ANNA CARENINA (phÇn 7)
1
phÇn bÈy
1
Vî chång Levin ë Moxcva ®∙ h¬n hai th¸ng. Theo tÝnh to¸n chÝnh
x¸c nhÊt cña nh÷ng ng−êi am hiÓu vÊn ®Ò, ®¸ng lÏ Kitti ph¶i ®Î l©u
råi. ThÕ mµ t×nh h×nh vÉn nh− cò vµ kh«ng cã triÖu chøng g× chøng tá
ngµy ë c÷ ®∙ ®Õn gÇn h¬n so víi hai th¸ng tr−íc. B¸c sÜ, bµ ®ì, Doli,
phu nh©n vµ nhÊt lµ Levin kh«ng khái h∙i hïng khi nghÜ ®Õn chuyÖn
sÏ x¶y tíi, vµ b¾t ®Çu c¶m thÊy nãng ruét, lo ng¹i. Riªng cã Kitti lµ
vÉn hoµn toµn b×nh tÜnh vµ sung s−íng.
Nµng thÊy n¶y në trong lßng mét niÒm yªu th−¬ng míi ®èi víi ®øa
con trong t−¬ng lai, giê ®©y phÇn nµo ®∙ thµnh hiÖn thùc ®èi víi
nµng, vµ nµng triÒn miªn trong t×nh c¶m Êy víi mét niÒm vui trÇm
mÆc. §øa bÐ kh«ng cßn chØ lµ mét phÇn cña b¶n th©n nµng; ®«i khi,
nã cßn béc lé mét sù sèng ®éc lËp. Nµng thÊy ®au nh−ng ®ång thêi l¹i
muèn c−êi lªn v× niÒm vui míi mÎ vµ k× l¹ Êy.
Cã tÊt c¶ nh÷ng ng−êi th©n yªu bªn c¹nh, ai ai còng hÕt søc ch¨m
sãc nµng, vµ tr−íc m¾t chØ thÊy toµn triÓn väng tèt ®Ñp, Kitti h¼n
kh«ng ao −íc cuéc ®êi nµo tèt ®Ñp h¬n, thó vÞ h¬n nÕu nµng kh«ng
biÕt vµ kh«ng linh c¶m thÊy sù t×nh Êy s¾p söa kÕt thóc. Duy chØ cã
mét ®iÒu lµm gi¶m phÇn thó vÞ cña cuéc sèng ®ã: chång nµng kh«ng
cßn gièng nh− ng−êi nµng ®∙ yªu, còng kh«ng gièng nh− håi chµng ë
n«ng th«n.
Nµng vèn yªu tÝnh trÇm tÜnh, hoµ nh∙ vµ lßng mÕn kh¸ch cña
chång. Sèng ë thµnh phè, lóc nµo chµng còng ngay ng¸y gi÷
miÕng,nh− sî ai xóc ph¹m ®Õn m×nh, nhÊt lµ xóc ph¹m ®Õn Kitti. ë
http://ebooks.vdcmedia.com
LEV. TOLXTOI
2
tr¹i Êp, râ rµng chµng biÕt m×nh sèng ®óng n¬i ®óng chç nªn kh«ng
bao giê véi vµng, vµ lóc nµo còng bËn rén. ë ®©y, bao giê chµng còng
hèi h¶ nh− ®Ó khái lì mét viÖc g×, trong khi kh«ng cã viÖc g× ph¶i lµm.
Vµ nµng thÊy th−¬ng chång. Nµng biÕt nh÷ng ng−êi kh¸c kh«ng hÒ
g©y c¸i c¶m gi¸c th−¬ng h¹i Êy; tr¸i l¹i, mçi khi Kitti quan s¸t chång
ë ngoµi x∙ héi, nh− thØnh tho¶ng ng−êi ta vÉn nh×n ng−êi m×nh yªu
víi dông ý cè xem nh− ®ã lµ kÎ xa l¹ ®Ó x¸c ®Þnh Ên t−îng anh ta g©y
ra ®èi víi mäi ng−êi, nµng kh«ng khái ghen tÞ nhËn thÊy lµ kh«ng
nh÷ng chµng kh«ng cã vÎ g× ®¸ng th−¬ng h¹i mµ cßn ®Çy søc quyÕn
rò víi lèi lÔ phÐp h¬i lçi thêi, víi th¸i ®é dÌ dÆt tr−íc phô n÷, víi vãc
ng−êi tr¸ng kiÖn vµ bé mÆt ®Æc biÖt ý vÞ theo con m¾t nµng. Nh−ng
nµng nh×n thÊu néi t©m chµng chø kh«ng ph¶i chØ vÎ bÒ ngoµi; nµng
thÊy Levin ë ®©y kh«ng ph¶i lµ Levin thËt vµ nµng kh«ng thÓ tù gi¶i
thÝch t©m tr¹ng chång b»ng c¸ch nµo kh¸c. §«i khi, nµng thÇm tr¸ch
chµng kh«ng biÕt c¸ch sèng ngoµi thµnh phè; còng cã lóc, nµng ph¶i
thõa nhËn chµng khã mµ cã thÓ tù thu xÕp lÊy lèi sèng tháa ®¸ng ë
®©y.
Vµ thËt vËy, liÖu chµng cã thÓ lµm g× ®−îc? Chµng kh«ng thÝch
®¸nh bµi. Kh«ng ®i ch¬i c©u l¹c bé, giao thiÖp víi nh÷ng ng−êi vui vÎ
trÎ trung kiÓu Oblonxki, b©y giê nµng ®∙ hiÓu thÕ nghÜa lµ g×... nghÜa
lµ uèng r−îu, vµ uèng r−îu xong th× ®i tiÓu nghÜa lµ cã trêi míi biÕt
®−îc. Nµng kh«ng khái lo sî nghÜ ®Õn nh÷ng n¬i lo¹i ng−êi ®ã th−êng
lui tíi trong nh÷ng tr−êng hîp nµy. §i vµo giíi th−îng l−u ch¨ng?
Nµng biÕt muèn vËy ph¶i t×m thó vui trong viÖc dan dÝu víi c¸c thiÕu
phô trÎ, mµ nµng th× kh«ng −ng thÕ råi. ë nhµ víi nµng, víi mÑ vµ
c¸c chÞ nµng −? ThÕ nh−ng nh÷ng buæi hµn huyªn ®ã dï cã thó vÞ
®Õn ®©u còng vÉn lµ nh÷ng "Alin Nadin" ®¬n ®iÖu nh− l∙o quËn c«ng
th−êng gäi c¸c cuéc trß chuyÖn gi÷a mÊy chÞ em, nµng biÕt chµng sÏ
ch¸n ngÊy. LiÖu chµng cßn biÕt lµm g× n÷a nµo? ViÕt s¸ch ch¨ng?
Chµng ®∙ thö viÕt vµ lóc ®Çu ®∙ tíi th− viÖn ®Ó ghi chÐp vµ thu thËp
tµi liÖu; nh−ng, nh− chµng ®∙ nãi víi nµng, chµng cµng Ýt viÖc bao
nhiªu l¹i cµng Ýt thêi giê bÊy nhiªu. H¬n n÷a, chµng phµn nµn ë ®©y
ng−êi ta nãi ®Õn cuèn s¸ch cña chµng nhiÒu qu¸: mäi suy nghÜ cña
chµng lÉn lén hÕt vµ mÊt c¶ thó vÞ.
http://ebooks.vdcmedia.com
ANNA CARENINA (phÇn 7)
3
§iÒu cã lîi duy nhÊt trong cuéc sèng thÞ thµnh lµ hä kh«ng bao giê
c∙i nhau. Cã ph¶i do hoµn c¶nh ®æi kh¸c hay vÒ ph−¬ng diÖn nµy, hä
®∙ kh«n ngoan vµ biÕt ®iÒu h¬n? Dï sao ë Moxcva,hä ®∙ chÊm døt
®−îc nh÷ng c¶nh ghen tu«ng mµ hä rÊt sî khi b−íc ch©n vÒ sèng ë
thñ ®«.
VÒ mÆt nµy, ®∙ x¶y ra mét sù kiÖn rÊt quan träng cho c¶ hai vî
chång: Kitti gÆp Vronxki.
Bµ quËn chóa giµ Maria Borixovna, mÑ ®ì ®Çu Kitti, vèn rÊt yªu
nµng, nhÊt ®Þnh muèn gÆp nµng b»ng ®−îc. Kitti ®ang cã mang
kh«ng ®i ®©u, h«m ®ã cïng bè ®Õn th¨m bµ cô ®¸ng kÝnh vµ gÆp
Vronxki ë ®ã.
