Tài liệu Tình hình mắc hội chứng tiêu chảy lợn con từ sơ sinh đến 21 ngày tuổi tại trại chu bá thơ, xã việt tiến huyện việt yên tỉnh bắc giang.

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƢỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM -------------- NGUYỄN VĂN MINH Tên chuyên đề : “TÌNH HÌNH MẮC HỘI CHỨNG TIÊU CHẢY LỢN CON TỪ SƠ SINH ĐẾN 21 NGÀY TUỔI TẠI TRẠI CHU BÁ THƠ, XÃ VIỆT TIẾN, HUYỆN VIỆT YÊN, TỈNH BẮC GIANG” KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC Hệ đào tạo: Chuyên ngành: Khoa: Khóa học: Chính quy Chăn nuôi thú y Chăn nuôi thú y 2013 – 2017 Thái Nguyên, năm 2017 ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƢỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM -------------- NGUYỄN VĂN MINH Tên chuyên đề : “TÌNH HÌNH MẮC HỘI CHỨNG TIÊU CHẢY LỢN CON TỪ SƠ SINH ĐẾN 21 NGÀY TUỔI TẠI TRẠI CHU BÁ THƠ, XÃ VIỆT TIẾN, HUYỆN VIỆT YÊN, TỈNH BẮC GIANG” KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC Hệ đào tạo: Chuyên ngành: Lớp: Khoa: Khóa học: Giảng viên hƣớng dẫn: Chính quy Chăn nuôi thú y K45-CNTY-N04 Chăn nuôi thú y 2013 – 2017 Th.S.Nguyễn Mạnh Cƣờng Thái Nguyên, năm 2017 i LỜI CẢM ƠN Sau 4 năm học tập, rèn luyện tại trƣờng và thực tập tại cơ sở đến nay em đã hoàn thành bản khóa luận tốt nghiệp của mình. Em xin cảm ơn quý thầy, cô trong trƣờng Đại Học Nông Lâm Thái Nguyên đã tận tình truyền đạt kiến thức trong những năm em học tập. Với vốn kiến thức đƣợc tiếp thu trong quá trình học tập không chỉ là nền tảng cho quá trình nghiên cứu khóa luận mà còn là hành trang quý báu để em bƣớc vào đời một cách vững trắc và tự tin. Em xin chân thành cảm ơn tới các thầy, cô giáo trong khoa Thú y, đặc biệt là các thầy cô giáo trong bộ môn Vi sinh vật đã giúp đỡ em hoàn thành báo cáo thực tập tốt nghiệp này. Đặc biệt, em xin gửi đến thầy Th.S. Nguyễn Mạnh Cƣờng ngƣời đã hết lòng tận tình hƣớng dẫn giúp đỡ em hoàn thành chuyên đề báo cáo thực tập này lời cảm ơn sâu sắc nhất. Em xin chân thành cảm ơn bác Chu Bá Thơ cùng toàn thể anh em kỹ thuật, công nhân trong trang traị đã tạo điều kiện giúp đỡ cho em trong suốt quá trình thực tập vừa qua. Em xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến toàn thể gia đình, bạn bè đã giúp đỡ và động viên em trong suốt quá trình học tập cũng nhƣ trong thời gian thực tập tốt nghiệp. Trong quá trình thực tập , cũng nhƣ là trong quá trình làm báo cáo thực tập, khó tránh khỏi sai sót, rất mong các thầy cô bỏ quá. Đồng thời do trình độ lí luận cũng nhƣ kinh nghiệm thực tiễn còn hạn chế nên bài báo cáo không thể tránh khỏi những sai sót. Em rất mong nhận đƣợc ý kiến đóng góp của thầy, cô để em học thêm đƣợc nhiều kinh nghiệm bổ ích . ii Sau cùng em xin kính chúc quý thầy, cô trong trƣờng Đại Học Nông Lâm Thái Nguyên thật dồi dào sức khỏe, niềm tin để tiếp tục sứ mệnh cao đẹp của mình là truyền đạt kiến thức cho thế hệ mai sau. Em xin chân thành cảm ơn. Thái Nguyên, ngày 09 tháng 6 năm 2017 Sinh viên Nguyễn Văn Minh iii DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 2.1. Lịch sát trùng trại lợn nái.................................................................. 8 Bảng 2.2. Lịch phòng bệnh của trại lợn nái ...................................................... 