Tài liệu Tiểu luận phân tích mối quan hệ giữa tăng trưởng kinh tế và tiến bộ xã hội. thực trạng và giải pháp giải quyết mối quan hệ này ở vn

I. ®Æt vÊn ®Ò Cã thÓ nãi,thóc ®Èy t¨ng trëng kinh tÕ vµ thùc hiÖn tiÕn bé x· héi lµ môc tiªu “kÐp” cña sù ph¸t triÓn kinh tÕ mµ nhiÒu quèc gia trªn thÕ giíi mong muèn ®¹t tíi.Nhng trªn thùc tÕ, ®©y lµ bµi to¸n khã mµ kh«ng ph¶i n íc nµo còng cã thÓ ®a ra lêi gi¶i tho¶ ®¸ng. ChÝnh v× vËy trªn thÕ giíi nãi chung vµ ViÖt Nam nãi riªng c¸c chuyªn gia kinh tÕ bªn c¹nh viÖc t×m ra mét híng ®i ®óng ®¾n ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ nh»m ®¹t ®îc tèc ®é t¨ng trëng kinh tÕ cao. ChÝnh phñ cßn quan t©m tíi vÊn ®Ò tiÕn bé x· héi bëi t¨ng trëng kinh tÕ lµ ®iÒu kiÖn thùc hiÖn tiÕn bé x· héi vµ ngîc l¹i tiÕn bé x· héi thóc ®Èy t¨ng trëng kinh tÕ. Kh«ng cã t¨ng trëng kinh tÕ th× kh«ng cã tiÕn bé x· héi. Tuy nhiªn ®Ó ho¹ch ®Þnh ®êng lèi ph¸t triÓn ®óng ®¾n cÇn ph¶i biÕt kÕt hîp nh÷ng nguyªn lý c¬ b¶n cña sù ph¸t triÓn kinh tÕ víi nh÷ng vÊn ®Ò ®îc ®Æt ra trong thùc tiÔn cña ®Êt níc. Qu¸n triÖt ®êng lèi trªn ®¶ng vµ Nhµ níc ®· ®a ra mét kÕ ho¹ch ®ã lµ kÕt hîp ngay tõ ®Çu vµ trong tõng bíc ph¸t triÓn t¨ng trëng kinh tÕ víi tiÕn bé x· héi. §ã lµ ®Æc trng ®Þnh híng XHCN ë ViÖt Nam. Tõ nh÷ng lý do trªn em lùa chän viÕt ®Ò tµi:m èi quan hÖ gi÷a t¨ng trëng kinh tÕ vµ tiÕn bé x· héi.Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p gi¶i quyÕt mèi quan hÖ nµy ë ViÖt Nam. Trong qu¸ tr×nh nghiªn có ®Ò tµi em tin ch¾c r»ng kh«ng tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt,em rÊt mong ®îc thÇy híng dÉn vµ gióp ®ì.Em xin ch©n thµnh c¶m án! 1 II. t¨ng trëng kinh tÕ vµ tiÕn bé x· héi. MèI QUAN HÖ GI÷A T¡NG TR¦ëNG KINH TÕ Vµ TIÕN Bé X· HéI. 1.T¨ng trëng kinh tÕ vµ tiÕn bé x· héi Tríc hÕt t¨ng trëng kinh tÕ ®îc quan niÖm lµ sù t¨ng thªm (hay gia t¨ng) vÒ quy m« s¶n lîng cña nÒn kinh tÕ trong mét thêi kú nhÊt ®Þnh. §ã lµ kÕt qu¶ cña tÊt c¸c ho¹t ®éng s· héi vµ dÞch vô cña nÒn kinh tÕ t¹o ra. T¨ng trëng kinh tÕ ®îc xem xÐt trªn hai mÆt biÓu hiÖn: §ã lµ møc t¨ng tuyÖt ®èi hay møc t¨ng % hµng n¨m, cña b×nh qu©n trong mét gia ®o¹n, hay nãi mét c¸ch kh¸c sù t¨ng tr ëng cña nÒn kinh tÕ ®îc biÓu hiÖn ë sù t¨ng thªm s¶n lîng hµng n¨m do nÒ kinh tÕ t¹o ra. T¨ng trëng kinh tÕ ®îc do b»ng c¸c ®¹i lîng nh:Tæng s¶n phÈm quèc d©n (GND) tæng s¶n phÈm quèc néi (GDP), thu nhËp quèc d©n x· héi (NI) vµ thu nhËp quèc d©n ®îc sö dông (NdI). Kh«ng ph¶i ngÉu nhiªn theo sù ph¸t triÓn cña c¸c h×nh th¸i kinh tÕ x· héi mµ mçi