Tài liệu bình những tác phẩm thơ nổi tiếng

BÒNH NHÛÄNG TAÁC PHÊÍM THÚ NÖÍI TIÏËNG 1 Mucå lucå Möåt baâi thú xuên cuãa Nguyïîn Du ...................................................................3 Nguyïîn Bñnh - Nhaâ thú mang höìn quï àêët Viïåt ...............................................6 Àúåi chúâ .........................................................................................................9 Nhùæn nhuã cuãa Vuä Àònh Minh........................................................................13 ”Thïì non nûúác” cuãa Taãn Àaâ .........................................................................16 Töëng biïåt haânh cuãa Thêm Têm..................................................................... 25 Soáng............................................................................................................34 Loâng anh laâm bïën thu...................................................................................36 Ngú ngêín trûúác “Buöíi àêìu... ngú ngêín” cuãa Nguyïîn Nhên Phong.................. 39 Möåt lêìn àoåc thú cuãa ngûúâi baån vaâ caãm xuác....................................................43 Cö Têëm àaä vaâo cung vua cuãa Nguyïîn Hûäu Quyá ............................................45 Àöi caãm nhêån vïì baâi thú “Nùæng múái” cuãa Lûu Troång Lû ...............................50 Vïì àùåc àiïím nghïå thuêåt àùng àöëi trong thú Kiïìu ...........................................54 Chêët Huïë trong “Maâu thúâi gian”...................................................................56 “Töi nhúá” cuãa X.Ïxïnhin .............................................................................58 http://www.ebooks.vdcmedia.com BÒNH NHÛÄNG TAÁC PHÊÍM THÚ NÖÍI TIÏËNG 2 Em vêîn nhû ngaây xûa...................................................................................63 “Cûá phaãi laâ em” cuãa Xuên Diïåu ....................................................................66 “Êm thêìm” cuãa Nguyïîn Quang Haâ ...............................................................70 Söë thûåc vaâ söë aão trong thú ............................................................................74 Em vïì laâm dêu... cuãa Khaánh Nguyïn ............................................................76 Baâi thú Qua nhaâ cuãa Nguyïîn Bñnh................................................................79 ”Bïình böìng cho túái mai sau” - Baâi thú tònh rêët laå cuãa Hoaâng Phuã Ngoåc Tûúâng ...................................................................................................................83 Viïët cho con gaái cuãa Nguyïîn Thõ Höìng Ngaát ................................................88 Ngûúâi Phaáp àoåc thú Höì Xuên Hûúng............................................................92 Têm sûå naâng Thuáy Vên ................................................................................95 Àïm Haâ Nöåi, nhúá .......................................................................................100 Thú xuên Nguyïîn Bñnh ..............................................................................105 Xa vùæng quaá............................................................................................... 110 Baâi thú tùång vúå cuãa Höì Dzïënh....................................................................112 Tiïëng cuöëc.................................................................................................115 Vïì baâi thú "Khöng àïì" cuãa Önga Becgön....................................................120 http://www.ebooks.vdcmedia.com BÒNH NHÛÄNG TAÁC PHÊÍM THÚ NÖÍI TIÏËNG 3 Mötå baâ i thú xuên cuaã Nguyïn î Du Nguyïî n Du laâ ngûúâi ñt laâm thú xuên. Trong söë 250 baâi thú chûä Haán cuãa öng thò chó coá ba, böën baâi viïët vïì muâa xuên, chñnh xaác hún laâ noái nöîi loâng cuãa öng khi muâa xuên àïën. Hêìu hïët nhûäng baâi naây àïìu viïët trong "mûúâi nùm gioá buåi" öng söëng úã quï vúå Thaái Bònh tûâ nùm 1786 àïën nùm 1796, tûác laâ tûâ khi öng 21 tuöíi àïën nùm 31 tuöíi. Nguyïîn Du ñt coá thú vui, thú viïët khi xuên vïì cuäng thêëm àêîm nöîi buöìn. Ta haäy àoåc möåt trong nhûäng baâi thú xuên àoá: Xuên daå Hùæc daå thiïìu quang haâ xûá têìm? Tiïíu song khai xûá liïîu êm êm Giang