Khi nhËn ra c¸i d¸ng dÊp ngµy x−a quen thuéc biÕt bao, trong bé
th−êng phôc, nµng nh− t¾c thë, m¸u dån vÒ tim vµ c¶m thÊy mÆt
m×nh ®á dõ: ®ã lµ ®iÒu duy nhÊt khiÕn nµng ph¶i tù tr¸ch m×nh. §iÒu
®ã chØ x¶y ra trong mÊy gi©y. Cha nµng véi b¾t chuyÖn s«i næi víi
Vronxki vµ c©u chuyÖn ch−a døt, Kitti ®∙ s½n sµng gi¸p mÆt, hoÆc,
nÕu cÇn, cã thÓ chuyÖn trß víi Vronxki nh− víi quËn chóa Maria
Borixovna vµ nhÊt lµ, dï trong tr−êng hîp Êy, giäng nãi, tiÕng c−êi
còng sÏ kh«ng chøa ®ùng ®iÒu g× cã thÓ lµm phËt ý chång mµ nµng
vÉn c¶m thÊy Èn hiÖn bªn c¹nh m×nh.
Nµng nãi víi Vronxki vµi c©u, thËm chÝ cßn th¶n nhiªn mØm c−êi
khi chµng b«ng ®ïa gäi cuéc bÇu cö lµ "NghÞ viÖn cña chóng ta" (cÇn
ph¶i mØm c−êi ®Ó tá ra m×nh hiÓu c©u ®ïa). Nh−ng råi nµng quay
lu«n sang quËn chóa Maria Borixovna vµ kh«ng ®o¸i hoµi ®Õn chµng
lÇn nµo n÷a, cho ®Õn khi chµng ®øng dËy c¸o tõ; lóc ®ã nµng míi ®−a
m¾t vÒ phÝa chµng, nh−ng ®ã hoµn toµn chØ lµ v× nÕu kh«ng nh×n
ng−êi chµo m×nh th× thËt khiÕm nh∙.
Nµng thÇm biÕt ¬n cha ®∙ kh«ng hÒ ®¶ ®éng g× ®Õn cuéc gÆp gì nµy;
nh−ng, sau ®ã thÊy «ng tá vÎ ©u yÕm ®Æc biÖt trong cuéc ®i d¹o th−êng
lÖ cña hai cha con, nµng biÕt «ng b»ng lßng vÒ nµng. ChÝnh nµng còng
thÊy tù b»ng lßng víi m×nh. Nµng kh«ng ngê m×nh cã ®ñ søc ®Ó nÐn
xuèng d−íi ®¸y lßng mäi kØ niÖm vÒ mèi t×nh x−a víi Vronxki, vµ kh«ng
http://ebooks.vdcmedia.com
LEV. TOLXTOI
4
nh÷ng nµng ®ñ søc lµm ra vÎ mµ cßn thËt sù b×nh tÜnh vµ döng d−ng
hoµn toµn tr−íc mÆt chµng.
ChÝnh Levin cßn ®á mÆt h¬n vî khi nµng kÓ l¹i cuéc gÆp gì víi
Vronxki ë nhµ quËn chóa Maria Borixovna. Nãi ra ®iÒu Êy víi chång
®∙ lµ khã, nh−ng tiÕp tôc kÓ mäi chi tiÕt l¹i cµng khã h¬n v× chµng
kh«ng hái c©u nµo mµ chØ cau mµy nh×n nµng.
- Em rÊt tiÕc anh kh«ng cã ë ®Êy, - nµng nãi víi chång. Kh«ng ph¶i
em muèn lóc Êy cã anh ë trong phßng ®©u... v× em sÏ kh«ng tù nhiªn
®−îc nh− thÕ tr−íc mÆt anh... ChÝnh giê ®©y, em l¹i xÊu hæ h¬n lóc ®ã
nhiÒu, h¬n nhiÒu l¾m, - nµng nãi vµ mÆt ®á lªn nh− s¾p khãc. - ChØ
tiÕc lóc Êy anh kh«ng ®−îc nh×n thÊy em qua lç kho¸.
§«i m¾t ch©n thùc nh− nãi víi Levin r»ng nµng tù b»ng lßng víi
m×nh, vµ mÆc dï nµng ®á mÆt, Levin vÉn yªn t©m ngay vµ b¾t ®Çu
hái chuyÖn. Nµng chØ mong cã thÕ. Khi ®∙ biÕt t−êng tËn lµ nµng chØ
lóng tóng ®á mÆt trong vµi gi©y ®Çu, cßn sau ®ã l¹i tho¶i m¸i nh− ®èi
víi bÊt cø ai kh¸c, Levin míi hoµn toµn vui vÎ vµ cho biÕt chµng rÊt
hµi lßng; chµng høa tõ ®©y vÒ sau sÏ kh«ng xö sù vông d¹i nh− trong
dÞp bÇu cö vµ ngay lÇn ®Çu gÆp l¹i Vronxki sÏ cè g¾ng th©n thiÕt hÕt
søc m×nh.
- ThËt khæ t©m khi ph¶i coi mét ng−êi gÇn nh− thï ®Þch, gi¸p mÆt
nhau lµ thÊy nÆng nÒ, - Levin nãi. - Anh rÊt, rÊt b»ng lßng.
2
- ThÕ nµo, anh ®Õn nhµ Bon ®i nhÐ, - Kitti nãi lóc chång b−íc vµo
phßng nµng, - kho¶ng m−êi mét giê s¸ng, tr−íc khi ra phè. Em biÕt
anh sÏ ¨n chiÒu víi ba ë c©u l¹c bé. Nh−ng s¸ng nay anh lµm g×?
- Anh chØ ®Õn nhµ Catavaxov th«i, - Levin ®¸p.
- Sao ®Õn sím thÕ?
http://ebooks.vdcmedia.com
ANNA CARENINA (phÇn 7)
5
- ¤ng ta høa giíi thiÖu anh víi Metrov. Anh muèn nãi chuyÖn víi
«ng nµy vÒ cuèn s¸ch cña anh, «ng ta lµ mét nhµ b¸c häc næi tiÕng ë
Peterburg, - Levin nãi.
- µ, cã ph¶i c¸i «ng viÕt bµi b¸o mµ anh rÊt khen ®ã kh«ng? Sau
®ã, anh lµm g×? - Kitti hái.
- Cã lÏ anh sÏ t¹t qua tßa ¸n nhê gióp vÒ viÖc bµ chÞ.
- Anh kh«ng ®i nghe hoµ nh¹c µ?
- Anh ®i mét m×nh lµm g×?
- Kh«ng, anh nªn ®i nghe, hä biÓu diÔn nh÷ng t¸c phÈm míi... anh
vÉn quan t©m ®Õn nh÷ng c¸i ®ã l¾m mµ. ThÕ nµo em còng tíi ®ã.
- Dï sao tr−íc b÷a chiÒu, anh còng sÏ vÒ víi em lÇn n÷a, - chµng
võa nãi võa nh×n ®ång hå treo.
- Anh mÆc r¬®anhg«t vµo, ®Ó cã thÓ ®Õn th¼ng nhµ n÷ b¸ t−íc Bon
®−îc.
- Cã nhÊt thiÕt ph¶i ®Õn ®Êy kh«ng?
- CÇn chø. B¸ t−íc ®∙ tíi th¨m chóng m×nh. Anh ®Õn th¨m hé nµo
cã vÊt v¶ g× l¾m ®©u. Anh ®Õn ®ã, ngåi ch¬i, nãi chuyÖn d¨m phót, råi
®øng dËy vµ ra vÒ.
- §−îc, nh−ng em kh«ng thÓ t−ëng t−îng anh ®∙ mÊt thãi quen
lµm c¸i trß Êy ®Õn møc nµo ®©u: anh sÏ lóng tóng mÊt. ThÕ nµo nhØ?
M×nh ®Õn nhµ ng−êi l¹, ngåi xuèng, ë l× ®Êy ch¼ng biÕt v× lÝ do g×,
m×nh lµm phiÒn mäi ng−êi, b¶n th©n m×nh còng ®©m ch¸n, råi bá ®i?
Kitti bËt c−êi.
