Kho¸ luËn tèt nghiÖp
NguyÔn ThÞ Thanh Thuû - K31CSinh
lêi c¶m ¬n
§Ò hoµn thµnh b¶n luËn v¨n nµy, em xin bµy tá lßng kÝnh träng vµ biÕt ¬n
s©u s¾c tíi thÇy gi¸o PGS.TS NguyÔn V¨n M∙ ®· tËn t×nh h−íng dÉn vµ gióp
®ì em trong suèt thêi gian thùc hiÖn ®Ò tµi.
Em xin göi lêi c¶m ¬n ch©n thµnh tíi c« gi¸o TS. TrÇn ThÞ Ph−¬ng Liªn
cïng c¸c thÇy c« trong tæ bé m«n Sinh lý häc thùc vËt - khoa Sinh_KTNN ,
Tr−êng §HSP Hµ Néi 2 ®· gióp ®ì vµ t¹o mäi ®iÒu kiÖn ®Ó em thùc hiÖn tèt
®Ò tµi nµy.
T«i xin ch©n thµnh c¶m ¬n gia ®×nh vµ b¹n bÌ ®· ®éng viªn khÝch lÖ gióp
®ì t«i trong suèt qu¸ tr×nh thùc hiÖn luËn v¨n.
Hµ Néi, ngµy
th¸ng 04 n¨m 2009
Sinh viªn thùc hiÖn
NguyÔn ThÞ Thanh Thuû
Tr−êng §HSP Hμ Néi 2
1
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
NguyÔn ThÞ Thanh Thuû - K31CSinh
Lêi cam ®oan
T«i xin cam ®oan c¸c kÕt qu¶ nghiªn cøu trong khãa luËn nµy lµ hoµn
toµn trung thùc vµ kh«ng trïng víi c«ng tr×nh nghiªn cøu cña c¸c t¸c gi¶ ®·
®−îc c«ng bè tr−íc ®ã.
NÕu sai t«i xin hoµn toµn chÞu tr¸ch nhiÖm.
Sinh viªn
NguyÔn ThÞ Thanh Thñy
Tr−êng §HSP Hμ Néi 2
2
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
NguyÔn ThÞ Thanh Thuû - K31CSinh
môc lôc
më ®Çu
1
1. TÝnh cÊp thiÕt cña ®Ò tµi
1
2. Môc ®Ých nghiªn cøu
2
3. Ph¹m vi nghiªn cøu
2
4. ý nghÜa lý luËn thùc tiÔn
3
ch−¬ng 1: tæng quan tμi liÖu
4
1.1. Vai trß cña n−íc ®èi víi thùc vËt nãi chung vµ ®Ëu t−¬ng nãi
riªng
4
1.1.1. Vai trß cña n−íc ®èi víi thùc vËt
4
1.1.2. Vai trß cña n−íc ®èi víi qu¸ tr×nh sinh tr−ëng vµ ph¸t triÓn cña
c©y
®Ëu t−¬ng
5
1.2. H¹n h¸n vµ t×nh h×nh nghiªn cøu tÝnh chÞu h¹n cña c©y ®Ëu
t−¬ng
6
1.2.1. H¹n h¸n
6
1.2.2. T×nh h×nh gieo trrång nghiªn cøu tÝnh chÞu h¹n cña c©y ®Ëu
t−¬ng
7
ch−¬ng 2: ®èi t−îng vμ ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu
11
2.1. §èi t−îng nghiªn cøu
11
2.2. Ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu
11
2.2.1. C¸ch bè trÝ thÝ nghiÖm
11
2.2.2. Ph−¬ng ph¸p ph©n tÝch c¸c chØ tiªu
12
2.2..3. Xö lý sè liÖu thùc nghiÖm
17
ch−¬ng 3: kÕt qu¶ nghiªn cøu vμ th¶o luËn
18
3.1. ¶nh h−ëng cña ®iÒu kiÖn thiÕu n−íc ®Õn kh¶ n¨ng trao ®æi
n−íc ë ®Ëu t−¬ng
18
3.1.1. Kh¶ n¨ng gi÷ n−íc
18
Tr−êng §HSP Hμ Néi 2
3
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
NguyÔn ThÞ Thanh Thuû - K31CSinh
3.1.2. Kh¶ n¨ng hót n−íc
19
3.1.3. §é hôt n−íc cßn l¹i
20
3.1.4. ¶nh h−ëng cña ®iÒu kiÖn thiÕu n−íc ®Õn c−êng ®é tho¸t h¬i
n−íc
3.2.
20
¶nh h−ëng cña ®iÒu kiÖn thiÕu n−íc ®Õn c−êng ®é quang
hîp 21
3.3.
¶nh h−ëng cña diÒu kiÖn thiÕu n−íc ®Õn ho¹t ®é mét sè
enzym
22
3.3.1. ¶nh h−ëng cña ®iÒu kiÖn thiÕu n−íc ®Õn ho¹t ®é cña enzym
Proteaza
22
3.3.2. ¶nh h−ëng cña ®iÒu kiÖn thiÕu n−íc ®Õn ho¹t ®é enzym
Amylaza
24
3.3.3. ¶nh h−ëng cña ®iÒu kiÖn thiÕu n−íc ®Õn ho¹t ®é cña enzym
Catalaza
3.4.