höì bïånh àaáo kinh thúâi cûäu Phong vuä xuên tuây nhêët daå thêm Kyå lûä àa niïn àùng haå lïå Gia hûúng thiïn lyá nguyïåt trung têm Nam Àaâi thön ngoaåi Long Giang thuãy Nhêët phiïën haân thanh töëng cöí cêm (kim) Dõch nghôa: Àïm xuên Trúâi töëi àen, tòm àêu thêëy caãnh xuên tûúi saáng. Qua khuön cûãa söí nhoã, chó thêëy boáng liïîu êm u. Trong bûúác giang höì, laåi phaãi nùçm bïånh lêu ngaây, cuöåc http://www.ebooks.vdcmedia.com BÒNH NHÛÄNG TAÁC PHÊÍM THÚ NÖÍI TIÏËNG 4 àúâi coá khaác gò vïì xuên theo mûa gioá chòm trong boáng àïm. Úà àêët khaách lêu nùm, ngöìi dûúái boáng àeân maâ rúi lïå. Quï hûúng xa nghòn dùåm boáng trùng vêîn úã trong loâng. Úà quï, phña ngoaâi thön Nam Àaâi, tiïëng soáng doâng söng Long Giang vêîn laånh lûuâng tiïîn àûa kim cöí (Theo baãn phiïn êm vaâ dõch nghôa cuãa Nguyïîn Thaåch Giang vaâ Trûúng Chñnh). Dõch thú: Àïm xuên Àïm àen naâo thêëy aánh xuên Trûúác song, boáng liïîu êm êm möåt vuâng Giang höì, bïånh têåt haäi huâng Xuên mang mûa gioá vïì cuâng àïm sêu Dûúái àeân lûä khaách rúi chêu Trùng quï ngaân dùåm nhoái àau loâng naây Long Giang bïn xoám Nam Àaâi Tiïëng con soáng laånh tiïîn hoaâi cöí kim. Àoåc baâi thú naây ta liïn tûúãng àïën nöîi buöìn trong "Xuên tha hûúng" cuãa Nguyïîn Bñnh. Khaác laâ Nguyïîn Bñnh trang traãi nöîi buöìn nhúá lïn 100 cêu thú, coân Nguyïîn Du cö àuác laåi trong taám cêu, maâ ngûúâi àoåc hiïíu khaá tûúâng têån nöîi loâng taác giaã. Muâa xuên àöëi vúái moåi ngûúâi laâ àeåp vaâ vui, thò vúái Nguyïîn Du nhûäng nùm söëng nhúâ úã quï vúå, àïm xuên maâ chùèng thêëy xuên àêu, chó thêëy tùm töëi, tûâ boáng àïm àen àïën boáng liïîu êm u, chó thêëy mûa gioá êåp túái khi öng bïånh têåt vaâ nhúá nhaâ. Baâi thú taám cêu àûúåc chia ra hai phêìn àïìu àùån: böën cêu àêìu noái chuyïån àïm xuên buöìn trïn quï ngûúâi. Böën cêu tiïëp theo noái caãnh nhúá quï. Baån àoåc coá thïí hoãi rùçng: Taåi sao úã quï vúå maâ àaåi thi haâo cuãa chuáng ta buöìn àïën vêåy? Thûá nhêët, vò caái taång vöën dïî buöìn, loâng thûúâng "ngöín ngang trùm möëi" cuãa öng. Thûá hai, öng vïì úã mûúâi nùm quï vúå trong möåt hoaân caãnh àùåc biïåt: Nùm 1786, hai ngûúâi anh cuãa Nguyïîn Du laâ Nguyïîn Khaãn vaâ Nguyïîn Àiïìu lêìn lûúåt qua àúâi, Nguyïîn Huïå tiïën vaâo Thùng Long (lêìn thûá nhêët), Nguyïîn Du vïì quï vúå úã Thaái Bònh laâ àïí laánh naån. http://www.ebooks.vdcmedia.com BÒNH NHÛÄNG TAÁC PHÊÍM THÚ NÖÍI TIÏËNG 5 Ta biïët rùçng, Nguyïîn Du sinh ra vaâ lúán lïn úã Thùng Long, quï Tiïn Àiïìn, Nghi Xuên. Öng chó söëng úã àêy tûâ nùm 1780 àïën 1783; vaâ tûâ nùm 1796 àïën 1802. Nhû vêåy, trûúác mûúâi nùm söëng úã Thaái Bònh, öng chó múái söëng úã Tiïn Àiïìn ba nùm maâ thöi. Thïë nhûng khi buöìn nhúá, öng khöng nhúá vïì Thùng Long vúái söng Nhõ Haâ maâ nhúá Tiïn Àiïìn vúái doâng Long Giang, hoùåc Long Vô. Quïë Giang laâ tïn söng Lam chaãy qua quï öng thúâi êëy. Àïm xuên ngöìi úã Thaái Bònh maâ mùæt nhû thêëy àûúåc vêìng trùng quï nhaâ, tai nhû nghe àûúåc tiïëng soáng laånh cuãa söng Long Giang tiïîn àûa kim cöí. Maâ quï nhaâ öng nhûäng nùm àoá, anh em ly taán möîi ngûúâi möåt phûúng nhû öng àaä viïët: "Höìng Lônh vö gia huynh àïå taán", öng coá muöën trúã vïì cuäng chùèng biïët nûúng tûåa vaâo àêu! Nguyïîn Du thên giaâ trûúác tuöíi, maái àêìu baåc súám, nöîi buöìn thûúâng trûåc trong loâng. Muâa xuên laâm cho öng buöìn hún, nhúá nhaâ nhiïìu hún nïn thú öng cuäng buöìn hún. Àoá cuäng laâ àiïìu khaác nhau giûäa thú xuên cuãa Àaåi thi haâo ngaây êëy vúái thú xuên trïn caác trang baáo cuãa chuáng ta bêy giúâ!. Vûúng Troång http://www.ebooks.vdcmedia.com BÒNH NHÛÄNG TAÁC PHÊÍM THÚ NÖÍI TIÏËNG 6 Nguyïîn Bñnh - Nhaâ thú mang hön ì qu ï àêë t Viïå t Trïn thi àaân Viïåt Nam, Nguyïîn Bñnh nhû möåt vò sao saáng trong thúâ i kyâ thú múái 1932-1945. Öng laâm thú tûâ nùm 13 tuöíi. Baâi thú cuãa öng àûúåc àùng baáo àêìu tiïn laâ baâi Cö haái mú: "Cö haái mú úi, cö gaái úi Chùèng traã lúâi nhau lêëy möåt lúâi Cûá lùång röìi ài, röìi khuêët boáng Rûâng mú hiu hùæt laá mú rúi". Nùm 1937, Nguyïîn Bñnh gûãi têåp thú Têm höìn töi dûå thi vaâ àaä àûúåc giaãi thûúãng cuãa Tûå lûåc vùn àoaân. Tûâ àoá öng liïn tiïëp coá thú in trïn nhiïìu baáo chñ. Coá thïí noái, öng laâ möåt trong nhûäng cêy buát viïët sung sûác