9 Bảng 4.1. Tỷ lệ mắc tiêu chảy lợn con theo đàn và cá thể .............................. 37 Bảng 4.2.Kế t quả điề u tra tình hình mắ c hô ̣i chứng tiêu chảy ở lợn con qua các tháng .......................................................................................................... 40 Bảng 4.3. Tình hình hội chứng tiêu chảy ở lợn theo lứa tuổi ......................... 41 Bảng 4.4. Tỷ lệ lợn mắc tiêu chảy theo tính biệt tính biệt .............................. 45 Bảng 4.5. Bảng kế t quả triê ̣u chƣ́ng lơ ̣n con mắ c tiêu chảy ........................... 46 Bảng 4.6. Phác đồ điều trị của hai lô thí nghiệm ............................................ 48 Bảng 4.7. Kết quả điều trị hội chứng tiêu chảy ở lợn bằng hai loại thuốc Norfacoli và Amox genta ................................................................................ 48 iv DANH MỤC CÁC HÌNH Hình 4.1. Biểu đồ tỷ lệ mắc tiêu chảy lợn con theo đàn và cá thể .................. 38 Hình 4.2. Biểu đồ kết quả điều tra tình hình mắc hội chứng tiêu chảy ở lợn con qua các tháng . .......................................................................................... 40 Hình 4.3. Biểu đồ tỷ lệ tình hình hội chứng tiêu chảy ở lợn con theo lứa tuổi ......................................................................................................................... 42 Hình 4.4. Biểu đồ tỷ lệ lợn mắc tiêu chảy theo tính biệt tính biệt .................. 45 v DANH MỤC CÁC TỪ ,CỤM TỪ VIẾT TẮT Kí hiệu Nguyên nghĩa Cs Cộng sự KHKT Khoa học kĩ thuật LMLM Lở mồm long móng NXB Nhà xuất bản PTS Phó tiến sĩ STT Số thứ tự Th.S Thạc sĩ vi MỤC LỤC LỜI CẢM ƠN .................................................................................................... i DANH MỤC CÁC BẢNG............................................................................... iii DANH MỤC CÁC HÌNH ................................................................................ iv DANH MỤC CÁC TỪ ,CỤM TỪ VIẾT TẮT................................................. v MỤC LỤC ........................................................................................................ vi Phần 1. MỞ ĐẦU .............................................................................................. 1 1.1 Đặt vấn đề..................................................................................................... 1 1.2. Mục đích và yêu cầu của chuyên đề ........................................................... 2 1.2.1. Mục đích................................................................................................... 2 1.2.2. Yêu cầu của chuyên đề ............................................................................. 2 Phần 2. TỔNG QUAN TÀI LIỆU .................................................................... 3 2.1. Điều kiện cơ sở nơi thực tập ....................................................................... 3 2.1.1. Điều kiện tự nhiên , cơ sở vật chất của cơ sở thực tập ............................ 3 2.1.2. Đối tƣợng và các kết quả sản xuất của cơ sở ........................................... 6 2.2. Tổng quan tài liệu và những kết quả nghiên cứu trong ngoài nƣớc ......... 