25
¶nh h−ëng cña ®iÒu kiÖn thiÕu n−íc ®Õn hµm l−îng prolin
trong l¸ ®Ëu t−¬ng
27
kÕt luËn vμ ®Ò nghÞ
tμi liÖu tham kh¶o
Tr−êng §HSP Hμ Néi 2
4
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
NguyÔn ThÞ Thanh Thuû - K31CSinh
Danh môc b¶ng biÓu vμ biÓu ®å
B¶ng 1: L−îng n−íc mÊt ®i cña l¸ ®Ëu t−¬ng
B¶ng 2 : L−îng n−íc kh«ng hót ®−îc cña c©y ®Ëu t−¬ng
B¶ng 3 : §é hôt n−íc cßn l¹i cña gièng ®Ëu t−¬ng
B¶ng 4 : ¶nh h−ëng cña ®iÒu kiÖn thiÕu n−íc ®Õn c−êng ®é tho¸t h¬i n−íc
B¶ng 5 : ¶nh h−ëng cña ®iÒu kiÖn thiÕu n−íc ®Õn c−êng ®é quang hîp
B¶ng 6 : Ho¹t ®é cña enzym proteaza trong l¸ ®Ëu t−¬ng
B¶ng 7 : Ho¹t ®é enzym amylaza trong l¸ ®Ëu t−¬ng
B¶ng 8 : Ho¹t ®é cña enzym catalaza trong l¸ ®Ëu t−¬ng
B¶ng 9 : Hµm l−îng prolin trong l¸ ®Ëu t−¬ng
H×nh 1 : Ho¹t ®é cña enzym proteaza trong l¸ ®Ëu t−¬ng
H×nh 2 : Ho¹t ®é cña enzym amylaza trong l¸ ®Ëu t−¬ng
H×nh 3 : Ho¹t ®é enzym catalaza trong l¸ ®Ëu t−¬ng
H×nh 4 : Hµm l−îng prolin trong l¸ ®Ëu t−¬ng
Tr−êng §HSP Hμ Néi 2
5
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
NguyÔn ThÞ Thanh Thuû - K31CSinh
më ®Çu
1. TÝnh cÊp thiÕt cña ®Ò tµi
C©y ®Ëu t−¬ng hay cßn gäi lµ ®Ëu nµnh (Glycine max) thuéc hä §Ëu
(Fabaceae), bé ®Ëu (Fabales). Trong h¹t ®Ëu t−¬ng hµm l−îng protein chiÕm
40%, ®©y lµ nguån protein thùc vËt quan träng; hµm l−îng lipit 12 - 25%; hµm
l−îng gluxit 10 - 15%; cã c¸c muèi kho¸ng Ca, Fe, Mg, P, K, Na, S; c¸c
vitamin A, B1, B2, D, E, F; c¸c enzym, s¸p, nhùa, xenlulozo. Trong ®Ëu t−¬ng
cã ®ñ c¸c axÝt amin c¬ b¶n: izol¬xin, l¬xin, lizin, metionin, phenylalanin,
triptophan, valin [4].
C©y ®Ëu t−¬ng cã t¸c dông tèt trong viÖc c¶i t¹o ®Êt trång, chñ yÕu lµ nhê
ho¹t ®éng cè ®Þnh nit¬ tù do cña loµi vi khuÈn Rhizobium trong nèt sÇn ë rÔ
c©y, ®«i khi ë c¶ th©n c©y phÇn gÇn ®Êt vµ c− tró trong ®ã. T¹i nèt sÇn, vi
khuÈn tiÕn hµnh qu¸ tr×nh cè ®Þnh nit¬ tù do, cung cÊp l−îng lín ®¹m cho ®Êt,
cho c©y.
C©y ®Ëu t−¬ng cã nguån gèc tõ ®Ëu t−¬ng hoang d¹i ®−îc ph¸t hiÖn ë
Trung Quèc, TriÒu Tiªn vµ NhËt B¶n. Nh−ng hiÖn nay diÖn tÝch ®Êt trång ®Ëu
t−¬ng vµ s¶n l−îng ®Ëu cña Mü nhiÒu nhÊt thÕ giíi.
N−íc ta n»m trong khu vùc nhiÖt ®íi, giã mïa vµ h¹n lµ yÕu tè th−êng
xuyªn t¸c ®éng ®Õn sinh tr−ëng vµ ph¸t triÓn cña c©y trång. H¹n h¸n ¶nh
h−ëng lín ®Õn n¨ng suÊt vµ phÈm chÊt h¹t cña nhiÒu lo¹i c©y, trong ®ã cã ®Ëu
t−¬ng. Víi ®Æc tÝnh lµ thêi gian sinh tr−ëng ng¾n, thÝch hîp víi nhiÒu ph−¬ng
thøc canh t¸c nh−: lu©n canh, xen canh nªn ®Ëu t−¬ng ®−îc trång nhiÒu ë
vïng nói, trung du phÝa B¾c, vïng ®ång b»ng s«ng Hång, vïng §«ng Nam
Bé…
§Ó t¨ng n¨ng suÊt c©y ®Ëu t−¬ng ng−êi ta ®· tiÕn hµnh chän t¹o gièng
míi, c¶i tiÕn c¸c biÖn ph¸p kü thuËt, ®Æc biÖt lµ chän ®−îc c¸c gièng c©y cã
kh¶ n¨ng chÞu h¹n tèt. V× vËy viÖc nghiªn cøu kh¶ n¨ng chÞu h¹n ®Ó t×m
nh÷ng gièng thÝch hîp cho c¸c vïng sinh th¸i kh¸c nhau lµ viÖc lµm cã ý
Tr−êng §HSP Hμ Néi 2
6
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
NguyÔn ThÞ Thanh Thuû - K31CSinh
nghÜa thùc tiÔn s©u s¾c. Tr−íc ®©y Ng« §øc D−¬ng, NguyÔn Huy Hoµng ®·
nghiªn cøu ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng chÞu h¹n cña mét sè gièng ®Ëu t−¬ng [3], [6];
TrÇn ThÞ Ph−¬ng Liªn vµ céng sù ®· nghiªn cøu thµnh phÇn protein cña mét
sè gièng ®Ëu t−¬ng [11], NguyÔn V¨n M· ®· nghiªn cøu kh¶ n¨ng chÞu h¹n
cña c©y ®Ëu t−¬ng trªn ®Êt b¹c mµu [12], Ng« ThÕ D©n vµ c¸c céng sù cho
thÊy h¹n h¸n ®· lµm gi¶m n¨ng suÊt, phÈm chÊt ®Ëu t−¬ng [2].
§Ó cã thÓ tån t¹i ®−îc trong nh÷ng ®iÒu kiÖn bÊt lîi trong c©y trång ®·
h×nh thµnh nh÷ng c¬ chÕ thÝch nghi [6]. Mét trong sè ®ã lµ viÖc h×nh thµnh
mét sè hîp chÊt, mét sè enzym cã vai trß b¶o vÖ c©y trång.
ë thêi kú ra hoa, thêi kú mµ trong c©y ®· h×nh thµnh c¬ chÕ thÝch nghi c¬
b¶n, thêi kú c©y chuyÓn tõ giai ®o¹n sinh tr−ëng sinh d−ìng sang giai ®o¹n
sinh tr−ëng sinh s¶n, do ®ã nh¹y c¶m víi nh÷ng t¸c ®éng bÊt lîi cña m«i
tr−êng do ®ã viÖc nghiªn cøu ph¶n øng cña c©y ®Ëu t−¬ng trong thêi kú nµy
th−êng cho kÕt qu¶ râ rµng nhÊt [3], [7].