nhêët thúâi bêëy giúâ. Chó trong 3 nùm öng àaä cho ra àúâi 7 têåp thú: Têm höìn töi (1940), Hûúng cöë nhên (1941), Ngûúâi con gaái úã lêìu hoa (1942), Mûúâi hai bïën nûúác (1942), Mêy têìn (1942), vaâ taác phêím àûúåc chuá yá nhêët laâ Lúä bûúác sang ngang. Trúã laåi thúâi kyâ àêìu tiïn cuãa thú múái, nhiïìu nhaâ thú Viïåt Nam khaác àang maãi mï tòm toâi àïí vúái túái caái höìn cuãa thú hiïån àaåi vaâ phong thaái cuãa thú phûúng Têy thò Nguyïîn Bñnh vêîn mú möång say mï vúái höìn quï, caãnh quï möåc maåc úã Viïåt Nam. Chñnh vò thïë maâ ngûúâi ta thûúâng goåi Nguyïîn Bñnh laâ nhaâ thú cuãa tònh quï, chên quï vaâ höìn quï. Nhaâ phï bònh vùn hoåc Phaåm Xuên Nguyïn nhêån xeát: Khi noái vïì Nguyïîn Bñnh, àêìu tiïn phaãi khùèng àõnh öng laâ möåt nhaâ thú múái. Nhûng khi noái lúâi thên http://www.ebooks.vdcmedia.com BÒNH NHÛÄNG TAÁC PHÊÍM THÚ NÖÍI TIÏËNG 7 thiïët vïì öng, ngûúâi ta thûúâng thïm möåt àõnh ngûä nûäa vaâo àoá laâ nhaâ thú chên quï. Àõnh ngûä àoá laâ möåt àùåc sùæc, neát riïng cuãa nhaâ thú. Öng laâ möåt ngûúâi àaä ra söëng úã thaânh thõ maâ coân ngoaái laåi vïì thön quï, tiïëc nuöëi thön quï nhû möåt sûå gùæn kïët giûäa hiïån àaåi vaâ quaá khûá. Caái höìn quï êëy nñu giûä trong öng nhû möåt kyá ûác, àiïìu àoá laâm cho thú Nguyïîn Bñnh àaåt àïën mûác phöí cêåp. Nïëu noái vïì sûå phöí cêåp thò thú Nguyïîn Bñnh àaåt túái sûå phöí cêåp nhêët trong söë nhûäng thi nhên Viïåt Nam. Nhaâ vùn Tö Hoaâi, baån cuâng thúâi Nguyïîn Bñnh kïí rùçng: Nguyïîn Bñnh laâ con ngûúâi cuãa caác xûá àöìng, cuãa caái diïìu giêëy, cuãa daân hoa lyá, cuãa mûa thûa, mûa buåi giûäa moåi cöng viïåc laâm ùn vêët vaã sûúng nùæng. Búãi àoá laâ cöët loäi cuöåc àúâi vaâ têm höìn thú Nguyïîn Bñnh. Quï hûúng laâ têët caã vaâ cuäng laâ núi in àêåm dêëu VÏËT ÀÚÂI MÒNH. Úà Nguyïîn Bñnh, quï hûúng laâ hònh boáng àêët nûúác, nhûäng núi anh àaä àùåt chên vúái vö vaân kyã niïåm. Sûác maånh saáng taåo cuãa Nguyïîn Bñnh cuäng tûâ núi àöìng chiïm truäng trùæng trúâi, trùæng nûúác naây. Öng Tö Hoaâi coân kïí: Nguyïîn Bñnh biïët laâm thú tûâ thuúã beá. Vûâa thuöåc mùåt chûä àaä àoåc ra thú. Nhûäng baâi thú hay nhêët cuäng laâ nhûäng baâi thú àêìu tiïn êëy. Thêåt roä úã Nguyïîn Bñnh, khi nùng khiïëu trong thú àûúåc khúi tûâ cuöåc söëng chên thûåc, lyá trñ vaâ baãn nùng nhaâ thú hoaâ möåt têëm loâng. Hêìu nhû nhûäng ai laâ ngûúâi Viïåt Nam àïìu thuöåc nùçm loâng àöi ba cêu thú cuãa Nguyïîn Bñnh trong caác baâi haát ru nhû Lúä bûúác sang ngang, Ngûúâi haâng xoám, Cö haái mú, Chên quï... Riïng vïì muâa xuên, nhaâ thú àaä daânh rêët nhiïìu tûá thú cho àïì taâi naây nhû Muâa xuên xanh, Nhaåc xuên, Rûúåu xuên, Thú xuên, Mûa xuên, Xuên tha hûúng, Xuên vïì... Muâa xuên, ai cuäng biïët, cuäng àûúåc thûúãng thûác vaâ chûáng kiïën, song chó coá Nguyïîn Bñnh bùçng caái nhòn tinh tïë, say àùæm, öng àaä nhêån ra caái höìn quï êín chûáa trong thiïn thiïn, öng àaä viïët vïì muâa xuên möåt caách tûå nhiïn nhû thïí àoá laâ àiïìu têët yïëu: "Muâa xuên laâ caã möåt muâa xanh Giúâi úã trïn cao, laá úã caânh Lûuáa úã àöìng töi vaâ lûuáa úã Àöìng naâng vaâ lûuáa úã àöìng anh"... hay: "Bûäa êëy mûa xuên phúi phúái bay http://www.ebooks.vdcmedia.com BÒNH NHÛÄNG TAÁC PHÊÍM THÚ NÖÍI TIÏËNG 8 Hoa xoan lúáp lúáp ruång vúi àêìy"... Nhûäng caãnh laâng quï trong thú Nguyïîn Bñnh khöng dûâng laåi úã mûác àöå miïu taã maâ bao giúâ cuäng coá höìn, laâm rung àöång ngûúâi àoåc. Nhûäng thön Àoaâi, thön Àöng, con àoâ bïën nûúác, giaân trêìu haâng cau, giêåu muâng tûúi, khung cûãi... àïìu nhû noái lïn tiïëng noái cuãa trai gaái yïu nhau. Caái tònh úã àêy àïìu nhúâ caãnh noái höå nhû caách trao duyïn cuãa ca dao truyïìn thöëng Viïåt Nam: "Thön Àoaâi ngöìi nhúá thön Àöng Möåt ngûúâi chñn nhúá mûúâi mong möåt ngûúâi"... hay: "Nhaâ naâng úã caånh nhaâ töi Caách nhau caái giêåu muâng tûúi xanh rúân"... Phên tñch vïì nghïå thuêåt àöåc àaáo trong thú Nguyïîn Bñnh, nhaâ phï bònh vùn hoåc Phaåm Xuên Nguyïn nhêån xeát, thú Nguyïîn Bñnh viïët phêìn lúán laâ nhûäng baâi lûuåc baát. Gioång àiïåu àoá khiïën cho ngûúâi ta dïî thuöåc, dïî caãm. Múã miïång ra laâ coá thïí àoåc ngay àûúåc möåt cêu thú cuãa Nguyïîn Bñnh. Àoá chñnh laâ caách àïí thú Nguyïîn Bñnh ài vaâo loâng ngûúâi. Nïëu nhû coá möåt cuöåc bònh