quèc gia trong tõng thêi kú nhÊt ®Þnh ®· ®¹t ®îc sù t¨ng trëng kinh tÕ mµ nã t¨ng trëng kinh tÕ cßn cã nguån gèc sau xa cña nã. Sù t¨ng trëng kinh tÕ hiÓn nhiªn ®îc t¹o ra lµ tõ qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. Trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt lµ qu¸ tr×nh c¸c nguån lùc (nguån c¸c ®Çu vµo) ®îc kÕt hîp theo c¸c c¸ch thøc nhÊt ®Þnh nh»m t¹o ra c¸c s¶n phÈm cã Ých (s¶n lîng-®Çu ra) theo nhu cÇu x· héi bªn ph¹m vi nÒn kinh tÕ, s¶n lîng (®Çu ra) ®ã lµ tæng s¶n lîng quèc gia (GNP hay GDP). Nh vËy viÖc sö dông c¸c nguån ®Çu vµo cã quan hÖ nh©n qu¶ víi c¸c nguång ®Çu ra vµ nh vËy vÊn ®Ò ®Æt ra ë ®©y lµ ph¶i sö dông c¸c nguån ®Çu vµo mét c¸ch hîp lý vµ cã hiÖu qu¶ th× sÎ mang l¹i kÕt qu¶ cao ë c¸c luång ®Çu ra ®îc biÓu diÔn = hµm sè: Y=F(xi). 2 XuÊt ph¸t tõ thùc tÕ ë c¸c níc ®ang ph¸t triÓn , cung cha ®¸p øng ®îc cÇu, viÖc gia t¨ng s¶n lîng ph¶i b¾t nguån tõ sù gia t¨ng cña ®Çu vµo cña c¸c yÕu tè s¶n xuÊt theo quan hÖ hiÖu sè gi÷a s¶n lîng víi vèn, lao ®éng, ®Êt ®ai vµ nguyªn liÖu, kü thuËt vµ c«ng nghÖ. Trong ®ã, vèn lµ mét bé phËn tµi s¶n quèc gia ®îc trùc tiÕp sö dông vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt hiÖn t¹i cïng víi c¸c yÕu tè s¶n xuÊt kh¸c ®Ó t¹o ra s¶n phÈm hµng ho¸ (®Çu ra). Bao gåm m¸y mãc, thiÕt bÞ, ph¬ng tiÖn, vËn t¶i... NÕu t¨ng sè vèn sÏ lµm t¨ng s¶n lîng ®èi víi trêng hîp n¨ng suÊt lao ®éng kh«ng ®æi. Cßn nÕu khi sè lao ®éng kh«ng ®æi, t¨ng vèn b×nh qu©n ®Çu ngêi lao ®éng còng sÏ lµm gia t¨ng s¶n lîng. Bªn c¹nh vèn lao ®éng còng lµ mét yÕu tè s¶n xuÊt, ®îc tÝnh b»ng tiÒn, lùc lîng lao ®éng nµy kh«ng ®¬n thuÇn chØ lµ sè lîng mµ cßn c¶ chÊt lîng ngêi lao ®éng mµ trong ®ã chÊt lîng cña ngêi lao ®éng cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh to lín trong viÖc gia t¨ng s¶n lîng. Ngoµi viÖc ch¨m lo ®Õn nguån vèn vµ s¶n lîng lao ®éng ngêi ta cßn chó ý ®Õn mét yÕu tè s¶n xuÊt quan träng n÷a ®ã lµ ®Êt ®ai. Do diÖn tÝch ®Êt kh«ng thay ®æi nªn ngêi ta ph¶i n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông ®Êt ®ai b»ng ®Çu t thªm lao ®éng vµ vèn trªn 1 ®¬n vÞ diÖn tÝch lµm t¨ng thªm s¶n phÈm. Ngoµi ra c¸c tµi nguyªn kh¸c còng lµ ®Çu vµo trong s¶n xuÊt. Nãi ®Õn c¸c nguån ®Çu vµo kh«ng thÓ kh«ng nãi ®Õn n«ng nghiÖp thµnh tùu kü thuËt vµ c«ng nghÖ míi bëi nh÷ng yÕu tè nµy ®ãng vai trß cùc kú quan träng mµ tiªu biÓu lµ c¸c níc Nics, c¸c níc nµy ®· cã mét tèc ®é t¨ng trëng kinh tÕ t¬ng ®èi cao vµ ®· ®¹t ®îc nhiÒu thµnh tùu ®¸ng kÓ do biÕt vËn dông hiÖu qu¶ c¸c