10 2.2.1. Tổng quan tài liệu................................................................................... 10 2.2.2. Nghiên cứu về hội chứng tiêu chảy trong nƣớc ..................................... 30 2.2.3. Nghiên cứu về hội chứng tiêu chảy trên thế giới ................................... 32 Phần 3. ĐỐI TƢỢNG , NỘI DUNG VÀ PHƢƠNG PHÁP TIẾN HÀNH .... 34 3.1. Đối tƣợng .................................................................................................. 34 3.2. Địa điểm và thời gian tiến hành ................................................................ 34 3.3. Nội dung tiến hành .................................................................................... 34 3.4. Các chỉ tiêu và phƣơng pháp tiến hành ..................................................... 34 3.4.1. Các chỉ tiêu theo dõi ............................................................................... 34 3.4.3. Phƣơng pháp xƣ̉ lý số liệu...................................................................... 35 Phần 4. KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN ........................................................... 37 vii 4.1. Kết quả nghiên cứu tình hình hội chứng tiêu chảy đàn lợn con tại trại Chu Bá Thơ .............................................................................................................. 37 4.1.1. Kết quả điều tra lợn mắc bệnh theo đàn và theo cá thể ......................... 37 4.1.2. Kết quả theo mắc dõi tình hình hội chứng tiêu chảy ở lợn con qua các tháng. ................................................................................................................ 39 4.1.3. Tình hình hội chứng tiêu chảy trên lợn con sau cai sữa theo lứa tuổi. .. 41 4.1.4. Kết quả điều tra tình hình mắc tiêu chảy ở lợn theo tính biệt ............... 45 4.1.5. Kết quả theo dõi triê ̣u chứng lâm sàng ở lợn mắc tiêu chảy .................. 46 4.1.6. Đánh giá kết quả điều trị hội chứng tiêu chảy ở lợn .............................. 48 Phần 5. KẾT LUẬN VÀ ĐỀ NGHỊ ................................................................ 50 5.1. Kết luận ..................................................................................................... 50 5.2. Đề nghị ...................................................................................................... 51 TÀI LIỆU THAM KHẢO MỘT SỐ HÌNH ẢNH MINH HỌA CHO ĐỀ TÀI 1 Phần 1 MỞ ĐẦU 1.1 Đặt vấn đề Chăn nuôi là ngành truyền thống ở nƣớc ta nhƣng để chăn nuôi phát triển tốt hơn theo hƣớng gắn với thị trƣờng, an toàn dịch bệnh, vệ sinh thú y, bảo vệ môi trƣờng nhằm nâng cao năng suất, chất lƣợng hiệu quả và vệ sinh an toàn thực phẩm, các địa phƣơng đang đẩy mạnh phát triển các sản phẩm chăn nuôi có lợi thế và khả năng cạnh tranh, khuyến khích các tổ chức cá nhân đầu tƣ chăn nuôi theo hƣớng trang trại, hỗ trợ tạo điều kiện cho các hộ chăn nuôi truyền thống chuyển dần sang chăn nuôi trang trại và công nghiệp. Nói đến ngành chăn nuôi phải kể đến chăn nuôi lợn bởi tầm quan trọng và ý nghĩa thiết thực của nó đối với đời sống kinh tế xã hội của nhân dân. Chăn nuôi lợn đã góp phần giải quyết công ăn việc làm, xóa đói giảm nghèo, tăng thu nhập và là cơ hội làm giàu cho nông dân. Cùng với chăn nuôi đƣợc mở rộng thì dịch bệnh là yếu tố đã ảnh hƣởng không nhỏ đến hiệu quả chăn nuôi. Một trong những