Tài liệu Biện pháp bồi dưỡng nghiệp vụ tuyên truyền cho đội ngũ báo cáo viên huyện Võ Nhai, tỉnh Thái Nguyên (Luận văn thạc sĩ)

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM NỊNH VĂN HÀO BIỆN PHÁP BỒI DƢỠNG NGHIỆP VỤ TUYÊN TRUYỀN CHO ĐỘI NGŨ BÁO CÁO VIÊN HUYỆN VÕ NHAI, TỈNH THÁI NGUYÊN LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC THÁI NGUYÊN - 2015 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn/ ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM NỊNH VĂN HÀO BIỆN PHÁP BỒI DƢỠNG NGHIỆP VỤ TUYÊN TRUYỀN CHO ĐỘI NGŨ BÁO CÁO VIÊN HUYỆN VÕ NHAI, TỈNH THÁI NGUYÊN Chuyên ngành: QUẢN LÝ GIÁO DỤC Mã số: 60 14 01 14 LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: PGS.TS PHẠM HỒNG QUANG THÁI NGUYÊN - 2015 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn/ LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan những số liệu và kết quả nghiên cứu trong luận văn này là trung thực chƣa hề đƣợc sử dụng và công bố ở bất kỳ một công trình nào khác. Tôi xin cam đoan rằng các thông tin trích dẫn luận văn đều đƣợc chỉ rõ nguồn gốc. Thái Nguyên, tháng 4 năm 2015 Tác giả Nịnh Văn Hào i LỜI CẢM ƠN Với lòng biết ơn chân thành, tôi xin gửi lời cảm ơn sâu sắc tới: PGS.TS. Phạm Hồng Quang - ngƣời thầy đã tận tình hƣớng dẫn, chỉ bảo và giúp đỡ tôi hoàn thành luận văn này. Cám ơn các thầy cô giáo khoa Tâm lý giáo dục Trƣờng Đại học Sƣ phạm - Đại học Thái Nguyên đã truyền đạt kiến thức, hƣớng dẫn, giúp đỡ cho tôi trong quá trình học tập và hoàn thành luận văn tốt nghiệp của mình. Xin trân trọng cảm ơn Ban Tuyên giáo Tỉnh uỷ Thái Nguyên, Huyện Uỷ Võ Nhai, các cơ quan, đơn vị, cá nhân trong và ngoài huyện đã tạo điều kiện tốt nhất cho tôi trong quá trình học tập và thực hiện đề tài tốt nghiệp. Và cuối cùng là lời cảm ơn chân thành tới gia đình, đồng nghiệp và các bạn học viên lớp Quản lý Giáo dục K21 đã luôn động viên, khích lệ tôi trong thời gian vừa qua. Xin chân thành cảm ơn! Thái Nguyên, tháng 4 năm 2015 Tác giả Nịnh Văn Hào ii MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ................................................................................................. i LỜI CẢM ƠN ...................................................................................................... ii MỤC LỤC ..........................................................................................................iii DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT .................................................................... iv DANH MỤC CÁC BẢNG .................................................................................. v MỞ ĐẦU ............................................................................................................. 1 1. Lý do chọn đề tài ............................................................................................. 1 2. Mục đích nghiên cứu ....................................................................................... 3 3. Đối tƣợng và khách thể nghiên cứu ................................................................. 3 4. Nhiệm vụ nghiên cứu ...................................................................................... 4 5. Giả thuyết khoa học ......................................................................................... 4 6. Phƣơng pháp nghiên cứu ................................................................................. 4 7. Cấu trúc của luận văn ..................................................................................... 5 Chƣơng 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ BỒI DƢỠNG NGHIỆP VỤ TUYÊN TRUYỀN CHO ĐỘI NGŨ BÁO CÁO VIÊN .................................. 6 1.1. Lịch sử nghiên cứu vấn đề ............................................................................ 6 1.2. Một số khái niệm công cụ của đề tài ............................................................ 