Nghiªn cøu cña chóng t«i tËp trung t×m hiÓu sù biÕn ®æi cña mét sè chØ
tiªu sinh lÝ - ho¸ sinh trong ®iÒu kiÖn g©y h¹n ë thêi kú ra hoa, ®Ó t×m hiÓu s©u
h¬n kh¶ n¨ng chÞu h¹n cña mét sè gièng ®Ëu t−¬ng cã n¨ng suÊt triÓn väng ë
n−íc ta.
2. Môc ®Ých nghiªn cøu
Nghiªn cøu mét sè chØ tiªu sinh lÝ, sinh ho¸ ë thêi kú ra hoa: trao ®æi
n−íc (kh¶ n¨ng gi÷ n−íc, kh¶ n¨ng hót n−íc, ®é hót n−íc cßn l¹i, c−êng ®é
tho¸t h¬i n−íc); c−êng ®é quang hîp, ho¹t ®éng cña mét sè enzym (proteaza,
amilaza, catalaza) vµ hµm l−îng prolin cña 4 gièng ®Ëu t−¬ng lµ DT 84, DT
96, DT 2001, DT 2002 khi c©y ë ®iÒu kiÖn thiÕu n−íc.
3. Ph¹m vi nghiªn cøu
Chóng t«i tËp trung nghiªn cøu ¶nh h−ëng cña m«i tr−êng thiÕu n−íc tíi
mét sè chØ tiªu sinh lÝ, ho¸ sinh cña 4 gièng ®Ëu t−¬ng lµ DT 84, DT 96, DT
Tr−êng §HSP Hμ Néi 2
7
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
NguyÔn ThÞ Thanh Thuû - K31CSinh
2001, DT 2002. ViÖc gieo trång ®−îc tiÕn hµnh trong nhµ l−íi ë vô hÌ thu
2007.
4. ý nghÜa lý luËn thùc tiÔn
§Ó tån t¹i trong m«i tr−êng bÊt lîi, c©y trång cã nh÷ng ph¶n øng thÝch
nghi nh−: tÝch luü chÊt hoµ tan trong tÕ bµo ®Ó ®¶m b¶o søc hót n−íc, chèng
l¹i sù mÊt n−íc còng nh− ®iÒu chØnh thÈm thÊu trong th©n, l¸, rÔ vµ qu¶ c©y.
Sù ®iÒu chØnh nµy ®−îc thÓ hiÖn ë kh¶ n¨ng gi÷ n−íc, sù biÕn ®æi ho¹t ®é mét
sè enzym vµ hµm l−îng prolin. C«ng tr×nh nµy gióp t×m hiÓu ¶nh h−ëng cña
®iÒu kiÖn bÊt lîi ®Õn c©y trång vµ ph¶n øng tÝch cùc cña c¸c gièng ®Ëu t−¬ng
kh¸c nhau ®èi víi ®iÒu kiÖn bÊt lîi. Trªn c¬ së ®ã cã thÓ chän c¸c gièng thÝch
nghi cho c¸c vïng sinh th¸i kh¸c nhau.
Tr−êng §HSP Hμ Néi 2
8
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
NguyÔn ThÞ Thanh Thuû - K31CSinh
ch−¬ng 1: tæng quan tμi liÖu
1.1. Vai trß cña n−íc ®èi víi thùc vËt nãi chung vµ ®Ëu t−¬ng nãi riªng
1.1.1. Vai trß cña n−íc ®èi víi thùc vËt
N−íc lµ thµnh phÇn kh«ng thÓ thiÕu ®−îc cña tÕ bµo vµ toµn bé c¬ thÓ.
N−íc cã vai trß quan träng ®èi víi ®êi sèng cña thùc vËt nãi riªng, sinh vËt
nãi chung.
N−íc lµ mét chÊt ho¸ häc trùc tiÕp tham gia vµo c¸c ho¹t ®éng sinh lý,
ho¸ sinh cña thùc vËt. N−íc lµ m«i tr−êng cho c¸c ph¶n øng ho¸ häc diÔn ra
trong tÕ bµo vµ c¬ thÓ. N−íc lµ dung m«i cña nhiÒu chÊt, hÇu hÕt c¸c ph¶n øng
sinh ho¸ trong tÕ bµo thùc vËt ®Òu x¶y ra trong m«i tr−êng n−íc.
ChØ cÇn gi¶m chót Ýt hµm l−îng n−íc trong tÕ bµo ®· cã thÓ g©y nªn sù
thay ®æi ®¸ng kÓ c¸c ho¹t ®éng trao ®æi chÊt, do ®ã ¶nh h−ëng ®Õn sù sinh
tr−ëng vµ ph¸t triÓn cña c©y. Trong quang hîp, n−íc cung cÊp hidro ®Ó khö
NADP+ thµnh NADPH th«ng qua ph¶n øng quang ph©n ly n−íc. N−íc còng
ho¹t ®éng nh− chÊt cho nhãm hydroxyl trong mét sè ph¶n øng hydroxyl ho¸.
Bªn c¹nh ®ã n−íc cßn cã vai trß hidrat. N−íc ®−îc hÊp thô trªn bÒ mÆt
c¸c h¹t keo (protein, axit nucleic) vµ trªn bÒ mÆt c¸c mµng sinh häc (mµng
sinh chÊt, mµng kh«ng bµo, mµng c¸c bµo quan) t¹o thµnh líp n−íc máng b¶o
vÖ cho c¸c cÊu tróc sèng cña tÕ bµo.
ë c©y xanh, n−íc lµ yÕu tè quan träng ®iÒu hoµ nhiÖt cña l¸ gióp cho qu¸
tr×nh trao ®æi chÊt diÔn ra b×nh th−êng trong ®iÒu kiÖn nhiÖt ®é cao cña m«i
tr−êng. Khi thiÕu n−íc, c©y th−êng thay ®æi vÒ h×nh th¸i, m« mÊt søc c¨ng,
c©y bÞ hÐo, tÕ bµo gi¶m hµm l−îng n−íc tù do, t¨ng c−êng nång ®é dÞch bµo
thay ®æi tÝnh thÊm cña tÕ bµo rÔ, ho¹t ®éng cña enzym thuû ph©n t¨ng m¹nh,
sù tæng hîp AND bÞ gi¶m sót, thËm chÝ bÞ ph©n gi¶i.
