. Ph©n tÝch nhiÔu dùa vµo hai nguyªn t¾c: + Nguyªn t¾c 1: Mçi c©u tr¶ lêi ®óng ph¶i cã t­¬ng quan thuËn víi tiªu chÝ ®· ®Þnh. NghÜa lµ sè häc sinh tr¶ lêi ®óng ë nhãm cao ph¶i nhiÒu h¬n sè häc sinh tr¶ lêi ®óng ë nhãm thÊp. + Nguyªn t¾c 2: Mçi c©u tr¶ lêi sai ph¶i cã t­¬ng quan nghÞch víi tiªu chÝ ®· ®Þnh. NghÜa lµ sè häc sinh tr¶ lêi sai ë nhãm cao ph¶i Ýt h¬n sè häc sinh tr¶ lêi sai ë nhãm thÊp. Ngoµi hai nguyªn t¾c trªn th× ph­¬ng ¸n nhiÔu ph¶i cã ®é ph©n biÖt vµ ®é ph©n c¸ch cao. NÕu mét ph­¬ng ¸n kh«ng cã ®é ph©n biÖt hoÆc cã nh­ng ®é ph©n c¸ch qu¸ thÊp gi÷a nhãm giái vµ nhãm kÐm th× còng cÇn chØnh söa l¹i. NÕu ph­¬ng ¸n ®óng vµ mét ph­¬ng ¸n sai, cã tû lÖ häc sinh lùa chän ngang nhau th× rÊt cã thÓ ph­¬ng ¸n sai ë tr­êng hîp nµy còng lµ mét ph­¬ng ¸n ch×a kho¸. §HSP Hµ Néi 2 17 K 29A - Sinh Hoµng ThÞ H­¬ng Quúnh Kho¸ luËn tèt nghiÖp Ch­¬ng 3 KÕt qu¶ nghiªn cøu 3.1. KÕt qu¶ nghiªn cøu c©u hái tr¾c nghiÖm 3.1.1.BiÕn dÞ C©u 1: Trong di truyÒn, biÕn dÞ ®­îc chia thµnh: A. BiÕn dÞ tæ hîp vµ biÕn dÞ ®ét biÕn. B. BiÕn dÞ di truyÒn ®­îc vµ biÕn dÞ kh«ng di truyÒn ®­îc. C. BiÕn dÞ kiÓu gen vµ biÕn dÞ kiÓu h×nh. D. BiÕn dÞ ®ét biÕn vµ biÕn dÞ th­êng biÕn. C©u 2: §ét biÕn gen lµ: A. Sù ph¸t sinh alen míi. B. Sù biÕn ®æi 1 nu trong gen. C. Sù biÕn ®æi ë 1 cÆp hay 1 sè cÆp nuclª«tÝt trong gen. D. Sù thªm 1 cÆp nuclª«tit C©u 3: TÇn sè ®ét biÕn gen KH¤NG phô thuéc vµo: A. Lo¹i t¸c nh©n, c­êng ®é liÒu l­îng, nång ®é cña t¸c nh©n. B. §Æc ®iÓm cÊu tróc cña gen vµ thêi ®iÓm x¶y ra ®ét biÕn. C. §èi t­îng vµ thêi gian xö lý. D.§é bÒn cÊu tróc protªin do gen ®ã tæng hîp. C©u 4: §ét biÕn gen nµo sau ®©y KH¤NG di truyÒn qua sinh s¶n h÷u tÝnh? A. §ét biÕn giao tö. B. §ét biÕn xoma. C. §ét biÕn tiÒn ph«i D. §ét biÕn gen trong tÕ bµo chÊt. C©u 5: §ét biÕn tiÒn ph«i lµ ®ét biÕn x¶y ra ë: A. TÕ bµo sinh tinh vµ sinh trøng. B. Nh÷ng lÇn ph©n chia ®Çu tiªn cña hîp tö. §HSP Hµ Néi 2 18 K 29A - Sinh Hoµng ThÞ H­¬ng Quúnh Kho¸ luËn tèt nghiÖp C. Giao tö. D. TÕ bµo sinh d­ìng. C©u 6: Nh÷ng d¹ng ®ét biÕn gen th­êng g©y hËu qu¶ nghiªm träng nhÊt lµ: A. MÊt hoÆc thªm mét cÆp nucleotit. B. MÊt mét cÆp nucleotit vµ thay cÆp nucleotit nµy b»ng cÆp nucleotit kh¸c. C. §¶o vÞ trÝ gi÷a hai cÆp nucleotit. D. Thay cÆp nucleotit nµy b»ng cÆp