8 1.2.1. Khái niệm Bồi dƣỡng ............................................................................ 8 1.2.2. Nghiệp vụ Tuyên truyền ...................................................................... 11 1.2.3. Bồi dƣỡng nghiệp vụ tuyên truyền ...................................................... 12 1.3. Một số vấn đề cơ bản về công tác tuyên truyền ......................................... 13 1.3.1. Vị trí, vai trò công tác tuyên truyền ..................................................... 13 1.3.2. Nội dung chủ yếu của công tác tuyên truyền ...................................... 14 1.3.3. Những nguyên tắc cơ bản của công tác tuyên truyền .......................... 16 1.3.4. Phƣơng châm tiến hành công tác tuyên truyền ................................... 18 1.3.5. Một số hình thức chủ yếu của công tác tuyên truyền .......................... 19 iii 1.4. Bồi dƣỡng nghiệp vụ tuyên truyền cho đội ngũ báo cáo viên .................... 20 1.4.1. Đội ngũ Báo cáo viên .......................................................................... 20 1.4.2. Lập kế hoạch bồi dƣỡng ...................................................................... 23 1.4.3. Tổ chức hoạt động bồi dƣỡng .............................................................. 27 1.4.4. Chỉ đạo triển khai hoạt động bồi dƣỡng .............................................. 29 1.4.5. Kiểm tra, đánh giá công tác bồi dƣỡng ............................................... 29 1.4.6. Vấn đề thông tin trong quản lý ............................................................ 31 1.5. Các yếu tố ảnh hƣởng đến hoạt động bồi dƣỡng nghiệp vụ tuyên truyền cho đội ngũ báo cáo viên ........................................................................ 31 1.5.1. Các nhân tố thuộc về chính sách của Nhà nƣớc .................................. 31 1.5.2. Kế hoạch hoá trong công tác bồi dƣỡng nghiệp vụ tuyên truyền ....... 32 ........................... 32 1.5.4. Các nhân tố thuộc về báo cáo viên ...................................................... 34 KẾT LUẬN CHƢƠNG 1 .................................................................................. 35 Chƣơng 2: THỰC TRẠNG BỒI DƢỠNG NGHIỆP VỤ TUYÊN TRUYỀN CHO ĐỘI NGŨ BÁO CÁO VIÊN Ở HUYỆN VÕ NHAI, TỈNH THÁI NGUYÊN ................................................................................... 36 2.1. Vài nét về tình hình chính trị, kinh tế, xã hội của huyện Võ Nhai, Thái Nguyên ............................................................................................................... 36 2.2. Thực trạng công tác tuyên truyền và đội ngũ báo cáo viên ở huyện Võ Nhai, Tỉnh Thái Nguyên .................................................................................... 36 2.2.1. Thực trạng về công tác tuyên truyền huyện Võ Nhai, Thái Nguyên ........ 36 2.2.2. Thực trạng đội ngũ báo cáo viên huyện Võ Nhai, tỉnh Thái Nguyên....... 41 2.3. Thực trạng bồi dƣỡng nghiệp vụ tuyên truyền cho đội ngũ báo cáo viên ở huyện Võ Nhai, Thái Nguyên ................................................................. 47 2.3.1. Thực trạng lập kế hoạch bồi dƣỡng ..................................................... 47 2.3.2. Thực trạng tổ chức hoạt động bồi dƣỡng ............................................ 50 2.3.3. Thực trạng chỉ đạo, triển khai hoạt động bồi dƣỡng ........................... 52 iv 2.4. Những yếu tố ảnh hƣởng đến bồi dƣỡng nghiệp vụ tuyên truyền cho đội ngũ báo cáo viên ở huyện ............................................................................ 56 2.4.1. Những yếu tố chủ quan........................................................................ 56 2.4.2. Những yếu tố khách quan .................................................................... 58 2.5. Đánh giá chung bồi dƣỡng nghiệp vụ tuyên truyền cho đội ngũ báo cáo viên huyện Võ Nhai, Thái Nguyên ............................................................. 59 2.5.1. Ƣu, nhƣợc điểm ................................................................................... 