Tài liệu 50. lai hai và nhiều cặp tính trạng

LAI HAI VÀ NHI U C P TÍNH TR NG Câu 1 A) B) C) D) ðáp án Câu 2 A) B) C) D) ðáp án Câu 3 A) B) C) D) ðáp án Câu 4 A) B) C) D) ðáp án Câu 5 Lai hai và nhi u c p tính tr ng là phép lai trong ñó : c p b m thu n ch ng ñem lai phân bi t nhau nhi u c p tính tr ng tương ph n c p b m thu n ch ng ñem lai phân bi t nhau v hai hay nhi u c p tính tr ng tương ph n c p b m thu n ch ng ñem lai phân bi t nhau hai c p tính tr ng tương ph n c p b m ñem lai phân bi t nhau v hai hay nhi u c p tính tr ng tương ph n B ñ nh lu t th 3 c a Menñen ñư c phát bi u như sau: Khi lai gi a hai cơ th thu n ch ng khác nhau v hai hay nhi u c p tính tr ng tương ph n thì s di truy n c a c p tính tr ng này không ph th c vào s di truy n c a c p tính tr ng kia Khi lai gi a hai cơ th khác nhau v hai hay nhi u c p tính tr ng tương ph n thì s di truy n c a c p tính tr ng này không ph th c vào s di truy n c a c p tính tr ng kia Khi lai gi a hai cơ th thu n ch ng khác nhau v hai c p tính tr ng tương ph n thì s di truy n c a c p tính tr ng này không ph th c vào s di truy n c a c p tính tr ng kia Khi lai gi a hai cơ th thu n ch ng khác nhau v hai hay nhi u c p tính tr ng tương ph n thì m i tính tr ng ñ u phân tính F2 theo t l 3 tr i : 1 l n A ñ nh lu t phân ly ñ c l p ñư c phát bi u như sau: Khi lai c p b m ………. khác nhau v …….c p tính tr ng tương ph n thì s di truy n c a c p tính tr ng này………vào s di truy n c a c p tính tr ng kia. Cùng loài;hai hay nhi u;không ph thu c thu n ch ng;hai; ph thu c Cùng loài; hai;ph thu c thu n ch ng; hai hay nhi u; không ph thu c D Cơ s t bào h c c a hi n tư ng di truy n phân ly ñ c l p là………(P:s phân ly c a c p NST tương ñ ng; T:ti p h p và trao ñ i tréo trong c p NST tương ñ ng ; N: s phân ly ng u nhiên c a các c p NST tương ñ ng ) trong gi m phân ñ t o ra các giao t ………(G:gi ng nhau trong các t h p gen; K: khác nhau trong các t h p gen) sau ñó các giao t này k t h p t do trong quá trình……(M: gi m phân;Th: th tinh) P;K;G T;K;Th N;K;Th P;G;G C Trong quy lu t di truy n phân ly ñ c l p v i các gen tr i là tr i hoàn toàn. N u P thu n ch ng khác nhau b i n c p tương ph n thì: Chuyên ð Ôn thi ðH - Sinh H c 12 http://ebook.here.vn – Thư vi n sách tr c tuy n A) B) C) D) ðáp án Câu 6 A) B) C) D) ðáp án Câu 7 A) B) C) D) ðáp án Câu 8 A) B) C) D) ðáp án Câu 9 A) B) C) D) ðáp án Câu 10 A) B) T l ki u gen F2: (3:1)n (1:2:1)2 9:3:3:1 (1:2:1)n D Trong quy lu t di truy n phân ly ñ c l p v i các gen tr i là tr i hoàn toàn. N u P thu n ch ng khác nhau b i n c p tương ph n thì: t l ki u hình F2 là: (3:1)n 9:3:3:1 (1:2:1)n (1:1)n a Trong quy lu t di truy n phân ly ñ c l p v i các gen tr P thu n ch ng khác nhau b i n c p tương ph n thì: S lo i ki u gen khác nhau F2 là: 3n 2n (1:2:1)n (1:1)n A Trong quy lu t di truy n phân ly ñ c l p v i các gen tr P