bệnh phổ biến gây thiệt hại về kinh tế cho các cơ sở chăn nuôi lợn sinh sản là bệnh tiêu chảy ở lợn con trong giai đoạn sơ sinh đến 21 ngày tuổi. Bệnh xẩy ra khắp nơi trên thế giới. Ở các nƣớc đang phát triển nhƣ Việt Nam bệnh xẩy ra gần nhƣ quanh năm , đặc biệt khi thời tiết có sự thay đổi đột ngột (lạnh , ẩm , gió lùa) kết hợp với điều kiện chăm sóc nuôi dƣỡng không đảm bảo vệ sinh: lợn bị ảnh hƣởng bởi các yếu tố stress, lợn con sinh ra không đƣợc bú sữa kịp thời hoặc do sữa đầu của mẹ thiếu không đảo bảo chất lƣợng dinh dƣỡng. Khi lợn con mắc bệnh nếu điều trị kém hiệu quả sẽ gây còi cọc chậm lớn ảnh hƣởng đến giống cũng nhƣ khả năng tăng trọng của chúng, gây tổn thất lớn về kinh tế. Với sự đầu tƣ khá lớn về con giống, kĩ thuật, vốn, xây dựng chuồng trại nhƣng hiện nay vẫn tồn tại hai kiểu chuồng nề và chuồng sàn. Bên cạnh đó 2 dịch bệnh vẫn xẩy ra thƣờng xuyên trong đó hội chứng tiêu chảy với đặc điểm dịch tễ hết sức phức tạp đã và đang gây nên những thiệt hại to lớn , làm giảm năng suất và chất lƣợng vật nuôi. Hội chứng tiêu chảy xảy ra ở các giống lợn và mọi lứa tuổi và gây hiệu quả nghiêm trọng và tổn thất rất lớn. Hội chứng tiêu chảy do nhiều nguyên nhân gây ra nhƣ vi khuẩn, virus, thƣ́c ăn kém phẩ m chấ t, chăn nuôi không đúng quy trình , thời tiế t thay đổ i đô ̣t ngô ̣t hay do mô ̣t số bê ̣nh truyề n nhiễ m, bê ̣nh nô ̣i khoa và bê ̣nh ký sinh trùng ... Ở nƣớc ta do nhiề u yế u tố tác đô ̣ng nhƣ thời tiế t , tâ ̣p quán chăn nuôi, điề u kiê ̣n dinh dƣỡng, môi trƣờng số ng , trình độ khoa học kỹ thuật nên hội chứng tiêu chảy rất cao.Trong hội chứng tiêu chảy ở lợn con, E.coli và Salmonella là hai nguyên nhân gây bệnh quan trọng và rất phổ biến. Để giảm thiểu những thiệt hại do hội chứng tiêu chảy gây ra đối với cơ sở nuôi lợn tập trung, tôi tiến hành chuyên đề: “Tình hình mắc hội chứng tiêu chảy lợn con từ sơ sinh đến 21 ngày tuổi tại trại Chu Bá Thơ, xã Việt Tiến ,huyện Việt Yên ,tỉnh Bắc Giang”. 1.2. Mục đích và yêu cầu của chuyên đề 1.2.1. Mục đích Đánh giá đƣợc tình hình mắc hội chứng tiêu chảy trên đàn lợn con theo mẹ tại trại lợn Chu Bá Thơ, xã Việt Tiến, huyện Việt Yên, tỉnh Bắc Giang. 1.2.2. Yêu cầu của chuyên đề - Tìm hiểu đúng, đầy đủ về thực trạng mắc hội chứng tiêu chảy ở lợn con của trang trại từ đó đƣa ra đƣợc các đề xuất phòng và trị bệnh đạt hiệu quả. - Số liệu đƣa ra dƣới dạng bảng biểu. - Tìm hiểu đúng, đầy đủ quy trình chăn nuôi, vệ sinh phòng bệnh của cơ sở thực tập. - Thực hành công tác thú y cơ sở và công tác chăn nuôi. 3 Phần 2 TỔNG QUAN TÀI LIỆU 2.1. Điều kiện cơ sở nơi thực tập 2.1.1. Điều kiện tự nhiên , cơ sở vật chất của cơ sở thực tập 2.1.1.1. Điều kiện tự nhiên * Vị trí địa lí Trại lợn Chu Bá Thơ thuộc thôn Năm, làng Chàng, xã Việt Tiến, huyên Việt Yên, tỉnh Bắc Giang . Vị trí địa lí tiếp giáp của trại : - Phía bắc giáp xóm 7, xã Việt Tiến, huyện Việt Yên, tỉnh Bắc Giang . - Phía nam giáp xóm 4, xã Việt Tiến, huyện Việt Yên, tỉnh Bắc Giang. - Phía đông giáp xóm 3, xã Việt Tiến, huyện Việt Yên, tỉnh Bắc Giang. - Phía tây giáp xóm 9, xã Việt Tiến, huyện Việt Yên, tỉnh Bắc Giang . Trại lợn Chu Bá Thơ nằm ở khu vực cánh đồng rộng lớn, có địa hình tƣơng đối bằng phẳng thuận lợi cho việc phát triển chăn nuôi, với diện tích là khoảng 5000 