- Khi ch−a cã vî, anh ch¼ng hay ®Õn ch¬i bÌ b¹n ®ã −? - nµng b¶o
chång.
http://ebooks.vdcmedia.com
LEV. TOLXTOI
6
- Ph¶i, nh−ng bao giê anh còng thÊy kh«ng tho¶i m¸i vµ giê ®©y,
anh mÊt thãi quen ®ã ®Õn nçi anh thÒ víi em lµ thµ anh nhÞn ¨n hai
ngµy cßn h¬i ph¶i ®i th¨m nh− thÕ nµy. Ng−îng l¾m! Anh cã c¶m gi¸c
ng−êi ta sÏ ph¸t bùc lªn mµ nãi víi anh “Anh ®Õn ®©y lµm c¸i th¸ g×?”
- Kh«ng ®©u, hä kh«ng bùc ®©u, em cam ®oan víi anh thÕ, Kitti
nãi, nh×n chång c−êi. Nµng n¾m tay chång. - Nµo th«i, t¹m biÖt... Anh
tíi ®ã ®i nhÐ.
Chµng h«n tay vî, ®Þnh b−íc ra nh−ng nµng gi÷ l¹i.
- Coxtia, anh biÕt kh«ng, em chØ cßn n¨m m−¬i róp.
- Kh«ng sao, anh sÏ ®Õn ng©n hµng lÊy tiÒn. Em cÇn bao nhiªu? chµng nãi víi c¸i vÎ kh«ng b»ng lßng rÊt quen thuéc ®èi víi nµng.
- Kh«ng, khoan ®∙, - nµng gi÷ lÊy c¸nh tay chång. - §iÒu nµy
khiÕn em lo l¾ng. Em thÊy m×nh kh«ng tiªu pha v« Ých mµ tiÒn cø
biÕn ®i ®©u hÕt. H¼n chóng ta kh«ng biÕt c¸ch thu vÐn.
- Kh«ng ph¶i thÕ ®©u, - chµng nãi, võa hóng h¾ng ho võa g−êm
g−êm nh×n vî.
Nµng ®∙ biÕt c¸i lèi ho hóng h¾ng nµy. §ã lµ dÊu hiÖu bÊt b×nh
m∙nh liÖt kh«ng ph¶i ®èi víi nµng mµ lµ víi b¶n th©n m×nh. Chµng
qu¶ cã bÊt b×nh, nh−ng kh«ng ph¶i v× chuyÖn tiÒn tiªu vÌo ®i nhanh
qu¸ mµ v× c¸i ®iÒu khã chÞu ®ang muèn quªn l¹i bÞ kh¬i ra.
- Anh ®∙ b¶o Xocolov b¸n lóa m¹ch ®i vµ lÜnh tr−íc tiÒn cho thuª
cèi xay. Trong bÊt k× tr−êng hîp nµo, ta còng kh«ng thiÕu tiÒn ®©u.
- TÊt nhiªn råi, nh−ng em sî tiªu pha nhiÒu qu¸..
- Kh«ng sao, kh«ng sao ®©u, - chµng nh¾c l¹i. - Th«i nhÐ, t¹m biÖt
em yªu dÊu cña anh.
- Thùc qu¶ cã nh÷ng ngµy em tiÕc ®∙ nghe theo lêi mÑ. Gi¸ ta cø ë
n«ng th«n th× dÔ chÞu biÕt bao! ë ®©y, em lµm phiÒn mäi ng−êi vµ tèn
kÐm qu¸.
http://ebooks.vdcmedia.com
ANNA CARENINA (phÇn 7)
7
- Kh«ng sao mµ, k×a em. Tõ khi c−íi ®Õn giê, anh ch−a lÇn nµo tiÕc
lµ sao sù viÖc kh«ng diÔn biÕn kh¸c ®i.
- ThËt thÕ chø anh? - nµng nãi vµ nh×n th¼ng vµo mÆt chång.
Chµng nãi vËy nh−ng kh«ng nghÜ ngîi g×, chØ cèt an ñi nµng.
Nh−ng thÊy ®«i m¾t ®Ñp ch©n thËt cña vî ch»m ch»m nh×n m×nh nh−
dß hái, chµng bÌn nh¾c l¹i vµ lÇn nµy th× thèt ra tù ®¸y lßng: "§óng
lµ m×nh quªn mÊt chuyÖn Êy råi", chµng nghÜ bông. Vµ chµng sùc nhí
tíi ®iÒu ®ang chê ®îi hai ng−êi.
- S¾p söa ch−a em? Em thÊy trong ng−êi thÕ nµo? - chµng th×
thÇm hái, cÇm lÊy hai tay vî.
- Em nghÜ ®Õn chuyÖn nµy nhiÒu qu¸ råi ®Õn nçi b©y giê em kh«ng
buån nghÜ n÷a vµ mÆc kÖ nã.
- Em cã sî kh«ng?
Nµng mØm c−êi coi khinh.
- Kh«ng sî chót nµo hÕt, - nµng nãi.
- NÕu cã g× th× ®Õn t×m anh ë nhµ Catavaxov nhÐ.
- Kh«ng sao ®©u, anh ®õng lo. Em ®i ch¬i phè víi ba ®©y. Em vµ
ba sÏ ®Õn th¨m chÞ Doli. Em ®îi anh tr−íc b÷a chiÒu. ¥ mµ nµy! Anh
cã biÕt hoµn c¶nh chÞ Doli ®Õn b−íc cïng quÉn råi kh«ng? ChÞ Êy nî
ngËp ®Õn cæ vµ kh«ng cã tiÒn. H«m qua, chóng em nãi chuyÖn víi mÑ
vµ anh Arxeniev (chång Lvova, chÞ g¸i nµng) vµ quyÕt ®Þnh lµ anh Êy
vµ anh, c¸c anh ph¶i x¹c cho anh Xtiva mét mÎ. Kh«ng thÓ cø nh−
thÕ m∙i ®−îc. Kh«ng cÇn nãi l¹i chuyÖn Êy víi ba nhÐ... Nh−ng nÕu c¶
hai anh...
- Nh−ng bän anh cã thÓ lµm g× ®−îc? - Levin nãi.
- Anh cø ®Õn gÆp Arxeniev bµn víi anh Êy, anh Êy sÏ cho anh biÕt
nh÷ng ®iÒu bän em ®∙ quyÕt ®Þnh.
- Anh t¸n thµnh tr−íc ý kiÕn cña Arxeniev. §−îc råi, anh sÏ ®Õn
gÆp anh Êy. NÕu cã hoµ nh¹c, anh sÏ ®i víi Natalya. T¹m biÖt em.
http://ebooks.vdcmedia.com
LEV. TOLXTOI
8
¤ng giµ Kuzma ®∙ hÇu h¹ Levin tõ tr−íc khi chµng lÊy vî, vµ lµm
c«ng viÖc qu¶n gia tõ khi ®Õn thµnh phè, gi÷ Levin l¹i ë bËc thÒm.
- Hä ®∙ ®ãng l¹i mãng cho con "Xinh ®Ñp" (®ã lµ con ngùa cµng
tr¸i) nh−ng nã vÉn ®i khËp khiÔng, - «ng ta nãi. - Lµm thÕ nµo b©y giê
¹?
Levin ®∙ ®−a ngùa tõ n«ng th«n ra: chµng muèn cã mét chuång
ngùa võa tèt võa rÎ. Nh−ng chµng nghiÖm ra r»ng nu«i ngùa l¹i tèn
kÐm h¬n thuª vµ mÆc dÇu cã ngùa, thØnh tho¶ng chµng vÉn ph¶i ®i xe
thuª.
- L∙o cho t×m thó y ®i. Cã lÏ ®ã lµ mét vÕt x−íc øa m¸u.
- Cßn víi Ecaterina Alecxandrovna(1) th× sao ¹? - giµ Kuzma hái.
Kh¸c víi thêi gian míi vÒ Moxcva, Levin giê ®©y kh«ng cßn ng¹c
nhiªn khi thÊy muèn ®i tõ Vozdvijenca ®Õn Xipxev Vrajoc, ph¶i ®ãng
mét ®«i ngùa khoÎ vµo cç xe nÆng trÞch, lÆn léi trong tuyÕt lÇy bèn
dÆm ®−êng, cho xe ®Ëu bèn giê mµ cßn ph¶i tr¶ n¨m róp. B©y giê,
chµng thÊy ®ã lµ chuyÖn dÜ nhiªn.
- L∙o cho gäi hai ngùa thuª, - chµng nãi.
- V©ng ¹.