thµnh tù trªn. §Æc biÖt vÊn ®Ò ®Çu t trang thiÕt bÞ kü thuËt vµ c«ng nghÖ cïng víi viÖc n©ng cao tr×nh ®é tay nghÒ, tr×nh ®é v¨n ho¸ cña ngêi lao ®éng cògn ®a l¹i n¨ng suÊt lao ®éng cao h¬n vµ sù t¨ng trëng cao h¬n. 3 §æi míi c«ng nghÖ sÏ thóc ®Èy viÖc h×nh thµnh vèn ®Õn t¨ng thu nhËp ®Çu ngêi dÉn ®Õn më réng quy m« thÞ trêng vµ ngîc l¹i më réng quy m« thÞ trêng sÏ thóc ®Èy viÖc ®æi míi c«ng nghÖ ®©y chÝnh lµ mét chuçi ph¸t triÓn liªn tôc, kh«ng cã chç dõng. Qua nh÷ng ph©n tÝch trªn ta thÊy vèn vµ c«ng nghÖ ®ãng vai trß chñ chèt cña t¨ng trëng kinh tÕ. Tuy nhiªn xÐt trªn ph¹m vi vÜ m« ph¶i do quy m« thÞ trêng t¸c ®éng vµ nã cßn phô thuéc vµo bèi c¶nh kinh tÕ - x· héi quèc gia - thÓ chÕ hay nãi c¸ch kh¸c ®ã lµ c¸c nh©n tè phi kinh tÕ. C¸c nh©n tè nµy cã ®Æc ®iÓm chung lµ: + Kh«ng thÓ lîng ho¸ ®îc c¸c ¶nh hëng cña nã, do vËy kh«ng tiÕn hµnh tÝnh to¸n, ®èi chiÕu cô thÓ ®îc. + C¸c nh©n tè nµy cã ph¹m vi ¶nh hëng réng vµ phøc t¹p trong x· héi, kh«ng thÓ ®¸nh gi¸ mét c¸ch t¸ch biÖt râ rÖt dîc vµ kh«ng cã ranh giíi râ rµng. C¸c nh©n tè nµy bao gåm: C¬ cÊu d©n téc.§ã lµ nh÷ng ngêi kh¸c nhau cïng sèng t¹o nªn mét céng ®ång quèc gia. V× vËy nh÷ng ®iÒu kiÖn sèng kh¸c nhau t¹o ra sù kh¸c nhau vÒ tr×nh ®é tiÕn bé v¨n minh, møc sèng vËt chÊt vÞ trÝ ®Þa lý-chÝnh trÞ-x· héi. Sù ph¸t triÓn tæng thÓ kinh tÕ cã thÓ cã lîi hoÆc bÊt lîi cho mét d©n téc bÊt kú. V× thÕ ph¶i lÊy tÝnh chuÈn b×nh ®¼ng cïng cã lîi cho toµn bé c¸c d©n téc nhng b¶o tån ®îc b¶n s¾c riªng vµ truyÒn thèng tèt ®Ñp cña mæi d©n téc. §iÒu nµy t¹o lªn ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho t¨ng trëng vµ ph¸t triÓn. +c¬ cÊu t«n gi¸o: VÊn ®Ò t«n gi¸o ®i liÌn víi vÊn ®Ò d©n téc, mçi téc ngêi ®Òu theo mét t«n gi¸o. Trong mét quèc gia cã thÓ cã nhiÒu t«n gi¸o. C¸c d©n téc Ýt ngêi, Ýt tiÕp xóc víi thÕ giíi hiÖn ®Þa thêng t«n thê c¸c thÇn linh tuú theo quan niÖm. Cßn l¹i c¸c t«n gi¸o ®îc nhiÒu ngêi theo ®ã lµ thiªn chóa gi¸o, 4 C¬ ®èc gi¸o. Tin lµnh (®Òu chung mét gèc Chóa trêi). Håi gi¸o, Ên gi¸o, PhËt gi¸o, Mçi t«n gi¸o cßn chia ra nhiÒu ph¸i gi¸o. Ngoµi ra cßn nhiÒu ®¹o gi¸o riªng mµ chØ mét sè téc ngêi t«n thê. Mçi ®¹o gi¸o cã nh÷ng quan niÖm, triÕt lý t tëng riªng, ¨n s©u vµo cuéc sèng cña d©n téc tõ l©u ®êi, t¹o ra nh÷ng ý thøc t©m lý - x· héi riªng cña d©n téc. Nh÷ng ý thøc t«ng gi¸o thêng lµ cè h÷u, Ýt thay ®æi theo sù biÕn ®æi cña sù ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi. Nh÷ng thiªn kiÕn cña t«n gi¸o nãi chung cã ¶nh hëng tíi sù tiÕn bé x· héi tuú theo møc ®é, song