m2. * Đặc điểm khí hậu - Khí hậu nhiệt đới gió mùa, nóng và ẩm. - Nhiệt độ trung bình năm khoảng 23,40C. Ở vùng thấp, nhiệt độ tối thấp xuống tới 2,70C; nhiệt độ tối cao lên tới 420C. Ở độ cao 400m nhiệt độ trung bình năm 20,60C; Từ độ cao 1000m trở lên nhiệt độ chỉ còn 160C. Nhiệt độ thấp tuyệt đối có thể xuống 0,20C. Nhiệt độ cao tuyệt đối 33,10C. Lƣợng mƣa trung bình năm 2.500mm, phân bố không đều trong năm, tập trung nhiều vào tháng 7, tháng 8. Độ ẩm không khí 86,1%. Vùng thấp thƣờng khô hanh vào tháng 12, tháng 1. Từ độ cao 400m trở lên không có mùa khô. Mùa đông có gió Bắc với tần suất > 40%. Mùa Hạ có gió Đông Nam với tấn suất 25% và 4 hƣớng Tây Nam. Với điều kiện khí hậu nhƣ vậy, tƣơng đối thuận lợi cho nghành chăn nuôi phát triển. 2.1.1.2. Cơ sở vật chất của cơ sở thực tập Trại lợn Chu Bá Thơ nằm ở khu vực cánh đồng rộng lớn , có địa hình tƣơng đối bằng phẳng thuận lợi cho việc phát triển chăn nuôi , với diện tích là khoảng 5000 m2. Trong đó: - Đất trồng cây ăn quả: 1000 m2 - Đất xây dựng: 2000 m2 - Ao, hồ chứa nƣớc và nuôi cá: 1500 m2 Trang trại đã dành khoảng 500 m2 đất để xây dựng nhà điều hành, nhà ở cho công nhân, bếp ăn, các công trình phục vụ cho công nhân và các hoạt động khác của trại. * Về cơ sở vật chất - Có đầy đủ các thiết bị, máy móc để phục vụ cho công nhân và sinh viên sinh hoạt hằng ngày nhƣ: nóng lạnh, tivi, tủ lạnh, quạt,.... - Những vật dụng cá nhân nhƣ: kem đánh răng, xà phòng tắm, dầu gội đƣợc trại chuẩn bị... - Cở sở vật chất trong chuồng trại chăn nuôi đƣợc chú trong hơn hết: + Trại đƣợc xây dựng trên ngoài cánh đồng khoảng 2000 m2 gồm có 1 chuồng đẻ, 1 chuồng bầu, 1 chuồng hậu bị, 1 chuồng thịt. + Trong các chuồng đều có các cũi sắt (đối với chuồng bầu) và giƣờng nằm (đối với chuồng đẻ) đƣợc lắp đặt theo dãy. + Có hệ thống quạt, điện sáng, vòi uống nƣớc cho lợn tự động. + Có hệ thống đèn sƣởi ấm cho lợn con vào mùa đông. + Ngoài ra trại còn có một máy phát điện công suất lớn đủ cung cấp điện cho cả trại sinh hoạt và hệ thống chuồng nuôi khi mất điện. * Về cơ sở hạ tầng 5 - Trại xây dựng gồm 2 khu cách biệt: khu nhà ở và sinh hoạt của công nhân, sinh viên và khu chuồng nuôi. - Khu nhà ở rộng rãi có đầy đủ nhà tắm, nhà vệ sinh tiện nghi. - Khu nhà bếp rộng rãi và sạch sẽ. - Trại có một nhà kho là nơi chứa thức ăn cho lợn và là nơi cất giữ và bảo quản các loại thuốc, vaccine, dụng cụ kỹ thuật để phục vụ công tác chăm sóc, điều trị cho đàn lợn của trại. * Hệ thống chuồng nuôi. - Khu chăn nuôi đƣợc quy hoạch bố trí xây dựng hệ thống chuồng trại cho 375 nái cơ bản bao gồm: 1 chuồng đẻ 780 m2 (chuồng có 80 ô đẻ và 80 ô chờ đẻ), 1 chuồng nái chửa 690 m2 (chuồng có 270 ô nái chửa và chờ phối , 2 ô đực , 1 ô thử lợn ), 1 chuồng hậu bị 300 m2, 1 chuồng thịt 300m2, cùng một số công trình phụ phục vụ cho chăn nuôi nhƣ: Kho thức ăn, phòng sát trùng, phòng pha tinh, kho thuốc... - Hệ thống chuồng xây dựng khép kín hoàn toàn. Phía đầu chuồng là hệ thống giàn mát, cuối chuồng có 6 quạt thông gió đối với các chuồng đẻ, 5 quạt thông gió đối với chuồng nái chửa và 3 quạt đối với chuồng hậu bị, 3 quạt đối với chuồng thịt. Hai bên tƣờng có dãy cửa sổ lắp kính. Mỗi cửa sổ có diện tích 1,5m2, cách nền 1,2m, mỗi cửa sổ cách nhau 40cm. Trên trần đƣợc lắp hệ thống chống nóng bằng tôn lạnh. - Phòng pha tinh chƣa đƣợc đƣa vào sử dụng (trại chƣa dùng đực giống). - Trong khu chăn nuôi, đƣờng đi lại giữa các ô chuồng, các khu khác đều đƣợc đổ bê tông và có các hố sát trùng. Hệ thống nƣớc trong khu chăn nuôi đều là nƣớc giếng khoan. Nƣớc uống cho lợn đƣợc cấp từ một bể lớn, xây dựng ở đầu chuồng nái chửa. Nƣớc tắm và nƣớc xả gầm, phục vụ cho công tác khác, đƣợc bố trí từ tháp bể lọc và đƣợc bơm qua hệ thống. 