ThÕ lµ sau khi gi¶i quyÕt dÔ dµng c¸i khã kh¨n mµ nÕu ë n«ng
th«n sÏ ®ßi hái ph¶i suy ®i tÝnh l¹i, Levin ra khái thÒm, gäi xe ngùa
vµ b¶o ch¹y ®Õn phè th¸nh Nixefor. Däc ®−êng, chµng ®∙ quªn b½ng
chuyÖn thiÕu tiÒn mµ chØ cßn nghÜ ®Õn cuéc gÆp mÆt s¾p tíi víi nhµ
x∙ héi häc thµnh Peterburg mµ chµng muèn lµm quen ®Ó nãi vÒ cuèn
s¸ch cña m×nh.
Tho¹t tiªn, nh÷ng mãn chi tiªu v« Ých, k× l¹ ®èi víi mét ng−êi quen
sèng ë n«ng th«n, nh−ng kh«ng tr¸nh ®−îc vµ lóc nµo còng cÇn thiÕt,
khiÕn Levin kinh ng¹c. B©y giê th× chµng quen råi. VÒ ph−¬ng diÖn
(1)
Tøc Kitti.
http://ebooks.vdcmedia.com
ANNA CARENINA (phÇn 7)
9
nµy, ®iÒu ®ã ®èi víi chµng còng gièng c¸i ®iÒu th−êng x¶y ®Õn víi kÎ
nghiÖn r−îu, nh− ng−êi ta nãi: "Cèc r−îu thø nhÊt khã nuèt, cèc thø
hai tr«i tuét vµ cèc thø ba bay vÌo nh− con chim nhá". Khi Levin ®æi
tê giÊy b¹c mét tr¨m róp ®Çu tiªn ®Ó mua bé ®å cho ng−êi hÇu phßng
vµ ng−êi g¸c cöa, chµng ®∙ bÊt gi¸c nghÜ nh÷ng bé ®å v« dông nh−ng
tèi cÇn thiÕt nµy (cø xem vÎ söng sèt cña phu nh©n vµ Kitti khi chµng
hái −ím xem cã thÓ phiªn phiÕn ®i ®−îc kh«ng th× ®ñ thÊy), th× ra
b»ng tiÒn l−¬ng hai ng−êi lµm c«ng, nghÜa lµ kho¶ng ba tr¨m ngµy
lao ®éng tõ tuÇn lÔ Phôc sinh ®Õn ngµy ¨n mÆn cuèi cïng, ba tr¨m
ngµy lµm viÖc cùc nhäc tõ sím tinh m¬ ®Õn tËn khuya, vµ chµng xãt
ruét chi ra tê giÊy b¹c mét tr¨m róp. Tê giÊy b¹c tiÕp sau dïng ®Ó
mua thøc ¨n cho mét b÷a c¬m gia ®×nh trÞ gi¸ hai m−¬i t¸m róp, còng
nh¾c nhë Levin lµ hai m−¬i t¸m róp, trÞ gi¸ gÇn hai tr¨m ®Êu lóa
m¹ch, må h«i n−íc m¾t cña bao ng−êi c¾t lóa, bã lóa,®¹p lóa, xay lóa,
sµng sÈy vµ ®ãng bao, mµ chµng ®∙ cho ®i thËt dÔ dµng. Vµ giê ®©y,
nh÷ng giÊy b¹c ®«i ®i kh«ng gîi cho chµng nh÷ng h×nh ¶nh t−¬ng tù
n÷a, nã biÕn ®i nh− cã phÐp ma. Chµng còng kh«ng cßn tù hái nh÷ng
thø m×nh mua b»ng mãn tiÒn kia cã ®em l¹i thó vui t−¬ng xøng víi
c«ng lao ®éng cÇn thiÕt ®Ó kiÕm ra nã kh«ng. Chµng ®∙ quªn cã
nh÷ng gi¸ trÞ tèi thiÓu cho mét sè lo¹i lóa m×, thÊp h¬n th× kh«ng thÓ
b¸n ®−îc. Lóa m¹ch, trong bao l©u vÉn gi÷ gi¸, nay mçi tr¨m lÝt ph¶i
b¸n rÎ h¬n tr−íc tr−íc h¨m nh¨m k«pªch. ThËm chÝ, chµng còng
kh«ng hÒ nghÜ lµ cø c¸i lèi sèng nµy th× chõng mét n¨m sau lµ chµng
sÏ m¾c nî: c¶ ®iÒu nµy chµng còng ch¼ng coi lµ quan träng n÷a.
Chµng chØ cÇn mét ®iÒu, ®ã lµ cã tiÒn göi ng©n hµng, kh«ng cÇn biÕt
tiÒn ®ã ë ®©u ra, ®Ó lu«n lu«n b¶o ®¶m cã thÞt cho ngµy h«m sau. Vµ
cho ®Õn nay, chµng vÉn cã tiÒn ë ng©n hµng. Nh−ng giê chµng kh«ng
cßn tiÒn n÷a vµ còng kh«ng biÕt râ sÏ lÊy tiÒn ë ®©u ra. ChÝnh ý nghÜ
®ã khiÕn chµng bèi rèi khi Kitti nãi chuyÖn tiÒn nong. Nh−ng chµng
kh«ng cã thêi giê suy tÝnh kÜ h¬n vÒ chuyÖn nµy. Chµng chØ cßn nghÜ tíi
Catavaxov vµ cuéc gÆp gì Metrov.
http://ebooks.vdcmedia.com
LEV. TOLXTOI
10
3
Trong thêi gian l−u l¹i Moxcva, Levin cµng thªm gÇn gòi mét
ng−êi b¹n cò ë tr−êng §¹i häc, gi¸o s− Catavaxov, mµ tõ ®é c−íi vî,
chµng ch−a gÆp l¹i. Chµng mÕn Catavaxov v× quan ®iÓm «ng ta
s¸ng sña vµ gi¶n dÞ. Levin cho r»ng quan ®iÓm cña Catavaxov s¸ng
sña lµ do b¶n chÊt «ng ta nghÌo nµn; vÒ phÝa Catavaxov, «ng ta
nghÜ t− t−ëng Levin tiÒn hËu bÊt nhÊt lµ do chµng thiÕu tinh thÇn
kØ luËt; nh−ng Levin −a c¸i s¸ng sña cña Catavaxov vµ sù dåi dµo
vÓ t− t−ëng v« kØ lôat cña Levin l¹i khiÕn Catavaxov kho¸i, cho nªn
hä thÝch gÆp nhau ®Ó tranh luËn.
Levin ®äc vµi ®o¹n s¸ch cña m×nh cho Catavaxov nghe vµ «ng ta
lÊy lµm thó vÞ. Võa h«m tr−íc gÆp Levin trong mét cuéc nãi chuyÖn
tr−íc c«ng chóng, Catavaxov cho biÕt Metrov trø danh hiÖn ®ang ë
Moxcva, Levin rÊt thÝch bµi b¸o cña «ng nµy, vµ «ng ra rÊt quan t©m
®Õn nh÷ng ®iÒu Catavaxov nãi vÒ c«ng viÖc cña Levin. Metrov sÏ ®Õn
nhµ Catavaxov vµo håi m−êi mét giê s¸ng h«m sau vµ sÏ rÊt sung
s−íng ®−îc lµm quen víi Levin.
- Anh b¹n th©n mÕn, râ rµng anh ®∙ tu tØnh, t«i rÊt mõng ®−îc
gÆp anh, - Catavaxov nãi khi ra ®ãn Levin ë phßng kh¸ch nhá. - Khi
nghe thÊy tiÕng chu«ng, t«i ®∙ nghÜ bông: "Kh«ng lÏ anh chµng nµy
l¹i ®óng giê ®Õn thÕ!". Nµy, anh nghÜ thÕ nµo vÒ nh÷ng ng−êi
Mongtenegro? ThËt lµ nh÷ng chiÕn sÜ h¹ng nßi!
- Cã chuyÖn g× thÕ? - Levin hái.
Catavaxov tãm t¾t cho chµng nh÷ng tin míi nhÊt vµ b−íc vµo
phßng lµm viÖc, giíi thiÖu Levin víi mét ng−êi khoÎ m¹nh, thÊp bÐ vµ
bÒ ngoµi rÊt dÔ −a. §ã lµ Metrov. C©u chuyÖn xoay quanh vÊn ®Ò
chÝnh trÞ mét lóc vµ quanh d− luËn cña giíi th−îng l−u Peterburg vÒ
nh÷ng sù kiÖn gÇn ®©y nhÊt. Metrov dÉn vµi c©u trong tuyªn bè s¾p
tíi cña ®øc vua vµ mét vÞ bé tr−ëng theo mét nguån tin ch¾c ch¾n.
Catavaxov l¹i nghe nãi lµ ®øc vua b×nh luËn kh¸c h¼n. Levin m−êng
http://ebooks.vdcmedia.com
ANNA CARENINA (phÇn 7)
11
t−îng ra mét t×nh thÕ mµ ®øc vua cã thÓ ®äc c¶ hai bµi, vµ c©u
chuyÖn vÒ vÊn ®Ò nµy ngõng l¹i ë ®Êy.
- B¹n t«i s¾p viÕt xong mét cuèn s¸ch nãi vÒ nh÷ng ®iÒu kiÖn tù
nhiªn cña ng−êi thî trong quan hÖ víi ruéng ®Êt, - Catavaxov nãi. §ã kh«ng ph¶i lµ chuyªn m«n cña t«i, nh−ng víi t− c¸ch nhµ tù nhiªn
häc, ®iÒu t«i rÊt thÝch thó, lµ «ng b¹n ®©y kh«ng coi loµi ng−êi lµ
nh©n tè xa l¹ víi nh÷ng quy luËt vÒ ®éng vËt häc mµ ng−îc l¹i, anh
Êy nh×n nã lÖ thuéc vµo hoµn c¶nh vµ t×m tßi trong sù lÖ thuéc ®ã
nh÷ng quy luËt ph¸t triÓn cña nã.
- Tho¹t ®Çu t«i ®Þnh viÕt mét cuèn s¸ch vÒ n«ng häc, thÕ råi, khi
nghiªn cøu c«ng cô chÝnh cña kinh tÕ n«ng th«n lµ ng−êi thî th× v«
h×nh chung, t«i l¹i ®i tíi nh÷ng kÕt qu¶ hoµn toµn bÊt ngê, - Levin ®á
mÆt nãi.
Råi Levin bÌn thËn träng tr×nh bµy luËn thuyÕt cña m×nh nh−
kiÓu th¨m dß trËn ®Þa. Chµng biÕt Metrov ®∙ viÕt bµi b¸o chèng l¹i
nÒn gi¸o dôc chÝnh thèng vÒ chÝnh trÞ kinh tÕ häc, nh−ng chµng
kh«ng biÕt cã thÓ tr«ng cËy vµo c¶m t×nh cña «ng ta ®Õn møc nµo vµ
kh«ng ®o¸n ®−îc t×nh c¶m ®ã trªn khu«n mÆt trÇm tÜnh vµ th«ng
minh cña nhµ b¸c häc.
- Theo «ng th× ng−êi thî Nga kh¸c víi thî thuyÒn n−íc kh¸c ë chç
nµo? - Metrov nãi: - kh¸c vÒ ph−¬ng diÖn ®éng vËt häc, nÕu cã thÓ nãi
nh− vËy, hay lµ do nh÷ng ®iÒu kiÖn sèng?
Levin thÊy lµ ngay c©u hái ®ã ®∙ to¸t ra mét ý kiÕn chµng kh«ng
thõa nhËn, nh−ng vÉn tiÕp tôc tr×nh bµy luËn thuyÕt: theo chµng,
ng−êi thî Nga cã nh÷ng quan hÖ víi ruéng ®Êt hoµn toµn kh¸c thî
thuyÒn c¸c n−íc kh¸c. Vµ, ®Ó c¾t nghÜa lêi kh¼ng ®Þnh ®ã, Levin véi
nãi thªm lµ theo ý kiÕn chµng, th¸i ®é ®ã cña nh©n d©n Nga xuÊt
ph¸t tõ ý thøc vÒ thiªn chøc cña m×nh: di d©n vÒ phÝa ®«ng tíi
nh÷ng vïng ®Êt ®ai réng lín ch−a cã ng−êi ë.
- ThËt dÔ lÇm lÉn khi rót ra nh÷ng kÕt luËn vÒ vÊn ®Ò thiªn h−íng
cña mét d©n téc, - Metrov ng¾t lêi Levin. - Hoµn c¶nh cña ng−êi thî
http://ebooks.vdcmedia.com
LEV. TOLXTOI
12
bao giê còng tuú thuéc vµo nh÷ng quan hÖ cña hä víi ruéng ®Êt vµ t−
b¶n.
ThÕ råi, kh«ng ®Ó Levin chøng minh nèt, Metrov liÒn tr×nh bµy ý
kiÕn riªng.
Nh÷ng ý kiÕn nµy ®óng ra ®Þnh nãi lªn ®iÒu g×, Levin còng kh«ng
hiÓu n÷a v× thËm chÝ, chµng kh«ng buån t×m hiÓu lµm g×: chµng thÊy
Metrov, còng nh− bao ng−êi kh¸c, mÆc dÇu viÕt bµi b¸c bá häc thuyÕt
cña c¸c nhµ kinh tÕ häc, vÉn chØ nh×n nhËn ng−êi thî Nga d−íi gãc ®é
t− b¶n, tiÒn l−¬ng vµ ®Þa t«. MÆc dÇu thõa nhËn r»ng ë vÒ §«ng bé
n−íc Nga, ë phÇn ®Êt n−íc réng lín nhÊt nµy, chuyÖn ®Þa t« vÉn cßn
ch−a cã g×, r»ng ®èi víi chÝnh phÇn m−êi c¸i d©n sè t¸m m−¬i triÖu
ng−êi, tiÒn l−¬ng chØ h¹n chÕ sao cho t¹m ®ñ sèng, r»ng t− b¶n míi
chØ tån t¹i d−íi h×nh thøc nh÷ng c«ng cô lao ®éng th« s¬ nhÊt, «ng ta
vÉn chØ ®øng trªn quan ®iÓm duy nhÊt Êy ®Ó nghiªn cøu ng−êi thî,
tuy cã kh¸c víi c¸c nhµ kinh tÕ häc vÒ nhiÒu ph−¬ng diÖn, vµ còng
chñ tr−¬ng mét luËn thuyÕt míi vÒ vÊn ®Ò tiÒn l−¬ng mµ «ng ta tr×nh
bµy cho Levin nghe.
Levin miÔn c−ìng nghe «ng nãi vµ lóc ®Çu ®∙ ph¶n ®èi. Chµng
muèn ng¾t lêi Metrov ®Ó nãi cho «ng râ lèi nh×n cña m×nh mµ theo ý
chµng, nã khiÕn mäi sù tr×nh bµy vÒ sau trë nªn thõa. Nh−ng khi biÕt
ch¾c ý kiÕn hai ng−êi kh¸c nhau ®Õn nçi kh«ng bao giê hiÓu næi nhau,
chµng th«i kh«ng ph¶n ®èi n÷a mµ chØ ngåi nghe. MÆc dÇu nh÷ng lêi
Metrov nãi tõ lóc ®ã trë ®i kh«ng ®em l¹i chót bæ Ých nµo, chµng vÉn
c¶m thÊy vui vui khi nghe «ng ta. Lßng tù ¸i cña chµng ®−îc m¬n
trín v× cã ng−êi uyªn b¸c nh− thÕ vui lßng tr×nh bµy rÊt tØ mØ ý kiÕn
cña m×nh mµ l¹i cho lµ chµng hiÓu biÕt vÊn ®Ò ®ã rÊt s©u (thØnh
tho¶ng, khi nãi vÒ c¶ mét khÝa c¹nh cña vÊn ®Ò, «ng còng chØ dïng Èn
ng÷ ®Ó ¸m chØ th«i). Chµng cho nh− vËy lµ do m×nh cã tµi n¨ng, mµ
kh«ng biÕt Metrov ®∙ nãi c¹n hÕt c¶ ®Ò tµi víi mäi ng−êi chung quanh
råi, nªn rÊt vui thÝch ví ®−îc mét thÝnh gi¶ míi, gia dÜ «ng vÉn s½n
lßng nãi víi mäi ng−êi vÒ vÊn ®Ò «ng ®ang bËn t©m vµ cÇn lµm s¸ng
tá thªm nhiÒu mÆt.
http://ebooks.vdcmedia.com
ANNA CARENINA (phÇn 7)
13
- Chóng ta ®Õn chËm mÊt th«i, - Catavaxov kªu lªn khi nh×n chiÕc
®ång hå treo võa lóc Metrov tr×nh bµy hÕt. - H«m nay cã cuéc häp cña
nhãm nghiÖp d− nh©n dÞp mõng Xvintic n¨m m−¬i tuæi, Piot’r
Ivanovitr vµ t«i sÏ tíi ®ã. T«i ®∙ høa b¸o c¸o vÒ viÖc nghiªn cøu ®éng
vËt häc cña «ng ta. Mêi anh ®i víi chóng t«i, ch¾c thó vÞ ®Êy.