59 2.5.2. Nguyên nhân ƣu, nhƣợc điểm ............................................................. 60 KẾT LUẬN CHƢƠNG 2 .................................................................................. 63 Chƣơng 3: BIỆN PHÁP BỒI DƢỠNG NGHIỆP VỤ TUYÊN TRUYỀN CHO ĐỘI NGŨ BÁO CÁO VIÊN Ở HUYỆN VÕ NHAI, THÁI NGUYÊN ............................................................................................... 64 3.1. Nguyên tắc lựa chọn các biện pháp ............................................................ 64 3.1.1. Đảm bảo tính kế thừa........................................................................... 64 3.1.2. Phù hợp với thực tế công việc ............................................................. 64 3.1.3. Đảm bảo tính hệ thống ........................................................................ 65 3.1.4. Đảm bảo tính toàn diện........................................................................ 65 3.1.5. Đảm bảo tính hiệu quả ......................................................................... 65 3.2. Các biện pháp bồi dƣỡng nghiệp vụ tuyên truyền cho đội ngũ báo cáo viên ở huyện....................................................................................................... 65 3.2.1. Khảo sát nhu cầu bồi dƣỡng để lập kế hoạch tổ chức bồi dƣỡng nghiệp vụ tuyên truyền cho đội ngũ báo cáo viên ............................................. 65 3.2.2. Huy động nguồn lực bồi dƣỡng nghiệp vụ tuyên truyền cho đội ngũ báo cáo viên ................................................................................................ 69 3.2.3. Chỉ đạo đổi mới phƣơng pháp và hình thức tổ chức bồi dƣỡng theo hƣớng phát huy vai trò chủ thể của đội ngũ báo cáo viên tham gia bồi dƣỡng ..... 73 3.2.4. Xây dựng các chế độ hỗ trợ tài chính, cơ sở vật chất cho hoạt động bồi dƣỡng nghiệp vụ tuyên truyền cho đội ngũ báo cáo viên .................. 78 v 3.2.5. Tăng cƣờng kiểm tra giám sát quá trình tổ chức bồi dƣỡng và đánh giá kết quả bồi dƣỡng ............................................................................... 82 3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp ................................................................. 86 3.4. Khảo nghiệm tính khả thi của các biện pháp.............................................. 87 3.4.1. Mục đích khảo nghiệm ........................................................................ 87 3.4.2. Nội dung khảo nghiệm ........................................................................ 87 3.4.3. Phƣơng pháp khảo nghiệm .................................................................. 87 3.4.4. Kết quả khảo nghiệm ........................................................................... 88 KẾT LUẬN CHƢƠNG 3 .................................................................................. 92 KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ................................................................. 93 1. Kết luận .......................................................................................................... 93 2. Khuyến nghị................................................................................................... 94 2.1. Tỉnh ủy, Ủy ban Nhân dân tỉnh .............................................................. 94 2.2. Ban Tuyên giáo tỉnh ủy .......................................................................... 95 2.3. Huyện uỷ, HĐND, UBND huyện Võ Nhai ............................................ 95 2.4. Cấp ủy, Chính quyền các xã, thị trấn trên địa bàn huyện ....................... 95 TÀI LIỆU THAM KHẢO............................................................................... 96 PHỤ LỤC vi DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT BCH : Ban chấp hành. BCV : Báo cáo viên. CBQL : Cán bộ quản lý. CNH - HĐH : Công nghiệp hóa - Hiện đại hóa. CSVC : Cơ sở vật chất. ĐTB : Điểm trung bình. KHKT : Khoa học kỹ thuật. KTXH : Kinh tế xã hội iv DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 2.1. Nhận thức của đội ngũ cán bộ quản lý và đội ngũ báo cáo viên về ý nghĩa và tầm quan trọng của công tác tuyên truyền .................. 