thu n ch ng khác nhau b i n c p tương ph n thì: S lo i k u hình F2 là: 9:3:3:1 2n 3n (3:1)n B Trong quy lu t di truy n phân ly ñ c l p v i các gen tr P thu n ch ng khác nhau b i n c p tương ph n thì: F2 s ki u gen ñ ng h p là: n 4 4 (1:1)n 2n D Trong quy lu t di truy n phân ly ñ c l p v i các gen tr P thu n ch ng khác nhau b i n c p tương ph n thì: F2 s ki u hình ñ ng h p l n là: 4 2n Chuyên ð Ôn thi ðH - Sinh H c 12 i là tr i hoàn toàn. N u i là tr i hoàn toàn. N u i là tr i hoàn toàn. N u i là tr i hoàn toàn. N u http://ebook.here.vn – Thư vi n sách tr c tuy n C) D) ðáp án Câu 11 A) B) C) D) ðáp án Câu 12 A) B) C) D) ðáp án Câu 13 A) B) C) D) ðáp án Câu 14 A) B) C) D) ðáp án Câu 15 A) B) C) D) ðáp án Câu 16 3n 1 d Trong quy lu t di truy n phân ly ñ c l p v i các gen tr i là tr i hoàn toàn. N u P thu n ch ng khác nhau b i n c p tương ph n thì: F2 s ki u gen d h p là : n 4 1 3n 2n B Trong quy lu t di truy n phân ly ñ c l p v i các gen tr i là tr i hoàn toàn. N u P thu n ch ng khác nhau b i n c p tương ph n thì: F1 s d h p v bao nhiêu c p gen? N 2n 2n 3n A Trong quy lu t di truy n phân ly ñ c l p v i các gen tr i là tr i hoàn toàn. N u P thu n ch ng khác nhau b i n c p tương ph n thì: F1 s cho bao nhiêu lo i giao t ? n 2n 2n 3n B Xét 2 c p alen A, a và B, b n m trên 2 c p nhi m s c th thư ng ñ ng d ng khác nhau. Hãy cho bi t: Có th có bao nhiêu ki u gen khác nhau trong qu n th ? 4 9 6 1 B Xét 2 c p alen A, a và B, b n m trên 2 c p nhi m s c th thư ng ñ ng d ng khác nhau. Hãy cho bi t Có th có bao nhiêu ki u gen d h p t trong s cá ki u gen nói trên? 1 5 4 0 A Xét 2 c p alen A, a và B, b n m trên 2 c p nhi m s c th thư ng ñ ng d ng Chuyên ð Ôn thi ðH - Sinh H c 12 http://ebook.here.vn – Thư vi n sách tr c tuy n A) B) C) D) ðáp án Câu 17 A) B) C) D) ðáp án Câu 18 A) B) C) D) ðáp án Câu 19 A) B) C) D) ðáp án Câu 20 A) B) C) D) ðáp án Câu 21 A) B) C) D) ðáp án Câu 22 khác nhau. Hãy cho bi t Có th có bao nhiêu ki u gen ñ ng h p t trong s các ki u gen nói trên? 1 5 4 0 C ði u ki n nghi m ñúng cho ñ nh lu t 3 c a Menden: B m thu n ch ng và khác nhau b i các c p tính tr ng tương ph n Tính tr ng ch so 1 c p gen quy ñ nh và tính tr ng tr i ph i tr i hoàn toàn Ph i phân tích trên 1 lư ng l n cá th và các c p gen quy ñ nh cá c p tính tr ng tương ph n ph i n m trên các c p nhi m s c th tương ñ ng khác nhau T t c ñ u ñúng -D ði u ki n nào dư i ñây không ph i là ñi u ki n nghi m ñúng cho ñ nh lu t 3 c a Menden? B m thu n ch ng và khác nhau b i 1 c p tính tr ng tương ph n Các c p gen ph i tác ñ ng riêng r lên s hình thành tính tr ng Ph i phân tích trên 1 lư ng l n cá th Các c p gen quy ñ nh các c p tính tr ng tương ph n ph i n m trên cùng 1 c p nhi m s c th tương ñ ng D Cơ th có ki u gen AaBbddEe qua gi m phân s cho s la i giao t : 6 8 12 16 B ð nh lu t phân ly ñ c l p góp ph n