Tr−êng §HSP Hμ Néi 2
9
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
NguyÔn ThÞ Thanh Thuû - K31CSinh
1.1.2. Vai trß cña n−íc ®èi víi qu¸ tr×nh sinh tr−ëng vµ ph¸t triÓn cña c©y
®Ëu t−¬ng
Sù sinh tr−ëng vµ ph¸t triÓn cña c©y ®Ëu t−¬ng phô thuéc vµo l−îng n−íc
tån tr÷ trong ®Êt. Thõa n−íc hay thiÕu n−íc ®Òu cã h¹i cho sù sinh tr−ëng,
ph¸t triÓn vµ s¶n l−îng cña c©y. L−îng n−íc ®Ëu t−¬ng cÇn sö dông thay ®æi
theo ®iÒu kiÖn khÝ hËu vµ tuú thuéc vµo tõng giai ®o¹n trong qu¸ tr×nh sèng
cña c©y.
Giai ®o¹n n¶y mÇm - c©y non, tÝnh tõ lóc gieo trång ®Õn 5 - 7 ngµy sau.
Nhu cÇu vÒ n−íc cña giai ®o¹n nµy kh¸ lín, ®Ó ®¶m b¶o cho h¹t n¶y mÇm hµm
l−îng n−íc trong h¹t ph¶i ®¹t 50% so víi khèi l−îng h¹t [2], [10].
Giai ®o¹n sinh tr−ëng sinh d−ìng, th©n l¸ ph¸t triÓn m¹nh ®Õn lóc ra hoa.
ë giai ®o¹n nµy nhu cÇu vÒ n−íc cho c©y sinh tr−ëng, ph¸t triÓn t¨ng h¬n so
víi giai ®o¹n c©y non. Sù sinh tr−ëng, ph¸t triÓn cña c©y lµ kÕt qu¶ cña c¸c
qu¸ tr×nh trao ®æi chÊt nh− h« hÊp, quang hîp,…C¸c qu¸ tr×nh nµy ®Òu bÞ k×m
h·m bëi thiÕu n−íc.
Giai ®o¹n ra hoa tõ khi ra hoa ®Çu tiªn ®Õn hoa cuèi cïng. Hoa rông do
nhiÒu nguyªn nh©n, trong ®ã nguyªn nh©n chñ yÕu lµ h¹n h¸n. ThiÕu n−íc dÉn
®Õn rông hoa, qu¶, gi¶m kÝch th−íc h¹t.
Giai ®o¹n h×nh thµnh qu¶ vµ h¹t ®−îc tÝnh tõ sau khi hoa ®Çu tiªn në, qu¶
®Çu tiªn h×nh thµnh trong ph¹m vi 7 - 8 ngµy. Nhu cÇu vÒ n−íc ë giai ®o¹n nµy
t¨ng cao, thiÕu n−íc lµm rông qu¶, kÝch th−íc h¹t vµ ¶nh h−ëng lín ®Õn n¨ng
suÊt vµ phÈm chÊt h¹t.
Giai ®o¹n qu¶ chÝn: h¹t ph×nh to, kÝn khoang h¹t, c©y ngõng sinh tr−ëng.
C¸c nghiªn cøu vÒ n−íc cña c©y ®Ëu t−¬ng cho thÊy ë giai ®o¹n nµy gi¶m so
víi giai ®o¹n tr−íc. Khi qu¶ chÝn ®Ó tÝch luü chÊt dinh d−ìng, tr¸nh nhiÔm
bÖnh vµ n¶y mÇm sím th× ®é Èm cña ®Êt ph¶i gi¶m dÇn.
Nh− vËy, còng nh− c¸c lo¹i c©y trång kh¸c, ®Ëu t−¬ng cÇn l−îng n−íc
nhÊt ®Þnh ®Ó ®¶m b¶o mäi ho¹t ®éng sèng ®−îc diÔn ra b×nh th−êng. Sù thiÕu
Tr−êng §HSP Hμ Néi 2
10
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
NguyÔn ThÞ Thanh Thuû - K31CSinh
hay thõa n−íc qu¸ nhiÒu trong mäi giai ®o¹n ®Òu ¶nh h−ëng sù sèng, n¨ng
suÊt còng nh− chÊt l−îng s¶n phÈm cña ®Ëu t−¬ng. NhÊt lµ trong giai ®o¹n ra
hoa vµ h×nh thµnh qu¶ c©y cßn cã nh÷ng yªu cÇu kh¾t khe lín vÒ n−íc, ®é Èm
cña ®Êt, nhiÖt ®é, ¸nh s¸ng,...
1.2. H¹n h¸n vµ t×nh h×nh gieo trång, nghiªn cøu tÝnh chÞu h¹n cña c©y
®Ëu t−¬ng
1.2.1. H¹n h¸n
H¹n h¸n lµ mét phøc hÖ ®iÒu kiÖn khÝ hËu g©y ra sù thiÕu n−íc ®èi víi
c©y trång. Cã hai lo¹i h¹n h¸n, h¹n trong ®Êt vµ h¹n trong kh«ng khÝ.
H¹n trong ®Êt, th−êng x¶y ra ë nh÷ng vïng cã ®iÒu kiÖn khÝ hËu, ®Þa
h×nh, ®Þa chÊt vµ thæ nh−ìng ®Æc thï. C¸c yÕu tè nµy lµm cho ®Êt kh«ng cung
cÊp ®−îc nø¬c cho c©y do ®Êt thiÕu n−íc hoÆc lµm l−îng muèi trong ®Êt qu¸
lín nªn ¸p suÊt gi÷ n−íc cña hÖ keo ®Êt cao, v−ît qu¸ ¸p suÊt rÔ, v× vËy c©y
kh«ng lÊy ®−îc n−íc, th−êng gÆp ë ®Êt mÆn hay bãn qu¸ nhiÒu ph©n v« c¬
cïng mét lóc.
H¹n trong kh«ng khÝ do ®é Èm trong kh«ng khÝ thÊp hoÆc do giã, ch¼ng
h¹n nh− giã nãng Chamsin ë Israel, giã Lµo ë miÒn Trung n−íc ta…hµm
l−îng n−íc trong kh«ng khÝ d−íi 60% th× g©y h¹n kh«ng khÝ .
Nh÷ng c©y trång cã kh¶ n¨ng duy tr× sù ph¸t triÓn vµ cho n¨ng suÊt t−¬ng
®èi æn ®Þnh trong ®iÒu kiÖn kh« h¹n ®−îc gäi lµ c©y chÞu h¹n vµ kh¶ n¨ng thùc
vËt cã thÓ gi¶m thiÓu møc ®é tán th−¬ng do thiÕu hôt n−íc g©y ra gäi lµ tÝnh
chÞu h¹n.