cã thÓ cã sù hoµ hîp, nÕu cã chÝnh s¸ch ®óng ®¾n cña chÝnh phñ. - §Æc ®iÓm v¨n ho¸ - x· héi : ®©y lµ mét nh©n tè quan träng cã ¶nh hëng nhiÒu tíi qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña ®Êt níc. Nãi tíi v¨n ho¸ d©n téc lµ mét kh¸i niÖm rÊt réng, bao trïm nhiÒu mÆt tõ c¸c trÝ thøc phæ th«ng, ®Õn c¸c tÝch luü tinh hoa cña v¨n minh nh©n lo¹i vÒ khoa häc, nghÖ thuËt, v¨n häc, lèi sèng vµ c¸ch øng xö trong quan hÖ giao tiÕp, nh÷ng tËp tôc tèt ®Ñp ... ®· x©y dùng ®îc mµ mäi ngêi thõa nhËn tõ l©u ®êi. Tr×nh ®é v¨n ho¸ cao ®ång nghÜa víi tr×nh ®é v¨n minh cao vµ sù ph¸t triÓn cao cña mçi quèc gia. Nãi chung tr×nh ®é v¨n ho¸ cña mçi d©n téc lµ mét nh©n tè c¬ b¶n ®Ó t¹o ra c¸c yÕu tè vÒ chÊt lîng cña lao ®éng, cña kü thuËt vµ c«ng nghÖ, cña tr×nh ®é qu¶n lý kinh tÕ x· héi. XÐt trªn khÝa c¹nh kinh tÕ hiÖn ®¹i th× nã lµ nh©n tè c¬ b¶n cña mäi nh©n tè dÉn ®Õn con ®êng ph¸t triÓn. V× thÕ tr×nh ®é v¨n ho¸ cao lµ mét môc tiªu phÊn ®Êu cña sù ph¸t triÓn. Cã sù kh¸c biÖt vÒ quan niÖm trong mçi khÝa c¹nh cña néi dung v¨n ho¸ gi÷a c¸c d©n téc, song ®iÒu ®ã kh«ng cã trë ng¹i cho sù giao lu kinh tÕ gi÷a c¸c quèc gia vµ thêng t×m ®îc sù hoµ hîp. 5 §Ó ph¸t triÓn l©u dµi vµ æn ®Þnh , ®Çu t cho sù nghiÖp ph¸t triÓn v¨n ho¸ ®îc coi lµ nh÷ng ®Çu t cÇn thiÕt nhÊt vµ ®i tríc mét bíc so víi ®Çu t s¶n xuÊt. - C¸c thÓ chÕ chÝnh trÞ - kinh tÕ - x· héi: ngµy nay ngêi ta ngµy cµng thõa nhËn vai trß cña thÓ chÕ chÝnh trÞ - x· héi nh lµ mét nh©n tè trong qu¸ tr×nh t¨ng trëng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ, gãp phÇn quyÕt ®Þnh. ThÓ chÕ biÓu hiÖn nh mét lùc lîng ®¹i diÖn cho ý chÝ cña mét céng ®ång , nh»m ®iÒu chØnh c¸c mèi quan hÖ kinh tÕ , chÝnh trÞ, x· héi theo lîi Ých cña céng ®ång ®Æt ra. ThÓ chÕ ®îc thÓ hiÖn th«ng qua c¸c môc tiªu ph¸t triÓn dù kiÕn, c¸c nguyªn t¾c tæ chøc qu¶n lý kinh tÕ - x· héi, c¸c luËt ph¸p, c¸c chÕ ®é vµ chÝnh s¸ch, c¸c c«ng cô vµ bé m¸y tæ chøc thùc hiÖn. Mét thÓ chÕ chÝnh trÞ - x· héi æn ®Þnh vµ mÒm dÎo sÏ t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó ®æi míi liªn tôc c¬ c©ó vµ c«ng nghÖ s¶n xuÊt phï hîp v¬Ý nh÷ng ®iÒu kiÖn thùc tÕ, t¹o ra tèc ®é t¨ng trëng vµ ph¸t triÓn nhanh chãng. Ngîc l¹i mét thÓ chÕ kh«ng phï hîp, sÏ g©y ra nh÷ng c¶n trë, mÊt æn ®Þnh, thËm chÝ ®i ®Õn chç ph¸ vì nh÷ng quan hÖ c¬ b¶n lµm cho nÒn kinh tÕ ®i vµo t×nh tr¹ng suy tho¸i, khñng ho¶ng trÇm träng hoÆc g©y ra xung ®ét chÝnh trÞ , x· héi. Mét thÓ chÕ phï hîp víi sù ph¸t triÓn hiÖn ®¹i ph¶i thÓ chÕ ë c¸c mÆt: + Ph¶i cã tÝnh