nucleotit kh¸c vµ ®¶o vÞ trÝ gi÷a hai cÆp nucleotit C©u 7: Trong tr­êng hîp ®ét biÕn gen cÊu tróc d­íi ®©y, tr­êng hîp nµo hËu qu¶ lín nhÊt? A. MÊt 3 cÆp nuclª«tit ®Çu tiªn. B. MÊt 3 cÆp nuclª«tit cuèi cïng. C. MÊt 3 cÆp nuclª«tit ë gi÷a. D. Thay thÕ 1 cÆp nuclª«tit ë gi÷a. C©u 8: Tr×nh tù biÕn ®æi ®óng lµ: Tr×nh tù Nucleotit (Nu) cña gen  Tr×nh tù axit amin cña chuçi A. polypeptit  Tr×nh tù ribonucleotit(RN) cña tARN  BiÕn ®æi tÝnh tr¹ng. B. Tr×nh tù Nu cña gen  Tr×nh tù RN cña tARN  Tr×nh tù axit amin trong chuçi polypeptit  BiÕn ®æi tÝnh tr¹ng. C. Tr×nh tù RN cña gen  Tr×nh tù RN cña rARN  Tr×nh tù axit amin trong chuçi polypeptit  BiÕn ®æi tÝnh tr¹ng. D. Tr×nh tù Nu cña gen cÊu tróc  Tr×nh tù RN cña mARN  Tr×nh tù axit amin trong chuçi polypeptit  BiÕn ®æi tÝnh tr¹ng. C©u 9: C©u ®óng nhÊt vÒ hËu qu¶ cña ®ét biÕn gen lµ: A. §a sè ®ét biÕn gen cã lîi cho c¬ thÓ sinh vËt. §HSP Hµ Néi 2 19 K 29A - Sinh Hoµng ThÞ H­¬ng Quúnh Kho¸ luËn tèt nghiÖp B. §a sè ®ét biÕn gen cã h¹i cho c¬ thÓ sinh vËt. C. §a sè ®ét biÕn gen lµ cã h¹i hoÆc trung tÝnh. D. §ét biÕn gen cã lîi, cã h¹i vµ trung tÝnh lµ b»ng nhau. C©u 10:D¹ng ®ét biÕn gen kh«ng lµm thay ®æi tæng sè nucleotit vµ sè liªn kÕt hi®ro so víi gen ban ®Çu lµ: A: MÊt hoÆc lµm thay thÕ mét cÆp nucleotit cã cïng sè liªn kÕt hi®ro. B: Thay thÕ mét cÆp nucleotit vµ thªm mét cÆp nuclªotit. C: MÊt mét cÆp nuclªotit vµ ®¶o vÞ trÝ mét cÆp nuclªotit. D: §¶o vÞ trÝ mét cÆp nucleotit vµ thay thÕ mét cÆp nuclªotit cã cïng sè liªn kÕt hi®ro. C©u 11: §ét biÕn nhiÔm s¾c thÓ (NST) gåm: A. §ét biÕn ®a béi vµ ®ét biÕn dÞ béi. B. §ét biÕn lÆp ®o¹n vµ ®ét biÕn ®¶o ®o¹n. C. §ét biÕn sè l­îng vµ ®ét biÕn cÊu tróc NST. D. §ét biÕn ®a béi ch½n vµ ®ét biÕn ®a béi lÎ. C©u 12: §ét biÕn cÊu tróc nhiÔm s¾c thÓ lµ qu¸ tr×nh: A. Thay ®æi thµnh phÇn pr«tªin trong nhiÔm s¾c thÓ. B. Ph¸ huû mèi liªn kÕt gi÷a pr«tªin vµ ADN cña NST. C. BiÕn ®æi ADN t¹i mét ®iÓm nµo ®ã trªn NST. D. Thay ®æi c¸ch s¾p xÕp c¸c locut gen hoÆc mÊt mét sè gen trªn NST. C©u 13:Trong mét NST, ®ét biÕn cÊu tróc nµo d­íi ®©y Kh«ng lµm mÊt hoÆc thªm vËt chÊt di truyÒn: A. §¶o ®o¹n vµ chuyÓn ®o¹n trªn 1 NST. B. LÆp ®o¹n vµ chuyÓn ®o¹n. C. MÊt ®o¹n vµ ®¶o ®o¹n trªn 1 NST. D. ChØ cã ®¶o ®o¹n trªn 1 NST. §HSP Hµ Néi 2 20 K 29A - Sinh