37 Bảng 2.2. Thực trạng các nội dung tuyên truyền .............................................. 40 Bảng 2.3. Thực trạng về phẩm chất đạo đức đội ngũ báo cáo viên huyện Võ Nhai, Thái Nguyên ...................................................................... 42 Bảng 2.4. Thực trạng về năng lực, nghiệp vụ đội ngũ báo cáo viên huyện Võ Nhai ............................................................................................. 45 Bảng 2.5. Thực trạng lập kế hoạch bồi dƣỡng .................................................. 47 Bảng 2.6. Thực trạng tổ chức hoạt động bồi dƣỡng .......................................... 51 Bảng 2.7. Thực trạng chỉ đạo, triển khai hoạt động bồi dƣỡng ......................... 53 Bảng 2.8. Thực trạng kiểm tra, đánh giá kết quả bồi dƣỡng ............................. 54 Bảng 3.1. Khảo nghiệm tính cần thiết của giải pháp nâng cao hiệu quả bồi dƣỡng nghiệp vụ tuyên truyền cho báo cáo viên huyện Võ Nhai, Thái Nguyên ....................................................................................... 88 Bảng 3.2. Khảo nghiệm tính khả thi về biện pháp nâng cao hiệu quả bồi dƣỡng nghiệp vụ tuyên truyền cho báo cáo viên huyện Võ Nhai, Thái Nguyên ....................................................................................... 89 v MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Trong quá trình hội nhập, phát triển đất nƣớc và điều kiện bùng nổ thông tin toàn cầu, công tác tuyên truyền và hoạt động của BCV có vai trò rất quan trọng trong việc cung cấp, định hƣớng thông tin, dƣ luận trong cán bộ, đảng viên và nhân dân. Tuyên truyền là một trong những bộ phận quan trọng của công tác tƣ tƣởng, có nhiệm vụ phổ biến, truyền bá hệ tƣ tƣởng, chủ trƣơng, đƣờng lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nƣớc đến cán bộ, đảng viên và quần chúng nhân dân; biến nhận thức, niềm tin thành hành động cách mạng. Đồng thời góp phần uốn nắn những nhận thức lệch lạc, đấu tranh với những quan điểm, hành động sai trái, bảo vệ nền tảng tƣ tƣởng của Đảng. Mục đích cao nhất của tuyên truyền là làm cho hệ tƣ tƣởng của Đảng bao gồm chủ nghĩa Mác - Lênin và tƣ tƣởng Hồ Chí Minh giữ vững vai trò nền tảng trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ tổ quốc. Hiện nay, bên cạnh các công cụ tuyên truyền phong phú và hiện đại bao gồm hệ thống tài liệu, các phƣơng tiện thông tin đại chúng... thì vai trò của đội ngũ BCV rất quan trọng, bởi vì đây là lực lƣợng thực hiện công tác tuyên truyền tới đối tƣợng một cách trực tiếp, mang lại hiệu quả cao. Do đó chất lƣợng, nghiệp vụ, phƣơng pháp truyên truyền của BCV đóng vai trò quyết định đến chất lƣợng, hiệu quả công tác tuyên truyền. Võ Nhai là huyện vùng cao của tỉnh Thái Nguyên, trong những năm qua đƣợc sự quan tâm của Đảng, Nhà Nƣớc và sự đoàn kết, nỗ lực vƣơn lên. Huyện đã đạt đƣợc những kết quả to lớn về chính trị - kinh tế - văn hoá xã hội, quốc phòng, an ninh; đặc biệt là sự ổn định về chính trị, một trong những nguyên nhân dẫn đến thành công đó chính là hiệu quả công tác tuyên truyền. Công tác tuyên truyền trên địa bàn huyện trong những năm qua đã có bƣớc chuyển biến theo hƣớng tích cực. Đội ngũ BCV những năm qua thƣờng 1 xuyên đƣợc củng cố, kiện toàn cả về số lƣợng và chất lƣợng từ huyện đến cơ sở. Hoạt động tuyên truyền ngày càng đa dạng, phong phú, có tính thời sự cao. Những thông tin thời sự trong nƣớc và quốc tế, các quan điểm đƣờng lối chính sách của Đảng và Nhà nƣớc, tình hình kinh tế - xã hội của địa phƣơng đƣợc các báo cáo viên sử dụng có hiệu quả. Chính vì vậy nhận thức cán bộ, đảng viên và nhân dân có bƣớc chuyển biến tích cực tạo sự thống nhất về tƣ tƣởng chính trị trong Đảng và quần chúng ngày càng cao, góp phần giữ vững trận địa tƣ tƣởng trong công cuộc đổi mới. Trong quá trình thực hiện nhiệm vụ, công tác tuyên truyền của BCV ở cơ sở đã biết lồng ghép phổ biến quán triệt Nghị quyết, Chỉ thị của Đảng, chính sách pháp luật nhà nƣớc với các nội dung khác nhƣ: Bảo vệ tài nguyên môi trƣờng, Chế độ BHXH, việc làm, phổ biến giáo dục Pháp luật, an toàn giao thông… Vừa làm phong phú thêm nội dung sinh hoạt đƣa Nghị quyết của Đảng vào cuộc sống, vừa đáp ứng nhu cầu thông tin, phục vụ kịp thời nhiệm vụ chính trị góp phần nâng cao nhận thức cho cán bộ đảng viên ở cơ sở. Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đã đạt đƣợc trong tình hình hiện nay công tác tuyên truyền trên địa bàn huyện đang gặp phải những khó khăn, hạn chế đó là: Một số BCV ở cơ sở chƣa đáp ứng đƣợc yêu cầu thông tin của cán bộ đảng viên, việc bồi dƣỡng, học tập nâng cao nghiệp vụ cho đội ngũ BCV chƣa đƣợc quan tâm đúng mức. Nhận thức của một số cấp uỷ về vai trò của công tác tuyên truyền còn đơn giản, chƣa có sự quan tâm đầu tƣ thích đáng để xây dựng đội ngũ báo cáo viên đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ hiện nay. Hình thức tuyên truyền, nội dung thông tin còn hạn chế. Phƣơng thức hoạt động vẫn nặng một chiều từ trên xuống, chƣa chú trọng đến đối thoại, chủ yếu mở các hội nghị để truyền đạt lại thông tin, chƣa thực hiện tốt thông tin hai chiều nhất là thông tin từ dƣới lên, chƣa thƣờng xuyên có ý kiến trao đổi, phản hồi từ cơ sở để giải quyết những vấn đề ngƣời nghe đang thực sự quan tâm, tuy có những tiến bộ “đƣa thông tin về cơ sở” nhƣng phần lớn vẫn còn dừng lại trong cán bộ, đảng viên; chƣa đi sâu vào đời sống nhân dân nhất là vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc ít ngƣời. Do vậy đã ảnh hƣởng nhất định đến nhận thức chung của 2 cán bộ, đảng viên chƣa theo kịp với tình hình mới, những vấn đề bức xúc thực tiễn nảy sinh. Từ những hạn chế trên cho thấy thực trạng công tác tuyên truyền tại huyện Võ Nhai chƣa đáp ứng đƣợc nhu cầu ngày càng cao, cả về số lƣợng và chất lƣợng thông tin đặc biệt là thông tin nội bộ ở cơ sở, đội ngũ những ngƣời làm công tác tuyên truyền mà nòng cốt là những BCV còn hạn chế về năng lực, ít đƣợc cung cấp thông tin đầy đủ, ít đƣợc bồi dƣỡng nghiệp vụ chuyên môn nên tính thuyết phục trong tuyên truyền chƣa cao, bên cạnh đó trình độ cán bộ, đảng viên, trình độ dân trí ngày càng cao, quy chế dân chủ đang đƣợc phát huy tại cơ sở; âm mƣu và thủ đoạn “Diễn biến hoà bình” của các thế lực thù địch ngày càng tinh vi nguy hiểm... Những vấn đề trên đòi hỏi phải đổi mới và nâng cao năng lực, hiệu quả công tác tuyên truyền, vận động cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân để góp phần nâng cao nhận thức cách mạng, tạo sự đồng thuận, đoàn kết thống nhất cao giữa Đảng, chính quyền, đoàn thể và nhân dân trong quá trình hội nhập và phát triển; đặc biệt là ở vùng cao, vùng sâu, vùng xa và vùng đồng bào dân tộc ít ngƣời. Từ thực trạng trên, chúng tôi chọn đề tài: “Biện pháp bồi dưỡng nghiệp vụ tuyên truyền cho đội ngũ báo cáo viên huyện Võ Nhai, tỉnh Thái Nguyên”. 2. Mục đích nghiên cứu Trên cơ sở nghiên cứu lý luận, thực trạng công tác tuyên truyền và nghiệp vụ của đội ngũ đội ngũ BCV của huyện Võ Nhai, đề tài đề xuất các biện pháp bồi dƣỡng nghiệp vụ tuyên truyền cho đội ngũ BCV ở huyện Võ Nhai nhằm nâng cao năng lực nghiệp vụ cho đội ngũ BCV, góp phần nâng cao chất lƣợng và hiệu quả công tác tuyên truyền trên địa bàn huyện. 3. Đối tƣợng và khách thể nghiên cứu - Đối tƣợng nghiên cứu: Biện pháp bồi dƣỡng nghiệp vụ tuyên truyền cho đội ngũ BCV ở huyện Võ Nhai - tỉnh Thái Nguyên. - Khách thể nghiên cứu: Công tác bồi dƣỡng nghiệp vụ tuyên truyền cho đội ngũ BCV ở huyện Võ Nhai - tỉnh Thái Nguyên. 3 4. Nhiệm vụ nghiên cứu - Nghiên cứu cơ sở lý luận về bồi dƣỡng nghiệp vụ tuyên truyền cho đội ngũ BCV. - Thực trạng bồi dƣỡng nghiệp vụ tuyên truyền cho đội ngũ BCV ở huyện Võ Nhai tỉnh Thái Nguyên. - Biện pháp bồi dƣỡng nghiệp vụ tuyên truyền cho đội ngũ BCV ở huyện Võ Nhai tỉnh Thái Nguyên. 