gi i thích hi n tư ng: Bi n d t h p vô cùng phong phú loài giao ph i Liên k t gi a các gen cùng n m trên 1 c p nhi m s c th (NST) tương ñ ng Thay ñ i v trí gi a các gen cùng n m trên 2 NST khác nhau c a c p NST tương ñ ng Phân ly ng u nhiên c a các c p gen trong gi m phân và t h p t do trong th tinh A Phép lai gi a 2 cá th có ki u gen AaBbDd x aaBBDd v i các gen tr i là tr i hoàn toàn s cho th h sau: 8 ki u hình : 8 ki u gen 8 ki u hình : 12 ki u gen 4 ki u hình : 12 ki u gen 4 ki u hình : 8 ki u gen C ñ u Hà Lan gen A quy ñ nh h t vàng, a quy ñ nh h t l c, B: h t trơn, b: h t Chuyên ð Ôn thi ðH - Sinh H c 12 http://ebook.here.vn – Thư vi n sách tr c tuy n A) B) C) D) ðáp án Câu 23 A) B) C) D) ðáp án Câu 24 A) B) C) D) ðáp án Câu 25 A) B) C) D) ðáp án Câu 26 A) B) C) D) ðáp án Câu 27 nhăn. Hai c p gen này di truy n phân ly ñ c l p v i nhau: Cây m c t h t vàng, nhăn giao ph i v i cây m c t h t l c, trơn cho h t vàng, trơn và l c trơn v i t l 1:1, ki u gen c a 2 cây b m s là: Aabb x aabb AAbb x aaBB Aabb x aaBb Aabb x aaBB D ñ u Hà Lan gen A quy ñ nh h t vàng, a quy ñ nh h t l c, B: h t trơn, b: h t nhăn. Hai c p gen này di truy n phân ly ñ c l p v i nhau: ð thu ñư c h t vàng trơn ph i th c hi n giao ph n gi a các cá th b m có ki u gen: AABB x aabb aaBB x Aabb AaBb x AABB t t c ñ u ñúng -D ñ u Hà Lan gen A quy ñ nh h t vàng, a quy ñ nh h t l c, B: h t trơn, b: h t nhăn. Hai c p gen này di truy n phân ly ñ c l p v i nhau: Nh ng phép lai nào dư i ñây s không làm xu t hi n ki u hình l c nhăn th h sau: AaBb x AaBb Aabb x aaBb aabb x AaBB AaBb x Aabb C ñ u Hà Lan gen A quy ñ nh h t vàng, a quy ñ nh h t l c, B: h t trơn, b: h t nhăn. Hai c p gen này di truy n phân ly ñ c l p v i nhau: Phép lai nào dư i ñây s cho s ki u hình nhi u nh t: AaBb x aabb AaBb x AaBb Aabb x aaBb T t c ñ u ñúng -D ñ u Hà Lan gen A quy ñ nh h t vàng, a quy ñ nh h t l c, B: h t trơn, b: h t nhăn. Hai c p gen này di truy n phân ly ñ c l p v i nhau: Phép lai nàp dư i ñây s cho ki u gen và ki u hình ít nh t: AABB x AaBb AABb x Aabb Aabb x aaBb AABB x AABb D ñ u Hà Lan gen A quy ñ nh h t vàng, a quy ñ nh h t l c, B: h t trơn, b: h t nhăn. Hai c p gen này di truy n phân ly ñ c l p v i nhau: Chuyên ð Ôn thi ðH - Sinh H c 12 http://ebook.here.vn – Thư vi n sách tr c tuy n A) B) C) D) ðáp án Câu 28 A) B) C) D) ðáp án Câu 29 A) B) C) D) ðáp án Câu 30 A) B) C) D) ðáp án Câu 31 Lai phân tích 1 cây ñ u Hà Lan mang ki u hình tr i, th h sau ñư c t l 50% vang trơn : 50% l c trơn. Cây ñ u Hà Lan ñó ph i có ki u gen: Aabb AaBB AABb AaBb B ñ u Hà Lan gen A quy ñ nh h t vàng, a quy ñ nh h t l c, B: h t trơn, b: h t nhăn. Hai c p gen này di truy n phân ly ñ c l p v i nhau: Ti n hành lai gi a 2 cây ñ u Hà Lan thu n ch ng h t vàng trơn và l c trơn ñư c F1, cho F1 t th , F2 s xu t hi n t l phân tính: 3 vàng trơn : 1 l c nhăn 9 vàng trơn : 3 vàng nhăn : 3 l c trơn : 1 l c nhăn 3 vàng nhăn : 3 l c trơn : 1 vàng trơn : 1 l c nhăn 3 vàng trơn : 1 l c trơn D ngư i, A quy ñ nh m t ñen, a: m t xanh, B: tóc quăn, b: tóc th ng. Liên quan ñ n nhóm máu có 4 ki u hình, trong ñó nhóm máu A do gen IA quy ñ nh, nhóm máu B do gen IB quy ñ nh, nhóm O tương ng v i ki u gen IOIO, nhóm máu AB tương ng v i ki u gen IAIB. Bi t r ng IA và IB là tr i hoàn toàn so v i IO, các c p gen quy ñ nh các tính tr ng trên n m trên các c p nhi m s c th thư ng ñ ng d ng khác nhau. V i các tính tr ng trên s lo i ki u hình khác nhau t i ña có th có ngư i là: 8 16 12 24 B ngư i, A quy ñ nh m t ñen, a: m t xanh, B: tóc quăn, b: tóc th ng. Liên quan ñ n nhóm máu có 4 ki u hình, trong ñó nhóm máu A do gen IA quy ñ nh, nhóm máu B do gen IB quy ñ nh, nhóm O tương ng v i ki u gen IOIO, nhóm máu AB tương ng v i ki u gen IAIB. Bi t r ng IA và IB là tr i hoàn toàn so v i IO, các c p gen quy ñ nh các tính tr ng trên n m trên các c p nhi m s c th thư ng ñ ng d ng khác nhau. S lo i ki u gen khác nhau có th có v các tính tr ng nói trên? 32 54 16 24 B ngư i, A quy ñ nh m t ñen, a: m t xanh, B: tóc quăn, b: tóc th ng. Liên quan ñ n nhóm máu có 4 ki u hình, trong ñó nhóm máu A do gen IA quy ñ nh, nhóm máu B do gen IB quy ñ nh, nhóm O tương ng v i ki u gen IOIO, nhóm máu AB tương ng v i ki u gen IAIB. Bi t r ng IA và IB là tr i hoàn toàn so Chuyên ð Ôn thi ðH - Sinh H c 12 http://ebook.here.vn – Thư vi n sách tr c tuy n A) B) C) D) ðáp án Câu 32 A) B) C) D) ðáp án Câu 33 A) B) C) D) ðáp án Câu 34 A) B) C) D) ðáp án Câu 35 A) B) C) v i IO, các c p gen quy ñ nh các tính tr ng trên n m trên các c p nhi m s c th thư ng ñ ng d ng khác nhau. B m t ñen, tóc th ng, nhóm máu B, m m t xanh, tóc quăn, nhóm máu A, con m t ñen, tóc th ng, nhóm máu O. Ki u gen có th c a b m là: b AabbIBIO, m aaBBIAIO b AabbIBIO, m aaBBIAIO b AabbIBIO, m aaBBIAIO B, C ñúng B ngư i, A quy ñ nh m t ñen, a: m t xanh, B: tóc quăn, b: tóc th ng. Liên quan ñ n nhóm máu có 4 ki u hình, trong ñó nhóm máu A do gen IA quy ñ nh, nhóm máu B do gen IB quy ñ nh, nhóm O tương ng v i ki u gen IOIO, nhóm máu AB tương ng v i ki u gen IAIB. Bi t r ng IA và IB là tr i hoàn toàn so v i IO, các c p gen quy ñ nh các tính tr ng trên n m trên các c p nhi m s c th thư ng ñ ng d ng khác nhau. Con c a b m nào có ki u gen dư i ñây s không có ki u hình: m t xanh, tóc th ng, nhóm máu O b AaBbIAIO, m AabbIAIO b AaBbIAIB, m aabbIBIO b aaBbIAIO, m AaBbIBIO b AaBbIBIO, m AaBbIOIO B Phép lai gi a 2 cá th có ki u gen AaBBDd x AaBbdd v i các gen tr i là tr i hoàn toàn. S t h p giao t th h sau là bao nhiêu? 16 8 32 4 A Phép lai gi a 2 cá th có ki u gen AaBBDd x AaBbdd v i các gen tr i là tr i hoàn toàn. S ki u hình và ki u gen th h sau là bao nhiêu? 