choån thú Viïåt Nam àïí laåi cho thïë hïå mai sau thò nhiïìu ngûúâi cho rùçng caã hai nhaâ thú Viïåt Nam laâ Haân Mùåc Tûã vaâ Nguyïîn Bñnh àïìu cuâng nhau chuyïín giao thïë hïå àûúåc. Nïëu Haân Mùåc Tûã àaåt àïën caái cao siïu, caái kyâ diïåu cuãa thú thò Nguyïîn Bñnh àaåt àûúåc sûå rung àöång phöí cêåp, sûå lay àöång loâng ngûúâi. Caái giaãn dõ bònh thûúâng, song khöng keám phêìn sêu xa, dûúái goác àöå nghiïn cûáu vùn hoåc. Nguyïîn Bñnh laâ nhaâ thú chên quï - coá thïí moåi àõnh ngûä khöng thïí ca ngúåi hïët vïì öng nhûng öng laâ möåt trong nhûäng nhaâ thú coá sûác söëng lêu bïìn trong têm trñ ngûúâi Viïåt Nam. Coá thïí noái khöng quaá lïn rùçng coân ngûúâi Viïåt, coân dên Viïåt, thú Nguyïîn Bñnh seä coân sûác söëng. Búãi vò noá laâ möåt maãng höìn quï cuãa dên Viïåt. Trong baâi Chên quï, Nguyïîn Bñnh àaä viïët: "Hoa chanh núã giûäa vûúân chanh Thêìy u mònh vúái chuáng mònh chên quï".../. http://www.ebooks.vdcmedia.com BÒNH NHÛÄNG TAÁC PHÊÍM THÚ NÖÍI TIÏËNG Àúiå chúâ Chùæc gò anh àïën höm nay Maâ em cûá àúåi, taân ngaây, trùæng àïm Hïët ài ra cûãa ngoáng nhòn Vaâo nhaâ ngöìi xuöëng àûáng lïn thêîn thúâ. Chùæc gò anh àïën bêy giúâ Traâ pha àïí nguöåi, nhaåt múâ võ hûúng Chùæc gò? Maâ daå cûá thûúng Cûá day dûát nöîi vêën vûúng trong loâng Àaä yïu, yïu àïën vö cuâng Àaä thûúng, thûúng àïën naát loâng vò nhau Chùæc gò? Àaä chùæc gò àêu! Höm nay vaâ caã ngaây sau EM CHÚÂ... (Vuä Thõ Khûúng) Lúâi bònh http://www.ebooks.vdcmedia.com 9 BÒNH NHÛÄNG TAÁC PHÊÍM THÚ NÖÍI TIÏËNG 10 Tûâ xûa àïën nay, vùn hoåc Cöí, Kim, Àöng, Têy noái àïën sûå khùæc khoaãi àúåi chúâ khaá nhiïìu. Tònh yïu chaáy boãng thûúâng ài liïìn vúái mong ngoáng, àúåi chúâ laâ leä têët nhiïn. Baâi thú Àúåi chúâ... cuãa Vuä Thõ Khûúng in trong têåp "100 baâi thú tònh choån loåc" do Nhaâ xuêët baãn Giaáo duåc êën haânh nùm 1997 laâ möåt trong nhûäng baâi nhû vêåy. Baâi thú thïí hiïån sûå àúåi chúâ àïën moân moãi theo thúâi gian, nùm thaáng cuãa traái tim ngûúâi phuå nûä àang yïu "naát loâng vò nhau". Àêy laâ möåt trong nhûäng baâi thú tònh àùåc sùæc cuãa thú ca Viïåt Nam. Chùæc gò anh àïën höm nay Maâ em cûá àúåi taân ngaây trùæng àïm Hïët ài ra cûãa ngoáng nhòn Vaâo nhaâ ngöìi xuöëng àûáng lïn thêîn thúâ. Baâi thú múã ra vúái têm traång bùn khoùn dùçn vùåt àïën chaáy loâng, chaáy daå "chùæc gò anh àïën". Mùåc duâ coá heån trûúác hay khöng heån trûúác, duâ anh coá àïën hay khöng àïën, tònh caãm cuãa em vêîn lûuön hûúáng túái anh, àúåi anh àïën "taân ngaây trùæng àïm". Ngay tûâ àêìu baâi thú, thúâi àiïím em àúåi chúâ àaä àûúåc xaác àõnh "höm nay". Noái laâ höm nay nhûng cuäng coá thïí hiïíu höm naâo cuäng vêåy. Höm nay laâ thúâi àiïím múái nhêët vaâ cuäng laâ sûå múã àêìu. Têm traång, cûã chó àúåi chúâ àûúåc taác giaã diïîn taã rêët chñnh xaác: ngoáng nhòn, ngöìi xuöëng àûáng lïn, thêîn thúâ... Caách diïîn taã naây phaãng phêët maâu sùæc caách diïîn taã cuãa vùn hoåc dên gian: "Ra ngoä maâ tröng, baån thúâi khöng thêëy baån" vûâa giaãn dõ, chên thûåc laåi vûâa vö cuâng sêu sùæc. Chùæc gò anh àïën bêy giúâ Traâ pha àïí nguöåi, nhaåt múâ võ hûúng Chùæc gò? Maâ daå cûá thûúng Cûá day dûát nöîi vêën vûúng trong loâng. Thúâi gian àaä thu heåp tûâ "höm nay" úã àêìu baâi thú nay laâ "bêy giúâ". Sûå àúåi chúâ cuãa em àöëi vúái anh traãi daâi theo thúâi gian nùm thaáng. Thúâi gian àûúåc thu heåp vaâ cuäng laâ thu heåp khoaãng caách giûäa anh vúái em. http://www.ebooks.vdcmedia.com BÒNH NHÛÄNG TAÁC PHÊÍM THÚ NÖÍI TIÏËNG 11 Em vöën laâ ngûúâi cêín thêån, chu àaáo, nhiïåt tònh, yïu thûúng anh nhiïìu, em laåi caâng cêín thêån, chu àaáo nhiïåt tònh hún. Caái gaåt taân trïn baân khöng möåt àöëm thuöëc chaáy àoã. Em chuêín bõ pha traâ sùén àïí àúåi anh hûúng àaä laånh, nûúác àaä nguöåi tûâ bao giúâ, chó coá tònh em vúái sûå àúåi chúâ anh laâ khöng bao giúâ nguöåi laånh. Àúåi chúâ... cuãa Vuä Thõ Khûúng àûúåc saáng taác bùçng thïí thú lûuåc baát. Àiïìu àaáng chuá yá laâ nhaâ thú coá duång yá nghïå thuêåt khi taách cêu 6 tiïëng thaânh 2 doâng thú Chùæc gò? Maâ daå cûá thûúng Cûá day dûát nöîi vêën vûúng trong loâng. Cêu hoãi "Chùæc gò?" xoaáy sêu vaâo loâng ngûúâi àoåc. Cêu hoãi naây nhû coá àiïìu gò vûâa hy voång laåi vûâa thêët voång, vûâa yïu thûúng laåi pha chuát