n¨ng ®éng, nh¹y c¶m vµ mÒm dÎo, lu«n thÝch nghi ®îc víi nh÷ng biÕn ®éng phøc t¹p do t×nh h×nh thÕ giíi vµ trong níc x¶y ra khã lêng tríc. 6 + Ph¶i ®¶m b¶o ®îc sù æn ®Þnh cña ®Êt níc, kh¾c phôc ®îc nh÷ng m©u thuÉn vµ xung ®ét cã thÓ x¶y ra trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn. + Ph¶i t¹o cho nÒn kinh tÕ më mét sù ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶, nh»m tranh thñ ®îc vèn ®Çu t vµ c«ng nghÖ tiªn tiÕn cña thÕ giíi, lµ c¬ së cña sù t¨ng tèc trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn. + T¹o ®îc mét ®éi ngò ®«ng ®¶o nh÷ng ngêi cã n¨ng lùc qu¶n lý , cã tr×nh ®é khoa häc kü thuËt tiªn tiÕn ®ñ søc lùa chän vµ ¸p dông thµnh c«ng c¸c kü thuËt vµ c«ng nghÖ tiªn tiÕn vµo s¶n xuÊt trong níc, còng nh ®æi míi c¬ chÕ qu¶n lý kinh tÕ. + T¹o ®îc mét sù kÝch thÝch m¹nh mÏ mäi tiÒm lùc vËt chÊt trong níc híng vµo ®Çu t cho s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu. Dï quan träng ®Õn ®©u thÓ chÕ còng chØ t¹o ®iÒu kiÖn thóc ®Èy sù t¨ng trëng , tøc lµ t¹o ra nh÷ng thuËn lîi ®Ó híng c¸c ho¹t ®éng theo híng cã lîi vµ h¹n chÕ c¸c mÆt bÊt l¬Þ. SÏ lµ sai lÇm nÕu dïng thÓ chÕ lµm thay cho tÊt c¶ vµ t¹o ra tÊt c¶ theo ý muèn. 2.Mèi quan hÖ gi÷a t¨ng trëng kinh tÕ vµ tiÕn bé x· héi. a) Gi÷a t¨ng trëng kinh tÕ vµ tiÕn obä x· héi cã mèi quan hÖ nh©n qu¶ mËt thiÕt víi nhau. Bëi mét x· héi chØ thËt sù tiÕn bé khi cã sù t¨ng trëng kinh tÕ vµ ngîc l¹i. Cã thÓ nãi t¨ng trëng kinh tÕ lµ tiªu chuÈn ®Ó ®¸nh gi¸ vÒ tiÕn bé cña mét x· héi ë thêi kú nµy so víi thêi kú kh¸c. 7 Tríc tiªn t¨ng trëng kinh tÕ lµ ®iÒu kiÖn thùc hiÖn tiÕn bé x· héi. Thùc vËy mét x· héi ®îc coi lµ tiÕn bé nÕu c¸c chØ sè x· héi cña ph¸t triÓn vµ c¸c chØ sè vÒ c¬ cÊu kinh tÕ cã biÕn ®éng theo chiÒu híng tÝch cùc h¬n so víi c¸c thêi kú tríc. Mét x· héi tiÕn bé lµ mét x· héi mµ ë ®ã con ngêi ®îc sèng 1 cuéc sèng ®Çy ®ñ c¶ vÒ vËt chÊt lÉn tinh thÇn, mét x· héi cã nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn. Sù t¨ng lªn cña tuæi thä b×nh qu©n trong d©n sè ë 1 thêi kú chÝnh lµ t×nh tr¹ng søc khoÎ cña ngêi d©n. Nã bao hµm sù v¨n minh trong ®êi sèng cña møc sinh ho¹t vËt chÊt vµ tinh thÇn ®îc n©ng cao. Mét x· héi tiÕn bé cßn th«ng qua møc t¨ng d©n sè hµng n¨m. Møc t¨ng d©n sè hµng n¨m lµ mét chØ sè g¾n liÒn víi chØ sè t¨ng thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ngêi. C¸c níc cã møc t¨ng d©n sè cao thêng ®i ®«i víi ®ãi nghÌo. §¸nh gi¸ mét x· héi cã ®¹t ®îc sù tiÕn bé hay kh«ng? ngêi ta thêng xem xÐt vÒ møc cung øng c¸c lo¹i nhu cÇu tèi thiÓu nhÊt víi mäi ngêi vÒ l¬ng thùc vµ thùc phÈm hµng ngµy, hay nãi c¸ch kh¸c ®ã lµ sè calo b×nh qu©n ®Çu ngêi 1 ngµy. Ngoµi ra mét x· héi tiÕn bé cßn lµ mét x· héi cã tû lÖ ngêi cã häc cao trong tæng sè d©n. §©y lµ chØ sè quan träng ®Ó ®¸nh gi¸ tr×nh ®é ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña mçi níc. Bëi chØ cã nh÷ng níc, nh÷ng x· héi tiÕn bé cã sù t¨ng trëng kinh tÕ cao th× ngêi d©n míi cã ®ñ ®iÒu kiÖn tham gia häc tËp. Cßn ®èi víi nh÷ng níc nghÌo ®Òu ¨n cßn cha ®ñ th× lÊy ®©u ra nh÷ng ®iÒu kiÖn, c¬ së vËt chÊt cho häc hµnh. ChØ cã t¨ng trëng kinh tÕ míi t¹o ra ®îc mét nÒn kinh tÕ v÷ng m¹nh, ®¶m b¶o cho ngêi d©n cã ®îc cuéc sèng Êm no h¹nh phóc. Mét ®Êt níc cã nÒn kinh tÕ m¹nh chÝnh phñ sÏ cã ®iÒu kiÖn quan t©m vµ ®Çu t cho c¸c lÜnh vùc nh v¨n ho¸, y tÕ, gi¸o dôc... Mµ suy cho cïng viÖc ®Çu t cho con ngêi sÏ lµ mét sù ®Çu t cã chiÒu s©u vµ t¹o ra ®îc mét lùc lîng s¶n xuÊt míi trong t¬ng lai cã ®Çy ®ñ tr×nh ®é vÒ tay nghÒ vµ v¨n ho¸ ®Ó x©y dùng nÒn kinh tÕ v÷ng m¹nh h¬n. Tõ nh÷ng chØ tiªu ®¸nh gi¸ mét x· héi tiÕn bé ta thÊy r»ng chØ cã t¨ng trëng kinh tÕ míi lµm cho x· héi tiÕn bé. 8 b) Gi÷a t¨ng trëng kinh tÕ vµ tiÕn bé x· héi kh«ng chØ cã mèi quan hÖ 1 chiÒu mµ tiÕn bé x· héi còng thóc ®Èy t¨ng trëng kinh tÕ. Mét x· héi tiÕn bé nh ®· ph©n tÝch ë trªn lµ mét x· héi mµ ë ®ã ngêi d©n ®îc hëng mét cuéc sèng ®Çy ®ñ c¶ vÒ vËt chÊt tinh thÇn, ®îc sèng trong mét x· héi cã c«ng b»ng d©n chñ, cã mét nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn v÷ng m¹nh. Sèng trong mét m«i trêng x· héi nh vËy ngêi d©n sÏ cã ®iÒu kiÖn ch¨m lo ®Õn søc khoÎ , ®Õn trÝ lùc cña hä, mçi gia ®×nh ý thøc ®îc r»ng ®Ó lao ®éng s¶n xuÊt hä kh«ng ph¶i chØ cÇn thÓ lùc mµ h¬n hÕt hä ph¶i cã mét trÝ lùc tèt. V× vËy viÖc ®Çu t cho gi¸o dôc sÏ rÊt ®¸ng kÓ. Kh«ng chØ nhµ níc quan t©m ®Õn gi¸o dôc mµ ngay c¶ b¶n th©n mçi ngêi d©n ®Òu ý thøc ®îc tÇm quan träng cña häc vÊn. ChÝnh yÕu tè nµy sÏ t¹o ra ®îc nh÷ng ngêi lao ®éng cã tr×nh ®é cao trong nh÷ng lÜnh vùc mµ hä chÝnh lµ nh÷ng nh©n tè ¶nh hëng lín vµ quyÕt ®Þnh ®Õn sù t¨ng trëng kinh tÕ cña x· héi. c)Trong qu¸ tr×nh ®i tõ h×nh th¸i kinh tÕ x· héi nµy ®Õn h×nh th¸i kinh tÕ - x· héi kh¸c cña x· héi loµi ngêi ®· cã kh«ng díi 2 kiÓu kÕt hîp t¨ng trëng kinh tÕ víi tiÕn bé x· héi. Mét trong nh÷ng kiÓu ®ã lµ tËp trung t¨ng trëng kinh tÕ tríc, sau ®ã míi quan t©m ®Õn tiÕn bé x· héi. Víi quan ®iÓm nµy ta nhÊn m¹nh vµo t¨ng trëng kinh tÕ vµ cho r»ng t¨ng thu nhËp lµ quan träng nhÊt, nã nh ®Çu tµu kÐo theo