8 ki u hình : 8 ki u gen 8 ki u hình : 12 ki u gen 4 ki u hình : 12 ki u gen 4 ki u hình : 8 ki u gen C Phép lai gi a 2 cá th có ki u gen AaBBDd x AaBbdd v i các gen tr i là tr i hoàn toàn. Ki u gen AaBbDd F1 chi m t l : 1/8 1/4 1/2 Chuyên ð Ôn thi ðH - Sinh H c 12 http://ebook.here.vn – Thư vi n sách tr c tuy n D) ðáp án Câu 36 A) B) C) D) ðáp án Câu 37 A) B) C) D) ðáp án Câu 38 A) B) C) D) ðáp án Câu 39 A) B) C) D) ðáp án Câu 40 A) B) C) 1/16 A Phép lai gi a 2 cá th có ki u gen AaBBDd x AaBbdd v i các gen tr i là tr i hoàn toàn. Ki u gen AABBDD F1 chi m t l : 1/4 0 1/2 1/8 B Phép lai gi a 2 cá th có ki u gen AaBBDd x AaBbdd v i các gen tr i là tr i hoàn toàn. Ki u gen aabbdd F1 chi m t l : 1/4 1/16 1/2 1/8 Không có ñáp án Phép lai gi a 2 cá th có ki u gen AaBBDd x AaBbdd v i các gen tr i là tr i hoàn toàn. Ki u gen aaBBdd F1 chi m t l : 1/4 1/16 1/2 1/8 B Lai c p b m thu n ch ng, b có ki u hình h t vàng trơn, m có ki u hình h t l c nhăn, F1 ñư c toàn ki u hình h t vàng trơn, sau ñó cho F1 t th . Gi s m i tính tr ng ch do 1 c p gen quy ñ nh, các gen tr i là tr i hoàn toàn. Hãy cho bi t: Ki u gen c a cây F1: AaBB aaBB AaBb AABB C Lai c p b m thu n ch ng, b có ki u hình h t vàng trơn, m có ki u hình h t l c nhăn, F1 ñư c toàn ki u hình h t vàng trơn, sau ñó cho F1 t th . Gi s m i tính tr ng ch do 1 c p gen quy ñ nh, các gen tr i là tr i hoàn toàn. Hãy cho bi t: F2, ki u gen AaBb chi m t l : 1/4 1/16 1/2 Chuyên ð Ôn thi ðH - Sinh H c 12 http://ebook.here.vn – Thư vi n sách tr c tuy n D) ðáp án Câu 41 A) B) C) D) ðáp án Câu 42 A) B) C) D) ðáp án Câu 43 A) B) C) D) ðáp án Câu 44 A) B) C) D) ðáp án Câu 45 1/8 a Lai c p b m thu n ch ng, b có ki u hình h t vàng trơn, m có ki u hình h t l c nhăn, F1 ñư c toàn ki u hình h t vàng trơn, sau ñó cho F1 t th . Gi s m i tính tr ng ch do 1 c p gen quy ñ nh, các gen tr i là tr i hoàn toàn. Hãy cho bi t: F2, ki u gen Aabb chi m t l : 1/4 1/16 1/2 1/8 D Lai c p b m thu n ch ng, b có ki u hình h t vàng trơn, m có ki u hình h t l c nhăn, F1 ñư c toàn ki u hình h t vàng trơn, sau ñó cho F1 t th . Gi s m i tính tr ng ch do 1 c p gen quy ñ nh, các gen tr i là tr i hoàn toàn. Hãy cho bi t: F2, ki u gen AABB chi m t l : 1/4 1/16 1/2 1/8 B Lai c p b m thu n ch ng, b có ki u hình h t vàng trơn, m có ki u hình h t l c nhăn, F1 ñư c toàn ki u hình h t vàng trơn, sau ñó cho F1 t th . Gi s m i tính tr ng ch do 1 c p gen quy ñ nh, các gen tr i là tr i hoàn toàn. Hãy cho bi t: F2, ki u hình vàng trơn chi m t l : 3/4 9/16 1/2 1/8 B chu t Côbay, tính tr ng màu lông và chi u dài lông do 2 c p gen A, a và B, b di truy n phân ly ñ c l p và tác ñ ng riêng r quy ñ nh. Ti n hành lai gi a 2 dòng chu t lông ñen, dài và lông tr ng, ng n th h sau thu ñư c toàn chu t lông ñen, ng n. Có th k t lu n ñi u gì v ki u gen c a 2 dòng chu t b m ? Chu t lông ñen, dài có ki u gen ñ ng h p Chu t lông tr ng, ng n có ki u