Tài liệu Báo cáo phát triển du lịch văn hóa của tỉnh hà nam

LuËn v¨n tèt nghiÖp L-¬ng ThÞ Tè Uyªn Tr-êng §HDL H¶i P h ß ng Tªn ®Ò tµi: Ph¸t triÓn du lÞch V¨n ho¸ cña tØnh Hµ N am Ng-êi thùc hiÖn : L-¬ng ThÞ Tè Uyªn Gi¸o viªn h-íng dÉn : TS TrÇn §øc Thanh Khoa V¨n ho¸ Du lÞch - Tr-êng §HDL H¶i Phßng LuËn v¨n tèt nghiÖp Trang 1 L-¬ng ThÞ Tè Uyªn B é gi¸o dôc vµ ®µo t¹o Tr-êng ®¹i häc d©n lËp H¶i ph ßng ------------------------------------- ISO 9001 - 2008 ¬ Kho¸ luËn t è t ngiÖp Ngµnh: v¨n ho¸ du lÞch Sinh viªn : L-¬ng ThÞ Tè Uyªn Ng-êi h-íng dÉn : PGS.TS. TrÇn §øc Thanh H¶i Phßng - 2009 Khoa V¨n ho¸ Du lÞch - Tr-êng §HDL H¶i Phßng Trang 2 LuËn v¨n tèt nghiÖp L-¬ng ThÞ Tè Uyªn B é gi¸o dôc vµ ®µo t¹o tr-êng ®¹i häc d©n lËp h¶i ph ß ng ----------------------------------- Ph¸t triÓn d u lÞch v¨n ho¸ cña tØnh Hµ Nam khãa luËn tèt nghiÖp ®¹i häc hÖ chÝnh quy n g µ n h : V¨n ho¸ du lÞch Sinh viªn : L-¬ng ThÞ Tè Uyªn Ng-êi h-íng dÉn : PGS.TS. TrÇn §øc Thanh H¶i phßng - 2009 Khoa V¨n ho¸ Du lÞch - Tr-êng §HDL H¶i Phßng Trang 3 LuËn v¨n tèt nghiÖp L-¬ng ThÞ Tè Uyªn B é gi¸o dôc vµ ®µo t¹o Tr-êng ®¹i häc d©n lËp H¶i ph ßng ------------------------------------- ¬ NhiÖm vô ®Ò tµi t è t nghiÖp Sinh viªn : L-¬ng ThÞ Tè Uyªn M· sè : 090371 Ngµnh : V¨n ho¸ du lÞch Tªn ®Ò tµi: Ph¸t triÓn du lÞch v¨n ho¸ cña tØnh hµ na m H¶i Phßng. 2009 Khoa V¨n ho¸ Du lÞch - Tr-êng §HDL H¶i Phßng Trang 4 LuËn v¨n tèt nghiÖp L-¬ng ThÞ Tè Uyªn Lêi c¶m ¬n! KÝnh th-a c¸c thÇy c« gi¸o! VËy lµ qua 4 n¨m ngåi trªn ghÕ nhµ tr-êng, ®-îc sù gióp ®ì tËn t×nh cña c¸c thÇy c« gi¸o cïng víi sù nç lùc cña b¶n th©n vµ qua nh÷ng chuyÕn ®i thùc tÕ ë Th¸i Nguyªn, HuÕ…®Æc biÖt qua thêi gian thùc tËp võa qua em ®· ®óc kÕt ®-îc nh÷ng kinh nghiÖm ®Ó hoµn thµnh bµi luËn v¨n nµy. §Ó cã ®-îc kÕt qu¶ nh- ngµy h«m nay, em xin göi lêi c¶m ¬n ch©n thµnh tíi: TiÕn sÜ: TrÇn §øc Thanh – Tr-ëng khoa Du lÞch tr-êng §¹i häc Khoa häc x· héi vµ Nh©n v¨n C¸c thÇy c« gi¸o khoa V¨n ho¸ Du lÞch tr-êng §HDL H¶i Phßng. Ban gi¸m ®èc, c¸c c« chó, anh chÞ Së V¨n ho¸ ThÓ thao vµ Du lÞch Hµ Nam ®· t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi gióp em hoµn thµnh bµi luËn v¨n nµy. Vµ ch¾c ch¾n r»ng bµi luËn v¨n cña em cßn nhiÒu thiÕu sãt v× vËy em kÝnh mong c¸c thÇy c« gi¸o ®ãng gãp ý kiÕn ®Ó bµi luËn v¨n cña em ®-îc hoµn thiÖn h¬n. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n! H¶i Phßng, Ngµy 15 th¸ng 6 n¨m 200 9 Sinh viªn thùc hiÖn L-¬ng ThÞ Tè Uyªn Khoa V¨n ho¸ Du lÞch - Tr-êng §HDL H¶i Phßng LuËn v¨n tèt nghiÖp Trang 5 L-¬ng ThÞ Tè Uyªn M ô c Lôc PhÇn m ë ®Çu 1. Lý do chän ®Ò tµi ...................................................................................... 