viÖc gi¶i quyÕt vÊn ®Ò c¬ cÊu kinh tÕ -x· héi. Nh÷ng níc theo quan ®iÓm nµy ®· ®¹t ®îc tèc ®é t¨ng trëng cao. Tuy nhiªn kh«ng ph¶i kh«ng cã nh÷ng h¹n chÕ. Sù t¨ng trëng qu¸ nhanh v× nh÷ng lîi Ých côc bé tríc m¾t ®· ®a ®Õn sù khai th¸c bõa b·i tµi nguyªn m«i trêng kh«ng chØ trong ph¹m vi quèc gia mµ cßn trªn toµn thÕ giíi. §iÒu nµy ¶nh hëng trùc tiÕp ®Õn thÕ hÖ sau nµy cña chÝnh nh÷ng quèc gia 9 ®ã. Cïng víi sù t¨ng trëng kinh tÕ lµ sù xuÊt hiÖn nh÷ng bÊt b×nh ®¼ng vÒ kinh tÕ-chÝnh trÞ, g©y ra nh÷ng m©u thuÉn vµ xung ®ét gay g¾t. Gi÷a c«ng nghiÖp do c«ng nghiÖp ph¸t triÓn nªn n«ng nghiÖp kh«ng cßn ®Êt ®ai canh t¸c, ®Êt bÞ tho¸i ho¸, m«i trêng, bÞ huû ho¹i. m©u thuÉn gi÷a chñ vµ thî, thÊt nghiÖp trµn lan. M©u thuÉn gi÷a c¸c d©n téc, s¾c téc vÒ lîi Ých kinh tÕ x· héi. Bªn c¹nh ®ã viÖc ph¸t triÎn kinh tÕ nÕu kh«ng ®i ®«i víi tiÕn bé x· héi cßn lµm huû ho¹i vµ mÊt ®i mét sè gi¸ trÞ truyÒn thèng tèt ®Ñp nh c¸c gi¸ trÞ ®¹othuÇn phong n÷ tôc .. . §ång thêi viÖc lµm giµu b»ng bÊt cø thñ ®o¹n nµo còng sÏ gia t¨ng. Bªn c¹nh ®ã t¨ng trëng kinh tÕ nhanh chãng cßn dÉn ®Õn nh÷ng hËu qu¶ khã lêng tríc, ®êi sèng kinh tÕ x· héi ®¶o lén vµ bÊt æn ®Þnh III. Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p ®Ó gi¶i quyÕt mèi quan hÖ nµy ë ViÖt Nam. Tõ sù ph©n tÝch trªn sù lùa chän theo quan ®iÓm trªn mét mÆt ®em l¹i nh÷ng vÊn ®Ò tÝch cùc nhng mÆt kh¸c nã còng ®em l¹i nh÷ng h¹n chÕ vµ ¶nh hëng kh«ng tèt ®Õn x· héi. V× vËy §¶ng vµ Nhµ Níc ta ®· chän lùa cho m×nh mét con ®êng ph¸t triÓn hîp lý ®ã lµ kÕt hîp ngay tõ ®Çu vµ trog tõng bíc ph¸t triÓn, t¨ng trëng kinh tÕ víi tiÕn bé x· héi. §©y lµ quan ®iÓm võa nhÊn m¹nh vÒ sè lîng, võa chó ý vÒ chÊt lîng cña sù ph¸t triÓn. Theo quan ®iÓm nµy tuy tèc ®é t¨ng trëng cã h¹n nhng c¸c vÊn ®Ò x· héi kh¸c ®îc quan t©m gi¶i quyÕt. §¶ng vµ Nhµ Níc ta kh«ng chØ quan t©m ®Õn c¸c chØ sè nh chØ sè c¬ cÊu ®Çu nghµnh trong tæng s¶n phÈm quèc néi, c¸c chØ sè vÒ ho¹t ®éng ngo¹i th¬ng,m chØ sè vÒ møc tiÕt kiÖm ®Çu t.. .®Ó t¨ng trëng kinh tÕ mét mÆt ph¸t huy hÕt c¸c tiÒm lùc bªn trong vèn cã cña m×nh, §¶ng vµ Nhµ Níc cßn chñ 10 ®éng më cöa giao lu víi níc ngoµi ®Æc biÖt lµ c¸c níc trong khu vùc §«ng Nam ¸ vµ ASEAN. ViÖc më cöa giao lu nh vËy sÏ gióp ta häc nhiÒu kinh nghiÖm trong c¸c lÜnh vùc kinh tÕ cña c¸c níc b¹n. Tuy nhiªn sù më cöa nµy còng kh«ng ph¶i lµ kh«ng ®em l¹i nh÷ng h¹n chÕ mµ nãi nh mét c©u ng¹n ng÷ Trung Quèc lµ: “Më cöa th× ruåi muçi còng bay vµo”Bªn c¹nh viÖc tiÕp thu nh÷ng mÆt tÝch cùc §¶ng vµ nhµ níc ta lu«n coi