Qu¸ tr×nh sinh tr−ëng ph¸t triÓn cña c©y ®Ëu t−¬ng cÇn rÊt nhiÒu n−íc,
trong c¶ vô nhu cÇu n−íc ®èi víi c©y ®Ëu t−¬ng dao ®éng tõ 330 - 766 mm.
Nhu cÇu vÒ n−íc cña c©y ®Ëu t−¬ng phô thuéc vµo ®é dµi cña thêi gian sinh
tr−ëng, tèc ®é ph¸t triÓn cña c©y tr−íc khi phñ kÝn ®Êt vµ l−îng n−íc cã s½n
tong ®Êt [2]. Kh¶ n¨ng chÞu h¹n cña c¸c gièng ®Ëu t−¬ng lµ kh«ng gièng nahu,
do chóng cã c¸c kiÓu gen kh¸c nhau.
Tr−êng §HSP Hμ Néi 2
11
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
NguyÔn ThÞ Thanh Thuû - K31CSinh
1.2.2. T×nh h×nh gieo trång vµ nghiªn cøu tÝnh chÞu h¹n cña c©y ®Ëu
t−¬ng
* Trªn thÕ giíi
C©y ®Ëu t−¬ng cã ý nghÜa c¶ vÒ mÆt dinh d−ìng vµ m«i tr−êng, diÖn tÝch
gieo trång ®Ëu t−¬ng ngµy cµng ®−îc më réng trªn toµn thÕ giíi.
TT
Quèc gia
DiÖn tÝch
N¨ng suÊt
S¶n l−îng
(triÖu ha)
(tÊn / ha)
(triÖu tÊn)
1
Mü
29,33
2,4
66,8
2
Braxin
21,4
2,4
62,4
3
Achentina
14,0
2,4
52,6
4
Trung Quèc
9,2
1,66
15,4
5
Ên §é
6,45
1,05
6,8
6
Th¸i Lan
0,18
1,2
0,22
7
Indonesia
0,63
1,3
0,82
8
Philippin
0,001
1,0
0,001
9
ViÖt Nam
0,182
1,24
0,25
88,82
2,15
189,81
Tæng sè toµn thÕ giíi
T×nh h×nh gieo trång ®Ëu t−¬ng trªn thÕ giíi niªm vô 2003 - 2004.
(Nguån: Côc Thèng kª N«ng nghiÖp Mü, 2005)
C©y ®Ëu t−¬ng lµ c©y cã nhu cÇu vÒ n−íc cao. §Ó h¹t n¶y mÇm, h¹t ®Ëu
t−¬ng ph¶i cã kh¶ n¨ng ®¹t ®é Èm kho¶ng 50% [8]. Víi sù ph¸t triÓn m¹nh
cña khoa häc kü thuËt, ®· cã nhiÒu c«ng tr×nh nghiªn cøu vÒ tÝnh chÞu h¹n cña
c©y ®Ëu t−¬ng. Whitsitt vµ céng sù (1997) [29] ®· cho thÊy l−îng n−íc mÊt
trªn 60% th× ®Ëu t−¬ng kh«ng thÓ phôc håi ®−îc. NhiÒu nghiªn cøu ®· nhËn
thÊy r»ng: cDNA cña dehydrin tõ l¸ ®Ëu t−¬ng bÞ mÊt n−íc ®−îc ph©n lËp,
dehydrin lµ mét trong nh÷ng LEA víi chøc n¨ng b¶o vÖ tÕ bµo khi bÞ mÊt
n−íc [23], [24], [25].
Tr−êng §HSP Hμ Néi 2
12
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
NguyÔn ThÞ Thanh Thuû - K31CSinh
* ë ViÖt Nam
ë ViÖt Nam ®Ëu t−¬ng ®−îc trång tõ rÊt sím, nh−ng do tËp qu¸n canh
t¸c, nªn ®Ëu t−¬ng ch−a ®−îc ph¸t triÓn c¶ vÒ diÖn tÝch vµ n¨ng suÊt. So víi
b×nh qu©n chung cña thÕ giíi, n¨ng suÊt ®Ëu t−¬ng cña ViÖt Nam chØ ®¹t
57%. C¶ n−íc h×nh thµnh 6 vïng s¶n xuÊt ®Ëu t−¬ng: vïng §«ng Nam bé cã
diÖn tÝch trång lín nhÊt (26,2% diÖn tÝch ®Ëu t−¬ng c¶ n−íc), miÒn nói B¾c bé
24,7%; §ång b»ng s«ng Hång 17,5%; §ång b»ng s«ng Cöu Long 12,46%;
cßn l¹i lµ vïng §ång b»ng ven biÓn miÒn Trung vµ T©y Nguyªn chiÕm
33,4%.