1 2. Môc ®Ých nghiªn cøu................................................................................ 2 3. §èi t-îng vµ ph¹m vi nghiªn cøu ........................................................... 2 4. Ph-¬ng ph¸p nghiªn cøu ......................................................................... 2 5. Bè côc khãa luËn ...................................................................................... 2 Néi d un g Ch-¬ng 1: Cë së lý luËn vÒ du lÞch v¨n ho¸ ........................... 3 1.1. Kh¸i niÖm ..................................................................................................... . 3 . 1.1.1. V¨n ho¸ .......................................................................................... 3 1.1.2. Du lÞch v¨n ho¸ - v¨n ho¸ du lÞch .................................................. 5 1.1.3. S¶n phÈm v¨n ho¸ vµ v¨n ho¸ du lÞch ............................................ 6 1.2. Mèi t¸c ®éng qua l¹i gi÷a du lÞch vµ v¨n ho¸ ........................................... 9 1.3. ý nghÜa cña sù ph¸t triÓn v¨n ho¸ ........................................................... 11 1.4. C ¸ c ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn du lÞch v¨n ho¸ ................................................. 13 1.4.1. §iÒu kiÖn chung ............................................................................. 13 1.4.2. §iÒu kiÖn riªng............................................................................... 16 1.4.3 §iÒu kiÖn s½n sµng ®ãn tiÕp........................................................... 19 1.4.4. §iÒu kiÖn m«i tr-êng v¨n ho¸ ...................................................... 21 C h- ¬ ng 2: §iÒu kiÖn ph¸t triÓn du lÞch v¨n ho¸ cña tØnh Hµ Nam ............................................................................................................ 22 2.1. Tµi nguyªn du lÞch nh©n v¨n ..................................................................... 22 2.1.1. §¸nh gi¸ chung vÒ tµi nguyªn du lÞch nh©n v¨n cña tØnh HN ... 22 2.1.2. Di tÝch lÞch sö v¨n ho¸ .................................................................. 22 2.1.3. Di tÝch kh¶o cæ häc ....................................................................... 26 2.1.4. §Æc s¶n Èm thùc ............................................................................ 27 Khoa V¨n ho¸ Du lÞch - Tr-êng §HDL H¶i Phßng LuËn v¨n tèt nghiÖp Trang 6 L-¬ng ThÞ Tè Uyªn 2.1.5. Lµng nghÒ thñ c«ng truyÒn thèng................................................. 30 2.1.6. LÔ héi truyÒn thèng ....................................................................... 31 35 2.1.7. .................................................................... 