5. Giả thuyết khoa học Đội ngũ BCV làm công tác tuyên truyền của huyện Võ Nhai tỉnh Thái Nguyên trong những năm gần đây đã có sự phát triển cả về số lƣợng và chất lƣợng. Tuy nhiên hiệu quả của công tác tuyên truyền của huyện vẫn còn những hạn chế nhất định, điều này do nhiều nguyên nhân trong đó nguyên nhân chính là năng lực nghiệp vụ của đội ngũ BCV. Nếu nghiên cứu đề xuất đƣợc các biện pháp bồi dƣỡng nâng cao nghiệp vụ tuyên truyền cho đội ngũ BCV khoa học, phù hợp với tình hình thực tiễn của huyện Võ Nhai thì sẽ nâng cao chất lƣợng của công tác tuyên truyền. 6. Phƣơng pháp nghiên cứu 6.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận Phân tích, hệ thống hoá các tài liệu, nghiên cứu các Chỉ thị, Nghị quyết của Đảng về công tác tuyên truyền các công trình nghiên cứu khoa học,... có liên quan làm rõ những vấn đề liên quan đến bồi dƣỡng nghiệp vụ tuyên truyền cho đội ngũ BCV. 6.2. Phương pháp nghiên cứu thực tiễn - Phƣơng pháp điều tra: Tiến hành điều tra trực tiếp bằng hình thức sử dụng phiếu điều tra đối với các đối tƣợng liên quan. - Phƣơng pháp quan sát: Qua hoạt động dự giờ, thăm lớp…nhằm đánh giá trực tiếp chất lƣợng BCV. - Phƣơng pháp đàm thoại: Trao đổi, thảo luận về nghiệp vụ đối với BCV đàm thoại trực tiếp với ngƣời nghe làm cơ sở đánh giá chất lƣợng đội ngũ BCV. 4 - Phƣơng pháp chuyên gia: Tham khảo ý kiến đánh giá của lãnh đạo huyện, lãnh đạo Ban tuyên giáo Tỉnh uỷ và giảng viên đối với đội ngũ BCV. 6.3. Nhóm phương pháp bổ trợ Sử dụng toán thông kê và một số phần mềm tin học để xử lý những kết quả thu đƣợc từ điều tra, khảo sát. 7. Cấu trúc của luận văn Ngoài mở đầu, kết luận và khuyến nghị, tài liệu tham khảo, phụ lục, nội dung chính của luận văn đƣợc trình bày trong 3 chƣơng: Chƣơng 1: Cơ sở lý luận về bồi dƣỡng nghiệp vụ tuyên truyền cho đội ngũ báo cáo viên. Chƣơng 2: Thực trạng bồi dƣỡng nghiệp vụ tuyên truyền cho đội ngũ báo cáo viên ở huyện Võ Nhai tỉnh Thái Nguyên. Chƣơng 3: Biện pháp bồi dƣỡng nghiệp vụ tuyên truyền cho đội ngũ báo cáo viên ở huyện Võ Nhai tỉnh Thái Nguyên. 5 Chƣơng 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ BỒI DƢỠNG NGHIỆP VỤ TUYÊN TRUYỀN CHO ĐỘI NGŨ BÁO CÁO VIÊN 1.1. Lịch sử nghiên cứu vấn đề Công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật, chính trị có vai trò rất quan trọng, là cầu nối để đƣa các chủ trƣơng, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nƣớc đến với mọi ngƣời dân. Công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật đã góp phần nâng cao nhận thức, ngăn chặn làm hạn chế những hành vi vi phạm pháp luật và tệ nạn xã hội, giữ gìn an ninh trật tự, an toàn xã hội ở địa phƣơng. Vì vậy, công tác tuyên truyền và bồi dƣỡng nghiệp vụ tuyên truyền có vai tò rất quan trọng trong việc nâng cao công tác tuyên truyền. Xuất phát từ vị trí, vai trò quan trọng đó, Ban Bí thƣ (khóa IX) đã ban hành Chỉ thị 32 về tăng cƣờng sự lãnh đạo của Đảng trong công tác phổ biến, giáo dục pháp luật, nâng cao ý thức chấp hành pháp luật của cán bộ, nhân dân. Để triển khai thực hiện Chỉ thị này, Chính phủ ban hành Quyết định số 212/2004/QĐ-TTg ngày 16/12/2004 phê duyệt Chƣơng trình hành động quốc gia phổ biến, giáo dục pháp luật và nâng cao ý thức chấp hành pháp luật cho cán bộ, nhân dân ở xã, phƣờng, thị trấn từ năm 2005 đến năm 2010; Quyết định 37/2008/QĐ-TTg của Thủ tƣớng Chính phủ về phê duyệt chƣơng trình phổ biến, giáo dục pháp luật giai đoạn 2008 - 2012; đặc biệt gần đây nhất Quốc hội đã thông qua Luật Phổ biến, giáo dục pháp luật. Để thực hiện đƣợc công tác này cần thiết thực hiện bồi dƣỡng nghiệp vụ của đội ngũ BCV vô cùng quan trọng. Đề cập đến công tác tuyên truyền và bồi dƣỡng nghiệp vụ tuyên truyền có một số công trình nghiên cứu sau đây: - Tác giả Hà Đăng với công trình “Đổi mới, tăng cƣờng hoạt động, BCV góp phần nâng cao hiệu quả tƣ tƣởng” [24]. Đây là bài viết trao đổi về việc đổi mới hoạt động tuyên truyền miệng của cán bộ làm công tác này. 