- §Õn giê råi thËt, - Metrov nãi. - Mêi «ng ®i víi chóng t«i råi sau
®ã ®Õn nhµ t«i, nÕu «ng ®ång ý. T«i rÊt thÝch ®−îc «ng ®äc cho nghe
t¸c phÈm.
- å, cã g× ®©u. §ã ch¼ng qua chØ lµ b¶n ph¸c th¶o th«i. Nh−ng t«i
rÊt vui lßng ®i dù häp.
- Anh biÕt kh«ng, anh b¹n th©n mÕn, t«i ®∙ kÝ vµo b¶n gi¸c th−, Catavaxov võa mÆc ¸o ë phßng bªn võa nãi.
Vµ hä liÒn xoay sang mét cuéc tranh c∙i x¶y ra ë tr−êng
§¹i häc.
Cuéc tranh c∙i nµy lµ mét sù kiÖn rÊt quan träng ë Moxcva vµo
mïa ®«ng n¨m ®ã. Cã ba vÞ gi¸o s− giµ trong héi ®ång ®∙ b¸c bá c¸ch
nh×n nhËn vÊn ®Ò cña c¸c b¹n ®ång nghiÖp trÎ tuæi, sè ng−êi nµy ®∙
®−a ra mét b¶n gi¸c th−. B¶n gi¸c th− nµy theo mét sè ng−êi th× rÊt
tëm, theo sè kh¸c l¹i lµ ®iÒu dÜ nhiªn vµ ®óng ®¾n nhÊt, cho nªn c¸c
gi¸o s− chia lµm hai phe.
Phe ®èi ®Þch, trong ®ã cã Catavaxov, cho sè thñ cùu lµ bän tè c¸o
vµ x¶o quyÖt; nh÷ng ng−êi thñ cùu th× coi bän ®èi ®Þch lµ ng−îc ng¹o
vµ bÊt phôc tïng. Levin, tuy xa l¹i víi tr−êng §¹i häc, ®∙ nghe nãi
®Õn viÖc nµy nhiÒu lÇn tõ khi ®Õn Moxcva vµ chµng ®∙ cã nhËn ®Þnh
riªng: chµng tham gia c©u chuyÖn hä tiÕp tôc nãi ngoµi phè khi c¶ ba
cïng ®Õn tr−êng §¹i häc.
Phiªn häp ®∙ b¾t ®Çu. Catavaxov vµ Metrov ngåi vµo mét c¸i bµn
phñ kh¨n d¹, ë ®ã s¸u gi¸o s− ®∙ an vÞ. Mét trong sè c¸c gi¸o s− ®ã
võa cói s¸t xuèng b¶n ghi chÐp võa ®äc. Levin ngåi vµo mét ghÕ bá
http://ebooks.vdcmedia.com
LEV. TOLXTOI
14
kh«ng vµ hái nhá mét sinh viªn ngåi c¹nh xem «ng ta ®ang ®äc g×.
Anh sinh viªn l−êm chµng, vÎ kh«ng b»ng lßng vµ nãi:
- TiÓu sö.
Dï kh«ng quan t©m ®Õn tiÓu sö nhµ b¸c häc, Levin vÉn ph¶i miÔn
c−ìng ngåi nghe vµ t×m thÊy trong cuéc ®êi nhµ khoa häc danh tiÕng
nä vµi ®Æc ®iÓm thó vÞ.
DiÔn t¶ xong, vÞ chñ to¹ c¸m ¬n, råi ®äc mét bµi th¬ cña nhµ th¬
M¨ngt¬ göi tíi nh©n dÞp lÔ sinh nhËt n¨m m−¬i n¨m nµy vµ mÊy lêi
c¶m ¬n t¸c gi¶ bµi th¬. TiÕp ®ã Catavaxov lín tiÕng the thÐ ®äc mét
b¶n l−îc kh¶o nh÷ng c«ng tr×nh khoa häc cña Xvintic. Khi «ng ta ®äc
xong, Levin nh×n ®ång hå treo thÊy ®∙ qu¸ mét giê tr−a; chµng nghÜ
sÏ kh«ng ®ñ thêi giê ®äc t¸c phÈm cho Metrov nghe tr−íc buæi hoµ
nh¹c, v¶ ch¨ng chµng còng kh«ng thiÕt ®äc n÷a. Trong lóc ng−êi ta
thuyÕt tr×nh, chµng còng nghÜ tíi c©u chuyÖn hä võa trao ®æi. B©y giê
chµng thÊy râ ý kiÕn cña Metrov còng nh− cña chµng ®Òu cã c¬ së;
nh÷ng ý kiÕn nµy chØ dÉn ®Õn kÕt qu¶, mçi ng−êi nªn lµm viÖc riªng
rÏ theo con ®−êng m×nh chän, chø ®em ®èi chiÕu víi nhau th× sÏ
kh«ng ®i ®Õn ®©u. Cho nªn, sau khi quyÕt ®Þnh tõ chèi lêi mêi cña
Metrov, cuèi buæi häp, chµng ®Õn ngay chç «ng ta ngåi. Metrov giíi
thiÖu Levin víi vÞ chñ to¹ ®ang cïng «ng bµn chuyÖn thêi sù chÝnh
trÞ. Nh©n c¬ héi ®ã, Metrov nh¾c l¹i cho vÞ chñ to¹ nghe nh÷ng ®iÒu
®∙ nãi víi Levin vµ Levin l¹i ®−a ra nh÷ng nhËn xÐt ®∙ nªu lóc s¸ng,
nh−ng muèn cho kh¸c ®i, chµng l¹i thªm vµo mét ý kiÕn võa tho¸ng
qua trong ®Çu. TiÕp ®ã, c©u chuyÖn l¹i xoay vÒ cuéc tranh c∙i ë
tr−êng §¹i häc. V× ®∙ nghe tÊt c¶ nh÷ng c¸i ®ã råi, Levin véi nãi víi
Metrov r»ng chµng lÊy lµm tiÕc kh«ng nhËn lêi mêi cña «ng ta ®−îc,
råi c¸o tõ vµ ®Õn nhµ Lvov.
http://ebooks.vdcmedia.com
ANNA CARENINA (phÇn 7)
15
4
Lvov lµ chång Natalya, chÞ Kitti, suèt ®êi sèng ë c¸c thñ ®« vµ ë
n−íc ngoµi, n¬i «ng thùc hµnh nghÒ ngo¹i giao.
N¨m ngo¸i, «ng ta ®∙ bá nghÒ nµy, kh«ng ph¶i do cã nh÷ng
chuyÖn rÇy rµ («ng kh«ng hÒ gÆp chuyÖn rÇy rµ víi ai bao giê) mµ ®Ó
ch¨m lo thËt tèt ®Õn viÖc gi¸o dôc hai ®øa con trai nhá vµ «ng bÌn
nhËn mét tr¸ch nhiÖm trong triÒu ®×nh ë Moxcva.
MÆc dÇu cã nh÷ng thãi quen vµ ý kiÕn rÊt kh¸c nhau vµ Lvov
nhiÒu tuæi h¬n Levin, nh−ng mïa ®«ng n¨m Êy, hai ng−êi ®∙ kÕt b¹n
vµ rÊt quý mÕn nhau.
BiÕt Lvov cã nhµ, Levin ®i th¼ng vµo phßng kh«ng cho ng−êi b¸o
tr−íc.
M×nh mÆc ¸o trong nhµ, ch©n ®i dÐp da ho½ng, ®eo kÝnh kÑp mòi
xanh l¬, Lvov ®ang ngåi trong ghÕ bµnh ®äc mét cuèn s¸ch trªn gi¸;
bµn tay tr¾ng trÎo cña «ng cÇm mét ®iÕu x× gµ hót dë, thËn träng
dang ra c¸ch xa ng−êi.
Khi thÊy Levin, mét nô c−êi s¸ng lªn trªn bé mÆt ®Ñp, thanh tó vµ
cßn trÎ cña «ng mµ mí tãc xo¨n lèm ®èm hoa r©m cµng lµm cho cã vÎ
quý ph¸i.
- Tèt l¾m! T«i võa toan cho ®i hái th¨m tin tøc chó, Kitti cã khoÎ
kh«ng? Chó ngåi xuèng ®©y, tho¶i m¸i h¬n... - ¤ng ®øng dËy vµ ®Èy
ra mét c¸i ghÕ ®u. - Chó ®∙ ®äc th«ng tri cuèi cïng trong tê NhËt b¸o
thµnh Xanh Peterburg(1) ch−a? T«i thÊy nã hay l¾m, - «ng nãi l¬ lí
giäng Ph¸p.