2.1.7. Phong tôc tËp qu¸n ........................................................................ 38 2.2. Thùc tr¹ng ph¸t triÓn du lÞch ë Hµ Nam ................................................. 40 2.2.1.C¬ së vËt chÊt kü thuËt – h¹ tÇng kü thuËt.................................... 40 2.2.2. M¹ng l-íi kinh doanh du lÞch ...................................................... 43 2.2.3. Nguån nh©n lùc trong du lÞch ...................................................... 43 2.2.4. KÕt qu¶ cña doanh thu du lÞch vµ kh¸ch du lÞch ......................... 44 2.3. NhËn xÐt chung vÒ thùc tr¹ng ho¹t ®éng du lÞch Hµ Nam hiÖn nay ..... 45 2.3.1. ¦u ®iÓm .......................................................................................... 45 2.3.2. Nh-îc ®iÓm .................................................................................... 45 2.3.3. Nguyªn nh©n .................................................................................. 46 Ch-¬ng 3: Nh÷ng gi¶i ph¸p ph¸t triÓn du lÞch cña tØnh Hµ Nam ............................................................................................................ 47 3.1. Môc tiªu, nhiÖm vô träng t©m ph¸t triÓn du lÞch cña tØnh Hµ Nam ..... 47 3.1.1. Nh÷ng khã kh¨n th¸ch thøc ®Æt ra trong qu¸ tr×nh p h¸t triÓn du lÞch cña tØnh Hµ Nam........................................................................ 47 3.1.2. Quan ®iÓm vµ môc tiªu ph¸t triÓn DL Hµ Nam tõ nay ® Õn n¨m 2012........................................................................................................... 49 3.1.3. NhiÖm vô träng t©m ..................................................................... 50 3.2. Nh÷ng gi¶i ph¸p chñ yÕu ®Ó ph¸t triÓn du lÞch cña Hµ Nam................. 51 3.2.1 §Çu t- x©y dùng ............................................................................. 51 3.2.2 Qu¶n lý Nhµ n-íc vÒ du lÞch ......................................................... 53 3.2.3. Qu¶ng b¸ tuyªn truyÒn vµ xóc tiÕn du lÞch .................................. 54 3.2.4. §µo t¹o nguån nh©n lùc du lÞch ................................................... 55 3.2.5.C«ng t¸c chØ ®¹o l·nh ®¹o cña c¸c cÊp, c¸c ngµnh ......................56 3.3. Tæ chøc thùc hiÖn vµ kiÕn nghÞ ................................................................. 57 3.3.1. Tæ chøc thùc hiÖn .......................................................................... 57 3.3.2. Mét sè ý kiÕn ®Ò nghÞ ..................................................................... 