T×nh h×nh gieo trång ®Ëu t−¬ng ë ViÖt Nam (1976 - 1997)
1976
1980 1985
1990
1995 1996 1997
DiÖn tÝch (1000ha)
25,6
24,3
41,9
54,4
79,5
75,2
68,3
N¨ng suÊt (t¹/ha)
3,9
4,2
5,8
7,4
9,1
8,9
9,0
S¶n l−îng (1000tÊn)
10,1
10,2
24,4
40,1
72,9
66,9
61,5
DiÖn tÝch (1000ha)
19,5
18,9
34,8
35,5
50,9
47,6
46,7
N¨ng suÊt (t¹/ha)
4,4
4,6
5,8
6,3
8,1
7,8
9,4
S¶n l−îng (1000tÊn)
7,8
8,1
20,3
22,7
41,4
36,4
43,9
Hång
4,2
4,1
5,9
16,1
25,7
25,3
19,3
DiÖn tÝch (1000ha)
3,3
4,0
6,2
9,4
11,4
11,2
11,6
N¨ng suÊt (t¹/ha)
1,3
1,6
3,7
15,1
19,4
28,3
22,5
DiÖn tÝch (1000ha)
12,8
23,8
55,6
41,6
35,1
35,1
31,8
N¨ng suÊt (t¹/ha)
8,0
9,1
8,4
12,6
13,3
13,3
13,0
MiÒn B¾c
MiÒn nói vµ trung du
§ång
b»ng
s«ng
S¶n l−îng (1000tÊn)
MiÒn Nam
Tr−êng §HSP Hμ Néi 2
13
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
S¶n l−îng (1000tÊn)
NguyÔn ThÞ Thanh Thuû - K31CSinh
10,3
54,7
46,5
51,6
46,7
46,7
41,4
DiÖn tÝch (1000ha)
0,7
0,6
2,0
1,6
2,0
1,4
1,6
N¨ng suÊt (t¹/ha)
8,1
5,3
6,3
8,2
9,9
12,5
12,1
S¶n l−îng (1000tÊn)
0,6
0,3
1,3
1,3
1,9
1,7
2,0
DiÖn tÝch (1000ha)
2,5
1,4
7,3
9,1
12,0
11,0
11,1
N¨ng suÊt (t¹/ha)
6,8
7,3
8,4
7,8
10,2
11,5
11,1
S¶n l−îng (1000tÊn)
1,7
1,0
6,2
7,1
12,3
12,4
12,8
DiÖn tÝch (1000ha)
8,6
15,2
33,2
28,9
13,6
10,6
10,2
N¨ng suÊt (t¹/ha)
8,1
8,5
6,8
4,9
7,6
7,9
7,9
S¶n l−îng (1000tÊn)
6,9
12,9
22,4
14,4
10,3
8,4
8,1
DiÖn tÝch (1000ha)
1,0
6,6
17,6
16,0
14,0
12,1
8,9
N¨ng suÊt (t¹/ha)
10,1
11,3
14,1
14,8
20,0
21,6
21,0
S¶n l−îng (1000tÊn)
1,1
7,4
24,8
23,7
28,1
26,2
18,7
Duyªn
h¶i
miÒn
Trung
T©y Nguyªn
§«ng Nam Bé
§ång b»ng s«ng Cöu
Long
Nghiªn cøu tÝnh chÞu h¹n cña c©y trång ë ViÖt Nam ®−îc tiÕn hµnh s©u,
réng ë c¸c ®èi t−îng ng«, lóa, ®Ëu t−¬ng, l¹c trong ®ã cã ®Ëu t−¬ng lµ c©y
trång ®−îc chó träng kh¸ nhiÒu...T¹i trung t©m nghiªn cøu vµ thùc nghiÖm
®Ëu ®ç, ViÖn Khoa häc Kü thuËt N«ng nghiÖp ViÖt Nam, cã rÊt nhiÒu gièng
®Ëu t−¬ng ®−îc ®¸nh gi¸ lµ nh÷ng gièng cã kh¶ n¨ng chÞu h¹n tèt. C¸c
ph−¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ ®· ®−a ra kÕt qu¶ 185 mÉu gièng cã kh¶ n¨ng chÞu h¹n
trång vô ®«ng, 68 mÉu gièng chÞu h¹n tæng hîp, 65 - chÞu nãng kh¸, 14 - võa
Tr−êng §HSP Hμ Néi 2
14
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
NguyÔn ThÞ Thanh Thuû - K31CSinh
chÞu nãng, chÞu h¹n tèt vµ võa cã nhiÒu ®Æc tÝnh kinh tÕ quan träng kh¸c [6],
[7].
Trong c¸c n¨m võa qua cã rÊt nhiÒu c«ng tr×nh nghiªn cøu vÒ tÝnh chÞu
h¹n cña ®Ëu t−¬ng ë ViÖt Nam. [6], [7], [11], [12], [13] chñ yÕu lµ nghiªn cøu
vÒ h×nh th¸i, di truyÒn, chän gièng, sinh häc ph©n tö cña ®Ëu t−¬ng, kh¶ n¨ng
cè ®Þnh ®¹m cña mét sè dßng vi khuÈn cã ë rÔ ®Ëu t−¬ng, mét sè chØ tiªu s¶n
l−îng vµ n¨ng suÊt cña c©y ®Ëu t−¬ng trong ®iÒu kiÖn thiÕu n−íc. Sö dông
ph−¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ gi¸n tiÕp s¬ bé chän gièng chÞu h¹n, chÞu nãng b»ng
c¸ch cho h¹t n¶y mÇm trong dung dÞch ®−êng sucrose, hoÆc nhiÖt ®é cao vµ
ph−¬ng ph¸p lµm kh« hÐo. T¸c gi¶ ®· ph©n lËp ®−îc nhiÒu gièng ®Ëu t−¬ng
chÞu h¹n tèt [6], [7].
ChÊt l−îng h¹t cña cac gièng ®Ëu t−¬ng còng ®−îc c¸c nhµ khoa häc rÊt
quan t©m. Hµm l−îng protein dao ®éng kho¶ng tõ 30,54 - 49,84%/ khèi l−îng
kh«; hµm l−îng lipit tõ 13,35 - 30,29%/ khèi l−îng kh« ; hµm l−îng c¸c axit
amin cã chøa nhãm SH thÊp [11].
C¸c nghiªn cøu vÒ huúnh quang diÖp lôc, c−êng ®é quang hîp cho phÐp
®¸nh gi¸ nhanh kh¶ n¨ng chÞu h¹n cña c©y [9], [14], [19]. Trong ®iÒu kiÖn bÊt
lîi, kh¶ n¨ng chÞu h¹n cña c¸c gièng c©y thÓ hiÖn qua sù biÕn ®æi cña c¸c
tham sè F0, Fm vµ tØ lÖ Fv/m khi ®o c−êng ®é huúnh quang diÖp lôc. C−êng ®é
quang hîp cña l¸ còng biÕn ®æi khi c©y gÆp h¹n [9], [13].
Dùa vµo c¸c tiªu chÝ sinh lý, sinh ho¸ cã thÓ ®¸nh gi¸ ®−îc kh¶ n¨ng chÞu
h¹n cña c©y trång.
Tr−êng §HSP Hμ Néi 2
15
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
NguyÔn ThÞ Thanh Thuû - K31CSinh
Ch−¬ng 2: ®èi t−îng vμ ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu
2.1. §èi t−îng nghiªn cøu
Trong c«ng tr×nh nµy, chóng t«i chän 4 gièng ®Ëu t−¬ng cã n¨ng suÊt
cao, do trung t©m T− vÊn vµ chuyÓn giao tiÕn bé kü thuËt thuéc ViÖn Di
truyÒn N«ng nghiÖp ViÖt Nam cung cÊp.
* DT 84 do lai gi÷a DH 4 x DT 80 + ®ét biÕn γ - Co 60. N¨ng suÊt cña
DT 84 ®¹t 1,5 - 3,5 tÊn/ha, thêi gian sinh tr−ëng tõ 85 - 90 ngµy, kh¶ n¨ng
chèng chÞu s©u bä tèt, chÊt l−îng s¶n phÈm tèt.