6 2.1.2. Đối tượng và các kết quả sản xuất của cơ sở 2.1.2.1. Đối tƣợng Đối tƣợng nghiên cứu: Đàn lợn con từ sơ sinh đến 21 ngày tuổi của trại lợn Chu Bá Thơ xã Việt Tiến, huyện Việt Yên, tỉnh Bắc Giang . 2.1.2.2. Kết quả sản xuất của cơ sơ . Nhiệm vụ chính của trang trại là sản xuất con giống và chuyển giao tiến bộ khoa học kỹ thuật. Hiện nay, trung bình lợn nái của trại sản xuất đƣợc 2,3 - 2,32 lứa/năm. Số con sơ sinh là 10,57 con/đàn, số con cai sữa: 10,1 con/đàn. Trại hoạt động vào mức khá. Tại trại, lợn con theo mẹ đƣợc nuôi đến 21 ngày tuổi, chậm nhất là 26 ngày thì tiến hành cai sữa và bán hoặc chuyển xuống chuồng thịt nuôi. Trong trại có 2 con lợn đực giống, lợn đực giống này đƣợc nuôi nhằm mục đích kích thích động dục cho lợn nái. Lợn nái đƣợc phối 2 lần (3 lần đối với những con bị trào ngƣợc tinh ra ngoài). Dùng tinh giống Landrace và Duroc của công ty TNHH Minh Hiếu cung cấp. Thức ăn cho lợn nái là thức ăn hỗn hợp hoàn chỉnh có chất lƣợng cao của công ty TNHH Minh Hiếu. 2.1.2.3. Công tác phòng bệnh của trại Quy trin ̀ h phòng bê ̣nh cho đàn lơ ̣n ta ̣i trại đƣơ ̣c thƣ̣c hiê ̣n nghiêm ngă ̣t , chă ̣t che.̃ Trong chăn nuôi viê ̣c phòng bê ̣nh là rấ t quan tro ̣ng nhằ m nâng cao sƣ́c đề kháng không đặc hiệu cho đàn lợn. Cùng với viê ̣c vê ̣ sinh thƣ́c ăn, nƣớc uố ng, vê ̣ sinh thân thể cho lơ ̣n thì viê ̣c ta ̣o bầ u tiể u khí hâ ̣u chuồ ng nuôi thuâ ̣n lơ ̣i cho lơ ̣n là một việc rất quan trọng vì ảnh hƣởng của nhiệt độ , đô ̣ ẩ m là rấ t lớn đố i với lơ ̣n. Trại lợn Chu Bá Thơ, thôn Năm, làng Chàng, xã Việt Tiến, huyện Việt Yên, tỉnh Bắc Giang là một trại lợn có trang thiết bị hiện đại , thiế t kế phù hơ ̣p với 7 viê ̣c vê ̣ sinh thú y . Một bên đƣờng vào khu chăn nuôi là ao cá và một bên là đồng lúa, do đó chỉ có 1 đƣờng duy nhấ t vào khu chăn nuôi. Trên đƣờng này đă ̣t nhà sát trùng có hê ̣ thố ng phun sát trùng cho ngƣời và xe ô.tô Khi công nhân, kỹ thuật, khách tham quan vào khu chăn nuôi lợn đều phải sát trùng tại nhà sát trùng và thay quần áo bảo hộ lao động mới đƣợc vào khu chuồng . nuôi Hê ̣ thố ng chuồ ng nuôi lơ ̣n của tra ̣i đƣơ ̣c thiế t kế là hê ̣ thố ng chuồ ng, do kínđó thuâ ̣n lơ ̣i cho viê ̣c ta ̣o bầ u tiể u khí hâ ̣u thuâ ̣n lơ ̣i cho lơ ̣n phát triể . Nhiê n ̣t đô ̣ trong chuồ ng đƣơ ̣c điề u tiế t nhờ hê ̣ thố ng giàn ma , quạt . ́ t thông gió và bóng điện Việc thu dọn phân và vệ sinh máng tắm cũng đƣợc thực hiện hai lần mỗi ngày vào đầu buổi sáng và cuối buổi chiều. Việc quét dọn hành lang trong chuồng cũng đƣợc vệ sinh thƣờng xuyên và rắc vôi bột hoặc quét vôi định kì 1 tuần 1 lần, kết hợp với dọn vệ sinh xung quanh chuồng trại và tiêu diệt chuột. Các chuồng lợn đã bán hết và chờ nhập lứa mới cũng đƣợc rửa sạch, để khô rồi phun thuốc sát trùng tiêu độc, quét vôi và để trống chuồng 1 tuần rồi mới cho