6 - Tác giả Phan Trƣờng Chiến nghiên cứu vấn đề “Nâng cao chất lƣợng công tác tƣ tƣởng trong Đảng bộ tỉnh Kiên Giang hiện nay” [9]. Đề tài đó khẳng định hoạt động tuyên truyền miệng là hình thức quan trọng trong công tác tƣ tƣởng. - Luận văn thạc sĩ của tác giả Nguyễn Minh Tân nghiên cứu vấn đề “Nâng cao chất lƣợng công tác tƣ tƣởng của Đảng bộ tỉnh Tiền Giang giai đoạn hiện nay” [39]. Đề tài đã nêu lên phƣơng hƣớng củng cố và nâng cao chất lƣợng đội ngũ báo cáo viên, tuyên truyền viên, đảm bảo tuyên truyền có hiệu quả đƣờng lối, chủ trƣơng, nghị quyết của Đảng, Pháp luật của Nhà nƣớc đến cơ sở, thông tin định hƣớng tƣ tƣởng kịp thời các sự kiện quan trọng của đất nƣớc, của tỉnh và thế giới đến đảng viên và nhân dân. - Tác giả Nguyễn Thanh Tâm nghiên cứu về vấn đề “Chất lƣợng công tác tƣ tƣởng của Đảng bộ tỉnh Sơn La trong giai đoạn hiện nay” [38]. Tác giả đã xác định công tác tuyên truyền là một bộ phận của công tác tƣ tƣởng nhằm truyền bá cho đảng viên và quần chúng nhân dân lý luận của chủ nghĩa Mác - Lênin, đƣờng lối, chủ trƣơng, nghị quyết của Đảng và pháp luật của Nhà nƣớc, trang bị cho họ những tri thức về các quy luật phát triển của xã hội, xây dựng niềm tin vào lý tƣởng cộng sản và nâng cao tính tích cực, sáng tạo của đảng viên và quần chúng nhân dân trong cuộc đấu tranh xây dựng xã hội mới. - Đề tài cấp bộ, “Tƣ tƣởng, phong cách Hồ Chí Minh và một số suy nghĩ về công tác tuyên truyền hiện nay” [27], do TS. Lƣơng Khắc Hiếu làm chủ nhiệm đã nêu ra một số nội dung tƣ tƣởng Hồ Chí Minh về tuyên truyền, làm rõ phong cách sử dụng ngôn ngữ văn bản trong khi nói, viết của Hồ Chí Minh và nêu một số giải pháp nhằm đổi mới công tác tuyên truyền. Tác giả Nguyễn Quang Hùng (2007) với đề tài “Nâng cao chất lƣợng Trung tâm Chính trị huyện Lục Ngạn, Bắc Giang” [30]. Luận văn đã khái quát về chất lƣợng Trung tâm Chính trị của huyện đồng thời đƣa ra một số giải pháp nhằm nâng cao chất lƣợng của Trung tâm. Trong đó luận văn đã đƣa ra 7 đƣợc một số giải pháp nâng cao chất lƣợng đội ngũ BCV và công tác tuyên truyền về vai trò, vị trí của Trung tâm chính trị huyện đối với sự phát triển KT-XH của huyện. Tác giả Nguyễn Thị Yến với đề tài “Nâng cao chất lƣợng đội ngũ báo cáo viên Quận 6, thành phố Hồ Chí Minh” [44], đã khái quát về đội ngũ BCV, đánh giá thực trạng đội ngũ và đƣa ra một số giải pháp nhằm nâng cao chất lƣợng nhƣ nâng cao nhận thức, tăng cƣờng phƣơng pháp, sử dụng hình thức phù hợp và tăng cƣờng cơ sở vật chất... Tác giả Nguyễn Mai Hƣơng với công trình “Bồi dƣỡng nghiệp vụ tuyên truyền cho đội ngũ báo cáo viên cấp huyện tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu” [31]. Trên cơ sở nghiên cứu lý luận về bồi dƣỡng nghiệp vụ tuyên truyền của đội ngũ BCV và thực trạng bồi dƣỡng nghiệp vụ tuyên truyền đối với đội ngũ BCV cấp huyện tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu. Tác giả Diệp Thu Hƣờng với đề tài “Biện pháp bồi dƣỡng năng lực sƣ phạm cho giảng viên ở Trung tâm bồi dƣỡng Chính trị huyện Đồng Hỷ tỉnh Thái Nguyên” [32]. Trong đó đề xuất các biện pháp bồi dƣỡng kỹ năng sƣ phạm cho đội ngũ giảng viên kiêm chức, chuyên trách tại Trung tâm bồi dƣỡng Chính trị huyện Đồng Hỷ. Qua nội dung các công trình trên cho thấy, vấn đề bồi dƣỡng đội ngũ BCV thực sự là một vấn đề mà đã đƣợc Đảng, Nhà nƣớc và nhiều tác giả quan tâm. Tuy nhiên nghiên cứu đề xuất biện pháp Bồi dƣỡng nghiệp vụ tuyên truyền nói chung và bồi dƣỡng nghiệp vụ tuyên truyền với đội ngũ BCV huyện miền núi khó khăn thì chƣa có công trình nào đề cập tới. Vì vậy chúng tôi lựa chọn nghiên cứu đề tài biện pháp bồi dƣỡng nghiệp vụ tuyên truyền cho đội ngũ BCV huyện Võ Nhai, tỉnh Thái Nguyên. 