(1)
Journal de Saint-PÐtersbourg (tiÕng Ph¸p trong nguyªn b¶n).
http://ebooks.vdcmedia.com
LEV. TOLXTOI
16
Levin kÓ l¹i nh÷ng ®iÒu Catavaxov nãi víi chµng vÒ d− luËn hiÖn
thêi ë Peterburg vµ sau mét lóc nãi chuyÖn chÝnh trÞ, chµng t¶ l¹i
cuéc gÆp gì víi Metrov vµ phiªn häp võa dù. Lvov rÊt chó ý nghe.
- T«i thÌm ®−îc tham dù vµo giíi khoa häc nh− chó, - «ng nãi. Vµ
®ang lóc høng nãi chuyÖn, nh− th−êng lÖ, «ng chuyÓn sang dïng
tiÕng Ph¸p vèn thuËn tiÖn h¬n ®èi víi «ng. - ThËt t×nh t«i kh«ng
mÊy khi rçi. C«ng viÖc vµ c¸c ch¸u nhá chiÕm hÕt thêi gian; víi l¹i,
còng thó thùc, vèn häc thøc cña t«i cßn kÐm l¾m.
- T«i kh«ng nghÜ thÕ, - Levin mØm c−êi nãi, bao giê chµng còng
c¶m ®éng vÒ sù nhòn nhÆn ®ã, kh«ng ph¶i vê vÜnh, còng kh«ng
ph¶i thËt cè g¾ng tá ra khiªm tèn mµ lµ hoµn toµn ch©n thµnh.
- Thùc ®Êy mµ! B©y giê, t«i míi thÊy râ tÊt c¶ thiÕu sãt trong vèn
häc thøc cña m×nh. Muèn d¹y c¸c ch¸u, t«i cÇn «n l¹i cho nhí vµ häc
l¹i hoµn toµn n÷a kia. V× chØ cã gi¸o s− kh«ng ®ñ, ph¶i cÇn c¶ gi¸m hé
n÷a, còng nh− c«ng viÖc khai khÈn cña chó cÇn cã qu¶n lÝ kÌm s¸t
thî. §©y nµy, cuèn s¸ch t«i ®ang ®äc («ng chØ cuèn ng÷ ph¸p cña
Puxlaiev ®Æt trªn gi¸ s¸ch), gi¸o s− b¾t ch¸u Musa ph¶i häc thuéc mµ
khã l¾m nhÐ... Nµy, chó thö gi¶ng cho t«i xem. ë ®©y nãi r»ng...
Levin muèn thuyÕt phôc «ng r»ng ®ã lµ nh÷ng mãn chØ cÇn thuéc
lßng kh«ng ph¶i t×m hiÓu kÜ lµm g×. Nh−ng Lvov kh«ng ®ång ý.
- §Êy, chó l¹i giÔu t«i råi!
- Tr¸i l¹i, anh kh«ng thÓ ngê t«i ®∙ lÊy anh lµm mÉu mùc trong
t−¬ng lai, nhÊt lµ vÒ mÆt gi¸o dôc con c¸i.
- T«i cã g× ®¸ng lµm mÉu mùc ®©u, - Lvov nãi.
- T«i chØ biÕt ch−a bao giê t«i thÊy nh÷ng ®øa trÎ ®−îc d¹y dç tèt
h¬n c¸c con anh. T«i mong sao con c¸i t«i sau nµy còng ®−îc gi¸o dôc
tèt nh− thÕ.
Râ rµng Lvov muèn giÊu vÎ sung s−íng, nh−ng m¾t «ng ®∙ s¸ng
lªn.
http://ebooks.vdcmedia.com
ANNA CARENINA (phÇn 7)
17
- MiÔn lµ chóng kh¸ h¬n t«i. T«i chØ mong cã thÕ. Chó ch−a biÕt
d¹y dç con trai vÊt v¶ nh− thÕ nµo, nhÊt lµ khi chóng bÞ sao nh∙ng ë
n−íc ngoµi nh− c¸c ch¸u nhµ t«i.
- Mäi c¸i ®ã råi sÏ bï l¹i ®−îc th«i. C¸c ch¸u ®Òu rÊt cã n¨ng
khiÕu. §iÒu quan träng nhÊt lµ ®øc dôc. T«i häc ®−îc ®iÒu Êy khi
nh×n c¸c ch¸u nhµ anh.
- Chó nãi ®Õn ®øc dôc −? Kh«ng thÓ t−ëng t−îng viÖc ®ã khã kh¨n
biÕt chõng nµo! Võa trõa bá ®−îc mét thãi xÊu, nh÷ng thãi xÊu kh¸c
®∙ lé ra vµ l¹i ph¶i ®Êu tranh tiÕp tôc. Kh«ng dùa vµo t«n gi¸o (chó
nhí chø, ta ®∙ tõng bµn vÊn ®Ò nµy råi), th× kh«ng «ng bè nµo cã thÓ
®éc lùc d¹y dç con c¸i ®Õn ®Çu ®Õn ®òa.
C©u chuyÖn ®ang thu hót Levin th× bÞ ng¾t qu∙ng: nµng Natalia
Alecxandrovna xinh ®Ñp b−íc vµo, quÇn ¸o chØnh tÒ ®Ó ra phè.
- å! t«i kh«ng biÕt chó ®Õn ch¬i, - nµng nãi, râ rµng kh«ng hÒ ©n
hËn mµ cßn hÓ h¶ lµ ®∙ c¾t ®øt mét c©u chuyÖn nh¾c ®i nh¾c lai
nhiÒu lÇn ®Õn ph¸t ch¸n. - Kitti cã khoÎ kh«ng? H«m nay t«i ®Õn ¨n
chiÒu ë ®»ng nhµ ®Êy. Ph¶i, anh Arxeniev nµy, - nµng quay sang nãi
víi chång, - anh ®i xe...
Vµ hai vî chång liÒn bµn xem nªn sö dông thêi gian nh− thÕ nµo.
¤ng chång cã nhiÖm vô ®Õn yÕt kiÕn vÞ nµo ®ã, bµ vî ®i nghe hoµ
nh¹c vµ dù mét cuéc häp c«ng khai cña uû héi nh÷ng ng−êi Xlav
ph−¬ng Nam, nªn ph¶i nghÜ kÜ mµ quyÕt ®Þnh. Levin víi t− c¸ch
ng−êi nhµ còng ph¶i tham gia bµn b¹c. Mäi ng−êi quyÕt ®Þnh Levin
sÏ ®i nghe hoµ nh¹c víi Natalia vµ ®i dù häp, råi khi ®∙ tíi ®ã, sÏ cho
xe vÒ ®ãn Arxeniev ë phßng giÊy; «ng nµy sÏ ®Õn ®ãn vî ®Ó ®−a ®Õn
nhµ Kitti; nÕu ch−a xong viÖc, «ng sÏ cho xe quay l¹i vµ Levin ®−a
Lvova ®i.
- Chó Êy lµm h− anh, - Lvov nãi víi vî; - chó Êy cho r»ng con m×nh
rÊt ngoan, mµ anh th× biÕt chóng cßn bao nhiªu thãi xÊu.
http://ebooks.vdcmedia.com
LEV. TOLXTOI
18
- Arxeniev cã tÝnh cùc ®oan, t«i vÉn nãi thÕ mµ, - bµ vî ®¸p. - NÕu
anh t×m sù hoµn thiÖn th× sÏ kh«ng bao giê b»ng lßng. Bµ rÊt ®óng
khi cho r»ng thêi nay ng−êi ta r¬i vµo mét th¸i cùc kh¸c: tr−íc kia
ng−êi ta nhÐt con c¸i vµo xã hÇm, cßn bè mÑ ë trªn g¸c sang träng cßn
b©y giê th× ng−îc l¹i: bè mÑ n»m ë nhµ chøa ®å cßn con c¸i ë tÇng
trªn. Ngµy nay, bè mÑ chØ cã quyÒn sèng cho con c¸i th«i.
- ThÕ th× can chi, nÕu nh− vËy l¹i dÔ chÞu h¬n, - Lvov nãi, mØm c−êi
t−¬i t¾n vµ khÏ ch¹m vµo tay vî. - Ai kh«ng hiÓu th× cã thÓ t−ëng em
lµ d× ghÎ chø kh«ng ph¶i mÑ ®Î.