* DT 96 lai ®ét biÕn DT 90 x DT 84. N¨ng suÊt ®¹t tõ 1,8 - 3,5
tÊn/ha, thêi gian sinh tr−ëng tõ 90 - 95 ngµy, kh¶ n¨ng chèng chÞu s©u bä kh¸,
chÊt l−îng tèt.
* DT 2001 lai ®ét biÕn DT 84 x DT 83. N¨ng suÊt ®¹t tõ 2,2 - 4,0
tÊn/ha, thêi gian sinh tr−ëng tõ 90 - 100 ngµy, kh¶ n¨ng chèng chÞu s©u bÖnh
kh¸, chÊt l−îng kh¸.
* DT 2002 lai DT 96 x DT 99. N¨ng suÊt ®¹t tõ 1,8 - 3,0 tÊn/ha, thêi
gian sinh tr−ëng tõ 80 - 85 ngµy, kh¶ n¨ng chèng chÞu s©u bÖnh kh¸, chÊt
l−îng kh¸.
2.2. Ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu
2.2.1. C¸ch bè trÝ thÝ nghiÖm
Thêi vô gieo trång
Chóng t«i chän vô hÌ thu víi thêi tiÕt kh« hanh thuËn tiÖn cho viÖc kiÓm
tra ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng chÞu h¹n cña c¸c gièng ®Ëu t−¬ng. MËt ®é c©y 40 x 15
cm.
ChuÈn bÞ ®Êt vµ gièng
Chóng t«i chän 4 gièng DT 84, DT 96, DT 2001, DT 2002 lµ c¸c gièng
cã n¨ng suÊt kh¸ cao, chèng chÞu s©u bÖnh tèt.
Chän ®Êt chñ ®éng, lµm ®Êt, xíi x¸o kÜ, t−íi n−íc mét c¸ch chñ ®éng.
Ph¬i n¾ng ®Ó diÖt s©u bÖnh tr−íc 1 - 2 th¸ng. Bãn lãt toµn bé b»ng ph©n
Tr−êng §HSP Hμ Néi 2
16
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
NguyÔn ThÞ Thanh Thuû - K31CSinh
chuång vµ l©n + 1/2 l−îng ph©n NPK sau khi cho vµo chËu. Cho ®Êt vµo c¸c
chËu ®· chuÈn bÞ tr−íc. TiÕn hµnh gieo h¹t gièng vµo c¸c chËu cã kÝch th−íc
Φ = 35cm, chiÒu cao h = 40cm. LÊp h¹t s©u 2cm c¸ch líp ph©n 5cm.
C¸ch ch¨m sãc
TiÕn hµnh tØa khi c©y con ch−a cã l¸ nhÆm (5 - 7 ngµy sau khi gieo). Xíi
x¸o lµm cá nhÑ nhµng khi c©y cã l¸ thËt (l¸ nhÆm 3 thïy) vµ khi c©y ®· cã 5 6 l¸, ®ång thêi bãn thóc ph©n NPK. §¶m b¶o chÕ ®é ch¨m sãc nh− nhau gi÷a
c¸c chËu thÝ nghiÖm ®Õn giai ®o¹n ra hoa, sau ®ã chia lµm 2 l«: l« thÝ nghiÖm
vµ l« ®èi chøng. G©y h¹n ë l« thÝ nghiÖm cho ®Õn khi ®«i l¸ cuèi cïng cã triÖu
chøng hÐo th× dõng l¹i lÊy mÉu ph©n tÝch, cßn l« ®èi chøng th× vÉn tiÕn hµnh
t−íi n−íc b×nh th−êng.
2.2.2. Ph−¬ng ph¸p ph©n tÝch c¸c chØ tiªu
C¸ch lÊy mÉu
Vµo 8 giê s¸ng chóng t«i tiÕn hµnh lÊy mÉu l¸ ®Ëu t−¬ng, ë l¸ thø 3 tõ
®Ønh sinh tr−ëng xuèng, ®Êy lµ l¸ tr−ëng thµnh cña c©y thùc hiÖn tèt c¸c chøc
n¨ng cho c©y: quang hîp, trao ®æi chÊt,…
Cho ngay mÉu l¸ ®· lÊy vµo tói nilon buéc kÝn vµ mang tíi phßng thÝ
nghiÖm ®Ó ph©n tÝch mÉu.
X¸c ®Þnh kh¶ n¨ng gi÷ n−íc cña l¸ ®Ëu t−¬ng khi bÞ h¹n (X)
ChØ tiªu nµy x¸c ®Þnh theo ph−¬ng ph¸p Kozusko [10].
C©n l¸ ngay sau khi h¸i. §Ó hÐo sau 5 giê. §iÒu kiÖn lµm hÐo cã thÓ ®Ó
ngoµi kh«ng khÝ, sau thêi gian ®ã c©n l¹i mÉu, tiÕp tôc sÊy kh« tõ 3 - 4 giê ë
nhiÖt ®é 1050C ®Ó x¸c ®Þnh khèi l−îng kh« cña mÉu.
ViÖc tÝnh to¸n kh¶ n¨ng gi÷ n−íc cã thÓ tÝnh b»ng % so víi tæng l−îng
n−íc. Hµm l−îng n−íc tuyÖt ®èi (A) ®−îc tÝnh theo hÖ sè khèi l−îng t−¬i (B)
vµ c¸c khèi l−îng kh« (V). Kh¶ n¨ng gi÷ n−íc X ®−îc tÝnh theo c«ng thøc
[10]:
Tr−êng §HSP Hμ Néi 2
17
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
X =
NguyÔn ThÞ Thanh Thuû - K31CSinh
( B − b ).100%
(b lµ khèi l−îng t−¬i sau khi hÐo)
A
Ta cã: A = B - V
Trong đó:
X - khả năng giữ nước của m« l¸ (%).
B - khối lượng tươi ban đầu.
b - khối lượng tươi sau khi g©y hÐo của l¸ (mg).
V - khối lượng kh« cña l¸.
TÝnh to¸n sù thay ®æi kh¶ n¨ng gi÷ n−íc khi bÞ h¹n so víi ®èi chøng tiÕn
hµnh theo sù mÊt n−íc hay l−îng n−íc cßn l¹i trong mÉu nghiªn cøu so víi
®èi chøng tÝnh b»ng %.
X¸c ®Þnh kh¶ n¨ng hót n−íc (Y)
Kh¶ n¨ng hót n−íc lµ ®Æc tÝnh cña m« phôc håi l¹i tr¹ng th¸i no n−íc sau
khi bÞ g©y hÐo nh©n t¹o.