58 Khoa V¨n ho¸ Du lÞch - Tr-êng §HDL H¶i Phßng LuËn v¨n tèt nghiÖp KÕt luËn Tµi l i Ö u tham kh¶o Phô lôc Trang 7 L-¬ng ThÞ Tè Uyªn Khoa V¨n ho¸ Du lÞch - Tr-êng §HDL H¶i Phßng LuËn v¨n tèt nghiÖp Trang 8 L-¬ng ThÞ Tè Uyªn PhÇn m ë ®Çu 1. Lý do chän ®Ò tµi ViÖt Nam lµ mét quèc gia ®ang ph¸t triÓn, trong ®ã ngµnh du lÞch ®ãng vai trß quan träng trong nÒn kinh tÕ quèc d©n. Lµ mét quèc gia cã truyÒn thèn g lÞch sö l©u ®êi, truyÒn thèng v¨n ho¸, phong tôc tËp qu¸n ®éc ®¸o vµ ®a d¹ng ë mçi vïng miÒn, v× vËy ph¸t triÓn du lÞch v¨n ho¸ ®ang trë thµnh thÕ m¹nh cña ViÖt Nam. Hµ Nam lµ mét tØnh cã vÞ trÝ thuËn lîi, n»m gi÷a trung t©m cña v ïng du lÞch B¾c Bé, n»m trªn tuyÕn du lÞch xuyªn ViÖt ®Æc biÖt lµ ë ngay cöa ngâ phÝa Nam cña Hµ Néi. §©y còng lµ n¬i cã nguån tµi nguyªn du lÞch kh¸ pho ng phó vµ ®a d¹ng, mét miÒn ®Êt v¨n hiÕn. ĐÊt vµ con ng-êi Hµ Nam lµm nªn nh÷ng kú tÝch cßn in ®Ëm m·i trong nh÷ng trang sö hµo hïng cña d©n téc. V í i nh ÷ng ®iÒu kiÖn thuËn lî i ®ã, du lÞch Hµ Nam ®Æc biÖt lµ du lÞch V¨n ho¸ cã mét ti Òm n¨ng kh¸ lín ®Ó ph¸t triÓn. Tuy nhiªn cho ®Õn nay du lÞch Hµ Nam nãi chung, du lÞch v¨n hãa Hµ Nam nãi riªng cßn rÊt yÕu so víi c¸c tØnh l©n cËn. Tõ thùc tiÔn ®ßi hái du lÞch Hµ Nam ph¶i cã mét chiÕn l-îc, s¸ch l-îc ph¸t triÓn phï hîp víi t×nh h×nh ph¸t triÓn kinh tÕ- x· héi cña tØnh vµ ®Þnh h-íng ph¸t triÓn du lÞch cña ViÖt Nam. Tr-íc thùc tÕ ®ã, ®Ó ph¸t huy thÕ m¹nh vÒ TNDL v¨n hãa gãp phÇn thóc ®Èy du lÞch “ Ph¸t triÓn du lÞch v¨n hãa Hµ Nam” lµ mét híng ®i cÇn thiÕt. 2. Môc ®Ých nghiªn cøu Môc ®Ých gãp phÇn ph¸t triÓn du lÞch Hµ Nam. Ph¸t triÓn du lÞch v¨n ho¸ cña Hµ Nam gãp phÇn ph¸t huy c¸c gi¸ trÞ v¨n ho¸ cña Hµ Nam trong ph¸t triÓn du lÞch còng nh- n©ng cao nhËn thøc cña con ng-êi vÒ c¸c gi¸ trÞ v¨n ho¸, gãp phÇn b¶o b¶o tån, t«n t¹o khai th¸c cã hiÖu qu¶ c¸c gi¸ trÞ v¨n ho¸ cho ph¸t triÓn du lÞch nãi chung vµ du lÞch v¨n h o¸ nãi riªng cña tØnh Hµ Nam. Khoa V¨n ho¸ Du lÞch - Tr-êng §HDL H¶i Phßng LuËn v¨n tèt nghiÖp Trang 9 L-¬ng ThÞ Tè Uyªn 3. NhiÖm vô cña ®Ò tµi Tæng hîp thèng kª c¸c sè liÖu, tµi liÖu thu thËp ®-îc. §iÒu tra kh¶o s¸t thùc tÕ, kh . Ph©n tÝch c¸c ®iÒu kiÖn p¸t triÓn Du lÞch V¨n hãa cña tØnh Hµ Nam ( TNDL, CSHT, Nguån nh©n lùc, Doanh thu du lÞch…). §Ò xuÊt m Nam còng gi¶i ph¸p ph¸t triÓn du lÞch V¨n hãa cña Hµ nh- ®ưa ra mét sè kiÕn nghÞ. 4. §èi t-îng vµ ph¹m vi nghiªn cøu §iÒu kiÖn ph¸t triÓn du lÞch V¨n hãa cña tØnh Hµ Nam Ph¹m vi nghiªn cøu ®-îc giíi h¹n trong ph¹m vi l·ng thæ cña tØnh Hµ Nam. Thêi gian lµ c¸c sè liÖu thèng kª 2004- 2008. 