- Kh«ng, sù cùc ®oan trong mäi viÖc ®Òu sai, - Natalia b×nh tÜnh
nãi, vµ ®Æt con dao räc giÊy cña chång vµo chç cò.
- Nµo, l¹i ®©y, lò trÎ hoµn h¶o, - Lvov nãi víi hai chó bÐ xinh xÎo
võa b−íc vµo, chóng chµo Levin råi l¹i gÇn bè, ch¾c ®Þnh hái ®iÒu g×.
Levin muèn nãi chuyÖn víi chóng, nghe xem chóng nãi g× víi bè,
nh−ng Natalia ®∙ hái chuyÖn chµng, vµ võa lóc ®ã, Makh«tin, b¹n
®ång liªu cña Lvov, vËn triÒu phôc, b−íc vµo phßng: «ng ta ph¶i ®−a b¹n
ra ga. ThÕ lµ b¾t ®Çu c©u chuyÖn thao thao bÊt tuyÖt vÒ xø Herzegovin(1),
vÒ quËn chóa Kerzinxcaia, vÒ h¹ nghÞ viÖn vµ c¸i chÕt ®ét ngét cña bµ
Apraxina.
Levin quªn khuÊy nhiÖm vô vî giao cho. M∙i lóc sang phßng ®îi,
chµng míi chît nghÜ ra.
- µ, Kitti nhê t«i nãi víi anh vÒ chuyÖn Oblonxki, - chµng b¶o Lvov
khi «ng tiÔn chµng vµ vî «ng xuèng cÇu thang.
- Ph¶i, ph¶i, mÑ muèn hai anh em ®ång hao(3) chóng m×nh c«ng kÝch
anh Êy, - Lvov ®á mÆt nãi. - Nh−ng t¹i sao l¹i lµ t«i kia chø?
(1)
(3)
Mét n−íc céng hoµ thuéc Liªn bang Nam T−.
Les beaux - frÌres (tiÕng Ph¸p trong nguyªn b¶n).
http://ebooks.vdcmedia.com
ANNA CARENINA (phÇn 7)
19
- ThÕ th× ®Ó t«i lµm cho, - Lvova, quÊn trßn trong tÊm kh¨n quµng
l«ng c¸o tr¾ng, chê cho hÕt c©u chuyÖn míi mØm c−êi nãi vËy. - Ta ®i
th«i.
5
H«m Êy, ch−¬ng tr×nh hoµ nh¹c ban ngµy gåm hai t¸c phÈm rÊt
®Æc s¾c.
Mét b¶n lµ khóc tuú høng dùa theo Vua Lia trong th¶o nguyªn(1),
cßn b¶n kia lµ mét tø tÊu ®Ó tÆng h−¬ng hån Bach(2). §©y lµ hai t¸c
phÈm gÇn ®©y so¹n theo phong c¸ch míi, vµ Levin muèn tù m×nh x¸c
®Þnh ý kiÕn riªng vÒ phong c¸ch ®ã. Sau khi ®−a chÞ vî ®Õn ngåi ë
h¹ng ghÕ bµnh, chµng ra ®øng tùa l−ng vµo mét c¸i cét vµ ®Þnh bông
nghe hÕt søc ch¨m chó vµ cÈn träng. Chµng cè kh«ng ®∙ng trÝ hoÆc
bùc m×nh v× nh÷ng ®iÖu bé cña ng−êi nh¹c tr−ëng th¾t cµ v¹t tr¾ng,
nh÷ng ®iÖu bé bao giê còng khã chÞu ®èi víi mét cö to¹ ch¨m chó, v×
nh÷ng bµ ®éi mò ®∙ cÈn thËn lÊy b¨ng che kÝn tai tr−íc khi ®i nghe
hoµ nh¹c, vµ v× tÊt c¶ nh÷ng bé mÆt nhën nh¬ hoÆc bËn t©m vÒ c¸c
chuyÖn ®©u ®©u chø kh«ng ph¶i bËn t©m nghe nh¹c. Chµng cè tr¸nh
gÆp nh÷ng ng−êi mª nh¹c theo kiÓu tµi tö cïng nh÷ng chµng ba hoa,
vµ cø ®øng nghe, m¾t nh×n xuèng ®Êt.
Nh−ng cµng chó ý nghe khóc tuú høng Vua Lia, chµng cµng thÊy
khã cã ý kiÕn râ rÖt. Lu«n lu«n, nÐt nh¹c, cø s¾p ®Õn lóc ph¸t triÓn,
l¹i t∙i ra t¸n lo¹n theo nh÷ng nguyªn t¾c míi, hoÆc quyÖn thµnh
nh÷ng hîp ©m v« cïng phøc t¹p chØ g¾n bã víi nhau do ý thÝch riªng
cña nhµ so¹n nh¹c. Nh−ng ngay c¶ nh÷ng ®o¹n nh¹c biÓu hiÖn ®ã, dï
®«i khi cã ®Ñp thËt, nh−ng nghe vÉn chèi tai v× nã hoµn toµn bÊt ngê
vµ kh«ng cã g× chuÈn bÞ tr−íc. C¸i vui, c¸i buån, nçi thÊt väng, niÒm
©u yÕm, niÒm ®¾c th¾ng cø nèi tiÕp nhau kh«ng cã c¬ së, nh− nh÷ng
(1)
(2)
Le roi Lear dans la steppe (tiÕng Ph¸p trong nguyªn b¶n).
Jean Sebastec Bach (1685-1750): nh¹c sÜ vÜ ®¹i ng−êi §øc.
http://ebooks.vdcmedia.com
LEV. TOLXTOI
20
c¶m gi¸c cña mét anh ®iªn. Vµ nã còng bÆt ®i bÊt ngê nh− c¶m gi¸c
cña mét anh ®iªn vËy.
Suèt thêi gian biÓu diÔn, Levin cã c¶m t−ëng nh− m×nh lµ mét anh
®iÕc ®øng nh×n ng−êi ta nh¶y. B¶n nh¹c chÊm døt, chµng hoµn toµn
ch−ng höng vµ c¶m thÊy mÖt mái v× ®Çu ãc c¨ng th¼ng mµ kh«ng
®−îc ®Òn bï chót g×. TiÕng vç tay rén lªn kh¾p phÝa. Mäi ng−êi ®øng
dËy, ®i, l¹i vµ nãi chuyÖn. Levin bÌn ®i t×m ng−êi cã thÈm quyÒn ®Ó
lµm s¸ng tá nçi bèi rèi cña m×nh vµ sung s−íng nh×n thÊy mét ng−êi
sµnh nh¹c ®ang nãi chuyÖn víi Petxov.
- ThËt k× diÖu! - Petxov nãi, giäng rÊt trÇm. - Chµo anh,
Conxtantin Dimitrievitr. §o¹n nh¹c nhiÒu h×nh t−îng nhÊt, cã thÓ
nãi lµ kh¾c ho¹ râ nhÊt vµ phong phó mµu s¾c nhÊt, chÝnh lµ c¸i ®o¹n
trong ®ã ta c¶m thÊy Cordelia(1) tiÕn l¹i gÇn, c¸i ®o¹n ng−êi ®µn bµ,
das ewig Welbliche(2), b−íc vµo cuéc ®Êu tranh víi ®Þnh mÖnh. Anh cã
thÊy thÕ kh«ng?
- T¹i sao l¹i Cordelia? - Levin rôt rÌ hái, quªn khuÊy lµ b¶n nh¹c
dùng lªn h×nh ¶nh vua Lia trong th¶o nguyªn.
- Cordelia xuÊt hiÖn... ®©y nµy! - Petxov võa nãi, võa lÊy ngãn tay
®Ëp vµo tê ch−¬ng tr×nh nh½n mÞn ®ang cÇm trong tay vµ ®−a cho
Levin.
M∙i lóc ®ã, Levin míi sùc nhí ra tªn b¶n nh¹c vµ véi ®äc nh÷ng
c©u th¬ cña Shakespeare dÞch sang tiÕng Nga in ë mÆt sau ch−¬ng
tr×nh.
- Kh«ng cã c¸i nµy th× kh«ng theo dâi næi ®©u, - Petxov quay sang
nãi víi Levin v× ng−êi võa tiÕp chuyÖn «ng ®i råi, kh«ng cßn ai kh¸c
®Ó bµn b¹c n÷a.
(1)
(2)
Nh©n vËt trong bi kÞch Vua Lia cña Shakespeare.
C¸i n÷ tÝnh mu«n thuë (tiÕng §øc trong nguyªn b¶n).
http://ebooks.vdcmedia.com
- Xem thêm -