träng c¸c vÊn ®Ò tiÕn bé x· héi. Lu«n ®¶m b¶o c«ng b»ng, tù do, d©n chñ cho c«ng d©n. T×m mäi c¸ch kh¾c phôc nh÷ng tiªu cùc do nÒn kinh tÕ më cöa ®em l¹i nh chÝnh phñ ®· tiÕn hµnh ch¬ng tr×nh c¶i c¸chtoµn diÖn hÖ thèng kinh tÕ vµo ®Çu n¨m 1989. Tríc ®ã trong suèt thËp niªn 80 chÝnh phñ ®· tiÕn hµnh thö nghiÖm c¸c biÖn ph¸p kh¸c nhau. N¨m 1989, chÝnh phñ ®· ®a biÖn ph¸p: c¶i c¸ch gÝa c¶ toµn diÖn, chèng l¹i siªu l¹m ph¸t gi¶m 35% vµ víi sù nç lùc cña m×nh ViÖt Nam ®· ®¹t ®îc nh÷ng kÕt qu¶ ®¸ng mõng.. .Bªn c¹nh lÜnh vùc kinh tÕ chÝnh phñ cßn quan t©m ®Õn v¨n ho¸, §¶ng vµ nhµ níc chñ tr¬ng x©y dùng mét nÒn v¨n ho¸ tiªn tiÕn ®Ëm ®µ b¶n s¾c d©n téc . Lu«n ch¨m lo ®Õn gi¸o dôc, y tÕ .. . ch¨m lo tíi viÖc c¶i thiÖn ®êi sèng cho nh©n d©n Cã thÓ kÕt hîp ngay tõ ®Çu vµ trong tõng bíc ph¸t triÓn kinh tÕ víi tiÕn bé x· héi ë ViÖt Nam lµ hoµn toµn ®øng ®¾n vµ ®ã lµ con ®êng toµn ®¶ng toµn d©n ta lùa chän. ë ViÖt Nam quan ®iÓm nµy ®· ®îc thùc hiÖn qua c¸c ho¹t ®éng nh ch¬ng tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ, v¨n ho¸ miÒn nói, xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo..nh ta biÕt ViÖt Nam cßn lµ mét níc nghÌo, phÇn lín d©n sè lµm nghÒ n«ng vµ cã møc thu nhËp ®Çu ngêi thÊp sÊp xØ 200USD/n¨m. §Æc biÖt lµ c¸c tØnh miÒn nói n¬i mµ bµ con vÉn cßn lµm n«ng nghiÖp b»ng c¸c c«ng cô thñ c«ng, l¹c hËu “Con tr©u ®i tríc c¸i cÇy theo sau”. ThÊy ®îc thùc tiÔn trªn ®¼ng ®· ®a ra ch¬ng tr×nh 11 ph¸t triÓn kinh tÕ, v¨n ho¸ miÕn nói, xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo.. b»ng c¸ch cho n«ng d©n vay vèn lµm ch¨n nu«i, mua ph¬ng liÖu, m¸y mãc kü thuËt gióp cho viÖc lµm n«ng thuËn lîi vµ dÔ dµng h¬n. 12 IV. KÕt luËn Gi÷a t¨ng trëng kinh tÕ vµ tiÕn bä x· héi cã mèi quan hÖ nh©n qu¶ mËt thiÕt víi nhau. Bëi mét x· héi chØ thËt sù tiÕn bé khi cã sù t¨ng trëng kinh tÕ vµ ngîc l¹i. Cã thÓ nãi t¨ng trëng kinh tÕ lµ tiªu chuÈn ®Ó ®¸nh gi¸ vÒ tiÕn bé cña mét x· héi ë thêi kú nµy so víi thêi kú kh¸c. Kh«ng cã t¨ng trëng kinh tÕ th× kh«ng cã tiÕn bé x· héi. Gi÷a t¨ng trëng kinh tÕ vµ tiÕn bé x· héi kh«ng chØ cã mèi quan hÖ 1 chiÒu mµ tiÕn bé x· héi còng thóc ®Èy t¨ng trëng kinh tÕ. . V× vËy §¶ng vµ Nhµ Níc ta ®· chän lùa cho m×nh mét con ®êng ph¸t triÓn hîp lý ®ã lµ kÕt hîp ngay tõ ®Çu vµ trog tõng bíc ph¸t triÓn, t¨ng trëng kinh tÕ víi tiÕn bé x· héi. §©y lµ quan ®iÓm võa nhÊn m¹nh vÒ sè lîng, võa chó ý vÒ chÊt lîng cña sù ph¸t triÓn. Theo quan ®iÓm nµy tuy tèc ®é t¨ng trëng cã h¹n nhng c¸c vÊn ®Ò x· héi kh¸c ®îc quan t©m gi¶i quyÕt. 13