giêån húân dõu daâng. Nhiïìu ngûúâi cho rùçng phuå nûä laâ phaái yïëu, phaái àeåp. Àiïìu àoá hiïín nhiïn röìi! Nhûng phuå nûä quyïët khöng phaãi laâ phaái yïëu. Noái caách khaác phuå nûä laâ phaái maånh trong caái veã bïì ngoaâi höìn nhiïn dõu daâng maâ moåi ngûúâi tûúãng laâ yïëu àuöëi. Àïí diïîn àaåt sûå sêu sùæc, maånh meä tònh caãm cuãa ngûúâi phuå nûä coá leä khoá coá caách diïîn àaåt naâo hún: Àaä yïu, yïu àïën vö cuâng Àaä thûúng thûúng àïën naát loâng vò nhau. Tònh yïu thûúng cuãa con ngûúâi thuöåc phaåm truâ trûâu tûúång. Taác giaã àaä thaânh cöng trong viïåc diïîn taã phaåm truâ trûâu tûúång trúã nïn cuå thïí nhêët àïí ngûúâi àoåc dïî hònh dung, dïî caãm nhêån. Cùåp lûuåc baát kïët thuác baâi thú: Chùæc gò? Àaä chùæc gò àêu! Höm nay vaâ caã ngaây sau http://www.ebooks.vdcmedia.com BÒNH NHÛÄNG TAÁC PHÊÍM THÚ NÖÍI TIÏËNG 12 Em chúâ... Möåt lêìn nûäa cêu hoãi chùæc gò àûúåc lêåp laåi. Viïët vaâ àoåc nhû nhau, nhûng lêìn naây cêu hoãi àaä mang nöåi dung yá nghôa khaác. Theo töi cêu hoãi lêìn naây nghiïng vïì hûúáng khùèng àõnh, giaãi thñch, phên bua. Vaâ cuäng chñnh vò thïë maâ traái tim ngûúâi phuå nûä trúã nïn nhên vùn vaâ võ tha hún. Phaãi chùng em muöën phên bua àiïìu naây: Anh khöng àïën àûúåc vúái em "höm nay" hay "bêy giúâ" chùæc anh bêån cöng viïåc chung nhiïìu lùæm. Em khöng thïí tin vaâ khöng bao giúâ tin anh àaä thay loâng àöíi daå, phai nhaåt àöëi vúái em. Anh khöng àïën vúái em "höm nay" hoùåc ngay "bêy giúâ" nhûng thúâi gian coân daâi, anh seä àïën vúái em bùçng caã cuöåc àúâi. Möåt lêìn nûäa cêu 6 tiïëng vaâ lêìn naây thïm cêu 8 tiïëng àûúåc taách thaânh hai doâng thú, sûå saáng taåo naây àaä àaåt àûúåc hiïåu quaã nghïå thuêåt cao. Lúâi nhû ngheån ngaâo, quùån thùæt, húân döîi laåi vûâa khùèng àõnh maånh meä nhû dao cheám àaá: "Em chúâ...". Nhan àïì baâi thú laâ "Àúåi chúâ..." cêu kïët laâ "Em chúâ..." Baâi thú àûúåc kïët cêëu theo löëi voâng troân kheáp kñn àïí nhùçm têåp trung thïí hiïån tònh yïu son sùæc thuyã chung trûúác sau nhû möåt cuãa ngûúâi phuå nûä. Vuä Thõ Khûúng àaä vêån duång linh hoaåt thïí thú luåc baát, chûáng toã taác giaã àaä coá nhiïìu suy nghô, duång cöng àïí àaåt hiïåu quaã nghïå thuêåt cao nhêët. Tònh caãm cuãa ngûúâi phuå nûä àang yïu trong thú Vuä Thõ Khûúng vûâa kñn àaáo, tïë nhõ, dõu daâng, laåi vûâa söi nöíi maånh meä vaâ vö cuâng sêu sùæc. Nguyïîn Àûác Têm http://www.ebooks.vdcmedia.com BÒNH NHÛÄNG TAÁC PHÊÍM THÚ NÖÍI TIÏËNG 13 ”Nhùn æ nhu”ã cuaã Vuä Àònh Minh Anh àûâng noái gò thïm nheá àïí em tûå biïët thò hún Em súå nhûäng lúâi hoa myä maâ àúâi thò laåi giaãn àún Muâa xuên coá noái gò àêu maâ laá, maâ chöìi cûá biïëc Maâ hoa cûá tûúi thùæm thiïët maâ trúâi cûá thùm thùèm xanh Àûâng noái gò thïm nheá anh chuáng mònh bïn nhau tin cêåy Tònh yïu nhû muâa xuên êëy lùång thêìm tûúi töët cho nhau (Vuä Àònh Minh) Coá thïí noái, sûå gùæn kïët trong tònh yïu cuãa möîi ngûúâi vúái nhau, giûäa hai têm höìn vúái nhau chñnh laâ sûå giao caãm, sûå àöìng àiïåu hay sûå hoaâ húåp tûâ sêu kñn bïn trong. Ngûúâi naây yïu ngûúâi kia búãi vò hoå tòm thêëy möåt nûãa kia nhûäng gò hoå http://www.ebooks.vdcmedia.com BÒNH NHÛÄNG TAÁC PHÊÍM THÚ NÖÍI TIÏËNG 14 àang thiïëu, àang khao khaát, laâ nhûäng caái maâ hoå caãm thêëy quyá vaâ trên troång. Cho nïn sûå biïíu löå cuãa tònh yïu khöng àún giaãn chó dûâng laåi úã giaá trõ cuãa lúâi noái maâ sêu sùæc hún laâ úã chñnh haânh vi. Coá leä àêëy cuäng laâ nhûäng gò nhaâ thú Vuä Àònh Minh muöën gûãi gùæm trong baâi thú "Nhùæn nhuã"- qua lúâi thò thêìm cuãa traái tim möåt ngûúâi phuå nûä àa caãm, tinh tïë: Anh àûâng noái gò thïm nheá àïí em tûå biïët thò hún Em súå nhûäng lúâi hoa myä maâ àúâi thò laåi giaãn àún Àaä yïu nhau thò duâ ñt duâ nhiïìu cuäng àaä hiïíu nhau, biïët àûúåc àöi chuát vïì nhau. Nhûäng yïëu töë àïí laâm nïn sûå hiïíu nhau êëy khöng phaãi thïí hiïån bùçng lúâi, bùçng ngön ngûä, tûác laâ caái hiïín ngön böåc löå ra bïn ngoaâi maâ cöët yïëu phaãi thöng qua sûå caãm nhêån vïì nhau bùçng giaác quan bïn trong (laâ sûå nhêån thûác tûå giaác): "Àïí em tûå biïët thò hún". Nhûäng lúâi hoa myä, nhûäng lúâi coá caánh chó ru nguã àûúåc con ngûúâi trong giêy laát trong khi phêìn lúán cuöåc àúâi con ngûúâi laâ thûác, laâ vêån àöång. Caái