1.2. Một số khái niệm công cụ của đề tài 1.2.1. Khái niệm Bồi dưỡng Theo Từ điển tiếng Việt: “Bồi dƣỡng là làm cho tăng thêm năng lực hoặc phẩm chất. Bồi dƣỡng là làm nâng cao trình độ nghề nghiệp” [41, Tr.34]. Quá 8 trình này chỉ diễn ra khi cá nhân và tổ chức có nhu cầu nâng cao kiến thức hoặc kỹ năng chuyên môn của bản thân để đáp ứng nhu cầu lao động nghề nghiệp. Bồi dƣỡng có thể coi là quá trình cập nhật kiến thức, kỹ năng vận dụng kiến thức để bù đắp kiến thức còn thiếu hoặc đã lạc hậu so với nhu cầu phát triển của xã hội, thƣờng đƣợc xác định bằng chứng chỉ. Do đó bồi dƣỡng có những yếu tố cơ bản là: - Mục đích bồi dƣỡng là nhằm nâng cao phẩm chất, chuyên môn để ngƣời lao động có cơ hội củng cố, mở mang hệ thống tri thức, kỹ năng, kỹ xảo để đạt đƣợc hiệu quả công việc đang làm. - Bổ sung kiến thức, kỹ năng, phƣơng pháp để từ đó nâng cao trình độ trong lĩnh vực chuyên môn qua hình thức học tập đào tạo nào đó. - Bồi dƣỡng có mục đích, mục tiêu, nội dung, chƣơng trình và phƣơng thức thực hiện cụ thể. - Đối tƣợng đƣợc bồi dƣỡng phải có một trình độ chuyên môn nhất định, cần đƣợc bồi dƣỡng thêm về chuyên môn, nghiệp vụ, chính trị, tin học, ngoại ngữ… để đáp ứng sự nghiệp giáo dục phục vụ CNH - HĐH đất nƣớc. - Trang bị, cập nhật, nâng cao kiến thức, kỹ năng, thái độ thực hiện công việc thực tế theo từng vị trí công việc, việc làm của đội ngũ, đáp ứng yêu cầu nâng cao năng lực làm việc hiện tại của cá nhân và tổ chức. - Trang bị kiến thức, kỹ năng, cách thức làm việc đáp ứng yêu cầu tƣơng lai của vị trí việc làm, tiêu chuẩn ngạch của đội ngũ theo yêu cầu của tổ chức. - Trang bị, cung cấp kiến thức, kỹ năng, thái độ và cách thức làm việc cần thiết để giúp đội ngũ đƣợc làm quen, thích ứng với vị trí công việc, việc làm mới do luân chuyển, thuyên chuyển, biệt phái, đề bạt. Tóm lại, khái niệm “bồi dƣỡng” thƣờng chỉ cho hoạt động dạy học nhằm bổ sung, bồi đắp thêm kiến thức, kỹ năng cho cả ngƣời dạy và ngƣời học. Xét về mặt thời gian thì đào tạo thƣờng có thời gian dài hơn, nếu có bằng cấp thì bằng cấp chứng nhận về mặt trình độ, còn bồi dƣỡng có thời gian ngắn và có thể có giấy chứng nhận đã học xong khoá bồi dƣỡng. 9 Bồi dƣỡng là quá trình tác động đến con ngƣời làm cho ngƣời đó “tăng thêm năng lực hoặc phẩm chất”, là quá trình nâng cao trình độ chuyên môn, kiến thức, kỹ năng nghề nghiệp một cách thƣờng xuyên, là tăng cƣờng năng lực nói chung trên cơ sở kiến thức, kỹ năng đã đƣợc đào tạo. Bồi dƣỡng đảm đƣơng nhiệm vụ cập nhật, trang bị thêm những kiến thức, kỹ năng, thái độ cho công chức để họ thực hiện tốt hơn, hiệu quả hơn nhiệm vụ đƣợc giao. Xét một cách khác, bồi dƣỡng đƣợc xác định nhƣ một quá trình làm biến đổi hành vi, thái độ con ngƣời một cách có hệ thống thông qua việc học tập. Việc học tập nảy sinh trong quá trình tự học, giảng dạy, giáo dục và quá trình lĩnh hội kinh nghiệm từ sách vở. Bồi dƣỡng thƣờng diễn ra sau đào tạo, nghĩa là sau khi ngƣời lao động đã có một nghề về một lĩnh vực chuyên môn để có thể lập nghiệp. Bồi dƣỡng có thể coi là quá trình cập nhật hoá kiến thức còn thiếu hoặc đã lạc hậu, bổ túc nghề nghiệp, đào tạo thêm hoặc củng cố các kỹ năng nghề nghiệp theo các chuyên đề. Các hoạt động này nhằm tạo điều kiện cho ngƣời lao động có cơ hội để củng cố và mở mang một cách có hệ thống những tri thức, kỹ năng, chuyên môn, nghiệp vụ sẵn có để lao động nghề nghiệp một cách có hiệu quả hơn. Tuy nhiên, trong thời đại ngày nay, kỹ thuật, công nghệ thay đổi nhanh chóng, nhiều lĩnh vực tiếp cận với nhau để hình thành những lĩnh vực mới... thì mặc dù không đổi nghề, nhƣng ngƣời lao động vẫn cần đƣợc trang bị thêm những kiến thức và kỹ năng của một lĩnh vực chuyên môn mới thì mới có thể tiếp cận hành nghề. Nhƣ vậy, có thể thấy bồi dƣỡng thực chất là quá trình bổ sung tri thức, kỹ năng, nhằm nâng cao trình độ trong lĩnh vực hoạt động chuyên môn nào đó mà ngƣời ta đã có một trình độ chuyên môn nhất định. Bồi dƣỡng đƣợc coi là quá trình cập nhật hoá kiến thức còn thiếu hoặc đã lạc hậu, bổ túc văn hoá hoặc bổ túc nghề nghiệp, đào tạo thêm hoặc củng cố những kĩ năng về chuyên môn hay nghiệp vụ sƣ phạm theo các chuyên đề. Đối với đội ngũ báo cáo viên, hoạt động bồi dƣỡng nhằm tạo điều kiện cho ngƣời báo cáo viên có cơ hội củng cố 10