5. Ph-¬ng ph¸p nghiªn cøu Ph-¬ng ph¸p chÝnh lµ thu thËp vµ sö lý sè liÖu, chñ yÕu lµ c¸c tµi liÖu tõ Së V¨n hãa thÓ thao vµ Du lÞch cña tØnh Hµ Nam. 6. Néi dung kho¸ luËn Ngoµi phÇn më ®Çu, kÕt luËn, Tµi liÖu tham kh¶o, Phô lôc, Néi dun g chÝnh gåm cã 3 ch-¬ng Ch-¬ng 1. C¬ së lý luËn vÒ ph¸t triÓn lo¹i h×nh du lÞch v¨n ho¸ Ch-¬ng 2. C¸c ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn lo¹i h×nh du lÞch v¨n ho¸ cña tØnh Hµ Nam Ch-¬ng3. Khoa V¨n ho¸ Du lÞch - Tr-êng §HDL H¶i Phßng LuËn v¨n tèt nghiÖp Trang 10 L-¬ng ThÞ Tè Uyªn Ch-¬ng 1: C¬ së lý luËn vÒ du lÞch v¨n ho¸ 1.1 Kh¸i niÖm 1.1.1 V¨n ho¸ Tõ “v¨n ho¸” (tiÕng Latinh cã nghÜa lµ trång trät) khëi ®Çu cã n ghÜa lµ v ì ®Êt, ch¨m bãn ®Êt ®ai trong lao ®éng n«ng nghiÖp. Nh- vËy, ng uån gèc cña tõ v¨n ho¸ cã liªn quan ®Õn lao ®éng, ho¹t ®éng cña con ng-êi trong c¶i t¹o tù nhiªn. Theo UNESCO nh×n nhËn “ V¨n ho¸” víi ý nghÜa réng r·i nhÊt cña tõ nµy. § ã lµ mét phøc thÓ, mét tæng thÓ c¸c ®Æc tr-ng diÖn m¹o vÒ tinh thÇ n, vÒ vËt chÊt, trÝ thøc vµ t×nh c¶m…Kh¾c ho¹ nªn b¶n s¾c cña mét céng ®ång, gia ®×nh, xãm lµng, vïng miÒn, quèc gia, x· héi…V¨n ho¸ kh«ng chØ bao gåm nghÖ thuËt, v¨n ch-¬ng mµ c¶ nh÷ng lèi sèng, nh÷ng quyÒn c¬ b¶n cña con ng-êi, nh÷ng hÖ thèng gi¸ trÞ, nh÷ng truyÒn thèng tÝn ng-ìng. Cã nh÷ng di s¶n v¨n ho¸ h÷u thÓ: §×nh, ®Òn, chïa. MiÕu, m¹o, l¨ng, mé, nhµ sµn… Cã nh÷ng di s¶n v¨n ho¸ v« h×nh bao gåm c¸c biÒu hiÖn t-îng tr-ng vµ kh«ng sê thÊy ®-îc cña v¨n ho¸ ®-îc l-u truyÒn vµ biÕn ®æi qua thêi gian víi mét qu¸ tr×nh t¸i t¹o, “trïng tu” cña céng ®ång réng r · i … Nh÷ng di s¶ n v¨n ho¸ t¹m gäi lµ v« h×nh nµy lµ: LÔ héi, ca móa nh¹c truyÒn thèng, ng«n n g÷ truyÒn miÖng, phong tôc tËp qu¸n, c¸ch nÊu ¨n vµ c¸c mãn ¨n…C¸c di s¶n v¨n ho¸ h÷u thÓ vµ v« h×nh g¾n bè h÷u c¬ víi nhau lång vµo nhau nh- th©n x¸c v µ t©m trÝ con ng-êi. C¸ch hiÓu “ V¨n ho¸” theo nghÜa hÑp cña UNESCO: “V¨n ho¸” lµ tæng thÓ nh÷ng hÖ thèng biÓu tr-ng (ký hiÖu) chi phèi c¸ch øng sö vµ sù giao tiÕp trong mét céng ®ång, khiÕn céng ®ång cã ®Æc th ï riªng. Cã lÏ còng nhÊn m¹nh thªm: V¨n ho¸ bao gåm hÖ thèng nh÷ng gi¸ tr Þ ®Ó ®¸nh gi¸ mét sù viÖc, mét hiÖn t-îng (®Ñp hay xÊu, ®¹o ®øc hay v« lu©n, ph¶i hay tr¸i, ®óng hay sai…) theo céng ®ång Êy. D ï cã nhiÒu ®Þnh nghÜa kh¸c nhau nh-ng nh×n chung v¨n ho¸ tr -íc hÕt ph¶i cã tÝnh hÖ thèng, mäi hiÖn t-îng sù kiÖn thuéc nÒn v¨n ho¸ ®Òu cã liªn Khoa V¨n ho¸ Du lÞch - Tr-êng §HDL H¶i Phßng LuËn v¨n tèt nghiÖp Trang 11 L-¬ng ThÞ Tè Uyªn quan mËt thiÕt víi nhau, ®©y lµ ®¾c tr-ng thø nhÊt cña v¨n ho¸. §Æc tr-ng quan träng thø hai cña v¨n ho¸ lµ tÝnh gi¸ trÞ. Trong tõ v¨n ho¸ th× “V¨n” cã nghÜa lµ vÎ ®Ñp (b»ng gi¸ trÞ). V¨n ho¸ cã nghÜa lµ trë thµnh ®Ñp, thµnh cã gi¸ trÞ. V ¨n ho¸ chØ chøa c¸i ®Ñp, chøa c¸i gi¸ trÞ , nã lµ th-íc ®o møc ®é nh©n b¶n cña con ng-êi. C¸c gi¸ trÞ v¨n ho¸ theo môc ®Ých cã thÓ chia thµnh gi¸ trÞ vËt c hÊt (phôc vô cho nhu cÇu vËt chÊt) vµ gi¸ trÞ tinh thÇn (phôc vô cho nhu cÇu ti nh thÇn). Theo ý nghÜa cã thÓ chia thµnh gi¸ trÞ sö dông, gi¸ trÞ ®¹o ®øc vµ gi¸ trÞ phÈm mü (ch©n- thiÖn ‟ mü). C¸c gi¸ trÞ ®¹o ®øc vµ gi¸ trÞ phÈm mü ®Òu thuéc gi¸ trÞ tinh thÇn, gi¸ trÞ tinh thÇn cßn bao gåm c¸c t- t-ëng cã gi¸ trÞ sö dông ( khoa häc, gi¸o dôc…) trong ®ã c¶ b¶n th©n c¸ch thøc s¸ng t¹o ra c¸c gi¸ trÞ m µ qua kinh nghiÖm ngµn ®êi con ng-êi ®· tÝch luü ®-îc. Theo thêi gian cã thÓ ph©n biÖt c¸c gi¸ trÞ vÜnh cöu vµ gi¸ trÞ nhÊt thêi. Trong c¸c gi¸ trÞ nhÊt thêi l¹i ph©n biÖt gi¸ trÞ lçi thêi, gi¸ trÞ hiÖn hµnh, gi¸ trÞ ®ang h×nh thµnh. §Æc tr-ng thø ba cña v¨n ho¸ lµ tÝnh nh©n sinh. V¨n ho¸ lµ mét hiÖn t-îng x· héi, lµ s¶n phÈm ho¹t ®éng thùc tiÔn cña con ng-êi. V¨n ho¸ ®èi lËp víi tù nhiªn, nã lµ c¸i tù nhiªn ®· ®ù¬c biÕn ®æi d-íi t¸c ®éng cña con ngêi, lµ phÇn giao gi÷a tù nhiªn vµ con ng-êi. §Æc tr-ng nµy phÐp ph©n biÖt loµi ngêi s¸ng t¹o víi loµi vËt b¶n n¨ng, ph©n biÖt v¨n hãa víi gi¸ trÞ tù nhiªn ch-a mang dÊu Ên s¸ng t¹o do con ng-êi. Do g¾n liÒn víi con ng-êi vµ ho¹t ®éng cña con ng-êi trong x· héi, v¨n ho¸ ®· trë thµnh c«ng cô giao tiÕp quan träng. §Æc tr-ng thø t- cña v¨n ho¸ lµ tÝnh lÞch sö. V¨n ho¸ bao giê còng h×nh thµnh trong mét qu¸ tr×nh vµ ®-îc tÝch luü qua nhiÒu thÕ hÖ. TÝnh lÞch sö t¹o cho v¨n ho¸ mét bÒ dµy, mét chiÒu s©u vµ chÝnh nã buéc v¨n ho¸ th-êng xuyªn tù ®iÒu chØnh, tiÕn hµnh ph©n lo¹i vµ ph©n bè l¹i c¸c gi¸ trÞ. TruyÒn thèng v¨n ho¸ ®-îc t«n thê nhê gi¸o dôc. Nhê ®ã v¨n ho¸ ®ãng vai trß quyÕt ®Þnh trong viÖc h×nh thµnh nh©n c¸ch con ng-êi. Trªn ®©y lµ nh÷ng ®Æc tr-ng c¬ b¶n cña v¨n ho¸, dùa vµo chóng cã thÓ ®-a ra mét ®Þnh nghÜa v¨n ho¸ nh- sau: V¨n ho¸ lµ mét hÖ thèng h÷u c¬ c¸c gi¸ trÞ vËt chÊt vµ tinh th Çn do con ng-êi s¸ng t¹o vµ tÝch luü qua qu¸ tr×nh ho¹t ®éng thùc tiÔn trong sù t-¬ng t¸c Khoa V¨n ho¸ Du lÞch - Tr-êng §HDL H¶i Phßng LuËn v¨n tèt nghiÖp Trang 12 L-¬ng ThÞ Tè Uyªn gi÷a con ng-êi víi m«i tr-êng tù nhiªn vµ x· héi m×nh.” §/n TrÇn Ngäc Thªmc¬ së V¨n hãa VN T10” 1.1.2 Du lÞch v¨n ho¸- V¨n ho¸ du lÞch “V¨n ho¸ du lÞch” lµ toµn bé thÕ øng xö cña nh÷ng ng-êi qu¶n lý vµ kinh doanh du lÞch, cña kh¸ch du lÞch vµ nh÷ng ng-êi cã liªn quan (nhcéng ®ång d©n c- ®Þa ph-¬ng, nh÷ng ng-êi cã t¸c ®éng trùc tiÕp, gi¸n tiÕp tíi ho¹t ®éng du lÞch…) víi nhau vµ víi tµi nguyªn vµ m«i trêng du lÞch, ®ång thêi lµ c¸c ho¹t ®éng nh»m t¹o nªn m«i tr-êng kh«ng gian v¨n ho¸ t¹i c¸c tuyÕn, ®iÓm, khu du lÞch cña ng-êi kinh doanh vµ qu¶n lý du lÞch, lµm hµi lßng ng-êi tiªu dïng du lÞch (kh¸ch du lÞch) t¹i ®iÓm ®Õn du lÞch. “ §/n §inh trung kiªn - Bµi gi ¶ng m«n häc sè 20 ‟V¨n hãa qu¶n lý vµ kinh doanh du lÞch” V¨n ho¸ du lÞch cßn lµ viÖc thÓ hiÖn b¶n s¾c v¨n ho¸ cña mét d©n téc, mét céng ®ång d©n c- hay mét vïng, mét khu vùc ®Þa lý nhÊt ®Þnh trong ho ¹t ®éng du lÞch cña nh÷ng ng-êi lµm du lÞch (c¶ ng-êi qu¶n lý vµ kinh doanh du lÞch) mät c¸ch võa kh¸i qu¸t võa cô thÓ qua viÖc lµm nh»m t¹o cho du lÞch c¸c gi¸ trÞ dÆc s¾c riªng biÖt. Du lÞch v¨n ho¸ lµ mét lo¹i h×nh du lÞch dùa trªn tµi nguyªn du lÞ ch lµ c¸c gi¸ trÞ v¨n ho¸ cña mét quèc gia, ®ã lµ c¸c gi¸ trÞ v¨n ho¸ vËt thÓ v µ gi¸ trÞ v¨n ho¸ phi vËt thÓ. Du lÞch v¨n ho¸ còng mang trong nã tÝnh chÊt nhÊt ®Þ nh cña du lÞch, ®ã lµ sù tham gia t-¬ng trî cña bèn nhãm nh©n tè víi mçi nhãm ®Òu cã môc ®Ých kh¸c nhau. Song bªn c¹nh ®ã, du lÞch v¨n ho¸ cßn mang nh÷ng ®Æc tr-ng riªng cña nã. Tr-íc tiªn ®ã lµ sù ®Æc tr-ng vÒ tµi nguyªn. Tµi nguyªn lµ nh©n tè ®Çu tiªn quyÕt ®Þnh ®Õn viÖc x©y dùng mét ch-¬ng tr×nh du lÞch v¨n ho¸ lµ nh÷ng ®iÓm v¨n ho¸ ®Æc tr-ng cña mét vïng hay quèc gia. Nh- vËy b¶n th©n cña du lÞch v¨n ho¸ còng mang nh÷ng nÐt ®Æc t r-ng cô thÓ. Du lÞch v¨n ho¸ còng nh- c¸c lo¹i h×nh du lÞch kinh doanh kh¸c nã kh«ng tån t¹i ®éc lËp mµ nã lu«n n»m trong hÖ thèng h÷u c¬ c¸c ngµnh nghÒ , c¸c ®¬n vÞ kinh doanh. H¬n thÕ n÷a nã cµng ®ßi hái sù liªn kÕt, g¾n bã chÆt chÏ h¬n bëi tÝnh ®Æc thï cña nã, v× du lÞch vµ v¨n ho¸ lu«n cã mèi quan hÖ mËt t hiÕt. V¨n ho¸ lµ tµi nguyªn, lµ ngu«ng lùc quan träng cña du lÞch, v¨n ho¸ lµ ng uyªn nh©n ph¸t sinh nhu cÇu du lÞch vµ chuyªn kh¶o mét ®èi t-îng v¨n ho¸ cô thÓ vµ Khoa V¨n ho¸ Du lÞch - Tr-êng §HDL H¶i Phßng LuËn v¨n tèt nghiÖp Trang 13 L-¬ng ThÞ Tè Uyªn ch-¬ng tr×nh du lÞch v¨n ho¸ tham quan dµnh cho nh÷ng du kh¸ch cã nhu cÇu th-ëng thøc c¸c gi¸ trÞ v¨n ho¸ theo c¸c cÊp ®é tiÕp cËn kh¸c nha u vµ kh«ng mang môc ®Ých nghiªn cøu. ViÖc ph¸t triÓn du lÞch v¨n ho¸ còng nh- ph¸t triÓn du lÞch n ãi chung mang mét ý nghÜa rÊt quan träng. NÕu ph¸t triÓn tèt du lÞch v¨n ho¸ t h× cã thÓ gãp phÇn kh«i phôc vµ ph¸t triÓn c¸c lµng nghÒ truyÒn thèng, t¹o viÖ c lµm cho d©n c- ®Þa ph-¬ng, thu hót vèn ®Çu t- cña n-íc ngoµi. Du lÞch v¨n ho¸ lµ mét trong nh÷ng lÜnh vùc xuÊt khÈu t¹i chç cã hiÖu qu¶ cao, t¨ng l-îng ngîi tÖ cho ®Êt n-íc. Ph¸t triÓn du lÞch v¨n ho¸ lµ gãp phÇn më réng, cñng cè quan hÖ quèc tÕ, t¨ng c-êng t×nh ®oµn kÕt, h÷u nghÞ gi÷a c¸c d©n téc, ®ång thêi gióp c¸c quèc gia gi¶m bít søc Ðp cña c¸c trung t©m ®« thÞ. Ngoµi ra, sù ph¸t triÓn c ña du lÞch v¨n ho¸ cßn gãp phÇn khai th¸c c¸c di s¶n v¨n ho¸ d©n téc, b¶o vÖ m «i tr-êng tù nhiªn x· héi, ®ång thêi còng lµ n¬i t¹o ra nguån kinh phÝ tèt nhÊt ®Ó b æ xung, b¶o vÖ ph¸t triÓn c¸c di s¶n v¨n ho¸, thùc hiÖn ph¸t triÓn du lÞch bÒn v÷ng. Do vÞ trÝ quan träng vµ nhiÒu ý nghÜa quan träng vÒ mÆt kinh tÕ- x· héi mµ § ¶ng vµ nhµ n-íc ta ®· chñ ch-¬ng ph¸t triÓn du lÞch v¨n ho¸ t-¬ng xøng víi tiÒm n¨ng vÒ du lÞch v¨n ho¸ s½n cã cña ®Êt n-íc theo