lứa khác vào. - Để phòng chố ng các dich ̣ bê ̣nh xảy ra , trại lợn đã thực hiện các biện pháp nhƣ: + Đảm bảo chuồ ng tra ̣i thoáng mát về mùa hè, ấm vào mùa đông. + Tăng cƣờng chế đô ̣ dinh dƣỡng. + Lợn nhâ ̣p vào tra ̣i đảm bảo không có bê ̣nh. + Tiêm phòng vaccine đúng lich. ̣ 8 Bảng 2.1. Lịch sát trùng trại lợn nái Trong chuồng Ngày Chuồng nái chửa Chuồng đẻ Chuồng Hậu bị và chuồng thịt Ngoài Chuồng Ngoài khu vực chăn nuôi Phun sát trùng toàn bộ khu vực Phun sát trùng toàn bộ khu vực Rắc vôi Rắc vôi Phun sát trùng Rắc vôi đƣờng đi, hành lang Phun sát Trùng Rắc vôi đƣờng đi Xả vôi xút gầm Xả vôi xút gầm Thứ 6 Phun sát Trùng Phun sát trùng Phun sát Trùng Phun sát Trùng Thứ 7 Vệ sinh tổng chuồng Vệ sinh tổng chuồng Vệ sinh tổng chuồng Vệ sinh tổng khu Thứ 2 Thứ 3 Thứ 4 Thứ 5 Rắc vôi đƣờng đi, hành lang Phun sát trùng Phun sát trùng Rắc vôi đƣờng đi (Nguồn : Triệu Văn Thắng cán bộ kỹ thuật trại cuả công ty TNHH Minh Hiếu) - Phòng bệnh bằng Vaccine Quy trình phòng bệnh bằng vaccine luôn đƣợc trang trại thực hiện nghiêm túc, đầy đủ và đúng kỹ thuật. Đối với từng loại lợn có quy trình tiêm riêng, từ lợn nái, lợn hậu bị, lợn đực, lợn con. Tiêm vaccine nhằ m ta ̣o miễn dịch chủ động cho lợn chống lại mầm bệnh khi nó xâm nhập vào cơ thể. Vaccine chỉ có hiệu quả phòng bệnh cao khi sức khỏe của con vật đƣợc đảm bảo, trên cơ sở đó trại chỉ tiêm vaccine cho lợn ở trạng thái lợn khỏe mạnh, đƣợc chăm sóc nuôi dƣỡng tốt, không mắc các bệnh truyền 9 nhiễm và mạn tính khác, tạo đƣợc trạng thái miễn dịch tốt nhất cho đàn lợn. Lợn đƣơ ̣c tiêm vac cine ở trạng thái khoẻ mạnh , đƣơ ̣c chăm sóc nuôi dƣỡng tố t , không mắ c các bê ̣nh truyề n nhiễm và các bê ̣nh ma ̣n tính khác để tạo đƣợc trạng thái miễn dịch tốt nhất cho đàn lợn . Tỷ lệ tiêm phòng cho đàn lợn luôn đa ̣t 100%. Sau đây là quy trình phòng bệnh bằng thuốc và vaccine cho các loại lợn. Bảng 2.2. Lịch phòng bệnh của trại lợn nái Vaccine/ Loại lợn Tuần tuổi Phòng bệnh Thuốc/chế phẩm Thiếu sắt Fe 1 - 2 ngày Tiêu chảy Colistin 3 ngày Cầu trùng Tolcoxin 5% 7 ngày Suyễn Res-Vac Lợn con Pro-Vac 14 ngày Circo CricoMaster Pro-Vac Circo, Dịch 21 – 26 ngày CricoMaster, tả Dịch tả lợn 25, 29 tuần tuổi Khô thai Parvo 26 tuần tuổi Dịch tả Coglapest Lợn hậu bị 27, 30 tuần tuổi Giả dại Begonia 28 tuần tuổi LMLM Aftopor Dịch tả Coglapest Lợn nái 10 tuần chửa sinh sản 12 tuần chửa LMLM Aftopor Đƣờng Liều lƣợng đƣa thuốc (ml/con) Tiêm Nhỏ Uống Tiêm 2 1 1 1,5 Tiêm 1 Tiêm 1 2 Tiêm bắp Tiêm bắp Tiêm bắp Tiêm bắp Tiêm bắp Tiêm bắp 2 2 2 2 2 2 (Nguồn : Triệu Văn Thắng cán bộ kỹ thuật trại của công ty TNHH Minh Hiếu) Định kỳ hàng năm vào tháng 4, 8, 12 tiêm phòng bệnh tổng đàn vaccine giả dại Begonia tiêm bắp 2 ml/con. 10 2.2. Tổng quan tài liệu và những kết quả nghiên cứu trong ngoài nƣớc 2.2.1. Tổng quan tài liệu 2.2.1.1. Khái niệm chung về hội chứng tiêu chảy Tiêu chảy là tình tra ̣ng bê ̣nh lý đƣờng tiêu hoá , con vâ ̣t có hiê ̣n tƣơ ̣ng ỉa nhanh, nhiề u lầ n trong ngày , trong phân có nhiề u nƣớc do rố i loa ̣n chƣ́c năng tiêu hoá (ruô ̣t tăng cƣờng co bóp và tiết dịch ) (Phạm Ngọc Thạch, 2005) [27], hoă ̣c chỉ phản ánh đơn thuầ n sƣ̣ thay đổ i ta ̣m thời của phân gia súc bình ht ƣờng khi gia súc đang thích ƣ́ng với nhƣ̃ng thay đổ i trong khẩ u phầ n ăn . Tiêu chảy xảy ra ở nhiề u bê ̣nh và bản thân nó không phải là bê ̣nh đă .Tuỳ theo đặc điểm , tính ̣c chấ t, diễn biế n bê ̣nh , loài gia súc hoặc nguyên nhân chính gây bê ̣nh mà hô ̣i chƣ́ng tiêu chảy đƣơ ̣c go ̣i bằ ng nhiề u tên khác nhau : bê ̣nh xảy ra đố i với gia súc non theo mẹ gọi là bệnh lợn con phân trắng hay bê nghé phân trắng ... còn ở gia súc sau cai sữa gọi là chứng khó tiêu hay hội chứ ng rố i loa ̣n tiêu hoá ... Nế u xét về nguyên nhân chiń h gây bê ̣nh có các tên go ̣i nhƣ : bê ̣nh phó thƣơng hàn, bê ̣nh viêm dạ dày ruột... Tiêu chảy do rấ t nhiề u nguyên nhân gây ra và đƣơ ̣c đánh giá là hô ̣i chƣ́ng phổ biế n trong các bê ̣nh của đƣờng tiêu hoá, xảy ra ở mọi lúc , mọi nơi với các triê ̣u chƣ́ng chung là iả chảy , mấ t nƣớc , mấ t chấ t điê ̣n giải , suy kiê ̣t dẫn đế n có thể chế t . Tuy nhiên, thƣ̣c chấ t tiêu chảy là mô ̣t phản ƣ́ng tƣ̣ vê ̣ của cơ thể , nhƣng khi cơ thể tiêu chảy nhiề u lầ n trong ngày (5 - 6 lầ n trở lên ) và nƣớc trong phân tƣ̀ 75 -76% trở lên go ̣i là hô ̣i chƣ́ng tiêu chảy. Ở nƣớc ta trong những năm gần đây , hô ̣i chƣ́ng tiêu chảy của lơ ̣n vẫn đang là vấ n đề nan giải , xảy ra t rên hầ u hế t các tin̉ h thành , gây thiê ̣t ha ̣i nghiêm tro ̣ng cho ngành chăn nuôi (Lê Minh Chi,́ 1995) [1]. Đánh giá sự thiệt hại do tiêu chảy gây ra trong chăn nuôi , Lê Minh Chí (1995) [1] cho thấ y có tới 70 – 80% sƣ̣ tổ n thấ t về số lƣơ ̣ng gia súc của thời kỳ bú sƣ̃a , trong đó 80 – 90% là do hậu quả của tiêu chảy gây ra. 11 2.2.1.2. Nguyên nhân gây ra hội chứng tiêu chảy Trong lịch sử nghiên cứu về hội chứng tiêu chảy, nhiều tác giả đã dày công nghiên cứu, tìm hiểu nguyên nhân gây ra hội chứng tiêu chảy kết quả cho thấy nguyên nhân gây hội chứng tiêu chảy rất phức tạp . Tuy nhiên tiêu chảy là một bệnh lý ở đƣờng tiêu hóa , có liên quan đến rất nhiều các yếu tố, có yếu tố là nguyên nhân nguyên phát, có yếu tố là nguyên nhân thứ phát. Vì vâ ̣y viê ̣c phân biê ̣t giƣ̃a các nguyên nhân gây tiêu chảy là rấ t khó khăn (Phạm Ngọc Thạch, 2005) [27]. Song cho dù bất cứ nguyên nhân nào dẫn đến tiêu chảy thì hậu quả của nó cũng gây ra viêm nhiễm, tổn thƣơng thực thể đƣờng tiêu hóa và cuối cùng là nhiễm trùng. Qua nhiều nghiên cứu cho thấy, hội chứng tiêu chảy ở gia súc xảy ra do các nguyên nhân sau đây: * Do vi sinh vật Vi sinh vâ ̣t bao gồ m các loa ̣i virus , vi khuẩ n, ký sinh trùng, và nấm mốc. Chúng vừa là nguyên nhân nguyên phá t, cũng vừa là nguyên nhân thứ phát gây tiêu chảy. - Do vi khuẩn Khi nghiên cứu về nguyên nhân gây hội chứng tiêu chảy nhiều tác giả đã kết luận rằng trong bất cứ trƣờng hợp nào của bệnh cũng có vai trò tác động của vi khuẩn. Trong đƣờng ruột của gia súc nói chung và của lợn nói riêng , có rất nhiều loài vi sinh vật sinh sống. Vi sinh vật trong đƣờng ruột tồn tại dƣới dạng hệ sinh thái. Hệ sinh thái vi sinh vật đƣờng ruột ở trạng thái cân bằng động theo hƣớng có lợi cho cơ thể vật chủ. Hoạt động sinh lý của gia súc chỉ diễn ra bình thƣờng khi mà hệ sinh thái đƣờng ruột luôn ở trạng thái cân bằng. Sự cân bằng này biểu hiện ở sự ổn định của môi trƣờng đƣờng tiêu hóa của con vật và quan hệ cân bằng giữa các nhóm vi sinh vật với nhau trong hệ vi sinh vật đƣờng ruột. Dƣới tác động của các yếu tố gây bệnh, trạng thái cân