Tài liệu Bài giảng đánh giá huyết động học trong hồi sức sốc trẻ em bằng máy đo cung lượng tim liên tục

ĐÁNH GIÁ HUYẾT ĐỘNG HỌC TRONG HỒI SỨC SỐC TRẺ EM BẰNG MÁY ĐO CUNG LƯỢNG TIM LIÊN TỤC BS.CK1.THÁI QUANG TÙNG KHOA HỒI SỨC TÍCH CỰC CHỐNG ĐỘC BV NHI ĐỒNG 1 XU HƯỚNG HEMODYNAMIC MONITORING 2 xu hướng theo dõi huyết động chính: 1. Giảm nhanh các pp xâm lấn, đặc biệt là Catheter ĐM phổi Swan-Ganz , tăng sử dụng các pp less invasive chỉ với line trung tâm và HAXL 2. Quan trọng thời điểm sử dụng đo cung lượng tim sớm và được đưa vào những gói chăm sóc cụ thể để cho hiệu quả: Early goal- directed protocolize therapy trong sepsis Pre-post optimization trong phẫu thuật bn nguy cơ cao. ĐỊNH NGHĨA CUNG LƯỢNG TIM (CARDIAC OUTPUT) Cung lượng tim (lít/phút) Cardiac Output (CO)  Là tổng thể tích máu do tim bơm ra từ tâm thất trong 1 phút ( chủ yếu thất T)  Thể hiện: bơm hiệu quả & chức năng thất = Hiệu quả hoạt động của tim Heart Rate = beats/min Stroke Volume = thể tích nhát bóp = thể tích máu bơm ra từ tâm thất trong 1 nhịp  CO trung bình = 5l/min  CI: Cardiac Index ( Cardiac Output / Body Surface Area ) CÁC PHƯƠNG PHÁP ĐO CO VÀ HEMODYNAMIC MONITORING XÂM LẤN KHÔNG XÂM LẤN Nguyên thủy Nguyên lý FICK Sử dụng PAC (Pulmonary Artery Catheter) Catheter Swan-Ganz Thoracic bioimpedence (TEB) Đo trở kháng sinh học lồng ngực Cải tiến hơn (less invasive) Nhóm Siêu âm: INDICATOR DILUTION TECH Transpulmonary Thermodilution Pha loãng nhiệt xuyên phổi Esophageal Doppler Siêu âm qua thực quản Transgastric Doppler Siêu âm qua dạ dày Transaortic and transpulmonary Siêu âm xuyên ĐM chủ và phổi USCOM (Australia) PiCCO (Pulsion Medical Systems, Munich, Germany PP dùng Lithium pha loãng LiDCO (LiDCO Group Plc, London, UK) PULSE CONTOUR WAVEFORM ANALYSIS Phân tích hình dạng sóng động mạch đập Calibrate: PiCCO system PulseCO system (LiDCO Ltd) Non Calibrate Flo-trac Vigleo System, MOSTCARE SYSTEM (Italy) SỬ DỤNG PAC (Pulmonary Artery Catheter) = Catheter Swan-Ganz HJC Swan and Santa Monica Bay công bố (NEJM 1970) Sử dụng rộng rãi trên bn nặng nằm ICU Khoảng 1 triệu PAC đặt hàng năm Đo được: CVP, PAP(Pulmonary Artery Pressure), PAOP(Pulmonary Artery Occlussion Pressure), Cardiac Index và ScvO2 Nhận dạng các loại shock, nhất là các dạng shock phối hợp BIẾN CHỨNG CỦA PULMONARY ARTERY CATHETER Nhiều biến chứng khi đặt catheter ĐM phổi • Tràn khí màng phổi • Tổn thương, lủng ĐM phổi • Nhiễm trùng • Thuyên tắc phổi • Rối loạn nhịp • Khả năng không thể đưa PAC và đúng ĐM phổi  Nhiều tranh cãi trong sử dụng PAC khi cân nhắc giữa hiệu quả và biến chứng PP PHA LOÃNG NHIỆT XUYÊN PHỔI TRANSPULMONARY THERMODILUTION Do Catheter ĐM phổi còn nhiều tranh cãi giữa hiệu quả và an toàn  Ra đời Pha loãng nhiệt xuyên phổi (Transpulmonary ThermoDilution) Mà không cần đặt catheter qua tim P Yêu cầu: central venous access + femoral or radial arterial catheter với 1 thermistor (cảm biến nhiệt điện trở) ở đầu. Khảo sát : Preload, Cardiac output, and Lượng nước trong phổi ngoài mạch (Extravascular lung water) PiCCO (Pulsion Medical Systems, Munich, Germany) Là hệ thống sử dụng Transpulmonary ThermoDilution PP PHA LOÃNG NHIỆT XUYÊN PHỔI TRANSPULMONARY THERMODILUTION ❖ Cách tiến hành:  1 lượng Indicator (thermal Indicator = saline lạnh) bơm qua Central Venous Catheter  Dòng máu làm lạnh đi xuyên Tim P- Phổi -Tim T và đến cảm biến nhiệt điện thermistor ở ĐM đùi  Tạo nên diện tích dưới đường cong từ đó tính được Cardiac Output  Bơm 3 lần, mỗi lần 15ml saline lạnh (<8°C ), giá trị đo được là Trung Bình Cardiac index đo được là 4,2 L/min.m2 PP PHA LOÃNG NHIỆT XUYÊN PHỔI HỆ THỐNG PICCO NHÓM PP SIÊU ÂM: SIÊU ÂM QUA THỰC QUẢN (Esophageal Doppler) ❖ Nguyên lý:  Đo tốc độ dòng máu ở ĐM chủ bụng bằng đầu dò siêu âm qua ngả Thực quản  Đầu dò đưa vào thực quản và hướng về ĐM chủ bụng  Vị trí đầu dò là quan trọng nhất để đo tốc độ dòng máu ĐM chủ bụng từ đó ước lượng Cardiac Output ❖ Đặc điểm:non invasive và theo dõi không liên tục  Ảnh hưởng bởi kỹ thuật và kinh nghiệm người siêu âm, chi phí cao, cần gây mê. SIÊU ÂM QUA THỰC QUẢN (Esophageal Doppler) Cardiac Output là 6,3 L/min Stroke Volume là 83ml/nhát CÁC PHƯƠNG PHÁP ĐO CO VÀ HEMODYNAMIC MONITORING XÂM LẤN KHÔNG XÂM LẤN Nguyên thủy Nguyên lý FICK Sử dụng PAC (Pulmonary Artery Catheter) Catheter Swan-Ganz Thoracic bioimpedence (TEB) Đo trở kháng sinh học lồng ngực Cải tiến hơn (less invasive) Nhóm Siêu âm: INDICATOR DILUTION TECH Transpulmonary Thermodilution Pha loãng nhiệt xuyên phổi Esophageal Doppler Siêu âm qua thực quản Transgastric Doppler Siêu âm qua dạ dày Transaortic and transpulmonary Siêu âm xuyên ĐM chủ và phổi USCOM (Australia) PiCCO (Pulsion Medical Systems, Munich, Germany PP dùng Lithium pha loãng LiDCO (LiDCO Group Plc, London, UK) PULSE CONTOUR WAVEFORM ANALYSIS Phân tích hình dạng sóng động mạch đập Calibrate: PiCCO system PulseCO system (LiDCO Ltd) Non Calibrate Flo-trac Vigleo System, MOSTCARE SYSTEM (Italy) NGUYÊN LÝ HOẠT ĐỘNG MÁY MOSTCARE (PP ĐO CUNG LƯỢNG TIM LIÊN TỤC BẰNG PHÂN TÍCH HÌNH DẠNG SÓNG ĐỘNG MẠCH KHÔNG CẦN CALIBRATION) CÁCH THIẾT LẬP MOSTCARE Cách 1: nối trực tiếp với HA động mạch xâm lấn của bn Blood Pressure Transducer Arterial catheter Nối trực tiếp vào ĐM: không thay đổi qui trình hồi sức thông thường NGUYÊN LÝ: HÌNH DẠNG SÓNG ĐỘNG MẠCH P RADIAL EXPANSION t Forward Pressure wave PULSE Sóng HAĐM: là kết quả tương tác tim và hệ mạch Phụ thuộc trở kháng và độ đàn hồi mạch máu Kết hợp Forward pressure wave + Reflected pressure wave = sóng HAĐM DICROTIC NOTCH: Cuối tâm thu và đóng van ĐM chủ Reflected pressure wave t DICROTIC NOTCH MOSTCARE HOẠT ĐỘNG RA SAO  MOSTCARE (MOnitor STroke Volume and CARdiac Efficiency)  P.R.A.M (Pressure Recording Analytical Method): BỘ NÃO của MOSTCARE 3 cách ước lượng Z(t): 1. External calibration: Bằng Pha loãng nhiệt 2. Internal calibration: từ thông tin nhân trắc học và thông số thể lực của bn 3. Không cần Calibration để ước lượng trở kháng mạch máu: dùng pp Pressure Recording Analytical Method (P.R.A.M) pp phân tích áp lực ghi lại SO SÁNH MOSTCARE VỚI CÁC PP ĐO CUNG LƯỢNG TIM KHÁC 400 pts Giá trị Cardiac Output đo được giữa Mostcare và siêu âm là tương đồng