gen ñ ng h p C 2 chu t b m ñ u có ki u gen ñ ng h p C 2 chu t b m ñ u có ki u gen d h p C chu t Côbay, tính tr ng màu lông và chi u dài lông do 2 c p gen A, a và B, b di truy n phân ly ñ c l p và tác ñ ng riêng r quy ñ nh. Ti n hành lai gi a 2 Chuyên ð Ôn thi ðH - Sinh H c 12 http://ebook.here.vn – Thư vi n sách tr c tuy n A) B) C) D) ðáp án Câu 46 A) B) C) D) ðáp án Câu 47 A) B) C) D) ðáp án Câu 48 A) B) C) D) ðáp án Câu 49 A) dòng chu t lông ñen, dài và lông tr ng, ng n th h sau thu ñư c toàn chu t lông ñen, ng n. Chu t lông ñen ,ng n th h sau có ki u gen? AABB AaBb AaBB AABb B chu t Côbay, tính tr ng màu lông và chi u dài lông do 2 c p gen A, a và B, b di truy n phân ly ñ c l p và tác ñ ng riêng r quy ñ nh. Ti n hành lai gi a 2 dòng chu t lông ñen, dài và lông tr ng, ng n th h sau thu ñư c toàn chu t lông ñen, ng n. Làm th nào ñ có th xác ñ nh ki u gen c a các chu t có ki u hình lông ñen, ng n? Cho t p giao r i phân tích k t qu lai Cho lai v i chu t lông tr ng, dài r i phân tích k t qu lai Cho lai v i chu t lông ñen, dài r i phân tích k t qu lai Cho lai v i chu t lông tr ng, ng n r i phân tích k t qu lai B chu t Côbay, tính tr ng màu lông và chi u dài lông do 2 c p gen A, a và B, b di truy n phân ly ñ c l p và tác ñ ng riêng r quy ñ nh. Ti n hành lai gi a 2 dòng chu t lông ñen, dài và lông tr ng, ng n th h sau thu ñư c toàn chu t lông ñen, ng n. N u cho các chu t lông ñen, ng n th h lai giao ph i v i nhau thì kh năng thu ñư c t l chu t lông ñen, dài th h sau là bao nhiêu? 1/4 1/8 3/16 3/4 C chu t Côbay, tính tr ng màu lông và chi u dài lông do 2 c p gen A, a và B, b di truy n phân ly ñ c l p và tác ñ ng riêng r quy ñ nh. Ti n hành lai gi a 2 dòng chu t lông ñen, dài và lông tr ng, ng n th h sau thu ñư c toàn chu t lông ñen, ng n. Cho lai chu t ñen, ng n th h lai v i chu t có ki u gen như th nào ñ có ngay 50% chu t lông ñen, ng n; 50% lông tr ng, ng n Aabb aaBB aaBb Aabb B ð nh lu t 3 Menden ñư c gi i thích theo thuy t nhi m s c th (NST)như sau: Do các c p NST tương ñ ng khác nhau phân ly ñ c l p và t h p t do khi con lai F1 gi m phân t o giao t , ñ ng th i có s k t h p ng u nhiên c a các Chuyên ð Ôn thi ðH - Sinh H c 12 http://ebook.here.vn – Thư vi n sách tr c tuy n B) C) D) ðáp án lo i giao t trong quá trình th tinh Do gi a các NST c a c p tương ñ ng có hi n tư ng ti p h p và trao ñ i chéo khi con lai F1 gi m phân t o giao t , ñ ng th i có s k t h p ng u nhiên c a các lo i giao t trong quá trình th tinh Do các c p NST tương ñ ng khác nhau phân ly ñ c l p và t h p t do khi con lai F1 gi m phân t o giao t t o ra nhi u t h p khác nhau Do c p NST tương ñ ng phân ly khi con lai F1 gi m phân t o giao t , ñ ng th i có s k t h p ng u nhiên c a các lo i giao t trong quá trình th tinh A Chuyên ð Ôn thi ðH - Sinh H c 12 http://ebook.here.vn – Thư vi n sách tr c tuy n