hònh thûác hoa myä bïn ngoaâi chó nhû böng hoa khoaác têëm aáo maâu rûåc rúä maâ laåi vö hûúng, duå ong bûúám àïën nhûng chùèng thïí giûä àûúåc ong bûúám. Caái ong bûúám cêìn khöng phaãi úã maâu sùæc maâ úã phêìn nhuyå ngoåt ngaâo. Caái laâm nïn tònh yïu khöng phaãi úã sûå hoa ngön maâ nhúâ úã veã àeåp bïn trong cuãa têm höìn- laâ caái cöët tuyã laâm nïn sûå hoaâ húåp àöìng àiïåu. Cuäng nhû: Muâa xuên coá noái gò àêu maâ laá, maâ chöìi cûá biïëc Maâ hoa cûá tûúi thùæm thiïët maâ trúâi cûá thùm thùèm xanh. Böën cêu thú laâ möåt khoaãng lùång cuãa têm höìn, laâ phuát giêy tônh laåi tûâ trong sêu thùèm àïí nhêån thûác chên lyá cuöåc söëng. Muâa xuên laâ biïíu hiïån cuãa thúâi gian. Sûå thïí hiïån mang tñnh chêët àõnh hònh nïn muâa xuên úã àêy khöng phaãi laâ nhûäng thuöåc tñnh cuãa thúâi gian maâ laåi úã khöng gian. Khöng gian laâm nïn muâa xuên qua sùæc xanh biïng biïëc cuãa laá, cuãa chöìi, qua veã tûúi thùæm nhuêìn nhuyå cuãa hoa, qua maâu xanh thùm thùèm cuãa bêìu trúâi. Lêëy khöng gian àïí àõnh hònh nïn http://www.ebooks.vdcmedia.com BÒNH NHÛÄNG TAÁC PHÊÍM THÚ NÖÍI TIÏËNG 15 thúâi gian, laâm nïn möåt muâa trong nùm. Vêåy lêëy gò àïí àõnh hònh nïn tònh yïu?. Böën cêu thú cuöëi àaä laâm roä àiïìu naây: Àûâng noái gò thïm nheá anh chuáng mònh bïn nhau tin cêåy Tònh yïu nhû muâa xuên êëy lùång thêìm tûúi töët cho nhau Coá thïí thêëy ngûúâi con gaái úã àêy mang möåt têm höìn nhaåy caãm vaâ rêët sêu sùæc, àùçm thùæm tònh caãm vaâ lyá trñ phên minh. Traái tim cö thò thêìm nhùæn nhuã vúái ngûúâi yïu bùçng sûå rung caãm nheå nhaâng, tha thiïët. Tònh yïu cuãa chuáng ta khöng cêìn phaãi diïîn giaãi nhiïìu lúâi, chó cêìn chuáng ta úã bïn nhau bùçng sûå tin cêåy, bùçng loâng chung thuyã, lùång thêìm chùm soác vun veán cho tònh yïu cuãa nhau trúã nïn tûúi töët. Tònh yïu trúã nïn ngûúâi baån àûúâng vônh viïîn cuãa cuöåc àúâi hai chuáng ta, nêng àúä cho chuáng ta trong nhûäng lûuác khoá khùn vaâ êu lo cuãa cuöåc söëng. Àêëy múái laâ àiïìu laâm nïn yá nghôa, laâm nïn giaá trõ cuãa tònh yïu. Nheå nhaâng maâ da diïët, àùçm thùæm vaâ lùæng sêu, baâi thú "Nhùæn nhuã" àaä caãm hoaá cho têm höìn möîi ngûúâi trúã vïì vúái àuáng nghôa cuãa hai chûä tònh yïu cuäng nhû nhûäng gò Hilari tûâ thúâi La Maä àaä nhêån xeát: "Tònh yïu laâ moán quaâ quyá nhêët maâ con ngûúâi nhêån àûúåc cuãa nhau". http://www.ebooks.vdcmedia.com BÒNH NHÛÄNG TAÁC PHÊÍM THÚ NÖÍI TIÏËNG 16 ”Thïì non nûúcá ” cuã a Tan ã Àaâ Tiïíu dêîn 1. Taãn Àaâ tïn khai sinh laâ Nguyïîn Khùæc Hiïëu (1889 – 1939). Öng sinh úã laâng Khï Thûúång, bïn nuái Taãn söng Àaâ, huyïån Bêët Baåt, tónh Sún Têy (nay laâ xaä Sún Àaâ, huyïån Ba Vò, tónh Haâ Têy); nhûng göëc laâ doâng hoå Nguyïîn danh tiïëng triïìu Hêåu Lï, úã laâng Kim Luä (laâng Luã), huyïån Thanh Trò, ngoaåi thaânh Haâ Nöåi. Taãn Àaâ theo nghiïåp khoa cûã, nhûng thi khöng àöî. Kõp vúái àêíy àûa cuãa thúâi thïë, öng quay sang laâm thú viïët vùn àùng baáo "Nöm na phaá nghiïåp kiïëm ùn xoaâng". Taãn Àaâ laâ "ngûúâi thûá nhêët coá can àaãm laâm thi sô"(1) (Xuên Diïåu, 1939), vaâ cuäng laâ thi sô àêìu tiïn daám lêëy thi ca laâm nghïì nghiïåp, vaâ cam söëng chïët vúái nghïì. Maâ coá leä, nhû vêåy múái àuáng vúái cöët caách Taãn Àaâ, vò chó caái cöët caách êëy thöi àaä "chñnh laâ caái taác phêím tuyïåt xaão, möåt baâi thú hay nhêët" (Lûu Troång Lû, 1939). Song, àúâi öng vui ñt buöìn nhiïìu, caâng vïì cuöëi caâng chêåt vêåt. Coá àiïìu, àaáng quyá laâ, trûúác sau Taãn Àaâ vêîn giûä àûúåc mònh trong saåch. Öng viïët vaâ thaânh cöng úã nhiïìu thïí loaåi; nhûng laâm nïn möåt Taãn Àaâ danh tiïëng, trûúác hïët laâ thú. Nhûäng taác phêím chñnh laâ: Khöëi tònh con (thú, ba têåp: 1916, 1918, 1932), Coân chúi (têåp thú, 1921), Thú Taãn Àaâ (têåp thú, 1925), Nhaân tûúãng (kiïíu thú vùn xuöi, 1928), Giêëc möång con (truyïån giaã tûúãng, hai têåp: 1917, 1927 – 1928), Giêëc möång lúán (tûå truyïån kiïíu höìi kñ, 1929), Thïì non nûúác (têåp truyïån, 1932), Taãn Àaâ vùn têåp (têåp húåp thú lêîn vùn xuöi, 1932)... "Sinh vaâo lûuác (...) thú cöí taân vaâ thú kim àang phöi thai" (Xuên Diïåu, 1939), nhaâ thú Taãn Àaâ, möåt mùåt laâ àaåi biïíu xuêët sùæc cuãa thú ca theo löëi truyïìn thöëng höìi àêìu thïë kó XX; nhûng mùåt khaác, cuäng úã Taãn Àaâ àaä xuêët hiïån nhiïìu dêëu hiïåu http://www.ebooks.vdcmedia.com BÒNH NHÛÄNG TAÁC PHÊÍM THÚ NÖÍI TIÏËNG 17 múái laå cuãa thú – nhêët laâ vïì möåt caái Töi laäng maån àang êëp uã, baáo hiïíu chó nay mai noá seä laâm àûát tung caái chêåt chöåi lïì lûuêåt cuãa thú löëi cuä... Taãn Àaâ chñnh laâ cêìu nöëi giûä hai thúâi àaåi vùn hoåc dên töåc: tûâ trung àaåi sang hiïån àaåi; hoùåc noái nhû Hoaâi Thanh (1941), Taãn Àaâ laâ "ngûúâi cuãa hai thïë kó". Trïn vùn àaân cöng khai bõ thûåc dên Phaáp kiïím duyïåt, thú vùn Taãn Àaâ vêîn êín hiïån möåt têëm loâng thùæm thiïët vúái àêët nûúác, nhên dên – àoá laåi laâ bònh diïån àaáng quyá khaác maâ höìn thú, àúâi thú cuãa nhaâ thú nuái Taãn söng Àaâ gûãi laåi. 2. Baâi thú Thïì non nûúác ban àêìu coá 12 cêu (doâng) luåc baát, àûúåc laâm vaâo àêìu nùm 1920, kïët quaã chuyïën ài àêìu tiïn cuãa nhaâ thú theo chiïìu daâi àêët nûúác(2). Àïën 1922 öng sûãa laåi vaâ viïët thïm 10 cêu àïí àûa vaâo truyïån ngùæn cuâng tïn(3), laâm möåt tònh tiïët truyïån. Vïì sau, khi cöng böë baâi thú nhû möåt taác phêím àöåc lêåp (1925, 1938), Taãn Àaâ lêëy laåi hêìu nhû nguyïn veån baâi thú trong truyïån. Nûúác – non laâ hònh tûúång thú nhiïìu têìng nghôa, vaâ Thïì non nûúác laâ baâi thú nhiïìu têìng yá nghôa. Coá non nûúác – thiïn nhiïn vúái chuyïån võnh caãnh (caãnh maâ nhaâ thú gùåp trong chuyïën ài daâi; vaâ caãnh trong bûác tranh cuãa truyïån); coá non nûúác – tònh yïu àaä thaânh gioång àiïåu riïng khoá lêîn cuãa thú Taãn Àaâ (giûäa Taãn Àaã vúái "nûä sô" naâo àoá, nhû nhaâ thú thöí löå trong thû cho baån; vaâ giûäa Vên Anh vúái öng khaách, hai nhên vêåt truyïån); vaâ sêu kñn bïn trong chñnh laâ nûúác non – Töí quöëc vúái tònh caãm yïu nûúác cuãa nhaâ thú, dêîu boáng gioá nhûng khöng keám thùæm thiïët chên thaânh. *** Nûúác non nùång möåt lúâi thïì(4), Nûúác ài, ài maäi khöng vïì cuâng non. Nhúá lúâi nguyïån nûúác thïì non, Nûúác ài chûa laåi, non coân àûáng khöng. Non cao nhûäng ngoáng cuâng tröng(5), Suöëi khö doâng lïå chúâ mong thaáng ngaây(6). Xûúng mai möåt nùæm hao gêìy(7), Toác mêy möåt maái àaä àêìy tuyïët sûúng(8). Trúâi têy ngaã boáng taâ dûúng(9), http://www.ebooks.vdcmedia.com BÒNH NHÛÄNG TAÁC PHÊÍM THÚ NÖÍI TIÏËNG 18 Caâng phúi veã ngoåc neát vaâng phöi pha. Non cao tuöíi vêîn chûa giaâ, Non thúâi nhúá nûúác, nûúác maâ quïn non! Duâ cho söng caån àaá moân(10), Coân non coân nûúác vêîn coân thïì xûa. Non cao àaä biïët hay chûa, Nûúác ài ra bïí laåi mûa vïì nguöìn. Nûúác non höåi ngöå coân lûuön(11), Baão cho non chúá coá buöìn laâm chi. Nûúác kia duâ haäy coân ài, Ngaân dêu xanh töët non thò cûá vui. Nghòn nùm giao ûúác kïët àöi, Non non nûúác nûúác khöng nguöi lúâi thïì. 1920 – 1922 (Tuyïín têåp Taãn Àaâ, NXB. Vùn hoåc, Haâ Nöåi, 1986. Coá tham khaão caác baãn khaác) Chuá thñch: (1): YÁ noái caái Töi laäng maån. Xuên Diïåu coân viïët "Taãn Àaâ laâ ngûúâi thûá nhêët (...) daám giûä möåt baãn ngaä, daám coá möåt caái Töi" (Cöng cuãa thi sô Taãn Àaâ, Ngaây Nay, söë 167, 1939). (2): Trong höìi kñ tûå truyïån Giêëc möång lúán, Taãn Àaâ viïët vïì yá nghôa chuyïën ài naây: "Caái lúåi ñch trong sûå ài chúi êëy, àûúåc úã doåc àûúâng vïì phêìn nhiïìu. Röång mùæt nhêån sún haãi maâ nùång loâng chuãng töåc giang san. Treâo lïn àónh Hoaânh Sún maâ tröng quanh ngoaâi bïí trong non, coá hún nhû phuåc dûúái àeân xanh, àoåc möåt thiïn lûuêån thuyïët tûå tön vêåy". http://www.ebooks.vdcmedia.com BÒNH NHÛÄNG TAÁC PHÊÍM THÚ NÖÍI TIÏËNG 19 (3): Toám tùæt truyïån Thïì non nûúác: Vên Anh vöën con nhaâ, àaä àeåp nïët àeåp ngûúâi laåi biïët chûä, biïët laâm thú, nhûng ngheâo. Naâng phaãi múã haâng cö àêìu àïí nuöi meå, nuöi thên. Tònh cúâ möåt öng khaách túái cûãa haâng vaâ nhêån ra veã àeåp têm höìn cö chuã, hoå thaânh tri kó vùn chûúng. Vên Anh coá bûác tranh Thïì non nûúác laâ "gia baão" (cuãa quyá trong nhaâ), beân àem ra nhúâ khaách àïì thú. Nhòn caãnh trong tranh, hai ngûúâi liïn ngêm nöëi nhau àïì võnh (khaách múã böën cêu, Vên Anh nöëi taám cêu; coân mûúâi cêu sau: Vên Anh laâm hai cêu trïn vaâ hai cêu dûúái, khaách laâm saáu cêu giûäa) vaâ mûúån lûuön tïn bûác tranh àùåt cho baâi thú. Röìi hoå chia tay, khöng heån ngaây gùåp laåi, nhûng tònh tri kó hoå giûä maäi bïn nhau... Truyïån ba höìi, baâi thú thuöåc höìi àêìu. (4): Thïì non nûúác: thïì, möåt phong tuåc lêu àúâi, laâ lúâi cuãa möåt ngûúâi vúái möåt ngûúâi hoùåc cuãa nhiïìu ngûúâi vúái nhau, lêëy trúâi àêët, quyã thêìn, hoùåc lêëy chñnh loâng mònh laâm chûáng; cuâng giao heån vïì möåt viïåc, möåt àiïìu gò àêëy, thûúâng laâ linh thiïng hïå troång. Ngûúâi xûa coá thaânh ngûä "thïå haãi minh sún" ("Àïí lúâi thïå haãi minh sún" – Truyïån Kiïìu) hoùåc "chó non thïì biïín"... noái viïåc trai gaái yïu nhau lêëy biïín maâ thïì nguyïìn chung thuyã vúái nhau. Taãn Àaâ choån nhan àïì baâi thú naây laâ Thïì non nûúác vúái ba lúáp nghôa vaâ ba têìng yá nghôa nhû Tiïíu dêîn àaä noái (yá 2). (5): Ngoáng: tröng mong chúâ àúåi möåt caái gò àêëy xa xöi. (6): Bûác tranh trong truyïån ngùæn Thïì non nûúác veä traái nuái, maâ "trïn nuái thúâi nhû mêy nhû tuyïët, nhû mêëy cêy mai giaâ, nhû boáng taâ dûúng, àïìu laâ àïí taã caái tònh caãnh thï thaãm (...) caái tònh thûúng nhúá cuãa daäy nuái (...) caãm nöîi tang thûúng", vïì "möåt ngaân dêu úã chên nuái naây, yá tûác laâ söng nûúác khi xûa maâ tang thûúng àaä biïën àöíi". Àoá laâ bûác tranh non nûúác tang thûúng, bûác tranh vïì caái taân khöëc cuãa sûå "bïí dêu" (thûúng haãi biïën vi tang àiïìn, biïín xanh biïën thaânh ruöång dêu). (7): Xûúng mai: cêy mai vöën gêìy, maãnh; thêím mô xûa thûúâng vñ vúái daáng ngûúâi con gaái àeåp. (8): Tuyïët sûúng: xûa duâng àïí noái vïì sûác taân phaá ghï gúám cuãa thúâi gian àöëi vúái con ngûúâi, tuöíi treã. (9): Taâ dûúng: mùåt trúâi xïë chiïìu (ngaã vïì phûúng têy). http://www.ebooks.vdcmedia.com BÒNH NHÛÄNG TAÁC PHÊÍM THÚ NÖÍI TIÏËNG 20 (10): Söng caån àaá moân: thaânh ngûä, noái vïì sûå hao moân thay àöíi úã nhûäng caái tûúãng àêu khöng thïí thay àöíi hao moân. Liïìn maåch vúái cêu thú sau, coá yá so saánh laâm nöíi lïn sûå bïìn vûäng cuãa thïì xûa giûäa non vaâ nûúác. (11): Höåi ngöå: gùåp gúä, sum hoåp sau nhûäng ngaây xa caách, ngoáng tröng. Phên tñch vaâ bònh giaãng 1. Gheáp nuái Taãn, söng Àaâ laâm buát danh àïí trûúác taác caã möåt àúâi trïn coäi trêìn ai naây, dûúâng nhû trong Taãn Àaâ àaä coá Thïì non nûúác. Öng àaä tûå tòm àïën caái buát hiïåu thuöåc vïì non – nûúác naây, hay nûúác – non àaä tûå tòm àïën thi sô nhû möåt heån hoâ, möåt duyïn nghiïåp? Thêåt khoá maâ noái cho cuâng. Chó biïët rùçng nûúác – non àaä thûåc sûå laâ möåt aám aãnh lúán trong suöët caã àúâi vùn cuãa thi sô. Bêët cûá ngûúâi naâo àoåc Taãn Àaâ cuäng coá thïí thêëy hònh tûúång non – nûúác trúã ài trúã laåi trong vùn chûúng cuãa thi sô nhû möåt maåch nguöìn cûá tuön chaãy khi thò chûáa chan aâo aåt, khi thò êm thêìm len lêën vaâo biïët bao thi àïì, thi tûá, thi caãm cuãa thi nhên. Maåch nguöìn êëy cuäng àaä àem vïì cho Taãn Àaâ nhiïìu aáng thi ca haâo hoa phong nhaä, thanh tuá. Thûåc ra, úã thúâi Taãn Àaâ, non – nûúác cuäng laâ möåt hònh tûúång, möåt biïíu tûúång coá möåt sûác aám aãnh àùåc biïåt àöëi vúái vùn chûúng nûúác nhaâ, nhêët laâ thú ca. ÊËy laâ thúâi maâ Chiïu höìn nûúác àaä trúã thaânh möåt nguöìn caãm hûáng da diïët àöëi vúái moåi cêy buát coá têm huyïët vúái non söng. Ngûúâi thò noái löëi hö haâo thöëng thiïët, keã thò duâng löëi chêåp chúân boáng gioá xa xöi. Búãi bêëy giúâ giang sún Töí quöëc ta àang úã trong caãnh ngöå mêët chuã quyïìn. Tuy vêåy, cuäng ñt ngûúâi coá àûúåc tiïëng noái vùn chûúng nhû Taãn Àaâ. Coá trong mònh caã möåt têm höìn daâo daåt phong tònh, caã möåt têëm loâng thiïët tha vúái Àêët nûúác, tiïëng thú Taãn Àaâ nhû möåt baãn húåp ca cuãa caã hai beâ êëy. Noá cûá dêåp dòu, lûuác àuöíi nhau, quyïån lêëy nhau, coá lûuác chuyïín hoaá sang nhau, maâ thûúâng khi hoaâ nhêåp hùèn vaâo nhau. Vaâ thêåt kò laå, àiïím heån thïì cuãa caã hai tiïëng loâng êëy àaä àùåt vaâo hònh tûúång non – nûúác. Chùèng phaãi thïë sao? Non – nûúác vûâa laâ möåt hònh tûúång cuãa loâng yïu nûúác, vûâa laâ biïíu tûúång cuãa tònh yïu àöi lûáa. Cho nïn, khi hai tiïëng non – nûúác cêët lïn tûâ höìn thú Taãn Àaâ, ngûúâi ta thêëy àoá laâ lúâi àöìng voång cuãa nhûäng gò thùèm sêu trong têm thûác cuãa thi nhên. Thïë àêëy, Thïì non nûúác àêu chó laâ saãn phêím tûâ cuöåc tao ngöå cuãa möåt àöi trai gaái phong tònh trong truyïån ngùæn cuâng tïn. Thïì non nûúác trûúác hïët laâ http://www.ebooks.vdcmedia.com