S¬ bé cho b·o hoµ n−íc trong vßng 3 giê ®Ó lo¹i bá sù hót n−íc sau ®ã
dïng giÊy thÊm lµm kh« cuèng l¸, ®em c©n vµ sau ®ã g©y hÐo nh− ®· lµm ë
trªn. Sau khi g©y hÐo l¹i cho vµo buång lµm no n−íc trong 3 giê sau ®ã sÊy
kh« cuèng l¸ vµ c©n. Theo sù chªnh lÖch khèi l−îng ta x¸c ®Þnh l−îng n−íc
mµ l¸ kh«ng thÓ hót ®−îc do bÞ tæn th−¬ng sau khi g©y hÐo, ®−îc tÝnh % trªn
khèi l−îng t−¬i khi no n−íc.
Y=
( A1 − A2 ).100%
A1
Trong đó:
Y - kh¶ n¨ng hót n−íc cña m« l¸.
A1 - khèi l−îng l¸ sau khi lµm no n−íc lÇn ®Çu tiªn (mg).
A2 - khèi l−îng l¸ sau khi lµm no n−íc lÇn thø 2 (mg).
Tr−êng §HSP Hμ Néi 2
18
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
NguyÔn ThÞ Thanh Thuû - K31CSinh
§é hôt n−íc cßn l¹i (Z)
§ã lµ l−îng n−íc cßn thiÕu hôt trong ®iÒu kiÖn h¹n h¸n. Vµo nh÷ng giê
ban ngµy sù thiÕu hôt n−íc cña c©y kh«ng ph¶i chØ do thiÕu n−íc trong ®Êt mµ
cßn do c−êng ®é tho¸t h¬i n−íc qu¸ m¹nh, ®Æc biÖt trong khi nhiÖt ®é kh«ng
khÝ cao. V× thÕ ®¹i l−îng nµy kh«ng ph¶i lóc nµo còng ®Æc tr−ng cho kh¶ n¨ng
chÞu h¹n. Nh− vËy chØ tiªu ®é hôt n−íc “cßn l¹i” lµ kh¸ch quan h¬n, ®−îc
Litvinop tr×nh bµy. ChØ tiªu nµy ®−îc x¸c ®Þnh vµo buæi s¸ng khi sù tho¸t h¬i
n−íc gi¶m tèi thiÓu vµ c©y lóc nµy khi qua ®ªm ®· cã thÓ hót thªm mét l−îng
n−íc nµo ®ã tõ ®Êt.
§é hôt n−íc “cßn l¹i” ®−îc tÝnh b»ng % cña l−îng n−íc cßn thiÕu hôt so
víi khèi l−îng l¸ t−¬i b·o hoµ h¬i n−íc.
Z=
(V1 − V2 ).100%
V2
Trong ®ã:
Z - ®é hôt n−íc “cßn l¹i” cña m« l¸ (%).
V1 - lµ khèi l−îng sau khi no n−íc.
V2 - lµ khèi l−îng t−¬i ban ®Çu.
X¸c ®Þnh c−êng ®é quang hîp vµ c−êng ®é tho¸t h¬i n−íc
Sö dông m¸y Photosynthesis system Lci - 002/B, ADC - Anh. M¸y ph©n
tÝch chØ tiªu quang hîp cña c©y trång, thiÕt bÞ sö dông bé vi xö lÝ ®iÒu khiÓn vµ
thiÕt bÞ ®Æt c¸c th«ng sè ®o, hiÓn thÞ kÕt qu¶ ®o trªn mµn h×nh LCD. Cæng d÷
liÖu RS 232 cho ta dÔ dµng kÕt nèi víi m¸y tÝnh ®Ó ph©n tÝch l−u tr÷. Tù ®éng
bï nhiÖt ®é vµ ¸p suÊt cho c¸c chØ tiªu ®o.
Th«ng sè mµ m¸y cã thÓ ®o ®−îc lµ: c−êng ®é trao ®æi CO2 cña l¸, c−êng
®é trao ®æi n−íc cña l¸, nhiÖt ®é cña l¸. Cã nhiÒu lo¹i buång ®o ®Ó ®o c¸c lo¹i
l¸ b¶n réng, b¶n hÑp, l¸ h×nh kim cho phï hîp.
M¸y gåm 5 phÝm mÒm dÔ sö dông chøc n¨ng cña c¸c phÝm t−¬ng øng
hiÓn thÞ phÝa d−íi cña c¸c nót trªn mµn LCD.
Tr−êng §HSP Hμ Néi 2
19
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
NguyÔn ThÞ Thanh Thuû - K31CSinh
X¸c ®Þnh ho¹t ®é cña enzym proteaza
X¸c ®Þnh ho¹t ®é cña enzym proteaza b»ng ph−¬ng ph¸p chuÈn ®é
foocmandehyt [1].
TÝnh kÕt qu¶:
X=
(V1 − V2 ).2,28.V . f
V3
Trong ®ã:
X - hµm l−îng nit¬ amin trong mÉu nghiªn cøu (mg/g).
V - dung tÝch mÉu.
V1 - sè ml NaOH 0,2N dïng ®Ó chuÈn ®é b×nh thÝ nghiÖm.
V1 - sè ml NaOH 0,2N dïng ®Ó chuÈn ®é b×nh ®èi chøng.
V1 - sè ml dÞch läc ®em chuÈn ®é (10ml).
f - hÖ sè ®iÒu chØnh nång ®é NaOH 0,2N.
g - sè gam mÉu ®em ph©n tÝch.
2,28 - sè mg nit¬ amin t−¬ng øng víi 1 ml NaOH 0,2N.
X¸c ®Þnh ho¹t ®é cña enzym amylaza
X¸c ®Þnh ho¹t ®é cña enzym amylaza b»ng ph−¬ng ph¸p Rukhliadeva
Geriacheva [16].
TÝnh kÕt qu¶:
C=
(OD1 − OD2 ).0,1
OD1
Trong ®ã:
C - l−îng tinh bét bÞ thuû ph©n (g).
OD1 - mËt ®é quang cña dung dÞch ®èi chøng.
OD2 - mËt ®é quang cña dung dÞch thÝ nghiÖm.
0,1 - l−îng tinh bét ph©n tÝch (g).
(Sù kh¸c nhau gi÷a mËt ®é quang cña b×nh ®èi chøng vµ b×nh thÝ nghiÖm
lµ l−îng tinh bét bÞ thñy ph©n).
Tr−êng §HSP Hμ Néi 2
20
- Xem thêm -
.PDF 
39 
24 
129 