h-íng du lÞch ‟ V¨n ho¸sinh th¸im«i tr-êng x©y dùng c¸c khu du lÞch hÊp dÉn vÒ v¨n ho¸ vÒ di tÝch lÞch sö, vÒ c¸c danh lam th¼ng c¶nh, huy ®éng c¸c nguèn lùc tham gia kinh doan h du lÞch, -u tiªn x©y dùng kÕt cÊu h¹ tÇng t¹i c¸c khu du lÞch tËp trung vµ c¸c trung t©m du lÞch lín. V í i tiÒm n¨ng to lín vÒ du lÞch v¨n ho¸ nh- vËy, cÇn cã sù qu¶n lý, ®¶m b¶o cña nhµ n-íc ®Ó ph¸t triÓn du lÞch theo ®óng h-íng vµ xøng tÇm víi tiÒm n¨ng cña chóng. 1.1.3 S¶n phÈm v¨n ho¸ vµ s¶n phÈm du lÞch v¨n ho¸ Mét trong nh÷ng nÒn t¶ng c¬ b¶n nhÊt ®Ó x· héi ph¸t triÓn ®-îc x¸c ®Þnh lµ v¨n ho¸. NÒn t¶ng v¨n ho¸, tõ l©u ®· trë thµnh mét ®éng lùc ®Æc biÖt quan träng lµ c¬ së cho sù ph¸t triÓn toµn diÖn l©u dµi cña quèc gia vµ d©n t éc. Trªn nÒn t¶ng ®ã, c¸c s¶n phÈm v¨n ho¸ h×nh thµnh vµ ®ång hµnh cïng c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ- x · héi. S¶n phÈm v¨n ho¸ cµng ®Æc s¾c, ®éc ®¸o, cã gi¸ trÞ ph æ qu¸t th× cµng ®ãng gãp vµo sù ph¸t triÓn cña x· héi. Khoa V¨n ho¸ Du lÞch - Tr-êng §HDL H¶i Phßng LuËn v¨n tèt nghiÖp Trang 14 L-¬ng ThÞ Tè Uyªn Trong ho¹t ®éng du lÞch, s¶n phÈm v¨n ho¸ nãi riªng, gi¸ trÞ v¨ n ho¸ nãi chung cã vai trß ®Æc biÖt quan träng, vai trß quyÕt ®Þnh sù h×nh thµnh s ¶n phÈm du lÞch v¨n ho¸- lo¹i s¶n phÈm v¨n ho¸ mang dÊu Ên truyÒn thèng v µ nh©n v¨n cña d©n téc hay nh©n lo¹i. S¶n phÈm v¨n ho¸ vµ s¶n phÈm v¨n ho¸ du lÞch cã nh÷ng ®i Óm chóng sau ®©y: Mét lµ: S¶n phÈm v¨n ho¸ vµ s¶n phÈm du lÞch ®Òu cã “ nguyªn li Öu” quan träng vµ cá b¶n nhÊt ®Ó h×nh thµnh, ®Ó ®-îc x©y dùng vµ ®-a vµo phôc vô ®êi sèng kinh tÕ- x· héi- v¨n ho¸. C¶ s¶n phÈm v¨n ho¸ vµ s¶n phÈm du lÞch v¨n ho¸ ®Òu cÇn ®Õn c¸c gi¸ trÞ truyÒn thèng vµ hiÖn ®¹i, d©n téc vµ nh©n lo¹i. C¸c gi¸ trÞ v¨n ho¸ Êy cµng phong phó, cµng giµu b¶n s¾c, cµng ®éc ®¸o th× kh¶ n¨ng t¹o nªn c¸c s¶n phÈm v¨n ho¸ vµ s¶n phÈm du lÞch v¨n ho¸ cã søch Êp dÉn cµng cao. Mét quèc gia, mét d©n téc, mét céng ®ång d©n c- lµm nªn vµ b¶o tån c¸c gi¸ trÞ v¨n hãa, c¸c thµnh tùu v¨n ho¸ ®a d¹ng, ®Æc s¾c sÏ lµ ®iÒu kiÖ n rÊt quan träng ®Ó ph¸t triÓn cïng s¶n phÈm cã chÊt l-îng cao vµ ®éc ®¸o, cïng víi sù ®a d¹ng s¶n phÈm v¨n ho¸ vµ s¶n phÈm du lÞch v¨n hãa. Hai lµ: C¶ hai s¶n phÈm nµy võa h÷u h×nh võa v« h×nh ®-îc ® -a ra thÞ tr-êng vµ khã cã thÓ ®¸nh gi¸ chÊt l-îng mét c¸ch ®¬n gi¶n b»ng ®Þnh l-îng. Gi¸ trÞ cña s¶n phÈm v¨n ho¸ vµ s¶n phÈm du lÞch v¨n ho¸ kh«ng thÓ chØ ®-îc ®o b»ng gi¸ c¶ mµ v-ît qua c¶ gÝa c¶. Mét lÔ héi, mét sù kiÖn v¨n hãa nghÖ thuËt, diÔn xíng….chØ cã thÓ x¸c ®Þnh s¶n phÈm b»ng ®Þnh tÝnh. Nhng ®å lu niÖm l¹i cã h×nh hµi cô thÓ. Còng nh- vËy mét s¶n phÈm du lÞch v¨n ho¸ c høa ®ùng c¸c yÕu tè v¨n ho¸ chØ cã thÓ ®-îc x©y dùng, b¸n vµ xö dông c¸c s¶n phÈm cô